NOyt en was-er yet, ter eerster aenvang, volmaeckt, als het ghene van die hooghe ende al-ooghe hand voort-komt. Alle menschelicke wetenschappen steygheren by trappen en by tijden: ons verstand light en speelt en dobbert ontrent nieuwe dinghen, als een ghekorckte schaft op ’t water: tot dat het eyndelick, als een goede boeye, begint te waken en te zorgen. Zoo is het my gebeurt, over [fol. *7v] vele jaren, dat ick lust ghekregen hebbende, om God te hooren spreken in zijn eygen taele, dat my daer naer ghedachten zijn voorghekomen, of-men oock in God te loven en te zinghen, Gods eyghen woorden, zonder menschelick menghsel, alleenelick met een ander kleed behangen, niet en soude konnen ghebruycken. Ick zagh, met wat een innerlick en ziel-kitteligh vermaeck Dathenus Psalmen, in onze Kercken, gezongen wierden: en dat met een vast vertrouwen, dat de Harpe van dien hemelschen Dichter gheen ander gheluyt gheslaghen hadde, maer dat het was een Duytsche weerslagh van een Hebreeusche en Goddelicke stemme. Maer eylacie, hoe deerlick, hoewel zoetelick, zijn de menschen bedrogen! Want dat durf ick verzekeren, [fol. *8r] dat niet alleen Gods meyninghe, in die ghedichten, veeltijds voorby-gegaen, vele onnutte lappen en geeren daer in gelascht werden, maer dat oock de zin van Gods Gheest ghebroken, jae dickwils t’eenemael vernietight en tegen geloopen wert. De Heer van S. Aldegonde, en andere naer hem, ghebreck gezien, of uyt de nieuwe overzettingh gespeurt hebbende, wel oordeelende, dat zulcke lapperyen, op de puntighe nettigheyd van de huydensdaeghsche ooren, weynigh over een quam, hebben zich bevlijtight, een zoeter en ghevijlder werck uyt te leveren, brengende dat naeder over een met den oorspronckelicken text: ghelijck zy eenighsins haer ooghmerck beschoten hebben, met een aerdige zoetigheyd de ooren streelende: [fol. *8v] maer zy en hebben ons Gods loutere woorden niet gegeven, maer de zin, by maniere van een paraphrase, of breeder uytleggingh, voort-ghebracht. Het welck my noyt vernoeght, maer altijds met ghedachten, naer yet beters luysterende, ghehouden hebbende, ben ick over eenige jaeren te raede gewerden, een onverdacht proefstuck in ’t werck te legghen, daer in ick met een onvermoeyelicken arbeyd, de grond-Psalmen, van woord tot woord, zonder kreucke of mincke, op onze gewoonelicke zanghen ghebracht hebbe. En dit is gheweest de eerste beerlompe, die naer veel leckery en afleckingh, eyndelick in zoodanigh schepsel uytghedeghen is, als haer tot yeders ghebruyck geveylt en voort-ghedaen werdt. Vele daer van te zegghen en is mijns [fol. *9r] doens, noch mijner ghewoonte niet: dit alleenelick hier by voeghende, dat ick niet alleen ghetracht en hebbe, nevens de zoetvloeyentheyd, een volmaeckte zin, in elck veers, te besluyten, maer hebb’ oock ghepooght, zoo veel my doenlick geweest is, van elcken reghel een byzondere spreucke te maecken: gelijck my dat, in velen, redelicker wijze geluckt is. Ende alzoo mijne Psalmen wel een derde-part, min of meer, korter vallen, als die van Dathenus, aen de over-zijde gestelt, zal ick tot gerief der ghene die deze niet en zullen mis-hagen, hier een middel aenwijzen, hoe die ghevoeghelick zullen konnen ghebruyckt werden, om gheduerigh in de zangh te blijven, en met de Gemeynte gelijckelick te eyndigen.
[fol. *9v]
ZY voor eerst gheweten, dat alle de pausen en veersen van Dathenus Psalmen, aen de kant van de mijne aengeteyckent staen: zulcks dat wanneer de zangh met een pause begint, die met een opslagh daer kan gevonden werden: ende ghebeurende, dat de pause aen ’t midden van het veers gestelt is, moetmen dat veers by zijn begin nemen: en zoo wanneer-men met mijn Psalmen ten eynde is, kan aen de over-zijde van Dathenus Psalmen terstondt ghezien werden (mids luysterende naer de zangh-woorden der ghene die by u zitten) waer de Ghemeynte met haeren zangh is. By exempel: Men zeght te zullen zinghen de pause van den 84. Psalm. Ghy ziet [fol. *10r] daer aen de kant, in ’t midden van het veers, Pause: begint dan uwen zangh met den aenvang van het veers: en als ghy t’eynde van de Psalm zijt (dewijle in Dathenus Psalmen noch een veers overigh is) zinght dat dan voort, en eyndight zoo met de Ghemeynte: of wel, zinght mijn leste veers tweemael, en ghy zult alzoo ghelijckelick uytkomen.
[fol. *10v]
Druck-fauten te verbeteren. |
Psal. 21: 3. den 5. reghel, doet uyt, door vreughd.
Psal. 22: 10. den 6. reghel, stelt, En onder d’Heydens voert hy heerschappye.
Psal. 22: 11. den 3. reghel, stelt, In ’t leven onderhouden, even die.
Psal. 24: 1. den 2. reghel, stelt, En haere volheyd, in ’t geheel.
Psal. 58: 2. den 4. reghel, stelt, Iae zelfs oock van den buyck des moeders.
Daer zullen misschien noch eenige fauten of verzuymenissen gevonden werden: misschien oock yetwas, dat meer zoetigheyds en nettigheyds vereyscht: daer van den Autheur een yeghelick vriendelick verzoeckt, aen-wijzingh te moghen hebben: op dat het zelve te zijner tijd verbetert zijnde, tot aengenamer dienst, en bequamer ghebruyck, strecken magh.
[fol. *11r]
REGISTER
Om te vinden die Psalmen nae de
bequaemheydt ofte gelegentheydt der
saken, by de welcke de Christen-Kerc-
ke, ofte yegelick Persoon bysonder, sal we-
ten te vinden het waerachtige gebruyck
der selver Psalmen. |
ALle die hier nae volghen sullen bequaem zijn den genen die hem voeget te bidden om vergevinge sijner sonden, vysonderlingh, ist ’t dat hy sieck is, ofte om sijne boosheden gestraft wert, te weten den 6. 25. 32. 38. 51. ende 130. Psalm.
Hier na volgen die oorbaerlick ende nut zijn om te bidden voor de Christen Gemeente, na gelegentheyt der saken, ’t zy dat deselfde in verscheyden manieren soude mogen geaffligeert ende gequelt zijn, ’t zy datse verdruckt is door gheweldt, ofte door valsche caluninieuse beschuldinge, sal alsdan gebruycken den 10. 12. 13. 14. 123.
Is ’t datse verhindert ofte belet werdt vanden Afgoden-dienaren, van ’t gebruyck ende oeffeninge vande Religie, salse gebruycken den 42.
Is ’t datse aenghevochten wert om ’t woordt Godts, salse haer vermaken met den 35. 44. 74. 88.
Is ’t datse altemet aengesprongen ende met gewelt overweldight werdt tot strijdens toe, salse tot haer ghebruyck nemen den 17. 20. 80. 83.
Soose ghemolesteert wert van eenige der selver Ghemeente valsche broederen, salse hebben den 94.
Is ’t dat de selve ghevanckelick of in ellendighen benauwden staet is, soo hebt ghy de 79. 102. 137. Ende is het simpelijck om te bidden voor de voorspoedigheydt der selver, den 67. sult ghy daer bequaem toe vinden.
Dese navolghende sullen bequaem zijn om Godt te dancken van de weldaden die hy sijne Ghemeente ofte Kercke ghedaen heeft door victorie, ghy hebt den 9. 18. 33. 249.
[fol. *11v]
Is ’t na verlossinge ende ontsettinghe van druckende benauwtheydt, gebruijckt den 27. 34. 77. 124. 129.
Is ’t om simpelick danckbaerheydt te vertoonen van eenige weldaden, soo hebt ghy den 48. 81. ende 106.
Is ’t dat ghy zijt ter halver verlossinge den 126.
Is ’t dat ghy bidt voor volkomen ende perfecte verlossinghe, soo hebt ghy den 105.
Dese navolgende sullen nut zijn alle gemeene persoonen om Godt te bidden nae oorbaerlicke gelegentheydt der saecken. Soo ’t is voor een gemeen gebedt tot Godt, soo sult ghy nemen den 85. ende 121.
Is ’t als sieck ende kranck wesende in deser wereldt, soo hebt ghy den 16. ende 71.
Is ’t dat ghy u vindt uyterlick gequelt ende benauwt, gebruyckt den 88. ende 143.
Is ’t dat u vyanden u t’onrecht vervolgen ende overlasten, vertroost u met den 35. 44. 52. 53. 54. ende 59.
Is ’t dat ghy u bevindt in grooten noodt ende angst, gebruyckt den 31.
Is ’t dat ghy bemerckt dat den Name Godts ghelastertt werdt van den boosen, dan is de 28. bequaem.
Soo u ’t welvaren der godloosen ende quaden temteert om quaedt te doen, vertroost u met den 37. ende 73.
Zijt ghy aenghevochten door wanhope ende desperatie, soo hebt ghy den 39. Soo ghy Godt bidt te willen beschermen u onnooselheydt, hebt ghy den 58. Soo ghy u vindt verlaten van der geloovigen vergaderinghe, oeffent u in de 84. ende 120. Zijt ghy gequelt ende gemoeyt door qualick spreeckende ende valsche ghetuygen, ghebruyckt den 109.
Soo ghy ter strijdt gaet, hebt ghy den 144.
Dese navolgende zijn bequaem den ghenen die Godt danckbaerheydt vertoonen willen, na de gelegentheydt der saecken. Soo ghy u ghenoegh vindt van der doodt verlost te zijn, hebt ghy den 30. ende 138. Is ’t dat ghy Godt dancken ende loven wilt, nae dat hy u bystandt vertoont heeft, soo sult ghy den 40. bequaem vinden.
Dese navolghende zijn oorbaerlick den ghenen, die hen tot Lofsanghen ende verwonderinghe van Godts wercken begheven. Soo ’t is om groot ende kondigh te maecken sijn wercken, sult ghy hem loven met den 8. 19. 29. 104. ende 111. Soo ghy sijn goetheyt verbrey- [fol. * 12r] den wilt, hebt ghy den 14. 33. 65. 66. 103. 118. 145. Soo ghy verheffen wilt sijn barmhertigheyt ende waerheydt, hebt ghy den 88. Om te verkondighen sijn grootheydt, de 97. Om te prijsen sijn rechtveerdigheyt, oeffent u met den 92. 93. Om te bewijsen sijn voorsichtigheydt, den 75. 113. 136. ende 139. Om te prijsen sijn Wet, den 119. Om hem te dancken dat hy ons tot sijn Volck verkoren heeft, zijn bequaem de 9. ende 60. Om u met Godt ende in Godt te verblijden, den 47. 50. 96. 118. 135. Om te verwecken alle creaturen oft schepselen tot Godts lof, gebruyckt den 148. ende 150.
Dese achtervolgende zijn oobaerlijck den ghenen, die haer versekertheydt ende hulpe in Godt alleen stellen, den 46. 62. 63. 88. 91. 97. 125. 127. ende 146.
Dese naevolgende begrijpen in hen eenige beloftenissen oft Prophetien van Christo ende sijne Kercke, ofte Vergaderinge, 2. 22. 45. 50. 72. 110. Den 41. Psalm is een Lof-sangh van den genen die gerechtelijck oordeelt over den rechtveerdigen in sijn tegenspoet.
Den 49. heeft in hem begrepen een seer schoone beschrijvinge van de ydelheydt deser werelt.
Den 82. is een heylige Vermaninge aen den Princen ende Rechteren des aertrijcks, om recht te doen nae behooren.
De 101. vertoont, hoe, ende in wat manieren een goet Prince hem behoort te dragen.
De eerste, 102. 128. geven u te kennen het geluck ende voorspoet van de menschen die in Godts Wet wandelen. De 90. geeft ter contrary te kennen de ellendigheydt van den genen die Godts Wet niet en achten.
[fol. *12v: blanco]
[p. 1]
[p. 2]
De Psalmen
DES
Propheten Davids, en andere Lof-
Zangen, uyt den Françoyschen Dichte
in Nederlandtschen over-geset
door
PETRUM DATHENUM |
DIe niet en gaet in der godloosen raedt,
Die op den weg der sondaers niet en staet,
End’ niet en sit by den spotters onreyne:
Maer dagh end’ nacht heeft in Godts Wet alleyne
Al sijnen lust, ja spreeckt daer van eenpaer,
Die mensch is wel-gelucksalig voorwaer.
2 Hy sal gelijck zijn eenen schoonen boom,
Geplant by eenen klaren water-stroom,
Die sijn vruchten geeft in bequame tijden,
Van welcken geen drooge bladt valt bezijden:
Soo sal die mensche saligh zijn bekent
Met al sijn doen, tot welcken hy hem wendt.
3 Maer soo en is ’t met den Godloosen niet,
Die als kaf verstroyt werden daermen ’t siet,
’t Welck van den windt hier en daer werdt gedreven:
Soo sullen sy in Godts Gerichte beven,
End’ niet bestaen, maer haest vergaen beschaemt,
Met den vromen werden sy niet genaemt.
4 Godt kent den wegh end’ der vromen gemoet,
Hy draeght sorge voor hen end’ voor haer goet,
Dies sullen sy welgelucksaligh wesen:
Maer nademael dat onse Godt gepresen
Op der Godloosen wegen niet en acht,
Sy end’ haer doen werden tot niet gebracht.
[p. 4]
WAerom raest dat volck met sulcken hooghmoet?
Waerom komen de Heydenen te samen?
Wat is ’t dat haer vergeefs soo woeden doet?
En raedtslaen van dingen die niet betamen?
De Koningen hen te samen verbinden,
De Voornaemst’ all’ zijn oock daer toe bedacht,
Godt te bestrijden sy hen onderwinden,
En sijnen Gesalfden met grooter macht.
2 Sy spreken t’saem: Laet ons breken met een
Haer banden al, daer med’ sy ons verstricken,
En ’t jock dats’ ons hart opleggen gemeen,
Laet ons verwerpen end’ breken in sticken.
Maer Godt, die den Hemel bewoont gepresen,
Salse belacchen: want haer doen hy siet,
Haer opstel sal van hem bespottet wesen:
Want het is ydel, end’ Godt achtet niet.
3 Hy sals’ aenspreken elck by sijnen naem,
In sijn gramschap, die groot’licks is te vruchten:
Hy salse verbaest maeken al te saem,
In sijn toornigheydt, die seer is te duchten,
End’ sal spreken: Ghy Koningen wilt hooren,
Van waer komt u desen raedtslagh soo ergh?
Ick hebb’ mijn Koningh gesalft end’ verkoren,
Over Syon mijnen heyligen Bergh.
Pause.
4 End’ ick sijn Koningh van hem toe-bereydt,
Sal Godts oordeel spreken voor yeders ooren,
’t Welck is, dat hy my klaerlick heeft geseydt;
Ghy zijt mijn Soon, huyden van my geboren.
Begeert van my, ick sal u t’eener erven,
Veel volckeren haest maecken onderdaen:
Een alsulck Rijck sult ghy van my verwerven,
Dat tot den eynde des aerdtrijcks sal gaen.
5 Ghy sult dragen eenen yseren staf,
Om die al te dwingen dats’ u doen eere:
Ghy sults’ in den windt verstroyen als kaf,
End’ morselen als een aerden vat teere.
Dies ghy Koningen end’ Vorsten der aerden,
Wilt mijn onderwijs met herten ontfaen:
[p. 6]
End’ ghy Rechters, wilt met ootmoet aenvaerden
’t Goet vermaen dat u van my werdt gedaen.
6 Dient Godt met kinderlicke vreese goet,
Vreest sijn gramschap en soeckt hem te behagen,
Verblijdt u, end’ beeft voor hem met ootmoet,
Siet dat ghy hem geen oorsaeck geeft te klagen.
Kusset den Soon dien hy u heeft gesonden,
Dat hy niet gram zy over uwe daet,
Op dat ghy haest te saem niet werdt verslonden,
En in uwen wegh niet schricklick vergaet.
7 Want sijn gramschap ontsteeckt seer haest, en brant,
Gelijck een vyer, alsmen daer op niet achtet:
Och hoe saligh is hy in sulcken stant,
Die hem vertrouwt, en op sijn goetheydt wachtet.
HOe veel is des volcks, Heer,
Dat my benijdt soo seer?
Hoe veel menschen my quellen?
Hoe veel vyanden mijn,
Nu sterck te velde zijn,
Die hen tegen my stellen?
Ick sie daer veel voorwaer,
Die tot my spreken klaer,
Vergaen zijn al sijn krachten:
Sijn Godt die helpt hem niet,
In dit kruys en verdriet,
Maer ’t zijn ydel gedachten.
2 Want ghy zijt, Heer, mijn schilt,
Die my beschermen wilt,
End’ my eere wilt geven:
Ghy doet dat ick voortaen
Mach vry opentlick gaen
Met den hoofd’ opgeheven.
Ick hebb’ in mijn ellent,
Mijn stem tot Godt gewent,
End’ geklaeght in dit wesen:
Hy heeft oock, na sijn woordt,
Mijn klacht altijdt verhoort,
Van sijnen bergh gepresen.
3 Dies sal ick rust ontfaen,
End’ seker slapen gaen,
[p. 8]
Bewaert voor alle schade:
Ick sal des morgens klaer
Ontwaken sonder vaer,
Want Godt wil my slaen gade.
Hondert duysent by een
Deden my vreese geen,
Wanneer sy sulcks aenvingen,
End’ my wilden met haest,
Om te maken verbaest,
Verstricken end’ omringen.
4 Komt, Heer, toont dat ghy zijt
Met my tot aller tijdt,
End’ dat ghy mijn vyanden
Op ’t kinnebacken slaet,
End’ hen breeckt metter daet
In stucken hare tanden.
Van u is ’t, O Heer goet,
Datmen verwachten moet
Hulp’ end’ troost vroegh end’ spade,
Want over u volck hier
Stort ghy, Heer, goedertier,
Seer rijck’lick uw’ genade.
ALs ick u bidd’, opent u ooren,
O Heer, mijne gerechtigheydt,
Laet mijn hert bang uwen troost hooren,
En u stedes komen te vooren
Mijn ghebedt, na uw’ goedigheyt.
Hoe langh sult ghy soecken, ghy Heeren,
Mijn eer te schenden met hoogmoet,
En u tot ydelheyt bekeeren,
De leughen oock t’uwer oneeren,
So lief hebben als ghy nu doet?
2 Bekent dat Godt my in dit leven
Boven de ander menschen al,
Tot eenen Koningh heeft verheven,
Die mijn suchten ende mijn beven
Van den Hemel verhooren sal.
Soo ghy gram wert, wacht u van sonden,
Misdoet niet teghen sijnen wil:
Op uwen leger wilt doorgronden
[p. 10]
Dit werck: laet af tot desen stonden
My te quellen met dit geschil.
3 Offert dan een oprecht off’rande,
Met verslagen hert end’ gemoet,
Betert u van dees’ sond’ end’ schande,
End’ stelt op Godt seer goederhande
Geheel al u vertrouwen goet.
Veelspreken: Hoe kan hy ons leeren
Dat goet is, end’ Godt aengenaem?
Na uw’ goetheydt, wilt, Heer der Heeren,
U lieflick aenschijn doch eens keeren
Tot my, end’ al de mijne t’saem.
4 Want meer blyschap is my gegeven
Door u aenschijn, Heer goedertier,
Dan hen is, die hier zijn verheven,
Die met veel wijns end’ koorens leven,
Hebbende haren wellust hier. [1566: nootdruft]
Dus sal ick my in goeden vrede
Nederleggen end’ slapen wel:
Want uw’ goetheyt beschickt dit mede,
Die my doet hopen hier beneden,
End’ in’t Rijck doet hebben bevel.
U Verhoort, O Godt, mijn woorden klachtigh,
Laet uw’ ooren op zijn gedaen:
End’ wilt doch d’oorsaecke verstaen
Mijns klagens en suchtens eendrachtigh,
O Heer almachtigh.
2 Hebt acht op mijn suchten gestadigh,
Mijn Godt end’ Koningh groot geacht,
Dewijl ick tot u met aendacht
Mijn smeecken doe, O Heer genadigh,
Ende weldadigh.
3 Des morgens vroegh voor den dagh-rade
Sult ghy my verhooren eenpaer,
Want seer vroegh sal ick u voorwaer
Bidden, wachtende vroegh end’ spade
Op uw genade.
4 Ghy zijt een Godt, die de boosheden
Niet en bemint, maer wederstaet:
[p. 12]
By u zijn de boosdaders quaet,
Met haren doen end’ boose zeden
Gantsch niet geleden.
5 De dwasen die na u niet vragen,
Sullen voor u verschijnen niet,
Want ghy die hatet, soomen siet,
Die boosheydt doen, sonder vertsagen,
Jae met behaghen.
Pause.
6 Ghy sult uwe gramschap bewijsen,
Over de leughenaers ghemeen,
Doodtslaghers, bedrieghers niet een,
Zijn voor Godt (dien elck mensch moet prijsen)
Een groot afgrijsen.
7 Maer door uw’ goetheyt hoogh gepresen,
Die ghy my bewijst, sal ick gaen
Om u, O Heer, te roepen aen
In u Huys, daer ick sal mits desen,
Godtvruchtigh wesen.
8 Geleydt my, Heer, end’ laet doch blijcken
Aen my uw’ goetheydt, dat my niet
Mijn haters brenghen in ’t verdriet:
Leydt my uwen padt insghelijcken,
Sonder afwijcken.
9 Daer is geen waerheydt in haer monden,
Haer hert is valsch, arghlistigh, straf,
Haer keel is als een open graf:
Haer tongh is vol smeeckens bevonden,
Tot allen stonden.
10 Verderfts’, en doet te niet haer namen,
Breeckt haer raetslagen, end’ haer doen,
Verstroyts’ om haer boosheydt seer koen:
Want, Heer, sy soecken alle t’samen
U te beschamen.
11 Maer verheught hen ’tgemoet en sinnen,
Die op u vertrouwen altijt,
Dats’ in u, Heer, werden verblijt,
Die uwen Naem in’t herte binnen
Trouw’lijck beminnen.
[p. 14]
12 Want ghy zijt mildt end’ overvloedigh
Den vromen man, Heer, goedertier, [lees: Heer goedertier,]
Met uwe gunst deckt ghy hem schier,
Als met den schildt, ghy zijt soo goedigh,
End’ seer lanckmoedigh.
WIlt my niet straffen, Heere,
Die misdaen hebb’ soo seere,
In eenen grammen sin,
In uwen toorn vervaerlick,
Kastijdt my niet soo swaerlick
Als ick wel weerdigh bin.
2 Maer wilt u, Heer, ontfarmen,
End’ over my erbarmen,
Ick ben seer swack altijdt,
Wilt my gesontheydt geven,
Want mijn ziel end’ lijf beven
In desen mijnen strijdt.
3 Mijn geest hem oock ontstellet,
Swaer verschricken my quellet,
Vreese maeckt my onvro:
O Heere hoogh gepresen,
Hoe lange sal’t noch wesen
Dat ick moet blijven soo?
4 Ach wilt u tot my keeren,
Wilt oock van my doch weeren
Dees benautheyt niet kleyn,
Seer groot zijn mijn misdaden,
Maer uyt louter genaden
Maeckt my, Heer, daer van reyn.
5 Want in de doot seer wreede,
Wie is’t die daer verbreede
U lof en eer bequaem?
Niemant sal in der Hellen
Uwen prijs schoon vertellen,
Noch dancken uwen naem.
6 Ick ben moed’ end’ verslagen
Van gantsch den nacht te klagen,
Ick doe swemmen voorwaer
Mijn bedde met mijn weenen,
End’ mijn leger met eenen
In mijn tranen eenpaer.
[p. 16]
7 Mijn gedaente met allen
Is nu, Heer, gantsch vervallen
Door ghedurigh gheklagh;
Om dat aen allen zijden
Mijn vyanden verblijden
Voor my met groot ghelagh.
8 Ghy boose wilt nu wijcken,
Ghy wreede desgelijcken
Vertreckt nu haest van hier:
Godt heeft mijn treurigh klagen,
Na sijn goet wel-behagen,
Verhoort seer goedertier.
9 Godt en wilt niet verachten
Mijn gebedt, noch mijn klachten,
Maer hoort my t’sijner eer:
Mijn beden hem beweghen,
Ick hebb’ van hem verkregen
Mijn begeerten, end’ meer.
10 Daerom zijn nu met schanden
Beswaert all’ mijn vyanden,
Verbaest zijn sy gewis:
Te rugg’ moeten sy keeren
Met schaemten end’ oneeren,
Want my Godt soo goedt is.
OP u hoop’ ick, Heer, t’allen tijden,
Wilt my doch voor all’ die bevrijden,
Die my haten met onverstant,
Dat ick hen niet val in de handt,
Dat haer Overste my niet vange,
End’ my als eenen Leeuwe strange,
Niet verniel’ en make ter schant,
Bloot zijnde van uwen bystant.
2 Godt, op wien ick hoop met verlangen:
Hebb’ ick mijn dagen sulcks begangen,
Als sy toeschrijven uwen knecht?
Is in mijn hant eenigh onrecht?
Hebb’ ick quaedt vergolden met quade?
Ofte gesocht der vromer schade?
Hebb’ ick dien vergramt met een woordt,
Die t’onrecht op my was gestoort?
[p. 18]
3 Soo moet mijn vyandt my na-jagen,
Van hem werd’ ick neder-geslagen,
Hy brenghe mijn leven te niet,
End’ mijn eere daermen op siet.
Staet op, Heer, wilt opstaen in eeren,
Uwen toorn tegen hen wilt keeren
Die my haten, helpt my gelijck
Aen dat beloofde Koninghrijck.
4 Dat volck kome met grooten hoopen
Tot uwer Majesteyt geloopen:
End’ op dat wy ons recht ontfaen,
Wilt op uwen Rechter-stoel gaen.
Daer sult ghy des volcks Rechter wesen,
End’ sult (Heer, mijn toevlucht gepresen)
My na mijne gerechtigheydt
Rechten, end’ na mijn vromigheyt.
Pause.
5 Van der boosheyt wilt een eynd’ maken
Der boosen, end’ neemt aen die saken
Der vromer, ghy die t’aller stondt
Elcks hert ende nieren doorgront.
Godt is mijn schilt end’ mijn borcht krachtigh,
Op hem is’t dat ick hoop’ aendachtigh,
Die de vrome helpt end’ behoet,
Ende die overwinnen doet.
6 Godt is een oprecht Rechter machtigh,
Des vromen mans, die hem valt klachtigh,
Hy is oock die Rechter bekent,
Die hem vertoornen sonder endt.
Is’t dat hy die my soeckt t’onteeren
Niet wilt afstaen, noch hem bekeeren,
Godt sal scherpen sijn sweert seer fel,
End’ schieten met den boge snel.
7 Van nu heeft bereyt Godt almachtigh,
Doodtlick geschut, end’ wapen krachtigh,
Hy maeckt pijlen ter straff’ bequaem,
Der gener die my haten t’saem.
Een ander heeft quaet in sijn sinnen,
Hy is swanger met onrecht binnen:
Dies sal hy baren anders niet
Dan enckel leugen met verdriet.
[p. 20]
8 Om eenen diepen put te graven
Sietmen hem neerstelicken slaven:
Maer in den put sal hy vergaen,
Dien hy my te graven vanght aen.
Dat quaet dat hy heeft voor-genomen
My te doen, sal op sijn hooft komen:
Ja ’t quaet dat hy doet over al,
Op sijnen kop haest vallen sal.
9 Dies mijn hert Godt daerom nu prijset,
Dat hy gerechtigheydt bewijset:
End’ soo langh als ick leve vry,
Sal ick den Heere singen bly.
O Onse Godt en Heer seer hoogh gepresen,
Hoe heerlick moet doch uwen Name wesen?
Over d’aerdtrijck streckt u heerlickheyt schoon,
Ja wijder dan daer gaet des Hemels Throon.
2 Men siet alsins uwer kracht veel getuygen,
Selfs in den mont der kinderen die suygen,
Daer door maeckt ghy tot niet ende beschaemt
Uw’ vyanden door uw’ kracht seer vernaemt.
3 Maer als ick wil aensien ende bemercken
De Hemelen, Heer, uwer handen wercken,
De sterren, de mane, die ghy door ’t woordt
Maeckt ende stelt een yeder op sijn oort.
4 Als dan spreeck ick by my verwondert seere,
Wat is doch van den armen mensch, O Heere,
Dat ghy sijner alsoo gedachtigh zijt,
End’ over hem sorge draeght t’aller tijdt?
Pause.
5 Ghy maeckt hem dat hy Godt schier zy gelijcke,
Want ghy maeckt hem overvloedigh en rijcke
Van heerlickheyt, die doch naeckt is end’ bloot,
Ghy maeckt hem vol met veel goederen groot.
6 Ghy laet hem zijn over ’t werck uwer handen
Als een Heer der selven in allen landen:
Sonder uytnemen, alles in’t gemeen
Hebt ghy hem onderdaen gemaeckt met een.
[p. 22]
7 Ossen, Schapen, haer wolle, end’ haer vellen,
Die ghy op de bergen voet sonder quellen,
End’ op dat veldt weyden doet over al,
In bosschen, bergen, end’ in menigh dal.
8 De vliegende vogelen die wel singen,
De visschen des Meyrs, end’ oock alle dingen,
Dien ghy haer wesen, end’ den adem geeft,
Maeckt ghy hem onderdaen, jae al wat leeft.
9 O onse Godt en Heer seer hoogh gepresen,
Ten rechten moet uwen Naem heerlick wesen,
Uwes Naems heerlickheyt in overvloet
Streckt veel wijder dan den aerdtbodem doet.
HEer ick wil u uyt ’s herten gront
Prijsen en over al doen kondt,
Uw’ wonderen in allen wijcken,
Die niet en zijn om vergelijcken.
2 In u wil ick wesen verblijdt,
Dat is mijn vreught tot deser tijdt,
Uwen naem schoon wil ick oock prijsen,
End’ u met lof-sangh eer bewijsen.
3 Om dat door uwe groote macht,
Mijn vyant wijckt en vlied met kracht,
En dat hy neder light geslagen,
Door u aenschijn swaer om verdragen.
4 Ghy zijt soo goet in desen stant,
Dat ghy mijn saeck neemt by der hant:
Ghy sit tot mijn hulpe volveerdigh,
Op den stoel als Rechter rechtveerdigh.
5 Mijn vyanden hebt ghy verdaen,
End’ de boos’ al haest doen vergaen,
Ghy hebt haer gedachtenis prachtigh,
Te niet gedaen door uw’ hant krachtigh.
j. Pause.
6 Wel aen ghy loos mensch wel bekent,
Hebt ghy u voornemen vol-ent?
End’ vernielt ons steden verheven?
Is haren naem gantsch t’onderbleven?
[p. 24]
7 Och neen: want Godt met grooter kracht
Die eeuwigh heerschet, hoogh geacht,
Is op den stoel, soo’t is gebleken, [1566: heeft]
Geseten om ’t recht uyt te spreken.
8 Daer sal hy rechten met bescheyt,
’t Aerdtrijck dat hier beneden leyt,
Wegende de saken met reden
Van alle menschen hier beneden.
9 Daer werdt Godt de toevlucht alleyn
Des armen, diemen acht seer kleyn,
Ja sijn toevlucht, die hem in’t lijden
Sal verquicken en doen verblijden.
10 Dies sy, dien ghy, Heer, u maeckt kondt,
Sullen op u vast staen gegrondt:
Want die tot u gaen, Heer, gepresen,
Sullen hier niet verlaten wesen.
ij. Pause.
11 Looft nu met lof-sangen seer klaer
Godt die tot Zion woont eenpaer,
Vertelt sijn groote wonder-wercken,
Maeckt dats’ alle menschen bemercken.
12 Hy gedenckt aen der vromen bloet,
End’ wreeckt dat met een gram gemoet:
Dat geschrey wil hy niet verachten
Der benauwder, noch oock haer klachten.
13 Heer, ghy die mijn Godt zijt in noot,
Siet aen mijn kruys end’ lijden groot,
Dat mijn vyanden my opdringen,
Uytden wegh des doots wilt my bringen.
14 Dat ick midden in u gemeen
Uwen lof singhend’ anders geen,
Zijnde verblijdt, end’ oock gedachtigh,
Dat ghy my verlost hebt waerachtigh.
15 De boose zijn haestelick al
In haer stricken komen ten val,
Haer voeten zijn in ’t net gevangen,
Dat sy voor my hadden gehangen.
iij. Pause.
16 Soo is Godt geworden bekent,
Hebbende dit oordeel ge-endt,
[p. 26]
Daer in dat den schalck heeft bevonden
’t Quaedt sijner listen niet om gronden.
17 Dit’s seker dat de boose saen
Haest sullen vallen end’ vergaen,
Godt sal die straffen, onvertogen,
Die hem niet en hebben voor oogen.
18 Maer den mensch ootmoedigh, O Heer,
Sult ghy vergeten nimmermeer,
Sijn hope, die hier is mispresen,
En sal by u niet ydel wesen.
19 Komt doch Heer, toont nu u gewelt,
Om dat de mensch hem niet en stelt
Tegen u, maer dat alle scharen
Voor u gericht hen openbaren.
20 O Heer, die daer eeuwighlick leeft,
Maeckt dat der boosen herten beeft,
Doet hen verstaen (dit is mijn wenschen)
Dat sy niet zijn dan swacke menschen.
HOe komt dat ghy, Heer, wijckt van ons soo wijt,
Ende bedeckt u aengesicht soo gaer?
Verberght ghy u om ons tot aller tijt
Te vergeten oock in den noot soo swaer?
In hooghmoet branden de boose voorwaer,
Sy plagen den armen man seer mispresen,
Laets’ in haer listen selfs gevangen wesen.
2 Want de boose beroemt hem met hooghmoet,
Dat hy sal hebben sijnen lust met een,
Den gierigen, die daer versamelt ’t goet,
Hy seer prijst end’ lastert Godt in ’t gemeen.
Stoutelick veracht hy hem by groot en kleen,
Die hooft-som is aller sijner gedachten,
Dat Godt niet is: dien hy soo derf verachten.
3 Al wat hy doet, streckt hem stedes tot quaedt,
Uwe gerichten en bedenckt hy niet.
Met sijn vyandt hy vermeten omgaet,
End’ meynt dien om te werpen als een riet.
[p. 28]
In sijn herte spreeckt hy en denckt met vliet:
Niemant en kan my krencken noch beschaden,
Nimmermeer sal ick met noodt zijn beladen.
4 Met vloecken, valscheydt, en bedrogh seer groot
Is sijnen boosen mont vol t’aller tijdt:
Sijn tonge maeckt moeyt, arbeydt in de noot,
In schaden swaer te doen, hy hem verblijdt.
Als een moorder op t’ velt loert hy vol nijdt,
Om heymelick den Vromen te verworgen,
Hy bespiet oock den armen in’t verborgen.
Pause.
5 Hy loert heymelick, gelijck een leeuw fel
In den kuyl doet, die op een schaepken wacht,
Om te vangen end’ te verworgen snel
Den vromen, die hy heeft in strick gebracht.
Geveynsdelick houdt hy hem dagh en nacht,
Maer met dien schijn druckt hy sonder ontfarmen
Ende verderft met groot gewelt veel armen.
6 Boven dien spreeckt hy in’t hert seer onvroet
Dat Godt op dees’ dingen geen achtingh heeft,
Maer dat hy sijn oogen gantsch’lick toe doet,
Ja dat hy hier van geen kennisse heeft.
Staet op, Heer, verheft u, toont dat ghy leeft,
Siet doch hier in, Heer, en wilt niet vergeten
Hen die in anghst end’ ellendt zijn geseten.
7 Waerom werdt Godt van den boosen vol pracht
Gelastert? die daer spreeckt in’t herte blent,
Dat ghy op sijn doen gantschelick niet acht,
Daer ghy’t doch siet, het is u al bekent.
Tot den handel der armen ghy u went,
Daerom staen sy op u tot allen stonden,
Die een helper der weeskens zijt bevonden.
8 Breeckt de kracht, en den arm vol van gewelt,
Der Godtloosen, ende besoeckt seer haest
Haer boosheydt, en hen die voor oogen stelt,
Op datse vergaen end’ werden verbaest.
Dan sult ghy Heer (ofschoon de boose raest)
Heerschen als Koningh, end’ uyt uwen landen,
Werden geroeyt al de schalcken met schanden.
[p. 30]
9 Ghy sult, O Heer, hooren genadelick
Uwes volcks stem, dat in elent verflouwt,
En verstercken met troost gestadelick,
Hoort doch ’t gebedt des volcks dat u vertrouwt,
Den weduwen en wesen seer benouwt,
Doet recht dat de boose hen niet en quellen,
En daer tegen hen nu voort niet meer stellen.
ICk betrouw op Godt met herten seer reyne,
Hoe spreeckt ghy tot mijn Ziel in dit verdriet,
Vlieght haest op den bergh als een vogel kleyne?
’t Is waer dat de boose (soo men wel siet)
Haer bogen spannen, end’ met pijlen micken,
Daer met elck van hen den vromen doorschiet,
End’ heymelick soeckt met list te verstricken.
2 Maer men sal haest sien dat al de gedachten
Der boosen werden gantsch met een verstoort,
Wat hebt ghy over den vromen voor klachten?
Zijt seker dat Godt dit al siet en hoort,
Die in sijnen hoogen throon sit verheven,
Die alle dingh bekent is na sijn woordt,
Wat sy al doen die hier beneden leven.
3 Godt proeft de vrome wel in alle wijsen,
Maer van hen, die hier bedrijven gewelt
En onrecht, heeft onse Godt een afgrijsen.
Die sullen oock met vyer wesen gequelt,
Haer deel sal zijn veel windige tempeesten,
Solpher end’ vlamme, die’t alles versmelt,
Werdt geschoncken den minsten end’ den meesten.
4 Godt is gerecht end’ hy bemint gestadigh
Gerechtigheydt: oock dien die hem wel stelt
Tot vromigheydt, dien aensiet Godt genadigh.
[p. 32]
DOet ons bystant, ’t is meer dan tijt, o Heere,
Want der vromer getal is worden kleen,
Sy hebben afgenomen soo gaer seere,
Dat der oprechten niet en is tot een.
2 Een yeder spreeckt leugens en ydel dingen
Met sijnen naesten, daer med’ hy hem krenckt,
Haer lippen niet dan smeeckinge voortbringen,
De mont spreeckt eens: maer ’t hert wat anders denckt.
3 De Heere wil doch de vleyende tongen
Gantsch af snijden tot in der eeuwigheydt,
Oock die lippen die stout en onbedwongen
In hooghmoet niet spreken dan ydelheydt.
4 Die stoutelick dit derren geven voren:
Wy werden groot door ons tong’ vol fenijn,
Ons lippen vry ons alleen toe-behooren,
Laet ons liegen, wie sal ons meester zijn?
5 Om der bedruckter wille die seer klagen,
Sal ick (spreeckt de Heer) nu opmaken my,
De valsche tongen werden al verslagen,
Van haer gewelt werdt mijn volck gemaeckt vry.
6 Onses Heeren woordt is altijt bevonden
Suyver en reyn, gelijck dat silver klaer,
Dat geloutert is tot verscheyden stonden,
Ja sevenmael geloutert is voorwaer.
7 Dies wilt, O Heer, u volck nu voort bevrijden
End’ bewaren, na uwe goedigheydt,
Van dit boose volck, dat ons t’allen tijden
Soo quelt ende benauwt met tegenheydt.
8 Want de boose rontsom gaen ende sweven
Hier ende daer onvriendelick end’ fel,
Dewijl dat d’erghste schalcken zijn verheven,
End’ hier hebben gewelt, macht en bevel.
HOe langh hebt ghy besloten, Heer,
My te vergeten alsoo seer?
Sal’t altijt zijn, en nemmer enden?
[p. 34]
Wilt ghy u van my eeuwigh wenden,
Die benouwt ben soo langhs soo meer?
2.
Hoe langh sal noch dat herte mijn
Vol van anghst en van smerte zijn,
End’ daer toe vol sorgen mits desen?
Hoe langh sal mijn vyandt noch wesen
Mijn verwinner tot mijner pijn?
3.
Aensiet my Godt, ghy zijt mijn kracht,
Troost mijn hert, ’t welck u doet sijn klacht:
Wilt mijn duyster oogen verklaren,
Dat ick in den slaep niet moet varen
Des doodts, en daer blijve versmacht.
4.
Op dat hy die my sterck bevecht,
Niet seydt: Hy is neder geleght,
End’ dat de vreught mijner vyanden
Niet dobbel werde t’mijner schanden,
Siende den val van uwen knecht.
5.
Op u Heer staet mijn hoop alleyn,
Neemt wegh mijn kruys en noodt niet kleyn,
Wilt my uwe vreught weder bringen,
Soo sal ick u loven met singen
Voor uw’ weldaden in’t gemeyn.
DE dwaes die spreeckt in sijn herte seer quaet,
Daer is geen Godt, en hy verwoest met desen,
Sijn leven gantsch door sijn grouwelick wesen,
Daer is niet een die met woordt of de daet,
Wat goets begaet.
2.
Godt des Hemels de werelt oversiet,
Ende bemerckt de menschen in den lande,
Of daer een is, die met goeden verstande,
Om Godts goetheydt te soecken in’t verdriet
Hem doch bevliet.
[p. 36]
3.
Alles gemerckt, hy vint dats’ in’t gemeen
Al afwijcken, en gaen op boose wegen:
Sy zijn grouw’lick, ja tot quaet gantsch genegen,
Die wat goets werckt, en is onder hen geen,
Ja niet tot een.
4.
Zijn dan de boose soo dwaes al te saem,
Datse niet dan quaet doen sonder afkeeren?
Die mijn arm volck als dat broot gantsch verteeren,
End’ zijn om t’aenroepen des Heeren Naem,
Seer onbequaem.
5.
Sy sullen hen verwonderen voorwaer,
Als sy haest beanghst zijnde sullen beven:
Want Godt wiens goetheydt seer hoogh is verheven
Is met den vromen die hem voor end’ naer,
Lief heeft eenpaer.
6.
Ghy mensch ongeluckigh, dit doch verstaet,
Ghy die bespot ’t voornemen van den vromen,
’t Welck Godt in sijn hert goedighlick laet komen,
Die alleen is den vromen toeverlaet,
Dien ghy versmaet.
7.
Och dat de hulp over Israel, Heer,
Quam uyt Zyon, en dat Godt uyt ’t verlangen,
Wilde verlossen sijn arm volck gevangen,
Israel en Jacob souden in eer,
Verblijt zijn seer.
WIe is’t die sal woonen eenpaer,
In u lieflicke tenten Heere?
Wie sal doch verkeeren hier naer,
Door uw’ goetheydt sonder gevaer,
Op uwen heyl’gen Bergh met eere?
2.
Het sal wesen die mensch eerbaer,
Die steedts wel doet in allen dingen,
En recht handelt in’t openbaer,
Wiens mont dat oprecht is end’ waer,
Gestadelicken sal voortbringen.
[p. 38]
3.
Die geen achterklap spreeckt onvroet
Tot sijnes naesten smaet end’ schande:
Die tegen hem oock niet misdoet,
Noch mishandelt, maer hem behoedt
Voor oneeren menigerhande.
4.
Die oock den godloosen veracht,
End’ daer toe eert tot allen stonden
Hem, die den Heer vreest met aendacht,
Die sijn beloften heeft volbracht,
Al waer’t oock sijn schade bevonden.
5.
Die tot woecker niet geeft sijn gelt,
En geen gaven oyt heeft gepresen,
Om ’t recht des vromen met gewelt
Te breken: die soo is gestelt
Sal voorwaer gelucksaligh wesen.
BEwaert my, Heer, weest doch mijn toeverlaet,
Op u betrouw ick vast met herten reyne:
Dies spreeckt mijn ziel tot u in desen staet:
Ghy hebt, Heer, over my de macht alleyne:
Doch en komt uyt mijn wercken uytgelesen
Gantsch geenen nut tot u, Heer, hoogh gepresen.
2.
Mijn begeert is den vromen by te staen,
Die geroemt zijn om haer Godtsaligh leven:
Maer straf op straffe moet hen komen aen
Die hen tot den Afgoden valsch begeven:
By haer bloet-off’ren ben ick niet gevonden,
Ja haer namen en sal ick niet vermonden.
3.
Godt is mijn deel, die my bewaert nu voort,
Op u staet mijn rente [lees: tente] gegrondet, Heere:
Dit heerlick erfdeel, dat my toebehoort,
Is my in ’t schoonste geworden met eere:
Ja ’t beste deel dat gevonden kan wesen,
Is my recht toegevallen, Heer, gepresen.
[p. 40]
Pause.
4.
Gelooft zy Godt, die my altijt wil zijn
Een Raets-heer, die my soo wel heeft beraden:
Want de nieren en de gedachten mijn
Hebben my ’s nachts onderricht vroegh en spade:
Ick hebb’ Godt voor oogen in mijn beswaren,
Die my bystaet, en my wel wilt bewaren.
6.
Siet daerom is mijn hert alsoo verheught,
Mijn tonge lacht, mijn vleesch rust hier beneven,
Wetende dat ghy niet en wilt noch meught
O Heer in ’t graf laten vergaen mijn leven:
Ghy sult uwen Heyligen groot van weerden
Gantsch niet laten verrotten in der eerden.
7.
In den wegh sult ghy doen gaen uwen knecht,
Die hem brenght in ’t leven, vry uyt benouwen,
Want daer is geen volkomen vreught oprecht
Dan in uwes aenschijns heerlick aenschouwen:
In uwe hant is end’ blijft oock gestadigh
De volheydt aller blyschap, Heer genadigh.
AEnsiet, Heer, ’t recht van uwen knecht,
Wilt mijn geroep, o Godt, verhooren,
Mijn gebedt kome tot u ooren,
Het welck vloeyt uyt een hert oprecht:
Van u, die wetet alle dingen,
Wil ick oordeel en recht ontfaen,
Wilt doch mijn sake mercken aen,
Want gantsch recht is al mijn voortbringen.
2.
Ghy hebt mijn hert ’s nachts doorsocht, Heer,
End’ dat aen den proef-steen gestreken:
Noyt heb ick leugen willen spreken,
Ghy vint my getrouw immermeer.
Ick soude my na den bevelen
En ’t woordt uwes monts, Heer, met vliet,
Soo dat ick niet hebb’ gemeyns yet
Met hen die rooven ende stelen.
[p. 42]
3.
Maeckt mijn voetpaden vast, O Godt,
Op dat ick mach gaen in uw’ wegen,
Sonder te zijn voortaen genegen
Tot afwijcken van u gebodt.
Ghy hebt dickwijls, O Heer, vernomen
Mijn gebeden in mijn ellendt,
Dies bidd’ ick tot my u nu wendt,
End’ laet mijn smeecken tot u komen.
Pause.
4.
Toont heerlick uw’ goetheydt voortaen,
Ghy die bewaert in dat benouwen,
Alle die vast op u betrouwen,
Tegen hen die u wederstaen.
Deckt my doch, Heer, niet om verhoogen,
Met uw’ vleug’len, na uwen aert,
Dat ick soo wel mach zijn bewaert
Als de appel is eener oogen.
5.
Op dat ick alsoo mach ontgaen
Hen die my soo wreedelick quellen,
End’ my met haer netten omstellen,
Om mijn ziel te verstricken saen.
Sy zijn seer vet, niet om verstrangen:
Opgeblasen met hooghmoet fel:
Sy volgen my, end’ loeren snel
(Soo’t konde zijn) om my te vangen.
6.
Een isser sonderlick vol pracht,
Als een Leeuw die den roof na jaget:
Als een jonge Leeuw onvertsaget,
Die in den kuyl op den roof wacht.
Maeckt u op, Heer, werpt dien te gronde,
Uyt sijn handen mijn ziele weert,
Die u dient als een seer scherp sweert,
My tot straffe, tot deser stonde.
7.
Van hen die uwe roeden zijn,
Bevrijdt my: die met herten kleven
[p. 44]
In d’aerd’, end’ daerom alleyn leven
Om rijck te werden sonder pijn.
Ghy maecktse sat ende voorspoedigh,
Haer kinderen zijn oock seer rijck,
De kindts kind’ren zijn hen gelijck,
End’ laten goet na overvloedigh.
8.
Ick sal noch aensien u aenschijn,
End’ reyn staen voor u, Heer gepresen,
End’ na u beelt opgeweckt wesen,
Dan sal ick oock recht verzaedt zijn.
ICk sal u lieven en dienen eendrachtigh,
Mijn leven langh, o Godt, mijn sterckte krachtigh:
Ghy zijt mijn borcht, mijn troost, mijn heyl, mijn steen,
Mijn schilt, mijn hoorn, mijn bewaerder alleen.
1.
Mijn hope staet alleen op Godt gepresen,
Hy wil mijn wapen en mijn toevlucht wesen:
Als ick hem groot maeck, en bidd’ na sijn woort,
Mijn vyanden hy haestelick verstoort.
’s Doodts noot omvingh my dees voorleden dagen,
Stroomen der boosen maeckten ’t hert verslagen:
De anghst des grafs hadde my gantsch bevaen,
Met den stricken des doodts was ick belaen.
2.
Soo benouwt zijnde, hebb’ ick Godt gebeden,
End’ hem aengeroepen van hier beneden:
Mijn geschrey tot hem in den Hemel quam,
End’ mijn stem tot sijnen ooren opklam.
Van stonden aen beefde dat gantsch aertrijcke,
De bergen werden beweegt desgelijcke,
Verschrickt waren sy boven maten seer,
Want met ernst groot vertoornde hem de Heer.
3.
Uyt sijn neusgaten gingh damp tot dier stonde,
End’ een schrickelick vyer uyt sijnen monde:
Hy was ontsteken met toorne soo groot,
Dat hy alsins heete kolen uytgoot.
[p. 46]
Hy boogh de lucht, ende daelde tot den wolcken,
Onder sijn voeten waren duyster wolcken,
Hy sat op den windt, die hem krachtigh roert,
En hy werdt op sijn vleugelen gevoert.
j. Pause.
4.
Duyster wolcken hem gantschelijck bedeckten,
End’ als een tente rontsom hem sy streckten:
Door sijnen glantz zijn oock de wolcken saen
Verdeelt, ende hebben haer opgedaen.
Hy heeft hagel end’ blixem toe-bereydet,
En in de lucht donderslagen gebreydet:
De hooghste Godt liet sijnen donder gaen,
End’ liet d’aerde met hagel end’ vyer slaen.
5.
Met sijnen pijlen schoot hy de boos’ allen,
Veel blixems end’ anghst heeft hen overvallen
Door u dreygen end’ uwen stercken windt,
End’ uwen toorne, die ’t alles verslint,
Zijn de water-stroomen gedrooght in ’t ronde,
Ontdeckt was den aertbodem in den gronde,
Hy heeft my met sijn handt goedigh besocht,
End’ uyt dat diep water gesont gebrocht.
6.
Hy verloste my van alle de scharen
Der vyanden, die my veel te sterck waren:
In noot hy my voor komt ende bystaet,
Ter rechter tijdt is Godt mijn toeverlaet.
Hy voerde my in ’t breyd’, ende versinde
Hoe hy my bewaerde, dien hy beminde:
Dies dede hy my na mijn vromigheydt,
Ende na mijner handen reynigheydt.
7.
Want ick behielt altijdt des Heeren wegen
Sonder afwijcken, soo de vrome plegen:
Ick hielt sijn Wet, die ick hadde gehoort,
Sonder daer van te verwerpen een woort.
Soo dat my de Heer oprecht heeft bevonden,
In al mijn doen bewaerd’ ick my voor sonden,
Dies heeft my Godt na mijn eenvuldigheydt
Vergeven, end’ na mijn oprechtigheydt.
[p. 48]
ij. Pause.
8.
Voorwaer, Heer, ghy die mijn doen kent alleyne:
Ghy zijt den goeden goet, en reyn den reyne,
Den oprechten zijt ghy, O Heer, oprecht,
End’ keert u af van den verkeerden knecht.
Den ootmoedigen bewaert ghy seer goedigh,
Ghy maeckt oock haest de stout’ oogen moedigh,
Mijn gesicht hebt ghy verlicht, Heer vermaert,
In duysterheydt hebt ghy my wel verklaert.
9.
Door u kracht heb ick dat krijghsvolck verslagen,
End’ spring’ over den muyr sonder vertsagen,
Ons Godt is bevonden oprecht end’ goet,
Sijn woordt is geloutert in des vyers gloet.
Hy is des menschen een schilt in ’t benouwen,
Ja den genen die op hem vast betrouwen.
Waer isser een Godt sonder onsen Heer,
End’ sonder hem eenige sterckte meer?
10.
Godt wapent my met sterckheyt seer vrymoedigh
End’ maeckt mijn wegen seker en voorspoedigh:
Hy maeckt my gelijck de Herten zijn t’saem,
Om de bergen op te klimmen bequaem.
En hy leert mijn handen oock krachtigh strijden,
Dat mijnen arm kan spannen t’allen tijden
Den stalen boogh, hy is mijn heyl, mijn schilt
Die in den noot my onderhouden wilt.
11.
U goetheydt daer ick op hoop al mijn leven,
Heeft my nu meer dan oyt te voor verheven,
Ghy maeckt den wegh onder mijn voeten slecht,
Op dat, Heer, niet en struyckel uwen knecht.
Mijn vyanden kan ick grijpen end’ jagen,
Tot datse vernielt zijn door vele plagen.
Ick slase datse niet konnen bestaen,
Maer ter schanden onder mijn voeten gaen.
iij. Pause.
12.
Ghy rustet my tot den strijt, Heer, doorluchtigh,
Ghy maeckt mijn vyanden alle velt-vluchtigh,
Ghy breeckt oock met een al haer groote kracht,
Door my werden sy tot den val gebracht.
[p. 50]
Sy roepen ja oock tot Godt, soo sy meenen,
Die hen geen troost noch hulpe wil verleenen:
Als stof end’ slijck dat op der straten leyt,
Hebb’ ickse verjaeght en verstroyt in ’t breyt.
13.
Van ’t oproerigh volck vrijt ghy my met eere,
End’ ghy maeckt my over veel volcks een heere:
Want dat volck dat my noyt en heeft bekent,
Heeft hem van selfs tot mijnen dienst gewent.
Veel vreemde (zijnde door vreese gedreven)
Geveynsdelick hen tot mijnen dienst geven:
Veel hebben in haer sloten vast gebeeft,
Alsmen hen van mijn kracht gesproken heeft.
14.
Mijn God leeft, die my sterck maeckt en gheduldigh,
Hy is mijn heyl, prijs weert seer menighvuldigh,
Die my sterckheyt om my te wreken geeft,
En doet dat ’t volck vreed’lick onder my leeft:
Hy doet dat mijn vyanden my niet schaden,
End’ verhooght my boven al die my smaden,
Hy verlost my, door sijn genade groot,
Van der stouten gewelt end’ wederstoot.
15.
Daerom, Heer, sal ick u met lofsangh prijsen,
Onder vreemde sal ick u eer bewijsen:
Ja u, Heer, die met een heerlick gewelt
Uwen Koningh wel bewaert hebt in ’t velt:
Die David den Gesalfden seer weldadigh
End’ sijn kind’ren altijt wilt zijn genadigh.
DE Hemelen seer klaer
Verkonden openbaer
Des Heeren macht seer groot:
’t Firmament vast gestelt,
Ons dagelijcks vertelt,
’t Werck sijner handen bloot:
[p. 52]
d’Een dagh voor, d’ander naer,
Geeft getuyg’nis eenpaer,
Ons van Godt onsen Heere:
De nachten algemeen,
Steets volgend’ achter een,
Van Godts wijsheyt ons leeren.
2 Daer is voorwaer niemant,
Geen spraecke noch geen lant,
Daermen niet merckt end’ hoort
De leeringe seer schoon,
Die elck uyt ’s Hemels Throon
Ontfanght voort ende voort:
’s Hemels loop overal
Gaet met een groot geschal
Door de werelt in ’t ronde:
Godt daer in gemaeckt heeft
Een wooningh, die hy geeft
Der Sonnen t’aller stonde:
3 Daer uyt rijst sy seer klaer,
Als een Bruyd’gom eerbaer
Die uyt sijn kamer gaet,
Sy is als een sterck Helt
Die hem tot loopen stelt,
En daer van prijs ontfaet.
Sy loopt, en van d’een endt
Sy haer tot d’ander wendt
Des hoogen Hemels spoedigh,
Daer kan hem (soomen siet)
Ter wer’lt verbergen niet
Voor haer hitt’ overvloedigh.
Pause.
4 De Wet des Heeren doet
Dat hert in overvloet
Verblijt zijn end’ verheught:
Sijn getuyghnis gewis,
Den ongeleerden is
Een leeringh aller deught.
Heer uw geboden recht
Verquicken uwen knecht
End’ doen sijn hert verblijden:
Sy zijn louter end’ goet,
[p. 54]
Die der blinden gemoet
Verlichten t’allen tijden.
5 Die vreese Godts alleyn
Is suyver ende reyn,
End’ sal eeuwigh bestaen:
Sijn Rechten allegaer,
Zijn oprecht ende waer,
Die niet sullen vergaen.
Sy zijn beter dan gout
In’t getal menighfout,
Ja dan gout uytgelesen.
Honigh is niet soo soet,
Noch Honigh-raten goet,
Als u woordt, Heer, gepresen.
6 Oock waer u knecht hem keert,
Hy werdt daer door geleert
Tot uwen dienst, O Heer:
Soo wie de selfde houdt
Van herten met eenvoudt,
Heeft grooten loon end’ eer.
Wie sal doch zijn den man
Die recht bemercken kan
Sijn feylen niet om gronden?
Maeckt my suyver end’ klaer
Van mijn gebreken swaer,
End’ mijn verborgen sonden.
7 Uwen knecht doch bewaert
Dat hy niet zy beswaert
Met moetwilligheydt quaet:
Dat sulcks niet over my
Heersche, maer dat ick zy
Reyn van sulck een misdaet.
Al wat ick spreken sal,
End’ mijn gedachten al,
Laet u, Heer, wel behagen:
Ja u die mijn troost zijt,
Die my verlost altijt
Uyt al mijn quade dagen.
[p. 56]
GOdt verhoort u gebedt, dat ghy doet,
In uwen swaren noodt,
Godt Jacobs neem u in sijn behoedt,
In den tegenspoet groot:
Uyt den hemel sie hy u lijden,
En help u oock seer krachtigh,
Van Sion den bergh t’allen tijden,
Sterck’ u sijn hant seer machtigh.
2 Uwes diensts end’ der off’randen schoon
Gedenck de Heere mijn.
Dat uw’ off’randen voor sijnen Throon
Haest asschen mogen zijn.
Hy maeckt voorspoedigh uwe dinghen
Na uw’ begeerte reyne,
Hy wil u voornemen volbringen
Groot end’ kleyn in ’t gemeyne.
3 Godt doe dat ghy hem bidt goedertier,
Op dat wy onbeswaert,
Eenmael oprechten onse Banier:
In Godts Naem wijdt vermaert,
End’ seggen: Godt uyt sijn woonst’ hilligh
Wil sijnen Koningh krachtigh
Verhooren en helpen goetwilligh
Met sijner handt almachtigh.
