Continue

Daniel Heinsius: Elegiarum lib. III. Monobiblos, sylvae, in quibus varia. Ad Cornelium vanden Myle. Lugduni Batavorum, apud J. Maire (colophon: Typis Thomae Basson), 1603; SBH 44 F 21 en UBL 192 F 11.
Facsimile bij Ursicula.
Gebruikte exemplaren: UBL 192 F 11 en drie exemplaren bij google.books: een, twee en drie (met opdracht in ms van Heinsius aan Samuel Naeranus).

DIT IS EEN ENIGSZINS BEWERKTE TRANSCRIPTIE VAN GOOGLE.BOOKS — ALLEEN DE HELDINNENBRIEVEN (p. 271sqq) ZIJN LEESBAAR — CAETERA SEQUUNTUR

In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. *1r]

DANIELIS HEINSI

GANDENSIS

ELEGIARUM

LIB. III.

MONOBIBLOS,

SYLVAE,

In quibus varia.

Ad Ampliss. & Nobilissimum

CORNELIUM vander MYLE.

[Vignet: Fac et spera]

LUGDUNI BATAVORUM

Apud Iohannem Maire. Anno 1603.



[fol. *1v: blanco]
[fol. *2r]

NobilissimoAmplissimoMagnificoque
Viro,

CORNELIO vander MYLE,

PRAESIDIS F.

D. D. D.

DANIEL HEINSIUS.