4 Ons’ vyanden staen seer vast gebouwt
Op wagen end’ op peert,
Maer op Godts kracht hebben wy vertrouwt
In ’t lijden dat ons deert.
Oock is haer groote macht gekommen
Tot niet, sy is verloren:
Maer ons kracht is hooger geklommen
Dan sy oyt was te voren.
5 Wilt doch beschermen, Heer, van nu voort
Den Koningh, end’ bystaen,
Laet doch ons gebedt wesen verhoort
Als wy u roepen aen.
[p. 58]
DE Koningh sal seer zijn verheught,
Dat hy door uw’ hant krachtigh
Verlost is, Heer almachtigh,
Hoe vol sal hy wesen der vreught,
Siende dat hy gewis
Door uw’ kracht bevrijdt is.
5 Sijnen lust end’ begeeren al,zetfout: 5 = 2
Soo hy dat overlegget,
Heer, ghy hem niet ontsegget:
End’ al dat hy u bidden sal,
Daer van hy doet vermaen,
Sal hy van u ontfaen.
3 Want eer hy bidt, zijnde benouwt,
Maeckt ghy hem, Heere goedigh,
Met rijckdom overvloedigh.
Een kroone van geloutert gout
Maeckt ghy hem, die ghy stelt
Op ’t hooft midden in ’t velt.
4 Hy begeerde doch anders niet
Dan dat ghy hem woud geven
Slechts eenen tijdt om leven.
Ghy hebt hier boven (soo men siet)
Hem vergont overvloet:
Ja ’t eeuwigh leven soet.
5 Door u goetheyt maeckt ghy altyt
Dat sijnen goeden name
Wijdt verbreydt werdt bequame.
Want ghy, Heer, die goedertier zijt,
Hem prijs end’ eere wilt
Altijdt geven seer milt.
6 Ghy verciert hem, dat hy hier naer
Eenen spiegel sal wesen
Uwer goetheydt gepresen.
Ghy hebt hem verheuget voorwaer,
End’ sijn herte verlicht
Door u lieflick gesicht.
7 Op dat de Koningh zy bevrijt
In sijn leet end’ benouwen,
Op Godt staet sijn vertrouwen.
Van Godt wacht hy hulp in den strijt,
Door welcken hy eenpaer
Vast blijft sonder gevaer.
[p. 60]
Pause.
8 Uw’ hant is sterck genoegh om slaen,
Ja om neder te vellen
Die hen tegen u stellen.
Sy werden oock tot niet gedaen,
Die uwen prijs en eer
Hebben verachtet Heer.
9 Uw’ gramschap hen verslinden sal
Als eenen heeten Oven,
Onder vol vyers en boven.
Sy werden oock verdorven al,
Van u, daer men op siet,
Werden sy bracht tot niet.
10 Vytgeroeyt werden sy met een,
Van der aerden met machte,
Sy end’ al haer geslachte.
Daer en werdt gedachtenis geen,
Noch gewach vroegh of spaet,
Van haren stamme quaet.
11 Om datse hebben onderstaen
Den Koningh te beschaden
Met allerley boosdaden.
Tegen u sy met list raetslaen,
Maer daer werdt door haer kracht
Niet bysonders volbracht.
12 Al waer’t dat de boos’ opgericht
Te saem tegen u quamen,
Ghy soutse haest beschamen.
Ghy sultse schieten in ’t aensicht,
Daer op hebt ghy gemickt,
End’ uwen boogh geschickt.
13 Daerom maeckt u doch op, O Heer,
Wilt met ernst nu bewijsen
Uw’ kracht, niet om volprijsen.
Op dat wy altijdt, t’uwer eer,
Prijsen ons leven langh
Uwe macht met lof-sangh.
WAerom verlaet ghy my, mijn Godt, mijn Heer?
Verr’ is uw’ hulp, doch ben ick benouwt seer,
[p. 62]
Verre hebt ghy mijn krachten versteken,
Die my uytbreken.
Des daeghs aenroep ick u uyt ’s herten gronde,
Nochtans antwoort ghy my tot geener stonde,
Ende des nachts laet ick niet af van klagen,
Seer verslagen.
2 Doch, Heer, ghy zijt die Heyligh’ evenwel,
Die daer woont onder u volck Israel,
Daer ghy wilt dat hem stedes vermeere
U prijs end’ eere.
Ons’ Vaders hebben op u vast gebouwet,
Ja op u alleen hebben sy betrouwet,
Die haer banden geweldigh hebt ontbonden
t’Allen stonden.
3 Biddende waren sy van druck bevrijt,
Sy hoopten op uw’ goetheyt t’aller tijt,
En ghy beweest hen vroegh ende spade
Uwe genade.
Maer ick ben een worm, en geen mensch in krachten,
Een yeders spot, want sy my al verachten,
My tot een spreeckwoort sy te maken plegen
Aller wegen.
j. Pause.
4 Een yeder siend’ hoe dat ghy my, Heer, slaet,
Bespottet my, end’ belacht my met smaet:
Verachtende steken sy den mont op,
End’ schudden den kop.
Dan sprekense: Hy staet tot allen tijden
Gantsch op sijnen Godt, dien hy bidt in ’t lijden,
Dat hy hem helpt, is ’t dat hy hem beminnet
End’ versinnet.
5 Doch hebdy my uyt mijns moeders lichaem
Gebracht, end’ hulpe bewesen bequaem,
Van mijns moeders borst ghy my steets bystaet,
Godt mijn toeverlaet:
Ja dat meer is, soo haest ick was geboren,
Hebt ghy my ontfangen ende verkoren,
Ende getoont dat ghy mijn Godt wilt wesen,
Hoogh gepresen.
6 Daerom van my soo verr’ doch niet en wijckt,
Den moet ontvalt my, en ’t hert my beswijckt,
En daer is niemant die my geeft de handt,
Hulpe noch bystandt.
[p. 64]
Veel stercke Stieren my als nu omringen,
De Ossen vet uyt Basan my bespringen,
Om my te verstricken sy vlijt aenwenden,
Ja te schenden.
7 Sy zijn als een leeuw, die verscheurt seer strangh,
Die loert om te rooven een schaepken bangh,
Sy ontdoen haer kelen wijt ende breet,
Schrickelick end’ wreet.
En als water vloeyen wech mijne krachten,
Mijn leven is ontstelt, en door mijn klachten
Smelt mijn hert als Was, oock vergaet mijn leven
Met swaer beven.
ij. Pause.
8 Als een potscherf is verdrooght al mijn kracht,
Aen ’t gehemelte kleeft mijn tongh versmacht,
Ghy hebbet my gemaeckt vol onwaerden,
Als ’t slijck der aerden.
Want honden omringen my en genaken,
De boosdoenders hen tegen my opmaken,
Om mijn handen en voeten te doorsteken,
Ja te breken.
9 Mijn beenen kan ick tellen groot en kleyn,
D’welck siende de boose menschen onreyn,
Zijn verblijt, ende bespotten, Heere,
My alsoo seere.
Mijn kleet is van nu stuck-wijs uytgegeven.
Mijnen rock is oock gestelt daer beneven,
Op dat sy ’t lot daer over werpen prachtigh,
t’Saem eendrachtigh.
10 Dies wilt, Heer, van my nu niet verre gaen:
Maer goedighlick wilt my o Godt bystaen,
Haest u, ghy zijt, ende anders geene,
Mijn kracht alleene.
Verlost mijn ziel van ’t sweert mijner vyanden,
Die my soecken te krijgen in den handen,
End’ my geerne wreed’lick hadden verslonden
Gelijck honden.
11 Helpt doch uyt den muyle der Leeuwen fel
Mijn ziel beanghst, ende versterckt die wel
Tegen de Eenhoornen, die hen stellen
Om my te quellen.
Soo sal ick mijnen broederen verkonden
Uwen naem: end’ sals’ daer toe oock vermonden
[p. 66]
In ’t openbaer, midden in uwer Kercken
Uwe wercken.
iij. Pause.
12 Ick sal seggen: Ghy al die den Heer vreest,
Belijdt hem, end’ ghy kind’ren Jacobs meest,
Prijst sijn goetheyt, hem ende niemandt el
Vreese Israel.
Want hy heeft sijn aensicht niet willen wenden
Van ’t gebedt des menschen in sijn ellenden:
Maer wil sijn stem hem laten komen voren
Tot sijn ooren.
13 Soo sal uwen lof door my zijn verhaelt,
In uw’ Gemeynte sal wesen betaelt
Mijn belofte onder ’t volck ootmoedigh,
Dat u vreest goedigh.
Daer sullen de arme versadight wesen,
Van dien die u soecken werdt ghy gepresen,
Ghy vrome sult eeuwigh (zijnde verheven)
In vreughd’ leven.
14 Dit bedenckende, sullen zijn bekeert
De volcken, end’ van hem wert ghy ge-eert, [1566: hen]
End’ gedient oock met knyen gebogen,
Voor uwen oogen.
Want sy sullen weten dat u dat rijcke
Alleen behoort: want ghy hebt geen gelijcke,
End’ dat ghy over de volcken met eere
Zijt een Heere.
15 Sy sullen, Heer, u eer aendoen seer groot
Die versaet zijn, oock die des hongers noot
Lijden, die sullen u, Heer, prijsen,
End’ eer bewijsen.
Daer sal hen haer zaet gantschelick begeven,
Tot uwen dienst, sy sullen, Heer, verheven,
Van kints kind’ren altijt wesen gedachtigh,
Uw’s Naems krachtigh.
16 Uythen sal altijts yemant komen voort,
Om de nakomers te leeren u woort,
Ende de goedigheyt hoogh gepresen
Van u bewesen.
MYn Godt voedt my als mijn Herder gepresen,
Dies sal ick geenes dinghs behoeflick wesen,
[p. 68]
In ’t groene gras seer lieflick hy my weydet,
End’ aen dat soet water hy my geleydet,
Hy verquickt mijn ziel, die seer is verslegen,
Om sijns naems wil leyt hy my in sijn wegen.
2 Al waer ’t schoon dat ick in’t dal des doodts ginghe,
En dat my des doots schaduwe omvinge,
Ick vreesde niet, ghy zijt by my gestadigh,
End’ ghy troost my met uwen staf genadigh,
Ghy maeckt rijck met goeden seer veler handen,
Mijn tafel voor d’oogen mijner vyanden.
3 Ghy salft mijn hooft met rieckend’ oly goedigh,
End’ schenckt my den beker vol overvloedigh,
Ghy sult doen dat uwe gonst, O Heer, krachtigh
Mijn leven langh by my steeds blijft eendrachtigh
Soo dat ick hoop’ eeuwighlick vast te woonen
In Godes huys ’t welck niet is om verschoonen.
DE aerd’ is onses Godts voorwaer,
En wat sy begrijpt verr’ en naer,
Met den menschen daer in woonachtigh,
Hy heeft die op’t Meyr vast gegrond,
Hy verrijckt die alsins in’t rond,
Met veel schoone rivieren krachtigh.
2 Sijnen Bergh is een heyligh oort,
Wie sal daer op komen nu voort?
Wie sal daer woonen ende blijven?
Die sijn hert en handen heeft reyn,
Die de leugens haet groot end’ kleyn,
Noch geen meyneedt en soeckt te drijven.
[p. 70]
3 Die mensche sal segen ontfaen,
Godt sal hem oock wel gade slaen,
End’ door sijn goedigheydt bevrijden.
Sulcks is’t geslachte t’aller tijdt,
Dat Godt soeckt met herten verblijdt,
O Godt Jacobs aen allen zijden.
4 Verhooght u groote poorten nu,
Eeuwige deuren verheft u,
Dat in-gae de Koningh vol eeren.
Wie is de Koningh soo geacht?
’t Is Godt d’overwinner met kracht,
Wiens macht niet en is om vermeeren.
5 Verhooght u groote poorten nu,
Eeuwige deuren verheft u,
Dat in-gae de Koningh vol eeren.
Wie is de Koningh soo geacht?
’t Is Godt der heyrkrachten vol macht,
Die groot is, ja een Heer der Heeren.
MYn hert heff’ ick tot u Heere,
Mijn hoop alleen op u staet,
Behoedt my doch voor oneere,
Die my wenscht mijn vyant quaet.
Sy werden, Heer, soo ’t betaemt,
Niet schaemroot die op u bouwen:
Maer sy sullen zijn beschaemt,
Die de Vrome hier benouwen.
2 Heer, wijst my doch uwe wegen
Die ghy wilt dat ick sal gaen:
Tot den selven maeckt genegen
My, en doet my die verstaen.
Leert end’ stiert my na u woort,
In uwe waerheydt gepresen:
Ghy zijt mijn hulp: dies nu voort
Wacht ick op u in dit wesen.
[p. 72]
3 Gedenckt, Heer, aen u goetheden,
Stelt u voor oogen voortaen
Uw’ groote barmhertigheden,
Die ghy voormaels hebt gedaen.
Doch vergeet de sonden swaer,
Mijner jonckheydt seer lichtveerdigh:
Gedenckt mijns goedtlick eenpaer,
Tot mijn hulpe zijt volveerdigh.
4 Godt is waerachtigh end’ goedigh,
Hy is ’t, end’ blijft sulcks altijdt:
Ten wege brenght hy sachtmoedigh
Den sondaer vervallen wijdt.
Den ootmoedigen leert hy
Sijn Godtsalige voetpaden:
Hy toont oock sijn wesen vry,
Den armen menschen beladen.
Pause.
5 Goetheyt en waerheyt verheven
Zijn des Heeren wegen al,
Voor hem die daer na sijn leven
End’ sijn gangen rechten sal.
O Heer, door uwen naem klaer,
Wilt my goedighlick mijn sonden
Vergeven: Want seere swaer
Ende groot zijn sy bevonden.
6 Wie is hy die altijt spoedigh
Onsen Godt vreest boven al?
Die werdt geleert overvloedigh
Van den wegh dien hy gaen sal.
Die sal besitten sijn goet,
Met stilheydt ende met vrede:
Sijn zaet sal in overvloedt
Het lant oock besitten mede.
7 De verborgenheyt des Heeren
Is den mensch geopenbaert,
Die Godt vreest en houdt in eeren,
End’ sijn verbondt wel bewaert.
Mijn hert ende mijn gemoet
Op den Heer hen alleen setten,
[p. 74]
Want hy maeckt vry mijnen voet
Uytal der Godloosen netten.
8 Siet my aen met goeder herten,
Hebt doch med’lijden met my,
Want eensaem ende vol smerten
Ben ick, Heer, end’ gantsch onvry.
Ick werde seere benouwt,
Daeg’lijcks werdt grooter mijn lijden:
Helpt my, Heer, die u vertrouwt,
Uytden noot in desen tijden.
9 Mijn jammer wilt doch aenmercken,
Mijnen angst end’ noodt aensiet,
Mijn sonden end’ boose wercken,
Vergeeft my goedtlick om niet.
Siet hoe de vyanden mijn
Moetwillighlick boven maten,
Die groot van getale zijn,
My seer vyandelick haten.
10 Voor haer list mijn ziel bewaret,
Verlost my dat ick met smaet
End’ met schand’ niet zy beswaret,
Want ghy zijt mijn toeverlaet.
Slecht, recht, ben ick, my behoet,
Want ick sal, Heer, u verwachten.
Israel uyt tegenspoet
Verlost oock door uwe krachten.
BEwaert, O Heer, mijn recht:
Want voorwaer uwen knecht
Wandelt in onschult nu voortaen:
Op u staet mijn betrouwen,
In al mijn swaer benouwen,
Daerom en sal ick niet vergaen.
2 Heer, doorsoeckt mijn gemoet,
Proeft my in tegenspoet
Aen den proefsteen in mijn ellent:
Mijn hert end’ oock mijn nieren,
Proeft doch, Heer, met den vyeren,
Op dat ick recht werde bekent.
[p. 76]
3 Want, Heer, de oogen mijn
Vast’lick geslagen zijn
Op uwe genaed’ end’ goetheydt.
End’ ick leyde mijn leven
Na den regel voorschreven,
Ick wandel in uwe waerheyt.
4 Der leugen-sprekers boos
Versamelingh seer loos
Ick altijdt, O Heer, haten sal.
Met schalcke menschen listigh,
Die valsch zijn ende twistigh,
Heb ick niet gemeyns over al.
5 Heer, der Godtloosen Kerck,
Haer ergheyt end’ haer werck
Haet ick altijt uyt ’s herten gront.
By den schalcken end’ boosen,
Noch oock by den Godtloosen,
En sitt’ ick, Heer, tot geener stont.
Pause.
6 Ick wasch mijn handen reyn
Met onschult in ’t gemeyn,
Ick geve my tot ’t goet eenpaer:
End’ Godt, tot uw’ offranden
Schoon end’ seer velerhanden,
Die men doet op uwen Altaer.
7 Op dat ick daer u eer
End’ heerlickheyt, O Heer,
Singen mach overluydt end’ klaer.
End’ uwe wonder-wercken
Seer groot, soo men kan mercken,
Mach verkonden in ’t openbaer.
8 Ick hebb’, Heere, bemint
End’ hertelick besint
U schoon huys daer ghy woonen wilt.
De plaets daermen verkondet
End’ oock altijdt vermondet
Uwen lof, end’ prijs, Heere milt.
9 Laet my niet zijn getelt,
Geplaeght, noch oock gequelt
Met de boosdoenders obstinaet.
Neemt doch niet wegh mijn leven
Met dien, die hen begeven
Tot bloetstorten uyt nijt en haet.
[p. 78]
10 De verraders vol nijt,
Uytlist, end’ haet, end’ spijt,
Verklagen my met onrecht groot:
Sy loopen ende slaven
Om geschenken end’ gaven,
Die hen haest brengen totter doodt.
11 Maer ick wil, Heere, gaen
Vromelick, end’ bestaen
In eenvout met een oprecht hert:
Weest my doch nu genadigh,
O mijn Godt seer weldadigh,
Verlost my uyt angst ende smert.
12 Ick sie, Heer, dat ghy my
Hebt opgerecht, end’ vry
Gestelt op uwen wegh eerbaer.
Dies wil ick u, Heer, prijsen,
Singen, end’ eer bewijsen,
In ’t midden uwes volcks eenpaer
GOdt is mijn licht, ’t welck my leyt in sijn wegen,
En mijn heyl, voor wien sal ick zijn bevreest?
Hy is mijns levens kracht tot my genegen,
Voor wien sal ick schricken in dit tempeest?
Als my de boose deden overloop,
Ende sochten my te verslinden gaer,
Ick sagh dan mijn vyanden in ’t gevaer
Struyckelen en vallen al over hoop.
2 Al waer ’t dat my veel heyrkrachten omvingen,
Soo sal doch, Heer, mijn hert hen vreesen niet,
Kome die wil om my nu te bespringen,
Ick stae vast op Godt in al mijn verdriet.
Een dinck heb ick begeert, end’ tot den endt
Sal ick ’t oock begeeren, Heer, met ootmoet,
Dat ick in u Huys, daer ghy zijt bekent,
Mijn leven lanck blijve tot mijn behoet.
3 Op dat ick daer mach mercken en aenschouwen,
Heer, uwes huys seer schoone heerlickheydt,
End’ den Tempel vry zijnde van ’t benouwen
Wel mach alsins doorsien met vrolickheydt.
[p. 80]
Want als ick sal wesen beswaert met noot,
Ick sal daer verborgen zijn t’aller tijt,
End’ in een heymelick oort zijn bevrijt,
End’ daer na verhooght zijn in eeren groot.
Pause.
4 Godt doet my gaen met den hoofd’ opgeheven,
Vrymoedigh onder mijn vyanden al:
Dies wil ick hem lof, prijs end’ eere geven,
Met sangh in sijn huys ick hem loven sal.
Als ick u, Heer, bidde my doch verhoort,
Wilt mijn begeert genadelick verstaen,
In den noodt wilt mijn klachten nemen aen,
Ende zijt my barmhertigh na u woort.
5 Mijn hert heeft, Heer, gevoelt in allen hoecken
U woort, ’t welck my inwendigh aldus leert:
Beneerstight u om mijn aenschijn te soecken,
Ghy siet dat ick ’t gesocht heb end’ ge-eert
Keert doch van my niet, Heer, u aenschijn reyn,
In uwen toorn verstoot niet uwen knecht:
Ghy zijt , Heer, mijn hulper trouw end’ oprecht,
Verlaet my niet, Godt mijn Heylant alleyn.
6 Vader end’ Moeder hebben my verlaten,
Maer Godt bewaert my als een kint seer teer,
Ick ben seer benouwt door hen die my haten:
Dies leert my ingaen den rechten wegh, Heer.
All’ mijn vyanden soecken mijn verdriet,
Valsche tuygen staen op, der welcker mont
Niet dan onrecht en spreeckt tot aller stont,
Dies en geeft my in haren handen niet.
7 Had ghy my dien troost niet laten verwerven
Dat ick noch in dit leven soud’ ontfaen
’t Gebruyck uwer goederen voor mijn sterven:
Ick waer onder den last des drucks vergaen.
Daerom lanckmoediglick den Heer verwacht,
Zijt altijt wel getroost end’ onvertsaeght,
Godt sal eynd’lick u helpen die nu klaeght,
Verbeyt den Heer, op sijn toekomst hebt acht.
O Heer, ghy zijt mijn sterckte machtigh,
Tot u is ’t dat ick bidde klachtigh:
Swijght niet stil, O mijn Godt gepresen,
[p. 82]
Of anders soo moet ick nu wesen
Eenen mensche gantschlick gelijck,
Die men begraeft in dat aerdtrijck.
2 Wilt, Heer, verhooren al mijn klagen,
Als ick schreye, zijnde verslagen,
In u heyligh huys vol met eere:
Laet my met hen niet een zijn, Heere,
Die nergens in blijdschap ontfaen,
Dan in dat quaet dat sy begaen.
3 Sy spreken van vreed’ aller wegen,
Doch haer hert is tot quaet genegen,
Wilt hen na haer verdiensten geven,
End’ na haer meyningen daer neven,
Maeckt datse overkomen snel
Den loon harer boosdaden fel.
4 Om dat haer herten niet bemercken
Uwe heerlicke wonder-wercken,
End’ de kennisse gantsch niet achten
Uwer daden, Heer, vol van krachten:
Sy werden verworpen voortaen,
Sonder namaels meer op te staen.
5 Gelooft zy Godt, die mijn gebeden
Verhoort heeft na sijne goetheden:
Godt is mijn schilt ende borcht krachtigh,
Van hem komt mijn hulpe waerachtigh:
Dies moet mijn hert wesen verblijt,
End’ mijn mont hem singen altijdt.
6 Hy geeft mijn volck kracht om te strijden,
Sijnen Koningh hy t’allen tijden
Bewaert: dies laet ’t volck uwer erven
Uwen zegen, O Heer, verwerven:
Wilt hen brengen ter heerlickheydt,
End’ voeden in der eeuwigheydt.
[p. 84]
GHy Princen en ghy Heeren,
Begaeft met grooter eeren,
Schrijft Godt toe alle t’same,
Sijn kracht en lof bequame:
Wilt hem sulcken prijs bewijsen,
Als sijn macht, niet om volprijsen,
Toe-staet, end’ in sijn wooningh goet
Buyget hem de knien met ootmoet.
2 Godts stem wert gehoort krachtigh,
Op de wateren machtigh:
In ’s Hemels wolcken seer klaer
Wert oock Godts kracht openbaer.
Sijn stemme niet om verstercken
Getuyght van sijn groote wercken,
Sijn stem is vol t’allen stonden
Van heerlicke kracht bevonden.
3 Godts stem slaet met onweder
De Ceder-boomen neder
Op Liban den Bergh geplant,
End’ ander Bergen in ’t lant.
Hy doet die springen te degen,
Soo die jonge Kalvers plegen,
End’ als de jong’ Eenhoornen doen,
Die opspringen in Bosschen groen.
4 Godts stem doorsnijt en scheydet
’t Vyer, end’ sijn vlam uytbreydet,
Hy doet ’t dal Kades beven
Met den dalen daer neven,
Hy schrickt de Hinden kleynmoedigh,
En doetse misvallen spoedigh,
Hy doet de bosschen groen end’ groot
Door sijn kracht werden dorr’ en bloot.
[p. 86]
5 Maer yeg’lick gae by desen
In Godts Tempel gepresen,
En daer hy plach te beven,
Hy looft hem al sijn leven.
Des waters, datmen vreest seere,
Des Suntvloets, is Godt een Heere,
End’ sijn Koninckrijcke voortaen
Sal eeuwighlick vast blijven staen.
6 Daerom sal de Heer wesen
Sijns volcks kracht uytgelesen,
Vred’ en goet sal hen geven
Onsen Godt hoogh verheven.
NAe dat ghy, Heer, my hebt bevrijdt,
En dat ghy oock nemmermeer lijdt
Dat mijn vyanden hebben vry
Oorsaeck om te spotten met my:
Den prijs die ghy hierom zijt weerdigh.
Te singen wil ick zijn volveerdigh.
2 Als ick u heb geroepen aen,
Gesontheydt hebb’ ick, Heer, ontfaen,
Ick was ter hellen gedaelt schier,
Als ghy my uyt-trockt goedertier,
’t Leven hebt ghy my willen sparen,
Daer ick in ’t graf was afgevaren.
3 Ghy al die sijn goetheyt bekent,
Verbreydt sijn eer, maeckt sonder endt
Heerlick sijnen naem na sijn woort.
Godt is nimmermeer so verstoort,
Of sijnen toorn die elck doet schricken,
En vergaet gantsch seer haestelicken.
4 Maer sijn genaed’ end’ goedigheydt
Door ons gantsch leven hy uytspreydt:
Daerom het oock dickwijls geschiet
Dat wy ’s avonts hebben verdriet:
Maer als den dagh is opgestanden,
Komt ons oorsaeck van vreught voorhanden.
[p. 88]
Pause.
5 Als ’t my al na mijnen lust gingh,
By my te spreken ick aenvingh,
Ick ben nu seker wel versorght,
Want u goetheyt was mijne borcht:
Uw’ kracht onderhielt my, Heer, goedigh,
Ghy gaeft my alles overvloedigh.
6 Maer als ghy hebt u aensicht haest
Afgewent, mijn hert wiert verbaest:
Dan riep ick tot den Heere goet,
End’ sprack tot hem in groot ootmoet,
Heer wat nut sult ghy doch ontfangen,
Als mijn leven sal zijn vergangen?
7 Als ick tot stof ben gemaeckt, Heer,
Sal ick dan vorderen uw’ eer?
Of verbreyden uw’ waerheyt klaer?
Verhoort my doch in dit gevaer,
Wilt my na uw’ goetheyt aenmercken,
Zijt mijn bewaerder, wilt my stercken.
8 Ghy hebt mijn benautheyt verkeert
In vreught, end’ hebt den sack geweert
Des drucks, en my met vreught bekleydt:
Dies sal met lof-sangh zijn verbreydt
Door my uwen lof end’ uw’ krachten,
Die bestaen in alle geslachten.
ICk stel op u vast mijn betrouwen,
En laet my nimmermeer
Tot schanden komen, Heer,
Verlost my doch uyt dit benouwen,
Na u gerechtigheden
Bekent in allen steden.
2 Neyght u tot my, die nu ben klachtigh,
End’ om my by te staen
Wilt u haesten voortaen:
Weest my, Heer, een steen-rotse krachtigh.
Wilt mijn ziel in dit lijden
Als in een borcht bevrijden.
[p. 90]
3 Ghy zijt mijn borcht sonder vertsagen,
Dies om uwes Naems wil,
Voert my uyt dit geschil:
End’ uyt den stricken voorgeslagen
Treckt my, O Godt almachtigh,
Ghy zijt mijn kracht waerachtigh.
4 Den Geest geef ick in uwen handen,
Want ghy hebt my bevrijt,
Godt die soo getrouw zijt.
Op u hebb’ ick alleen gestanden:
Ick hate dat bedriegen,
Ydelheyt, end’ dat liegen.
j. Pause.
5 Ick sal eens met vreught my verblijden,
End’ singen overbreydt,
Heer, van uwe goetheyt:
Als ghy my, die ben in dit lijden,
End’ in een groot beswaren,
Sult aensien end’ bewaren.
6 Ghy geeft my niet in der vyanden
Gewelt, want sy zijn wreet
Sonder eenigh bescheet:
Maer ghy geeft my, Heer, in dees landen
Ruymte, die my verquicket,
Dat ick niet zy verstricket.
7 Laet my sterckte van u verwerven,
Want overvallen gaer
Ben ick met angst end’ vaer.
Men siet mijn gedaente versterven,
Mijn buyck is ingevallen,
’t Leven smelt my met allen.
8 Door benautheyt vergaet mijn leven,
Ick ben met suchten swaer,
Versleten menigh jaer.
Door smaet van mijn haters bedreven,
Vergaet mijn kracht met eenen,
Ja verdwijnen mijn beenen.
ij. Pause.
9 By hen die my om niet verachten,
Zijn mijn nabueren vry,
[p. 92]
Die hen schamen van my:
Mijn vrienden die my t’eeren plachten,
Vlieden end my verlaten,
Sy schuwen my op straten.
10 Sy hebben my geheel vergeten
Als waer ick doot, verrot,
Ja een gebroken pot.
Sy smaden daerse zijn geseten,
Soo dat aen allen zijden
Alle menschen my mijden.
11 t’Samen sy neerstelick raet plegen,
Hoe dat sy kleyn end’ groot
My eens brengen ter doot.
Doch hoop ick op u aller wegen,
Dies spreeckt mijn hert aendachtigh,
Ghy zijt mijn Godt almachtigh.
12 In u hant staet mijn leven teere,
Van mijn vyanden quaet
Verlost my metter daet:
Bevrijdt my van hen die my seere
Vervolgen end beladen,
Ja soecken te verraden.
13 Laet over my u aenschijn lichten,
Dat my uw’ goedigheydt
Bewaert voor tegenheyt.
Wilt my van uwen wech berichten,
Behoet my voor oneere
Dat bid ick u, O Heere.
iij. Pause.
14 Beschaemt en stom moeten sy wesen
De leugen-sprekers al,
Met haer nijdigh gheschal:
Die tegen den Vromen ghepresen
Zijn stout, fier, end hooghmoedigh,
In spotten overvloedigh.
15 Hoe groot is ’t dat ghy hem wilt geven,
Die u met hert en gheest
O Heer ten rechten vreest.
Heerlick is ’t end hooge verheven,
Dat ghy hem geeft ghenadigh
Die op u hoopt ghestadigh.
[p. 94]
16 By u in uwe wooningh schoone
Verberght ghy dien man goet
Voor der boosen hooghmoet.
Ghy bewaert oock sijnen persoone
Vry end’ gantsch onbeladen,
Voor den tongen die schaden.
17 Ick wil u prijsen onverdroten,
Om dat ghy, Heer, altijt
My goedt end’ vriend’lick zijt,
End’ my in een stadt vast besloten
Bewaert hebt (soo ’t mach blijcken)
End’ beschermt desgelijcken.
18 Soo langh ick was in mijn vertsagen,
Sprack ick: Ghy hebt my gaer
Nu verstooten voorwaer.
Doch ghy hebt, Heer, verhoort mijn klagen,
Als ick in tegenheden
Geschreyt heb end’ gebeden.
19 Hebt Godt lief, ghy sijn uytverkoren,
Die de vrome behoet,
End’ de wreede verdoet,
Zijt kloeck, geeft den moed niet verloren,
Want Godt wil die aenschouwen
Die op hem vast betrouwen.
WEl hem dien sijn misdaet, die hy bedreven
Heeft, van Godt uyt genaden wert vergeven,
Over wien Godt sijn barmhertigheyt streckt,
Daer door hy sijn boosheden gantsch bedeckt:
Hoe gelucksaligh is die mensch bevonden
Dien Godt niet toe en rekent sijne sonden:
In wiens geest niet woont eenige schalckheydt,
Noch geen bedrogh ofte geveynsdigheyt.
2 In mijn ellent, ’t zy dat ick heb geswegen
Ofte geweent, (soo ick doe aller wegen,
Schreyende tot u altijdt dagh end’ nacht)
Soo zijn doch mijn gebeenten gantsch versmacht.
Ick heb uwe hant gevoelt, Heer almachtigh,
Seer straf om mijner sonden wil voordachtigh,
[p. 96]
Soo dat mijn sap geweest is, door mijn leet,
Gantsch gelijck der drooghten des Somers heet.
3 Maer mijn sonden heb ick u bekent Heere,
En niet bedeckt, dies sprack ick benaut seere,
Ick wil den Heer belijden mijn misdaet,
End’ ghy vergaeft my al mijn sonden quaet.
Hierom sullen u tot bequame tijden,
All’ Heyligen bidden in’t kruys end lyden:
Soo dat hen der benautheyt watervloet,
Niet schaden sal door u genade goet.
Pause.
4 Ghy zijt mijn borcht die my altijt bewaret,
End’ my behoet dat my geen angst beswaret:
Als ghy my verlost end’ bewaert altijdt,
Ghy geeft my oorsaeck van singen verblijdt.
Komt al tot my, ick wil u onderwijsen
Den wegh die ghy gaen moet, niet om volprijsen,
End’ met mijn oogen sal ick met bescheyt
U recht wijsen, end’ geven dat geleydt.
5 Wilt den Muylen noch den Peerden tot desen,
Die niet verstaen, doch gantsch niet gelijck wesen:
Dien ghy een gebit legget in den mondt,
Als sy moetwilligh zijn t’eeniger stondt.
De Godtloose wert getemt door veel plagen:
Door tegenheyt end’ oock seer sware slagen,
Maer die vertrouwt op Godts genade bloot,
Sal omvangen zijn met sijn goetheydt groot.
6 Ghy oprechte wilt u in Godt verblyden,
Sijn goedigheyt, wilt al t’samen belijden:
Ghy vrome weest vrolick ende verheught,
Roemt onse Godt, op ’t hooghste dat ghy meught.
WEest nu verheught al ghy oprechten,
In Godt den Heer u al verblijdt,
Dat lof in den mont sijner knechten,
Is heerlick en schoon t’aller tijt:
[p. 98]
Met harpen vol snaren,
Wilt nu openbaren
Sijnen prijs end’ eer,
Dat Psalters end’ kelen,
Nu singhen end’ spelen
Onsen Godt en Heer.
2 Singht den Heere, zijnde met vreughden,
Nieuw’ Lof-sanghen lieflijck end’ soet,
Op den Psalter sijn lof, sijn deughden
Spelet, end’ maeckt ghenoeghte goet:
Want ’t bevel des Heeren
Dat hy ons wil leeren,
Is recht end’ eerbaer:
Sijn woorden en wercken
Zijn (soo men kan mercken)
Seker end’ gansch waer.
3 Hy bemindt seer tot allen tijden
Dat recht, end’ de gherechtigheydt:
D’Aerd’ is oock vol aen allen zijden
Van sijn groote barmhertigheydt.
Godt door ’t woordt ghepresen
Schiep (alsoo wy lesen)
Dat Hemelsche pleyn,
Door sijnen gheest krachtigh,
Maeckte hy waerachtigh,
’s Hemelsch krachten reyn.
j. Pause.
4 Godt vergaderd’ in’t Meyr te same,
Als in een vat dat water al,
Hy bewaerde dat seer bequame,
In ’t afgrondische diepe dal,
Dies moet mi elck vruchten,
Godt vreesen en duchten,
Die ’t al maeckt uyt niet:
Dat een yeghelijcke
Godt in krachten rijcke
Vrees’, als hy dit siet.
5 Want al wat de Heer heeft ghesproken,
Is haestelijck gheweest ghedaen:
Sijn ghebodt heeft niemandt ghebroken,
Maer ’t is gheschiedt van stonden aen.
Der Heydens raetslaghen,
Die hem niet behaghen,
[p. 100]
Hy seer haest verstoort,
Der volcken ghedachten,
En oock al haer krachten
Verwerpt hy nu voort.
6 Maer de voorsichtigheit des Heeren,
Doet sijn voornemen vast bestaen,
Dat hy eens besluyt t’sijnder eeren,
Sal sonder hinderingh voortgaen.
Wel saligh moet wesen
’t Volck dat Godt met desen
Houdt voor sijnen Heer.
Welsaligh al voren,
Zijnse die verkoren
Zijn tot Godes eer.
ij. Pause.
7 Godt siet nederwaerts vroegh en spade,
Uyt den Hemel in de wereldt groot,
De menschen al slaet hy wel gade,
Sy zijn al voor sijn ooghen bloot.
Godt uyt sijnen throone,
Die vast is end’ schoone,
Met vlijt oock acht heeft
Op den mensch ellendigh
En wat hier behendigh
Hem beweeght end’ leeft.
8 Want Godt door sijn kracht hoogh verheven,
Maeckte des menschen hert alleyn,
Dies weet hy alderbest daer neven,
Dat sijn wercken gaer zijn onreyn.
Krijghsknechten met hoopen,
In stormen en loopen,
Konnen door haer macht:
Koningen noch Helden,
Helpen in den velden,
Door haer stercke kracht.
9 Hy dwaelt seer die daer meynt te wesen
Beschermt door sijn Peert sterck en groot,
Door sijn kracht werdt niemandt genesen,
Noch geholpen uyt strijt of noot.
Maer Godt wil bewaren
Alle sijn dienaren,
Die hem vruchten vroet,
End’ die in ’t benouwen
[p. 102]
Op hem vast betrouwen,
End’ op sijn woordt goet.
iij. Pause.
10 Hy sal wel bevrijden haer leven,
Als hen de doodt sal doen ghewelt:
End’ sal hen oock haer spijse gheven,
Als sy met hongher zijn ghequelt.
Dat ons’ hert hem prijse,
End’ eere bewijse
Met hoop onbesorght.
Op hem wy ons gronden,
Hy is t’allen stonden
Onse schildt end’ borcht.
11 In hem sullen wy ons verheughen
Van herten na sijn Godtlijck woordt:
Want wy op sijn kracht end’ vermeugen,
Alleen staen, alsoo dat behoort.
O mijn Godt almachtigh,
Maeckt ons doch deelachtigh
Uwer goedigheyt.
Want wy op u rusten,
End’ hopen met lusten
In der eeuwigheyt.
ICk wil (zijnde verblijdt)
Godt prijsen ende maken groot:
Mijn mondt sal nu sijnen lof bloot
Verkonden breet end’ wijt:
Ick heb gheen ander vreught,
Dan dat ghepresen zy de Heer,
Op dat sy die benauwt zijn seer,
Daer door werden verheught.
2 Prijst Godt met my ghemeen,
Ende maeckt seer groot sijnen naem,
Elck van ons love hem bequaem,
Wy die hier zijn by een.
Mijn Godt heeft my verhoort,
Als ick hem van herten riep aen,
Uyt angst, daer med’ ick was bevaen,
Trock hy my na sijn woort.
3 Die onsen Godt aensiet,
Die sal verlicht wesen seer klaer:
[p. 104]
Hy sal oock nemmermeer voorwaer,
Beschaemt zijn in ’t verdriet.
d’Arme heeft in den noodt
Geroepen, end’ Godt heeft seer goet
Hem verlost uyt den teghenspoet,
Uytangst end uyt aenstoot.
j. Pause.
4 D’Engelen hebben vry,
Rontsom den vromen sijn gemaeckt,
Haren leger, ende gewaeckt
Op dat elck seeker zij.
Proeft end smaeckt in ’t gemeyn,
Hoe de Heer lieflick zy end soet.
Wel saligh is hy, wiens gemoet
Vast staet op Godt alleyn.
5 Vreest Godt met herten reyn,
Ghy al sijn Heyligen met vliet:
Want die hem vreesen, dien sal niet
Ontbreken groot noch kleyn.
De Leeuw verhongert wreet,
Vindt dickwils geen aes waer hy gaet:
Maer door Godts kracht werd die verzaet,
Die hem bidt met bescheet.
6 Komt ghy kinderen al,
En my wel neerstelick toe-hoort,
De vreese Godes uyt sijn woort
Ick u wel leeren sal.
Wie is ’t van u al t’saem,
Die een goet langh leven sien wil,
Oock in rusten te wesen stil,
End in vrede bequaem?
7 Uwe tonge bewaert,
Dat sy doch niet en spreeck’ onrecht:
Dat ghy den mensche goet en slecht,
Met bedrogh niet beswaert.
Vliet ’t quade, ’t goede doet,
Soeckt den vreed’, en dien oock najaeght:
Want Godt soeckt die, ende hy vraeght
Na hen, die steedts doen goet.
ij. Pause.
8 Godt seer ernst’lick aensiet
Den schalcken, en oock haer boos werck:
[p. 106]
Hy sal maken door sijn kracht sterck,
Haren naem gantsch tot niet.
De vroom’ in dit ellendt,
Bidden Godt, end’ werden verhoort,
Hy behoets’ oock altijt nu voort,
Tot haer hulp hy hem wendt.
9 By den herten benouwt
Is Godt seer goedertier altijdt,
Hy helpt uyt lijden, noot en strijdt
Die hy daer in aenschouwt.
Die vroom is van ghemoet,
Sal seer veel lijden over al,
Maer Godt hem haest vry maken sal,
Van kruys end’ tegenspoet.
10 Onse God wel bewaert
Sijn beenen, soo dat daer niet een
Van al ghebroken wort ontween,
Noch eenighsins beswaert.
Maer die boose met kracht
Wert verdorven door sijn misdaet,
En die den oprechten doet quaet,
Sal vergaen gantsch veracht.
11 Godt sal steedts gade slaen
De vrome die hem dienen bly:
Die op den Heer betrouwen vry,
Blijven eeuwighlijck staen.
TWist, Heer, met mijn twisters vol pracht,
Mijn bestrijders bestrijdt met kracht,
Grijpt den schildt en wapen in handen,
Maeckt u op tot mijnen bystande:
Treckt dat sweert uyt, voor my nu gaet,
Hinderts’ end’ hen doch wederstaet,
Spreeckt tot mijn ziel: Ick ben ’t alleen,
Die u bewaert en anders geen.
2 Datse schaemroot zijn end’ verbaest,
Verslaghen end’ vol schanden haest,
Sy die altijdt staen na mijn leven,
End’ my benouwen daer beneven.
Dat sy werden ghelijck dat zandt,
Dat de windt snel drijft over ’t landt,
[p. 108]
Godts Engel moetse jagen al,
End’ haestelick brengen ten val.
3 Haer wegh zy glat in ’t aerdsche dal,
Door wegen duyster ende smal,
Moetse Godts Engel steeds najagen,
End sonder ophouden seer plagen:
Om dats’ hebben my seer gequelt,
End heymelijck netten gestelt,
Jae sonder oorsaeck toegeleyt,
Om my te dooden met wreetheyt.
4 Onversiens sy die mensche quaet,
Overvallen met schand en smaet.
Sijn voeten in ’t strick moeten hangen,
Daer med’ hy my meende te vangen.
Doet hem doch in den kuyl vergaen,
Die hy my te graven vanght aen:
Dan werdt mijn ziel in Godt verblijdt,
Diese bewaert heeft t’aller tijdt.
j. Pause.
5 Dan sullen mijn beenen vrolijck
Seggen: Heer wie is u gelijck?
Die den swacken (soo elck kan mercken)
Bevrijd van dat gewelt der stercken.
Den ellenden ghy oock bewaert,
Dat hen de boose niet beswaert, [1566 hem]
Valsche tuygen seggen my aen,
Dat ick noyt en hebbe begaen.
6 Voor goet hebben sy quaet gedaen,
End na mijn leven oock gestaen:
Maer sy met kruys zijnde geslagen,
Ick heb met vasten leedt gedragen.
Voor hen heb ick uyt ’s herten grond,
U, Heer, gebeden t’elcker stond:
Voor hen, Heer, sorght al mijn gemoet,
Als voor een vriend en broeder goet.
7 Ick was bedroeft ende vertsaeght,
Als die over sijn moeder klaeght:
Maer als sy hoorden van mijn lijden,
Sy loegen te saem met verblijden.
[p. 110]
Die archste menschen die ick weet,
Zijn my teghen met listen wreet.
Sonder schuldt ben ick, Heer, veracht,
Voor hen allen dagh ende nacht.
8 De spotters end’ vleyers met een,
Bijten t’saem haer tanden ghemeen,
Met den brassers, op my verbolghen,
Die geern de goede taeflen volghen.
Maeckt u op Heer, niet langher wacht,
Verlost mijn ziel, hebt op my acht,
Mijn ziel uyt den angst treckt doch snel,
Bevrijdt die voor den Leeuwen fel.
ij. Pause.
9 Dan sal u dancken mijn hert reyn,
In ’t midden uwes volcks ghemeyn,
By u volck sal ick u, Heer, prijsen,
End’ u altijdt eere bewijsen.
Geeft hen geen oorsaeck uwen knecht
Te bespotten, want met onrecht
Hatense my, end’ vol van nijt,
Wencken sy my uyt smaet en spijt.
10 Sy spreken noch dencken gantsch niet
Dan op twist, schaed’ ende verdriet,
End’ hoe sy my, die niet ben twistigh,
Sullen konnen bedriegen listigh.
My te spotten tot deser stont,
Doen sy t’saem open haren mont:
Met lachen roepen sy my naer,
Ha, ha, siet den schalck, hy is daer.
11 Heer, ghy die deser doen wel siet,
Laet doch dit soo voorby gaen niet,
Wilt u van my niet verre maken:
Maer om te rechten mijne saken,
Maeckt u op, Heer, met groote macht,
My recht te doen zijt doch bedacht:
Op dat nemmermeer verblijdt zijn,
Over my de vyanden mijn.
12 Op datse niet segghen met vreught,
Wel aen, zijt goets moets end’ verheught,
[p. 112]
Hy is vergaen, want sy my smaden,
End’ verblijden in mijne schaden:
Laetse wesen vol van oneer,
Die in mijn kruys verblijden seer:
Laetse met schanden zijn bekleet,
Die hen tegen my stellen wreet.
13 Maer laet hen eerlick zijn verblijt,
Die my goet wenschen t’aller tijdt:
Datse met vreught prijsen en singen
Uwe macht end’ den lof voortbringen,
Van u, Heer, die uwen knecht doet
In vrede leven met voorspoet:
Soo sal mijn tong’ uwe goetheydt
Altijt singhen in eeuwigheydt.
DEs boosdoenders wille seer quaet,
Getuyght sekerlick met der daet
Dat hy niet vreest den Heere,
Want hy hem in ’t boose behaeght,
Welck hy noch hatet noch beklaeght,
Maer spot de vrome seere,
Seer schaed’lijck is de leere sijn,
Vol van leughen ende fenijn,
En hy laet hem niet leeren,
Des nachts denkt hy niet dan schalkheyt,
Hy wil blijven in der boosheydt,
En van geen quaet hem keeren.
2 Heer, u goetheyt en u woort waer,
Tot der lucht en den Hemel klaer,
Hen strecken nae ons wenschen.
U oordeel vast als een bergh staet,
U recht diep als een afgront gaet,
Ghy behoed vee end menschen.
Hoe groot is u goetheyt eenpaer,
Hen die onder uw’ vleug’len haer,
Te begeven ghedincken.
Haer begeert vervult ghy met goet,
[p. 114]
End’aen uwer wellusten vloet
Voert ghy die datse drincken.
3 In u is des levens fonteyn,
En uw’ klaerheyt geeft ons alleyn,
Licht end’ verstandt om mercken:
Over de herten onbevleckt,
Uw’ goedigheyt, O Heere streckt,
Die steedts schijnt in u wercken.
Dat my de voet des menschen wreet
Niet en vertreed’, end’ my geen leet
En doe noch slae mits desen.
Hoe de boose vergaen doch siet,
Sy blijven in eeuwigh verdriet,
Sonder verlost te wesen.
QUelt u daer met niet, soo ghy in dit leven,
’t Gheluck der Godtloosen moet schouwen aen,
Den korten voorspoet die hen Godt wil geven,
Misgunt hen niet, want sy seer haest vergaen,
Sy moeten als dat hoy op ’t velt verdwijnen,
End’ oock gelijck dat gras verdorren saen.
2 Vertrout Godt, laet u goede wercken schijnen,
Ghy sult dat aerdtrijck besitten hier naer,
End’ gebruycken met vreughden, vry van pijnen:
In Godt sal uw’ blyschap wesen eerbaer,
Hy sal u al uwes herten begheeren
Laten volgen na sijn belofte klaer.
3 Werpt de sorgh op Godt, wilt die van u weeren,
Bertrouwt op hem, ende hy sal seer snel
Vytrichten uw’ saken, end’ u gheneeren.
Uw’ vromigheyt sal hy kond maken wel,
End’ openbaren uwe deught gepresen:
Ghelijck den middagh die klaer is end’ hel.
4 Laet Godt doen, wacht op hem, wilt stille wesen,
Zijt onbeswaert, vergramt u, noch sorght niet,
Als de schalcken door spoet zijn hoogh gheresen.
Doet u sulcks wee, laet varen sulck verdriet,
Verbindt u niet tot boosdoen, wat sy kallen,
Dat ghy haren wil niet doet, wel toesiet.
[p. 116]
5 Want een tempeest sal snel over hen vallen,
Maer die vastelick verwachten den Heer,
Die sullen erven d’aerdtrijck met hen allen.
De boose sullen vergaen met oneer:
Soo dat als haer stadt gesocht wert na desen,
Daer van en sal gevonden zijn niet meer.
j. Pause.
6 De Vrome sullen een lant uyt gelesen
Erven, end’ niemant benouwen aldaer,
Sy werden verheught, verquickt, ja genesen.
De boose soecken, het is openbaer,
Den vromen met angst end’ noodt te beladen,
End’ bijten de tanden t’samen eenpaer.
7 Middeler-tijd so bespot Godt de quaden,
Want hy seer klaerlick siet ende verstaet,
Dat de stond komt sijns vals en sijner schaden,
Sy trecken haer sweerden seer obstinaet,
End’ spannen haer bogen sonder vertsagen,
Om den vromen te schieten daer hy gaet.
8 Maer haer eygen sweert sal hen swaerlick plagen,
Want haer hert sal daer mede zijn doorwond,
Haer bogen werden tot stucken geslagen.
Dat kleyn goet des Vromen is t’aller stond,
Duysentmael beter dan ’t goet overvloedigh,
Des boosen is, die grootsch is in den grond.
9 De sterckte des boosen mensche is hooghmoedigh,Onleesbaar
Werd gebroken: maer Godt door sijne kracht
Sal zijn der vromen onderhoudingh goedigh.
De Heere neemt altijd Vaderlijck acht
Op der Vromen leven die hem behagen,
Haer erfgoet blijft eeuwigh dagh ende nacht.
10 Sy werden niet beschaemt tot geenen dagen
In dieren tijdt, maer sy werden gevoedt
Met brood, als de ander van honger klagen.
Maer de boose vergaen gantsch in kleynmoedt,
Die Godt niet lieven, verdwijnen en falen
Gelijck den roock, end’ als de hagel doet.
ij. Pause.
11 Haer handt ontleent stedes sonder betalen,
Maer de Vrome hebben genoegh altijdt,
Om in liefden den naesten te onthalen.
[p. 118]
Godt maeckt sijn gezegende seer verblijdt,
Hy sal hen een vruchtbaer aerdtrijck bereyden,
Maer de vervloeckte hy te gronde smijt.
12 Den Vromen sal hy in sijnen wegh leyden,
End’ in sijnen padt die engh is end’ smal,
Sal hy hem sijn jonst rijckelijck uytbreyden.
Doch soo hy onversiens komt tot den val
Hy sal dan niet in stucken zijn geslagen,
Want Godts handt hem wel onderhouden sal.
13 Ick was eens ionck, en ben nu out van dagen,
Doch ick sach den vromen verlaten noyt,
Noch sijn kind’ren bedelen ofte klagen:
Maer hy deeld’ uyt den armen seer beroyt,
Ende leende: Dies sal sijn zaet verkoren
Gesegent zijn, waer dat het zy verstroyt.
14 Vliet dan het quaet, ’t goede hebt altijt voren,slecht leesbaar
Soo sult ghy blijven in der eeuwigheyt,
Door Godts goetheyt: hy laet doch niet verloren
De goede, want hy lieft de vromigheyt,
Hy bewaert die, sy sullen oock steedts blijven:
Hy verderfts’ die doen ongerechtigheyt.
iij. Pause.
15 De vrome sullen groote vreughd’ bedrijven,
End’ besitten d’eerde met hare vrucht,
Sy sullen met haer wooning’ vast beklijven.
Des vromen mont leert niet dan eer en tucht,
Sijn tonghe sal niet dan wijsheyt verkonden,
End’ dat goet is, end’ van een goet gerucht.
16 Want Godts Wet is in sijn herte bevonden,
Daerom sal niet struyckelen sijnen voet,
Waer dat hy oock gaet tot eenigen stonden.
’t Is wel waer, dat de boose met hooghmoet,
Den vromen bespiet, end’ soeckt te doen sterven,
Hy loert op hem gelijck een wolf verwoet.
17 Maer God sal hem sulcx niet laten verwerven,
Dat hy den vromen benouwe met kracht,
Noch dat hy hem met schijn des rechts verderve.
Dies wacht op Godt en wandelt met aendacht
In sijn wet, hy sal u in ’t goet landt stellen,
Ghy sult sien vergaen de boose vol pracht.
[p. 120]
18 Ick sagh dat de boose met sijn gesellen,
Seer was gevreest: Ick sagh hem hoogh opgaen,
Als een Laurier vol tacken niet om tellen:
Maer komende daer ick hem voor sagh staen,
Soo en was hy daer gantsch niet meer te vinden,
Maer hy en sijn plaets waren gantsch vergaen.
19 Wacht u voor schade, wilt u onderwinden
Wel te doen, want die hebben tot loon reyn,
Rust en stilheyt, als des Heeren beminden.
Maer de boosdaders sullen groot en kleyn
Vergaen, dat sal haer betalinge wesen,
Met hare nakomers alle gemeyn.
20 Onse Godt is de saligheyt gepresen
Der vromen, die oock altijd wesen sal
Haer sterckt’, als ’t kruys sal groot zijn opgeresen,
Hy sal hen verlossen in sulcken val,
Verlossende sal hy die oock genesen,
Want op hem hebben sy vertrouwet al.
WIlt in uwen toorn gestadigh,
Heer genadigh,
My doch straffen niet soo seer,
De hitt’ uwes toorns wilt keeren,
Van my Heere,
Die nu gaer swack ben end’ teer.
2 Want u pijlen hardt gedreven,
In my kleven
Seer stijf en diepe voorwaer,
Ghy wilt dat ick oock sal lijden
Dat kastijden,
Uwer handt die my druckt swaer.
3 Mijn lijf is vol ongesonden,
Nu bevonden,
Door uwen toorne seer groot.
Geen rust en hebben mijn beenen
Al met eenen,
Van wegen mijn sonden bloot:
4 Want de straffe mijner sonden
Niet om gronden,
Seer swaer over mijn hooft gaet:
Als een last seer swaer om dragen,
t’Allen dagen
[p. 122]
Werdt sy meerder met der daet.
5 Mijn wonden my seer vermoeyen,
Die daer vloeyen
Van etter, stanck, end’ gebloet.
Door mijn dwaesheydt niet om sommen
Is my kommen
Dit verderf en tegenspoet.
j. Pause.
6 Mijn lijden my soo hardt drucket
Dat gebucket
Ick nu ben, ja oock gantsch krom:
Ick moet treurigh end’ verslagen
In mijn klagen
Den geheelen dagh gaen om.
7 Want verdorret t’allen steden
Zijn mijn leden
Door ’t kruys, dat my ’t hert doorsnijdt:
In my is niet gesondts bleven,
Want mijn leven
Is vol lijdens t’aller tijdt.
8 Ick die wacker plagh te wesen
Ben mits desen
Gaer gebroken, mat end’ kranck,
Soo dat ick door ’t kruys mijns herten
Vol van smerten,
Schreye gantsche dagen lanck.
9 Mijn begeerten, Heere, krachtigh,
End’ almachtigh,
Zijn voor u gantsch openbaer:
Al mijn suchten end’ gedachten,
End’ mijn klachten,
Zijn voor u bloot ende klaer.
10 Mijn herte beeft met vertsagen,
Seer verslagen
Zijn mijn krachten in ’t gemeyn,
End’ my is (dies ick moet schromen)
Gantsch ontnomen
’t Gesicht mijner oogen reyn.
11 Mijn vrienden die gaen ter zijden,
End mijn lijden
Sien sy onbarmhertigh aen:
Ende die my zijn de naeste,
[p. 124]
Met der haeste
Wijt van my treden end’ gaen.
ij. Pause.
12 Sy die mijn ziel netten stellen,
End’ my quellen
Met hen die my gunnen quaet,
Dencken om my te beschamen,
En al t’samen
Houden tegen my den raet.
13 End’ ick als die niet kan hooren,
Stae daer vooren,
Daerse tegen my raet slaen:
Ick ben gaer stom tot dees stonde,
Uyt den monde
En laet ick geen woort ontgaen.
14 Ick ben geworden als eene
Die gantsch geene
Sprake noch geen gehoor heeft:
Als een, die zijnde versteken,
Niet kan spreken,
End’ geen verantwoordingh geeft.
15 Maer ick wil, Heer, op u bouwen
Mijn vertrouwen,
End’ wachten uwen bystant.
Ghy sult oock, mijn Godt verkoren,
My verhooren,
End’ my bieden uwe hant.
16 Ick bidd’ u laet niet verblijden
In mijn lijden,
Hen die my haten seer wreet.
Want als mijne voeten glijden
Wat bezijden,
Sy verheugen in mijn leet.
iij. Pause.
17 Wilt helpen, O Heere krachtigh,
My die klachtigh
Ben, en tot lijden gemaeckt:
Gestadelick is mijn herte
Vol van smerte,
Daer med’ ghy my hebt geraeckt.
18 Met schaemten ick my seer quelle
End’ vertelle
Mijne seer groote misdaet:
[p. 126]
Ick en doe niet dan beklagen
All’ mijn dagen
Al mijn sware sonden quaet.
19 Mijn vyanden zijn by desen
Hoogh gepresen,
End’ leven in eer end’ pracht:
Die my haten end’ aenvechten,
Gantsch t’onrechten,
Wassen in getal end’ kracht.
20 Sy al tegen my hen stelden,
End’ vergelden
Met quaet doen alle mijn deught,
Daerom is ’t datse my smaden,
End’ beladen,
Om dat ick recht doe met vreught.
21 Wilt my Heer in sulcker maten
Niet verlaten,
Die van yeg’lick ben veracht:
Dat van my uw’ goetheyt rijcke
Niet en wijcke,
Want mijn hert, Heer, u verwacht.
22 Komt, Heer, wilt u by my maken
In mijn saken:
Tot mijn hulp u goetlick werd,
Haest u tot mijnen bystande,
Goederhande,
Ghy die mijn heyl zijt bekent.
ICk sprack, ick woude (zijnde wel bedacht,)
Op al mijn wegen nemen acht,
Dat ick met spreken niet misdeed onvry,
Soo langh de boose staen voor my: [1566 staet]
Al soud’ ick moeten mijnen mont altijdt
Met eenen toom houden bevrijdt.
2 Als een stom en sprack ick noch goet noch quaet, [1566 een stomm’]
Ja ’t goet versweegh ick, ’t welck my schaet:
Dies heeft seer toegenomen, Heer, mijn smert,
En met angst heeft gebrandt mijn hert,
Dewijle dat ick murmureerd’ onvro
By my, tot dat ick sprack alsoo:
3 Maeckt my, O Heere, openbaer mijn endt,
End’ den tijdt mijns levens bekent,
[p. 128]
Dat ick verstae den tijdt dien ghy my stelt:
Want ghy hebt mijn dagen getelt,
Die haest voorby loopen, alsoo men siet,
End’ by u geacht zijn als niet.