VIR NOBILISSIME
Sicut eos felicissimos antiqui sapientes judicabant, quorum felicitas modum non excederet: ita omnium sapientissimos eos fuisse existimo, quorum sapientia intra Naturam esset. Naturae lex illa est quam omnes quotidie sequimur, & quanvis necessitatum primae, sine necessitate sponte nostra & cum voluptare paremus, quae aliter nobiscum non agit quam cum alumnis suis nutriculae: aut filiolis matres. Eius exempla longe petenda [fol. *2v] non sunt, cum vitam quotidianam non excedat eorum consideratio. Blanda illa parens nostra, ut, quoti diano labori succurreret, medicamenta duo praescripsit, lenia, & ut medicorum filij loquuntur, μαλακτικά; Somnu & Somnium. Quorum altero, mitiquadam quiete & placidâ, motus violenti corporis & animi, intensione suâdefunguntur, laxanturque, ut perpetuo quodam ordine rebus nouis pares esse possint. Altero vero, spes pleriq;, quae sua-. uissima animi nostri medela est, sefibus obijcitur, blandaeq; imagines, quarum causa prima ignota nobis, ex aeternitate animi, perpetuoque cius motu & divinitate dependet. quarum tanta libertas & potentia est, ut neque rex ullus hactenus nec crudelitatis artifex terminm illis aut limitem designarit. Ego studiorum nostro. [fol. *3r] - nostrorum remissiones divinas illas, quas poëticas dicimus, Somnos & Somnia appellare foleo. Quies ex ijs, solatium, voluptas. Sed& max. ima horum pars in imagine confistit. Sicut enim corporis imperio soluta mens nostra, ea fingere sibi noctu confuevit, quae nec sunt, nec futura sunt. Ita afflatu puriore correptus animus vagatur, easque rerum formas exprimit, a quâ & naturâ interdum, & indole, & studio abest quam longissime: praecipue quotiefcunq; audita ruminat. Amorem ferunt Deum quendam, pusionein parvulum, cum sagitta & facibus; huius Dei attactu correptos homines miris modis agitari: in eodem mellis & fellis copiam esse. Solius huius vul. nera neq; nocere, quia suavissima sunt: neq; curari posse, quia maxime penetrant. Haec ita a patribus nostris [fol. *3v] accepta credidimus nos, qui nondum eâ aetate furnus (si philosophis credimus) ut ullius rei, multo minus amoris, in cuius ludo nemo fatdo- Aus unquam est, experientiam vindicare possimus. Sicut enim eruditio & scientia praeceptis, per quae via expeditissima est, constare solet; ita altera non nisi ex obferuatione re. rum multarum & annis. Alterius enim propria est consummatio: alterius maturitas, ad quam non nisi diu vivendo pervenitur. Sicut autem pueri cum de Empusis & Lamijs audiunt, noctu cas vident: ita nos Deum hunc quem toto hoc opuf culo propofuimus. Phidiam ferunt cum Iovem vidiflet nunquam, eum ex Homericis versibus depinxisse: idem nobis accidit.Totum libellum huncquem nomini tuo inscriptura imus, virNobilissime, vel Somnum [fol. *4r] vocabis vel Somnium, vel Φαντασίαν, vel, si Aristotelicis gratificari volue ris, Ideam Platonicam. Phantalia poetae nihil est diffusius. Rex familiae nostrae Homerus, eodem saepe tempore in Itache cum procis, in Pylo cum Nestore, in Laconice cum Menelao: in coenaculo cum viris, in gynaecco cum foeminis versatur: & quod magis mirere, ne a thalamis quidem abest. Paris a Venere praeliosubtrahitur, in amplexus Hele nae se diffundit, thalamum intrat; hicfolus cum esset, Homerum non exclusit tamen. Quicquid clam Iunone gerit Iupiter, folus scivit: quicquid clam parente suo Minerua, folus nouit: nec confilia Deorummodo, sed & cogitationes penetrat. Idem cum love in caelo, Neptuno in aquis, Dite apud inferos remgerit: & tanquam non ex aequo [fol. *4v] inter fratres divisa regna essent, partem sibi vindicat. Ideni Iunonem, non sine suspicione Iovis, ab vinis; Venerein, non sine aemulatione Martis, a rifu; Thetin non sine indi. gnatione Pelei, a pedibus commendat. Idem cum Mente navim, cum Antilocho currum dirigit: cum Vulcano scutum, cum Chirone hastant fabricat. cum love pluit, cum Marte furit, cum Minerua fapit, cum Iro mendicat, cum Priamo imperat, cum Agamemnone aciem instruit, cum Achille dissipat. Idem dux, miles, nauta, faber est: & haec cum fit omnia, nihil tamen praeter quam poëta est. Tam dissicile videlicet est aut poëtam esse, aut non esse omnia. Quicquid enim crediderunt veteres, Somnium Homericum est: qui naturae limites hoc pacto ampliavit. Animus certè noster quam- [fol. *5r] diu huic studio sededit, cum suavif fimo quodam somnio versari sibi vi sus est, quotiesnimirum agraviori bus feceffit: qui nunc velut expergiscitur, & recto itineread sapientiae,, bonaeq; mentis templum pergit. Sicutenim mens nostra una cum somnio memoriam eius deponit, & c lapsâ nocte operi accingitur, speis bonae plena: ita nos fine offensâ vilâ abhis ad reliqua properamus. Sicut autem pars imaginatrix mentis nostrae somniare mauult, quam quief cere; itanos, ne nihil agamus, hoc egimus.Caeterum tibi, Vir Nobilif fime, haecofferimus, ut si quicquam mereantur, precium suum non amittant: finminus, sub tuo patrocinio mereri incipiant. Et enimuero percuffitme, fatebor enim, humanitas illa tua, quâ nuperrime, ex itinere redux, immerentem me, imo pene [fol. *5v] invisum prosecutus es: ut pene priusquam patrocinium tuum merer potuerim, novos mihi patronos conciliaris: priusquam officij mei rationem inierim, de promovendis studijs meis cogitaris. Accessit nuper reliquae fortunae tuae coniugalis Juno, copulaeque maritalis felicitas, cuius successum non minus quam reliquarum virtutum tuarum quotidie eruditi omnes sibi vindicant: postquam in primariam domum affinitate translatus es, cuius nomen utriq; & civili& literarie rei salutare est. Accipe igitur, Flos nobilitatis eruditae, munusculum noui clientis tui, qui postquam tibi caetera debere incepit, hoc quoque debere vult: ut sub auspicio nominis tui & tutela LEGI & PLACERE possit. Vale.
Continue
[fol. *6r]

DAN. HEINSII

ELEGIARUM
LIB. I.