4 De mensch als ydelheyt seer haest verdwijnt,
Als hy oock best te leven schijnt,
Hy is als een stroom die snel gaet voor-by,
Te vergeefs vroegh end’ laet slaeft hy
Om ’t goet te samelen, niet over al,
Wetende wien hy ’t laten sal.
Pause.
5 Wat is ’t doch dat ick verwacht, o mijn Heer,
Mijn hope staet op u nu meer:
Verlost my van mijn sonden groot end’ swaer,
Laet niet toe dat ick zy eenpaer
Een tijdt-verdrijf, end’ oock een spot onreyn
Der dwasen godloosen gemeyn.
6 Ick hebb’gedaen als een stom mensch voorwaer,
Stil-swijgende voor ende naer:
Want ghy, Heer, self hebt my doch sulcks gedaen,
Dies houdt op van plagen end’ slaen:
Want door u straffen ben ick gantsch versmacht,
Gevoelend’ u handen met kracht.
7 Als ghy den mensche straft ende kastijdt,
Hy werdt tot niet in korter tijdt:
Sijn schoonheyt haest gelijck een kleedt vergaet,
Dat de motten ver-eten quaet.
De menschen zijn, soo men spreeckt de waerheyt,
Anders niet dan een ydelheyt.
8 Hoort mijn gebedt, verstaet, Heer, mijne klacht,
Op mijn schreyen neemt nu doch acht,
Want een vreemd’lingh ben ick, die slechts door-reest,
Soo oock mijn Vaders zijn geweest.
Laet af van slaen, verquickt, Heer, mijn gemoet,
Eer dat ick van hier scheyden moet.
NAe dat ick langen tijdt hebbe gewacht
Den wille Godts in mijn ellent,
Soo heeft hy hem tot my gewent,
En heeft verhoort in den noot mijne klacht,
Uytden slijck seer onreyne,
En een afgront niet kleyne,
[p. 130]
Met kracht hy my uyt-toogh,
Hy heeft mijn voeten vast,
Tot sijn wegen gepast,
Op een steenrotz zeer hoogh.’z’ ontbreekt?? Zetfout?
2 In mijnen mont heeft hy een Lof-sangh soet
Gegeven: dies werdt hy ge-eert,
Waer door het volck sal zijn geleert [1566 Daer; / oock]
Om den Heer te verwachten met lanchmoet.
Wel saligh sal hy wesen
Die hoopt op Godt gepresen,
End’ op hem vast blijft staen,
Latende hen, die stout
Liegen seer menighfout,
Die haest sullen vergaen.
3 Heer Godt, uwe wercken zijn wonderlick,
Ghy denckt op ons, Heer goedertier,
Soo dat niemant in ’t leven hier
Uwe gaven kan melden sonderlick:
Soud’ ick die al t’saem loven,
’t Getal gaet my te boven.
Slacht-offer nu voortaen
Laet ick, ’t welck ghy niet wilt,
Maer ghy hebt, Heere milt,
D’oore my opgedaen.
4 Schult-offer hebt ghy van my begeert niet
Voor de sonde: dan sprack ick vry:
Siet hier ben ick, daer staet van my
Geschreven in u Wet-boeck, soo elck siet,
Dat ick uwen wil hilligh
Volbrengen sal gewilligh:
Sulcx doe ick oock mijn Godt,
Al u voornemen goedt
Draegh ick in mijn gemoedt,
End’ houd’ oock u gebodt.
[p. 132]
Pause.
5 Ick wil verkonden uw’ gerechtheyt klaer,
In der gemeynten over-luyt,
Ghy weet uyt wat hert dat sulcks spruyt,
Ick heb uwe daden geroemt eenpaer:
Van uw’ waerheyt stantvastigh,
End’ van uw’ hulpe krachtigh
Spreeck ick tot groot en kleen:
Ick prijs, Heer, uw’ goetheyt, [1566: v’
End’ uw’ getrouwigheyt,
Midden in u gemeen.
6 Uwe goetheyt sult ghy, Heer, nimmermeer
Van my weeren tot geener tijdt,
Maer my bystaen in desen strijt,
End’ altijt bewaren tot uwer eer.
’t Kruys wil my overvallen, [1566: wilt]
Ende mijn sonden allen, [1566: alle]
’t Gesichte my ontwijckt:
Ick heb meer lijdens stijf,
Dan hayren aen mijn lijf,
’t Herte my gantsch beswijckt.
7 O Godt verlost my nu genadelick,
Komt my te hulp, O Heer, seer haest, [1566: ter hulp’]
Laet doch beschaemt zijn end’ verbaest
Al die mijn doot soecken gestadelick.
Datse schande be-erven,
Die my willen verderven,
End’ my bespotten koen:End’ met komma???
Hen toekome met kracht,
Datse hadden bedacht
My listigh aen te doen. [1566: listlick
8 Maer in u zijn sy verheught en verblijt
Die met noodt, zijnde seer benouwt,
Op u alleen hebben vertrouwt,
Datse seggen: Godt zy gebenedijt.
[p. 134]
Arm ben ick end’ ellendigh,
Maer mijn Godt seer bestendigh [1566: bystendigh]
Sorght voor my nu voortaen:
Ghy helpt mij door uw’ kracht,
Ghy hebt oock op my acht,
Wilt my altijdt bystaen.
WEl hem die recht oordeelt van dat kruys groot,
Des armen in den noot,
Godt sal dien lieflick vertroosten voorwaer,
In al sijn lijden swaer.
End’ hem laten zijn wel fraey end’ gesont,
Ja bloeyen t’aller stont,
Hy sal hem na den wil der boosen niet,
Verlaten in ’t verdriet.
2 Al schijnt dat hy op ’t bed in ’t kruys verstickt, [1566: Als’t schijnt]
Van Godt werdt hy verquickt,
Hy sal verkeeren alle sijn kranckheydt
In een gesondigheydt.
In mijn lijden sprack ick, Heer, tot u vry,
Ontfermt u over my,
Geneest mijn ziel, O Godt, ick heb misdaen,
End’ my grootlijcks ontgaen.
3 Mijn vyanden wenschen my plagen boos
In haer herten seer loos,
Sy spreken: sal hy sterven nimmermeer?
Ja vergaen met oneer?
My troostende, maeckten sy groot gerel,
End’ verberghden seer wel
Haer listen, maer gaende van my met pracht,
Sy hebben my veracht.
Pause.
4 Die my haten, houden over my raet,
End’ morren t’saem seer quaet.
Een yeder woude dat ick waer versmacht,
End’ gantsch tot niet gebracht.
Sy spreken: Hy leyt in sulck eenen staet
[p. 136]
Om sijn groote misdaet,
Hy is soo mat dat hy niet kan opstaen,
Noch dit lijden ontgaen.
5 Ja selfs mijn naeste vrient dien ick oock weet,
Die wist al mijn secreet,
Mijn vrient die met my at mijn broot seer goet
Heft tegen my den voet.
Maer hebt doch med’lijden met my, O Heer,
Die nu benouwt ben seer,
Helpt my, soo wert hen vergolden seer koen,
’t Quaet datse my aendoen.
6 Maer ick mercke door dit lijden niet kleyn
Tot my uw’ liefde reyn:
Want mijn vyanden hebben gantschlick niet
Om spotten, soomen siet.
Ghy onderhoudt my door uw’ goedigheyt,
In mijner vromigheyd,
End’ sult my oock in toekomenden tijdt,
Eeuwigh maken verblijdt.
7 Gepresen zij de Godt van Israel
Met eeuwigh lof end’ spel,
In eeuwigheyt werde gesongen, Heer,
Uwen prijs end’ u eer.
Amen. Amen.
ALs een hert gejaeght, o Heere,
Dat versche water begeert:
Alsoo dorst mijn ziel oock seere,
Na u mijn Godt hoogh ge-eert,
En spreeckt by haer met geklagh,
O Heer wanneer komt dien dagh
Dat ick doch by u sal wesen,
En sien u aenschijn gepresen?
2 Mijn tranen ende mijn klachten,
Zijn mijn spijs, die my steeds voedt:
[p. 138]
Als men my vraeght met verachten,
Waer is nu u Godt soo goedt?
Ick smelt als ick denck daer aen, [1566: smelt’ / denck’]
Hoe ick voormaels plagh te gaen
Met een hoop volcks hier te lande,
Om u, Heer, te doen offrande.
3 Waerom wilt ghy u soo quellen,
End’ beroert zijn, O ziel mijn?
Wilt gantsch u hoop op Godt stellen,
Van u sal hy gedanckt zijn.
Als hy door sijn aenschijn klaer
Sal wech-nemen u kruys swaer:
Dies, O Godt, van my niet wijcket,
Want mijn hert my gantsch beswijcket.
4 Ick ben uwes seer gedachtigh,
Oock aen des Iordanen kant,
En uwer goetheyt seer krachtigh,
In Hermon dat koude lant,
En aen Misar den Bergh bloot,
Daer d’een diepte d’ander groot
Toeschreyt, en daer de tempeesten
Over my gaen minst end’ meesten. [1566: meeste.]
Pause.
5 Al de groote water-stroomen
Zijn Heer over my gegaen,
End’ my over ’t hooft gekomen,
Maer ghy hebt my bygestaen.
’s Daeghs toont ghy my uw’ goetheyt,
End ’s nachts uw’ barmhertigheyt:
Dies sal ick u, Heer, belijden,
Ghy hoet mijn ziel t’allen tijden.
6 Ick sprack tot Godt, o Godt krachtigh,
Waerom vergeet ghy my gaer?
Waerom moet ick wesen klachtigh,
[p. 140]
Benouwt door de boos’ eenpaer?
Ick gevoel haer smaden quaet,
d’Welck my door de beenen gaet,
Als sy tot uwer oneere
Spreken: Waer blijft nu de Heere?
7 Waerom wilt ghy u soo quellen,
End’ beroert zijn, O ziel mijn?
Wilt gantsch u hoop op Godt stellen,
Van u sal hy gedanckt zijn.
Om dat hy is, soo men siet,
Mijn heyl, die my jonste biet,
Dies mijn ziel wilt u verblijden,
Godt is’t, dien ick bidd’ in ’t lijden.
NEemt mijn saeck aen, wreeckt my, o Heere,
Na uw groote goetheyt vermaert,
Van hen die valsch en wreet zijn seere,
Ja oock vol listen en oneere,
Die gantsch boosselick zijn ge-aert,
Mijn ziel doch nu bewaert.
2 Ghy zijt doch, Heer, mijn sterckte krachtigh,
Waerom verstoot ghy my soo gaer? [1566: verstoott]
Waerom laet ghy my Heer almachtigh [1566: laett]
Treuren end’ altijt weenen klachtigh?
End’ voor mijn vyant hier en daer
Velt-vluchtigh zijn eenpaer?
3 Laet u klaerheyt, O Godt waerachtigh,
End’ uwe trouw ons schijnen soet,
Dat die ons geleyden aendachtigh,
Tot uwen heyl’gen Bergh eendrachtigh,
End’ tot uwe Tenten seer goet,
Met een nedrigh gemoet.
4 Daer sal ick dan vrymoedigh wesen,
Om tot Godts altaer vry te gaen,
Tot Godt, die mijn vreught is gepresen,
End’ mijn geneughte uytgelesen, [1566: genoechte]
Dien sal ick vro de Harpe slaen,
End’ prijsen nu voortaen.
[p. 142]
5 Mijn ziel, wat wilt ghy u benouwen,
End’ in my maken sulck misbaer?
Op uwen Godt wilt doch betrouwen,
Dien ick noch sal sonder verflouwen
Prijsen, om dat hy my voorwaer
Helpt als mijn Godt eerbaer.
HEer uw’ wonder-wercken verkoren
Hebben wy dickwils met ons’ ooren,
Gehoort van ons’ Voorvaders goet,
Die ghy voortijts deedt en noch doet.
De volckeren verdreef u hant,
Ghy deedt ons’ Vaders in’t landt groeyen:
De Heyd’nen dreeft ghy uyt dat lant,
En deedt ons’ kind’ren daer in bloeyen.
2 Ons’ Vaders hebben door ’t sweert krachtigh,
’t Lant niet ingenomen eendrachtigh,
In den noot die hen is geschiet
Heeft hen haren arm verlost niet:
Maer hen is geweest eenen schilt
Uw’ rechter-hant, en uw’ sterck’ armen, [1566: U’ rechte handt]
Ja u aenschijn, om dat ghy wilt,
U Heer, over u volck ontfarmen.
3 Ghy zijt, Heer, die Koningh alleyne,
Die heerscht met macht groot in ’t gemeyne,
Maeckt dat Jacob u volck bemint,
Den gewoonlicken bystant vint.
Door uw’ hulp sullen wy verslaen [1566: v’ hulp’]
All’ ons’ vyanden die ons quellen:
Door uwen naem werden verdaen
Al die hen, Heer, tegen ons stellen.
4 Op mijn boogh wil ick niet vertrouwen,
Noch op mijn sweerdt wil ick niet bouwen:
Want alle die dingen met een, [1566: die dinghen alle]
En doen mijn hulp noch bystant geen,
Maer ghy alleen hebt ons bewaert
Tegen allen onsen vyanden,
Ja ghy, Heer, met schanden beswaert, [1566: ghy die met]
Al die tegen ons zijn gestanden.
j. Pause.
5 Godt is alleen ons eer gepresen,
Dies moeten wy gedachtigh wesen,
[p. 144]
Hoe wy steedts sullen zijn bequaem,
Om groot te maken uwen naem.
Maer ghy, Heer, seer verr’ van ons wijckt,
Ghy laet ons gantsch werden tot schanden,
Onse krijghs-lieden ghy beswijckt,
Als sy in noot zijn der vyanden.
6 Ghy doet dat wy ’t velt moeten laten,
Voor de moorders, Heer, die ons haten,
Omringen ons, en oock ons goet,
Na haren lust ende hooghmoet.
Ghy maeckt dat ons de boose wreet,
Als slacht-schapen aen allen zijden,
Ver-eten en verstroyen breet,
Onder hen die ons seer benijden.
7 Om niet verkoopt ghy u volck, Heere,
Als een dingh dat veracht is seere,
Soo dat ghy, alsmen’t wel siet aen,
Daer van geenen nut hebt ontfaen.
Ghy maeckt dat wy zijn vol van smaet
By allen onsen na gebueren,
Wy zijn in den schimp, spot end’ haet,
Onser bywoonders t’aller uyren. [1566: bywoners t’elcker vren]
8 Wy zijn, O Heer, tot allen stonden,
Der Heydenen spreeckwoort bevonden,
Yeder die ons siet ons veracht,
End’ schudd’t dat hooft, ja ons belacht. [1566: schudt]
Schaemt ende smaet dagelijcks gaen
Voor my, die mijn Ziele seer tergen:
Met schand’ end’ leet ben ick bevaen,
Soo dat ick mijn aensicht moet bergen.
9 Seer veel smaetheyts moeten wy hooren, [1566: veel smaetheit]
Veel bitter verwijts komt ons voren,
Veel wraeckgierige zijn by een,
Die hen willen wreken gemeen:
Doch ghy zijt, Heer, (alsoo men siet)
Van ons by desen niet vergeten:
Maer wy hebben ons al met vliet
Na uw’s Verbonts inhoudt gequeten.
ij. Pause.
10 Op niemandt dan op u alleyne,
Heeft, Heer, gestaen ons hope reyne:
Uytu voorschreven wegen goet
Is niet geweken onsen voet.
[p. 146]
Al hebt ghy ons met Draken wreet, [1566: Als hebt ghy]
Gestraft, ja oock gantsch overvallen,
End’ ons in den kuyl diep en breet
Des doots geworpen, Heer, met allen.
11 Hadden wy niet geweest gedachtigh
Onses Heeren end’ Godts almachtigh,
Of ons’ handen tegen ’t gebodt
Vytgestreckt, dan alleen tot Godt:
De Heer soud’ sulcx straffen voorwaer,
Hy die kan sien ende doorgronden
’s Menschen hert, end’ wien openbaer
Alle dingen zijn t’allen stonden.
12 Om uwent wil zijn wy geslachtet,
Omme-gebracht, end’ oock geachtet,
Als schapen, die daer zijn bereyt
Om op de banck te zijn geleyt:
Waerom slaept ghy, Heer, in den noot?
Ontwaeckt, siet ons, die boven maten,
Benauwt zijn, end’ toont uw’ kracht groot,
End’ wilt ons nu doch niet verlaten.
13 Waerom is ’t dat ghy u verberget,
Alsmen ons overlastingh verget?
Waerom hebt ghy medelijden geen, [1566: metlyden]
Alsmen ons benouwt in ’t gemeen?
Uw’ strafheyt die over ons gaet,
Maeckt ons vol schanden end’ onwaerden, [1566: onw_erden]
Mits dat ghy ons soo neder slaet,
Onsen buyck kleeft gaer aen der aerden. [1566: Onse buyck]
14 Maeckt u op end’ slaet ons doch gade,
Helpt ons na uw’ groote genade,
End’ ons door uwe goedigheydt,
Verlost ons van dees’ tegenheydt. [1566: Verlost van]
MYn hert wil nu een seer schoon liedt voortbringen:
Want van den Koningh sal ick vrolick singen,
Mijn tong’ sal sijn lof melden overal,
Snelder dan een Schrijver die ’t schrijven sal.
Ghy zijt de schoonst’ onder allen den menschen,
Geen soeter spraeck als d’uwe kan men wenschen:
Daerom maeckt Godt dat u yeder geslacht,
Looft ende prijst eeuwighlick dagh en nacht.
[p. 148]
2 O ghy schoonst’ aller menschen t’allen tijden,
Bereyt u, end’ gordet aen uwer zijden
U sweerdt seer scherp, ’t welck u is een cieraet,
Van uwen schoonen Koninghlicken staet.
Klimt op uwen wagen, zijt hoogh verheven
Met triumphe: want ghy hebt u begeven
Tot Waerheyt, Trouwe, Recht en Liefd’ eenpaer,
Daer door sult ghy doen dingen groot end’ swaer.
3 Met uwe pijlen en schichten te samen,
Sult ghy schieten alle d’ongehoorsamen,
Dat volck wert oock daer med’ geraeckt gemeen,
En werdt den Koningh gehoorsaem met een.
O Godt end’ Koninck uwen stoel gepresen,
Is een stoel die eeuwigh verhooght sal wesen.
End’ de Scepter van uwer Majesteyt, [1566: van uwe Maiesteit]
Is oock een Scepter der gerechtigheyt.
4 Ghy haet dat quaet, en bemint ’t recht gestadigh, [1566: Ghy haett’]
Daerom, O Godt, heeft u mijn Godt genadigh
Boven allen met vreughden oly soet
Gesalft: daer door hy u wel riecken doet.
Van Myrr’, Aloe, en met Cassie krachtigh,
Rieckt u gewaedt, als ghy O Koningh machtigh
Uytvw’ kamer end’ yvoren Throon gaet,
Daer yeg’lick t’uwer eeren bereyt staet.
Pause.
5 De dochters der Koningen die ghy eeret,
End’ verciert, hebben uwen staet gemeeret.
Oock staet u de Bruydt aen uw’ rechter hant,
Met Ophyrs goudt geciert in haren stant.
Hoort dochter die de schoonste zijt bevonden,
Verstaet end’ verneemt wat ick sal verkonden, [1566: dat]
Wilt doch vergeten u volck in ’t gemeen,
Ja gantsch oock uwes vaders huys met een.
6 Want onse Koninck heerlick boven allen,
Heeft in uwe schoonheyt een groot gevallen,
Hy wil uwe Heer zijn van nu voortaen,
End’ ghy sult hem aenbidden onderdaen.
’t Volck van Tyro in rijckdom overvloedigh
Sal u met gaven schoon eeren ootmoedigh:
’s Konincks dochter sal kost’lick zijn gekleet
Met gulden stucken verciert overbreet.
7 Met gestickte kleederen toe-bereydet,
Sal sy tot den Koninck wesen geleydet,
[p. 150]
Met alle haer staet-Ionchvrouwen seer reyn,
En met der dienstmaeghden getal niet kleyn.
Vol van vreughden ende vry van benouwen,
Sullen sy komen, end’ al t’saem aenschouwen
Den Koninck in sijn triumphe seer schoon,
Daer hy heeerlick sal sitten in den throon.
8 Dies klaeght niet dat ghy u vrienden moet laten,
Want door dit houwelick, hoogh boven maten,
Sult ghy krijgen kind’ren lieflick end’ fijn,
Die eeuwighlick Koningen sullen zijn.
Ick wil uwen naem en heerlickheyt prijsen
In eeuwigheydt, end’ u eere bewijsen:
End’ de volckeren sullen t’aller tijdt
U loven end’ dancken zijnde verblijt.
ALs ons de noot overvalt krachtigh,
Ons borght en heyl is Godt almachtigh.
Sulcks bevinden wy in den noot,
En hebben in hem troost seer groot:
Dies vreesen wy in geenen dinge,
Al waer’t dat de werelt verginge, [1566: Als waer’t dat die w_erelt]
En de bergen hen wierpen snel
In ’t midden der zee diep en fel.
2 Al waer’t dat ’t water des Meyrs diepe, [1566: des M_ers]
Raesde t’saem, end’ oock overliepe,
Al waren te niet door sijn kracht,
Bergen end’ steenrotzen gebracht.
Nochtans sullen de Beken reyne,
Oock menighe klare fonteyne,
De schoone stadt maken verblijdt,
Daer Godt in woont tot aller tijdt.
3 Midden in haer woont Godt gepresen,
End’ wilt eeuwighlick by haer wesen:
Niet salse bewegen voortaen,
Want de Heer wils’ altijdt bystaen. [1566: wilts’]
Veel volcks is ons geweest seer tegen,
Koninckrijcken hen oock bewegen
Van haer gerucht, alsoo dat scheen,
Vergingh d’Aerd’ end’ Hemel met een.
[p. 152]
Pause.
4 In sulcke stormen ende baren,
Is met ons de Heer der heyrscharen,
Godt Jacobs is ons een borcht vast,
Teghen ghewelt end’ overlast.
Komt doch al, wilt sien end’ bemercken
Onses Godts groote wonder-wercken,
Die hy hier op der aerden doet,
Na sijne groote wijsheyt goet.
5 Hy heeft over d’aerdrijck in ’t breede,
Gestilt de oorlogen seer wreede,
Lancen, Bogen, heeft hy in ’t lant
Vernielt, end’ de wagens verbrant. [1566: ghebrandt.]
Weest stil (spreeckt hy) zijt doch ghedachtigh
Mijner grooter sterckheyt seer machtigh,
Ick ben de Godt seer hoogh gheacht
Boven aller menschen gheslacht.
6 Kortelick, de Godt der heyrscharen,
Is met ons in stormen end’ baren,
Godt Jacobs is ons een borcht vast,
Teghen ghewelt end’ overlast.
ALle volck gemeyn
Slae de handen reyn
Met vreughde te saem,
En met sangh bequaem,
Prijst Godts Name goet
Met hert en gemoet:
Want hy is de Heer,
Dien wij vreesen seer:
Een Koningh is hy,
Die alsins toont vry
Sijn seer stercke kracht,
End’ sijn groote macht.
2 De Volcken ghestelt
Onder ons ghewelt,
Sullen wy haest sien
Die voor ons haer knien
Buyghen met ootmoet,
Vallend’ ons te voet.
[p. 154]
Hy is die Jacob
Tot sijn volck neemt op,
End’ tot sijn erfdeel
Ons verkiest geheel:
Want hy, als sijn kint,
Ons hert’lick bemint.
3 Ons’ Godt seer vermaert
Met vreughd’ hoogh opvaert,
In een bly geschal
Der basuynen al,
Diemen lieflick hoort,
Met een soet accoort.
Singht nu openbaer
Godts ons Koningh klaer [1566: onss Koninghs]
Goetheyt wel bekent:
Want tot aen elck ent
Streckt hen soomen siet, [1566: Streckt hem,]
Sijn macht en gebiet.
4 Singht ghy die kloeck zijt,
Want hem zijn altijt
De volcken voortaen
Gantsch’lick onderdaen:
Hy sit verciert schoon
Hoogh op sijnen Throon.
De Princen van naem
Zijn hem gehoorsaem,
End’ zijn daerom hier
Dat sy werden schier
’t Volck Godts, minst end’ meest
Dien Abraham vreest.
5 Onse Godt vol eer
Is een krachtigh Heer,
Boven hen gestelt,
Die hebben ’t gewelt,
End’ steedts onbeswaert
d’Aertrijck hy bewaert.
[p. 156]
IN de heylige Stadt voorwaer,
Die Godt hem verkiest openbaer,
Is ’t dat hy steets ons wil bewijsen,
Sijn heerlijckheydt niet om volprijsen,
Zyon gelegen in ’t Noort,
Heeft onse Godt van nu voort,
Hem gheheylighet al vooren,
In een schoon lant uytverkoren,
Daer in alleen t’allen tijden,
Moet hem dat aerdtrijck verblijden.
2 In haer Palleys is Godt bekent
Een bewaerder tot in den ent:
Want de Koninghen spanden t’samen,
End’ gewapent tegen haer quamen.
Sy hebben Godts kracht gesien,
End’ waren verbaest mits dien:
Sy vloden met groot vertsagen,
Seer verschrickt zijnd’ en verslagen,
End’ hebben met angst en beven
Hen al in de vlucht begeven.
3 Een smert, gelijck des barens noot,
Heeftse bevangen kleyn en groot:
Gelijck als wann’ ghy met tempeesten [1566: wan]
De schepen breeckt, minst met den meesten.
Wy hebben bevonden klaer, [1566: hebben’t beuonden]
Dat ons voorseyt was voorwaer,
Te weten, dat de woonstede
Des stercken Godts vol van vrede,
Is de plaetse daer met lusten
Onse Godt eeuwigh wil rusten.
Pause.
4 Hy heeft also gemaeckt voortaen,
Dats’ eeuwighlick wel sal bestaen:
Midden in u huys kan men, Heere,
Uwe jonste wel mercken seere:
[p. 158]
Dies wert allesins verbreyt,
Heer, uwes naems heerlickheyt.
Uwen lof hoort men verkonden
Over al uyt allen monden:
Uw’ rechter hant is bevonden [1566: U’ rechte handt]
Vol gerechtheyt t’allen stonden.
5 De Bergh Zion is seer verblijt,
Oock houden vier-dagh nu ter tijdt
De Dochters van Iuda lof-weerdigh,
Over uw’ oordeelen rechtveerdigh.
Gaet rontsom Sion niet kleen,
En telt haer Torens met een: [1566: torren]
Haer sterckheyt bemerckt eendrachtigh,
Siet oock haer muyren seer krachtigh,
Dat Sion den nakom’lingen
Bekent werde door dees’ dingen.
6 Want ons Godt heerschet overal
Eeuwighlick: dies hy oock nu sal
Ons in dit leven wel geleyden,
Tot dat ons de doot doet verscheyden.
GHy menschen al, hoort en wilt doch verstaen,
Ghy volcken al, komt en treet hier voor aen,
Ghy gemeyn volck, oock die als Heeren leeft,
Rijck, arm, end’ kranck, u tot hooren begeeft,
Wijsheydt sal u uytspreken de mont mijn,
End’ van verstandige reden vol zijn,
Goede spreucken hoor ick sonder vervelen,
Op mijn Harp wil ick groote dingen spelen.
2 Waerom sal ick my in angst soo verslaen,
Al ben ick nu omringht end’ oock gevaen
Van de boose die op my hebben acht,
Dat ick van hen tot niet werde gebracht?
[p. 160] [1566: worde]
Die hen verlaten op al haer groot goedt,
End’ daer op dragen eenen hooghen moedt,
Doch d’een broeder houdt d’andren niet in ’t leven,
Hy kan Godt niet tot een ransoen-gelt geven. [1566: niets]
3 Want dat rantsoen valt den mensche te swaer,
Hy kan geensins dat oplegghen voorwaer:
Al leeft hy langh sonder in ’t graf te gaen, [1566: Als leeft hy]
Noch moet hy sulcks alles laten aenstaen:
Dat de wijse sterven, men daegh’licks siet,
Even als de dwase met groot verdriet:
Haer goet daer na besitten end’ verswenden
Vreemde, die sy noyt sagen noch en kenden.
4 Doch is haren lust end’ haer spreken al,
Dat haer huys eeuwighlijck vast blijven sal,
End’ haer plaetsen die na hen zijn genaemt
Kindts kind’ren erven sullen onbeschaemt.
Maer ofse schoon hier hebben heerlickheyt,
Sy behouden die niet in eeuwigheyt:
Maer de pofhansen, geacht groot van staten,
Moeten als ’t vee daer van, end’ alles laten.
Pause.
5 Niet dan ydelheydt en is al haer doen,
Nochtans van haren kind’ren kloeck en koen
Wert dit gepresen steedts met grooten vliet,
Sy doen sulcks na, nochtans is ’t min dan niet.
Met hoopen varen sy ter hellen breet,
End’ werden doorknaeght van der doot seer wreet:
Maer die vroom zijn van herten end’ van sinnen,
Sullen heerschen, end’ de boos’ overwinnen.
6 Der boosen roem end’ stoutheydt sal vergaen,
In der hellen blijven sy steedts ghevaen.
Maer daer van sal my Godt bevrijden recht,
[p. 162] [1566: sal Godt my]
Om dat hy my neemt aen tot sijnen knecht.
Daerom en vreest niet als ghy siet of hoort,
Dat yemant rijck wert end’ getrocken voort,
Want stervende draeght hy met hem geen haven,
Sijn eere wert oock met hem niet begraven.
7 Sy troosten hen in desen overvloet,
End’ prijsen die, die maken goeden moet:
Maer sy moeten tot haer Vaders haest vlien,
Daerse Godts heerlickheyt niet sullen sien,
Summa, als een mensch komt tot heerlickheyt,
Soo wert hy door sijn onverstandigheyt [1566: hier]
Den vee gelijck, grootlijcks tot sijner blamen,
Welckers ziel ende lijf vergaen te samen.
GOdt, die der Goden Heer is, spreken sal,
End’ t’samen roepen dat gantsch aertsche dal,
Van den opganck tot den nederganck breet:
UytZion komt Godt, die daer is bekleet,
Met heerlickheyt en schoonheyt hoogh gepresen,
Onse Godt komt die niet stille sal wesen.
2 Voor hem gaet een fel verslindende vyer,
Een groot onweder komt met hem tot hier,
Hy sal hemel end’ aerd’ aenspreken wel,
End’ sijn volck rechten, seggende seer snel:
Versaemt my mijn Heyl’gen die met vertrouwen
Offeren, end’ mijn verbondt onderhouwen.
3 End’ ghy Hemels sult melden overbreyt,
Godts des Rechters groote gerechtigheyt.
Hoort mijn volck, ick spreeck u aen in ’t gemeen,
Ick ben u Godt, daer is oock anders geen,
Ick sal u niet straffen om uw off’randen,
Die ick hebbe ge-eyscht van uwen handen.
4 Van u yet te nemen hebb’ ick geen noot,
Ossen noch Bocken, ’t zy kleyn ofte groot:
[p. 164]
Want al het vee der Bosschen dat is mijn,
Oock de dieren die met duysenden zijn
Op de bergen, ja die vogelkens kleyne, [1566: Op den berghen]
End’ ’t gedierte des veldts is mijn alleyne.
Pause.
5 Al hongerdt my, ick en seyd ’t u niet: [1566: Als hongherde]
Want d’aerdtrijck is mijn, met al datmen siet.
Meent ghy dat ick Ossen vleesch eten moet,
Of tot dranck behoeve der Bocken bloet?
Neen ick: maer offert danckseggingh met singen,
End’ wilt uw’ beloften doen end’ volbringen.
6 Roept my aen, end’ ick sal u in den noot
Helpen, end’ ghy sult mijn naem maken groot,
Maer Godt spreeckt de schalcken aen seer verstoort,
Waerom verkondight ghy alsoo mijn woort,
End’ neemt mijn bondt in uwen boosen mondt,
Dewijl ghy mijn straffe haet in den grondt?
7 Na dat ghy oock hebt mijn gebodt versmaet,
End’ als ghy noch een dief siet met hem gaet,
Dien zijt ghy gelijck, ja oock toeghedaen: [1566: ja hem]
Van Echtbrekers wilt ghy u niet ontslaen:
Den mont opent ghy tot schenden end’ smaden,
U tonge kan niet dan lieghen end’ schaden.
8 Ghy sit en relt van uwen broeder quaet,
End’ met achterklap ghy hem seer belaet,
Dit doet ghy, end’ om dat ick swijge stil,
Ghy meent dat ick u ghelijck wesen wil:
Maer ick sal u noch onder oogen stellen
Uw’ sond, end’ u daerom straffen end’ quellen.
9 Och wilt doch dit mercken en wel verstaen,
Ghy die Godt gantsch vergeet, hoort dit vermaen,
[p. 166]
Op dat ghy niet sonder hulp haest vergaet,
Die danck-offert, die eert my metter daet,
Spreeckt Godt, en die desen wegh gaen en treden,
Sullen mijn heyl overkomen in vreden. [1566: overkommen]
ONtfermt u over my, arme sondaer, [1566: aermen sondaer,]
Heer na uwe goetheyt, niet om volprijsen,
Wilt my ditmael uw’ genade bewijsen,
En vergeeft my mijn sonden groot en swaer:
Wascht my, o Godt, maeckt my suyver en klaer
Van mijn leelicke stinckende misdaden,
Die my voor u onreyn maken voorwaer,
Reynight my door ’t water uwer genaden.
2 Want door veel klagens mijn hert my verflouwt,
Als ick (och arm) gevoel mijn groote sonde,
End’ dat meer is voor my staen t’elcker stonde
Mijn sonden al, dies ick Heer ben benouwt.
Voor u en tegen u heb ick misdaen,
Dies blijft ghy rechtveerdigh in uwen wegen,
Als ghy my straft, end’ te gronde laet gaen,
End’ maeckt beschaemt hen die u spreken tegen.
3 Ick weet wel en moet bekennen voortaen
Dat ick in ongerechtheyt ben geboren:
Oock staet my dit tot aller tijdt wel voren,
Dat mijn moeder in sond’ my heeft ontfaen.
Ick weet dat ghy lief hebt en begeert seer
Een hert dat geheel oprecht is en goedigh, [1566: is oprecht]
’t Welck ick niet hebb’ gehadt, dies ghy, o Heer, [1566: dien]
Uwe wijsheydt openbaert overvloedigh.
4 Ghy sult my met Ysop, Heer, maken reyn,
Soo sal ick geheel suyver zijn bevonden,
Ghy sult afwasschen mijn smetten end’ sonden,
Soo werd’ ick witter dan sneew in ’t gemeyn.
Ghy sult my doen hooren blijschap en vreught,
End’ my van nieuws uwe goetheyt gepresen
Bewijsen Heer: Dan sullen seer verheught
All’ mijn beenen, en all’ mijn krachten wesen.
Pause.
5 Ghy hebt langh genoegh gesien mijn misdaet,
Wilt doch u toornigh gesicht daer van wenden,
End’ vergeeft my (die nu ben vol ellenden)
Mijn boosheyt al end’ oock dees’ sonde quaet,
[p. 168]
O God, mijn schepper, schept sonder verdrach,
Een reyn hert in my, en een nieuwe leven,
End’ op dat ick u wel behagen mach,
Wilt my, O Heer, eenen nieuwen geest geven.
6 Ick bidd’ u werpt my niet van u aenschijn,
End’ op dat ick besluyte mijn begeeren,
Uwen heylighen Geest wilt my niet weeren,
Als hy in my van u vernieuwt sal zijn.
Doet my oock nu smaken de sekerheyt
Mijner saligheyt, Heer, door uw’ genade:
Geeft my oock den geest der vrymoedigheyt,
Ende sterckt my daer mede vroegh en spade.
7 Dan sal ick gaen in uw’ wegen bequaem,
Den boosen sal ick die oock vlijtigh leeren,
Soo datse hen tot u sullen bekeeren,
End’ volgen mijn voetstappen al te saem.
Wilt my, O Godt, Heer mijner saligheyt,
Van dees’ doot-weerdige bloedt-schult bevrijden:
Soo sal mijn mont uwe gerechtigheyt
End’ uw’ goetheyt singen ende belijden.
8 O Heer, wilt my doch open doen den mont,
Anders kan ick niet goets spreken waerachtigh:
Maer als ghy, Heer, dien sult openen krachtigh,
Soo sal ick uwen lof schoon maken kondt.
Waer ’t dat ghy slacht-offeren hadt begeert
Der Stieren end’ Ossen, of diergelijcken,
Ick hadse geoffert: Maer gantsch niet weert
Is voor u sulck off’ren, alsoo ’t mach blijcken.
9 Een recht offer dat de Heere neemt aen,
Is een gemoedt benauwt door angst end’ klagen,
Een ned’righ hert, end’ eenen geest verslagen,
En sal Godt niet verachten, maer ontfaen.
O Heer, doet Syon wel na uw’ goetheydt,
End’ Ierusalem, die op u betrouwet,
D’welck’ is de stadt die ghy u hebt bereydt,
Haer muyren doch ghenadelick opbouwet.
10 Dan sullen ons’ herten zijn seer bequaem
Om te offeren na u wel-behaghen:
Dan sullen die Kalveren zijn gheslaghen, [1566: die kaluers oock]
Die u, Heer, sullen wesen aengenaem.
[p. 170]
SEght ghy Tyran, waer op ghy bouwet
Met gewelt en boosheyt?
Hoe staet ghy soo, ende betrouwet
Op uw’ ongerechtheyt?
Nochtans is Godts bystandigheyt
Ons dagelijcks bereyt.
2 U tong’ alleen schadet en quellet,
End’ is tot aller tijdt
Als een scheermes seer wel gestellet,
Dat seer scherpelick snijdt,
Ghy bemint valscheyt en dat quaet,
Meer dan ’t recht metter daet.
3 Om woorden die seer konnen schaden
Te spreken, zijt ghy snel:
Maer Godt sal u straffen end’ smaden
Ghy valsche tonge fel:
Ghy wert doorsneden en verdruckt,
Ja uyt u plaets geruckt.
4 Ghy boose ghy wert uytgehouwen
Tot den wortel met een: [1566: Tot de wortel]
’t Welck de vrome sullen aenschouwen
Met een vreese niet kleen:
En lachende met uwen val,
Sullen sy spreken al:
5 Dit is hy, die niet heeft verkoren
Godt tot sijn hulp alleyn:
Maer op sijn rijckdommen al voren
Stelt hy sijn hert onreyn.
Hy heeft hem gesterckt met boosheydt,
End’ ongerechtigheydt.
[p. 172]
6 Maer ick, die nu ben en sal wesen
Alleen stout ende koen,
Op Godts goedigheyt hoogh gepresen,
Als een olijf-boom groen,
Sal gheplant zijn midden eenpaer
In Godes huys eerbaer. [1566: Van Godes huys]
7 Dan sal ick voor dees’ wrake, Heere,
U steedts prijsen voortaen,
End’ op u, vol van macht end’ eere,
Gronden end’ blijven staen,
Want uw’ goetheydt veel goets doen sal
Uwen volck over al.
DE dwaes die spreeckt in sijn herte seer quaet,
Daer is geen Godt, en hy verwoest mits desen,
Sijn leven gantsch door sijn grouwelick wesen,
Daer is niet een die met ’t woordt of de daet
Wat goedts begaet.
2 Godt des Hemels de werelt oversiet,
Ende bemerckt de menschen hier te lande,
Of daer een is dit met goeden verstande,Zetfout. 1566: die]
Om Godts goetheyt te soecken hem bevliet,
’t Welck niet geschiet.
3 Alles gemerckt, hy vint dats’ in ’t gemeen
Al afwijcken, end’ gaen op boose wegen,
Grouw’lick zijnse: ja tot quaet gantsch genegen,
Die wat goets werckt en is onder hen geen:
Ja niet tot een.
4 Zijn dan de boose soo dwaes al te saem,
Datse niet dan quaet doen sonder afkeeren?
[p. 174]
Die mijn arm volck als dat broot gantsch verteeren,
En altijt om t’ aenroepen ’s Heeren Naem
Zijn onbequaem.
5 Sonder reden zijnse bevreest gaer seer:
Want Godt die breeckt aller vyanden beenen,
Dewijl dat hy die all’ veracht met eenen:
Ghy sult hen noch aendoen, O Syon teer,
Schand end’ oneer.
6 Och dat de hulp’ over Israel, Heer,
Quaem uyt Syon, end’ dat Godt uyt verlangen [1566: wt t’verlangen,]
Wilde verlossen sijn arm volck gevangen,
Israel end’ Jacob souden in eer
Verblijt zijn seer.
OCh Heer almachtigh, helpt doch my,
Door uwen Naem end’ sterckte krachtigh,
Neemt mijn saeck aen, weest mijns gedachtigh,
Laet uwe macht verschijnen my: [1566: vry.]
’t Gebedt dat ick nu doe, verhoort:
Wilt, Heer, neygen tot my u ooren,
Op dat ghy meught goedighlick hooren
De woorden die ick brenge voort.
2 Met een wreet herte, soo elck siet,
Komen my nu toe mijn vyanden,
Na mijn leven zijnse gestanden,
Sy hebben Godt voor ooghen niet:
Nochtans doet Godt my onderstant
Door hulp die hy my heeft bewesen,
Hy is by my in allen desen,
End’ onderhoudt my met sijn hant.
3 Hy is ’t die daer doet vallen swaer
Op mijn vyanden al sijn plagen:
Als sy van hem werden verslagen,
[p. 176]
Dan wert uwe trouw openbaer.
Dan sal ick vrywilligh, O Heer,
Een vrolick offer u toebringen:
Uwen naem lovende met singen,
Die vol goetheyt is, end’ vol eer. [1566: vol goedtheits]
4 Ghy hebt my uyt noot ende pijn [1566: end ghepyn,
Verlost, end’ my laten aenschouwen
Mijnen lust in dat swaer benouwen,
End’ de straf der vyanden mijn.
O Heer wilt mijn gebed verhooren,
Keert niet van mijn smeecken u ooren,
Dat ick u, o Godt, doe gestadigh:
Siet my doch aen, hoort mijn gewagh,
Want ick sucht, en doe mijn geklagh,
Tot u schrey ick, weest my ghenadigh.
2 Mijn haters my dreygen en plaghen, [1566: dreeghen]
Met den boosen die my na-jaghen:
Haer giftigh hert vol loose treken,
Op mijn schade neerstigh bedenckt,
Ick ben van hen vervolght, ghekrenckt,
Haer gemoet is met toorn ontsteken.
3 Mijn hert is vol van angst end’ beven,
Vol doodtlicke vrees is mijn leven,
Ick ben verbaest end’ seer verslaghen,
Met schricken end’ benautheyt groot
Ben ick nu bedeckt in den noot,
Dies moet ick u, Heer, alsoo klaghen:
4 Och of my vleugelen toequamen,
Als duyfkens die daer vliegen t’samen,
Op dat ick nu mocht wech geraken,
En haest ergens wel bevrijt zijn:
Ick soud’ vlieghen in een woestijn,
Ende daer mijnen legher maken.
[p. 178]
5 Ick soud’ my haest versien ter zijden,
End’ voor desen storm-wint my vrijden,
Tot dat hy waer voorby gegleden.
Maeckt, Heer, oneens haer tongen snel,
Verderftse, want van gewelt fel,
End’ van onrecht zijn vol haer steden.
6 Moetwilligh gewelt t’allen stonden,
Is binnen haer muyren gevonden,
Moeyt, arbeydt, end’ alsulcke wercken,
Onrecht end’ oock groote boosheydt,
Lieghen, bedrieghen, listigheydt,
Heer chen by hen, soo men kan mercken. Zetfout: spatie ipv s;1566: Hersschen]
Pause.
7 Waer ’t dat mijn vyant, dien ick kende,
My vervolght, end’ my alsoo schende,
Of dat die my merck’lick benijden,
My benouden, ick soud voorwaer
Beter lijden oft hier of daer
Voor hen my berghen end’ hen mijden.
8 Maer ghy die alleen pleeght te wesen
Mijn gesel en vrient uytgelesen,
Die my waert lief end’ aengename,
End’ wist bovendien mijn sekreet,
Wy wandelden fijn met bescheet,
Ja gingen in Godts huys te same.
9 De Doot moets’ al haestelick halen,
End’ datse oock levende dalen
Ter hellen: want onrecht en schade
Woont onder dese boose rot:
Maer ick aenroepe mijnen Godt
Die my beschermt door sijn genade.
10 Des morgens vroeg voor den dag-rade,
’Smiddaghs end’ oock des avonts spade,
Bidd’ ick Godt, end’ hy sal my hooren:
End’ ick sal door hem zijn bevrijdt,
Van desen voor-gestelden strijdt,
End’ van hen al die my verstooren.
[p. 180]
11 d’Onwanckelbare Godt genadigh, [1566: D’onbeweghlicke Godt]
Wiens ryck eeuwighlick blijft ghestaedigh,
Salse straffen van haren sonden:
Want sy Godt niet en vreesen gaer,
Maer zijn verhardt, verstockt voorwaer,
In haer ergheyt end’ loose vonden.
12 Des schalcks handen staen met verlangen
Om sijnen vrient listigh te vanghen
Tegen ’t geen dat hy heeft gesworen:
Sijn woorden zijn als boter soet,
Nochtans neemt hy in sijn gemoet
Niet dan twist en onvrede voren.
13 Sijn woorden zijn soet t’allen tijden
Als Oly: maer nochtans sy snijden,
Als sweerden scherp zijnse gheraden.
Werpt uw’ sorgh op Godt, soo sal hy
U helpen, end’ niet dulden vry
Dat ghy met onrust wert beladen.
14 Ghy sult de boose, Heer almachtigh,
In den kuyl diep werpen seer krachtigh,
De bloetdorstige wreede honden,
Komen voorwaer tot der helft niet
Harer daghen, also men siet,
Maer ick hoop op Godt t’allen stonden.
ONtfermt u mijns die nu benout ben seer,
Want ick ben schier half verslonden, ja meer,
Van den schalck die my beleghert, O Heer,
Die my steedts wilt bestrijden,
Mijn vyanden schenden my met verblijden:
Veel zijn daer my tegen aen allen zijden: [1566: aen alle zyden,]
Maer als my, Heer, vreese quelt in mijn lijden,
Tot u sal ick dan gaen.
2 Ick sal Godt lof-sangen singen voortaen,
Van sijn beloft, en op hem sal ick staen,
Soo kan my niet doen vreesen noch verslaen
Wat de menschen voorstellen.
Mijn woorden al verkeeren dees’ ghesellen,
’t Voornaemste daer van datse t’samen rellen,
Is, hoe sy my plagen sullen end’ quellen
Met al haer sterckt end’ kracht.
[p. 182]
3 Sy rotten t’saem met ghewelt onbedacht:
Sy loeren end’ bespieden dagh end’ nacht
Mijn gangen, end’ soecken in hare macht
Te hebben mijn ziel reyne.
Op haer listigheyt staet haer hoop alleyne:
Sy meynen daer door t’ontkomen ghemeyne:
Maer ghy, Heere, door uw’ straffe niet kleyne
De sulcke doch verslaet.
Pause.
4 Ghy hebt getelt mijn vluchten vroeg en spaet:
In een flessche mijn tranen ghy ontfaet:
Mijn lijden, mijn benoutheyt ende smaet
Hebt ghy, Heer, opgeschreven.
Als ick u bidde, soo loopen end’ beven
Mijn vyanden, zijnde van u verdreven,
Dit ’s seker: want door u, O God verheven,
Sal ick wesen bevrijt.
5 Godts beloften roem ick breet ende wijdt,
Dies sal ick hem loven, zijnde verblijdt:
Want hy sal my geven na deser tijdt
Wat hy belooft waerachtigh.
Mijn hope staet op mijnen Godt almachtigh,
Ick vreese geen listen der menschen krachtigh:
Maer ick hebb’, Heer, mijn beloften eendrachtigh
U ghedaen met ootmoet.
6 Die sal ick betalen haest met der spoet,
End’ u prijsen, soo ghy weert zijt, Heer goet,
Om dat ghy my ghenadelick behoet
Voor den val sonder sterven.
Ghy bewaert my voor ’t schadelick verderven,
Dies wandel’ ick met dat volck uwer erven
Voor u, ja met hen dien ghy laet verwerven,
O Heer, u klaerheydt soet.
[p. 184]
ONtfermt u Heer, ontfermt u over my:
Want ick betrouw’ op u met herten bly,
Tot dat de boose vergaen sullen wesen,
Sal ick altijdt mijn toevlucht nemen vry
Onder uwe vleugelen, Heer, gepresen.
2 Tot den hooghsten Godt mijn stem komen sal,
Tot hem die een eynd’ maeckt mijns lijdens al,
Godts goetheyt en waerheyt sullen hen t’same [1566: t’samen]
Verbinden, tot mijn hulp in dit misval,
End’ hem, die my verslinden wilt, beschamen.
3 Mijn ziel is in ’t midden der Leeuwen snel.
My hebben omringet moort-branders fel,
Scherp als spiessen en pijlen zijn haer tanden,
Haer tonge gelijckt den sweerde seer wel,
Wantse scherp snijt, en maeckt alles tot schanden.
Pause.
4 Verheft u boven den Hemel, O Heer,
Laet over al verbreydt wesen u eer:
Sy stellen stricken allen mijnen gangen,
End’ sy verdrucken mijn ziele gaer seer,
Sy graven eenen kuyl om my te vangen.
5 Maer sy zijn in den kuyl diep nu ter tijdt
Ghevallen, dies is mijn hert seer verblijdt,
End’ lacht, zijnde bereydt tot desen stonden,
Om uwen lof te singen breet end’ wijdt,
End’ dees’ verlossingh alsins te verkonden.
6 Dies zijt wacker mijn tong’ en mijn gemoet,
Staet haest op Psalter, end’ mijn Harpe soet,
Des morgens seer vroegh wil ick my opmaken,
[p. 186]
Heer, om te verbreyden uw’ eere goet
In allen landen end’ in allen spraken.
7 Tot den Hemel streckt haer uwe waerheyt,
End’ tot den wolcken uwe getrouw’heyt:
Verheft u, Heer, laet uw’ kracht sien op d’eerde,
Toont dat in d’Hemel woont uw’ Majesteyt, [1566: in hemel]
Doet dat uw’ eer over al gemerckt werde.
GHy Raedts-Heeren laet my doch hooren,
Die my tegen zijt allegaer:
Seght my eens ter trouwen voorwaer,
Is ’t oock recht dat ghy u neemt voren,
Seght ghy Adams kind’ren wel an,
Soeckt ghy recht te doen yeder man?
2 Och neen ghy, maer in uwen daghen
En bedenckt ghy niet dan boosheyt,
End’ allerley ongerechtheyt
Met uw’ valsche maten end’ wagen.
De boose zijn van Godt soo saen
Vervremt, als sy ’t leven ontfaen.
3 So haest sy verwerven dit leven,
Door leugenen wijcken sy af?
Sy gaen swanger met gift seer straf,
Als een Slange tot quaet begeven,
Als een Adder loos, die niet hoort [1566: Ader boos]
Des ghesanghs niet een enckel woort.
4 Sy wil den Toovenaer niet hooren, [1566: Sy wilt]
Hoe lief en schoon dat hy oock spreeckt,
De keel en tanden, Heer, hen breeckt, [1566: tanden Heer hem breeckt,]
Door uw’ kracht, die ghy pleeght t’oorbooren, [1566: t’erbooren]
Breeckt hen de tanden: want soo fel
Zijn sy als jonghe Leeuwen snel.
Pause.
5 Als water dat daer vloeyt op eerden,
Sullen sy oock van selfs vergaen.
Haer pijlen diese schieten saen,
Sullen t’samen gebroken werden.
[p. 188]
Sy werden haestelick versmacht,
Als flecken die niemandt en acht.
6 Gelijck een ontijdigh kint stervet,
Eer ’t den dagh siet of Sonnen-schijn:
Gelijck onrijpe vruchten zijn
Haest verdwijnt, alsoo oock verdervet
Godt de jonge Doornen met smaet,
Eerse rijp werden end’ gantsch quaet.
7 Dan sal de Vrome verheught wesen,
Die met benautheyt was bevaen,
Siende de Godtloosen vergaen.
Door de wraeke Godes ghepresen
Sal hy hem baden in dat bloet [1566: Hy sal]
Des boosen, end’ soo spreken vroet:
8 De Rechtveerdige sal niet lijden
Te vergeefs, dat is openbaer,
Hy sal sulcks genieten hier naer,
En hem seer heerlick noch verblijden,
Want een Rechter sal de Godt mijn
Over goed’ ende quade zijn.
O Heer, ick ben van mijn vyanden
Omringt, verlost my uyt haer handen,
Van de boose wilt my ontslaen,
Die uyt haet na mijn leven staen,
Van den boosdader wilt my vrijden,
Die niet dan quaet soeckt t’allen tijden,
Van den bloedigen handen fel
Deses bloethonts verlost my snel.
2 Want siet, sy loeren na mijn leven,
In een verbont sy hen begeven,
Al de sterckste vanghen sulcks aen,
Daer ick hen niet hebbe misdaen.
Daer toe is ’t datse hen nu stellen,
Op datse my t’onrechte quellen:
Dies waeckt op, Heer, end’ daer insiet,
Voorkomt my doch in dit verdriet.
3 Ja ghy, O Heere der Heyrkrachten,
Die Israels Godt zijt vol machten,
Waeckt op, siet doch wat nu seer koen
[p. 190]
Alle Volcken end’ Heyd’nen doen.
Bewijst doch, Heer, dien geen genade
Die uyt moetwille doen dat quade: [1566: moetwillen]
’s Nachts zijnse hier end’ daer by een,
End’ huylen als honden onreen.
4 Omher gaen sy t’saem met quaet spreken,
Haer woorden als sweerden scherp steken,
Sy segghen onder hen mitsdien,
Wie sal ons hooren ofte sien?
Maer ghy sult haer roemen, O Heere,
Nochtans eenmael bespotten seere,
De hooghmoedighe sult ghy daer
Belacchen, Heer, in ’t openbaer. [1566: Belachen]
5 Sonder u is, Heer, haer macht geene,
Daerom begeef ick my alleene
Tot u, Heer, die mijn toevlucht zijt,
End’ mijn bewaring’ t’aller tijt.
Godt, wiens goetheyt ick hebb’ gesmaket,
Voorkomt mijn ongeluck, end’ maket
Dat ick noch mijnen lust sien sal
Aen mijn vyanden over al.
Pause.
6 Maer laetse niet doot zijn gesmeten,
Dat de mijne sulcks niet vergeten:
Maer verstroytse door uwe kracht
Over al, end’ maecktse veracht.
Heer, die onse schildt zijt bevonden,
Slaetse door uw’ kracht gantsch te gronden,
Harer lippen sonden seer groot
Verdienen recht angst ende noot.
7 Verstrickts’ in haer hooghmoedigh wesen,
Haer boosheyt is hoogh opgeresen:
Alle haer doen is in ’t ghemeen,
Vloecken ende lieghen met een.
Laet uwen toorn wesen ontsteken,
Wiltse verdoen, end’ gantsch verbreken:
Verderfts’ in onghenaden Heer,
Ende verdelgtse langhs soo meer. [1566: verdilchtse]
8 Doet dit, Heer, datmen mach bemercken,
Den Godt Jacobs niet om verstercken, [1566: Die]
Die eeuwigh heerschet met bescheet
Over ’t geheel aerdtrijcke breet.
[p. 192]
Sy sullen ’s avonts weder keeren, [1566: t’sauonds]
Huylen end’ rasen met oneeren:
Sy sullen als honden met haest,
De straten om-loopen verbaest.
9 Daer na sal hen de hongher stranghe
Omher der stadt doen loopen banghe,
Sy sullen moeten slapen gaen,
Zijnde met hongher scherp bevaen.
Dan sal ick singhen end’ verkonden
Opentlick, end’ tot allen stonden
Uwe kracht end’ goetheyt soo saen,
Als den dagh klaer sal vanghen aen.
10 Want ghy zijt mijn toevlucht alleyne,
End’ in noot mijn beschuttingh reyne:
Daerom sal ick altijdt, O Heer,
Met lof-sangh verbreyden u eer. [1566: verbreeden]
Want Godt is mijn sterckheydt ghepresen,
Die my in mijn ellendigh wesen
Dat my steedts is ghekomen aen,
Genadelick heeft by-ghestaen.
HEer, die ons hebt verstooten al,
En verstroyt in kruys en misval,
Die op ons toornigh geweest zijt,
Troost ons wederom nu ter tijt:
Ghy die d’aerde beweeght met kracht,
En die scheurt, ja klieft met der macht,
Wilt haer schaed en breucken genesen:
Want gantsch vervallen is haer wesen.
2 Ghy hebt u volck swaerlijck gekrenckt,
Ende met tuymel-wijn ghedrenckt,
Soo datse zijn ghevallen slecht:
Maer ghy hebt weder opgherecht
Een teecken uwen knechten t’saem,
Die trouw’lick vreesen uwen naem,
Dat sy ’t hoogh uytsteken end’ toonen,
End’ sekerlick daer onder woonen.
3 Op dat, Heer, u ghelieft volck zy
Van den vyanden gemaeckt vry,
[p. 194]
Soo helpt ons met uw’ rechter-hant,
Hoort my in desen armen stant.
Maer Godt uyt sijnen Throon heeft my
Verhoort, ende gemaeckt seer bly:
Sichem sal noch mijn erfdeel wesen,
End’ Suchot dat schoon dal gepresen.
Pause.
4 ’t Geheele landt Gilead reyn
Sal mijn ghegeven zijn alleyn, [1566: my]
Van Manasse t’geheele goet
Sal mijn wesen met overvloet.
In Ephraim met sijn volck al
Mijn hooft ick lieflick rusten sal:
Iuda sal oock zijn desgelijcke
’t Voornaemste van mijn Koninghrijcke.
5 Maer Moab sal zijn met oneer,
Ick en achte hem oock niet meer
Dan een wasch-vat daer in dat mijn
Voeten sullen gewasschen zijn.
Edom acht ick met sijn volck koen
Niet beter dan mijn oude schoen:
Philistea sal met ghesanghen,
End’ met eerbiedingh my ontfanghen.
6 Wie gheleydt my van dat volck mijn
In een stadt daer ick vry sal zijn,
Die sterck is? Wie sal wederom
My brengen in dat lant Edom?
Sult ghy dat niet doen, Heer, hier naer,
Ghy die ons verstroyt hier en daer?
Ghy die met onsen legher koene
Niet ginght, also ghy pleeght te doene?
7 Doet ons bystandt, Heer, inden noot
Tegen den Geweldigen groot,
Want menschen hulp, soo men nu siet,
Is in den noot veel min dan niet.
Maer Godt sal ons maken seer sterck
Teghen ons vyanden in ’t perck,
Hy sal vertreden ons’ vyanden,
End’ die t’samen brenghen tot schanden. [1566: ter schanden]
ALs ick roep, verstaet mijn reden,
Mijn gebeden,
O Godt verhoort in ’t ghemeen,
Mijn ziel met angst beswaert seere,
Tot u Heere,
Heeft haren toevlucht alleen.
2 Op een steenrotz’, Heer gepresen,
Laet my wesen
Gestelt, daer ick vry zijn sal.
Ghy zijt mijn toevlucht bevonden
’t Allen stonden,
Teghen mijn vyanden al.
3 In uwen Tempel seer schoone
Is mijn woone
Altijdt, O Godt met ootmoet.
Onder uw’ vleughelen zijnde,
Ick bevinde
Toevlucht en beschermingh goet.
4 Want ghy geeft my, Heer genadigh,
End’ gestadigh,
Al mijn begeerten niet kleyn:
Want ghy laet my, Heer, toekomen
Aller Vromen
Erfdeel, die u vreesen reyn.
5 Ghy sult de jaren vermeeren,
End’ vereeren
Uwes Koninghs openbaer.
Soo dat hy vast sal beklijven,
Ende blijven
Noch menigh geslacht end’ jaer.
6 Voor u oock, Heer desghelijcke,
Sal sijn rijcke
Sekerlick end’ vast bestaen,
Dat uw’ waerheyt end’ genade,
Vroegh end’ spade
Dat behoede nu voort aen.
[p. 198]
7 Soo sal ick uwen lof singen,
End’ voortbringen,
En groot maken uwen Naem:
Ick sal met vlijt dan betalen, [1566: vliet]
Sonder dralen,
Mijn beloften, Heer, al t’saem.
62 {Stem: xxiiij.}
HOe seer dat mijn ziel is ghequelt,
In Godt wert sy gerust gestelt,
Want hy is mijn toevlucht alleene,
Mijn troost, mijn bystant in der noot,
Mijn kracht, die my voor den val groot
Seer wel bewaert, end’ anders geene. [1566: My wel bewaert]
2 Hoe langhe sult ghy alle staen
Om te schaden en doodt te slaen?
Ghy werdt noch met schanden versteken:
Als een wandt die daer valt, sult ghy,
End’ als een oude muyr daer by,
Van selfs vergaen, scheuren end’ breken.
3 Sy en gedencken anders niet,
Dan om t’onderdrucken met vliet
Hem, dien ghy wilt verheffen Heere.
Leughen behaeght hen metter daedt,
Haer woort is soet, maer ’t herte quaedt
Is vol vloeckens, end’ vol oneere.
4 Maer ghy, mijn ziel, wilt doch voortaen
Met ghedult op den Heere staen,
Op hem staet mijn hoop end’ betrouwen,
Hy is mijn troost, end’ niemandt el,
Mijn Heylandt, die my bewaert wel,
Geen schandt noch leet kan my benouwen.
Pause.
5 Godt is mijn eer, mijn heyl, mijn kracht,
Mijn toevlucht, mijn sterckte, mijn macht:
Ghy volckeren wilt hem bertrouwen: [1566: vertrauwen,]
Komt end’ stortet doch allegaer
Voor Godt uwe herten eerbaer,
Op hem alleen willen wy bouwen.
[p. 200]
6 Maer de menschen machtigh end’ rijck
Zijn ydelheydt alle ghelijck,
Yeder van hen te feylen pleget:
Weeght ydelheyt, end’ oock met dien
De Menschen al, soo sult ghy sien
Dat ydelheyt veel swaerder weget. [1566: swaerer]
7 Op onrecht u doch niet verlaet,
Op ghewelt noch stelen niet staet,
Wilt aen ydel dingen niet hangen:
Komt u ’t goedt toe met overvloedt,
Wilt daer med’ u hert end’ gemoedt
Geensins laten wesen bevangen.
8 De Heer spreeckt dickwijls in sijn Woort,
Alsoo ick dat hebbe ghehoort,
Dat hy alleene zy almachtigh,
Ghy zijt, Heer, vol genaden soet,
Die den mensche wat recht is doet,
Na sijn verdienst, door uw’ hant krachtigh.
63 {Stem: xvij.}
O Godt, geen Godt hebb’ ick dan u,
Van ’s morgens aen bid ick u Heere,
Mijn ziel verlanght na u gaer seere,
Die gantsch in my versmeltet nu,
Geheel verdrooght is mijn lichame,
Mijn krachten vergaen al gelijck:
My dorstet als een dorr’ aertrijck
Na u in dees’ plaets onbequame.
2 Op dat ick noch eens aensien mach
Uw’ heerlickheydt, na dit benouwen,
Soo ick die lieflick te aenschouwen
In uwen schoonen Tempel plach.
Want veel beter is uw’ genade
Dan ’s menschen leven selfs hier is, [1566: self]
Daer sal oock mijnen mondt gewis
Uwen lof spreken vroegh end’ spade.
3 Daer sal ick singen uw’ eer klaer,
Soo langh als ick werd’ in dit leven
U met handen hoogh op-geheven,
Sal ick, O Godt, aenroepen daer.
Dit soude mijns herten vreught wesen, [1566: souden]
End’ oock al mijn geneught alleyn,
[p. 202] [1566: ghenoecht’]
Mocht ick met hert end’ monde reyn,
U altijdt loven, Heer, ghepresen.
Pause.
4 Als ick rust op dat bedde mijn,
End’ overlegg’ al uwe krachten,
Soo moeten dan al mijn gedachten
Des nachts met u onledigh zijn.
Want in mijn verdriet en mijn sorgen,
Hebt ghy my geholpen eenpaer:
Dies prijs ick u: ghy hebt voorwaer,
Met uw’ vleugelen my verborgen.
5 Mijn ziel hanght u so vast’lick aen,
Datse van u geensins kan wijcken:
Uw’ hant bewaert my desgelijcken
Voor allen die my teghenstaen.
Maer sy die mijn ziel met onweerde,
Overvallen willen met leet,
Sullen in den afgront seer wreet,
Verstooten werden onder d’ eerde.
6 Versneden wert tot stucken kleyn
Met den sweerd’, end’ tot roof gegeven
Den Vossen en Dieren daer neven,
’t Goet mijner vyanden ghemeyn.
Dan sal de Koningh hem verblijden,
In uw’ overwinninghe, Heer,
Wie u kent sal u lof, end’ eer
Vytbreyden klaer aen allen zijden.
7 Daerom de leughen-monden al,
Hoe valschelick datse oock spreken,
Sullen gestopt zijn end’ versteken,
Soo datse niemant helpen sal.
64 {Stem: v.}
ALs ick roep, Heer, hoort mijn stem klachtigh,
En helpt my dan uyt mijn gequel,
Op dat mijn vyanden seer fel,
My niet dooden, want sy zijn krachtigh,
O Heer almachtigh.
2 Verberght my nu, O Heer gepresen,
Voor mijn vyanden schalck end’ quaedt,
Voor de rotten end’ voor den raedt
Der boosen, die met al haer wesen,
Seer zijn mispresen.
[p. 204]
3 Haer tongen seer krachtelick snijden,
Als sweerden die scherp zijn end’ fijn,
Haer giftige woorden die zijn
Als pijlen fel, die sy in ’t strijden
Schieten ter zijden.
4 Op datse soo, Heer, in ’t verborgen,
Met list schieten den vromen man:
Veel goede zijn alsoo daer van
Doorschoten, die sy sonder sorgen
Heym’lick verworgen.
5 In ’t quaet-doen sy hen seer verstercken,
Om my te verschricken sy staen, [1566: verstricken]
End’ spreken stoutelick: Wel aen,
Wie sal ons doen end’ onse wercken
Konnen bemercken?
Pause.
6 Sy dichten schalckheydt t’allen stonden,
Daer toe doen sy t’saem haren vliet,
Een yeder de diepte doorsiet
Sijns herten, om soo te doorgronden
Listige vonden.
7 Maer Godt, op wien ick rust alleene,
Sal sijnen boogh af-schieten saen,
Geheel onversiens sal ’t toegaen:
Sy sullen verwondt zijn gemeene,
Groot ende kleene.
8 Haer tonge die niet kan dan schaden,
Hen plat te gronde werpen sal:
Dies sullen sy die dit sien al,
Hen met bespottinge beladen,
Ende versmaden.
9 Dan werden in ’t gemeyn beleden,
Des Heeren groote daden reyn:
De vertsaeghde sullen gemeyn
Verstaen des Heeren wonderheden,
In allen steden.
10 Maer de vrome sullen verblijden
In Godt den Heere al te saem:
End’ sy, die staen op sijnen Naem,
Sullen sijn eer tot allen tijden
Alsins belijden.
[p. 206]
MEn looft u, Heer, met stemmen reyne
Tot Syon openbaer:
De beloofde gaven gemeyne
Betaeltmen u oock daer,
En dewijl dat ghy daer wilt hooren
’t Gebedt uwes volcx goet:
Soo sullen daer u uytverkoren
U vallen, Heer, te voet.
2 All’ mijn misdaden en mijn sonden
Waren seer groot end’ swaer:
Maer uw’ goetheydt, niet om doorgronden,
Vergaf die al voorwaer.
Wel hem dien ghy hebt uytghelesen
Dat hy by u zy, Heer,
Die oock altijdt by u mach wesen,
Sonder te scheyden meer.
3 Wy sullen met d’heerlickheyt schoone
Uwes huys verzaedt zijn,
’t Rijckdom, Heer, van ’t huys uwer woone
Sal ons wel voeden fijn.
Ghy, die na uw’ goetheyt verheven,
Ons beschermt end’ bewaert,
Sult ons een goed’ antwoorde geven,
Na uw’ kracht seer vermaert.
4 ’t Geheel aertrijck aen u, Heer, hanget
Met een vertrouwen reyn:
Al die dat groote Meyr omvanget,
Staen vast op u alleyn.
Ghy maeckt door u schrick’licke krachten
Seer vast de Berghen groot,
Van sterckheyt en van groote machten
Zijt ghy, O Heer, niet bloot.
5 Ghy kond oock dat brullen haest stillen
Des Meyrs, als ’t is beweeght.
De menschen oock die woeden willen,
Ghy haest te stillen pleeght.
Als de volckeren wel bemercken
Die om-her zijn, O Heer,
Dees groote wonderlicke wercken,
Sy zijn verwondert seer.
[p. 208]
Pause.
6 Heer, van den Oosten tot den Westen,
Na uw’ goetheydt en woordt,
Laet ghy voort-komen, ons ten besten,
Allerley blijdtschap voort.
Soo haest als droogh is ons aerdtrijcke,
Ghy besoeckt dat voorwaer,
Met dauw end’ regen desgelijcke [1566: daw]
Maeckt ghy ’t rijck end’ vruchtbaer.
7 ’t Water, springend’ uyt de Fonteyne,
Maeckt dat aerdtrijcke goet
Tot tarw’ end’ ander vruchten reyne,
In grooten overvloet.
De geploeghde Voren bequame
Watert ghy t’sijner tijdt,
Ghy breeckt d’aerdtrijck, en sijn vrucht t’same
Ghy seer gebenedijdt.
8 Ghy verciert dat jaer overvloedigh,
Met uw’ goederen schoon,
End’ laet ’t vette regenen goedigh
Boven uyt uwen Throon.
De hutten selfs in de woestijne
Zijn vol vruchten met een,
De bergen seer vruchtbaer van wijne
Staen lustigh groot end’ kleen.
9 Dan sietmen in beemden en weyden
’t Vee in groot getal gaen:
’t Veldt, van den bergen afgescheyden,
Sietmet vol koorne staen.
Alsoo schijnt het aerdtrijck t’ontspringen, [1566: dat]
End’ te verblijden seer,
Dies moeten wy juychen end’ singen,
In u van herten, Heer.
SInght den Heer in den gantschen lande,
Met gesangh looft nu sijnen Naem,
Prijst hem met mondt en met verstande,
Roemt sijn goetheydt alle te saem,
Spreeckt: Hoe wonderlick zijt ghy, Heere,
In al u wercken groot en kleyn:
Uwe vyanden beschaemt seere,
Bidden om vreed’ alle gemeyn.
[p. 210]
2 Dat u dan, O mijn Godt ghepresen,
Die wereldt roeme met ootmoet,
U lof moet oock ghesonghen wesen,
Alsins met stemme klaer end’ soet. [1566: met stemmen]
Komt hier end’ wilt doch wel aenmercken
De daden Godts des Heeren mijn,
Hoe wonderlick dat oock sijn wercken
By der menschen kinderen zijn.
3 Hy verdrooght dat groote Meyr krachtigh,
Datmen drooghs voets kan gaen daer door,
Dies wy sijn volck in liefd’ eendrachtigh,
Hem seer vrolick dancken daer voor.
Sijn heerschappy sal eeuwigh blijven,
Sijn ooghe de volcken aensiet:
Wie van hem wijckt, sal niet beklijven,
Maer vernedert werden tot niet.
4 Ghy volckeren wilt u begeven
Om Godt te prijsen boven al,
Dat sijn naem seer hoogh zy verheven,
Van allen in dit aerdtsche dal.
Hy is ’t die ons bewaert ons leven,
Die voor ons sorght tot ons behoedt,
Op dat wy niet vallen noch beven,
Ja dat niet slibber onsen voet.
5 Ghy hebt ons doorsocht, Heer ghenadigh,
Ende beproeft alle ghelijck,
Alsoomen door dat vyer ghestadigh,
Dat silver loutert van den slijck.
Ghy hebt ons van den onbekenden
Vyanden laten zijn ghevaen,
End’ hebt ons, Heer, op onsen lenden
Met een groot last swaerlick belaen.
Pause.
6 Men heeft op ons hoofden gheklommen,
Soo men beklimt een Kemel-dier,
Als beesten werden wy al-ommen,
Gedreven door water end’ vyer.
Daer na hebt ghy ons Heere goedigh
Vertroost, dies ick tot u huys reyn,
Wil brengen mijn off’randen bloedigh,
End’ mijn beloften groot end’ kleyn.
7 Mijn beloften sal ick betalen,
Die mijn lippen hebben ghedaen,
[p. 212]
Die in den noodt end’ in mijn qualen,
Uytmijnen monde zijn gegaen.
Ick wil u, Heer, veel vett’ off’randen
Der Rammen op uwen Altaer,
End’ der Bocken met vyer verbranden,
Daer toe oock veel Runderen swaer.
8 Ghy al die Godt vreest weest doch stille,
Komt tot my, hoort en wilt verstaen,
Want te verhalen hebb’ ick wille
Dat goed’ dat my Godt heeft gedaen.
Als ick hem hebb’ gebeden klachtigh,
Hy heeft my haest verhoort voorwaer,
Dies heeft mijn tong’ oorsaeck’ waerachtigh
Hem te loven vry openbaer.
9 Waer ’t dat ick hadd’ genomen voren
In mijn gemoedt eenigh onrecht,
Soo hadde Godt niet willen hooren
Dat gebedt van my sijnen knecht.
Maer ick mach met rechte wel spreken,
Dat my Godt altijdt verhoort heeft:
Mijn smeecken heeft hy noyt versteken,
Soo langh als ick hebbe geleeft.
10 Gelooft zy mijn Godt vol genaden,
Die mijn gebeden niet verstoot,
Die van my (met ellendt beladen)
Niet afwendt sijn goedigheydt groot.
67 {Stem: xxxiij.}
ONse Godt zy ons nu genadigh,
En zegen ons met overvloet,
Hy verlicht ons alle gestadigh
Met sijn aenschijn lieflick end’ soet:
Op dat ons sijn wegen,
Bekent recht van degen
Werden, end’ met een
De Heydenen leeren,
Hen tot den wegh keeren [1566: Hem]
Onses heyls alleen.
2 Dat doch, Heer, de volcken met singen
U seer dancken vry openbaer.
[p. 214] NB Deze regels niet op foto 212
End’ met vreught uwen lof voortbringen,
Hen in u verheugend’ eenpaer.
Ghy hebt allen lieden
Alsins te ghebieden,
Na uw’ goetheyt reyn,
Ja ’t geheel aerdtrijcke
Ghy in dergelijcke
Regeert, Heer, alleyn.
3 De volckeren met soeten toone
Dancken daerom uwen Naem goet,
Om dat ’t aertrijck draeght vruchten schoone,
Zegent ons, Heer, tot ons behoet.
De Heere seer goedigh
Geeft ons overvloedigh
Den zeghen ghewis:
Dat hem dies elck vruchte
End’ onsen Godt duchte
Die almachtigh is.
68 {Stem: xxxvj.}
STaet op, Heer, toont u onvertsaeght,
Soo werden verstroyt en verjaeght
Seer haest al uw’ vyanden:
Die Godt altijdt hebben gehaet,
Sullen voor hem met schand en smaet
Vlieden in allen landen: [1566: in alle landen.]
Ons Godt met een verdrijven sal
Sijner vyanden ’t gantsch getal,
Ja als roock doen verswinden,
Gelijck dat Was smelt voor dat vyer,
Sal hy alle godtloosen hier
Verteeren en verslinden.
2 Doch sullen de vrome verblijdt,
Heer, uwen naem singhen altijdt,
End’ haer in u verblijden,
Sy werden van herten verheught,
End’ sullen voor Godt maken vreught,
Iuychende t’allen tijden.
Singht nu vrolick, end’ looft den Heer,
Verbreydt met vreught sijnes Naems eer,
Prijst sijn heerlickheyt t’same,
[p. 216]
Die op de wolcken vlieght end vaert,
End’ een Heer is seer wijdt vermaert,
Eeuwigh Godt is sijn name.
3 Verblijdt u in Godt met ootmoet,
Hy is der Weesen Vader goet,
End’ een beschermer krachtigh
Der Weduwen in billigheydt,
In den Tempel vol heyligheydt
Heeft hy sijn woonst’ eendrachtigh.
Hy is die den eensamen geeft,
Een huys dat vol van kind’ren leeft
Na haer lanckwijligh wachten.
De gevangenen hy ontslaet,
End’ verstrickt de boosdaders quaet,
Ja laets’ in’t landt versmachten.
j. Pause.
4 Als ghy u volck, Heer, hebt geleydt,
End’ ghinght voor hen wijdt ende breydt
In de groote woestijne:
Doen beefde dat aerdtrijck met een,
De Hemelen druypten gemeen,
Heer, voor uwen aenschijne.
Oock desen Bergh Sina soo groot,
Voor u aenschijn, O Heer, verschoot,
Godt Israels gepresen.
Ghy hebt ons den regen vruchtbaer
Gegeven, end’ getroost daer naer,
U erfdeel uytgelesen.
5 Ghy verquickt u volck goedertier:
End’ maeckt dat een yegelick dier
Daer woont sonder verderven,
Uwen kind’ren deelt ghy u goet,
In kruys geeft ghy hen goeden moedt, [1566: In’t kruys]
Sonder troost sy niet sterven.
Ghy hebt na uwe goedigheydt,
Den reynen jonghvrouwen bereydt,
Een oorsaeck, soo’t mach blijcken,
Om te singen in’t gantsche landt,
Als onse vyanden met schandt,
Veldt-vluchtigh moeten wijcken.
6 De Koningen seer groot geacht,
Zijn haestelick met all’ haer macht
Gevloden, soo wy weten:
[p. 218]
Godts huys-genooten hebben stil,
’t Goedt deses volcks na haren wil
Gedeelt, end’ uytgemeten.
Al is’t dat ghij die al-gemeyn [1566: Als is’t]
Godts volck zijt uyt genaed’ alleyn,
Hier voormaels hebt geleken,
Den genen die daer sitten hart
Tusschen ketels, als kolenswart,
In oneeren versteken.
7 Nochtans als ghy sult trecken uyt,
In ’t velt met basuynen geluyt,
Ghy werdt schooner in d’oogen,
Als der Duyven vleugelen kleyn
Zijnde met Goudt end’ Silver reyn
Verciert end’ overtogen.
Als ons’ Godt door ’t lant henen gingh,
Ende de Koningen aenvingh
Te roeyen uyt haer woone,
Soo wierdt dat landt reyn, wit en klaer,
Gelijck de sneeuw is voor en naer, [1566: de snee]
Op Salmon den Bergh schoone.
ij. Pause.
8 Godts Bergh die is seer wonderbaer,
Gelijck Basan den Bergh voorwaer
Staet hy hoogh onbesweken.
Wat is dat ghy Bergen rebel,
Met al uwen steenrotsen fel,
Godts Bergh soeckt te versteken?
Godt heeft desen Bergh breedt en wijdt
Verkoren tot sijn woonst’ altijdt,
Na sijn goetheyt gepresen,
Daer hy eeuwigh van nu voortaen,
Sal woonen sonder te vergaen,
Dit sal sijn ruste wesen.
9 Veel duysent Engelen seer schoon,
Dienen den Heer voor sijnen Throon,
End’ zijn oock sijn Heyr-krachten:
Door hen doet hy seer groot geweldt,
Soo hy tot Sina heeft in ’t veldt,
Voormaels getoont met machten.
O Heer, ghy zijt gevaren op,
Brekende der vyanden kop,
Nemende die gevangen:
[p. 220]
Ghy hebt heerlicke gaeuen fijn,
Ons die verstroyt hier en daer zijn,
Rijck’lick laten ontfangen.
10 Ghy hebt uw’ vyanden verjaeght,
Om by u volck seer onvertsaeght
Te woonen vroegh end’ spade.
Gelooft zy Godt, die ons met een
Onderhoudt, end’ zegent gemeen
Door sijn kracht end’ genade.
Godt de Heer is ons’ saligheyt,
Hy toont ons sijn goetjonstigheyt
Door verlossingen machtigh.
Het is Godt die sijn volck vry stelt,
End’ meackt dat het blijft ongequelt
Van ’s doots gewelt seer krachtigh.
iij. Pause.
11 Het is Godt die in stucken breeckt
Den kop, ja in den gront versteeckt
’t Getal onser vyanden.
Hy sal gantsch breken end’ verslaen
Dat hooft der gener die voort-gaen
In haer sonden end’ schanden.
Godt spreeckt, mijn uytverkoren al
UytBasan ick verlossen sal,
Die nu is seer hooghmoedigh.
Ick wilse fraey ende gesont,
Uytdes Meyrs alderdiepsten gront,
Trecken met mijn handt goedigh.
12 Ghy sult dan baden uwen voet
In all’ uwer vyanden bloet,
Die ghy slaen sult end’ jagen,
Daer sal lecken een yeder hondt
’t Bloedt uwer haters, die gewondt
Sullen zijn, end’ verslaghen.
Men sagh daer, O mijn Godt end’ Heer,
Op-breken end’ voortgaen met eer,
’d Arck des Verbonts gepresen:
De Sangers voor haer henen gaen,
End’ de Speel-lieden volgen aen,
Met gesangh uytgelesen.
13 De jonge Maeghden loven t’saem,
Met ghesangh, daer des Heeren Naem,
Met haer trommelen reyne,
[p. 222]
End’ seggen: O ghy Israel,
Looft den Heer met gesangh end’ spel,
Onder u in ’t gemeyne.
Daer is Benjamin die nu heeft
Groote macht, om dat ghy hem geeft,
Te heerschen over velen:
Iuda, Zabulon, Nephtalin,
Met haer Vorsten zijn komen in,
Vrolick voor u te spelen.
iiij. Pause.
14 Israel, Godt geeft u dat ghy
Sijn Koninghrijck aenschouwet vry,
Hy regeert al uw’ wercken:
Wilt doch, Heer, ghy die ons bemint,
’t Werck dat ghy nu in ons begint,
Volvoeren end’ ons stercken.
Om uwes Tempels wil, O Heer,
Sullen u de Koningen eer
Bewijsen met off’randen:
Dies wilt met kracht over al snel,
De boose met haer wapen fel,
T’samen brengen ter schanden.
15 Wilt de wreede Stieren verdoen,
End’ jagen de Volckeren koen,
End’ haer heyrkrachten dwingen:
Heer brenght de stoute tot ootmoet,
Op datse u vallen te voet,
End’ u tribuyt toebringen.
De Heeren Egypti seer rijck,
Ende de Mooren al gelijck,
Met toe-gevouwen handen,
Sullen hen begeven al t’saem
Tot u, end’ prijsen uwen naem,
End’ loven met verstanden.
16 Prijst dien Godt, die hooger gewis
Op-vaert, dan selfs den Hemel is, [1566: self/ de hemel]
Die hy gemaeckt heeft reyne.
Hy is’t die dat donderen maeckt,
Daer van den Hemel beeft end’ kraeckt, [1566: de hemel]
Door sijn sterckheydt alleyne.
Sijn almachtigheydt doch bekent,
Sijn heerlickheyt schijnt sonder endt,
In ’t landt Israels binnen:
[p. 224]
Hy is die alsins blijcken doet,
Sijn groote kracht in overvloet,
Die niet is om verwinnen.
17 Ghy zijt, O Heer, seer wonderbaer,
In al die plaetsen daer ghy klaer
Uw’ heerlickheydt toont krachtigh:
Israels toeverlaet ghy zijt,
End’ uwes volcks kracht, dies altijt
Looft men u, HEER, almachtigh.
69 {Stem: Lj.}
ICk bidd’ u helpt my, O Godt goedertier,
Want ’t water is tot aen mijn ziel geklommen,
In den onreynen slijck ben ick gekommen,
Daer geen gront is, ick ben versoncken schier,
’t Water seer sterck treckt my wech metter vloet,
Mijn keel wert heesch, en sal door ’t roepen droogen,
Als ick wachte dat my Godt bystant doet,
Vergaen is my dat gesicht mijner oogen.
2 Ick heb’ och armen, (doch sonder mijn schult)
Meer vyanden dan ick heb op ’t hooft hayren:
Die om mijn schade te soecken voort-varen,
Die werden met kracht end’ rijckdom vervult.
Alsoo moet ick betalen dat ick niet
Hebbe gerooft: Maer ghy bekent, O Heere,
Mijn dwaesheyt groot, daer beneven ghy siet
Mijn sonden al, die my mishaghen seere.
3 O Heere, die door uwe groote macht, [1566: O Heer, die doet uwe seer groote macht,]
De sterckte der heyrkrachten kont doen beven,
Maeckt datse die hen u gantsch overgeven,
Door my niet beschaemt werden noch veracht.
O Godt, hen die u aenroepen bystaet:
Datse niet beschaemt werden door mijn schaden,
Om uwes Naems wil ben ick soo gesmaet,
Om uwent wil ben ick met schand’ beladen.
j. Pause.
4 Mijn broeders houden my als een vreemt man,
Als eenen onbekenden sy my achten,
Om dat uwes huys liefde my met krachten
Heeft verteert, en dat ick u saeck neem an.
De smaet der boosen daer med’ dat ghy, Heer,
Seer wert versmaet, is over my gevallen.
[p. 226]
Ick hebb’ altijt gevast, ja geweent seer,
Doch was ick daerom bespot van hen allen.
5 Ick hebb’ my eenen sack gegort aen’t lijf,
Maer sy hebben daer med’ den spot gedreven;
Den brassers, die hier seer hoogh zijn verheven,
Ben ick daegh’lijcks een spot en tijt-verdrijf.
Maer ick bid u, O Heer, gestadelick,
Laet mijn gebedt u wesen aengename,
Na uwe goedigheydt genadelick
Staet my getrouw’lick by ter tijdt bequame.
6 Treckt my uyt den slijck, tot my u begeeft,
End’ laet, O Heer, my daer in niet versincken,
Helpt my van mijn haters, niet laet verdrincken
My in ’t diep water, ’t welck geen gront en heeft:
Maeckt dat ick niet versmoor in desen vloet,
Dat de diepten my niet te grond’ en trecken. [1566: te gronde trecken,]
End’ dat de kuyl hem niet open en doet,
Om my te verslinden end’ te bedecken.
7 Uwe genaed’ is vol troosts, O Heer, goet, [1566: vol troost]
Daerom wilt nu mijn begeeren verhooren,
Wilt tegen my uwe goetheydt oorbooren,
End’ toont my u lieflick aenschijn seer soet.
Wilt uwen knecht u aenschijn bergen niet, [1566: aensicht]
Want ick ben vol van angst, niet om doorgronden,
Dies haest u, Heer, in den noodt my aensiet:
Verhoort doch mijn klagen tot deser stonden. [1566: tot desen stonden.]
ij. Pause.
8 Maeckt u op Heer, in dese tegenheydt,
Om mijn ziele te behouden in ’t leven,
Tot spijt mijner vyanden hoogh verheven:
Helpt my uyt dees’ banden end’ smadigheyd.
U is mijn verachtheyt seer wel bekent:
Mijn schaemt en schand daer ick in ben versteken,
Mijner vyanden boosheydt sonder endt,
Is oock voor u openbaerlick gebleken.
9 ’t Herte my breeckt door desen smaet onvry,
Ick quel end’ ben van yeder man verlaten:
Ick wachte (maer vergeefs in aller maten)
Of yemandt med’lijden hadde met my. [1566: metlyden]
Want als ick langh op hen hebbe gewacht,
’t Is al om niet, geenen troost sy my schincken,
Sy spijsden my met galle dagh end’ nacht,
En gaven my niet dan Edick te drincken.
[p. 228]
10 Maeckt haer tafel, en maeltijden niet kleyn,
Hen tot een strick, ja datse daer van sterven:
Laet hen altijdt dienen tot haer verderven
Haer wellusten end’ haer vreughden onreyn.
Laet haer oogen alsoo verblindet zijn,
Datse gantsch niet konnen sien noch aenschouwen,
Breeckt hen de Lendenen door smert end’ pijn,
Maeckt dat haer beenen onder hen verflouwen.
iij. Pause.
11 Stort over hen, Heer, uwe toornigheyt,
Omringhtse met uw’ ongenade krachtigh:
Dat niemant in haer steden zy woonachtigh,
Maer woest blijven tot in der eeuwigheyt.
Want de boose hebben hen niet geschaemt
Hem te quellen, dien ghy slechts wilt kastijden:
Als ghy yemant tuchtight, soo’t u betaemt,
Dien bespotten sy t’saem met groot verblijden. [1566: met een verblijden]
12 Vermenight haer sonden, maecktse beschaemt,
Van uw’ goetheydt laetse wesen versteken:
Haer naem zy uyt ’t Boeck des levens gestreken,
Laets’ onder den vromen niet zijn genaemt.
Maer hoewel ick ellendigh ben end’ kranck,
Ghy sult nochtans mijn troost en toevlucht wesen.
Ick sal uwen naem loven met gesanck,
Met danckbaerheyt wort ghy van my gepresen.
13 Sulcks is den Heer dancklicker t’aller tijdt,
Dan Ossen die klauwen end’ hoornen dragen:
Dit sullen sien d’ellendige verslagen:
End’ sullen daer in wesen seer verblijdt. [1566: in seer wesen]
Haer hert sal wederom ’t leven ontfaen,
Want Godt verhoort den benouden en armen,
Hy sal sijn volck oock niet laten vergaen
In den put, maer hem daer over ontfarmen.
14 Ghy Hemel en Aerde prijst sijn goetheyt,
Ghy Zee, en Visschen die in ’t water leven,
Want Godt wil hem tot Zions hulp begeven, [1566: wilt / help’]
Hy sal Iuda bouwen in sekerheyt.
Daer sullen woonen Godes knechten al,
Ende haer zaedt sal alsulcks oock be-erven:
Een yeder die Godts Naem beminnen sal,
Die sal daer een vry wooninge verwerven.
[p. 230]
70 {Stem: xvij.}
O Godt op wien mijn hope staet,
Haest u, helpt my, vrijd my van schanden,
Tot mijnen bystant streckt u handen,
Verdoet al mijn vyanden quaet,
Die na mijn ziel listelick iagen,
Moeten vol schand zijn en verdriet,
Die my willen brengen tot niet,
Moeten vlieden, en zijn verslagen.
2 Die my iagen seggen eenpaer:
Ha, ha, daer, daer, met open kele,
Laet hen toekomen schanden vele,
Die sy my wenschen voor end’ naer.
Maer dat hy in uw’ hulp verblijde,
Die sijnen toevlucht tot u heeft,
End’ hem gantsch’lick tot u begeeft,
Dat hy u love t’allen tijde.
3 O Heer, wilt u haesten seer snel,
Tot my die arm ben end’ ellendigh,
Ghy zijt mijn hulper seer bystendigh,
Haest u, helpt my uyt dit gequel.
71 {Stem: xxxj.}
MYn hoop stell’ ick op u gestadigh,
Wilt my bewaren, Heer,
Voor een eeuwigh oneer,
Verlost my o mijn Godt genadigh,
Door u goetheyt gepresen:
Wilt my bystandigh wesen.
2 Helpt my, end’ opent my uw’ ooren,
Weest doch mijn toeverlaet,
In der noot my bystaet, [1566: In den noot]
Ghy hebt my te helpen ghesworen,
Geen sterckten groot noch kleyne
Hebb’ ick dan u alleyne.
[p. 232]
3 Uyt der boosen handen onreene,
Uyt der Tyrannen handt,
Die geweldt doen in ’t landt,
Helpt my, want troost noch hulpe geene
En hadd’ ick al mijn leven,
Dan u, O Heer verheven.
4 Soo haest als ick hier was geboren
Uyt mijns moeders lichaem,
Heb ick op uwen Naem
Mijn hoop gestelt, Heer, uytverkoren,
Uwen Naem t’allen tijden
Verbreyd’ ick met verblijden.
j. Pause.
5 Men hout my voor een seer vreemt wonder,
Doch ghy zijt, Heer, mijn kracht,
Mijn toevlucht dagh end’ nacht:
Maeckt dat ick mach zijn een verkonder
Uw’s lofs end’ uwer eeren,
End’ die steeds mach vermeeren.
6 Als ick, Heer, oudt end’ koudt sal wesen,
End’ swack, vol van verdriet,
Wilt my verwerpen niet.
Als ick oock sal zijn, Heer, gepresen,
Ellendigh boven maten,
Wilt my dan niet verlaten.
7 Want tegen my houden te same
Mijn vyanden seer quaedt
Eenen listigen raedt:
End’ tegen my wreedt end’ grousame
Met een sy hen verbinden,
Die my willen verslinden.
8 Sy spreken: Haest, laet ons hem vangen,
Want geen hulpe voorwaer
Vindt hy verre noch naer.
Dies wilt van my, in dit verlangen,
Niet wijcken, maer u, Heere,
Tot mijn hulp haesten seere.
9 De haters die my staen na ’t leven,
Moeten beschaemt zijn al,
End’ haest komen ten val:
Die tot mijn schade hen begeven,
Laets’, O Heer, zijn mispresen,
End’ met spot bedeckt wesen.
[p. 234]
ij. Pause.
10 Boven de daegh’lijcksche lof-sangen
Sal van my zijn verbreydt,
Heer, uw’ gerechtigheydt.
De gaven die ick heb ontfangen,
Die niet zijn om doorgronden,
Sal ick altijdt verkonden.
11 Ick sal vrymoedighlick daer treden,
End’ sien de wercken aen
Die ghy, Heer, hebt gedaen.
Van my werden altijdt beleden
Uw’ oprechte voetpaden,
End’ uw’ groote weldaden.
12 Van jonghs aen heb ick, Heer, gepresen,
Uwe wercken verstaen,
Daer van doende vermaen:
Dies als ick oudt end’ grijs sal wesen,
Wijckt dan niet van my Heere,
Dien ick alleen vereere.
13 Tot dat ick allen die nu leven,
End’ oock haren geslacht
Verklaert hebb’ uwe macht.
Uw’ oordeelen zijn hoogh verheven,
Daer door ghy, soo wy mercken,
Doet seer veel wonder-wercken.
iij. Pause.
14 Wie is met u te vergelijcken?
Die my proeft met angst groot,
Kruys end’ allerley noot:
Die my geeft van nieuws, soo ’t mach blijcken,
’t Leven tot mijn oorboren,
’t Welck scheen te zijn verloren.
15 Uytden diepen put onder d’eerde [1566: d’_erde,]
Hebt ghy my gevoert, Heer,
End’ mijn rijck verbreydt seer,
End’ als ick overweldight werde,
Met u aengesicht krachtigh,
Troost ghy my, Heer, Almachtigh.
16 Dies sal ick op den Psalter spelen:
End’ singen met bescheydt,
Van uw’ getrouwigheydt:
[p. 236]
Godt Israels sonder vervelen,
Sal ick u lof voortbringen,
Op de Harp, end’ u singen.
17 Mijn lippen haer in u verblijden,
End’ prijsen oock eenpaer,
Uwe heerlickheyt klaer.
Mijn ziel die ghy hebt uyt dat lijden
Gebrocht, die is ontsteken
Met vreught, Heer, onbesweken.
18 Mijn tongh wil ick u overgeven,
Om uw’ gerechtigheydt
Te melden overbreydt.
Ghy verderft de boos’ ongenadigh,
Datse met schanden sterven,
Die soecken mijn verderven.
WIlt doch u gericht overgeven,
Uwen Koningh, O Heer,
End uw’ gerechtigheyt daer neven,
Sijnen Sone met eer,
Op dat hy al u volck voortrede
In der gerechtigheydt,
End’ d’arme bescherme met vrede,
In aller billigheydt.
2 Dat de bergen den vrede rijcke,
Onder ’t volck brengen voort,
End’ de heuvelen desgelijcke,
Dat recht, Heer, na u woort.
Hy sal die by dat recht bewaren,
Die met noodt zijn gequelt:
End’ uytroeyen diese beswaren,
Met kracht ende gewelt.
3 Van een yeder der onderdanen
Sult ghy steedts eer ontfaen,
Soo langh als de Son end’ de Mane
Sullen schijnen voortaen.
Hy daelt als den regen bequame [1566: de reghen]
Op ’t velt aen elcken kant,
[p. 238]
End’ als den dauw seer aengename, [1566: de daw]
Op dat verdorde landt.
4 Onder sijn Rijck sullen schoon bloeyen,
De goede menschen al:
In pays sullen sy soo langh groeyen,
Als de Maen schijnen sal,
Van d’een Zee streckt sijn Rijck gepresen,
Tot d’ander Zee bekent:
Van Euphrates sal ’t verbreydt wesen,
Tot aen des wereldts end. [1566: der w_erelt eyndt.]
5 Hem sullen met gevouwen handen [1566: ghevouden]
Mooren vallen te voet:
Oock sullen kussen sijn vyanden
d’Aerde met groot ootmoet.
Die in ’t Meyr heerschen end’ d’Eylanden, [1566: hersschen,]
Sullen geschenck doen reyn,
d’Arabers sullen met verstanden [1566: met verstande,]
’t Selve doen al gemeyn.
Pause.
6 Alle Koningen sullen t’same,
Hem aenbidden met een:
Die Heyd’nen sullen sijnen name
Prijsen, groot ende kleen.
Hy sal den armen t’sijner baten,
Verlossen die nu schreyt,
End’ helpen hem die is verlaten,
Uyt sijn ellendigheyt.
7 Hy sal den armen en den kleenen
Genadigh zijn end’ goet,
Den genen die schreyen end’ weenen,
Wert hy vriend’lick en soet. [1566: goedt.]
Hy salse voor ’t gewelt bewaren,
End’ voor ’t bedrogh seer quaet: [1566: bedrogh]
Hy sal oock ’t bloet sijner dienaren
Hoogh achten vroegh end’ spaedt.
[p. 240]
8 Den armen sal hy oock uytgeven
Dat Arabische Gout,
Sy sullen hem alle haer leven
Dienen t’saem met eenvout:
Dat Koorn sal overvloedigh wesen,
’t Veldt vol zijnd’ over al:
Gelijck de boomen hoogh geresen
Des Libans ruysschen sal.
9 Dan sullen bloeyen in de steden
Borger ende Koopman,
Sy sullen toenemen in vreden [1566: in vrede,]
Gelijck ’t groen gras voort an.
Des Koninghs naem sal bekent blijven,
Elck sal dies doen vermaen:
Sijn roem sal soo lange beklijven
Als Son end’ Mane staen.
10 Der Heydenen alle geslachten
Werden hem onderdaen:
Sy sullen hen geluckigh achten, [1566: hem]
End’ prijsen hem voortaen,
Sprekende: Gelooft zy de Heere,
Des volcks van Israel,
Die in ’t werck is wonderlick seere,
Ja hy end’ niemant el.
11 Heerlick gelooft werde sijn name
Tot in der eeuwigheydt:
De landen moeten vol zijn t’same
Van sijner heerlickheydt.
GOdt is nochtans troostlick en soet
Israel, oock yeder man goet:
Die met een hert en gemoet reyne,
Bewaert sijn woorden groot en kleyne.
Doch so hadden mijn voeten schier
Gestruyckelt uyt mijnen wegh hier,
Ick lagh by-na gevallen plat,
Geweken uyt den rechten padt.
[p. 242]
2 ’t Verdroot my seer dat ick aensagh,
Der boosen spoet menigen dagh:
Ick konde seer swaerlick gehingen
Haer groot geluck in allen dingen.
Want sy staen niet in ’s doots gevaer,
Maer sy blijven vast’lick eenpaer,
Fijn ende gesont sy voortgaen,
Als Palleysen verciert sy staen.
3 Als ander menschen zijn geplaeght,
Sy blijven vry end’ onvertsaeght,
Als ongeluck komt over allen
Sy gaen daer geen slagen en vallen.
Dies is haer trotsen groot geacht, [1566: goedt]
Een kost’lick dinck heet hare kracht:
Datse met gewelt vangen aen
Moet goet heeten end’ wel gedaen.
4 Haer oogen pruysten seer hoogh op,
Uytharen vetten dicken kop,
Sy gaen slechts om met sulcke rencken [1566: met sulcken]
Als sy voornemen end’ bedencken.
Sy brengen alle dingh tot niet,
End’ roemen van ’t quaet end’ verdriet
Datse den vromen doen, dies sy
Daer na trotselick spreken vry.
j. Pause.
5 Sy steken stout’lick den mont snel
Na den Hemel, end’ spreken fel,
Haer tonge wreet (doch kleyn van weerde)
Relt valsch’lick over de gantsch’ eerde.
Dies struyckelt Godts volck ende valt,
End’ twijffelt in sulck een gestalt:
Men schenckt hen, end’ het drinckt met leydt [1566: hem]
Als water al dees’ tegenheydt.
6 Sy spreken vermetelick seer,
Soud’ oock uyt sijnen Throon de Heer
Ons doen aensien ende bemercken?
Soud’ Godt acht nemen op ons’ wercken?
Dit zijn de Godtloosen seer quaet,
Doch sietmen dat het hen wel gaet,
End’ datse werden zadt end’ rijck,
Hier op aerden alle gelijck.
7 Sal ’t om niet zijn dat mijn ziel heeft
Onstraffelick end’ wel geleeft?
[p. 244]
Hebb’ick om niet in allen standen,
Met onschuldt gewasschen mijn handen?
Hebb’ ick vergeefs geweest gequelt?
Is al mijn smert als niet getelt?
Is mijn kruys (dat t’allen stonden
My toequam) niets weerdt bevonden?
8 Maer wild’ ick met sulck onverstant
Spreken: ick soud’ sondigen, want
Ick moest verdoemen end’ beswaren [1566: verdommen]
All’ uw’ kind’ren, Heer, die oyt waren.
Daerom hebb’ ick arbeyt gedaen,
Om dit stuck eens recht te verstaen,
Doch het blijft my voor ende naer
Schier onbegrijpelick end’ swaer.
9 Tot dat ick in dat Heylighdom
Uwes Tempels, Heer, gingh al-om,
Dan kond’ ick den uytgangh aenschouwen,
Der Godtloosen met groot benouwen.
Daerom wandelen sy voorwaer
Op eenen gladden wegh eenpaer, [1566: platten]
Daervan sy gestort zijn terstondt,
End’ varen haest ter hellen grondt.
ij. Pause.
10 Dan is verwondert yeder man,
Datse soo haest komen daer van,
End’ soo tot niet werden geslagen,
Te gront met schricken end’ vertsagen. [1566: tzaeghen.]
De schijn haers rijckdoms haest vergaet,
Sy zijn veracht end’ seer versmaet,
Gelijck als een droom ongewis
Vergaet, alsmen ontwaket is.
11 Doch gingh my sulcx seer na altijt,
Het queld’ end’ maeckte my vol spijt,
Ja ’t heeft my de nieren doorsteken,
Veel harder dan ick ’t kond uytspreken.
Ick was uytsins in sulck verdriet,
Ja, ick was by my selven niet,
Maer als een Kalf onwijs en bot,
Als ick soo murde tegen Godt. [1566: murrde]
12 Nochtans wat my, Heer, wedervaert,
Ick hangh u aen, zijnde beswaert,
Want in’t lijden dat my benouwet,
[p. 246]
Met uw’ handt ghy my onderhouwet.
Ghy geleydt my na uwen raet,
Trouwelick, Heer, mijn toeverlaet,
Tot dat ick fijn werde gebracht
Ter eeren, Heer, door uwe kracht.
13 Als ick dan u hebb’, O Heer mijn,
Soud’ daer yet anders mijn Godt zijn?
Soud’ ick ergens groot ofte kleene,
Een Godt hebben dan u alleene?
Maer ick werde nu gantsch versmacht,
Mijn hert verliest al sijne kracht,
Doch ghy zijt, Heer, mijn troost geheel,
Mijn borcht, mijn toevlucht, mijn erfdeel.
14 Want sy die van u wijcken af,
Sullen vergaen, end’ zijn als kaf,
Sy sullen voor u niet beklijven,
Die valsche Godts-diensten bedrijven.
Tot u, Heer, wil ick houden my,
End’ mijnen toevlucht nemen vry,
Dat is my ’t beste, dies ick sal
Altijdt melden uw’ wercken al. [1566: sijn wercken]
HOe komt dat ghy ons verstroyt, o Godt mijn?
Dat uw’ gramschap over ons seer ontsteken,
Dicken roock uytwerpt, soo ’t hier heeft gebleken,
Die wy doch schapen uwer weyden zijn?
2 Uwes volcks dat ghy hebt verworven reyn,
Gedenckt doch eens, end’ u erfdeel bevrijdet,
Gedenckt des Berghs Zyon die nu angst lijdet,
Dien ghy verlost end’ gekocht hebt alleyn.
3 Staet op, Heer, end’ gantsch’lick te niete doet, [1566: te nieten]
Den hoop der godtloosen vyanden t’samen,
Die moetwillighlick sonder hen te schamen,
U huys wreedelick treden onder voet.
4 Daer uw’ wercken voortijs waren vertelt,
Daer hoortmense brullen en wreed’lick tieren:
Haer schand’licke teeckenen end’ banieren
Hebben sy daer opgericht end’ gestelt.
5 Een yeder van hen arbeyt nu met vliet,
Om uwen heyl’gen Tempel te bederven. [1566: verderuen,]
Met bijlen sy even houwen end’ kerven,
Soo sulcks in eenen grooten bosch geschiet.
[p. 248]
6 ’t Heerlick schut-werck, uytgesneden so wel,
’t Welck een cieraet uw’s huys was onderwijlen,
Hebben sy met houw-messen end’ met bijlen
Ontstucks gehouwen end’ verwoest seer fel.
7 Sy hebben oock met den vyere verbrandt
U heyligh huys, ’t welck seer hoogh was verheven,
Sy hebben’t oock ontheylight, en daer neven [1566: ontheylighet daer]
Verdorven, ja gemaeckt slecht als het landt. [1566: dat]
8 Haest spreken sy, laet ons dees worgen al:
Sy hebben oock met herten seer moortdadigh
Uw’ heyl’ge plaetse wreet end’ ongenadigh [1566: plaetsen,]
Verbrant, end’ over al gebracht ten val. [1566: ghebroght]
j. Pause.
9 Ach, wy sien geen teeckenen meer voortaen
Uwer gonst, de Propheten ons ontbreken,
Niemant wil voor ons noch strijden noch spreken,
Wanneer sal uwen toorn van ons doch gaen?
10 Hoe lange sult ghy noch dulden, O Heer,
Dat de boos’ uwen naem so sullen schenden?
Sal oock dat lasteren nemmermeer enden
Daer met sy uwe kracht bespotten seer?
11 Hoe komt dat ghy uwe hant soo stil houdt,
End’ over ons uw’ rechter-handt niet streecket?
Nochtans is ’t noot dat ghy die noch eens trecket
Uytden schoot, ter hulp uwes volcx benouwt. [1566: benawt]
12 Ghy zijt doch mijn Koningh van ouder tijt,
Die my wilt end’ opentlick kont bewaren: [1566: kont openlick]
Als my swaren noot hier is wedervaren,
Ghy hebt my duysentmael daer van bevrijt.
13 Ghy hebt gedeelt dat Meyr door uwe kracht,
De schrick’licke Draken hebt ghy verslagen,
Soo dat wy de water-kanten vol sagen
Van Monst’ren, die ghy, Heer, hadt omgebracht.
14 Ghy slaet den walvis, Heer, met krachten doot,
Den volck in de woestijne tot een spijse.
Ghy bringht oock voort gantsch op een nieuwe wijse
Water-fonteynen uyt steenrotsen groot.
15 Ghy stilt de vloet der water-stroomen breet,
Dagh end’ nacht hoort u toe desgelijcken,
De Son ende de Sterren, sonder afwijcken
Houdt ghy in gewissen gangh met bescheet.
[p. 250]
16 De landt-palen hebt ghy gestelt alleyn
Over de gantsche werelt, Heer, almachtigh,
Den Somer heet, Winter, en dat Ys krachtigh,
Zijn uwer handen wercken algemeyn.
ij. Pause.
17 Gedenckt, Heer, hoe uwe vyanden fel,
Uw’ eer verminderen end’ booslick schenden,
Hoe dat uytsinnigh volck aen allen enden
Uwen naem schoon lastert met sijn opstel.
18 Wilt desen wreeden overgeven niet
De ziel uwes Tortelduyfkens demoedigh,
Wilt oock niet eeuwigh vergeten, Heer, goedigh,
U arm volck, ’t welck men nu troosteloos siet.
19 Gedenckt, Heer, aen u opgerecht verbont,
Dewijl d’aerdtrijck soo hert is onderdrucket, [1566: t’_erdtryck / hart]
End’ dat het onder ’t gewelt end’ last bucket
Der boosen, die veel zijn tot deser stont.
20 Laet uwen armen knecht niet beschaemt zijn,
Maer geeft hem veel eer oorsaeck om te singen
Van uwen naem, dat sy mogen ontspringen
Die benauwtheyt lijden met smaedt end’ pijn. [1566: smert’]
21 Heer, voert u saeck uyt, van den slaep opstaet,
End’ wilt dees’ groote smaetheyt niet vergeten,
Die u daegh’lijcx met spotten wert verweten
Van dit volck, ’t welck uwen naem steets versmaet.
22 Dat bitter roepen en tieren aenhoort
Der vyanden die gantsch uytsinnigh rasen:
Haer schreeuwen vol van hooghmoet opgeblasen, [1566: schreyen]
Wert langhs soo grooter en vaert altijt voort.
WY dancken v Godt en Heer,
Wy prijsen vw’ wercken al,
Want de roem uwes naems sal
Ons by zijn langes soo meer,
End’ wy sullen singen klaer,
Uw’ daden seer wonderbaer.
2 Als daer komt mijn tijt bequaem,
Ick sal richten rechtelick:
[p. 252]
Dat aerdtrijck smelt gantschelick
Met de inwoonders al t’saem:
Maer sijn pylaren niet kleyn,
Onderhoud’ ick vast alleyn.
3 Ick sprack de hoovaerdig’ aen,
Die roemen sonder verstant,
Verheft u niet hier te lant, [1566: in’t landt,]
Wilt op u geweldt niet staen:
Steeckt uwen hoorn onbeschaemt
Niet hooger op dan ’t betaemt.
4 Oost noch West, noch oock dat Noort
En maken al t’samen niet,
Dat de mensch, alsoo men siet,
Wert soo seer getrocken voort:
Maer van Godt wert verhooght d’een,
En d’ander gemaeckt seer kleen.
5 In Godts handen is een kop
Vol gemaeckt met stercken wijn:
Hy sal daer uyt schenken fijn
Sijn kind’ren: doch het gront-sop [1566: den grondtsop]
Sullen all’ de boos’ onreyn
T’saem uyt-drincken in’t gemeyn.
6 Ick sal dan noch met gesanck
Des Godts Iacobs wercken schoon
Verbreyden met soeten toon:
End’ der boosen hoorne kranck
Breken, maer de Vrome goet
Werden ge-eert in voorspoet.
[p. 254]
Op de wijse van den xxx. Psalm.
GOdt is in Iudaea seer wel
Bekent, en over al vermaert:
Sijn naem en kracht in Israel
Zijn geroemt en geopenbaert,
In Salem en tot Zyon schoone
Staet dat huys fijn van sijner woone.
2 Daer sietmen dat hy breeckt seer kleen
Kracht’lick den boogh end’ pijlen t’saem,
Schilden, sweerden, end’ oock met een
Den krijgh met sijn rustingh bequaem,
End’ toont dat hy meer zy te vruchten
Dan men de straet-roovers moet duchten.
3 Slapende zijn de stoute saen
Berooft harer goederen groot:
De Krijgers die op haer kracht staen,
Laten vallen de handen bloot:
Uwen toorn doet haest in slaep vallen
Peerden end’ wagenen met allen.
4 Ghy zijt verschrickelick gaer seer,
Ghy, O mijn Godt, end’ niemant el:
Wie sal voor u bestaen, O Heer,
Wanneer ghy toont uw’ gramschap fel?
Als ghy u oordeel hebt gegeven,
Moet dat aerdtrijck schricken en beuen.
5 Dan stondt ghy op, end’ hebt verkondt
Uw’ oordeelen, end’ gemaeckt vry
De ellenden ter selver stondt, [1566: elende]
End’ hebt die getroostet seer bly.
Als de menschen tegen u strijden,
Ghy behaelt eer aen allen zijden.
[p. 256]
6 Ghy sult ombringen ’t gansche rot
Der woedende boosdaders quaet,
Elck doe beloften onsen Godt,
End’ volbrenge die metter daet:
Doet sulcks ghy die daer woont beneven
Des Heeren wooningh, hoogh verheven.
7 Brenght Godt gaven, die vreeslick is,
End’ wreeckt sijnen smaet ende schant,
Ia hem die door sijn kracht gewis
Den Koningen neemt haer verstant,
Die schrick’lick is end’ groot van waerden,
Allen Koningen op der aerden.
ICk hebb’ mijn stemm’ opgeheven,
En mijn schreyen daer beneven,
Tot u, Heer, en na u woort,
Hebt ghy my voormaels verhoort,
In mijnen noot en benouwen,
Stont op u al mijn betrouwen, [1566: vertrauwen,]
Ick hebb’ mijn handen, Heer, goet,
Tot u gestreckt met ootmoet. [1566: demoet.]
2 Mijn ziel in dit groot verlangen
End’ wil geenen troost ontfangen; [Te lezen als : ?]
Ia als ick aen u denck, Heer,
Bedroeft ben ick dies te meer.
Al heb ick van gantscher herten
Gebeden in angst end’ smerten,
Soo blijft doch mijn hert eenpaer
Vol benauwtheydt end’ angst swaer. [1566: Vol benaudtheits end angsts]
3 Ghy hebt my, O Heer, genadigh,
Wacker gehouden gestadigh,
Ick ben soo kracht’loos daer van,
Dat ick schier niet spreken kan.
Als ick met druck ben doorsneden,
Gedenck ick des tijdts voorleden,
D’oude jaren dagh end’ nacht,
Werden van my overdacht.
4 Dat schoon lieflick spel der snaren
Kan uyt mijnen sin niet varen,
Mijn hert vol smerten voorwaer
[p. 258]
Gedenckt daer aen voor end’ naer.
Daer na tracht ick t’allen stonden,
Of ick dat eynd’ mocht doorgronden
Deses dinghs, end’ dat verstaen,
Dies vangh ick soo mijn klacht aen:
5 Sal my Godt altijdt versteken?
Is hy gantsch van my geweken?
Is my nu in eeuwigheydt
Geen genade meer bereydt?
Sal Godts goetheyt hoogh gepresen
Hier med’ nu gantsch’lick uyt wesen?
Sullen sijn beloften fijn,
Hier med’ gantsch ten eynde zijn?
Pause.
6 Heeft Godt t’mywaert gaer vergeten,
Sijner goetheydt ongemeten?
Gaet nu sijne toornigheydt
Boven sijn barmhertigheydt?
Alsulcks sprack ick tot dien tijden,
Mijn Godt wil dat ick sal lijden, [1566: wilt
Hy heeft verwisselt sijn handt,
Die my voortijdts gaf bystandt.
7 Daer na wierdt ick oock indachtigh,
Der wonder-daden Godts krachtigh,
Die hy voormaels heeft gedaen,
Deser deed ick oock vermaen.
Maer als ick soo ginck aenmercken
Sijn heerlicke wonder-wercken,
End’ al sijn doen groot end’ kleyn,
Dan sprack ick by my alleyn:
8 O Godt, heyligh zijn uw’ wegen,
Niemant kan u spreken tegen:
Waer isser breedt ofte wijt,
Een alsulck Godt als ghy zijt?
Ghy laet uwe daden blijcken,
Door macht niet om vergelijcken,
Ghy doet de Heyd’nen vol pracht
Ondervinden uwe kracht.
9 Ghy hebt door uw’ hant almachtigh,
U volck verlost, Heere, krachtigh,
De kind’ren des Iacobs goet,
End’ des vromen Iosephs vroet.
[p. 260]
Uwe vrees is, Heer, gekomen,
Over all’ de water-stroomen,
Voor uw’ Majesteyt terstont
Beefde, Heer, de diep’ afgront.
10 De wolcken seer dicht gesloten
Hebben water uyt-gegoten,
End’ des donders groot geluyt
Streckt hem in den wolcken uyt.
De vyer-stralen hen uytspreyden,
Donder-slagen hen uytbreyden;
Den blixem met den schijn fel
Ontstack ’t gantsch aerdtrijcke snel.
11 Den aertbodem saghmen beven,
End’ ghy gaeft eenen wegh even
Door ’t Meyr tot uw’s volcks oorboor
Daer geen voet-padt was te voor.
Ghy leydet u volck bequame
Als een kudde schapen t’same,
Door Mosis end’ Aarons handt
In dat schoon beloofde lant.
Op de wijse van den xc. Psalm.
O Mijn volck wilt mijn leeringh nu aenhooren,
Neyght u verstant, wilt open doen uw’ ooren,
Verneemt mijns monts schoon en heerlicke reden,
Van my werden Godes wercken beleden,
Van sijn groot-daden wil ick doen vermaen,
Die onse Godt hier voormaels heeft gedaen.
2 De daden die ons voortijts zijn vermondet,
Die ons ons’ groot-Vaeders hebben verkondet,
Dat sy de kind’ren oock wisten al voren
Die noch naer hen souden werden geboren:
Op datse wisten den roem end’ de kracht,
End’ wercken groot onses Godts hoogh geacht.
3 Godt heeft in Iacob sijn Verbondt gegeven,
End’ in Israel sijn Geset gedreven,
Dat onse Voor-vaders hen souden keeren,
Om van geslacht tot geslacht die te leeren,
Op datse den kind’ren klaer ende bloot
Verkondighden des Heeren wercken groot.
[p. 262] [1566: Verkondighen<]br>
4 Op dats’ op God alleenlicken mochten bouwen,
Sijn groote wercken vastelick onthouwen,
End’ sijn Wetten bewand’len en beleven:
Niet als haer Vaders, die waren begeven
Tot moetwille met een hert ergh end’ fel,
End’ tegen Godt steedts geweest zijn rebel.
j. Pause.
5 Sulcks is in Ephraim seer wel gebleken,
Die in den strijdt van Godt zijn afgeweken:
Of sy schoon met bogen gewapent waren,
End’ in het schieten konst’lick wel ervaren:
Want sy hielden niet des Heeren verbont,
End’ verwierpen sijn Wet tot aller stont.