[fol. *6r]

DANIEL HEINSIUS

DIVAE VENERI

PRO ELEGIIS

SUIS.

Τοὐμὸν μὲν ὅυλῶς ἐκτετόξευθαι βέλος.
Δέσποινα Κύπρι συγγ οὐᾶ, πὰρ νεδίσα (ο
Φθόνον δ᾽ ἀμύνε πότνι᾽, xxxνἢ μὴ θέλης,
‘Hραφτου HOδελὸν (ὸν ἐκκαλέοσομαι.


[p. 1]

Amplissimo Prudentissimoque
Viro,

FREDERICO SANDIO,

Fisci GELDRIAE & ZUTPHA-
NIAE Praefecto,

S. D. Daniel Heinsius.

OMNIUM Philosophorum, Vir Amplissime, suavissimi sunt illi quos Socraticos dicimus, qui ita ab omni voluptate aberat, ut interim adelicijs honestioribus, a jocis, a falibus, non abhorrerent: &, quod praecipuum ego arbitror, ab ἀναισθησία longe abessent. Puer admodum Xenophontem ita avide arripiebam, ut quidquid illius extaret quater autquinquies evolverem. Ad Platonem ferius acceffi; cum fructu tamen eo majori fortasse, quanto haec aetas plus videt, plus percipit. In altero eorum videbam Socratem nostrum, cujus familiam admirabar, apud Calliam, inter pocula, ijs de rebus disputan- [p. 2] tens 2 tem quae illius loci essent, & interdú pocи- laroratia, fiquae institueretur, minime recufantem. In altero eundem de Amore disserentem, & ab Alcibiade ebrio, temulentoq;, cum taenijs & floribus ad Comum veniente, adeo non abhorrentem; vi etiam fuaviter cum eo ageret & argutaretur. Postremo sub diluculum, reliquis conuivis ad se euntibus, bonus Socrates folus cum Agathone & Aristophane repertus est, more Homerico, bibens ἐπιδέξια. Nimirum pectus liberale καὶ Τὸ ἐλευθέριον amat Sapientia: quae & intendere animum& remittere honeste solet: nec ex severitare metitur virtutem. Postquam enim ex palliolo suo &barba ceferi Sapientiam Graeci voluerunt, & indicium continentiae frontem fecêrunt
    Ex illo fluere & retro sublapsa referri [Aen. 2]
        Omnia.
    coloniam mutavit Dea illa, & ἐνῶ δε xῶν habitare cepit, non ἐνῷ εiiiναι. Quod si illud hominibus gravibus, & qui Sapiétiam aetate jam propemodum elapsa profitebantur, apud homines prudentes fraudi non fuit, quod & tempori, & occasioni aliquid darent, nec perpetuò supercilium contrahe rent; [p. 3] rent; quanto aequius nos veniam merebimur, si primâ aetate Venerem cum Musis conjunximus, & liberius paulo sacris ipsius initiati sumus: quod & sobrie hic a nobis factum est, & parce; ut ne usquam temperantiae limitem transcenderemus. Nec difficilius, ut spero, a te quam a reliquis veniam impetrabimus, quod tibi, Vir Amplissime, arduis Reip. negotijs distracto, ea offeramus, quae solius aetatis ratione veniam merentur, si cogites de anteacto vitae tempore, quod simul in ocio literarum transegimus, & familiaritate illâ mutua, quâ alterum alter amplexus est. Quam quidem humanitaten tuam cum novadignitate imminutam crederem ; nisi ultro me nuperrime, literis, muneribusque, provocafles. Cum igitur tam graviter in aere tuo sim, nunc sufficiet, si beneficia tua agnoscere me intelligas: alias de officio cogitabo. Elegiarum itaque mearum librum primum habe: quotiesque a foro tantillum tibi ocij superest, simul ad te, & Heinsius redi: ac pro admirabili ingenio & eruditione tua (quam semper in te veneratus sum) Musas nostras fovere perge. Vale Vir Amplissime. Lugd. Batav. ipsis K L. Iunijs.