6 Sy hebben des Heeren schoon wonder-wercken,
Die sy hebben konnen sien end’ selfs mercken,
Vergeten end’ veracht uyt boosen gronden,
Ia die sy gesien hadden end’ bevonden
In Egypten end’ in dat veldt Zoan,
Die haer groot-Vaders selfs daer sagen an.
7 Hy deelde ’t Meyr en oock de water-stroomen,
En liet al sijn volck droogh voets daer door komen,
’t Water bleef als mueren vast in sijn stede.
Door een wolcke leyd’ hy ’t volck ’s daeghs met vrede,
End’ ’s nachts door een colomne vyer seer klaer,
Om sijn volck te leyden sonder gevaer.
8 Godt brack de steenrotsen door sijn kracht spoedigh,
Op dat sijn volck mocht drincken overvloedigh
In de woestijne, daer hy uyt den steynen,
En uyt den klippen voortbracht de fonteynen,
En gaf ’t water met sulcken overvloet,
Dat daer stroomen liepen des waters soet.
ij. Pause.
9 Doch sy hebben al t’saem gedaen veel sonden,
End’ Godt tot toorn verwecket tot dien stonden,
Sy hebben hem versocht na hare wijse
In de woestijn, end’ daer begeert met spijse
Na haren lust verzaet te zijn wel seer,
Sy murmureerden soo tegen den Heer:
10 Soud’ Godt (seyden sy) ons in dees’ woestijne
Den disch konnen decken met spijs en wijne?
Uytden geslag’nen steen de stromen drongen,
[p. 264]
End’ de wateren seer haest daer uyt sprongen.
Soud’Godt ons hier konnen geven ons broot,
En ons spijsen met vleesch in desen noot?
11 Daerom als God dees blintheyt ging aenmercken,
Werdt hy seer grauw, en wilde haer niet stercken,
Terstont saghmen een groot vyer haest ontsteken
Over dat zaet van Iacob die af-weken:
Hy verderf de kinders van Israel,
Om dat sy op hem niet betrouwden wel.
12 Want daer sy sulcken noot hebben beseven,
Godt hadde den wolcken gebodt gegeven,
End’ den Hemel ontdaen in ’t openbare:
Hy regende ’t Manna der gantscher schare,
Soo dat sy zijn geworden tot dier stadt,
Des Hemels broot geheel vol ende zadt.
iij. Pause.
13 De sterflicke mensch daer zijnde geseten,
Heeft van dat broot der Engelen gegeten,
Dies is hy haest zadt geweest boven maten,
Godt heeft de winden seer sterck waeyen laten,
Den eenen uyt den Zuyden door sijn kracht,
Den and’ren heeft hy uyt Oosten gebracht.
14 Daer na heeft hy dat vleesch van smake goedigh,
Geregent uyt den Hemel overvloedigh:
End’ gelijck des zants veel is in getale,
Gaf hy hen Vogels t’eten al-te-male,
Die vielen op den Leger overbreyt,
In den Tenten hebben sy die bereyt.
15 Soo wert desen hoop swaerlick om verzaden,
Seer vol zijnde, met dees’ spijs overladen,
Haren lust koeldensy op deser wijse,
Doch sy aten noch steedts van deser spijse,
Ia hadden noch even tot deser stont,
’t Vleesch tusschen de tanden in haren mont.
16 Als Godt gram wert, en dit volck liet verderven,
End’ de voornaemst’ onder hen oock liet sterven,
Ia haest’lick storven de voornaemste seere.
Doch heeft dese boos’ aerdt Godt haren Heere
Voortaen vergramt, end’ sijn eere gerooft,
End’ sijner wonder-wercken geen gelooft.
iiij. Pause.
17 Daerom zijn sy gestorven in ellenden,
[p. 266]
End’ hebben haest haren tijt moeten enden:
Dies als sy sulcks onder malkander sagen,
Begonstense na Godt den Heer te vragen:
Een yeder heeft vroegh, ja voor den daghraet,
Gesocht Godes genaed’ in sulcken staet.
18 Dan bedachtense dat Godt in ’t benouwen
Een toevlucht is, daer op men mach betrouwen:
Die door sijn kracht en sterckte wonderdadigh,
Die verlost die hem betrouwen gestadigh,
Maer sy huychelden steedts met haren mont,
Haer tongh sprack niet dan leugen in den gront.
19 Met herten wilden sy Godt niet aenkleven:
In sijn verbont zijn sy oock niet gebleven,
Doch soo genadigh is de Heer bevonden,
Dat hy hen vergaf haer schand’licke sonden,
Hy keerde sijn gramschap groot van hen af,
End’ stilde dickwijls sijnen toorne straf.
20 Hy bedachte dat haer swacke nature,
Niet anders dan een vleesch was t’elcker ure,
En als een wint die doorvlieght sonder keeren.
Hoe dickwijls hebben sy den Heer der heeren
Tot toorn verweckt, end’ seer bedroeft gemaeckt
In de woestijne die van hitten blaeckt?
v. Pause.
21 Dit volck om Godt te tergen seer genegen,
Heeft hem versocht altijdt end’ aller wegen.
Ia heeft willen meesteren t’allen tijden
Den heyligen Israels sonder mijden,
Niet denckend’ aen sijn handt, daer door dat sy
Van haer vyanden gemaeckt waren vry.
22 Hy heeft hen wonder-teeckenen gegeven,
Die hy in Egypten hadde bedreven.
In Soan heeft hy sijn daden vermeeret,
Daer hy ’t water haest in bloedt heeft verkeeret,
De Beken waren bloet, dies met verdriet,
Vergingh ’t volck, en konde sulcks drincken niet.
23 Dan sand hen God wormen boos bouen maten,
Dies’ al, ja selfs tot in den bedden aten:
Vorsschen plaeghden hen oock aen allen zijden,
In den vruchten moesten sy schade lijden,
Van den Rupsen diese hebben gequelt,
Die Spring-hanen bedorven ’t gantsche velt.
[p. 268]
24 Haer wijngaert wert met den hagel geslagen,
Over de Vijgh-boomen vielen veel plagen,
Met hagel is al haer vee omgekommen:
’t Vyer verteerde die kudden oock al-ommen.
Summa, hy heeft over hen in ’t gemeen,
Sijnen toorn groot uytgestortet met een.
25 Hy lietse seer straffen in allen saken,
Door d’Engelen die bereyt zijn ter wraken,
Hy maeckte plaets in sijn gramschap seer krachtigh,
Niemant en verschoonde de Heer almachtigh,
Haer vee, ja sy selfs storven seer verbaest
Door de pestilentie metter haest.
vj. Pause.
26 In Egypten waren seer snel verdorven,
De eerst-geboornen die haestelick storven,
’t Verraderisch geslacht van Cham geboren,
Heeft Godt omme-gebracht in sijnen toren.
Doe trock sijn volck uyt als schapen seer goet,
Die hy heeft in de woestijn opgevoet.
27 Hy leyde ’t volck sekerlick tot dien stonden,
De Zee heeft al de vyanden verslonden,
Sijn volck wilde hy soo den wegh bereyden,
End’ hen tot haer erfgoet seer schoon geleyden,
Tot den heerlicken Bergh dien hy hen geeft,
Dien hy door sijnen arm verworven heeft.
28 De volckeren heeft hy voor hen verdreven,
End’ haer lant seer vruchtbaer oock ingegeven
Den stammen Israels, als d’onvertsaeghde:
Doch sy versochten hem. ’t welck hem mishaeghde,
Sy hebben t’saem den Heer vergramt eenpaer,
End’ niet gehouden sijn geboden klaer.
29 Volgende der Voor-vaderen gebreken,
Als verachters zijn sy van Godt geweken:
Sy waren gelijck loose bogen alle:
Door afgoden zijn sy gebracht ten valle,
Daer door de jeloersche Godt wert verstoort
End’ geterght tegen sijn gebodt end’ woort.
vij. Pause.
30 Want als Godt began haer boosheyt te mercken,
Hy kreegh een mishagen van hare wercken,
End’ werd’ toornigh over sijn huys-genooten:
[p. 270]
Dies hy tot Silo sijn huys heeft verstooten,
Ende sijn wooninge verlaten gaer,
Daer hy gewoont hadde soo menigh jaer.
31 D’Arke des verbonts quam in vreemde landen,
End’ haer heerlickheyt tot haren vyanden,
Sijn volck wert van d’onbesned’nen gevangen,
Te vyer end’ te sweerde niet om verstrangen,
Alsoo was Godt vergramt gantsch end’ geheel,
Over Israel sijn geliefd’ erfdeel.
32 ’t Vyer nam haren jongelingen dat leven,
De Maeghden zijn steedts ongetrouwt gebleven,
Eensaem bedruckt heeftmens’ alleen gevonden.
Door ’t sweert zijn gedoot de Priesters vol wonden.
De Weduwen in desen swaren strijt,
End’ hadden om treuren schier geenen tijt.
33 Maer gelijck een dronckigh mensch hem opmaket,
Als de wijn wel verteert is end’ ontwaket:
Die seer luyd’ tiert, en maeckt een seltsaem wesen,
Alsoo is oock onse Godt opgeresen,
End’ sloegh ’t achter-deel der vyanden quaet,
’t Welck hen een eeuwige schand’ is en smaet.
viij. Pause.
34 Hy verstiet ’t huys Iosephs des uytverkoren,
End’ den stam Ephraim in sijnen tooren,
End’ nam Iuda dat sijn huys daer soud’ wesen,
Op Zyon den Bergh van hem uytgelesen,
Daer hy sijn wooningh ende sijnen throon
Heeft opgericht seer cierlick end’ seer schoon.
35 Sijn wooninge heeft Godt de Heer gepresen,
Voor eeuwighlick, seer wel gegront mits desen,
Soo vast als d’aertbodem staet nu ten tijden,
End’ uyt sijn volck verkoos hy met verblijden,
David sijn knecht, daer hy de schaepkens kleyn,
Gehoedet heeft op ’t velt in ’t groene pleyn.
36 God nam hem daer hy de schapen moest weyden,
End’ beval dat hy ’t volck soude geleyden,
End’ Israel sijn erfdeel, wel bewaren:
’t Welck gedaen heeft David sijn trouw’ dienare:
Hy heeft dat volck met verstandt en wijsheydt
Geregeert, end’ gevoedt in heyligheydt.
[p. 272]
DE Heyd’nen zijn in u erfdeel gevallen,
Sy hebben ontheylight onder hen allen,
Den Tempel schoon, en daer toe af-geloopen
Jerusalem, ja gemaeckt tot steenhoopen:
De lichamen daer naer
Uwer knechten eerbaer,
Den Raven sy voorstelden,
’t Vleesch uwer knechten goet,
Wierpense met hooghmoet,
Den dieren op den velden.
2 Sy hebben, Heer, uwe knechten verstooten,
End’ ’t bloet rontsom Ierusalem vergoten
Als water klaer, het welck kleen is van waerden,
Niemant heeftse dragen willen ter aerden.
Wy zijn een spot end’ smaet,
Onsen nabueren quaet,
Sy schimpen seer vermeten,
End’ spotten sonder ent
Sy die ons zijn ontrent
Met wooninge geseten.
3 Ach hoe langh sult ghy noch, O Heer gepresen,
Op ons alsoo vergramt end’ verstoort wesen?
Hoe langh sal noch uwen toorn zijn ontsteken,
Als een vyer ’t welck men met kracht siet uytbreken?
Stort uwen toorne swaer
Over ’t volck dat voorwaer
U niet wil kennen Heere:
De Koninghrijcken t’saem,
Slaet, Heer, die uwen naem
Niet aenroepen met eere.
4 Sy hebben schier Jacobs huys gantsch ver-eten,
End’ sijn nakomelingen al verbeten,
Sijn wooningen oock geworpen te gronde,
Ia gantsch verwoest: als ’t blijckt tot deser stonde.
[p. 274]
Wilt, Heer, gedencken niet
Der sonden die geschiet
Voor u zijn in voortijden:
Haest u, Heer, komt doch voort,
End’ helpt ons na u woort,
Want wy zijn in groot lijden.
Pause.
5 Helpt ons, Heer, ghy zijt ons toevlucht alleyne,
Op dat ge-eert werdt uwen name reyne,
Verlost ons, end’ wilt ons t’samen vergeven
Ons’ sonden, door uw’ goetheyt hoogh verheven.
Datmen tot uwen spot
Niet segg’ waer is haer Godt?
De boose wilt benouwen,
End’ wraeck over al doet
Van uwer knechten bloet,
Dat wy ’t mogen aenschouwen.
6 Laet tot u komen dat suchten end’ klagen
Der gener die in banden zijn geslagen,
Laet die vry zijn, schenckt hen, O Heer, dat leven,
Die totter doot ge-eygent zijn end’ beven.
Onsen nabueren fier,
In haren schoot wilt schier
Seven dobbel vergelden
Den smaet ende de blaem,
Daer med’ sy uwen naem
Steeds lasteren end’ schelden.
7 Dan sullen wy die schapen uwer weyden
En u volck zijn, met blijtschap groot uytbreyden
Uwes Naems eer, oock werden uwe krachten
Altijts vertelt, van geslacht tot geslachten.
GHy Herder Israels wilt hooren,
Die de kudde Iosephs verkoren
Uytgevoert hebt als Schapen goet:
Toont ons u lieflick aenschijn soet,
[p. 276]
Ghy die hoogh sit in uwen Throon,
Boven den Cherubijnen schoon.
2 Laet uwe kracht, Heere, verschijnen,
Ephraim tot nut end’ den sijnen,
Oock Manasse end’ Benjamin:
Keert doch tot ons, Heer, uwen sin,
Troost ons met u lieflick aenschijn,
Op dat wy van schaden vry zijn.
3 Hoe men ons handelt kont ghy mercken,
Dies wilt ons door uw’ goetheyt stercken:
Slaet over ons ’t gesicht eenpaer
Uwer vriend’licker oogen klaer.
Soo sullen wy van ’t kruys niet kleyn
Vry zijn door u gesicht alleyn.
4 Hoe langh sal, O Heer der heyrkrachten,
Uwen toorn noch branden met machten
Tegen uwes volcks gebedt reyn?
Ghy hebt ons met tranen gemeyn
Gespijst; oock was bitter geklagh
Onsen dranck, Heer, den gantschen dagh.
5 Ghy hebt ons gemaeckt den naburen
Tot twist en gekijf t’allen uren:
Ons’ vyanden spotten ons seer,
Verlost ons uyt quaden, O Heer,
Laet ons schouwen u aenschijn bly,
Soo werden wy seker end’ vry.
Pause.
6 Uwen Wijngaert uyt Egyptenlant
Bracht ghy, Heer, end’ ghy hebt hem geplant
Daer verdelght zijn de volcken wreet,
Ghy maecktet hem een plaetse breet,
Daer hy gewortelt vast’lick kleeft,
Soo dat hy ’t lant vervullet heeft.
7 De Bergen zijn seer schoon bedecket
Met sijn schaduwe die wijt strecket:
Sijn rancken hoogh klimmen end’ gaen,
Gelijck de Ceder-boomen staen,
Sijn tacken zijn gewasen bloot,
Van ’t water tot aen de Zee groot.
[p. 278]
8 Waerom hebt ghy den Tuyn doen breken,
End’ zijt den Rooveren geweken?
Hoe komt dat wilde Swijnen fel
Daer in gevallen zijn soo snel?
Waerom heeft ’t Wildt tot deser stondt
Hem soo verdorven inden grondt?
9 O Godt, die een Heer zijt der Heeren,
Siet ons aen, wilt u tot ons keeren:
Besoeckt end’ siet den Wijnstock reyn
Dien u handt geplant heeft alleyn.
Wilt dien weder bouwen voortaen,
Dat ghy daer van prijs meught ontfaen.
10 Hy sal schier tot asschen verbranden,
End’ is nu gantsch gemaeckt te schanden:
Hy vergaet door uw’ gramschap haest,
Streckt uw’ handt uyt, maeckt onverbaest
’t Volck, Heer, dat alleen op u bouwt,
End’ van herten vast’lick vertrouwt.
11 Wy sullen ons niet meer begeven
Tot afwijckinge, laet ons leven:
Wy sullen steedts singen u eer,
Troost ende helpt ons langhs soo meer,
U aensicht geve sijnen schijn,
Soo sullen wy geholpen zijn.
SInght den Heere bly,
Die ons sterckt is krachtigh,
Verheught u oock vry
In Godt Israel:
Bewijst hem met spel
Prijs en eer aendachtigh.
2 Singht Psalmen seer goet,
End’ lieflick om hooren,
Die Tamboeren soet,
Harpen bequame,
End’ Psalters t’same,
Wilt met vreught oorbooren.
3 Op de Nieuwe Maen
Met Basuynen singet:
End’ vrolick voortaen
[p. 280]
Der Loover-tenten
Iaerlijcksche renten
Betaelt end’ volbringet.
4 Dit ’s in Israel
Een gebruyck gewesen:
Godt end’ niemandt el
Dit bevoolen heeft,
End’ tot teecken geeft
Sijn Bondt hoogh gepresen.
5 Sulcks heeft hy gedaen,
Als ’t volck uyt den landen
Egypti gegaen
Is: daer ’t de Talen
Hoorde verhalen,
Die ’t niet heeft verstanden.
j. Pause.
6 Haer lasten aldaer
Heeft hy wech-genomen:
Van den Potten swaer,Aantek. Geen spatie; wel aangebracht
Lastigh om dragen,
Zijnse ontslagen,
End’ gantsch vry gekomen.
7 Ghy riept my daer aen,
End’ ick in u lijden
Heb u by-gestaen,
End’ verhoort in noot,
Als de donder groot
My deckte ter zijden.
8 Ick proefd’ u voorwaer
Aen’t twist-water klachtigh,
End’ vandt u daer naer
Verhardt van sinnen:
Doch ick uyt minnen
Sprack u aen eendrachtigh:
9 Mijn volck my doch hoort,
Mijn Bondt sal ick maken
Met u van nu voort.
Wilt my doch hooren,
Opent u ooren,
End’ wilt mijn woort smaken.
10 Maeckt u mijn volck vroet
Geenderley afgoden:
[p. 282]
Geenen dienst hen doet,
Wiltse niet eeren
Noch tot hen keeren,
Want ick heb ’t verboden.
11 Want ick ben u Godt
Eeuwigh end’ almachtigh,
Dit landt tot u lot,
Gaf ick u goedigh,
End’ trock u spoedigh
Uyt Egypten krachtigh.
ij. Pause.
12 Opent uwen mont
Seer wijdt onbeladen,
Ick sal hem terstont
Met goeder spijse,
Na mijner wijse,
Rijckelick verzaden.
13 ’t Volck dat ick verkoos
Is van ’t woordt geweken,
Verstockt is ’t end’ boos:
Ick heb ’t gebeden,
’t Heeft doch mijn reden
Gantschelick versteken.
14 Ick in toornigheydt
Gaf ’t over met allen
Sijner verstocktheydt,
Om selfs sijn saken
Voortaen te maken
Na sijn wel-gevallen.
15 Och of ’t volck rebel
My gehoorsaem ware,
En dat Israel
Ware gebleven
Op den padt even
Vast in ’t openbare.
16 Ick soud’ haest verdaen
Hebben sijn vyanden,
Mijn hant sterck in ’t slaen,
Hadd’ boven maten
Haest die hem haten
Al gebracht te schande.
[p. 284]
17 Sijn vyanden al
Souden druck bedrijven,
End’ komen ten val,
Datse al t’samen
Souden met blamen
Eeuwigh verdruckt blijven.
18 Tarw in overvloet
Hadd’ ick hen gegeven,
End’ met honigh soet,
’t Welck vloeyt uyt steenen,
Gespijst met eenen
Hadd’ icks’ al haer leven.
{Stem: xivj.}
GOdt is in de vyerschaer geseten
Der Rechteren seer stout vermeten,
Onder den Princen hoogh geacht,
Is hy Richter met voller macht.
Hoe langh sult ghy Rechters vol treken,
Onrechtveerdigh oordeel uytspreken?
En met den Godtloosen mitsdien
Soo schand’lick door de vingers sien?
2 Wilt doch dat recht is, doen den armen:
Oordeelt de Weesen met ontfarmen:
Helpt den ellenden tot sijn recht,
End’ den verdruckten mensche slecht.
Verlost uyt versmaetheyt end’ slagen
Hem, die benouwt zijnde moet klagen:
Van den Tyrannen hem vry stelt,
Die overlast is met gewelt.
3 Maer wat wil ick hen ’t goede prijsen?
Haer hert is niet om onderwijsen,
Sy volgen na haer blint verstant,
Al soude vergaen ’t gantsche lant.
Ghy zijt, ’t is waer, ick wil ’t belijden,
Als kleyn Goden tot desen tijden:
Ghy heerschet met eere vermaert
Als of ghy Godts kinderen waert.
4 Doch ghy moet al tesaem verderven,
End’ gelijck ander menschen sterven:
End’ ghy Princen moet al voortaen
Gelijck ander te gronde gaen.
[p. 286]
Wilt u haest’lick, O Heer, opmaken,
Oordeelt hier beneden ons saken:
Want u behoort tot aller tijdt
Dat volck der gantscher werelt wijt.
WIlt doch niet langer swijgen Heer,
Wilt soo stille niet wesen meer:
Houdt u niet soo gantsch sonder spreken.
Want t’saem woeden al uw’ vyanden,
Rasende maken sy ter schanden,
End’ ’t hooft stoutelick sy opsteken.
2 Sy raetslagen met listen quaet,
Tegen ’t volck, Heer, dat op u staet:
Over dien bruycken sy haer krachten,
Die vrymoedelick sonder sorgen
Onder u willen zijn verborgen,
Veel loose vonden sy betrachten.
3 Sy spreken: Laet nu zijn voortaen
Dit volck omgebracht end’ verdaen,
Dat het geen volck meer zy soo krachtigh,
Dat niet genaemt zy in eerwaerden
Den naem Israels op der aerden:
Datmen dies niet meer zy gedachtigh.
4 Tegen u maken sy een Bondt,
End’ binden hen t’saem nu terstondt,
Edom end’ de Ismaeliten:
Moabs end’ oock Agars geslachte,
Die Gebaliters groot van machte,
Zijn u tegen met d’Ammoniten.
5 Philistea, Amaleck rijck,
End’ die van Tyro al gelijck
Bruycken haer verstant end’ haer krachten:
De Assyriers hoogh verheven
Hulp end’ onderstandt sy t’saem geven
Den kind’ren Loths, die u verachten.
6 Doet hen soo ghy deed’ Madian,
Dat harer geen komme daer van:
So ghy tot Kison aen de Beken
Iabin end’ Siseran hooghmoedigh
Versloeght, daer oock ’t volck overvloedigh
Als dreck in Endor bleef versteken.
[p. 288]
Pause.
7 Haren oversten Vorsten doet
Als Oceb ende Seeb onvroet,c=rzetfout
Dat Zeba, Salmana geschiede:
Die daer seyden met hooghmoet prachtigh,
Datse souden ’t Huys Godts almachtigh
Innemen tot haren gebiede.
8 Maeckts’ ongestadigh als een radt,
End’ als dat stof der aerden plat
Om hooghe van den wint gedreven:
Soo de vyer-vlammen, ’t hout verbranden:
End’ de Bergen maken te schanden,
Hoe hoogh oock datse zijn verheven.
9 Vervolghtse soo met groot tempeest,
Door onweder maecktse bevreest,
Wiltse hier end’ daer met angst jagen:
Haer aengesichten wilt beschamen,
Op datse met handen te samen
In ootmoet na u, O Heer, vragen.
10 Laetse beschaemt zijn end’ verbaest,
Verschrickts’ en brenghts’ om metter haest,
Dat sy mogen verstaen end’ gronden
Dat ghy een Heere zijt alleene,
De allerhoogst’ en anders geene,
In der werelt kan zijn bevonden.
HOe lieflick, O Heer, en hoe reyn
Zijn uwe wooningen niet kleyn?
Lustigh zijns’ en schoon boven maten:
Mijn hert verlanght met allen seer,
En sucht na uwen Tempel, Heer,
Mijn ziel end’ lijf in desen state
Zijn in den waren Godt verblijdt,
End’ seer verheught tot deser tijdt.
2 De Mussen end’ Swael’wen t’same
Vinden eenen nest bequame,
Och Heere der heyrscharen krachtigh,
[p. 290]
O Godt, mijn troostend helper mijn,troostend ? [Ontbreekt spatie?]
Waer is dat uw’ Altaren zijn, [zetfout voor Waer is’t dat?]
Daer ghy woont, O mijn Heer, almachtigh?
Wel hen die in u huys eerbaer
Woonen, die loven u eenpaer.
3 Saligh is hy t’allen stonden
Wiens kracht, Heer, ghy zijt bevonden,
Die neerstigh bewaert uwe weghen:
Als sy door dit jamer-dal gaen,
Sy sullen met vliet recht voortaen
Putten te graven zijn genegen,
Die werden gemaeckt water-rijck
Door den regen alle gelijck.
Pause.
4 Sy sullen gaen van deught tot deught,
Tot dats’ in Zion al met vreught
Komen, end’ daer den Heer aenschouwen:
O Heer der heyrkrachten seer schoon,
Uytden hoogen Hemelschen Throon,
Hoort mijn gebedt in dit benouwen:
Ghy Iacobs Godt my doch verhoort,
Verneemt mijn smeecken na u woort.
5 Heer, tot wien wy in den noot vlien,
Wilt uwen Gesalfden aensien.
Want veel beter is slechts een ure
In u huys, dan elders, dit ’s klaer,
Duysent zijn: Beter is oock daer
Een wachter te zijn aen de deure,
Dan ’t is in den Palleysen soet
Der godtloosen met overvloet.
6 Want ons’ Godt is vriendlick en goet,
Een Son end’ Schildt tot ons behoedt,
Die ons geeft eer ende genade:
Die den Vromen in geenen noot
[p. 292]
Verlaten sal tot in de doot,
Geen dingh ontbreeckt hem vroegh noch spade:
Saligh is hy die op hem bouwt,
End’ hem van herten gantsch vertrouwt.
GHy zijt, Heer, met u volck nu te vreden,
Iacobs gevangenen maeckt ghy oock vry,
End’ vergeeft des volcks boosheyt voorleden,
Sijn sonden uyt genaden bedeckt ghy,
Uwe gramschap doet ghy van hem seer wijdt,
End’ matight uwen toorn tot deser tijdt.
O Heer, ghy die ons Heylandt zijt alleyn,
Helpt ons op, stilt uwe gramschap niet kleyn.
2 Wilt ghy nu, Heer, voortaen toornigh wesen?
Wert ghy van geslacht tot geslacht verstoort?
Neen: maer ghy sult ons troosten na desen,
Dies sal u volck hem verblijden nu voort.
Of wy schoon swaerlick hebben, Heer, misdaen
Nochtans bewijst ons uw’ goetheyt voortaen,
End’ wilt ons helpen, O Heer end’ Godt mijn,
Al is’t dat wy all’ arme sondaers zijn.
3 Doch wil ick hooren wat Godt sal spreken,
Want den Vromen sal hy de vrede goet
Verkonden, end’ dien laten uytbreken,
Daer door werden sijn kind’ren wijs en vroet.
Maer die in Godts vreese soecken bystant,
Den selven sal Godt steedts bieden de hant,
Op dat by ons wederom woone, Heer,
Uwe heerlickheyt end’ uwes Naems eer.
4 Genaed’ en waerheyt komen in ’t gemoet,
’t Recht en Pays kussen malkand’ren met vliet.
’t Geloof sal uyt der aerden spruyten soet,
[p. 294]
Gerechtigheyt van boven neder siet.
Godt sal vruchten geven in overvloet,
Die ons dat aertrijcke voortbrengen moet,
In ’t regiment sal ’t oprechtelick staen,
Alle dingen sullen oock recht toegaen.
{Stem: Lxxvij.}
O Heer, opent my u ooren,
Wilt my goedighlick verhooren:
Want ick vermach gantsch niet meer,
Benauwt zijnde nu soo seer,
Wilt doch mijn leven bevrijden,
Ick wil wel doen met verblijden,
Bewaert doch uwen knecht vroet,
Die u vertrouwt, O Heer goet.
2 Wilt my, Heer, genadigh wesen,
Na uwe goetheydt gepresen,
Die u bidde met ootmoet,
End’ daeg’lijcks valle te voet.
Verheught nu uwen knecht klachtigh,
Die u, Heer, aenroept aendachtigh,
Want ick heffe ’t hert alleyn
Tot u in den noot niet kleyn.
3 Ghy zijt, Heer, vrientlick en goedigh,
Barmhertigh end’ seer langhmoedigh,
Den genen die tot u gaen,
End’ in den noot roepen aen.
Verhoort my, Heer, uytverkoren,
Laet mijn stemm’ u komen voren,
Verstaet mijn klachten seer swaer,
Want ’t is meer dan tijt voorwaer.
4 Als ick ben in noot end’ schaden,
Tot u schrey ick seer beladen,
Om dat ghy verhoort altijd
Mijn stem, end’ maeckt my verblijdt.
By u, O Heer des aerdtrijcken,
Is geen Godt te vergelijcken,
[p. 296]
Daer is oock niemandt soo koen,
Die uw’ wercken kan na doen.
Pause.
5 Alle volcken die ghy krachtigh
Hebt geschapen, Heer, almachtigh,
Sullen vereeren te saem,
End’ groot maken uwen naem.
Ghy zijt groot niet om verstercken,
End’ doet wonderlicke wercken,
Ghy hebt den naem breet end’ wijt
Dat ghy alleen een Godt zijt.
6 U wegen wilt my doch leeren,
Dat ick recht gae t’uwer eeren,
Op dat ghy van my oock meest
Ten rechten meught zijn gevreest.
Ick wil u, Heer, hoogh verheven,
Altijt prijs end’ eere geven.
Ick wil uwen naem seer klaer
Groot maken in ’t openbaer.
7 Ghy hebt, uyt louter genaden,
My bewesen veel weldaden,
End’ my verlost uyt den noot
Der Hellen, end’ van der doot.
Heer, de wreed’ onder hen allen
Met kracht my gantsch overvallen,
Na mijn leven sy al staen
Sonder u te mercken aen.
8 Maer ghy zijt goet en genadigh
Barmhertigh ende weldadigh,
Lanckmoedigh tot toornigheydt,
Bestendigh in der waerheydt.
[p. 298]
Wilt my goedighlick aenschouwen,
Sterckt my oock in dit benouwen,
Helpt my, end’ maeckt onvertsaeght
Den knecht van uwer dienstmaeght.
9 Wilt my doch een teken geven,
Op dat mijn vyanden beven,
Als sy sien sullen, Heer, milt,
Dat ghy my steedts bystaen wilt.
GOdt heeft sijn huys vast gegrondet met vreden,
Op den heyl’gen Bergen die hy bemint.
Tot Sions poorten is hy meer gesint
Dan tot alle Iacobs schoone woonsteden.
2 Men hoort van u, O stadt Gods hoogh verheven,
Groote dingen, Egypten end’ Babel
Werden (spreeckt Godt) onderwesen soo wel,
Dat sy tot mijn volck werden aengeschreven.
3 Tyriers, Palestyners, end’ die Mooren
Sullen in mijn Kercke voort-gebracht zijn:
Men sal spreken: Dat in dat Zion mijn
Allerley volck by een my werdt geboren.
4 Godt sal Zion bouwen met sijn hant krachtigh,
Uyt allen Spraken hy de sijne sal
Roepen, dan werdt geseyt van desen al,
Dats’ in Zion al t’samen zijn woonachtigh.
5 Dies wilt nu opentlick en vrolick singen,
Op den Basuynen verkondight sijn eer,
In u Zion sal wesen (spreeckt de Heer)
Rijckdom end’ overvloet van allen dingen.
[p. 300]
HEer, die my dus langh hebt behoet,
Ick roep altijdt met groot verlangen,
Laet tot u komen, wilt ontfangen
Mijn gebedt, uyt genaden goet,
Wilt vriendelick neygen uw’ ooren,
End’ mijn gestadigh klagen hooren.
2 Want mijn ziel is vol angst en noot,
Ter hellen is gedaelt mijn leven,
Ick mach met hen wel zijn geschreven,
Die t’ondergaen door lijden groot:
Men mach my hen wel gelijck achten,
Die hulpeloos is sonder krachten.
3 Ick ben onder de dooden al
Versteken end’ oock gantsch verlaten,
Als een die vermoort is op straten,
Diemen seer haest begraven sal:
Want ghy gedenckt mijner niet Heere,
Uw’ hant hebt ghy af-gekeert seere.
4 Ghy werpt my diep in den afgront
Die duyster en diep is met suchten,
Uw’ gramschap, die seer is te vruchten,
Druckt my seer hardt tot deser stondt:
Ghy overvalt my met de roeden,
End’ met toorn als met water-vloeden.
5 Mijnen vrienden ben ick gemaeckt
Vreemt end’ veracht, ja een afgrijsen,
Met vingeren na my sy wijsen:
Ick ben overvallen, gaer naeckt,
Alle midd’len zijn my benomen,
Uytden banden kan ick niet komen.
Pause.
6 Door ’t kruys is mijn gesicht ontstelt,
Ick bidd’ u daeg’lijcks, Heer almachtigh,
En streck uyt steedts mijn handen klachtigh,
Wanneer toont ghy eens u gewelt?
Wanneer sullen wy doch aenmercken,
Die schier doot zijn, u wonder-wercken?
7 Sullen de dooden her-voortgaen,
End’ uw’ wonder-daden vermonden?
[p. 302]
End’ uwer goetheydt, niet om gronden,
In haren graven doen vermaen?
Sullen sy van uw’ waerheydt spreken,
Die doodt zijnde noch in ’t graf steken?
8 Werden uwe wond’ren bedacht
In ’t duyster, daermen niets kan weten?
Salmen daer all’ dinck wert vergeten,
Op uw’gerechtheydt hebben acht?
Nochtans bid ick u, Heer, gestadigh,
Van ’s morgens vroegh, weest my genadigh.
9 Waerom, O Heer, verstoot ghy my?
Waerom is u aensicht verborgen?
Van der jonckheydt ben ick vol sorgen,
Duysent-vout beangst seer onvry:
Ick ben door schricken gantsch verslagen,
Benouwt, vol vreesen, met vertsagen.
10 Uwe gramschap over my gaet,
Uwe verschrickingen my drucken:
Water-stroomen my gantsch wech-rucken
In desen seer benauwden staet.
Alles wat my angst kan toebringen,
Wilt my nu al met een omringen.
11 Ghy hebt van my gedaen seer wijdt,
Mijn beste vrienden al met eene:
Mijn secreetste vrienden gemeene,
Zijn wijt van my in desen strijdt.
In alle mijn sware ellenden,
Van my wijcken sy die my kenden.
VAn des Heeren goetheyt sal ick singen altijt,
Sijn waerheyt sal ick roemen met herten verblijt:
Want ’t is openbaer, dat sijn genade sal blijven
Tot inder eeuwigheyt, alsoo men siet beklijven,
Den hemel dien hy heeft gemaeckt, om te bewijsen
De sekerheyt sijner waerheyt niet om volprijsen.
2 Ick hebbe, spreeckt de Heer, gemaeckt een vast verbondt
Met David mijnen Knecht, dien ick voor ’s werelts grondt
Verkoren hebb’ end’ met eed sekerlick gesworen,
Dat voortaen soud’ erven ’t geslacht van hem geboren
[p. 304]
Dese genade, dat de Koninghlicke kroone
Soud blijven ervelick in sijn geslachte schoone.
3 d’Hemelen prijsen, Heer, u wercken wonderbaer:
In uw’ gemeente goet schijnt uwe waerheyt klaer:
Niemant isser soo hoogh geklommen, ’t heeft gebleken,
Die by u in sterckheyt kan wesen vergeleken:
Geen Engelen zijn in kracht so hoogh opgeresen,
Die gelijck konnen zijn uwen Godtlicken wesen.
j. Pause.
4 In de Gemeynte sijner Heyligen seer goet,
Is Godt sterck, oock wert hy gevreeset met ootmoet:
Heer der Heyrscharen, ghy doet buyghen alle krachten,
O eeuwigh Godt seer sterck: wie is u gelijck t’achten?
Het is rontsom en alsins vol van uwer trouwen,
En uwer waerheyt, welcker ghy niet sult berouwen.
5 Ghy heerschet over ’t gantsche Meyr diep ende breet,
Sijn baren stilt ghy, als sy overloopen wreet:
Ghy hebt Egypten omgebracht door ’t sweert end’ plagen,
Uwer vyanden kracht hebt ghy onstucks geslagen.
Hemel end’ Aerd’ is u, ghy hebt gemaeckt alleene
’t Aertrijck, en alles wat daer in is groot en kleene.
6 Dat Noordt end ’t Zuyde ghy gheschapen hebt, O Heer,
In uwen naem juychen Hermon en Thabor seer,
Ghy hebt eenen arm sterck, krachtigh zijn uwe handen,
Uw’ rechter-hant verhooget is in allen landen:
Uwen throon staet vast in billigheyt, en ’t gerichte,
Genaed’en waerheyt gaen voor uwen aengesichte.
7 Wel-saligh is dat volck dat hen in u verblijt,
Dat sal voorspoedigh zijn, nu en tot aller tijt,
In ’t licht uwes aenschijns sullen sy gaen al t’same,
[p. 306]
En hen verheugen in den roem van uwen name,
Als sy sullen wesen door u gerechtigheden
Verciert daeg’lijcks met gaven schoon, en oock met vreden.
8 Soo wy sterck zijn daer van hebt ghy alleen de eer:
Vermogen wy oock yet, sulcks alles komt, O Heer,
Van u goetheyt die ons beschermingh is bevonden,
Is ’t dat wy benauwt zijn, nu of t’eenigen stonden,
Ghy, o heylige Godt Israels hoogh verheven,
Zijt ons Koningh, tot wien wy ons gantsch’lick begeven.
ij. Pause.
9 Ghy hebt voormaels, O Heer, door uwe goedigheyt,
Tot uwen knecht door een openbaringh geseyt:
Ick heb eenen stercken Iongelingh uytverkoren,
Dien wil ick bystant doen, dat hy kracht magh oorboren,
Ick heb David alleen uyt mijn volck uytgelesen,
Hy sal boven all’ and’re my getrouwe wesen.
10 Ich heb hem gesalft met heylige Oly soet,
Onderhouden sal hem mijn hant in tegenspoet,
In wederweerdigheyt sal hem mijn hant verstercken,
Soo dat sijn vyanden door haer krachten en wercken
Hem niet sullen overweldigen, noch verdrucken,
Noch brengen onder voet, door al haer boose stucken.
11 Maer veel meer sal ick sijn vyanden al verslaen,
Die hem haten, sullen met veel plagen vergaen,
Mijn waerheydt end’ goetheydt, sullen van hem niet wijcken,
Door my sal sijnen hoorn verhooght zijn desgelijcken.
Hy sal over ’t Meyr de hant met gewelt uytstrecken,
Tot de rivieren sal hy sijn rechte hant recken.
12 End’ sal spreken: ghy zijt mijn Vader en mijn Godt,
[p. 308]
Mijn troost, mijn steenrotze, mijn borcht, end’ mijn vast slot.
Ick wil hem nemen op tot mijnen eersten Sone,
En boven den Vorsten eeren in sijnen Throone:
Mijn genade wil ick hem eeuwighlick bewaren,
Mijn verbont sal met hem vast blijven en voortvaren.
iij. Pause.
13 Eeuwighlick sal voorwaer overblijven sijn zaet,
Sijn Rijcke blijft soo langh als den Hemel bestaet:
So sijn kind’ren daer na mijn woort haest’lick vergeten,
En dat kleyn achten, uyt hooghmoedigheyt vermeten,
En niet en wandelen in mijn Wetten gestadigh,
Maer mijn insettingen ontheyligen boosdadigh.
14 Ick wil besoecken haest hare misdaden al,
Met plagen ick die scherpelick oock straffen sal,
Doch sal ick mijn goetheydt van hen niet gantsch afwenden,
Mijn waerheyt sal ick niet laten feylen noch enden:
Ick wil gantsch niet afwijcken van mijnen verbonde,
Noch oock van ’t woordt, ’t welck is gegaen uyt mijnen monde.
15 Ick heb David by mijn Heyligheyt eenen eedt
Gedaen, die sal niet feylen noch my wesen leedt,
Dat sijn zaet eeuwighlick blijven sal overvloedigh,
End’ sijn Throon, soo langh als de Son end’ Mane spoedigh,
Sullen schijnen seer schoon in haer hemelsche klaerheyt,
d’Welck teeckenen zijn van mijn bestendige waerheyt.
16 Doch ghy hebt uwen knecht verworpen nu soo gaer,
Op uwen Gesalfden zijt ghy toornigh voorwaer.
U verbondt houdt ghy nu gantsch’lick van geener waerden,
[p. 310]
Ghy tredet sijn Kroone schier gantsch end’ gaer ter aerden,
In sijn steden breeckt ghy de mueren af in ’t ronde,
Sijn bollewercken laet ghy raseren te gronde.
iiij. Pause.
17 Hy wert berooft van hen die slechts daer gaen voorby,
Sijner nabueren spot tot aller tijt is hy,
Ghy hebt verhooght en gesterckt alle sijn vyanden,
En sijn haters verblijt, die daer soecken sijn schanden,
Ghy hebt sijn sweert ghemaeckt bot, dat het niet kan snijden:
Hy wert overwonnen van hen die hem bestrijden.
18 Sijn groote klaerheyt hebt ghy nu verduystert seer,
Sijn Koninghlicke stoel heel geworpen ter neer,
De dagen sijner jeught verkort ghy hier ter plecken,
En gaet hem met schande aen elcken kant bedecken,
Hoe langh sult ghy, o Heer, van ons trecken u handen,
Sal ’t altijts dueren, dat u toorn als vyer sal branden?
19 Denckt hoe kort mijns levens tijt zy, Heer, en ontwaeckt:
Soud ghy den mensch alsoo vergeefs hebben gemaeckt?
Wie is hy die ontgaet den doot niet om verstrangen?
Die oock in ’t grafs ghewelt hier nae niet werdt gevangen?
Ach waer mach de genade des ouden tijts wesen,
Die ghy David toeseyd’ na u waerheyt gepresen?
20 Gedenckt des smaedts die uwen knechten is gedaen,
En dat ick in den schoot al den spot moet ontfaen
Veler menschen, die u, o Heer, schenden en smaden,
En oock verachten uwes gesalfden voetpaden,
Gelooft zy Godt altijt met eeuwigh lof en prijsen:
Het zy alsoo, dies sal hem yeg’lick eer bewijsen.
[p. 312]
{Stem: Lxxviij.}
GHy zijt geweest ons toevlucht, Heer, genadigh,
En t’aller tijdt ons toeverlaet gepresen,
Ia selfs eer de Bergen waren in ’t wesen,
Eer dat gemaeckt werdt d’aertrijck ongestadigh,
Soo waert ghy Godt alsoo ghy nu oock zijt,
End’ voortaen blijven sult t’eeuwiger tijdt.
2 Als ghy wilt, de mensche moet haest beswijcken,
Ghy spreeckt: o mensch sterflick van kleynder weerden,
Ick wil dat ghy haest wort tot stof der eerden,
Want by u zijn duysent jaer te gelijcken,
Als by ons een dagh, die nu is vergaen,
Oft een nacht-wake, die haest loopt voortaen.
3 Ghy laet den menschen een tempeest toekomen,
Soo vergaen sy als een droom onbequame,
In eener morgen-stont zijn sy al t’same
Afgemaeyt, soo men op ’t velt snijt de bloemen,
Die ’s morgens staen lieflick en schoon by een,
Maer ’s avonts hebben verwe noch kracht geen.
4 Vergaen doet ons u gramschap seer beladen,
End’ maeckt dat wy zijn wonderlick geslagen,
U toorn doet dat wy gantschelick vertsagen:
Als ghy, Heer, voor u neemt al ons’ misdaden,
End’ doorgrondt ons herte scherp’lick met vliet,
Ia ons verborgen gedachten doorsiet.
Pause.
5 Soo eynden ons dagen die haest voortvaren,
Door uw’ gramschap gaet recht voorby ons leven,
Als een spreeck-woort, van den menschen gedreven,
Want ons dagen zijn slechts tseventigh jaren,
Of tachtentigh, als ’t al ten besten raeckt,
End’ na dat het een sterck mensch lange maeckt.
6 Noch is ’t beste van ons ellende dagen,
Niet dan moeyt en arbeyt, ja oock swaer lijden,
’t Welck vergaet, soo wy oock doen t’allen tijden.
Wie kan den last uwer gramschap verdragen,
Ofte verstaen? want soo groot uw’ kracht is,
Soo groot is oock uwen toorne gewis.
[p. 314]
7 Daerom o Heer, leert ons verstaen en mercken,
Hoe kort dat ons leven is, vol van smerten,
Dat wy verstaen mogen end’ recht beherten,
Uwe wijsheyt in u woort end’ uw’ wercken.
Keert tot ons, hoe langh sullen klagen wy?
Van uwer gramschap maeckt u knechten vry.
8 Maeckt ons ’s morgens vroegh vol uwer genade,
Op dat wy met vreughd’ end’ vrolicken singen,
Den loop onses levens mogen volbringen.
Verheught ons, Heer, al t’saem vroegh ende spade,
Na dat ghy ons nu hebt soo menigh jaer
Seer hardt benouwt, in uwen toorne swaer.
9 Over uwe knechten laet u werck blijcken,
Laet over ons kind’ren schijnen uw’ eere,
En uw’ heerlickheyt klaer blincken, o Heere,
Regeert ons doen, O Godt, Heer des aertrijcken,
End’ stiert ons doch in eenen rechten ganck,
Regeert ons doen, want wy zijn menschen kranck.
DIe in Godes bewaringh sterck
Hem begeeft onbesweken,
Die woont in een vast bollewerck,
Dies hy seer wel mach spreken,
En seggen by hem t’aller stondt:
Godt is mijn hulpe krachtigh,
Mijn borcht end’ oock mijn vaste grondt,
Daer ick op hoop eendrachtigh.
2 Van des Jagers valstricken al,
End’ van ’t gewelt seer machtigh,
Van schadelicke Pesten sal
Hy u oock helpen krachtigh.
Hy sal met den vleugelen fijn,
U decken end’ bevrijden,
Sijn hulp sal u in noot end’ pijn
Een schildt zijn t’allen tijden.
3 ’s Nachts sult ghy dat dingh vreesen niet
Dat de menschen doet beven,
Noch de pijlen die ’s daeghs met vliet,
Geschoten zijn daer neven.
[p. 316]
Oock voor geen sterven scherp noch groot
Dat ’t volck des nachts bespringet,
Noch voor ’t haestige ’t welck den doot
Den menschen ’s daeghs toebringet.
4 Al storven aen u slincker zijd
Duysent en thien duyst t’same,
Ter rechter, noch zijt ghy bevrijdt
Voor schaden onbequame.
Ghy sult onbevreest schouwen aen,
De boos’ in haer verderven,
End’ hoe sy haren loon seer saen,
Ontfangen end’ be-erven.
Pause.
5 Om dat ghy tot Godt spreeckt eenpaer:
Ghy behoedt my, O Heere,
End’ op Godt in alle gevaer
Hoopt, end’ hem doet dees’ eere.
Met geen schaden wert ghy beswaert,
Noch geen plagen met allen,
En sullen u huys wel vermaert
Geensins dan overvallen.
6 Hy geeft den Engelen bevel,
Zijnde tot u genegen,
Dats’ op u, steedts acht hebben wel
In allen uwen wegen.
Sy sullen in handen, dit ’s klaer,
U dragen fijn besloten,
Dat ghy niet vallen sult daer naer,
Noch u aen den steen stooten.
7 Ionge Leeuwen end’ Slangen wreet,
Leeuwen end’ Draken mede,
Sult ghy al sonder schaed of leet,
Onder den voeten treden.
Want dit spreeckt Godt van u voorwaer
Om dat hy my ver-eeret,
Ick sal hem helpen uyt noot swaer,
Want mijn Naem hy vermeeret.
8 Roept hy my aen hy werdt verhoort,
In den noodt sal ick wesen
By hem t’aller tijdt, van nu voort
[p. 318]
Hy werdt van my gepresen.
Ick sal hem vervullen seer goet
Met veel vrolicke dagen:
End’ hem oock laten smaken soet,
Mijn hulp na mijn behagen.
HEt zijn heerlicke dingen,
Alsmen u looft, O Heer,
Alsmen des Hooghsten eer,
Met herten goet mach singen.
Alsmen ’s morgens verkondet
Des Heeren goedigheyt,
En sijn getrouwigheyt
Des nachts oock steedts vermondet.
2 Op dat spel van thien snaren,
End’ op den Psalter soet,
Ia oock op Harpen goet,
Wil ick sijn lof verklaren.
Want uw’ heylige wercken
Verheugen mijn hert seer:
End’ uwe daden, Heer,
Roem ick soo men kan mercken.
3 Hoe heerlick zijn mits desen
Uwe wercken bekent?
Hoe groot end’ sonder end
Is uw’ wijsheyt gepresen?
Dit en kan niet betrachten
De mensche dwaes end’ bot,
Een onverstandigh sot,
Kan dit te recht niet achten.
4 Dat de Godtloose groeyen
Als ’t gras doet op dat velt.
Die quaet doen met gewelt,
In voorspoet t’samen bloeyen.
Op dat sy daer na vallen,
[p. 320]
End’ eeuwighlick vergaen:
Maer ghy, Heer, zijt voortaen
Godt ge-eert boven allen.
Pause.
5 Want siet, Heer, u vyanden
Sullen verderven al:
De boosdoenders ten val
Sullen komen met schanden.
Mijn hoorne daer-en-tegen,
Sal seer verhooget zijn:
Ghy sult my doen gaen fyn
Alsoo d’Eenhoornen plegen.
6 Heer, met oly vol trouwen,
Werd’ ick gesalft seer klaer,
Aen mijn vyanden daer
Sal ick mijn lust aenschouwen:
Mijn ooren sullen hooren
Haren lust haest end’ snel
Aen der boosen val fel,
Die my willen verstooren.
7 Dan sal wassen end’ bloeyen
De mensch oprecht end’ vroom,
End’ als de Palme-boom,
End’ Ceder-boom oock groeyen.
Sy die de Heer wilt planten
In sijn voor-hoven reyn,
Sullen al in ’t gemeyn
Groeyen aen allen kanten.
8 Ia oock oudt zijnd’ al t’same,
Sullen sy zijn vruchtbaer,
End’ groen zijn voor en naer
Vol vruchten aengename.
Dat van hen zy beleden,
Dat Godt mijn toevlucht is,
Suyver end’ reyn gewis
Van ongerechtigheden.
[p. 322]
GOdt regeert, zijnde met eeren bekleedt,
Hy is verciert met kracht wijdt ende breedt:
End’ heeft d’aertrijck vast gemaeckt over al,
Dat het onbeweeghlick wel blijven sal.
2 Uwe stoel, Heer, eeuwighlick vast bestaet,
Ghy zijt voorwaer eeuwigh Godt met der daet:
De water-stroomen hen verheffen, Heer,
Sy tieren end’ rasen met allen seer.
3 Doch hoewel dat ’s Meyrs water-baren fel
Hen verheffen seer grouwelick end’ snel,
Die in den Hemel woont is de Godt mijn,
Die sal noch veel hooger end’ stercker zijn.
4 O Heer, seker is voor my uwen knecht,
De leer uwes monts, ja goet end’ oprecht:
Uw’ heyligheydt is een cieraet seer schoon
Uwes huyses, ’t welck, Heer, is uwen throon.
O Godt, ghy die Godt zijt der wraken,
En hart straft al onrechte saken,
Verschijnt, toont u in ’t openbaer,
Maeckt u op ghy die richt ’t aertrijck,
Betaelt den stouten al gelijck,
Nae verdienst haers hooghmoets seer swaer.
2 Hoe langh sullen de boose t’samen
Hen des quaets roemen sonder schamen,
End’ hen verblijden met hooghmoet?
Hoe langh sullen sy roemen koen,
Die niet anders dan boosheyt doen,
End’ stoutelick poffen onvroet?
3 Sy slaen, O Heer, dijn volck ontstucken,
U erfdeel sy gantschlick verdrucken,
[p. 324]
Dan rooven sy dat gantsche landt.
Weduwen end’ den vreemden man,
Dooden sy, end’ gaen vry daer van,
Ia spreken noch sonder verstandt:
4 Godt en weet niet van onsen wercken,
Godt Iacobs kan noch sien noch mercken
Ons doen, ’t welck beschickt is soo fijn.
Merckt doch menschen onwijs end’ sot,
Wilt ghy blijven soo dwaes end’ bot,
End’ altijdt soo uytsinnigh zijn?
5 Godt die u heeft ghemaeckt de ooren,
En d’ooghen, soude hy niet hooren
Of sien? soud’ hy niet mercken aen,
Hy die de volckeren kastijdt,
End’ geeft verstant tot sijner tijdt,
Soud’ hy u niet straffen end’ slaen?
Pause.
6 Doch de Heer weet ’s menschen ghedachten,
End’ dat sy met al hare krachten
Ydel zijn end’ gantschelick niet.
Wel hem dien ghy onderwijst, Heer,
End’ die oock in uwes woordts Leer,
Daeghlijcks toeneemt met allen vliet:
7 Op dat hy hem niet en derf schromen,
Als de tijdt sal wesen gekomen,
Die vol angst werdt ende weemoet:
Dewijl datmen den put uytgraeft,
Voor hem die steedts tot boosheyt draeft,
’t Welck ’t eynd is van sijnen voorspoet.
8 De Heer en sal niet gantsch verderven,
Noch verlaten ’t volck sijner erven,
Dat op hem vast betrouwen sal:
Maer hy sal sijn gherechtigheydt
Toonen, dan sullen met bescheyt,
De Vrome hem toe-vallen al.
9 Waer is hy die my is bystandigh:
Tegen de boosdaders vyandigh:
[p. 326]
End’ tegen dees Godtloosen hier?
Hadd’ my de Heer niet bygestaen
Ick waer lange t’ondergegaen,
Ia mijn ziel waer in ’t graf nu schier.
10 Ick dacht dat mijn voet ongestadigh
Schier viel: maer u goetheyt genadigh
Onderhielt my altijt, O Heer.
Mijn hert was vol droefheyt en noot,
Maer u schoon’ vertroostinge groot
Heeft daer na mijn ziel verheught seer.
11 Wat hebt ghy gemeyns met hen allen,
Die u volck swaerlick overvallen
Onder den schijn des rechts seer goet?
Na ’t leven des Vromen sy staen,
End’ storten hier end’ daer voortaen
Seer wreedelick ’t onschuldigh bloet.
12 Maer Godt is mijn beschuttingh machtigh,
Mijn toeverlaet en troost seer krachtigh,
Haer quaet hen wert vergolden haest:
Hy salse uytroeyen gemeyn,
Om hare misdaden niet kleyn,
Godt maecktse te niet en verbaest.
{Op de wijse van den xxiiij. Psalm.}
KOmt laet ons blijd’ zijn in den Heer,
En met sang verbreyden sijn eer,
Hy is ons troost en heyl alleyne,
Laet ons met dancksegginge gaen,
Voor sijn aengesicht, end’ voortaen
Hem singen met vreught Psalmen reyne.
2 Want hy een groot Godt is geacht,
Een Koningh van veel grooter macht
Dan de Goden zijn, want ’t aerdtrijcke
Heeft hy in sijn hant, welcks vrucht al
Hem toe-behoort, die bergh end’ dal
Steedts voort-bringen beyde gelijcke.
3 De Zee hem alleen toe-behoort,Zetfout: 5 = 3
Hy heeft die gemaeckt door sijn woort,
[p. 328]
En schiep oock ’t Aerdtrijcke bequame.
Komt laet ons al t’saem met demoet
Vallen voor onsen Godt te voet,
Hy heeft ons geschapen al t’same.
4 Hy is een Godt die ons behoedt,
Wy zijn ’t volck end’ de schapen goet,
Die van hem wel geweydet werden:
Hoort ghy heden sijn stemme klaer,
Wilt doch uwe herten soo gaer
Niet verstocken noch oock verherden.
5 Soo tot Massa end’ Meriba
Uwe Vaders voor ende na
In de woestijne te doen plagen.
Sy terghden my met herten quaedt,
End’ beproefden vroegh ende spaedt,
Al mijn wercken die sy daer sagen.
6 Daer ick veertigh jaren eenpaer
Met hen veel arbeydts had voorwaer,
Dies klaeghd’ ick aldus onverswegen:
Dit volck is gantsch sonder verstant,
Van herten gaer dwalende: want
Sy sullen niet leeren mijn wegen.
7 Dies als ick van hen wert versmaet,
Ick was toornigh door sulck een daet,
End’ heb in mijn gramschap gesworen:
Dat dit boos end’ verkeert geslacht
Nemmermeer soude zijn gebracht,
Ter ruste mijner uytverkoren.
SInght een nieuw Liedt den Heer gepresen,
Singht ghy volcken, wilt vrolick wesen:
Looft end’ prijst sijnen naem altijt,
En verkondight breet ende wijt,
Godts verlossingen groot mits desen.
2 Laet de Heydenen sijn eer mercken,
Maeckt gewach van sijn wonder-wercken:
[p. 330]
Want hoogh verheven is de Heer,
Die gevreest moet wesen veel meer
Dan d’Afgoden in allen percken.
3 Want de Goden die ’t volck doen beven
Zijn gantsch’lick niet, want sy niet leven:
Maer Godt schiep den Hemel seer reyn,
Sijn heerlickheydt end’ kracht niet kleyn
Gaet voor hem, hoogh is hy verheven.
4 Majesteyt end’ kracht ’t allen stonden
Zijn in sijn heyligh huys bevonden,
Daerom ghy volcken komt doch hier,
Geeft Godt den Heere goedertier
Eer en vreese met hert en monden.
Pause.
5 Looft ende prijst den Heer eendrachtigh,
Maeckt groot den Name Godts almachtigh:
Ghy volcken brenght hem met demoet
Geschencken end’ veel gaven goet,
Komt in sijn huys, zijt daer aendachtigh.
6 Komt t’samen, doet in sijn woonsteden
In heyligheyt uwe gebeden,
In sijn wooninghe tot hem gaet,
Dat alle menschen metter daet
Hem vreesen end’ dienen met vreden.
7 Yegelick moet nu openbaren
Dat ons Godt heerscht end’ sulcks verklaren.
Dies sal ’t aerdtrijck seer vast’lick staen,
Als door sijn handt werden voortaen
Rechtlick gherichtet alle scharen.
8 Dat de Hemelen hen verblijden,
’t Aertrijck dat lacht in desen tijden,
’t Meyr verheffe met vrueght den kop,
’t Veldt end oock al wat groeyt daer op,
End’ bosschen moeten Godt belijden.
[p. 332]
9 De Heer komt, de Heer komt seer spoedigh
Om ’t Aerdtrijck met herten sachtmoedigh
Te richten in gerechtigheydt,
End’ de volcken in billigheyt
Te leyden na sijn waerheydt goedigh.
EEn Koningh is de Heer,
Dies moet verblijden seer,
In hem dat gantsch aertrijcke,
d’Eylanden desgelijcke:
Der wolcken duysterheyt,
Verberght sijn Majesteyt,
En sijn stoel metter daet,
Seer vastelijck bestaet,
Door sijn gerechtigheydt.
2 Een groot vyer voor hem gaet,
’t Welck rontsomme verslaet,
End’ doet al sijn vyanden
Gantsch tot asschen verbranden.