[p. 4]

DANIELIS. HEINSII

ELEG. LIBER I.

ELEG. I.

IOSEPHO SCALIGERO Musas suas commendat.

QUID mihi barbaries teneras, pia numina, Musas
    Obijcis, ant hederae dulcia signa meae?
Nil mihi vobiscum est: lenibus sustollimur alis,
    Perque Deum, procul hinc, atria vectus eo.
(5) Cernitis, ut celsas modò mens se libret in auras,
    Et modò, vecta levi tramite, summa legat.
Degeneres animi, lepidis gens aspera Musis,
    Nil mihi vobiscum est: me meus ardor agit.
O Superi, mihi dulcis honos, mihi gloria mollis
    (10) Mollia sollicitat pectora: Livor abi.
Perque vagos saltus, habitataque vatibus olim
    Antra, levesque umbras, priscaque rura feror.
Quà meus angusta recubans in valle Catullus
    Passeribus cecinit tristia fata suis.
(15) Ganda fave: tibi sacrafero: sternutat Apollo,
    Ominaque a dextrâ candida reddit avis.
Ipsa Venus nuper placido subriserat ore,
    Vexerat & numeros ad sua tecta meos.
Altaque viserunt Superorum limina Divûm,
[p. 5]
    (20) Carminaque attentos detinuêre Deos.
Et mea nunc toto iactantur carmina caelo,
    Et mea lascivus carmina discit Amor.
Macte anime; audendum est: tenui transnabimus aurâ
    Summaque lambemus littora: Livor abi.
(25) Quam iuvat exiguis animum submittere curis,
    Aequaque naturae dicere posse meae.
O faciles umbra Musarum, blandaque Tempe,
    Deviaque ignotis antra sub arboribus,
Ridentesque Dea, quas molli Teius ore
    (30) Dicitur in lusus sollicitasse suos.
Huc ferimur: via rara patet: tenues, recessusx
    Non facit ad curas populus alba mens.
Sat mihi sit teneras inter cecinisse puellas,
    Ut leve, pacato murmure, carmen
(35) Ut mihi deductis arrideat illa labellis,
    Illa potens sensus ludere turba meos.
Ah quoties, inter tunicasque, levesque papillas,
    In gremio nostrum territa condet opus.
Ah quoties, parvum, leniter dimissa, libellum
    (40) Matris in adventum proteret illa sua.
Non tamen ut vasto nequeam dare lintea ventos,
    Aut mea, sub duro pondere, cymba gemat.
Iam mihi Burdenses mens est deducere Divos
    Altius, & vultus Ruppia sancta tuos.
(45) Qua tibi: nam certet rapidi Lucretia fati,
    Penelopeve animos opposuisse suos?
Ruppia ter felix animi, tibi maximus ille,
    Sub Latio ardentem dum Iove versat equum,
[p. 6]
Nescius adverso ferus ille occumbere ferro,
    (50) Succubuit lachrymis, aurea Nympha, tuis.
Succubuit placidisque genis, teneroque pudori,
    Tantaque tam parvus pectora flexit Amar
Ilhine Iuliades nostrose miscuit orbi,
    Et vacuam vasto lumine cinxit humum.
(55) Dignior illustres inter radiare Quirites:
    Handcapiunt tantossacula nostra Deos.
O anime, o Divûm genus, Hunniadumque nepotes,
    Quassaque fortunae fulmine vasta domus!
Scaligeram decus, o immensi Caesaris umbra,
    (60) Hinc mihi sint curae femina prima meae.
Iam mihi mens circum trepidis subsultat anhelans
    Motitus, & lucem concipit ista tuam,
Scintillasque, Deûm: dubioque offunditur aestu,
    Et rapiunt steriles numina tanta manus.
(65) Livor abi: rege vela pater: miserêre poëtae
    Iuliade: vates regia turba sumus.