Den blixem fel hy schiet
Over ’t aerdtrijck met vliet:
Hy weer-licht hier end’ daer,
’t Aerdtrijck is vol van vaer,
End’ beeft als’ t dit aensiet.
3 De bergen niet bestaen,
Maer als dat Was vergaen,
Voor Godt een Heerscher machtigh
Des aertbodems seer krachtigh.
De Hemelen doen kondt,
End’ ’t Firmament vermondt
Godts gerechtigheydt goet,
End’ d’Aerdtrijck bemerckt vroet
Sijn eer tot deser stondt.
Pause.
4 Dat sy werden beschaemt,
Die daer (’t welck niet betaemt)
[p. 334]
Tot Beelden zijn gevloden,
End’ dienen den Afgoden.
Ghy Engelen al t’saem
Aenbidt den Heer bequaem:
Zion die Godes Woort
Met vreughden heeft gehoort,
Verblijdt in sijnen Naem.
5 O Heer, u regiment
Den dochteren bekent
Van Iuda uytgelesen,
Wert seer van haer gepresen.
Want ghy nu verhooght zijt
In allen landen wijt:
Meer zijt ghy door u kracht
Dan de Goden geacht,
Nu en tot aller tijt.
6 Ghy die den Heer bemint,
End’ hertelick besint,
Wilt doch de boosheyt haten,
End’ gantschelick verlaten.
Want Godt ’t leven bewaert
Sijner knechten vermaert,
Die hy verlossen sal
Van den Godtloosen al,
End’ makens’ onbeswaert.
7 Den vromen sal voortaen
’t Licht des troostes opgaen:
Blyschap komt na veel smerten
Allen oprechten herten.
Komt dan ghy Vrome reyn,
Verblijdt u groot end’ kleyn,
In den Heer u verheught,
End’ prijst (zijnde vol vreught)
Sijn goetheydt in ’t gemeyn.
[p. 336]
{Op de wijse vanden Lxvj. Psalm.}
WIlt onsen Godt een nieuw Liedt singen,
Want hy heeft groot wonder gedaen,
Door sijn hant kan hy alle dingen
Overwinnen, en gantsch verslaen,
Hy heeft ons ’t heyl geopenbaeret,
Daer door dat wy al zijn bevrijt,
En sijn gerechtigheyt verklaret,
Den volckeren breet ende wijt.
2 Hy heeft gedacht aen sijn genade,
Na sijne goedigheydt seer groot,
End’ aen sijn waerheydt vroegh end’ spade,
Tot troost Israels in den noot.
’t Heyl dat ons Godt nu wil toe-senden
Is alsins bekent nu ter tijdt,
Dies moeten des aerdtbodems enden
Iuychen end’ singen seer verblijdt.
3 Looft den Heer met der Harpen snaren,
Trompetten end’ Basuynen klaer:
Datse met Psalmen nu verklaren,
End’ singen sijnen lof eenpaer.
Iuychet voor onsen Godt gepresen,
Die een Koningh sterck wesen sal,
Dat de Zee ontspringe, mits desen,
End’ d’aerdtrijck met sijnen volck al.
4 Dat de water-stroomen seer krachtigh
Verblijdt zijn en t’samen verheught:
Dat oock alle Bergen eendrachtigh
Geneughte bewijsen end’ vreught.
Want God komt richten hier beneden:
[p. 338]
De wereldt in gerechtigheydt,
Ende hy sal heerschen met vreden
Over ’t volck in der billigheydt.
ONse Godt die is
Een Koningh gewis,
Daerom oock nu raest
Dat volck gantsch verdwaest:
Op Cherubim voort
Vaert Godt ongestoort:
Dies moet dat gantsch aertrijck
Hem vreesen al gelijck.
2 Seer groot is de Heer
Verheven in eer
In Sion met kracht,
Dies yeder geslacht
Moet den Name sijn
Met sangh prijsen fijn:
Want hy is wonderbaer,
En seer heyligh voorwaer.
3 De Koningh niet slecht
Heeft seer lief dat recht,
End’ rechtveerdigheydt,
Met de billigheydt.
Daer leydt de Heere,
Iacob met eere,
Na sijn woort met bescheyt,
In der gerechtigheyt.
4 Lovet nu dan vry
Onsen Godt seer bly,
End’ valt met ootmoet
Voor hem nu te voet.
Sijn Naem is hilligh.
Moses goedtwilligh,
End’ Aaron, die t’saem
Godts dienaers zijn bequaem:
Pause
5 Die end’ Samuel
Zijn na Godts bevel
[p. 340]
Biddende verhoort,
Na sijn Godtlick Woort.
U volck beladen,
Als sy u baden,
Waren van u ontfaen,
End’ verhoort van stond aen.
6 Uytden wolcken klaer,
Sprack hy met hen daer,
End’ toonde hen bloot
De Colomne root:
Sy onbeswaret,
Hebben bewaret
Sijn woort ende verbont,
’t Welck quam uyt sijnen mont.
7 Ghy die ons Godt zijt,
Hebt verhoort altijt
U volck: de misdaedt
Hebt ghy vroegh end’ spaet
Hen gantsch vergeven,
Doch ghy daer neven
Hebt sonder onderlaet
Gestraft haer sonden quaet.
8 Den Heere nu prijst,
Hem eere bewijst,
Wilt hem bidden aen
Op sijnen Bergh saen,
Na sijn gevallen:
Want boven allen
Is hy heyligh end’ goet,
Dies elck hem loven moet.
GHy volckeren des aerdtrijcks al,
Singht den Heere met bly geschal,
End’ dient hem met herten verheught,
Verschijnt voor sijn aenschijn met vreught.
2 Bekent dat hy een Heere zy,
Die ons sonder ons toedoen vry
Gemaeckt heeft end’ verworven fijn
Tot schaepkens goet der weyden sijn.
[p. 342]
3 Wilt tot sijnen Tempel ingaen,
Doet van lof end’ danck oock vermaen,
In sijn schoone Voorhoven soet,
End’ prijst daer sijnen name goet:
4 Want vol van goetheyt is de Heer,
Sijn genade duert immermeer:
Sijn Godtlick woort end’ sijn waerheydt,
Blijven tot in der eeuwigheydt.
VAn Godts goetheyt en oordeel wil ick singen,
Ick wil hem schoone lof-Psalmen toebringen,
Daer met dat ick Godt den Heer boven al
Groot maken sal.
2 Ick wil wand’len met oprechten gemoede,
Wann’ sal ick heerschen met vreed’ in voorspoede?
Dan wil ick mijn volck trouwelick bystaen,
End’ voren gaen.
3 Van der boosheyt, heb ick, Heer, een afgrijsen,
End’ die anders met der daedt niet bewijsen
Dan ergheydt, die sullen in dat huys mijn
Nimmermeer zijn.
4 Oock de verkeerde menschen al-te-male
Moeten wijcken uyt mijn hof end’ mijn zale:
Hy sal van my, die hem tot boosheyt went,
Niet zijn gekent.
5 Die met achterklap haren naesten schaden,
Die met grootsheyt en hooghmoet is beladen,
Die sal ick t’samen uytroeyen met vliet,
End’ lijden niet.
6 Mijn oogen sullen sien na den oprechten,
Op dat sulcke moghen wesen mijn knechten:
My sullen dienen die vroom ende goedt,
Zijn van gemoedt.
[p. 344]
7 Die tot bedrogh en list hem wil begeven,
Die sal van my in dienst niet zijn verheven:
Den leugen-spreker en sal oock by my
Niet wesen vry.
8 Vroegh met ernst sal ick drijven uyt den lande
De boosen al, en t’saem brengen ter schande,
Op dat Godts Huys van boosheyt groot en kleyn
Gantsch werde reyn.
WIlt mijn gebedt, Heer, verhooren,
Laet komen tot uwen ooren
Mijn suchten, end’ in den noot
Verberght u niet, hy is groot,
In desen tijt der ellenden,
Wilt u ooren tot my wenden,
End’ als ick u bidd’ ootmoedigh,
Verhoort my haest, O Heer goedigh.
2 Verteert is nu mijn leven saen,
End’ als roock is ’t geheel vergaen,
Mijn beenen zijn droogh door smert,
Als een vyer-brand: end’ mijn hert
Moet gelijck ’t dorre gras werden,
’t Welck gemaeyt leyt op der eerden,
Soo dat ick hebbe vergeten
Mijn broot end’ mijn spijse t’eten.
3 Vleesch en beenen t’samen kleven,
Door mijn swaer suchten end’ beven,
End’ mijn huylen end’ geklagh,
Geduert altijdt nacht en dagh.
Den Roerdomp ick gelijck schijne,
Die stil woont in der woestijne:
Den Steen-uyl ben ick geleken,
Die alleen woont gantsch versteken.
4 Soo d’eensaem mussche moet waken,
In stilheydt onder den daken,
Soo moet ick oock voor end’ naer,
Wacker zijn met lijden swaer.
Dagelijcks aen allen enden,
Mijn vyanden my seer schenden,
[p. 346]
Sy spotten mijns, end’ uyt wraken,
Van my een spreeck-woort sy maken.
j. Pause.
5 Ick ete d’asschen in ’t gemeyn,
Als broodt in mijn lijden niet kleyn:
Vermenget is mijn dranck klaer
Met mijnen tranen voorwaer,
Door uwen toorn niet om lijden:
Want ghy die my hadt voortijden
Grootelicks end’ seer verheven,
Hebt my nu te grond’ gedreven.
6 Als een schaduwe vergaen snel,
Mijn dagen door dit lijden fel,
Ick ben verdorret als gras,
Dat voormaels af-gemaeyt was.
Maer ghy sult, Heer, eeuwigh blijven,
End’ tot den eynd’ vast beklijven,
End’ de gedacht’nis gepresen
Uwes Naems sal eeuwigh wesen.
7 Ghy sult u, Heer, nu och armen,
Opmaken, end’ u ontfarmen
Over Sion goedertier,
Uwe woonste: Want ’t is schier
Meer dan tijdt om te bewijsen
Uw’ goetheyt, niet om volprijsen:
De stondt is daer, wilt doch mercken,
End’ uwe wooningh verstercken.
8 Geerne sagen uwe knechten
Dat ghy de stadt wout oprechten,
Want sy gantschelick gewis
Over hoop geworpen is.
Op dat u de volcken vruchten,
End’ voor u beven en suchten
De Koningen des aertrijcken,
End’ u eeren desgelijcken.
9 ’t Vervallen Sion opbouwen
Sal onsen Godt vol van trouwen,
Hy die ons geholpen heeft,
Ende sijn klaerheydt ons geeft.
Hy sal dat bidden end’ klagen
Der gener die schier vertsagen,
Verhooren end’ verstaen goedigh,
Na sijn goetheydt overvloedigh.
[p. 348]
ij. Pause.
10 Dat sulcks noch werde beschreven,
Op dat sy, die sullen leven
Na ons, gedencken hier aen,
End’ den kind’ren doen verstaen,
Dat Godts volck van hem verkoren,
End’ nieuwlick weder-geboren,
Hem love tot allen stonden
Voor dees weldaet, niet om gronden.
11 Want de Heer, na sijn goetheyt schoon,
Heeft van boven uyt sijnen Throon
Op sijn volck genomen acht,
Dat hier onder ’t kruys versmacht.
Dat hy ’t suchten end’ verlangen
Hoore der armen gevangen,
End’ vry maeck uyt des doots banden,
End’ sijn volck verlost uyt schanden.
12 Op dat des Heeren naem en eer
Bekent tot Zyon wert, O Heer:
End’ tot Ierusalem reyn
Sijn lof verbreydt zy gemeyn.
Als de volckeren demoedigh
t’ Samen sullen komen spoedigh,
End’ de rijcken sullen eeren,
End’ dienen den Heer der Heeren.
iij. Pause.
13 Godt vernedert gantsch mijne kracht
Op den wegh, ende heeft gebracht
Tot niet mijn dagen voorwaer,
Dies spreeck ick tot hem eenpaer:
Heer, laet my niet zijn verslagen
In ’t midden van mijnen daghen,
Want steets blijven end’ voortvaren
Heer uwe dagen end’ jaren.
14 Ghy hebt gemaeckt vast dat aertrijck,
End’ de Hemelen al-gelijck,
Door uw’ kracht seer vast sy staen,
Nochtans moeten sy vergaen.
Maer ghy sult blijven bestendigh,
Daers’ oudt werden end’ ellendigh,
Als een doeck seer kleyn van waerden,
End’ ’t kleet eens menschen op aerden.
[p. 350]
15 Als een verrot kleet en gewaet
Werdt oock verandert haren staet:
Hoe heerlick dats’ oock nu zijn,
Vergaen sal doch haren schijn.
Maer ghy, O Heer, daer-en-tegen
Onverandert aller wegen
Sult blijven in ’t wesen krachtigh
Sonder eynd een Heer almachtigh.
16 Daerom sullen der oprechten,
Uwer dienaren end’ knechten
Kind’ren nu end’ t’aller tijdt
Blijven vast end’ zijn verblijdt.
Dat zaedt uwer uytverkoren
Sal wassen, end’ vreught oorboren,
End’ sal in overvloedt wesen
Rijck en vruchtbaer, Heer, gepresen.
MYn ziele, wilt den Heer met lof-sangh prijsen,
Al wat in my is, moet hem eer bewijsen,
End’ sijnen Heyl’gen Naem loven met vliet:
Wilt hem prijsen end’ roemen onbeladen,
O ghy mijn ziel, looft des Heeren weldaden,
Die ghy ontfangen hebt, vergeet die niet.
2 Looft hem, die door sijn goetheyt hoogh verheven
De sonden al u gantsch’lick heeft vergeven,
End’ u geneest van uw’ gebreken groot:
Prijst hem, die u heeft vry gekocht u leven
Van der doot, dewelck u seer heeft doen beven,
Die u nu omringht met genade bloot.
3 Die uwen mont vol maeckt met goet en vreughden,
En u jongh maeckt, en daer toe oock vol jeughden,
Alsoomen den Arent jonck werden siet.
Hy is de Heer, die gedenckt t’allen tijden,
Genadelick hen die hier onrecht lijden,
Dat recht is te doen in al haer verdriet.
4 Hy heeft Mosi dat wy niet souden dwalen,
Sijn wegen verklaert, end’ willen verhalen,
Israel heeft hy getoont sijn doen al.
Hy is een Heer, barmhertigh en seer goedigh,
Hy vergeeft haest, en is tot toorn langhmoedigh,
Volmaeckt in goetheyt, ’t welck hy blijven sal.[pag. 352]
5 Het is wel waer, dat als wy ongestadigh
Hem vergrammen, soo straft hy ons genadigh,
Nochtans blijft hy niet verstoort langen tijt,
Hy handelt met ons niet na onse sonden,
Hy is vriend’lick, end’ straft tot geenen stonden
Ons na verdienst, maer scheldt ons alles quijt,
6 Soo hoogh als den Hemel staet van der aerden,
Soo groot is sijn goetheydt, hen die aenvaerden
De heylige vreese sijns woorts voortaen:
Veel wijder dan ’t Ooste klaer is gestanden
Van den Westen, soo heeft sonden en schanden
Ons’ Godt van ons uyt genaden gedaen.
Pause.
7 Gelijck een Vader hem pleeght te erbarmen
Over sijn kindt, soo wil hem Godt ontfarmen
Over hen die hem vreesen in ’t gemeyn.
Wat de mensche zy dat bekent de Heere,
Hij weet oock wel dat wy vol van oneere,
Niet anders zijn dan stof end’ stanck onreyn.
8 Als gras en hoy is hier des menschen leven,
Die heerlick bloeyt, zijnd’ een wijle verheven,
Als een schoone bloeme staend’ op dat velt:
Maer als de windt eenmael daer over drijvet,
Sy vergaet haest, soo dat niet langer blijvet
Haer plaetse daer sy voormaels was gestelt.
9 Maer Godts barmhertigheyt sal eeuwigh duren,
Hen die hem vreesen, end’ tot elcker uren,
Over kindts kindt blijft sijn gerechtigheydt,
Dien die sijn bondt houden sonder afwijcken:
Die sijnen wille steedts doen desgelijcken:
Uyt’s herten gront met aller vlytigheyt.
10 Godt heeft sijnen stoel vastelick bereydet
In den Hemel, end’ sijn rijck uytgebreydet,
Den welcken alles onderworpen is.
Dies looft hem ghy Engelen sterck in krachten,
Ghy die daer uytricht met vliet en met machten
Sijn bevel, met haest en met vreught gewis.
11 Looft den Heer, alle ghy hemelsche scharen,
End’ maeckt hem groot ghy sijn trouwe dienaren,
Die sijnen wille tot aller tijdt doet:
Wilt al sijn doen over al heerlick loven,
En ghy mijn ziel, wilt den Heer van hier boven
Altijt groot maken met hert end’ gemoet.
[p. 354]
WEl aen mijn ziel, ghy moet Godt prijsen seer,
Och hoe groot en hoe heerlick is nu, Heer,
Uwe goetheydt over al uytgebreydet:
Ghy zijt met heerlickheydt end’ eer bekleydet:
Ghy zijt met klaerheyt gantschelick bedeckt,
Als waer een kleedt over u uytgestreckt,
Tot een Tente hebt ghy des Hemels Throone,
Dien ghy uyt-spant als een gordijne schoone.
2 Ghy welft uwe kamers met water reyn,
De wolcken zijn uwe wagens niet kleyn,
De winden drijvende na u behagen,
Trecken met haer vleugelen uwen wagen.
Van den winden, die licht zijn ende snel,
Maeckt ghy uwe posten end’ boden wel,
Vyer end’ tempeest zijn de dienaers bequame,
Uwer gerechtigheyt alle te same.
3 Ghy hebt d’aerd’ in haren pas vast in ’t rondt
Onbeweeghlick end’ ordentlick gegrondt,
Soo dat sy niet beweeght kan zijn ter zijden:
Maer blijft stedes vast staende t’allen tijden.
Te voren was dat gantsch aerdtrijcke breet,
Overgedeckt als met een seer schoon kleet,
Door ’t water ’t welck daer over is gedreven,
Boven de Bergen die hoogh zijn verheven.
4 Maer soo haest als ghy die aenspraeckt seer straf,
Sy zijn gevloden end’ geloopen af,
End’ voor de stem uwes donders seer krachtigh
Zijn sy t’samen geweken, Heer, almachtigh.
De Bergen die seer hoogh verheven zijn,
End’ de diepe dalen, schoon, groen end’ fijn,
Zijn tot den plaetsen haest’lick voort gevaren,
Die hen van u voortijdts bereydet waren.
j. Pause.
5 Ghy hebt de palen des Meyrs gemaeckt vast,
Daer ’t niet over en komt noch oock en wast:
Op dat het niet meer bedeckte ’t aertrijcke,
Deedt ghy, Heer, dat heerlick werck desgelijcke.
Ghy deed ’t water in den dalen aldaer,
End’ liet springen schoone fonteynen klaer,
Die seer lieffelick langhs de Bergen vlieten,
End’ met gerucht in den dalen voortschieten.
[p. 356]
6 Op dat alsoo alle Beesten op ’t velt,
Drincken mochten, zijnde met dorst gequelt,
End’ dat in den beken end’ den rivieren,
Hen verquicken alle de wilde dieren.
Aen den Beken end’ alsins daer ontrent,
Woonen de vogelkens elck aen sijn ent,
Die tusschen de tacken der boomen springen,
End’ lieffelick met soete stemmen singen.
7 Ghy maeckt de steenige bergen eenpaer,
Door uw’ kracht van boven vocht en vruchtbaer,
Soo dat ’t aertrijck vol vruchten is niet kleene,
Die ghy verleent den menschen in ’t gemeene.
Ghy doet ’t gras wassen op bergh en in dal,
Op dat het Vee daer van mach leven al,
Ghy laet dat zaedt voortkomen uyt der eerden,
Daer med’ dat oock de menschen gevoed werden.
8 De wijn, die ’t herte des menschen maeckt bly,
End’ broodt oock om hem te stercken geeft ghy,
Ghy wilt hem daer toe met Oly beschincken,
Op dat sijn aensicht schoon en klaer mach blincken.
De boomen wassen en seer hoogh op-gaen,
Met den Cederen die op Liban staen,
Die u goetheydt, die niemant kan volprijsen,
Selfs heeft geplant, soo de wercken bewijsen.
9 Daer maken de vogelkens haren nest,
End’ geneeren hen een yeder om best,
Op den hoogen Dennen, tot elcken jaren.
Nestelen de wijt-vliegende Oyvaren.
De Bergen vol van allerley gerucht,
Zijn den Geyten end’ Hinden een toevlucht,
In holen daer de Sonne niet kan schijnen,
Behelpen hen de Hasen end’ Konijnen.
ij. Pause.
10 Wat sal ick meer seggen? De Mane klaer
Maecktet ghy om af te deelen dat Iaer:
Der Sonnen loop hebt ghy soo afgemeten,
Datse haren onderganck steets kan weten.
Van der duysterheyt hebt ghy door uw’ kracht
Seer wijsselick, O Heer, gemaeckt de nacht,
In de welck yeder Dier na sijn begeeren,
Hem kan roeren end’ over al geneeren.
11 Als dan komen de jonge Leeuwen voort,
Uytden holen briesschende seer verstoort,
[p. 358]
Na eenen roof loopende wel gemoedet,
Dat aes geeft ghy hen die alle dingh voedet.
Soo haest als de Sonne daer naer opstaet,
Een yeder van hen in sijn kuyle gaet, [1566 sijn ruste
Daer sy blijven tot der nacht sonder sorgen,
En rusten gemackelick in ’t verborgen.
12 Als dan gaet de mensch uyt sonder gevaer,
Om te volbrengen sijnen arbeyt swaer,
Om ’t acker-werck daer med’ hy is beladen,
Te doen van ’s morgens vroegh tot ’s avonts spaden.
O Godt, hoe heerlick en hoe wonderbaer
Zijn uwe wonder-wercken verr’ end’ naer?
Hoe wijsselick doet ghy doch alle saken?
Alle Creaturen uw’ goetheyt smaken.
13 Wie kan uyt-spreken tot eeniger tijdt,
De Dieren die hen roeren in ’t Meyr wijdt?
De groote visschen met den kleenen, plegen
Daer in te swemmen, end’ hen te bewegen.
Daer varen de schepen niet sonder noot,
De Walvisschen die schricklick zijn en groot,
Die ghy, O Heere, hebt gemaeckt om velen,
Sietmen alsins in den wateren spelen.
iij. Pause.
14 Alle Dieren komen, Heer, tot u vry,
Sy sien op u, end’ verwachten dat ghy
Hen haer spijse geeft in bequame tijden,
Als sy noot hebben ende honger lijden.
Soo haest als ghy dan hen haer voeder geeft,
Sy nemen dat, soo dat elck daer van leeft:
Als ghy u hant opent, en hen beg’nadight,
Dan werden sy met goederen verzadight.
15 Maer als ghy van haer u aensicht afwent,
Soo verschricken sy seer in groot ellent:
Ghy neemt, Heer, den asem ende sy sterven,
End’ werden stof, daer in sy oock verderven.
Is ’t dat noch eens uwen asem uytgaet,
Ghy doetse weder leven metter daet,
Soo sy te voor waren in sulcker waerden,
End’ vernieuwt de gestaltenis der aerden.
16 Dat nu voortaen des Heeren heerlickheyt
Vast blijve staen tot in der eeuwigheyt:
De Heer wille doch met genaed’ aenmerken,
End’ aenschouwen alle sijn schoone wercken.
De Heer, segg’ ick, die als hy d’Aerd’ aensiet,
[p. 360]
Haer doet verschricken dat sy van hem vliet:
Die de Bergen door ’t woordt van hem gesproocken
Haest doet beven, sweeten ende seer roocken.
17 Ick wil den Heere gantsch mijn leven langh,
Sonder stil-swijgen prijsen met lof-sangh,
Mijn Godt wil ick, soo langh als ick sal leven,
Psalmen gesangh end’ vereeringe geven.Psalmengesangh????
Ick bidd’ hem dat hy mijn gebedt end’ woort
Hem laet behagen, end’ wesen verhoort,
’t Welck soo het geschiet, ick wil my verblijden,
In den Heer mijnen Godt aen allen zijden.
18 d’Ongeloovig’ end’ Godtloose bekent,
Moeten vergaen en haest nemen een ent:
Wel aen mijn ziel, den goeden Godt wilt loven,
De werelt gantsch prijse den Heer hier boven.
EEn yeder moet tot desen tijden,
De hoogheyt des Heeren belijden,
En prijsen sijnen name goet,
Elck verkondige metter spoet,
Allen volckeren nu voortaen,
De wercken die hy heeft gedaen.
2 Wilt hem loven, end’ van hem singen,
End’ sijn wonder-wercken voortbringen,
Roemt seer sijnen heylighen Naem,
Ghy die hem soeckt van herten t’saem,
Wilt oock wesen tot deser tijdt
In hem verheught ende verblijdt. [1566: + seer
3 Soeckt den Heer, end’ sijn wonder-wercken:
Soeckt sijn aenschijn, daer op wilt mercken,
Vergeet sijn groote daden niet,
Vertelt sijn wonderen met vliet,
Roemt sijn oordeelen end’ sijn woort,
Die de Heer self gebracht heeft voort.
4 Ghy dat zaet Abrahams al voren,
’t Welcke hem Godt heeft uytverkoren:
End’ desgelijcks ghy Iacobs zaet,
’t Welck Godt seer lief heeft metter daet:
Godt is ons Godt end’ blijven sal,
Hy heerschet met kracht over al.
j. Pause.
5 Want Godt gedenckt altijdt genadigh
[p. 362]
Aen sijn verbondt, ’t welck blijft gestadigh,
End’ aen dat woort dat hy heeft klaer
Toe-geseyt, end’ wilt houden waer,
In ’t duysenste geslacht dat leeft,
Soo hy Abraham belooft heeft.
6 Dien eedt en sal niet zijn verloren,
Dien hy Isaac heeft gesworen,
End’ oock Iacob: Maer hy sal fijn
Eeuwighlick vast end’ seker zijn:
In Israel sal dit verbondt
Vast blijven staen tot aller stondt.
7 Ick sal mijn volck, sprack Godt verheven,
’t Schoone landt Canaan ingeven:
Dat sal gewis end’ voor een slot,
Uwes erfdeels wesen dat lot,
Al waren sy weynigh end’ kleyn,
End’ vreemdelingen in ’t gemeyn.
8 Van d’een rijcke tot d’ander krachtigh,
Trocken sy, end’ tot volcken machtigh,
Maer Godt wilde toelaten niet,
Datmen hen aendede verdriet:
Ia self de Koningen hy nietzetfout voor selfs?
Om harent wil ongestraft liet.
ij. Pause.
9 Mijn Gesalfden sprack hy niet schadet, [1566: tussen haakjes]
Mijn Propheten doch niet versmadet.
Hy liet honger komen in ’t lant,
Datmen schier daer geen broodt en vandt.
Maer hy sandt voor hen een man groot,
Die sijn volck hielp uyt ’s hongers noot.
10 Dat was Ioseph, die daer behendigh
Verkocht was tot een knecht ellendigh,
Die in stocken vast lagh end’ stijf,
Met veel ysers rontsom aen ’t lijf:
Tot de tijdt quam, was hy gequelt,
Die Godt daer toe hadde gestelt.
11 Doe hem genoegh hadde, ja seere
Doorloutert end’ beproeft de Heere,
Doe sandt de Koningh tot hem saen,
End’ liet Ioseph los end’ vry gaen,
Hy was een groot Heer, doch liet hy
Ioseph halen end’ maken vry.
[p. 364]
12 Hy maeckte hem sijner dienaren
Een Meester, hoe hoogh dat sy waren,
Hy maeckte hem Regeerder vroet, [1566 regieret]
Van al sijn rijckdom end’ sijn goet,
Om te geven een recht verstandt
Den Wijsen in Egypten-landt.
iij. Pause.
13 Doen reysd’ in Egypten-landt spoedigh,
Met sijn kinderen Iacob goedigh:
Als een vreemdelingh hy daer quam,
In ’t landt van den vervloeckten Cham.
Daer sijn vyanden seer vol pracht,
Gestelt werden onder sijn macht.
14 Godt die daer is die hooghst ge-eerde,
Der vyanden herten verkeerde,
Soo dat sy gram werden end’ fel,
Over Godts lieve knechten snel:
Sy versierden veel listen quaedt,
Om die te verdrucken met smaedt.
15 Mosen end’ Aaron gepresen
Sandt Godt, die hy hadd’ uytgelesen
Tot sijn knechten, die t’saem gelijck,
Al sijn wonder-wercken seer rijck
Souden doen end’ laten geschien,
Dat yederman die konde sien.
16 Hy liet hen duysterheydt toe-kommen,
End’ maecktet gantsch doncker rontsommen,
Dese twee waren oock voortaen
Der stemmen Godts gantsch onderdaen:
Haer water werdt bloet over al,
Dies sterf veel visch in groot getal.
iv. Pause.
17 Hy maeckte der Vorsschen seer vele,
Dat den stanck quam tot in de kele, [1566 die stanck]
Ia tot in ’s Koninghs kamer reyn:
Godt sprack, end’ daer werden gemeyn,
Luysen ende Wormen seer wreedt,
Over ’t gantsche landt wijdt end’ breedt.
18 Hy gaf hagel in steed van regen: [1566 in stadt]
Met vyer-vlammen was ’t landt geslegen,
Den Vijgh-boom end’ den Wijngaert teer,
[p. 366]
Sloegh Godt, end’ oock veel boomen meer.
Hy sprack, end’ haest quamen daer bloot,
Kevers end’ veel Springh-hanen groot.
19 So werdt dat gras alle ver-eten,
De vrucht des veldts werdt oock verbeten,
D’eerste-geboren zijn vergaen,
De sterckste waren oock verdaen,
Godt voerd’ uyt sijn volck menighfout,
Geladen met zilver end’ gout.
20 Daer was onder den hoop gemeyne
Gantsch geen kranckheyt, noch groot noch kleyne,
Egypten was tot deser tijdt
Door des volcks uyt-trecken verblijdt:
Want sy alle minst ende meest
Voor dit volck seer waren bevreest.
v. Pause.
21 Met een wolcke Godt sijn volck deckte,
Om ’s nachts te lichten hy verweckte
Een vyer, ’t welck brande met gewelt,
End’ verlichte dat gantsche velt.
Sy baden Godt die hen haest gaf
Veel Quackelen van boven af.
22 Met Hemels broot spijsd’ hyse allen,
End’ met dorst hardt zijnd’ overvallen, [1566 ontbreekt: hardt???]
Gaf hy uyt den steen water soet
In de Woestijn met overvloet:
Want hy heeft by hem overleydt
Wat Abraham was toe-geseydt.
23 Hy voerde sijn volck uyt met vreughden,
Sijn kind’ren op den wegh verheughden,
End’ songen sijn daden seer schoon,
Tot dat Godt hen tot eenen loon
Der Heydenen erfgoedt gaf in,
Ende met een al haer gewin.
24 Op dats’ als sijn trouwe dienaren,
Sijn geboden souden bewaren,
End’ bereyt souden zijn eenpaer,
Om te houden Godts Wet seer klaer:
Dies moet sijn lof wesen verbreydt
Met Lof-sangh in der eeuwigheydt.
DAnckt Godt, want hy is vriendelick,
End’ sijn goetheyt duyrt eeuwighlick,
Waer is hy die doch kan uytspreken,
Des Heeren wonder-wercken al,
En sijn grootdaden klaer gebleken, [1566 schoon daeden]
Genoeghsaem konnen prijsen sal?
2 Wel dien die houdt u gebodt goet,
End’ in allen dingen recht doet:
Gedenckt mijns, Heer, na uw’ genade,
End’ na uwe vriendelickheydt,
Laet my toekomen vroegh end’ spade
Uwen bystant end’ goedigheydt.
3 Dat wy sien end’ hooren gemeyn,
’t Heyl uwer uytverkoren reyn,
End’ ons daer in mogen verblijden,
Dat het uwen volcke wel gaet:
Dat ick mach roemen t’allen tijden,
Met u erfdeel in desen staet.
j. Pause.
4 Wy end’ onse Vaders met een,
Hebben u vergramt groot en kleen,
Gantsch verkeert zijn, Heer, onse wegen,
Wy zijn trouw’loos aen u gaer seer,
Ons’ Vaders in Egypten plegen
U wercken te vergeten, Heer.
5 Sy en hebben niet recht bedacht
Uwer goetheydt seer groote kracht,
Maer aen de Zee zijn sy al t’same
Den Heere geweest seer rebel,
Doch hy hielpse, door sijnen name,
End’ door sijn macht, end’ niemant el.
6 Hy heeft gestraft de zee seer wijt,
Sy wert droogh, end’ des waters quijt.
Hy voerdese door dat Meyr krachtigh,
Als door een woestijne seer breedt,
En hielpse door sijn hant almachtigh,
Van all’ haer vyanden seer wreedt.
[p. 370]
7 Hy heeftse los end’ vry gestelt
Van harer vyanden gewelt.
In ’t Meyr zijn die alle versopen
Die sijn volck haten, ’t welck heeft fijn
Godt vertrouwt, en met grooten hoopen
Gelooft end’ geroemt den Godt sijn.
ij. Pause.
8 Maer sy hebben vergeten saen
De wercken die Godt hadd’ gedaen,
Sijnen raedt sy niet en verwachten,
Maer werden in de woestijn daer
Belust, end’ hebben met verachten
Godt geterght end’ gelastert swaer.
9 Hy gaf hen harer herten lust,
Dat haer begeerte werdt geblust,
Maer hebben haest de walgh gekregen,
Sy hebben Mosi wederstaen,
End’ oock Aaron aller wegen,
Die de heyl’ge kleeders had aen.
10 Onder Dathan gingh ’t aerdrijck op,
End’ viel Abiram op den kop,
’t Vyer werd haest onder hen ontsteken,
’t Welck de boose heeft verbrant gaer,
End’ tot Oreb gantsch afgeweken,
Maeckten en dienden ’t Kalf daer naer.
11 So waren sy verdwaelt gantsch seer,
End’ hebben God, ’t welck was haer Heer, [1566 eer’???]
By een weydende Kalf geleken:
End’ die wercken vergeten snel,
Die Godt hadd’ met kracht onbesweken,
In Egypten gedaen seer wel.
iij. Pause.
12 Sijn daden vergaten sy haest,
Die doch ’t lant Cham maeckten verbaest,
End’ oock alle sijn wonder-wercken,
Die by ’t Roode Meyr zijn geschiet:
Daerom liet Godt sijn gramschap mercken,
End’ wilde ’t volck brengen tot niet.
[p. 372]
13 Maer Moses Godts verkoren knecht,
Heeft hem tusschen beyden geleght,
End’ Godts toornigheydt afgewendet:
Soo dat hy sijn straffe na liet,
Dat sijn volck niet gantsch wert geschendet
Met soo veel plagen end’ verdriet.
14 Sy veracht’den ’t beloofde lant,
Vol goederen aen elcken kant,
Sijnen woorden sy niet vertrouwden,
Maer murmureerden voor end’ naer
In den hutten die sy hen bouwden,
End’ veracht’den Godts stemme klaer.
15 Daerom hief de Heer op sijn hant
Tegen hen, end’ heeftse met schant,
Met hoopen te neder geslagen.
Onder den volckeren aldaer
Zijn sy met haer zaedt door veel plagen
Verstroyt in Godts toorne seer swaer.
iv. Pause.
16 Baal-Peor hingense aen,
End’ hebben te eten bestaen
Der dooden Afgoden off’randen:
Sy maeckten Godt met haer doen gram:
Dies namse de Heer uyt den landen,
In den toorn die over hen quam.
17 Doe quam Pinehas metter daet,
End’ straft’ een sulck schandelick quaet,
Daer met werden gestilt de plagen.
Welcke werck van Godt was geacht,
Voor een werck na sijn welbehagen,
In der gerechtigheydt volbracht.
18 Sy vergramden oock Godt altijdt,
Aen ’t twist-water met haren strijdt,
Mosen sy oock jammerlick plaeghden,
Bedroefden hem soo seer sijn hert,
Dat hy wat sprack ’t welck Godt mishaeghde [1566 dat Godt
Door ongeduldigheyt end’ smert.
[p. 374]
v. Pause.
19 De Heydenen soo Godt beval,
Brachten sy niet om over al:
Maer spaerden die ’t werck was verboden,
End’ leerden doen haer boosheydt groot,
Sy dienden haer vervloeckt’ Afgoden,
Die hen waren eenen aenstoot.
20 Den velt-Duyvelen seer onreyn
Hebben sy geoffert gemeyn,
Haer Sonen end’ Dochteren t’samen.
Sy vergoten ’t onschuldigh bloet
Harer kinderen in den namen
Der Afgoden in overvloet.
21 Sy hebben ’t lant met bloet bedeckt
Der onschuldigen, end’ bevleckt
Met haer onreynheydt niet om lijden:
Sy hebben schend’lick geboeleert,
End’ dagelijcks aen allen zijden
Met den Afgoden gehoereert.
22 Godt wert over ’t volck seer beroert,
Dat hy soo wijdt hadde gevoert,
End’ kreegh een walgingh sijner erven,
Dies gaf hy sijn volck in der macht
Der Heydenen, die haer verderven
End’ verdruckingh sochten met kracht.
vj. Pause.
23 Haer haeters hebbens’ onder voet
Gehadt, end’ gebracht tot ootmoet,
Godt maecktese vry onbeladen.
Maer sy dreven moetwilligheydt,
Niet ter werelt konde hen schaden,
Dan alleen haer eygen boosheydt.
24 Doch aensagh de Heer in den noot
Sijn volck, end’ uyt genaden bloot
Hoorde hy haer bidden end’ klagen:
Aen sijn Verbondt heeft hy gedacht,
End’ sijns toorns heeft hy leet gedragen,
Na sijn goetheydt seer hoogh geacht.
[p. 376]
25 By hen daer sijn volck was gevaen,
Vonden sy gunst van stonden aen.
Wilt ons, Heer, goedighlick bevrijden,
End’ verlossen door uwen Naem,
Van den Heydenen t’allen zijden,
Soo sullen wy u prijsen t’saem.
26 Gelooft zy Godt van Israel
In eeuwigheydt, end’ niemant el,
Hy zy altijt heerlick gepresen,
Dies moet het volck spreken verheught,
Het moet alsoo eeuwighlick wesen,
Godt zy alsins gelooft met vreught.
WIlt Godt lof en eer geven,
Groot is sijn vriend’lickheyt,
End’ sijn goetheyt verheven,
Blijft in der eeuwigheyt:
Sy die vry zijn gekocht,
Sullen sijn naem verklaren,
En die Godt heeft gebrocht
Uytangst end’ groot beswaren.
2 Hy brenght dat volck te same
UytOost end’ Weste breet,
End uyt Noort onbequame,
End’ oock uyt Zuyden heet.
Soo sy dolen met een
In ongebaende wegen,
Ende doch vinden geen
Plaetse hen wel gelegen.
3 Soo sy door ’s hongers krachten,
End’ met dorst zijn gequelt,
End’ dat schier oock versmachten
Ziel end’ lijf op dat velt:
Soo sy dan Godt seer goet
Bidden in haer ellenden,
Hy sal hem metter spoet
Haest tot haren troost wenden.
4 Hy bringhtse dan seer goedigh,
Op eenen rechten padt,
[p. 378]
Tot datse komen spoedigh
In een bewoonde stadt.
Als dan singen sy reyn
Godts goetheyt diese prijsen,
Van sijn wond’ren niet kleyn
’t Volck sy fijn onderwijsen.
5 De Heer verquickt dat herte
Dat van dorste vergaet,
Dat oock lijdt ’s hongers smerte,
Van hem sijn spijs ontfaet.
Sy die gevangen zijn,
In moort-kuylen verstooten,
Vol van angst, vrees end’ pijn,
Aen ketenen gesloten.
j. Pause.
6 Om datse niet betrachtet
Hadden des Heeren woort,
Maer hadden stout verachtet
Godts gebodt voort en voort.
Doch als sy zijn in noot,
End’ ootmoedelick klagen:
End’ in lijden seer groot
Benouwt zijn end’ verslagen:
7 Soo sy bidden den Heere
In al haer lijden swaer,
Haer kruys, om sijns Naems eere,
Weert hy hen haest daer naer.
Uytden moort-kuylen fel,
Uytangst end’ oock uyt schanden
Verlost hy die seer snel,
End’ uyt yseren banden.
8 Godts goetheyt diese prijsen,
Als dan singen sy reyn,
’t Volck sy fijn onderwijsen
Van sijn wond’ren niet kleyn.
Om dat hy breeckt met een
Al de metalen deuren,
En grendels slaet ontween,
Door sijn kracht tot dier uren.
[p. 380]
9 Die met kruys zijn beladen
Om harer sonden stanck,
End’ zijn om haer misdaden
Vytdroogende seer kranck.
Als sy in sulck geval
Niet eten tot dien stonden:
Maer werpen ’t uyt met al,
End’ zijn half doodt bevonden.
10 Soo sy bidden den Heere
In al haer lijden swaer,
Haer kruys, om sijns Naems eere,
Weert hy hen haest daer naer.
Als hy spreeckt een woort goet,
Gesontheyt sy verwerven,
Daer door zijn sy behoet
Van der doodt en ’t verderven.
11 Godts goetheyt diese prijsen,
Als dan singen sy reyn,
’t Volck sy fijn onderwijsen
Van sijn wond’ren niet kleyn.
Sy doen Godt t’sijner tijdt
Danck-offeren bequame,
End’ melden seer verblijdt
Met vreught sijn doen al t’same.
ij. Pause.
12 Die in Galeyen blijven
Ter Zee hier ende daer,
Ende te water drijven
Haren handel eenpaer:
Die sien altijdt seer wel
Godts wonderlicke wercken,
In ’t Meyr vol baren fel,
Konnense die bemercken.
13 Als Godt beveelt den winden,
Sy blasen met gewelt,
Soo datmen haest kan vinden
’t Meyr met baren ontstelt.
Sy varen hoogh seer haest,
Dan vallense te gronden,
Dat het volck wert verbaest,
End’ half doodt schier bevonden.
[p. 382]
14 Sy suyselen end’ vallen,
Als dronckaerts in ’t gemeen,
End’ verliesen met allen
Sin end’ verstant met een.
Soo sy dan Godt seer goet
Bidden in haer ellenden,
Hy sal hem metter spoet
Haest tot haren troost wenden.
15 Hy maeckt de winden stille,
De baren soomen siet,
Moeten na sijnen wille
Stil zijn, end’ roeren niet.
De tempeesten stilt hy,
Dat sy met blyschap slaven, [1566 Dies
End’ brenghtse daer na vry
In een gewisse haven.
16 Godts goetheyt diese prijsen,
Als dan singen sy reyn,
’t Volck sy fijn onderwijsen
Van sijn wond’ren niet kleyn.
By ’t volck sonder verdragh
Godts Name sy vereeren,
End’ doen daer van gewagh,
By eersame Raets-Heeren.
iij. Pause.
17 Hem, die de water-stroomen
Maeckt een drooge woestijn,
End’ de Beken alommen
Gantsch uytgedrooght doet zijn.
Die dat aerdtrijck vruchtbaer
Plaeght met onvruchtbaerheden,
Om den menschen die daer
In drijven haer boosheden.
18 Die den dorren aerdtrijcke
Geeft waters overvloet,
Op Heyden desghelijcke
De Beken loopen doet:
End’ daer by een versaemt
’t Volck met honger beladen,
[p. 384]
Die steden seer vernaemt
Daer bouwen sonder schaden.
19 Die daer na ’t velt bezaeyen,
Planten oock wijngaert soet,
Daer van sy daer na maeyen
Iaerlijcks de vruchten goet.
Daer werden sy verzaet,
Sy nemen toe en bloeyen,
Men siet in sulcken staet
Haer vee wassen end’ groeyen.
20 Dan werden sy gemindert,
End’ seer kleyn in ’t getal
Door tegenheydt gehindert,
End’ door noot over al;
Rijck, Edel, seer vernaemt
Werden verstroyt te malen,
In onwegen beschaemt
Achter lande sy dwalen.
21 Doch helpt Godt end’ bevrijdet
d’Armen uyt tegenspoet,
Sijn zaedt gebenedijdet
Godt gelijck schaepkens goet.
De Vrome die dit sien,
Verheugen onverdroten,
Maer de Godtloose vlien
Met den mont toegesloten.
22 Die wijs is, sal sulcks achten,
End’ dit al gade slaen,
End’ Godts goetheydt betrachten,
Soo sal hy die verstaen.
{Op de wijse van den Lx. Psalm.}
MYn hert is, O Heer, recht bereyt,
Met ernst ende met vyerigheyt,
Om dichten, en u met gesangh
Te loven met Harpen geklangh.
Ghy mijn Psalter ontwaecket vry,
En ghy mijn Harpe wilt oock bly
[p. 386]
Godt loven: want ’s morgens bequame
Wil ick vroegh prijsen sijnen name.
2 Ick wil u dancken, O mijn Heer,
Onder den volckeren gaer seer,
Ick wil uwen roem maken kondt
Met Psalmen, nu en t’aller stondt.
Want uwe genade seer soet
Gaet soo wijdt als den Hemel doet:
Uwe waerheyt haer soo wijdt recket,
Als den Hemel in ’t breede strecket.
3 Verheft u seer hoogh, Heer mitsdien
Laet uw’ heerlickheyt alsins sien,
End’ op dat u volck verlost zy,
Helpt my met uw’ hant, end’ hoort my.
Maer Godt heeft verhoort ’t gebedt mijn
Van sijnen Bergh, dies moet ick zijn
Verblijdt: want hy heeft my gegeven
Sichem, en ’t dal Succot daer neven.
Pause.
4 ’t Geheele lant Gilead reyn,
Sal my gegeven zijn alleyn,
Van Manasse ’t geheele goet
Sal mijn wesen met overvloet.
In Ephraim met sijn volck al
Mijn hooft ick lieflick rusten sal:
Iuda sal oock zijn desgelijcke
’t Voornaemste van mijn Koninghrijcke.
5 Maer Moab sal zijn met oneer,
Ick en achtet gantsch’lick niet meer
Dan een wasch-vat, daer in dat mijn
Voeten sullen gewasschen zijn.
Edom acht ick met sijn volck koen
Niet beter dan mijn oude schoen,
Palestina sal met gesangen
End’ eerbiedinge my ontfangen.
6 Wie geleydt my van dat volck mijn,
In een stadt daer ick vry sal zijn,
Die sterck is? wie sal wederom
My brenghen in dat landt Edom?
Sult ghy dat niet doen, Heer, hier naer,
Ghy die ons verstroyt hier en daer?
[p. 388]
Ghy die met onsen leger koene
Niet ginght alsoo ghy pleeght te doene? [1566: plaght]
7 Doet ons bystant, Heer, in den noot,
Tegen den geweldigen groot:
Want menschen hulp, soo men nu siet,
Is in den noot veel min dan niet.
Maer Godt sal ons maken seer sterck
Tegen onse haters in ’t perck,
Hy sal vertreden ons’ vyanden,
En hen t’samen brengen te schanden. [1566 End sy]
{Op de wijse van den xxviij. Psalm.}
O Heer mijn roem en eer gepresen,
Wilt doch voortaen niet stille wesen,
De boos’ openen hare monden
Tegen my, en t’samen verkonden
Valscheydt, end’ veel leughenen quaet,
Met tongen argh end’ obstinaet.
2 Sonder oorsaeck sy steedts quaet spreken,
Met haet fel sy hen aen my wreken:
Voor liefde, die ick t’allen tijden
Hen doe, seer hardt sy my bestrijden:
Maer in mijn tegenheydt niet kleyn
Is ’t gebedt mijn toevlucht alleyn.
3 Voor ’t goede quaedt sy my bewijsen,
End’ voor liefde haet met afgrijsen,spatie?
Dies wilts’, o Heer, met angst end’ beven,
Den godtloosen wreedt over-geven,
Dat hem stae aen de rechter-handt
Tot sijn verderf sijne vyandt.
4 Als hy voor dat recht sal verschijnen,
Laet hem veroordeelt zijn met pijnen:
Laet sijn ghebeden hem verkeeren
Tot sond’, end’ tot sijner on-eeren,
Laet sijn dagen haest’lick vergaen,
End’ andere sijn ampt ontfaen.
5 Laet oock sijn kind’ren weesen werden
End’ sijn wijf een weduw’ op eerden:
Laetse dwalen: End’ beyde t’samen
Broodt bedelen, wiltse beschamen,
[p. 390]
Verderftse gaer, maecktse beroyt,
Laetse uytlandigh zijn verstroyt. [1566 wtlandisch???sijn end
6 Laet de woeckenaers gantsch uytsuypenzetfout; 1566:woeckeraers
Sijn goedt: end’ dat hem onderkruypen
De vreemde, ja rooven gestadigh:
Dat hem niemandt en zy ghenadigh,
Noch oock hem ontferm in ’t ghemeyn
Over sijn arme Weesen kleyn.
j. Pause.
7 Dat sijn nakomers haest versmachten,
End’ vergaen in ’t tweede gheslachte:
Sijn huys zy te gronde ghesmeten:
Dat nemmermeer werde vergeten
Sijner Vaderen sonden swaer,
Die sy gedaen hebben eenpaer.
8 Wilt, Heer, oock sijner moeder sonden
Gedachtigh zijn tot allen stonden,
Laet de boosheydt, die sy bedrijven,
t’Eeuwigher tijdt, Heer, voor u blijven:
Laet haer ghedachtenisse saen
Van der aerden gantsch’lick vergaen.
9 Om dat hy noyt en hadd’ ontfarmen
Over den bedruckten end’ armen:
Maer vervolghde hen die daer saten
Met ellent benouwt boven maten.
De beswaerde met angst end’ noot
Vervolghde hy wreedt totter doot.
10 Hy heeft den vloeck ghewenscht alommen,
Laet die nu, Heer, over hem kommen:
Hy begeerde noyt geenen zegen,
Dies geeft hem dien in geenen wegen:
Laet hem met ongeluck end’ leet
Als met eenen rock zijn ghekleet.
11 Ghelijck men ’t water pleeght te drincken:
Wilt hem alsoo den vloeck in-schincken,
Soo d’Oly de beenen doordringet,
Laet hem oock soo wesen omringet:
End’ als met een rieme seer snel
Omgegort zijn met vloecken fel.
12 Dit zy den loon in allen landen
Mijner moetwilliger vyanden:
[p. 392]
Laet sulcks de quaed’ tongen be-erven,
Die met list soecken mijn verderven:
Maer ghy, O Heer, in desen noot,
Helpt my om uw’s naems wille groot.
ij. Pause.
13 Heer, mijn troost staet op uw’ genade,
Verlost my nu, komt my te stade: [1566 staet my in staede
Want ick ben ellendigh vol plagen,
Mijn hert in my is gantsch verslagen,
Ick vare wech in desen staet
Gelijck een schaduwe vergaet.
14 Dickwijls ben ick verjaeght met tranen
Soo men in ’t velt jaeght de Sprinck-hanen:
Mijn knien zijn swack en sonder krachten,
Van vasten daghen langh end’ nachten:
Mijn vleesch is mager, want gaer net
Is verteert al mijns lichaems vet.
15 Noch moet ick, Heer, aen allen zijden
Duysent spot-red’nen van hen lijden:
Als sy my sien de boose Kudden,
’t Hooft over my sy t’samen schudden: [1566: my t’saemen
Maer ghy, mijn Koningh end’ mijn Heer,
Helpt my genadelick nu meer.
16 Op datse, Heer, mogen bemercken
Dat dit zijn uwer handen wercken,
En dat sy sulcks mogen belijden,
Dat ghy my wilt end’ kondt bevrijden:
Sy sullen my vloecken vol spijt,
Maer ghy sult zegenen altijdt.
17 Is ’t datse hen tegen my stellen,
Ghy sultse met smaet neder vellen,
End’ sult my met blyschap verhoogen,
Daer sy sullen zijn aengetogen
Met smaedt: want haer kleedt wesen sal
Schand’ end’ groot oneer over al.
18 Ick wil Godt met mijn gesangh prijsen,
In den Gemeynten sal op-rijsen
Sijn roem: want hy heeft by-gestanden
Den armen, dien hy lost uyt handen [1566: laett
Der boosen, soo dat ledigh koemt
Hy die t’onrechte was verdoemt.
[p. 394]
DE Heer heeft gesproken tot mijnen Heere,
Set u nu fijn tot mijner rechterhandt,
Tot dat ick uw’ vyanden met oneere
Tot eenen voetbanck maeck in ’t gantsche lant.
2 Godt sal dat Scepter van u Koninghrijcke
UytZyon strecken over d’aerde breet:
End’ hy sal tot u spreken desgelijcke,
Heerschet over all’ uw’ vyanden wreet.
3 Vrywilligh sal ’t volck geschenck doen met vreden,
Op den dagh van uwe krooninghe fijn.
Gelijck den dauw rijckelick valt beneden, [1566: die
Sullen u veel kind’ren geboren zijn.
4 Godt heeft met ernst geseyt ende gesworen,
Met eenen eedt, die vast’lick sal bestaen,
Ghy zijt een eeuwigh Priester uytverkoren,
Na Melchisedechs ordeningh voortaen.
5 Tot uwer rechter-hant sal Godt verderven
All’ uwe vyanden met grooter kracht:
De boose Koningen sal hy doen sterven,
Ter tijt sijner gramschap met voller macht.
6 Hy sal hem oock aen de Heydenen wreken,
En ’t lant vol maken met lichamen doot:
End’ eynd’lick dat hooft gantsch in stucken breken,
’t Welck nu heerschet over veel landen groot.
7 Ia hy sal oock op den wegh uyt de Beken
Haest drincken van ’t loopende water klaer,
End’ sal daer naer sijn hooft heerlick opsteken,
End’ hebben de overwinningh eenpaer.
DEn lof end’ prijs gantsch over al,
Met herten vry ick roemen sal,
Mijns Heeren, en Godts van hier boven,
In sijn Gemeente seer bequaem,
Daer de Vromen komen te saem,
Sal ick den Heer dancken end’ loven.
[p. 396]
2.
Godts wercken zijn groot ende goet,
Wie die waerneemt met herten vroet,
Die heeft daer in een groot behagen:
Wat hy maeckt is heerlick end’ soet,
Dies sijn gerechtheyt sal en moet
Vast blijven ten eeuwighen dagen.
3.
Godt heeft door sijn daden niet slecht
Een gedachtenis opgherecht
Sijner goedigheydt seer genadigh:
Hy spijst die hem vreesen eerbaer,
En sijn Verbondt dat blijft hier naer
Eeuwighlick vast ende gestadigh.
Pause.
4.
Den sijnen maeckt hy bekent hier
Sijn daden, end’ geeft goedertier
Tot erfgoedt der Heydenen landen.
De waerheydt end’ gerechtigheydt,
Welcke blijven in eeuwigheydt,
Zijn t’saem de wercken sijner handen.
5.
Sijn geboden louter end’ klaer
Zijn oprecht, oock is sijn woort waer,
Die vast staen sullen end’ beklijven.
Hy heeft sijn volck verlost met kracht,
End’ een Bondt te wege gebracht,
’t Welck bestendigh en vast sal blijven.
6.
Heyligh end’ heerlick is sijn naem,
Oock sal Godes vreese bequaem
’t Begin der rechter wijsheydt wesen:
Hy is wel kloeck ende wel vroet
Die Godt vreest, end’ sijnen wil doet,
Die werdt in eeuwigheyt gepresen.
[p. 398]
WEl hem die altijdt is begeven
Tot Gods vrees’ in alle sijn leven,
Die lust tot sijn woort heeft verkregen:
Sijn zaet sal seer geweldigh wesen,
Door Godts genade hoogh gepresen
Verkrijgen de Vrome den zegen.
2.
Rijckdom end’ volheyt aller dingen
Sal Godt deses mans huys toebringen,
Sijn gerechtigheydt sal beklijven:
Den Vromen sal een licht verschijnen,
’t Welck de duysterheydt sal verdwijnen,
Door Godts goetheyt, die vast sal blijven.
3.
Wel hem die uyt-leent door meed’lijden,
Die ’t sijne doet tot allen tijden
Oprecht’lick sonder yemants schade:
Die sal in eeuwig’ eere blincken,
Men sal sijner eerlick gedincken
In alle plaetsen vroegh end’ spade.
4.
Als daer vallen seer sware plagen,
Soo werdt hy door angst niet verslagen,
Want hy hoopt vast op Godt almachtigh:
Dies is hy getroost end’ vrymoedigh,
End’ sal sijn lust sien overvloedigh
In den val der vyanden krachtigh.
5.
Hy deelt sijn goet uyt met ontfarmen
Den behoeftigen end’ den armen:
Sijn gerechtigheyt blijft gestadigh:
Seer hoogh wert sijn hoorne verheven,
Oock sal hem een sulck eere geven,
Die eeuwigh blijft, de Heer genadigh.
6.
De Godtloose sullen Godts daden
Met verdriet sien, end’ seer beladen
[p. 400]
Bijten de tanden, end’ hen quellen:
Sy sullen uytdroogen end’ sterven
End’ in haer lusten boos verderven
Hoe sy hen oock daer tegen stellen.
GHy kind’ren die den Heer dient vry,
Looft ende prijst sijnen naem bly,
Laet de hoogheyt Godts zijn gepresen,
Laet seer heerlick nu zijn verklaert,
Des Heeren naem seer wijt vermaert,
End’ eeuwighlick voort verhooght wesen.
2 Van der Sonnen opgangk seer klaer
Tot den onderganck moet eenpaer,
Gelooft wesen uwen naem Heere.
Die over alle volcken wreet
Heerschet, end’ so wijt, end’ soo breet
Als den Hemel is, streckt sijn eere.
3 Wie is onsen Heere gelijck,
Die in sijn Hemelsch Koninghrijck
Soo verheven is met eerwaerde?
End’ van daer sijn oogen af-slaet,
Siende hoe ’t allesins toegaet
In den Hemel en oock op d’Aerde?
4 Hy heft seer fijn op uyt den stof
De kleyne tot sijn eer, end’ lof,
Uyt den dreck verhooght hy den armen.
Dat hy hem by den Vorsten groot,
Ia by den Vorsten sijns volcks bloot,
Verheffe na sijn groot ontfarmen.
5 ’t Huys des wijfs ’t welck was onvruchtbaer
Geeft hy vol kinderen eerbaer,
Die in ’t huys spelen, end’ op straten.
Soo dat d’onvruchtbare veracht,
Kind’ren gewint met grooter macht,
Dies sy verblijdt wert boven maten.
DOe Israel Egypten-landt verliet,
En als ’t huys Iacobs gantschelick afschiet,
[p. 402]
Van ’t vreemt volck en sijn wesen,
Iuda wert Godts heylig’ eere seer klaer,
En Godt werdt Israels Heer openbaer,
Ia een Heer hoogh gepresen.
2 De Zee sagh sulcks aen, en weeck seer verbaest,
De Iordaen oock was gedwongen met haest
Haer achterwaerts te keeren.
Als schapen sprongen de bergen met een,
End’ de heuvelen end’ berghskens kleen,
Gelijck Lammerkens teere.
3 Wat was u Zee, dat ghy wegh vloot soo saen,
Ende waeromme zijt ghy, O Iordaen,
Soo te rugge gedreven?
Bergen waerom spronght ghy als schapen vet?
Ghy berghskens waerom hebt ghy u ontset
Als Lammerkens die beven?
4 Voor Godts aenschijn die alle dingh vermach,
Voor Iacobs Godt, voor wien (soomen daer sagh)
’t Aertrijck beefde waerachtigh.
Voor dien Godt die maken kan eenen steyn
Tot een Meyr, en doet springen een Fonteyn
Uyt een steen-rotse krachtigh.
NIet ons, niet ons, maer u behoort, O Heer,
Om uwes woorts wille alleen de eer,
’t Welck is en blijft waerachtigh:
Waerom souden de Heydenen met spot,
Lacchende seggen: waer is nu haer Godt,
Dien sy aenroepen klachtigh?
2 Onse Godt woont in den Hemel voorwaer,
Hy maeckt en doet alles in ’t openbaer,
Wat hy wil in den landen:
Maer aller Heydenen Afgoden zijn
Niet dan Goudt en Silver geloutert fijn,
Wercken der menschen handen.
3 Sy hebben monden en spreken gaer niet,
En oogen der welcker geene yet siet,
Het zijn al doode dingen.
[p. 404]
Sy hebben ooren, maer gantsch geen gehoor,
Neusen, nochtans wat men hen stellet voor
Geenen reuck sy inbringen.
4 Sy hebben handen end’ grijpen niets aen,
Haer voeten konnen gantschelick niet gaen,
Haer kele kan niet spreken.
Diese maken zijn hen gelijck voortaen,
En diese besoecken en daer op staen,
Zijn daer by vergeleken.
Pause.
5 Maer ghy Israel hoopt op den Heer reyn,
Hy is uwe hulp end’ uw’ kracht alleyn,
End’ uwen schilt bevonden.
Ghy huys Aarons op Godt vast betrouwt,
Hy is uw’ sterckheyt als ghy zijt benouwt,
Die u hielp t’allen stonden.
6 Ghy die Godt vreest, laet uw’ hoop zijn gestelt
Op Godt, die uw’ kracht is end’ uw’ gewelt,
Voor wien de boose beven.
De Heer gedenckt onser, hy wil oock goet,
Israels end’ Aarons huys met spoet,
Sijn zegeninge geven.
7 Allen dien die Godt vreesen in ’t gemeyn,
Het zy datse groot zijn oft oock seer kleyn,
Doet Godt veel goets genadigh.
De Heer sal u meer zegenen altijdt,
End’ uwe kinderen maken verblijdt
Door sijn goetheyt weldadigh.
8 Ghy zijt dat volck dien Godt uyt liefden geeft
Veel goets: die den Hemel end’ Aerde heeft
Gemaeckt seere bequame:
De Hemelen zijn des Heeren alleyn,
Der menschen kinderen dat aerdtsche pleyn
Gaf hy in al te same.
9 De dooden en sullen, Heer, uwen lof [1566: Iooden]
Niet verkonden, noch sy die nu in ’t stof
End’ in ’t graf zijn gelegen:
Maer wy die leven, sullen over al
U altijdt loven met blijde geschal,
End’ prijsen aller wegen.
[p. 406]
ICk heb den Heer lief, want hy heeft verhoort
Mijn stem ende bidden in mijn swaer klagen,
Ick sal hem bidden in mijn quade dagen,
Om dat hy hem tot my neyght na sijn woort.
2 De stricken des doots hadden my omvaen,
Ick was beladen met angsten der hellen:
Ick was in noodt, in suchten, end’ in quellen,
Doch ick riep des Heeren Naem alsoo aen:
3 O Heer, verlost mijn ziel uyt desen noot,
End’ ick bevondt dat hy was seer weldadigh,
Seer vriendelick end’ oock seere genadigh,
Die wel behoedt d’eenvoudige seer bloot.
4 Want als ick ter neder lagh onder voet,
Geholpen heeft my onsen Godt almachtigh,
Dies weest te vreden, O mijn ziele klachtigh,
Na dien dat de Heer u dees weldaet doet.
5 Ghy hebt, Heer, mijn ziel bevrijt van den doot,
Mijn oogen van tranen, mijn voet voor vallen,
Dies wil ick wandelen mijn dagen allen
Vromelick voor u, O mijn Godt seer groot.
Pause
6 Ick geloove, dies spreeck in ’t gemeen,
Doch werdt mijn ziel seer jammerlick geplaget.
Dies sprack ick met een gemoet gaer vertsaget:
Alle menschen zijn leugenaers met een.
7 Hoe sal ick doch Godt sijn weldaden al
Vergelden? Ick sal den Beker heylsame
Nemen in der hant, en des Heeren name
Met danckbaerheyt ick verkondigen sal.
8 Ick wil mijn beloften in ’t openbaer,
Betalen in Godts Gemeynte gepresen:
De doot der Heyligen voor Godt sal wesen
Een dinck dat kostelick is en dierbaer.
[p. 408]
9 Heer ick ben u knecht, ja ick ben u knecht,
En een sone van uwer dienstmaeght kleyne:
Mijn banden hebt ghy gebroken alleyne,
Dies wil ick u danck-offeren oprecht.
10 Dat is, Ick wil uwen Naem maken kondt
Die heerlick is, end’ seer hooge verheven.
Ick wil den Heere mijn belofe geven
Midden onder sijn volck tot deser stondt.
11 In den voorhoven des Heeren seer reyn
Wil ick van herten hem lof-sangen singen,
Ick wil tot Ierusalem hem toe-bringen
Sijnen prijs, looft hem met my in ’t gemeyn.
GHy Heydenen looft t’saem den Heer,
Ghy volckeren bewijst hem eer,
Want groot is sijn genade goet,
Over ons al in overvloet:
Bestendigh is oock sijn waerheyt,
Over ons in der eeuwigheydt.
{Op de wijse van den Lxvj. Psalm.}
DAncket den Heer seer hoogh gepresen,
Want groot is sijn vriendelickheyt,
Sijn goedertierenheyt sal wesen,
Bestendigh in der eeuwigheydt,
Israel moet hem nu begeven
Om te verkonden met bescheyt,
Dat Godts barmhertigheyt verheven,
Geduert tot in der eeuwigheyt.
2 Dat huys Aarons al te same,
Moet nu bekennen wijdt end’ breydt,
Dat des Heeren goetheyt bequame
Geduert tot in der eeuwigheydt.
Sy al die Godt vreesen ootmoedigh
Moeten spreken met vlijtigheydt:
Dat onses Godts genade goedigh,
Gheduert tot in der eeuwigheydt.
[p. 410]
3 Als ick, Heer, in angst was gestadigh,
Soo riep ick Godt den Heere aen,
End’ hy verhoorde my genadigh,
Met troost heeft hy my by gestaen.
De Heer is met my t’allen tijden:
Dies vrees ick niet wat menschen koen,
Die my haten ende benijden,
Voor kruys end’ verdriet my aendoen.
j. Pause.
4 Godt is met my, dien ick betrouwe,
Met allen die my jonstigh zijn,
Dies sal ick mijnen lust noch schouwen
Aen alle de vyanden mijn.
Het is beter op Godt te hopen,
Dan op menschen die haest vergaen,
Veel beter is ’t tot Godt te loopen
In noodt, dan op Princen te staen.
5 Veel menschen my listigh omringen,
Aen allen zijden openbaer,
Doch ick wilse t’samen ombringen
In des Heeren Name voorwaer.
Sy omringen my nu ten tijden,
Met grooter kracht ende gewelt,
Maer Godt sal my voor hen bevrijden:
Sy werden haest neder gevelt.
6 Als van den Byen was ick besloten,
Van den dwasen die met der schant
Gedempt zijn, ’t welck hen heeft verdroten
Als ’t vyer, d’welck de doornen af-brandt.
Ghy vyandt ghy hebt my versteken,
End’ gesocht te brengen ten val,
Maer Godt heeft my (’t heeft wel gebleken)
Onderstant gedaen over al:
7 Godt seer sterck is mijn kracht alleyne,
Mijn roem ende mijn eere groot,
Ende mijn lof-sangh in ’t gemeyne,
Mijn Salighmaker in den noot.
De Vroom’ in haren hutten singen
Zijnde verblijdt end’ verheught seer,
Van uw’ handt sterck, die alle dingen
Krachtelick overwint, O Heer.
[p. 412]
ij. Pause.
8 De stercke rechter-hant des Heeren,
Is seer verhooght tot deser tijd,
End’ behoudt ’t velt met kracht en eeren,
Sulcks singht dat volck zijnde verblijdt.
Maeckt u van hier al mijn vyanden,
Ick sal niet sterven noch vergaen,
Maer leven, end’ in allen landen
Van Godts weldaden doen vermaen.
9 Godt heeft my, ’t is waer, gekastijdet
End’ vaderlick getuchtight wel,
Doch hy heeft my tot nu bevrijdet,
Genadelick van der doodt fel.
De groote poorten doet doch open
Des Tempels daer de Vroom’ in zijn,
Op dat ick vry daer in mach loopen,
End’ heerlick loven den Godt mijn.
10 De poorten schoon kost’lick verheven
Zijn des Heeren poorten voortaen,
De Vrome tot deughden begeven,
Sullen al t’saem daer door in-gaen.
Daer werdt ghy, Heer, van my beleden,
Ende groot gemaeckt van nu voort,
Want in mijn meeste tegenheden,
Hebt ghy my verlost end’ verhoort.
iij. Pause.
11 De Steen dien de Bou-heeren t’same,
Verworpen hebben end’ veracht,
Is geworden seere bequame
De hoeck-steen die ’t huys houdt met kracht,
Dit wonder is door Godts vermogen,
End’ door sijn macht alsoo geschiet.
Dit is voorwaer in onsen oogen
Een wonder-werck, ’t welck men hier siet.
12 Dit is den dagh schoon uytgelesen,
Dien de Heer self nu gemaeckt heeft:
Dies moeten wy seer verheught wesen,
End’ verblijdt zijn, want Godt sulcks geeft.
Ick bidd’ u, Heer, in mijn verdrucken,
Uwen Koningh doch hulpe doet:
Ende laet doch nu wel gelucken
’s Koninghs ingangh, end’ hem behoedt.
[p. 414]
13 Gelooft zy hy die komt gereden
Tot ons in des Heeren naem reyn:
Zegen zy over u in vreden,
Ghy Godts huys-genooten gemeyn.
De Heer is een Godt vol genaden,
Die ons alle verlicht seer klaer,
Bindt den slacht-offer onbeladen,
Aen de hoornen van den Altaer.
14 Ghy zijt mijn Godt, dien ick doe eere,
Met lof-sangen van soeten toon:
U alleen aenbidd’ ick, O Heere,
End’ prijs u steeds met Psalmen schoon.
Dancket den Heer seer hoogh gepresen,
Want groot is sijn vriendelickheyt,
Sijn goedertierenheyt sal wesen
Bestendigh in der eeuwigheydt.
A. Aleph. I.
GElucksaligh is de mensche die leeft
In een gemoedt dat oprecht is bevonden,
Die hem geheel tot Godts wetten begeeft:
Wel hem die neerstigh is tot allen stonden,
Om te houden Godts geboden seer soet,
End’ sijn kennisse met vliet te doorgronden.
2 De sulcke zijn niet boos, maer wijs en vroet,
Die altijdts gaen in Godts Wetten en wegen,
End’ soecken te doen wat recht is end’ goet.
Ghy wilt, Heer, dat een yeder zy genegen,
Te houden uwe geboden seer klaer,
Met vyerigheydt soo uw’ kinderen plegen.
3 Och waer ’t dat ghy mijn leven gantsch en gaer
Schicktet na uwe Wet, door uw’ genaden,
Dat ick niet af en viele hier noch daer.
So langh werd’ ick bevrijt voor schant en schaden
Als ick u Woort met vlijt sal mercken aen,
End’ my sal soecken daer met te beraden.
4 Dan sult ghy van my prijs en eer ontfaen
Uyteen reyn hert, als ick werd’ onderwesen
Van uw’ Rechten, die met dat Recht bestaen.
Ick wil houden uwe Wet uytgelesen,
Dies bid ick, zijnde met kranckheyt bevaen,
Verlaet my niet langer, O Godt gepresen.
[p. 416]
B. Beth. II.
5 Hoe sal een jonghman onstraffelick gaen
In sijn wegen? Als hy hem recht sal dragen
Ne u gebodt en Goddelick vermaen.
Ick soeck u Heer, met een neerstigh na-vragen,
Dies van uwer Wet en laet my doch niet
Af-wijcken, nu noch oock tot geenen dagen.
6 In mijn hert end’ gemoedt, alsoo men siet,
Draegh ick u Woort, dat ick niet overtrede,
Maer trouw’lick wandel in u Woort met vliet.
O Heer, uwen Naem moet wesen beleden
Van my, end’ hoogh gepresen boven al,
Leert my verstaen uwe Rechten end’ Zeden.
7 Met mijnen lippen ick vertellen sal
Uwe Rechten, die ick steeds wil vermonden,
Sonder yet te vergeten groot oft smal,
In uw’ getuyg’nissen heb ick bevonden
Meer troosts en vreughts, dan een mensch onverzaet
Vindt in ’s werelts rijckdom t’eenigen stonden.
8 Ick spreke van u gebodt vroegh end’ spaed,
En soecke te verwerven nu ten tijden
’t Verstant uws weeghs daer na dat my ’t hert staet.
In u geboden sal ick my verblijden,
End’ mercken op u Woordt end’ uwen raet,
Dien ick bewaren sal ende belijden.
C. Gimel. III.
9 Stort uwe gaven op my uwen knecht,
Op dat ick, Heer, eeuwigh daer door mach leven,
End’ onderhouden u gebodt oprecht.
Reynight mijn duyster oogen, wilt my geven
Een reyn gesicht, op dat ick mercken kan
De wonderen uwer Wet hoogh verheven.
10 Ick ben een gast, end’ gelijck een vreemt man,
Daerom wilt my, Heer, de kennisse schincken,
Uwes woordts, dat ick niet wijcke daer van.
Mijn ziel is krachteloos van steeds te dincken
Met groot verlangh na dat rechte verstant,
Uwer Rechten die schoon ende klaer blincken.
11 Ghy straft de stouten en brenghtse ter schandt,
Oock zijn sy die moetwillens van u wijcken
Gantschlick vervloeckt in sulck verkeert verstandt.
Voor smaet, oneer end’ alles desgelijcken
Behoedt my, want uwe tuyghnissen reyn
[p. 418]
Houd ick seer vast sonder eenigh beswijcken.
12 Versamelt zijn nu de Heeren by een,
End’ met gemack in spot van my sy spreken,
Maer u knecht spreeckt van u Wetten alleen.
Als ick die hebbe my kan niet ontbreken,
Sy zijn mijn Raets-heeren geacht niet kleen,
Welcker troost in noot my niet heeft besweken.
D. Daleth. IIII.
13 Ick ben voorwaer hem gelijck, die daer leyt
In ’t graf bedeckt, maer wilt my, O Heer, krachtigh
Verquicken, soo ghy my hebt toegeseyt.
Ick heb in noot u aengeroepen klachtigh,
End’ ghy hebt my verhoort, wilt my voort meer
Hooren end’ leeren uw’ Rechten waerachtigh.
14 Onderwijst my in uwes Gesets Leer,
Soo sal ick de wonder heden betrachtenspatie???
Uwes Woorts, en die melden t’ uwer eer.
Ick ben bedruckt, ’t herte dunckt my versmachten,
Sterckt my met u beloften end’ u Woort:
Ick bid u Heer, wilt my doch niet verachten.
15 Van onrechten wegen bevrijt my voort,
End’ geeft my uwe Wet tot mijn oorboren,
Die my sekerlick geleyt ongestoort:
Ick heb den wegh der waerheyt uytverkoren,
End’ slae op u gebodt in desen strijt
Mijn oogen, op dat ick niet gae verloren.
16 Dewijl ick dan, Heer, met een hert verblijt
Uwe Wet soo neerstelick heb bewaret,
Van schanden en oneer my doch bevrijt.
Ick sal vrywilligh gaen, end’ onbeswaret
In den wegh uwer geboden altijt,
Als uwen troost my sal wesen verklaret.
E. He. V.
17 Leert my, Heer, uwen wegh gantsch ende gaer,
Die volmaeckt is, bekennen en bewaren,
Dat ick dien houde tot den eynd’ eenpaer.
Geeft my uwen geest dat ick mach ervaren
U woort, ick sal dat houden onderdaen,
Van herten in ’t midden uwer dienaren.
18 Geleyt my doch, maeckt dat ick recht mach gaen
Sonder wijcken in allen uwen paden,
Want mijnen lust heb ick alleen daer aen.
Beweeght mijn hert, end’ wilt my wel beraden
[p. 420]
Tot uwen insettingen, maer gantsch niet
Tot gierigheyt die niet is om verzaden.
19 Went mijn oogh’ af, maeckt datse niet en siet
Ydel dingen, wilt de kracht in my wercken,
Dat ick in uwen wegen gae met vliet.
Bevestight Heer, en wilt in my verstercken
Uwe beloften, want ick Heere goet,
Hoop op u, end’ vrees u soo ghy kondt mercken.
20 Keert van my den smaedt diemen my aendoet,
Dien ick vreese, maer uw’ gerechtigheden
Zijn gemengelt met barmhertigheyt soet.
Ick hebbe begeert in mijnen gebeden
U Wet met ernst, dies vermaeckt mijn gemoet
Door uw’ genaed’, en troostelicke reden.
F. Vau. VI.
21 Laet my smaken de kracht uwer goetheyt,
End’ voor gevaer behoedt my Heer genadigh,
Want ghy hebt selve my sulcks toe-geseyt.
Op dat ick hem, die my bespot seer smadigh,
Stoppe den mont: want ick my Heer alleyn
Verlaet op u Woordt vast ende gestadigh.
22 Neemt van my niet wech uwe waerheyt reyn,
Maer laet mijn lippen die altijdt vermonden,
Want aen uwe Wet houd’ ick my gemeyn.
Ick wilse oock seer vast’lick t’allen stonden
Onderhouden, nu en t’eeuwiger tijdt,
Want oprecht, end heyligh is sy be’vonden.
23 Dan sal yeder sien dat ick ben bevrijdt
Opentlick, mits dat ick soeck u bevelen
Te verstaen van herten zijnde verblijdt.
Voor den Princen en Koningen om velen
Sal ick vry van u getuyghnissen klaer
Spreken, en de selve niemant verheelen.
24 Als dan sal ick my met een hert eerbaer,
In de Wet, die ons geleyt, seer verblijden,
Die ick altijdt bemint hebb’ voor end’ naer.
Ick schicke my daer na tot allen tijden,
Met handen end’ gemoet doe ick eenpaer
Vrywilligh wat u behaeght sonder mijden.
G. Zain. VII.
25 Gedenckt Heer, aen sulckx als ghy uwen knecht
Hebt toe-geseyt, daer op ick mijn betrouwen
Hebbe gestelt, want u woort is oprecht.
[p. 422]
Het is mijn troost als my ’t hert wil verflouwen
Die my verheught en kracht geeft: O mijn Godt
Als my lijden toekomt en groot benouwen.
26 Die stout’ in mijn kruys hebben my bespot,
Maer mijn hert door hare woorden seer prachtigh
Wijckt niet af, Heer, van u lieflick gebodt.
Ick ben veel meer met vlijt geweest gedachtigh
De oordeelen die ghy van begin aen
Gedaen hebt, die my getroost hebben krachtigh.
27 Als ick by my te dencken wil bestaen,
’t Quaet der gener die uwe Wet verhaten,
Ick ben met schricken end’ beven bevaen.
Ick heb daer van veel sangen boven maten
Gedicht ende gesongen met aendacht:
Als ick vreemt was van yeder man verlaten.
28 Ick heb niet afgelaten in der nacht
U te bidden, op dat ick mocht beleven
U woort, als ick in angst schier was versmacht.
Ghy hebt my oock dese gave gegeven,
Die ick begeert hebbe met voller macht,
Dat ick mocht houden uwe Wet verheven.
H. Heth. VIII.
29 Ghy zijt, Heer, mijn erfdeel en al mijn goet,
Ick heb voor my genomen onverdroten,
U Woort steedts te bewaren met ootmoet.
Dies troost my nu, wilt my doch niet verstooten,
Dat bidd’ ick u na uwe goedigheydt,
En houd ’t woort vast, dat ghy eens hebt besloten.
30 Ick heb mijn doen neerstelick overleydt
Daerom wil ick mijn voeten met vlijt strecken
Na uwer getuygenissen bescheydt,
Om sulcks te doen wil ick niet langh vertrecken,
Maer ick geve my haest tot uwer Wet,
Op dat ick and’re daer toe mach verwecken.
31 De boos’ hebben my berooft met opset
Mijns goets, doch niet tegenstaende de schaden,
Uws Woorts vergat ick noyt in mijn gebedt.
’s Middernachts stae ick op, ja vroegh en spaden,
Om te prijsen uw’ oordeelen nu voort,
Die oprecht zijn in allen uwen daden.
32 By dien, die uwe Wet hebben gehoort,
End’ gehouden, oock vreesen uwen Name,
Houd’ ick my, Heer, altijdt met goet accoort.
[p. 424]
d’Aerd is vol van Godts goetheyt seer bequame,
Die hy geeft: dies leert my verstaen u Woort
End’ onderhouden uw’ Rechten al t’same.
I. Thet. IX.
33 Ghy hebt uytgestort over uwen knecht
Uwe goed’ren na u beloft, O Heere,
Die ick verwacht heb na u Woort oprecht.
Geeft my, O Godt, uwer gesonde Leere
’t Rechte verstandt, want ick heb t’aller tijdt
Uwe Wet gaer recht geacht t’uwer eere.
34 Eer dat ick, Heer, van u was gekastijdt,
Soo dwaeld’ ick seer in allerley onwegen,
Maer nu houd ick u Woort zijnde verblijdt.
Ghy zijt, o Heer, tot goetheyt gantsch genegen,
Een mildt gever uwer gaven voortaen:
Laet uwe Rechten my niet zijn verswegen.
35 Met valsche klachten ben ick nu belaen,
Van den hooveerdigen seer leugenachtigh,
Doch ick sal in uwer Wet stracks voortgaen:
Haer hert is bedeckt met haer vet smeer krachtigh,
Dies sy niets konnen verstaen, maer mijn vreught
Sal altijdt zijn in uwe Wet waerachtigh.
36 Geen meerder goet, Heer, ghy my geven meught
Dan dat ghy my vernedert en maeckt kleyne,
Dat ick leer uwe Wet die my verheught.
Veel Silvers en Gouts geloutert seer reyne,
Is niet soo kostelick noch goedt van deught,
Als u Woort is end’ uwe Wet alleyne.
K. Iod. X.
37 Uwe handen hebben my toebereyt
Ende gemaeckt, wilt my uwen Geest geven,
Dat ick mach houden uw’ Wet met bescheyt.
Dan sullen sy die in uw’ vreese leven,
Als sy my sien, vast staen op u Woort klaer,
Hen oock verblijden in u Woort verheven.
38 Als ghy de werelt straft met u hant swaer,
Ghy doet haer recht na u gerechtigheden:
Ghy vernedert my oock te recht eenpaer:
Ick bid v, Heer, wilt my door uw’ goetheden,
In desen angst troosten mijn herte bloot,
Soo ghy my toeseyd’ in den tyd voorleden.
39 Hebt med’lijden met my in dit kruys groot,
Soo kan ick leven: Want in uwer Leere
[p. 426]
Heb ick grooten lust en troost in den noot.
Dat sy beschaemt werden end’ vol oneere,
Die my verdrucken in geveynstheyt quaet,
Maer mijn hert denckt alleen aen u Woort Heere.
40 Dat sy tot my komen vroegh ende spaedt,
Die u, Heer, eeren, end’ van herten vruchten,
End’ verstaen uwe Wet end’ uwen raedt:
Laet mijn hert oprecht blijven sonder duchten
In uwen wegen: dat ick metter daet
Beschaemt zijnde, niet behoeve te suchten.
L. Caph. XI.
41 Mijn ziel heeft op uwe saligheyt acht,
Die ghy my belooft in u Woort gestadigh,
Soo datse schier door ’t verlangen versmacht.
Mijn oogen zijn seer moed’, O Heer, genadigh,
Van ’t wachten uwer hulp, dies segh ick klaer:
Wanneer sult ghy my troosten, Heer, weldadigh?
42 Ick ben geworden door angst en noot swaer
Als een blaes in den roock zijnd’ opgehangen,
Doch ick gedenck aen u Woort voor end’ naer.
Hoe langh sal ick noch wachten met verlangen
Dat ick sie dat ghy hen eenmael doet recht,
Die my vervolgen, en ’t hert maken banghe?
43 Die menschen quaet soecken my uwen knecht
Te doen vallen, dies sy my kuylen graven,
Tegen uwe Wet, die klaer is end’ slecht.
Uwe geboden zijn waer, doch sy slaven
Om my te verdrucken, Heer, met gewelt,
Helpt, Heer, wilt my met u jonste begaven.
44 Sy hebben my soo vervolght end’ gequelt,
Dat ick schier gaer was ter neder geslagen,
Doch heb ick steedts na u Woort my gestelt.
Verquickt my, Heer, na u goet wel-behagen,
Op dat ick houd, end’ van my zy vertelt
De Wet uwes monts nu end’ t’allen dagen.
M. Lamed. XII.
45 Soo langh, Heer, als de Hemel sal bestaen,
Sal oock u Woort, O mijn God, vast beklijven,
Het welcke nimmermeer en sal vergaen.
Gelijck d’aerd eeuwighlick seer vast moet blijven,
Alsoo blijft uwe waerheyt, die ghy reyn
Ende seer klaer ons hebt laten beschrijven.
[p. 428]
46 Alle dingh dat ghy hebt gemaeckt alleyn,
Bestaet noch vastelick, O Heer almachtigh,
End’ is u onderdaen groot ende kleyn.
Ick waer, Heer, in mijn ellenden seer krachtigh,
Gantschlick vergaen, waer’t dat my steets u Woort
Niet hadde verheught en getroost eendrachtigh.
47 Ick wil u bevel, dat ick hebb’ gehoort,
Niet vergeten, want ghy troost my daer mede,
End’ vermaeckt mijnen geest daer med’ nu voort.
Ick ben uwe: bewaert my doch in vrede,
Want uwe Wet die my seer wel bevrijt,
Soeck ick, en spreeck daer van tot elcker stede.
48 De Godtloose loeren uyt haet end’ nijt,
Om my t’onderdrucken in mijn ellenden,
Doch ick ben in uwer Wet seer verblijt.
Ick sie alles verkeeren end’ omwenden,
Ia gantsch vergaen: maer u gebodt altijdt,
Bestaet vast, ’t welcke nemmermeer sal enden.
N. Mem. XIII.
49 O Heer, hoe heb ick soo lief u bevel
Met een hert, ’t welck men in yver siet branden,
Daer van spreeck ick ende nergens van el.
U woort doet dat ick alle mijn vyanden
Verr’ overtref in uwer wijsheydt goet,
Het is die, dien ick stedes heb in handen.
50 Ick ben wijser dan al mijn Leeraers vroet,
Soo wel hebt ghy my, O Heer, onderwesen,
Der Wet onderwerp ick my met ootmoet.
Veel wijser dan de Raets-heeren gepresen
Ben ick, het welcke daer door komt, O Heer,
Dat ick u Woordt doorsoecken wil end’ lesen.
51 Ick beware mijn voeten langhs soo meer,
Op dat ick niet en gae in boose wegen,
Op dat ick onderhoud u Woordt end’ Leer.
Van uwe Rechten, Heer, ick niet en plege
Af te wijcken, want ghy maeckt my die kond,
End’ my die te leeren zijt ghy genegen.
52 Och hoe soet is, Heer, u Woort mijnen mondt,
Veel soeter dan Honigh of Honigh-raten,
Als ick dat recht smake t’eeniger stondt.
Uwe Wet maeckt my kloeck, end’ doet my haten
Alle valsche wegen uyt ’s herten grondt,
Dat ick die verachte gantsch boven maten.
[p. 430]
O. Nun. XIV.
53 U Woort is gelijck een Fackel seer klaer,
En een schoon licht, Heer, aen mijnen voetpaden,
Om my den wegh recht te wijsen eenpaer.
Ick heb belooft, end’ wil ’t doen onbeladen,
Namelick houden de rechten vermaert,
Uwer Wet, die ons gantsch recht kan beraeden.
54 Ick ben, Heer, wonderlicken seer beswaert,
Daerom troost my: end’ bevrijt my van schande,
Nae de beloft die ghy my hebt verklaert.
Wilt goedighlick ontfangen dees’ off’rande,
Die ick u vrywilligh heb toe-gebracht,
Leert my uwe Rechten menigherhande.
55 Mijn ziel is in gevaer dagh ende nacht,
Even als hadd’ ick die in mijnen handen,
Doch werdt u Woort altijdt van my bedacht.
Heer veel stricken leggen my mijn vyanden,
Maer noch en ben ick beweeght gantschlick niet
Van u Wet te wijcken in sulcken standen.
56 Uw’ getuygenissen heb ick met vliet
Voor mijn erfgoedt vastelick uytverkoren,
Want sy zijn mijn vreught en troost in ’t verdriet.
Ick sal altijt mijn neerstigheydt oorboren,
Om u Woort te houden wat my geschiet,
Daer toe heb ick gantsch mijnen lust al voren.
P. Samech. XV.
57 Ick hebbe steedts al de menschen gehaet,
Die tot schalckheyt eenpaerlick zijn genegen,
Maer tot u Wet al mijn begeerte staet.
Ghy zijt, Heer, mijn beschermingh aller wegen,
Mijnen toevlucht heb ick tot u alleyn,
Ick verwacht uw’ hulpe ter tijdt gelegen.
58 Wijckt van my ghy boose groot ende kleyn,
Ick wil my houden aen Godts Wet verheven,
Dat ick die doe na sijnen wille reyn.
Onderhoudt my, Heer, dat ick nu mach leven
Na u Woordt, trekt my uyt der doot nu meer,
Laet my van mijn hope niet zijn gedreven.
59 Weest mijne kracht, versterckt my nu, O Heer,
In alle mijn lijden end’ tegenheden,
Sal ick tot uwer Wet belust zijn seer.
Ghy sult hen die niet houden uwe zeden,
Die niet dan bedrogh drijven metter spoet,
[p. 432]
Te niet doen, en onder uw’ voeten treden.
60 Als schuym verwerpt ghy al de boos’ onvroet,
Dies heb ick lief u gebodt hoogh gepresen,
End’ houde dat met een vrolick gemoet.
Ick moet verschrickt en gantsch verslagen wesen,
Als ick de oordeelen die ghy, Heer, doet
Bedenck, ick moet my ontsetten mits desen.
Q. Ain. XVI.
61 Ick doe yeder man recht in billigheydt,
Dies overgeeft my, Heer, in geenen dingen,
Hen die my haten uyt nijt end’ boosheydt.
Stiert uwen knecht, ende wilt hem oock dwingen
Tot alderley deught end’ eere voortaen,
Op dat my de boose niet t’onder-bringen.
62 Mijn oogen zijn vermoeyt met op te slaen,
In ’t verwachten des heyls my toegesproken,
In u woort, ’t welck vastelick sal bestaen.
Doet met uwen knecht van geeste gebroken,
Leert my uwe Wet na uw’ goetheyt wijt,
In gramschap laet mijn quaet niet zijn gewroken.
63 Ick ben u knecht, dies ghy, die mijn Heer zijt,
Geeft my den geest, en ’t verstant om te mercken
De verborghentheydt uwer Wet altijdt.
Het wert tijt, dat ghy, Heer, niet om verstercken,
’t Quaet straft, daer is geen wet noch trouw voorwaer,
Die ’t volck hindert alle boosheyt te wercken.
64 Maer ick bemin uw’ geboden eerbaer,
Meer kostelick gout, seer groot van waerde,
Ia dan edel Gesteenten seer dierbaer.
Ick acht uwe Rechten, die ick aenvaerde,
Recht te wesen, maer ick hate dit ’s klaer,
De valsche wegen, end’ ’t quaet op der aerde.
R. Phe. XVII.
65 Uwe getuyg’nissen zijn schoon end’ goet,
Daer in zijn secreten niet om doorgronden:
Dies houd’ ick die met vliet in mijn gemoet.
In uwe Wet is een sulck licht gevonden,
Daer door dat sy die oprecht zijn end’ slecht,
Verstandigh end’ wijs werden t’allen stonden.
66 Ick heb dickwijl begeert met een hert recht,
Te volbrengen uwe Wetten al t’same,
Daer toe heeft, Heer, eene lust uwen knecht.
Aensiet my, end’ toont my uw’ hulp bequame,
[p. 434]
Alsoo ghy hen te doen gewoone zijt,
Die lief hebben end’ eeren uwen naeme.
67 Geleydt my op den wegh, end’ my bevrijt
Door u Woort, end’ wilt de sonde niet laten
Heerschen over my, tot eeniger tijt.
Hoe seer datse my quellen, die my haten,
Bewaert my, Heer, soo sal ick oock nu voort
Leven, na u gebodt goet boven maten.
68 Laet u aenschijn over my na u woort,
In genaden lichten, end’ wilt my leeren
Verstaen ’t recht, ’t welck ghy overal oorboort.
Ick schrey altijt, mijn klachten hen vermeeren,
Soo yeder man dagelijcks siet en hoort,
Dat u Woort niet gehouden wordt in eeren.
S. Zade. XVIII
69 Heer, ghy zijt volmaeckt in gerechtigheyt,
Daerom oock wat ghy doet tot allen tijden,
Geschiet met recht ende met billigheyt.
Recht doen en waerheyt spreken sonder mijden,
Zijn twee stucken die ghy over al bloot
Begeert met dreygementen t’allen zijden.
70 Der Godtloosen boosheyt my soo verdroot,
Dat ick in ’t spreken my schier hadd’ vergeten,
Siend’ u Woort soo veracht van kleyn end’ groot.
U Woort is reyn, ’t welck ick wel heb geweten,
Daerom heb ick daer in mijnen lust reyn,
Laet dat van my nemmermeer zijn versmeten.
71 Al ben ick veracht, verworpen, alleyn,
Doch heb ick uwe geboden seer goedigh,
Niet vergeten in mijn lijden niet kleyn.
Uwe Rechten zijn gantsch recht, Heer, sachtmoedigh,
Die eeuwighlick sullen seer vast bestaen,
Sy zijn in waerheyt volmaeckt overvloedigh.
72 Angst ende noot komen my altijdt aen,
Nochtans heb ick grooten troost, Heer, verheven,
Uytu Woordt tot allen tijden ontfaen.
Uwe gerechtigheyt blijft, Heer, daer neven,
Eeuwighlick vast, leert my u Woordt verstaen,
Soo sal ick dat voortaen met vlijt beleven.
T. Coph. XIX.
73 Ick hebb’ u gebeden van herten vry:
Geeft my dat ick bidde, wilt my verhooren,
Soo sal ick houden uw’ geboden bly.
[p. 436]
Mijn geklagh komt stedes tot uwen ooren,
Helpt my dat ick uwe Wetten seer goet
Onderhoude, want ick hebs’ uytverkoren.
74 Ick roepe tot u ’s morgens met ootmoet,
Voor den dage, want ick wil alleen bouwen
Op u Woordt, ’t welck lieffelick is end’ soet.
Ick wake vroegh op in al mijn benouwen,
End’ ick spreke van uwen Woord’ eenpaer,
Daer op dat ick vast stelle mijn vertrouwen.
75 Door u goetheyt verhoort mijn stemme klaer,
Geeft my weder mijn afnemende krachten,
Op dat ick gae in uwe Wet eerbaer.
Die my vervolgen en steedts op my wachten,
Willen my overvallen met gewelt,
Daerse doch uwe Wet altijdt verachten.
76 Maer als ick, Heer, met noot seer ben gequelt,
Wilt my bystaen, end’ helpen t’allen stonden,
Want ’t is enckel waerheyt dat ghy vermelt.
Uwe tuyghnissen zijn recht in den gronden
Vast gefondeert, end’ soo seker gestelt,
Datse eeuwigh end’ waer werden bevonden.
V. Resch. XX.
77 Siet aen mijn lijden end’ mijn groot ellent,
En verlost my, want ick ben steedts gedachtigh
Uwer Wet, daer ick gantsch toe ben gewent.
Voert mijn saeck uyt, en met uwe hant krachtigh
Helpt my, en wilt, O Heer, seer goet bekent,
My troosten door uw’ waerheyt, Heer almachtigh.
78 Van den Godtloosen in boosheyt versmoort,
Is de salighheyt seer wijt afgeweken,
Want sy verachten u Wet voort end’ voort.
Uwe goetheyt en kan ick niet uytspreken:
Dies toont u soo ghy pleeght te doen in noot,
Maeckt my seker, en laet my niet ontbreken.
79 Mijner vyanden hoop is nu seer groot,
Die my vervolgen, doch wil ick niet wijcken
Van uwe Wet gantsch door geenen aenstoot.
Mijn hert dunckt my vergaen ende beswijcken,
Als ick de verachters sie met verdriet,
Die u Woort bespotten alle gelijcken.
80 Dat ick u gebodt lief hebbe, doch siet
Ghy mijn Godt, daerom wilt my uyt genaden
Verheugen, end’ my vertroosten met vliet.
[p. 436]
Heer, u Woort is waerachtigh vroegh en spaden,
End’ gantsch gerechtigh, het welcke oock niet
Sal vergaen, maer blijven tot mijn beraden.
X. Schin. XXI.
81 De vorsten hebben my vervolght al t’saem,
Doch ick vrees haer kracht niet, maer t’allen tijden,
Vrees ick u Woort end’ uwe Wet bequaem.
In u Woort sal ick my veel meer verblijden
Dan al of ick vond’ een schat en groot goet,
Oft eenen buyt diemen verkrijght in ’t strijden.
82 Ick hate dat leugenachtigh gemoet,
Want ’t is een grouwel groot voor v, O Heere,
Maer ick hebbe lief uwe Wet seer soet.
Sevenmael ’s daeghs verbreyd’ ick uwe eere
End’ mercke de groote wonderlickheyt
Die in uwe Wet is end’ in uw’ Leere.
83 Sy sullen Heer vreed’ hebben en stilheyt,
Die van herten uw’ geboden beminnen,
End’ niet struyckelen in de tegenheyt.
Ick verwachte, Heer, dat ick mach gewinnen
Uw’ saligheyt, dies ick in desen strijt
Wil u gebodt houden ende versinnen.
84 Mijn ziel onderhoudt nu en t’aller tijdt
Uwe getuygenissen seer gepresen,
Sy heeft die lief, daer in is sy verblijdt.
Uwe goede gheboden uytgelesen,
End uwe Wet houd’ ick zijnde bevrijdt,
Al mijn doen kan u niet verborgen wesen.
Z. Thau. XXII.
85 Heer laet komen tot u al mijn geklagh,
Wilt my daer na Vaderlick onderwijsen,
Op dat ick u Woordt wel beleven mach.
Laet mijn stem tot u o mijn Godt oprijsen,
Verlost my soo ghy voortijts hebt gedaen,
Na u waerachtigh woort niet om volprijsen.
86 Dan sullen, Heer, mijn lippen vangen aen,
Te loven uwe heerlicke weldaden,
Als ghy u Woort my recht sult doen verstaen.
Mijn tonge sal u Wet end uw’ genaden
Spreken, end’ een yegelicken doen kondt,
Dat gaer recht zijn uw’ wetten end’ voetpaden.
87 Laet my sien uwe hant tot deser stondt
Vytgestreckt t’mijner hulp, want my is bange:
[p. 440]
Doch verkies ick, Heer, ’t woort van uwen mondt.
Na u Heyl, Heer, heb ick seer groot verlangen,
Ick en heb oock nergens in lust voorwaer,
Dan in ’t woort, welcks liefde my heeft bevangen.
88 Laet my leven, op dat ick u eenpaer
Prijse: want ghy geeft my, Heer, uwen zegen,
Ende sult my niet verlaten hier naer.
Och Heer, ick heb gedwaelt in veel onwegen,
Soeckt uwen knecht, ick heb u Woort niet gaer
Vergeten, maer ’t hert is daer toe genegen.
ALs ick met swaer kruys ben beladen,
Ick roepe tot Godt vol genaden,
Mijn gebedt komt tot sijnen ooren,
Hy plach my altijdt te verhooren.
Voor de leugenachtige monden,
End’ valsche tongen t’allen stonden,
Wilt mijn ziel na uw’ goedigheyt
Verlossen, Heer, in eeuwigheyt.
2 Wat kan de valsche tonghe stichten?
Wat kan de leugenaer uytrichten?
Wat sullen sijn listighe sinnen,
End’ valsche tonghe doch gewinnen?
Uw’ woorden zijn als scherpe pijlen,
Die een sterck man schiet onderwijlen,
Uwe reden zijn vol fenijn,
Als gloeyende kolen sy zijn.
3 Wee my dat ick vreemd’lingh moet wesen,
In Mesech vervloeckt end’ mispresen:
Dat ick in Kedars Tenten blijven
Moet, daer sy niet dan boosheyt drijven.
Dat ick soo lange ben verlaten
By hen die steedts den vrede haten,
Ick die pays soecke sonder dwanck,
Ben by hen geweest veel te lanck.
4 Ick spreke met haer vanden vrede,
Sy verwillighen niet daer mede,
Als na den Pays staet mijn verlangen,
Als dan sy eerst den krijgh aenvangen.
[p. 442]
TOt den bergen hef ick op mijn
Oogen, ende van daer
Verwacht ick hulp eenpaer,
Maer op Godt die gemaeckt heeft fijn,
Hemel end’ Aerd’ in ’t ronde,
Wil ick my vast’lick gronden.
2 Godt sal niet laten uwen voet
Struyckelen: Want altijdt
Waeckt hy end’ u bevrijdt.
Hy slaept niet die Israel hoet,
Maer waeckt aen allen zijden,
End’ sluymt tot geenen tijden.
3 Godt sal van boven u bystaen,
Die u ter rechter-handt
Staet tot uwen bystandt.
’s Daeghs sal u de Sonne niet slaen,
De Mane kout met schaden,
Sal u ’s nachts niet beladen.
4 Godt behoet u voortaen van quaet,
Hy sal u ziel voorwaer,
Behoeden voor ghevaer,
End’ als ghy uyt oft oock in gaet,
Sal hy u steeds bevrijden,
End’ met gaven verblijden.
SOo haest als ick hoore spreken,
Wel aen laet ons alle seer saen,
In dat huys onses Heeren gaen,
Met vreught is mijn hert ontsteken,
[p. 444]
Dat ons’ voeten sullen hier naer,
Staen binnen de Poorten eerbaer,
Van Ierusalem wel gestichtet:
Ierusalem is gebouwt vast,
End’ door vrede t’samen gepast,
End’ tot een Stadt Godts fijn gerichtet.
2 Daer sal dat volck komen te saem,
De stammen Israels met een,
Om Godt te prijsen in ’t gemeen,
Na sijn lieflick gebodt bequaem.
Dit is de plaetse die Godt goet
David geeft, end’ wilt dat men doet
Recht end’ gerechtigheyt daer binnen.
Laet ons wenschen Ierusalem
Geluck, het moet oock wel gaen hem,
Die onses Godts stadt sal beminnen.
3 Binnen uw’ mueren woonen sal,
Liefde, vrede, met eenigheyt:
De huysen end’ paleysen breyt
Zijn vol van Godts zegeningh al.
Om den wil der broederen mijn,
End’ der vrienden die binnen zijn,
Wensch’ ick u vreed in allen hoecken:
Om dat oock Godts Tempel seer reyn
Staet binnen uw’ mueren niet kleyn,
Wil ick steedts uwen voorspoet soecken.
[p. 446]
TOt u, Heer, mijn oogen hef ick altijt,
Die in den Hemel zijt,
Soo de oogen eens knechts in sijn benouwen
Sijnen meester aenschouwen,
Soo de maeght siet op harer Vrouwen handen,
Wy oock in kruys en schanden,
Sien soo op u, Heer, en wachten in noot,
U hulp en goetheyt groot.
2 Zijt ons nu genadigh, O Heere mijn,
Wilt ons barmhertigh zijn.
De menschen al ons alsoo gaer verachten,
Dat wy in smaet versmachten,
Wy zijn der stouten spot aen allen zijden,
Wy zijn tot desen tijden
Van den hoovaerdigen seer fel end’ quaet,
Veracht en gantsch versmaet.
MEn mach nu wel seggen in Israel,
Hadd’ ons de Heer selve niet by gestaen,
Hadd’ hy ons saken niet genomen aen
Als ons de volcken overvielen fel,
Om ons uyt te roeyen en te verslaen.
2 Levendigh waren wy verslonden wreet,
Want in toorne waren sy seer verstoort,
Wy waren langh in dat water versmoort,
[p. 448]
Want de baren gingen hoogh ende breet,
Die hadden ons overdeckt rechte-voort.
3 De stroomen hadden gegaen met gewelt
Over onse hoofden ter selver tijdt,
Maer gedanckt zy Godt die ons heeft bevrijdt,
End’ sijn volck in der macht niet heeft gestelt
Sijner vyanden, vol van haet end’ nijdt.
4 Soo de vogel den vogel-vanger snel
Ontkomt, soo is onse ziel ontgaen reyn:
’t Strick is ontween, ’t welck ons omvingh gemeyn,
Wy zijn vry, God helpt ons, end’ niemant el,
Die Hemel end’ Aerd’ heeft gemaeckt alleyn.
DIe op den Heere vast betrouwen,
Die sullen niet vergaen,
Maer eeuwigh blijven staen,
Ia soo vast in allen benouwen,
Als de bergen van Zyon plegen,
Sonder bewegen.
2 Gelijck Ierusalem rontsommen
Met Bergen is bevrijt,
Soo sal oock t’aller tijt
Godt sijn kind’ren te hulpe kommen
In haren noot, na sijn oorkonden,
Tot allen stonden.
3 Godt sal niet altijdt laten ’t leven
Der sijner, in de handt,
Van den wreeden Tyrant:
[p. 450]
Op dat hen de Vrome niet gheven
Tot quaet, en de handt niet uytsteken
Tot veel ghebreken.
4 Helpt, Heer, de Vrome vroegh en spade,
Maer straft de menschen loos
Die gaen in wegen boos,
Met hen die lust hebben in ’t quade:
Doch Israel sal hebben vrede,
End’ voorspoet mede.
ALs Godt Zyons gevangen al,
’t Saem verlost heeft na sijn geval,
Soo waren wy verheught al t’saem,
Ghelijck sy die droomen bequaem:
Onse mont is gantsch vol gewesen
Van vreught end’ lof-sangen gepresen:
Dan sprack ’t volck allesins wel aen,
Godt heeft sijn volck wat groots gedaen.
2 Godt die heeft op dit mael voorwaer
By ons gedaen een werck seer klaer,
Daer in dat wy tot deser tijdt
Hertelick vro zijn en verblijdt.
Heer wilt genadelick afwenden
Ons gevanckenis end’ ellenden,
Dat wy mogen wesen gelijck
Een schoon wel gewatert aerdtrijck.
3 Sy die met tranen end’ verdriet
Haer goet zaet zaeyen, soo men siet,
[p. 452]
Sullen weder keeren met vreught,
End’ dat maeyen, zijnde verheught.
Sy zaeyen haer goet zaet met weenen,
End’ sullen haest groot ende kleenen,
Komen end’ brengen met vreught groot
Haer volle schoven in den schoot.
{Op de wijse van den Cxvij. Psalm.}
SOo Godt niet selfs dat huys oprecht,
Te vergeefs is den arbeydt al
Des genes die dat bouwen sal:
Dat waken is gaer niet end’ slecht:
Soo Godt na sijn Vaderlick aert
De Stadt niet selfs hoedt en bewaert.
2 Het is vergeefs soo vroegh opstaen,
End’ te waken tot ’s nachts seer spaet
End’ spaerlick t’eten in dien staet
Sijn broot met sorghen swaer belaen:
Want Godt schier al slapende geeft
Sulcks den genen die hy lief heeft.
3 Als de mensch bekomt een kint kleyn,
Om te erven sijn goet al t’saem,
Sulcks is Godts gave seer bequaem:
De vrucht des lichaems is alleyn
Een vry geschenck des Heeren goet,
’t Welck hy sijnen kinderen doet.
4 Gelijck als een Reuse met kracht
Na sijnen wille van hem schiet
De pijlen snel, daer men op siet:
Soo werden ons kind’ren geacht,
Als sy jonghe ghesellen fijn,
End’ sterck, end’ groot gheworden zijn.
5 Wel hem, die sijnen Koker groot
Vol heeft van de pijlen vernaemt,
Die sal nemmermeer zijn beschaemt
In tegenheydt, noch ander noot:
Maer sijne vyanden hy sal
Ter schanden brenghen end’ ten val.
[p. 454]
SAligh is hy bevonden,
Die Godt vreest en dient recht,
Die oock gaet t’allen stonden
In sijnen weghen slecht,
Door ’t werck ’t welck ghy sult drijven,
Wert ghy hier wel gevoedt,
U doen sal wel beklijven,
Spoedigh met overvloet.
2 U wijf sal gelijck wesen
In u huys seer verblijdt,
Den Wijnstock uytghelesen
Die vrucht draeght t’sijner tijdt.
Aen den disch in een kroone
Sullen uw’ kinders staen:
Als Olijf-spruyten schoone
Na malkand’ren voort aen.
3 Dese schoone weldaden
Ontfanght hy in ’t gemeyn,
Die met quaet niet beladen
Is, maer vreest Godt alleyn.
Godt uyt Zion ghepresen
U dees’ genade doet,
Dat ghy sult sien na desen
Ierusalems voorspoet.
4 Ghy sult uyt uwen zade
Kindts kind’ren sien seer wel,
[p. 456]
End’ door Godes ghenade
Veel vreeds in Israel.
VAn der jeught aen hebben sy my gequelt,
Duysentmael, dies spreeckt Israel met sinnen,
Van der jeught aen leverden sy my ’t velt,
Maer sy hebben my niet konnen verwinnen.
2 Ick drage de merck-teeckenen aen’t lijf,
Soo dat ick gantsch doorploeght te wesen schijne
Op den rugge met Voren diep en stijf,
Gantsch ontween is mijn arm vleesch door dees pijne.
3 Maer Godt, die alles rechtveerdelick doet,
Heeft der godtloosen banden afgesneden,
Dat sy ter schanden werden, die onvroet
Zion wenschen ’t verderf, angst met onvreden.
4 Dat sulck mensch als gras werd’ aen elcken kant,
’t Welck op mueren en daken onbequame
Groeyt, d’welck haest verdrooght, daerom oock niemant,
Arbeyden wil, op dat hy ’t brenghe t’same.
5 Men sagh noyt dat eenigh Maeyer daer van
Een hant vol heeft gebracht t’eenigen tijden,
Veel min heeft daer van yet gebracht de man
Die schoven bint op ’t velt aen allen zijden.
6 Sy alle die daer wandelen voorby,
Spreken niet, de zegeninge des Heeren
Sy over u: Wy zegenen u vry,
In den Naem Godts, die verhooght is in eeren.
UYt de diepten, O Heere,
Mijner benauwtheydt groot,
[p. 458]
Roep ick tot u gaer seere,
In mijnen angst en noodt,
Heer wilt mijn stem verhooren,
Want het nu tijt zijn sal,
Laet komen tot uw’ ooren
Mijn klachtigh bidden al.
2 Wilt ghy met ernst de sonden
Toe-rekenen voortaen,
Wie kan t’eenigen stonden
In u oordeel bestaen?
Maer ghy wilt, Heer, vergeven
De sonden minst end’ meest,
Dies zijt ghy in dit leven
Seer bemint end’ gevreest.
3 Den Heer wil ick verwachten,
Mijn ziel staet altijdt voort,
Op hem met gantscher krachten
Hoop ick vast op sijn woort.
Mijn ziel verwacht lanckmoedigh
Van d’een nacht-wake swaer,
Tot dat d’ander komt spoedigh,
End’ den dagh opstaet klaer.
4 Dat Israel vast bouwe
Op Godt de hope sijn:
Want vol genaed’ en trouwe
Is de Heer end’ Godt mijn.
Hy is ’t die onbesweken
Israel gantsch bevrijt
Van sonden end’ gebreken,
Die hy met een scheldt quijt.
[p. 460]
{Stem: C.}
MYn hert is, Heer, in groot eenvout,
Ootmoedigh, oock en zijn niet stout
Mijn oogen: ick derf niet bestaen
Dingen die my te boven gaen.
2 Hebb’ ick mijn boose lusten wilt
Niet overwonnen end’ gestilt?
Hebb’ ick my alsoo niet verkleent
Als een kindt dat de Moeder speent?
3 Hebb’ ick my niet gelijck, O Heer,
Geacht als een kindeken teer?
Ia als een gespeent kint seer fijn?
Met recht mach ick verstooten zijn.
4 Israel sal van nu voortaen
Op den Heer sijnen Godt vast staen,
End’ hopen op sijn goedigheydt
Van nu tot in der eeuwigheydt.
GEdenckt doch des Davids, O Heer,
End’ oock aen al sijn lijden swaer,
Die u eedt deed’ in ’t openbaer,
End’ u Godt Iacobs vol van eer,
Beloften altijdt deed’ eerbaer.
2 Heer, dit beloofd’ ick u (sprack hy)
Ick en wil in mijn huys niet staen,
Noch op mijn bedde slapen gaen,
Ia oock niet eenmael sluymen vry,
Ick sal mijn oogen niet toeslaen:
3 Tot dat ick Godt een plaetse reyn
Vinde, die voor hem zy bequaem,
[p. 462]
Daer de Heer onse Godt eersaem
Woonen end’ blijven mach alleyn,
End’ des stercken Godts hooge Naem.
4 Wy verstaen, end’ ons wert vertelt
Dat hem Ephrata ’t schoone dal
Behaeght boven de plaetsen al:
Wy hebben gevonden in ’t velt,
Een oort, ’t welck voor u wesen sal.
5 Daer sullen wy, zijnde verblijdt,
Hem besoecken, en t’aller stondt
Hem bidden uyt des herten gront:
Dies maeckt u op, Heer, nu ter tijdt,
Ghy end’ d’Arke van u Verbondt.
6 Laet de Priesters daer bekleet zijn
Met de ware gerechtigheydt,
Uwe Heyl’gen met vrolickheydt,
Vervult end’ bewaert ’t rijcke fijn,
Uw’s Gesalfden voor teghenheydt.
Pause.
7 Godt heeft David een eedt gedaen
Die blijft vast end’ onwanckelbaer,
End’ sprack: op uwen stoel seer klaer,
Sal een uwer kind’ren voortaen
Regeeren met voorspoet eenpaer.
8 Is ’t dat uw’ kinderen mijn Woort,
End’ mijn Leere bewaren vry,
Die sy verstaen, soo sullen sy,
Met haren kinderen nu voort,
Eeuwigh regeeren ongestoort.
9 Godt heeft verkoren Zion schoon,
Hy heeft lust te woonen aldaer,
Dit ’s mijn ruste spreeckt hy voorwaer,
Mijnen lust en mijns herten kroon:
Daer wil ick woonen voor end’ naer.
10 Haer spijs ick steedts zegenen sal,
End’ den armen geven haer broot,
[p. 464]
De Priesters wil ick in den noot
Met heyl kleeden, end’ over al
Vervullen met blijtschap seer groot.
11 Davd sal daer bloeyen met spoet,
Verheven wert sijn hoorn met kracht,
Ick heb hem te wege gebracht
Een Lampe die steedts lichten moet,
Tot allen tijden dagh end’ nacht.
12 Ick wil met schand’ en smadigheyt
Sijn haters bekleeden gemeen:
Hen tot schand end’ oneer met een,
Sal ick doen dat in heerlickheyt
Davids kroone bloeyen sal reen.
SIet hoe fijn en lieflick is t’allen stonden,
Dat broeders in eendrachtigheyt bevonden,
’t Samen woonen in vrede goet:
Sulcks is gantschlick gelijck een Balsem soet,
Die op dat hooft Aarons was seer klaer
Uytgestortet in ’t openbaer.
2 Die van sijn hooft lieffelick nederdaelde
In sijnen baert, soo datse oock niet en faelde
In den boort sijner kleedingh reyn.
De vred’ is den dauw gelijck in ’t gemeyn,
Die op Hermon en Zyons Bergh eenpaer
Valt, end ’t lant omher maeckt vruchtbaer.
3 Soo sal de vreedsame Gemeynte wesen:
End’ ondervinden Godts goetheyt gepresen
Tot allen tijden voor end’ naer.
[p. 466]
ALle ghy knechten des Heeren,
Wilt hem nu t’samen vereeren:
Ghy die in sijn huys staet en waeckt,
Dient hem en sijnen naem groot maeckt.
2 Heft de handen in heyligheydt
In sijn huys op met vlijtigheydt:
Om hem te loven t’aller tijdt,
Prijst hem met hert end’ mont verblijdt.
3 U sal de Heer, die eeuwigh leeft,
Die Hemel end’ Aerd gemaeckt heeft:
Uyt Zyon met groot overvloedt,
Zegenen met allerley goedt.
LOoft nu vry onses Godts Naem
Al ghy dienaers des Heeren,
Komt wilt hem prijsen al t’saem,
Ghy die daer woont met eeren
In sijn huys, wilt hem loven
In sijn schoone voorhoven.
2 Looft den Heer, want hy is goet,
Sijns naems eer laet nu hooren.
Hy is lieflick ende soet,
Dies heeft hy hem verkoren
Israel end’ Iacob vroom
Tot een eeuwigh eygendom.
3 Ick weet uyt Godts geboden,
Dat de Heer hoogh gepresen
Meerder is dan d’Afgoden:
Want wat hy wil, moet wesen
[p. 468]
In Hemel end’ Aerde bloot,
In de Zee diep ende groot.
4 Hy doet de wolcken opstaen
Van ’t eynde des Aerdtrijcken:
Den blixem laet hy uytgaen,
Den regen desgelijcken,
Hy brenght den wint voort vol macht,
Uytsijn schat-kamer met kracht.
5 d’Eerst-geboren in het landt
Egypti zijn ghestorven,
Mensch en Vee quamen ter schandt,
End’ waren t’saem verdorven:
In Egypten saghmen klaer
Godts teeckenen wonderbaer.
6 Pharao was verslagen
Met sijn knechten al t’samen.
Koningen tot dien dagen,
End’ volckeren omquamen:
Sihon en Og tot Basan
Verginghen in Canaan.
7 Hy gaf sijn volck Israel
Haer landt tot eener erven,
Om dat te besitten wel
Altijdt sonder verderven:
Heer, uwes Naems heerlickheyt
Geduert in der eeuwigheyt.
Pause.
8 Godts gedachtenisse fijn
Geduert tot allen tijden,
De Heer sal oock dat volck sijn
Richten end’ doen verblijden:
Hy sal sijnen knechten goet
Vriend’lick wesen ende soet.
9 Der Heydenen beelden slecht,
Silver end’ Goudt steedts blijven,
’t Maecksel der menschen onrecht,
Om boosheydt te bedrijven:
Haer mont kan gantsch spreken niet,
Geen harer oogen yet siet.
[p. 470]
10 Haer ooren niet hooren gaer,
Geen geest komt uyt haer monden,
Die die maken zijn voorwaer
Alsoo, sy oock die gronden
Vast daer op haer betrouwen,
Ende haer hope bouwen.
11 O ghy huys van Israel,
Singht, wilt Godt eer bewijsen:
Looft hem Aarons huys snel:
’t Huys Levi wilt hem prijsen:
Looft den Heer, hem oock nu vreest,
Prijst hem, danckt hem in den geest.
12 Gelooft en hoogh verheven
Zy Godt uyt Zion krachtigh,
Die hem gantsch heeft begeven
Om te blijven woonachtigh
In de stadt Ierusalem,
Looft hem met herten en stem.