ELEG. II.

AD PAULUM CHOARTUM

BUZANVALLIUM Christianiss.
Gallorum Regis Legatum.

EEfigies regis certissima, regis imago,
In Batavis regem qui facis esse suum.
Linguaque, corque ingens, & magni dextera regni,
Gallia quo nobis praeside iuncta manet.
[p. 7]
Te duce sublimes animi properamus in ausus,
Et subeunt laudes pectora nostra tua.
Gloria ferventes trahit in sua carmina vates:
Haec mihi si demas munera, nullus ero.
Te tamen (O fati series inopina sinistri!)
Dividet a Batavis publica cura tuis.
Et patrium nostro mutabis littore Gallum,
Et reliquum nobis nil, nist luctus, erit.
Nos anima, populique tui, tua cura, poëtae,
Te sine cassa suo vertice turba sumus.
Ah dolor, & Musa pariter referuntur eodem,
Et mea gens tumidas, me sine, findet aquas.
Heinsius hic Musis vacuus simul esse tuique
Cogitur, & Batavam cernere solus humum.
Navita crudelis, crudelis navita, puppem
Siste: caret numero sana carina suo.
Flecte ratem Choarte: tuam decet Heinsius alnum.
Ille tua puppi non grane pondus erit.
Separiter Musasque suas feret ille: vehendi
Si precium poscas, donaque; carmen habet.
Dulcius hoc nihil est, Superos testamur, & illum
Qui male turbatas numine sistit aquas.
Quis sibi non blandum, comitem velit esse, poëtam?
Oceani faciles gens habet illa Deos.
Idquoque si nescis, genus impetrabile vatum est:
Carminibus cedent aquora victa meis.
IpsepaterNereus quoties perlabitur undas,
Caruleas Triton carmine fistit aquas.
Heinsius & Triton pariter cantabit in undis:
[p. 8]
Nereidum landes hic canet, ille tuas.
Caruleus concha Triton canet, Heinsius ore:
Excipient avida carmina nostra Dea.
Turbaque blandarum circumfluet aqua Sororum:
Auribus lusus combibet illa meos.
Ipse pater blandas zephyrus descendet in ondas,
Et facilis puppem diriget aura tuam.
Aeolus invitas Submittit vatibus aures:
Carminibus tantipanditur anla Dei.
Carminibus, deductafuis naualibus Argo
Prima per invitas missa cucurrit aquas.
Quod manus Heroum nequijt, quodAchaia virtus,
Threicius vates qui dare posset erat.
Sim licet adversis medius deprensus in undis,
Savaque concurrant aquora, tutus ero.
Delphines tremulis perrepent equora caudis,
Meque volent tergosustinuisse suo.
Dumque vehar dulces percurram carmine chordas,
Ipsaque que condam carmina, naulus crunt.
Vivaque tum mihi puppis erit (quis credate) Arion
Vatibus ignotas non finit esse vias.
Si nequeanthomines, venient ad carmina pisces,
Premiaque in medijs inveniemas aquis.
Cura Deum Choartefumus, genssacra, poëta,
Gens pia, genshilares ducere nata dies.
Ordine te longo famuli comitantur euntem,
Densaque per populos regnaque pompa vehit.
Heinsiadi dulces, placidaque in carmine Musa
Ingenijsacras turba ministrat opes.
Divitys
[p. 9]
Divitys his tutus agit:sola illafupellex
Hemfiadi vacuam nonfinit esse domum.

ELEG. III.
AD AMICAM.