DAncket Godt nu opentlick,
Hy is doch seer vriendelick:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheyt.
2 Singht Godt, want hy is seer groot,
Wijt boven d’Afgoden doot:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
3 Wilt onsen Godt vereeren,
Hy is een Heer der heeren:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
4 Prijst hem die wonderen doet,
Door sijn kracht in overvloet:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
5 Die den Hemel gemaeckt heeft,
End’ een heerlick cieraedt geeft:
[p. 472]
Want sijn groote goedigheyt
Geduert in der eeuwigheyt.
6 Die op ’t water d’aerde swaer
Wijt uytgestreckt heeft voorwaer:
Want sijn groote goedigheydt,
Geduert in der eeuwigheydt.
7 Die cierde des Hemels Throon
Met Lichten seer groot end’ schoon:
Want sijn groote goedigheydt,
Geduert in der eeuwigheydt.
8 Die de Sonne laet uytgaen,
Om den dagh soo voor te staen:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheyt.
9 Die de Maen end’ Sterren klaer
Laet heerschen des nachts eenpaer:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
j. Pause.
10 Die in Egypten met macht
d’Eerst-geboren heeft ombracht:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
11 Die sijn volck van Israel
Heeft verlost uyt angst seer fel:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
12 Door sijn hant seer sterck met macht,
End’ door sijnen arm vol kracht:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
13 End’ die de baren seer wreet
Des Meyrs deylde wijt en breet:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
[p. 474]
14 Die Israel liet voortaen
Drooghs-voet door ’t roode Meyr gaen:
Want sijn groote goedigheydt,
Geduert in der eeuwigheydt.
15 Die Pharao met sijn kracht
In ’t Meyr haest heeft om-gebracht:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
16 Die oock gaf den volcke sijn,
Dat geleyd’ door de woestijn:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
17 Die de Koningen rebel
Versloegh in sijn gramschap snel:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
18 De Reusen sterck onbesorght,
Heeft de Heer selve verworght:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
ij. Pause.
19 Sijn handt sloegh den Amorijt
Sihon tot niet in den strijt:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheyt.
20 Og den Koningh tot Basan
Bracht Godt oock alsoo daer van:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
21 Dit landt vol met overvloet
Gaf hy ’t volck tot een erfgoet:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
[p. 476]
22 Dat verkreegh hy in den strijdt,
Den sijnen t’eeuwiger tijdt:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
23 Hoe wy meer waren beswaert,
Hoe ons meer hielp Godt vermaert:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
24 Hy bracht ons uyt den handen,
Aller onser vyanden:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
25 Hy is die de spijse geeft
Alles wat ter werelt leeft:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
26 Looft den Name Godts gewis,
Die een Heer des Hemels is:
Want sijn groote goedigheydt
Geduert in der eeuwigheydt.
ALs wy aen dat water tot Babel klachtigh
Saten en weenden, wesende gedachtigh
Uwes, O Zyon, huys des Heeren reyn:
Daer hebben wy met veel klagens gemeyn
Onse Harpen, benauwt met herten bangen,
Aen den groenen Wilgen-boomen gehangen.
2 Daer hebben sy, die ons hielden gevangen,
In spot begeert te hooren ons Lof-sangen,
End’ spraken: singht ons van Sion een Liet.
Wy seyden: hoe souden wy, met verdriet
Beladen zijnd’, ende met smaet end’ schanden,
Godts lof konnen singen in vreemde landen?
3 Doch soo ick u, Ierusalem, gepresen,
Vergete, soo moet mijn rechter-handt wesen
[p. 478]
Onwetende des Harpen-spels hier naer:
Mijn tonghe kleef aen mijnen mont eenpaer,
Soo ick u vergete, end’ my kan verblijden,
Anders dan in u welvaert t’allen tijden.
4 Wilt, Heer, der Edomiten zijn gedachtigh,
Die over Ierusalem riepen prachtigh,
Als sy de stadt te niet deden seer fel:
Gedenckt dat de sommige riepen snel,
Reyn af, reyn af, datse gantsch verbrant werde,
Ende met een uytgeroeyt totter eerde.
5 Maer men sal u Babel noch so verbranden,
Geluckigh sullen oock wesen de handen
Die ’t quaet sullen wreken van u gedaen.
Wel hem die uw’ kind’ren sal grijpen aen,
End’ trecken van uwe borsten onreyne,
Om die te verpletteren aen den steyne.
ICk danck u, Heer, uyt ’s herten grondt,
Lippen en mondt
U eer voortbringen:
Voor den Vorsten wil ick, O Heer,
U lof en eer
Gestadigh singen,
Ick wil in uwen Tempel saen
U bidden aen,
En eer bewijsen:
En u dancken om u goetheyt,
En getrouwheyt,
Niet om volprijsen.
2 Ghy hebt uwen naem gemaeckt groot,
Als ghy in noot
U toont waerachtigh:
[p. 480]
Als ick u aenroepe, Heer, ghy
Verhooret my,
End’ troost my krachtigh:
Dies moeten de Koningen al,
In desen val,
U seer vereeren,
Als sy verstaen dat steedts u Woort
Vast blijft nu voort,
O Heer der Heeren.
3 Sy moeten gedencken, verheught,
In groote vreught,
Heer, uwe wercken,
End’ bekennen dat Godts lof fijn
Eeuwigh sal zijn
Weerdigh t’aenmercken.
Want ghy seer hoogh sit end’ aensiet,
Dat hier is niet
Geacht demoedigh.
Van verren ghy de stoute kent,
Daer van ghy went
Uw’ oogen goedigh.
4 Als ick door angst en tegenspoet,
Ben in kleynmoet,
Ghy my verquicket.
Oock tegen mijn wreetste vyandt
Uw’ rechter-handt
My hulp toe-schicket:
Ghy sult mijn kruys eyndigen hier,
Want goedertier
Zijt ghy ghestadigh,
Het werck uwer handen sult ghy
[p. 482]
Volvoeren vry,
O Heer genadigh.
{Op de wijse van den xxx. Psalm.}
GHy hebt my, Heer, gantschlick doorgront,
Ghy weet mijn kracht voor deser stont,
Het zy dat ick sitt’ ofte stae:
Heere ghy slaet sulckes al gae,
Ghy verstaet, Heer, door uwe krachten,
Van verren alle mijn gedachten.
2 ’t Zy dat ick wil rusten oft gaen,
Ghy komt my metter haesten aen,
End’ doorsiet scherp in desen val
Mijn doen en oock mijn wegen al:
Daer is geen woordt in mijnen monde,
Of ghy en siet dat in den gronde.
3 Voren en achter zijt ghy, Heer,
Uw’ handt houdt ghy over my seer:
Sulcks te verstaen is my voorwaer,
Al veel te hoogh end’ oock te swaer:
Ick kan uwe heerlicke wercken
Niet verstaen, noch genoegh bemercken.
4 Waer sal ick, Heer, voor uwen Geest
Vlieden, om te zijn onbevreest?
Waer sal ick gaen voor u aenschijn?
Vaer ick ten Hemel, ghy sult zijn
Aldaer: Ia dael ick in der Hellen,
Daer kondt ghy my vinden end’ quellen.
5 Al nam ick haest’lick metter daet
De vleugelen van den daghraet,
Om te vliegen tot deser tijdt
Over de Zee breedt ende wijdt,
Daer en over al t’allen stonden,
Werd’ ick van uw’ handen gevonden.
6 Spreeck ick de duysterheyt met kracht
My decken sal, doch wert de nacht
Soo klaer, dat my een yeder siet:
Want de duysternis voor u niet
Kan bergen: Maer de nacht sal wesen
Soo klaer als den middagh gepresen.
[p. 484]
7 Ghy hebt, O Heer, in u gewelt
Mijn Nieren, oock ben ick gestelt
Van mijnes Moeders lichaem aen
Onder uw’ bewaringe saen:
Dies voor alsulcke wonder dingen,
Wil ick u, Heer, lof end’ danck singen.
Pause.
8 Wonderbaer zijn u wercken, Heer,
d’Welck mijn ziel bekent langhs soo meer,
End’ neemt daer op vlijtelick acht:
Voor u en was oock niet mijn kracht
Verborgen, als ick was te same,
Gebeeldet in ’s Moeders lichame.
9 Ghy hebt my oock, Heer, voortgebracht
Uytder aerde door uwe macht,
Ghy saeght my aen seer goedertier,
Doe ick noch onvolmaeckt was schier,
De tijdt van mijn volghende leven,
Was schoon in uwen Boeck geschreven.
10 Hoe kost’lick is my uwen raet!
’t Getal my gantsch te boven gaet
Uwes raets, die beroemt is wijdt,
Wil ick die tellen nu ter tijdt,
Hy gae in veelheyt dat zandt kleyne
Verre te boven in ’t gemeyne.
11 Ick ghedencke daer aen eenpaer,
Als ick wacker ben ’s morgens klaer,
O Godt, woudt ghy verderven snel
Alle de Godtloosen seer fel:
De bloet-honden souden beswijcken,
Ia oock met schanden van my wijcken.
12 Want sy spreken, Heer, met hooghmoet,
Van u lasterlick seer onvroet,
Sy verheffen hen op onreyn,
Dies haet ick alle die gemeyn
Die u haten, oock die ghesellen
Die hen, Heere, teghen u stellen.
13 Met rechten ernst, uyt ’s herten gront,
Haet ick, O Heer, die t’aller stont,
Sy zijn mijn vyanden niet kleyn:
Maer ghy, die ’t herte kent alleyn,
[p. 486]
Doorsoeckt mijn hert, ghy wert geware
Dat ick ’t recht meyn in ’t openbare.
14 Mijn hert end’ gemoet wel doorsiet,
Doorgront my gantschelick met vliet,
Siet oft ick in den weghen quaet,
Wandele, die ghy Heere haet,
End’ zijt my altijt wel ghenegen,
Geleydt my oock in uwen wegen.
{Op de wijse van de Thien Geboden.}
O Mijn Godt, wilt my nu bevrijden
Voor den menschen seer boos end’ quaet,
Behoedt my nu end’ t’allen tijden,
Voor der listigen raedt end’ daedt.
2 Die daghelijcks met haers gelijcken
Tegen my dencken schalckheyt loos,
Ende my strijdt in allen wijcken,
Van nieuws aendoen met herten boos.
3 Haer listighe tongen hooghmoedigh
Scherpen sy als slangen seer fijn:
Onder haer lippen overvloedigh
Hebben sy Adderen fenijn.
4 Bewaert my voor der boosen handen,
En mijn gangen tot deser stondt,
Voor den moetwilligen vyanden,
Die my willen brenghen te grondt.
5 De grootsche hebben nu met listen
Mijner zielen stricken bereydt,
Op datse my te vangen wisten
In den wegen daer ghy my leydt.
6 Doe sprack ick met vasten betrouwen,
Ghy zijt, O Heer, mijn Godt alleyn,
Verhoort my in mijn swaer benouwen,
Hoort de stemme mijns gebedts reyn.
Pause.
7 Heer, ghy zijt mijn wapen seer krachtigh,
Mijn helm, als my de noodt beswaert,
[p. 488]
Als ick in ’t veldt benauwt was klachtigh,
Ghy hebt my ’t hooft gedeckt, bewaert.
8 Wilt den boosen, Heer, niet toelaten,
’t Volbrengen haers voornemens fel:
Anders souden sy die my haten,
Hooghmoedigh end’ stout werden snel.
9 Dat den Oversten onder desen,
Die my quelt, toekome met kracht,
Dat lijden end’ ellendigh wesen,
Dat hy my te doen was bedacht.
10 Dat hen kolen op den kop vallen:
End’ gantschelick te gronde gaen,
Slaetse met tempeest over allen,
Soo datse niet meer op en staen.
11 De quaet-sptekende mensch al-ommen
Sal niet lange blijven in staet.
Op den moetwilligen sal kommen
Sijn eygen aenslagh end’ sijn raet.
12 Godt sal sijn getrouwheyt verklaren
Hem die met onrecht is gequelt,
Sy die den Vromen hier beswaren,
Werden voor Godts Oordeel ghestelt.
13 De Vrome sullen uwen Name,
Die heerlick is, prijsen o Heer,
d’Oprechte sullen eeuwigh t’same,
By u woonen in aller eer.
ICk roep u, Heer, aen in noot niet kleyn,
Haest u genadelick tot my,
Opent my nu u ooren vry,
Dewijl ick roepe tot u alleyn.
2 Tot u klimme mijn ghebedt ghemeyn,
Even als een reuck-werck seer soet.
Mijn handen gestreckt in ootmoet,
Ontfanght als een spaed-offer seer reyn.
3 Houdt altijt, O Heer, toe mijnen mondt,
Regeert oock mijn lippen nu meer,
Dat niet quaets tot uwer oneer,
Daer uyt kome tot eenigher stondt.
[p. 490]
4 Neyght mijn herte niet tot stucken loos,
Dat ick niet en hebbe te doen
Met den menschen in boosheydt koen,
End’ niet en smake haren roof boos.
5 Dat my de Vrome vermaen eenpaer,
Ick wil ’t vriendelick dulden fijn,
Sulcks sal my op mijn hooft oock zijn,
Als een Balsem lieffelick en klaer.
Pause.
6 Maer seer haest sal ick sien onverwacht
De Godtloosen in sulck ellendt,
Dat ick voor hen noch in het endt
Sal Godt moeten bidden met aendacht.
7 Als haer Over-heeren boos end’ fel,
Van boven af werden gestoort,
Dan werden mijn woorden gehoort,
Als die goedt zijn end’ gesproken wel.
8 Gelijck ’t hout en steen zijn uytgespreydt,
Alsmense klieft end’ breeckt seer kleyn:
Alsoo zijn ons beenen ghemeyn
Ontrent onsen graven uyt-gebreydt.
9 O Heer in mijn lijden en verdriet,
Tot u hef ick mijn oogen vry:
Mijn troost end’ mijn hope zijt ghy,
En laet mijn herte vertsagen niet.
10 Hoedt my dat ick niet werde gevaen
In den stricken my voorgestelt,
End’ met banden niet zy gequelt,
Die my de boose stedes voorslaen.
11 Sy moeten selve wesen verstrickt
In haer eygen netten al t’saem,
Op dat ick gesont end’ bequaem
Daer van vry zy end’ werde verquickt.
[p. 492]
{Stem: C.}
ICk roepe Godt met herten aen,
Ick smeke hem gantsch onderdaen,
Ick storte voor hem uyt mijn hert,
End’ vertelle hem al mijn smert.
2 Als mijn geest end’ mijn hert met noot
Gantsch beswaert is, en met angst groot,
Noch weet ghy, Heer, in desen al,
Hoe ick daer uyt verlost zijn sal.
3 Sy hebben my stricken bereydt,
End’ my te vangen toe-geleydt:
Als ick my alsins hebb’ gewent,
Der vrienden geen heeft my ghekent.
4 Geen middelen my nu voorstaen,
Om eenighsins hen te ontgaen:
Daer is niemant in mijn geslacht,
Die my te helpen zy bedacht.
5 Ick roepe, Heer, tot alleyn,
Ghy zijt altijdt mijn hope reyn,
Ter werelt en is nu niemandt
Daer van ick verwachte bystandt.
6 Aenhoort doch, Heer, al mijn geklagh,
Want ick voortaen niet meer en mach,
Hoedt my voor de vervolgers mijn,
Die my nu veel te machtigh zijn.
7 Uytdesen kuyl diep my bevrijdt,
Dat ick u prijse t’aller tijdt:
By my, zijnde Godts kind’ren vroet,
Sullen sien ’t goedt dat ghy my doet.
[p. 494]
WIlt mijn gebedt, O Heer, verhooren,
Laet doch komen tot uwen ooren
Mijn smeecken end’ mijn treurigheyt,
En na uwe goetheyt al voren,
Antwoort my in mijn tegenheydt.
2 Wilt, Heer, met uwen knecht niet treden,
In ’t recht na uw’ gerechtigheden,
Dat hy niet koom’ in straf end’ pijn,
Want, Heer, geen mensche hier beneden
En kan voor u ontschuldigh zijn.
3 Mijn vyant vervolght my gaer seere,
Om my neder te werpen, Heere,
Hy latet niet blijven daer by,
Maer in eenen kuyl met oneere,
Als waer ick dood, verberght hy my.
4 Daer door is mijn ziel seer beladen
Met benauwtheydt vroegh ende spaden,
Ick schijne verlaten met haest,
Dies door dees tegenheydt end’ schaden
Is mijn hert beroert end’ verbaest.
5 In desen duysteren kuyl klachtigh
Ben ick des ouden tijdts gedachtigh,
End’ uwer wercken, Heer, seer goet,
Ick verhael t’mijnen trooste krachtigh
De grootdaden die uw’ handt doet.
6 Daer sucht ick seer, in sulcken standen,
End’ strecke tot u, Heer, mijn handen,
Mijn ziel is door ’t roepen gelijck
Den dorren uyt-gedrooghden landen,
End’ als een seer dorstigh aerdtrijck.
Pause
7 Verhoort my nu, haest u, Heer goedigh,
’t Hert is flauw, ick ben schier kleynmoedigh:
En verberght my u aenschijn niet,
Of ick moet hem gelijck zijn spoedigh,
Diemen in de graven diep schiet.
8 Laet my vroegh uw’ genaed’ aenschouwen,
Op u staet mijn hoop in ’t benouwen,
Maeckt my doch den rechten wegh kondt,
Dien ick gaen moet, want Heer, vol trouwen,
Tot u hef ick op hert end’ mondt.
[p. 496]
9 O Godt, mijn hopeningh seer reyne,
Verlost my uyt den noot niet kleyne
Mijner vyanden wreedt end’ fel.
Ghy zijt, Heer, mijn toevlucht alleyne,
Ia ghy, O Godt, en niemandt el.
10 Leert my, Heer, na u wel-behagen
Wandelen recht sonder vertsagen:
Want ghy doch zijt mijn Godt voorwaer,
Dat uwen geest alle mijn dagen
My leydt in uwen wegh eerbaer.
11 O Heer, wilt doch door uwen name
Mijn ziele verquicken bequame,
Ende levendigh maken bly:
Verlost my uyt noot, angst end’ blame,
Door uwe gherechtigheydt vry.
12 Mijn vyanden die my bestrijden,
Doet, Heer, te niet tot desen tijden.
Door uw’ goetheydt verderft oock slecht
Hen die mijn ziel aendoen groot lijden,
Want ick ben u getrouwe knecht.
{Stem: xviij.}
GElooft zy Godt, mijn troost tot allen tijden,
Die mijn handen seer sterckelick leert strijden,
Die mijn vingeren leert krijghen soo wel,
Wiens goetheyt my bewaert end’ niemant el.
Hy is mijn burcht, mijn steen, mijn heyl alleyne,
Mijn schilt, daer op ick betrouwe seer reyne,
Hy is ’t die (spijt der vyanden gewelt)
Dit volck onder mijn Koninghrijcke stelt.
2 Wat is doch, Heer, den mensch vol ellenden,
Dat ghy u tot hem goedighlick wilt wenden?
Wat heeft de mensch met sijn kind’ren voor kracht,
Dat ghy, O Heer, op hem wilt hebben acht?
De mensche mach, alsmen ’t recht wil uytspreken,
By een Niet met rechte zijn vergeleken,
Sijn daghen al, hoe heerlick datse zijn
Vergaen haest als eener schaduwen schijn.
3 Buyght den Hemel, wilt doch, Heer, neder kommen,
Slaet de Bergen, doetse roocken al-ommen,
[p. 498]
Werpt blixem uyt, verstroyt de boosen al,
Schiet u geschut los, end’ brenghtse ten val.
Wilt my de handt bieden en my bevrijden
Uytdit water, end’ uyt dit groote lijden,
Van den boosen maeckt my doch Heere quijt,
Van den vreemden bastaerden nu ter tijdt.
4 Hare mont spreeckt leugenachtige dingen,
Veel valschheyt met den handen sy volbringen,
Maer ick wil u, Heer, singen een nieuw liedt,
Op mijn Harp end’ Psalter sonder verdriet.
Ghy zijt de Heer, die daer behoedt end’ sparet
De Koningen, end’ seer vlijtigh bewaret
Uwen knecht David voor de sweerden fel,
Die over hem getrocken waren snel.
Pause.
5 Verlost my, Heer, bevrijt my voor de handen
Der vreemden, en der bastaerden vyanden,
Want hare mont spreeckt steets niet dan valschheydt,
Haer handen wercken ongerechtigheydt.
Laet ons sonen jeughdigh als jonge planten
Opwassen in sterckheydt aen allen kanten,
Laet ons dochters als pylaren op-gaen,
Die in der Koningen schoon’ huysen staen.
6 Laet ons’ huysen zijn vol voorraets gepresen,
End’ ons schaepkens vermenighvuldight wesen,
Met veel duysenden in seer groot ghetal,
Ia met thien duysenden hier over al.
Laet ons ossen sterck wesen om te trecken,
End’ wilt geen schaed’ over ons doch verwecken,
Dat op onse straten geen klagen zy,
Geen ongeluck of verlies zy ons by.
7 Wel dien volcke, den welcken Godt sulcks gevet,
End’ in stilheydt soo vredelicken levet.
Ia ghelucksaligh is ’t volck in ’t ghemeyn,
’t Welck den Heer houdt voor sijnen Godt alleyn.
[p. 500]
ICk sal Godt mijnen Koningh prijsen seer,
End’ uwen heyligen Naem loven, Heer,
Ick wil, Heer, uwen Naem verbreyden fijn,
En u altijt groot maken, O Godt mijn,
De Heer is groot en seer hooghlick te prijsen,
Onbegrijplick is hy in aller wijsen,
Kindts kinderen sullen roemen sijn wercken,
En vermonden sijn kracht, niet om verstercken.
2 Ick wil gedencken uwer heerlickheyt,
Uwer grootheydt end’ uwer Majesteyt,
End’ sal uwe wonder-wercken altijt
Verbreyden, Heer, met een herte verblijt.
Uw’ daden een schoon getuygenis geven
Van uwer kracht, ’t welck yeder man doet beven,
Dies wil ick altijdt end’ voor allen dingen
Uwe goetheydt loven, prijsen end’ singen.
3 Sy sullen uwer goedigheyt seer groot
Hier na zijn een schoon gedenck-teecken bloot:
Sy getuygen van uw gherechtigheydt,
End’ van uwe bestendighe waerheydt.
De Heer is genadigh ende goethertigh,
Traegh tot gramschap, en daer toe barmhertigh,
Vriendelick is hy allen creaturen,
End’ hy toont hen sijn goetheydt t’aller uren.
Pause.
4 Dies, Heer, looft u al u schepsel verblijt,
Om dat ghy een volmaeckt werckmeester zijt:
Maer boven all’ uwe wercken niet kleyn,
Prijsen u all’ uwe Heyligen reyn:
De heerlickheyt uwes rijcks sy verkonden,
Uwe kracht groot sy daer neven vermonden:
Op dat de menschen d’heerlickheydt en krachten
Uwes rijcks verstaen in allen gheslachten.
[p. 502]
5 U rijck is, Heer, een eeuwigh Koninghrijck,
Uw’ heerschappy blijft eeuwighlick gelijck,
Die struyckelen onderhoudt uw’ handt fijn,
End’ recht op die neder geslagen zijn.
Alle dingh wacht op u aen allen zijden,
Ghy geeft hen sijn spijs in bequame tijden,
Ghy opent uw’ hant end’ dat begenadight,
Met spijs alles rijckelick ghy verzadight.
6 Godt is gherecht in alles wat hy doet,
End’ goedertier in al sijn wercken goet.
Hen die hem bidden, wil hy na by-staen,
Ia die hem in der waerheyt roepen aen.
Hy doet den wille tot haren vermeeren,
Der gener die hem vreesen end’ vereeren,
Hy verhoort haer schreyen end’ al haer klagen,
End’ verlosts’ uyt al haer kruys en haer plagen.
7 Die Godt lief hebben zijn van hem bewaert,
Maer hy verderft gantschlick den boosen aert,
Dies wil ick sijnen lof verkonden klaer,
Ia alle vleesch sal hem loven eenpaer.
WEl op mijn ziel wilt nu prijsen
Den Heer, want mijn leven langh
Sal ick hem eere bewijsen:
Ick wil met Psalmen gesangh
Steedts loven Godt verheven,
Soo langh als ick sal leven.
2 Wilt niet stellen u betrouwen
Op Princen groot ofte kleen,
Wilt op den mensche niet bouwen,
Want by hem is hulpe geen,
Als sijn geest uytvaert gelijck,
Wert hy weder aerd’ en slijck.
[p. 504]
3 Met hem vergaen sijn raden al,
End’ werden haest’lick tot niet:
Wel hem dien Godt t’aller tijdt sal
Sijn hulp aenbieden met vliet:
Die tot Godt heeft sijn toevlucht
In noot, end’ in quaet gherucht.
4 Hy is ’t die krachtigh gemaeckt heeft
Den Hemel, en d’Aertrijck breet,
De Zee, end’ al wat daer in leeft
End’ hem beweeght met bescheet:
Hy onderhoudt sijn waerheydt,
Seer vast in der eeuwigheydt.
Pause.
5 Hy doet hen recht die daer lijden
Overlast end’ groot gewelt:
Hy geeft broot tot allen tijden,
Hen die den honger scherp quelt,
Hy maeckt los end’ vry van pijn,
Hen die vast gebonden zijn.
6 ’t Gesichte geeft hy hen allen,
Die daer gantschelick zijn blindt:
Die hart zijn neder gevallen,
Heft hy op end’ die besint:
Hy heeft lief ende behoedt,
Die oprecht vroom zijn end’ goet.
7 Met vliet bewaert oock de Heere,
Den vreemden in lijden groot,
Desgelijcks de Weesen teere,
Behoedt Godt in angst end’ noot:
Weduwen hy oock bewaert,
Dat hen geen leedt wedervaert.
8 Hy sal de weghen verderven
Des Godtloosen met der daet,
End’ sal hem een rijck verwerven
Dat eeuwighlick vast bestaet:
Zyon uw’s Godts heerlickheydt
Werdt gelooft in eeuwigheydt.
[p. 506]
LOoft Godt, het zijn heerlicke dingen,
Datmen onsen Godt prijst met singen,
Het is kostelick end’ seer schoone,
Datmen Godt prijst met soeten toone:
Dewijl dat hy ’t is die genadigh
Ierusalem bouwet alleyne:
Hy sal oock t’saem brengen gestadigh,
’t Verstroyd’ Israel in ’t gemeyne.
2 Hy heylet de gebroken herten,
Die vol zijn van lijden end’ smerten,
End’ sal op haer wonden vol pijnen,
Gebruycken goede medicijnen.
Want der Sterren alle te samen
Weet hy dat getal uyt te spreken:
Hy kan oock alle die met namen
Eygentlick noemen onbesweken.
3 Voorwaer Godt is groot, hoogh gepresen,
De sterckte die daer konde wesen:
Sijn kracht is groot, niet om vermonden,
Sijn wijsheyt is niet om doorgronden.
De Heer verquickt ende verstercket
Die benauwt zijn ende beladen,
Maer dat geslacht, ’t welck boosheyt wercket,
Werpt hy te grondt sonder genaden.
4 Dies wilt met gesangh den Heer prijsen,
Met Psalmen wilt hem lof bewijsen,
Die den Hemel met Nevel decket,
Ende met wolcken overstrecket.
Die den Regen lieflick laet vallen,
Om ’t Gras seer soet te doen voortkommen,
Met druppelen fijn over allen,
Op Bergen, Dalen en al-ommen.
Pause.
5 Den Vee wil hy sijn spijse geven,
Oock den jongen Raven daer neven,
Die tot hem schreyen vroegh end’ spaden,
Zijnde met honger seer beladen.
Geen gevallen heeft de Heer goedigh
Aen de sterckte des Peerts in ’t strijden,
[p. 508]
Noch aen des loopers kracht hooghmoedigh,
Noch aen sijn beenen t’allen tijden.
6 Maer hy heeft een seer groot behagen,
Aen een benauwt herte verslagen,
Dat op Godts goedigheydt end’ krachten
Hem verlaet, end’ daer op wil wachten.
Ghy Ierusalem uytverkoren,
Uwes Godts lof wilt nu voortbringen,
End’ ghy Zion laet in u hooren
Godes lof, in hem wilt ontspringen.
7 Hy sterckt uwe poorten seer krachtigh,
Met yseren grendelen machtigh:
Hy zegent in de stadt seer spoedigh,
Uwe kinderen overvloedigh,
End’ maeckt dat ghy hebt altijdt vrede
In uwen land’ aen allen zijden,
End’ veel goede tarwe hier mede
Geeft hy u, om u te verblijden.
8 Hy sent sijn woordt hier op der aerden,
Ende sijn Wet van grooter waerden,
Die sneller dan eenighe dinghen,
Over al krachtelick doordringen.
Hy bedeckt de Bergen end’ Velden
Met Snee, wit als de wolle reyne:
Den Nevel hy uytstroyt niet selden,
Als of hy asschen waer seer kleyne.
9 Hy werpt den Hagel t’allen steden,
Als groote stucken Ys beneden,
Wie is soo hardt dat hy kan dragen,
Den scherpen Vorst end’ koude dagen?
Maer dat Ys smelt sonder beklijven,
Soo haest als hy een woort wt-spreket:
Hy laet den wint waeyen end’ drijven,
Soo scheurt dat Ys, ’t welck haest’lick breket.
10 Hy is ’t die Iacob openbaret,
Sijn Woort, end’ sijn Wetten verklaret,
Die Israel heeft onderwesen,
Sijn Wetten end’ rechten gepresen.
Soo en heeft hy aen allen volcken
Die daer woonen onder den wolcken,
Niet ghedaen, noch hen laten weten,
Sijns Woordts seer heerlicke secreten.
[p. 510]
GHy hemelsche creaturen,
Looft Godt fijn tot deser uren:
Ghy inwoonders des Hemels reyn,
Singht sijn eer lieflick in ’t ghemeyn,
Ghy Engelen looft sijnen name,
Ghy sijn heyrkracht looft hem te same,
Ghy Son end’ Mane looft hem fijn:
Ghy Sterren prijst den name sijn.
2 Ghy Hemel hoogh, looft hem eenpaer,
Doet sulcks wolcken end’ water klaer,
Dat alle Hemelsche dingen,
Den lof sijnes Naems voort-bringen.
Want door sijn Woort sterck ende krachtigh,
Wert alle dingh gemaeckt eendrachtigh,
Hy heeft alles alsoo bestelt,
Dat het vast blijft door sijn gewelt.
3 Sy hebben een bevel ontfaen,
Daer over derren sy niet gaen,
Ghy Walvisschen end’ Afgronden,
Wilt nu sijnen lof verkonden.
Vyer, Hagel, Sneeuw end’ Ys seer koude,
Windt end’ tempeest, niet om weerhouden,
Die den wille Godts volbrenght goet,
Looft hem in alles wat ghy doet.
4 Prijst hem Bergen end’ Heuvels al,
Vruchtbaer Boomen, ’t gantsche getal
Der Ced’ren, end’ des Vees met een,
Wilde Dieren groot ende kleen.
Vliegende vogels groot van waerden,
Dieren kruypende langhs der aerden,
[p. 512]
Ghy Koninghen end’ volcken rijck,
Vorsten end’ Rechters al-gelijck.
5 Ghy jongers, dochters, jonck end’ oudt,
Singht sijn lof om best in eenvout:
Want hooger is sijnes Naems eer,
Als Hemel end’ aerd’ immermeer.
Den hoorn sijns volcks heeft hy verheven
Tot sijner eer, sulcks is gegeven
Israel sijn volck seer gewis,
’t Welck sijn bemint eyghendom is.
WIlt een nieuw Liedt den Heere singen,
Wilt hem sijn eer heerlick toebringen,
Dat nu onder sijn volck gemeyne,
Sijn lof gehoort zy reyne:
Ghy Israel in vreught nu leeft,
In den Heer die u gemaeckt heeft,
In desen Koningh u verblijt,
Die Zions kind’ren zijt.
2 Datmen met fluyten sijnen name
Prijst, end’ met trommelen bequame,
Met Harpen soet moet men oock loven,
Den Heere van hier boven.
Want den Heer behaeght sijn volck al,
Dat hy verkiest na sijn geval,
De kleyne sal hy vereeren,
End’ haer goedt vermeeren.
3 Noch sullen de Vrome gepresen,
Hier na vrolick end’ verblijdt wesen:
Ia men sals’ op haer bedde hooren
Singen end’ vreught oorbooren.
In hare kelen sullen sy
Des Heeren lof hebben seer bly,
[p. 514]
En in haer handen vol waerden
Twee-snijdende swaerden.
4 Op dat sy verderven met krachten
Daer med’ alle boose geslachten,
End’ straffen de herten hooghmoedigh
Met scherpe wraecke spoedigh.
Op dat sy vangen soo met een
Koningen end’ Princen niet kleen,
End’ met ketenen end’ banden
Vast sluyten haer handen.
5 Als sy die straffen datse beven,
Sy doen sulcks als daer staet voorschreven,
Dit ’s uwer Heyligen, O Heere,
Heerlickheydt end’ haer eere.
LAet nu Godt gepresen zijn,
In sijn Heylighdom seer fijn,
Gelooft zy hy en gheacht,
Uytden Hemel vol van kracht:
In heerlickheyt hoogh verheven:
Looft hem in sijn wercken reyn,
Die hy gewrocht heeft alleyn,
Die van sijn macht tuyghnis geven.
2 Van herten lovet doch hem,
Oock met der Basuynen stem,
End’ met der Psalteren toon,
Met Trommels end’ Harpen schoon:
Wilt sijnen lof end’ prijs singen,
Met der Fluyten soet geklangh,
End’ der Orgelen gesangh,
Laet sijn eere nu voort-bringen.
3 Sijn goetheydt zy openbaer,
Gemaeckt door ’t geluydt seer klaer,
[p. 516]
Der Cymbalen t’aller tijdt,
Welcke seer breedt ende wijdt
Sijns Naems eer moeten bewijsen,
Dies alles dat daer nu leeft,
Dat hem roert end’ asem heeft,
Moet onsen Godt heerlick prijsen.
Eynde der Psalmen.
De thien Gheboden des Heeren. |
Exodi xx. vers 2.
HEft op u hert, opent u ooren,
Ghy hardt volck, end’ traegh in ’t verstaen,
Wilt uwes Godts stemme nu hooren,
End’ sijn gheboden gade slaen.
2 Ick bey (seydt hy) u Godt end’ Heere,
Die u hebbe gemaeckt gantsch vry,
Van ’t jock ’t welck u beswaerde seere:
Hebt geen ander Godt neven my.
3 Laet u geen Beeldt maken noch snijden
Van eenich dingh in ’t aertsche dal,
Soo ghy die eert t’eenigen tijden,
Uwe Godt seer jeloers zijn sal.
4 Ydelick sijnen Naem gepresen
Sult ghy niet nemen in den monde:
[pag. 518]
Want hy sal niet onschuldigh wesen
Die dien misbruyckt t’eeniger stondt.
5 Arbeydt ses dagen, end’ met lusten,
Vyert den sevensten, Godts Woort smaeckt,
Want Godt wild’ op dien dagh self rusten
Van ’t Werck dat hy hadde gemaeckt.
6 Vader end’ Moeder sult ghy eeren,
Op dat ghy langh in voorspoet leeft,
End’ op aerden seer meught vermeeren,
Die u Godt tot een herbergh geeft.
7 Dootslagh end’ toorne sult ghy mijden,
All’ onkuyscheydt vliedt end’ afbreeckt:
Steelt niet al most ghy gebreck lijden,
Geen valsch getuygenisse spreeckt.
8 Van begeeren sult ghy u wachten,
Des naesten huys en wijf nu voort,
Na sijn knecht oft vee wilt niet trachten,
Noch na al dat hem toe-behoort.
9 O Godt, u Woort seer groot van machten,
Luydt klaerder dan eenigh metael:
Geeft ons de genaed’ end’ de krachten,
Om die te houden al-te-mael.
[pag. 520]
Luce I: vers 68.
DAt doch de Heer zy gemaeckt groot,
Israels Godt zy gepresen,
Die sijn volck heeft in angst end’ noot
Besocht end’ verlost uyt desen,
End’ den hoorn des Heyls opgerecht,
In ’t huys van David sijnen knecht,
Soo hy hadde te voren
Door sijner heyliger Propheten mont,
Wel voorseyt tot meniger stont,
Den Vaderen van hem uytverkoren.
2 Dat wy souden wesen bevrijdt
Van der macht onser vyanden,
End’ los gemaeckt zijn nu ter tijdt,
Uytder ongunstiger handen.
Op dat hy toonde sijn goetheydt,
Onsen Vaderen toegeseydt:
Dat hy oock is gedachtigh
Sijns verbondts, en oock sijnes eedts voortaen,
Dien hy Abraham heeft gedaen,
Onsen Vader in ’t geloove krachtigh.
3 Dat wy vry zijnde van der hant
Der gener die ons seer haten:
Hem souden sonder vrees of schant
Dienen, end’ sijn woort recht vaten:
Gerechtighlick end’ heylighlick,
Al ons leven gewillighlick,
Daer toe zijnde genegen,
End’ ghy mijn Soon sult een Prophete zijn,
Voor dat aensicht des Heeren mijn,
Om voor hem te bereyden sijn wegen.
[pag. 522]
4 Dat ghy den volcke vroegh end’ spaed,
Sijn saligheyt meught verkonden,
Dewelck insonderheyt bestaet,
In vergevingh sijner sonden.
Door Godts goetheyt die ons alleyn
Heeft als een Son uyt ’t Ooste reyn
Besocht, end’ niet vergeten:
Op dat hyse mochte verlichten klaer,
Die in de duyster schaduw’ swaer,
Des doots dus lange hebben gheseten.
5 Op dat hy ons’ voeten met vreught,
End’ onse voetpaden mede,
Richten mochte in aller deught,
Tot sijnen wegen in vrede.
Den Lof-sangh der Jongh-vrouwen Marie, |
Luce 1: 46.
MYn ziel maeckt groot den Heer,
Mijn geest verheught hem seer,
In mijnen Godt vol trouwen,
Hy is mijn saligheyt,
End’ wil oock de kleynheyt
Sijner Dienstmaeght aenschouwen.
2 Siet hierom sullen my
Alle gheslachten vry
Wel ghelucksaligh achten,
Want onse Godt seer goet
Groote dingen nu doet,
Door sijn handt sterck in krachten.
3 Heyligh is sijnen Naem,
End’ sijn goetheydt bequaem
[pag. 524]
Sal eeuwighlick beklijven.
Van kindts kind’ren voortaen,
Voor hen die recht wel gaen,
End’ in Godts vreese blijven.
4 Een schoon end’ heerlick werck,
Door sijnen arm seer sterck,
Heeft gedaen Godt almachtigh.
Hy heeft de stoute quaet,
End’ hares herten raedt,
Tot niet gemaeckt seer krachtigh.
5 Die stout zijn in hooghmoet,
Vol van eer en van goet,
Heeft Godt neder gedreven:
End’ die arm zijn end’ kleyn,
Heeft sijn goetheydt alleyn
Seer heerlick nu verheven.
6 Die arm zijn na den geest,
Den welcken hongert meest,
Verzaedt de Heer gepresen.
Die rijck zijn, vol end’ groot,
Heeft hy ledigh end’ bloot
Van hem vry afgewesen.
7 Hy verheft Israel,
Sijn Soon, end’ gedenckt wel
Aen sijn groote genade:
Soo hy heeft Abraham,
End’ ’t volck dat na hem quam,
Toegeseydt vroegh end’ spade.
[pag. 526]
Den Lof-sangh van Simeonis. |
Luce 2: 29.
NU laet ghy, Heer, oprecht,
Gaen in vred’ uwen knecht,
Na u beloft’ ghestadigh,
Na dat mijn oogen klaer,
Hebben gesien voorwaer,
Uwen Heylant genadigh.
2 Een Salighmaker reyn,
Aller volcken gemeyn,
Die aennemen sijn Leere.
Een licht schijnende klaer
Den Heydenen eenpaer,
End’ oock Israels eere.
Dat Gebedt onses Heeren Iesu Christi, |
Matth. 6: 9.
ONse Vader in Hemelrijck,
Die ons heet kinders al gelijck, [1566: broeders]
En wilt dat wy u roepen aen
Als wy met noode zijn bevaen,
Geeft dat niet alleen bid den mondt,
Maer dat het gae van herten grondt.
2 Geheylight uwen Name zy,
U Woordt ongevalscht blijft ons by,
Dat wy oock leven heylighlick
Na uwen Name waerdighlick,
Behoedt ons, Heer, voor valsche Leer,
Dat arme vervoert volck bekeer.
3 U Koninghrijck komt, o Heer, goet
Hier end’ hier naer. Den Trooster soet
Geeft ons dien Christus ons toe-sey,
Met sijn gaven menigerley:
Breeckt Satans toorn en groot gewaldt,
Voor sijn erghheydt u Kerck erhaldt.
4 U wil geschied’, o Heer, gelijck
Op aerden als in Hemelrijck:
Geeft ons gedult in lijdens pijn
Gehoorsaem allesins te zijn,
Neemt van ons wech vleesch ende bloet
Dat tegen uwen wille doet.
[pag. 528]
5 Geeft ons huyden ons daeglijcks broot,
End’ ons behoefte tot lijfs noot,
Behoedt ons Heer voor twist end’ strijdt,
Voor Pest end’ oock voor dieren tijt,
Dat wy in goeden vrede staen,
Doet sorghvuldigheydt van ons gaen.
6 Onse schulden vergeeft ons Heer,
Dat sy ons niet bedroeven meer:
Soo wy oock die ons schuldigh zijn
Haer schuldt vergeven dit termijn:
Tot haren dienst maeckt ons bereydt,
In rechter liefd’ end’ eenigheydt.
7 Leydt ons Heer in bekoringh niet,
Als ons de boose geest strijdt biet
Ter rechter of ter slincker-handt.
Helpt ons te doen fijn wederstandt,
In recht betrouwen onbevreest,
Door den Trooster den Heyl’ghen Geest.
8 Van alle quaet verlost ons meer
In dese quade tijden, Heer,
Vrijdt ons van den eeuwigen doodt,
End’ troost ons in den laetsten noot,
Doet ons altijt goet onderstandt,
Neemt onse zielen in uw’ handt.
9 Want u, O Vader, is dat Rijck,
End’ de kracht over al gelijck,
U is oock alle heerlickheydt
Van nu tot in der eeuwigheydt,
Met Christo uwen Soon alleyn,
End’ den Heyligen Geest gemeyn.
10 Amen, dat is, het werde waer,
Sterckt ons geloove wanckelbaer,
Op dat wy niet twijf’len daeraen,
Wy sullen dit alles ontfaen,
Na uwen wil om Christi Naem,
Door welcken ons beed’ is gedaen.
[pag. 530]
Dat is een korte Bekentenisse des waren Christlicken Geloofs.
ICk geloof in Godt Vader almachtigh,
Die Hemel en Aerde schiep waerachtigh:
En in Iesum Christum sijn Soon alleyn,
Onsen Heer, ontfangen door ’s Geests kracht reyn,
Geboren van Maria de Maeght goet,
Onder Pilatus leedt hy in ootmoet.
Hy sterf aen ’t kruys, voor ons heeft hy betaelt:
Men begroef hem, hy is ter Hel gedaelt,
Ten derden dage verrees hy voorwaer,
En is gevaren ten Hemel daer naer:
Hy sit ter rechter-handt des Vaders krachtigh,
Die ’t al regeert ende bewaert eendrachtigh,
Van daer sal hy komen richten met een,
[pag. 532]
De levende end’ de dooden gemeen.
Ick geloof in den Heyl’gen Geest gepresen,
Datter een Christen Kerck is end’ sal wesen,
Een versaem’lingh der geloovigen t’same,
Een ghemeynschap der Heyligen bequame:
Een vergevingh van onsen sonden al,
End’ dat dit vleesch heerlick verrijsen sal,
Een eeuwigh leven, ’t welck wy sullen erven,
Op dit geloof wil ick leven end’ sterven.
[Einde van de paralleltekst]
Een kort Ghebedt voor de Predikatie,
door Ian Uytenhove. |
O Godt die onse Vader bist,
Door Iesum Christ,
Geeft uwen Geest ons algemeyn,
Die ons ter waerheydt leyde:
Verhoort ons doch tot deser stont,
Opent den mondt Uws Dienaers,
Dat hy u woort reyn,
En vrymoedigh verbreyde:
[pag. 533]
Daertoe, O Heer, genadighlick,
Opent ons hert end’ ooren,
Dat wy dat hooren vlijtelick,
End’ trouwelick bewaren,
Op dat wy mogen vruchtbaerlick,
U lof altijdt verklaren.
Verduytscht door P.H.
VAder Almachtigh, wijs, end’ goet,
Die regeert al u Creaturen,
t’Onsen zegen u handt op doet,
End’ spijst soberlick te dees uren
Ons, en al die uwen naem vuren:
Maer onse zielen voedt doch meest
Met u woort, dat eeuwigh sal duren,
Op dat u recht dient onsen geest.
AMEN.
Eet end’ drinckt heughlick: Maer gedenckt
Dat het u Godt uyt liefden schenkt.
Dancksegginge na den Eten. |
WY dancken u eeuwige Vader,
Van u weldaden vroegh en laet,
Ons buygende voor u te gader:
Misdeden wy door overdaedt,
Het is ons leet,vergeeft ons ’t quaet,
In uw’s Soons Naem bidden wy u,
Met sijn gebedt, na uwen raet,
Verhoort ons uyt genaden nu.
Onse Vader, &c.
Gedanckt zy Godt van sijner deught,
Die ons dus voedt, end’ oock verheught.
[pag. 534]
Dit is het Geloove door Jan Uytenhove over-geset. |
WY gelooven in eenen Godt alleyn,
Schepper des Hemels end’ der Eerden,
Onser aller Vader gemeyn,
Die ons laet sijne kinders weerden.
Hy wil ons altijdt geneeren,
Lijf en ziel oock wel bewaren,
All’ ongheval wil hy weeren,
Geen leedt sal ons tegen-varen:
Hy sorget voor ons dagh ende nacht:
Het staet alles in sijner macht.
2 Wy gelooven in Christum al ghelijck,
Sijnen Soon en onsen Heere,
Erfachtigh in sijns Vaders Rijck,
Ghelijck Godt van macht ende eere,
UytMarien der Maeght zade,
Ons een ware mensch gheboren,
Door Godts Geest uyt louter g’nade.
Voor ons door de sond’ verloren,
Aen’t kruys gestorven, ende gheleydt
In’t graf tot sijns doodts sekerheydt.
3 Ten derden dagh om onser g’rechtigheydt,
Van den dooden is opghestanden,
Door ’s Vaders kracht end’ heerlickheydt
Lossende ons uyt ’s vyandts banden,
Is ten Hemel op verheven,
Van der aerd’ in ’t openbare:
Sit Godts rechter-handt beneven:
Voor ons een recht Middelare,
Van waer hy ten eynd’ oock komen sal,
Richten levend’ end’ dooden al.
[pag. 535]
4 Wy gelooven in den Heylighen Gheest,
Godt met den Vader end’ den Sone,
Die ons troost end’ maeckt onbevreest,
Ende verciert met gaven schoone:
Alle Christenheydt verheven,
Tot recht’ eenigheydt begeven,
Welcker de sond’ werdt vergeven,
Dat vleesch sal noch weder leven:
Naer desen jammer is nu bereydt
Ons een leven in eeuwigheydt.
De Hymnus: Christe qui Lux es & Dies. |
Oft: Op de wijse van den C. Psalm.
CHriste die daer zijt dagh en licht,
Voor dy is, Heer, verborgen nicht,
De Vaderlicke lichtes glants,
Leert ons den wegh der waerheyt gants.
Wy bidden dijn Godtlicke kracht,
Behoedt ons Heer in deser nacht,
Bewaert ons, Heer, voor allen leydt,
Godt Vader der barmhertigheydt.
Verdrijft den swaren slaep, Heer Christ,
Dat ons niet schaed’ des vyandts list,
Dat vleesch in tuchten reyne zy,
Zoo zijn wy veler sonden vry.
Soo ons’ oogen slapen by ty,
Laet ons’ herten waken tot dy:
Beschermt ons Godes rechter-hant,
End’ lost ons van der sonden bant.
Beschermt, Heer, al de Christenheydt:
Dijn hulp altijdt zy ons bereydt,
Helpt ons Heer, Godt, uyt aller noot,
Door dijn heyl’ge vijf wonden root.
Gedenckt, Heer, op den swaren tijt,
Daer met ’t lijf seer strengh werdt bescrijt,
De ziele die ghy hebt verlost,
Die geeft, Heer Iesu, dijnen troost.
[pag. 536]
Godt Vader zy lof, eer end’prijs,
Daer toe oock sijnen Sone wijs,
Des Heyl’gen Geestes goedigheydt
Van nu tot in der eeuwigheydt.
A.
| AEnsiet, Heer, ’t recht van uwen knecht. | xvij |
| Alle ghy knechten des Heeren. | Cxxxiiij |
| Alle volck ghemeyn. xlvij |
| Als een hert gejaeght, O Heere. | xlij |
| Als Godt Zyons ghevang’nen al. | Cxxvj |
| Als ick met swaer kruys ben beladen. | Cxx |
| Als ick roep, Heer, hoort mijn stem. | Lxiiij |
| Als ick roep, verstaet mijn reden. | Lxj |
| Als ick u bid, opent u ooren. | iiij |
| Als ons de noodt overvalt krachtigh. | xlvj |
| Als wy aen dat water tot Babel. | Cxxxvij |
B. |
| BEwaert my, Heer, weest doch. | xvj |
| Bewaert, O Heer, mijn recht. | xxvj | |
|
C. |
| COmt laet ons blijd’ zijn in den Heer. | xcv | |
|
D. |
| DAncket den Heer, seer hoogh. | Cxviij |
| Dancket Godt nu opentlick. | Cxxxvj |
| Dancket Godt, want hy is vriendelick. | Cvj |
| De Heer heeft ghesproken tot. | Cx |
| Den lof end’ prijs gantsch over al. | Cxj |
| Des boosdoenders wille seer quaet. | xxxvj |
| De Dwaes die spreeckt in sijn herte seer. | xiiij |
| De Dwaes die spreekt in sijn herte seer. | Liij |
| De aerd’ is onses Godts voorwaer. | xxiiij |
| De Hemelen seer klaer. | xix |
| De Heyd’nen zijn in u erfdeel ghevallen. | Lxxix |
| Die in Godes bewaringh sterck. | xcj |
| De Koningh sal seer zijn verheught. | xxj |
| Die niet en gaet in der Godtloosen. | I |
| Die op den Heere vast betrouwen. | Cxxv |
| Doe Israel Egypten-landt verliet. | Cxiiij |
| Doet ons bystant, ’t is meer dan. | xij |
[p. 537] |
| E. |
| EEn Koningh is de Heer. | xcvij |
| Een yeder mort tot desen tijden. | Cv | |
| | G. |
| GEdenckt doch des Davids, O Heer. | Cxxxij |
| Gelooft zy Godt mijn troost. | Cxliiij |
| Ghelucksaligh is de mensche die leeft. | Cxix |
| Ghy hebt my, Heer gantschlick. | Cxxxix |
| Ghy Herder Israels wilt hooren. | Lxxx |
| Ghy Hemelsche creaturen. | Cxlviij |
| Ghy Heidenen looft t’saem den. | Cxvij |
| Ghy kind’ren die den Heer dient vry. | Cxiij |
| Ghy menschen al, hoort end’ wilt doch. | xlix |
| Ghy Princen end’ghy Heeren. | xxix |
| Ghy Raets-Heeren, laet my doch. | Lviij |
| Ghy zijt geweest ons toevlucht. | xc |
| Ghy zijt, Heer, met u volck nu te. | Lxxxv |
| Ghy volckeren des aerdttijcks al. | C |
| Godt die der Goden Heer is. | L |
| Godt heeft sijn huys vast gegrondet. | Lxxxvij |
| Godt is in de vyerschaer gheseten. | Lxxxij |
| Godt is in Iudea seer wel bekent. | Lxxvj |
| Godt is mijn licht, ’t welck my. | xxvij |
| Godt is nochtans troost’lick end’. | Lxxiij |
| Godt regeert, zijne met eeren. | xciij |
| Godt verhoort u ghebedt dat ghy. | xx | |
| | H. |
| HEer, die my dus langh hebt. | Lxxxviij |
| Heer, die ons hebt verstooten al. | Lx |
| Heer, ick wil u uyt ’s herten grondt. | ix |
| Het zijn heerlicke dinghen. | xcij |
| Heer uw’ wonder-wercken verkoren. | xliiij |
| Hoe komt dat ghy, Heer, wijckt van ons. | x |
| Hoe komt dat ghy ons verstroyt. | Lxxiiij |
| Hoe langh hebt ghy besloten, Heer. | xiij |
| Hoe lieflick, O Heer, end’ hoe reyn. | Lxxxiiij |
| Hoe seer dat mijn ziel is ghequelt. | Lxij |
| Hoe veel is des volcks, Heer. | iij | |
| | J. |
| ICk betrouw’op Godt met herten. | xj |
| Ick bid u helpt my, O Godt goedertier. | Lxix |
| Ick danck u Heer, uyt ’s herten gront. | Cxxxviij |
| Ick heb den Heer lief, want hy heeft. | Cxvj |
[pag. 538]
Ick heb mijn stem opgheheven. | Lxxvij |
| Ick roepe Godt met herten aen. | Cxiij |
| Ick roep u Heer aen in noodt. | Cxij |
| Ick sal Godt mijnen Koningh prijsen. | Cxiv |
| Ick sal u lieven end’ dienen. | xviij |
| Ick sprack ick woude, zijnde wel. | xxxix |
| Ick stel op u vast mijn betrouwen. | xxxj |
| Ick wil, zijnde verblijdt. | xxxiiij |
| In de heylighe Stadt voorwaer. | xlviij | |
| | L. |
| LAet nu Godt ghepresen zijn. | CL |
| Looft Godt, het zijn heerlicke. | Cxlvij |
| Looft nu vry onses Godts Naem. | Cxxxv | |
| | M. |
| MEn looft u Heer, met stemmen reyne. | Lxv |
| Men mach nu wel seggen in Israel. | Cxxiiij |
| Mijn Godt voedt my, als mijn Herder. | xxiij |
| Mijn hert hef ick tot u, Heere. | xxv |
| Mijn hert is, Heer, in groot eenvout. | Cxxxj |
| Mijn Hert is, O Heer, recht bereydt. | Cviij |
| Mijn hert wil nu een seer schoon. | xiv |
| Mijn hoop stel ick op u ghestadigh. | Lxxj |
| Mijn ziele wilt den Heer met. | Ciij | |
| | H. |
| NA dat ghy, Heer, my hebt bevrijdt. | xxx |
| Na dat ick langhen tijdt hebbe. | xi |
| Neemt mijn saeck aen, wreeckt. | xliij |
| Niet ons, niet ons, maer u behoort. | Cxv | |
O. | | O. |
| O Heer almachtigh helpt doch. | Liiij |
| O Godt, geen Godt heb ick dan. | Lxiij |
| O Godt, ghy die Godt zijt der wraken. | xciiij |
| O Godt, op wien mijn hope staet. | Lxx |
| O Heer, ghy zijt mijn sterckte krachtigh. | xxviij |
| O Heer, ick ben van mijn vyanden. | Lix |
| O Heer, mijn roem end’ eer ghepresen. | Cix |
| O Heer, opent my uw’ ooren. | Lxxxvj |
| O Heer, wilt mijn gebedt verhooren. | Lv |
| O mijn Godt wilt my nu bevrijden. | Cxl |
| O mijn volck wilt mijn leeringh nu. | Lxxxviij |
| Onse Godt die is een Koningh. | xcix |
| Onse Godt zy ons nu genadigh. | Lxvij |
| Ontferm u Heer, ontferm u over. | Lvij |
| [pag. 539] |
| Ontfarmt u mijns die nu benauwt. | Lvj |
| Ontfermt u over my arme sondaer. | Lj |
| O onse Godt end’ Heer seer hoogh. | viij |
| Op u hoop ick, Heer, t’allen tijden. | vij | |
| | Q. |
| QUelt u daer met niet, soo ghy in. | xxxvij | |
| | S. |
| SAligh is hy bevonden. | Cxxviij |
| Seght ghy Tyran waer op ghy. | Lij |
| Siet hoe sijn end’ lieflick is t’allen. | Cxxxiij |
| Singht den Heere bly. | Lxxxj |
| Singht den Heer in den gantschen. | Lxvj |
| Singht een nieuw Liedt den Heere. | xcvj |
| Soo Godt niet selfs dat huys. | Cxxvij |
| Soo haest als ick hoore spreken. | Cxxij |
| Staet op Heer, toont u onvertsaeght. | Lxviij | |
| | T. |
| TOt den bergen hef ick op mijn. | Cxxj |
| Tot u, Heer, mijn oogen hef ick. | Cxxiij |
| Twist, Heer, met mijn twisters. | xxxv | |
| | V. |
| VAn der jeught aen hebben sy. | Cxxix |
| Van des Heeren goetheydt sal ick. | Lxxxix |
| Van Godts goetheydt end’ oordeel. | Cj |
| Verhoort, O God, mijn woorden. | v | |
| | W. |
| WAerom raest dat volck met. | ij |
| Waerom verlaet ghy my, mijn Godt. | xxij |
| Weest nu verheught al ghy. | xxxiij |
| Wel aen mijn ziel, ghy moet Godt. | Ciiij |
| Wel hem die altijt is begeven. | Cxij |
| Wel hem die recht oordeelt. | xlj |
| Wel hem, dien sijn misdaet. | xxxij |
| Wel op mijn ziel wilt nu prijsen. | Cxlvj |
| Wie is ’t die sal woonen eenpaer. | xv |
| Wilt doch niet langer swijgen. | Lxxxiij |
| Wilt doch u gericht overgeven. | Lxxij |
| Wilt een nieuw Liedt den Heere. | Cxlix |
| Wilt Godt lof end’ eere geven. | Cvij |
| Wilt in uwen toorn ghestadigh. | xxxviij |
| Wilt my niet straffen Heere. | xj |
| Wilt mijn gebedt, Heer, verhooren. | Cij |
| Wilt mijn gebedt, O Heer, verhooren. | Cxliij |
[pag. 540]
Wilt onse Godt een nieuw Liedt. | cviij |
| Wt de diepten, O Heere. | Cxxx |
| Wy dancken u Godt end’ Heer. | Lxxv | |
Register van de Psalmen diemen singht op eenderley wijse. |
| Den | Psalm | 5. ende | 64. |
| Psalm | 14. | 53. |
| Psalm | 17. | 63. 70. |
| Psalm | 18. | 144. |
| Psalm | 24. | 62. 95. 111. |
| Psalm | 28. | 109. |
| Psalm | 30. | 76. 139. |
| Psalm | 31. | 71. |
| Psalm | 33. | 67. |
| Psalm | 36. | 68. |
| Psalm | 46. | 82. |
| Psalm | 51. | 69. |
| Psalm | 60. | 108. |
| Psalm | 65. | 72. |
| Psalm | 66. | 98. 118. |
| Psalm | 74. | 116. |
| Psalm | 77. | 86. |
| Psalm | 78. | 90. |
| Psalm. | 100. | 131. 142. |
| Psalm | 117. | 127. |
| Psalm | 140. Op de | Wijse van de thien Geboden. |
|