Bijcitur toties a te meaforma Nerine:
Nec brevitas votis connenit ista tuis.
Improba si nescis, Veneris decet illa poëtam:
Etsequitur parvos gratia blanda viros,
Lataque mobilitas, agilesque in corpore vires.
Hanc Venus in nato diligit ipsafuo.
Et puer est parvus amor: duce maior abesto
Etprocul a castrisfit Cytherea tuis.
Quisduce maiorem proprio velit esse poëtam?
Dissimilis tanto quis velit esse Deo?
Heu nimio blandam, pudor est, onerare puellam
Pondere: cum vastumpectoregestat onus.
Parvus ego dulces iaceam diffufus in ulnas:
NecveniamgremioSarcina mazna tuo.
Sedgracilis, sed mole carens, agilisés lenisque
Nes nimium rigidas esse querere manus.
Silibet optatos thalamo deducere lusus,
Praripiam lecti non ego iura tui:
Parnageparsnostro, fatis est, si detur amori,
Lufibus utpateat quantulacumques meis.
Velminimum nobisfat erit: mirabere certè,
Officium si fors experiare meum.
Officium, mea Vita, meum: quam parum amator,
[p. 10]
Molliter in vultusferpat, & ora perar,
Osculaque infigar, sed non onerantia vultum,
Nec nimium collo durafutura tuo.
Deprimit exilem nimium granis aura carinam:
Degrauat innalidasfarcina vasta manus.
Et inga detractat nimium cogentia taurus:
Obruit ny valido parvapuella viro.
Sit procul a nobis gravitas onerosa: nec unquam
In thalamum veniat faemina vasta meum.
Dos onus est illi, granior cui ducitur uxor:
Proque suâ tantum coniugepondus habet.
Encelado moles erit hac, validoque Tiphao,
Nos habilis, vates, blandaque turba fumus.
Tu quoque quid dubitas similem tibi ferre maritum,
Nesubeas oneri blanda puella tuo?
Quantus eras Polypheme? tamen Galatea refugit:
Parvus, at in gremio qui foret, Acis erat.
Illa Gigantaas decuerunt corpora mentes:
Ardua queis califemita, cura fuit.
Non mihi calestes mens est irrumperesedes:
In thalamum restatsed via sola tuum.
Inthalamum, mea Vita, thum: non fratribus illhue
Terrigenis: parvo sed datur ire viro.
Ah pudor, amborum spaciumsi possidet alter:
Ah spacium domina surripit ille sua.
ch nimium gravis qs est: partemque, duorum,
-Ponderesublimi corporis, unus habet.
Aspicemeparnogaudentem carminis auf:
Etsimilem dices lusibus effemeie
[p. 11]
Si brevitas maior, plus est quoque mentis in illis:
Verbaque fifuerintplurima, pancainuant.
Mens lenis est nobis: corpus lene: carmina ab illis
Proveniunt, domino nongraniorafuo.
Miplaceat coniux brevis, &breve carmen ab illa:
Hacgenio nostro convenit, illa thoro.
ELEG. IV.
AD PET. HONDIUM.
Vi Veneris blandos poterit contemnere
Heu nimium dulces non amat ille viros. Q
vates,
Ferrens estgentemquisquis non diligit illam,
Nullaque pacatefemina mentis habet.
Non levis ambitio: non nosmalefana cupido:
Nonfcelerum cacus pectora torquet amor..
Sedplacidi mores, teneraque in carmine vires,
Etprecium genti Calliopeafua.
PriscaqueSaturni gens, &pietatis imago,
RelliquiaDinum, instaque cura, fumus.
Miramur placido ridentes ore puellas:
Materies operi convenit illafuo.
Miramur teretesquegenas, miramurocellos:
Dirigit & cursus blanda puellasuos.
Nanitaturbatus geminam circumspicit Arcton,
Etduce, defertam, sidere, quarit humum.
Nos levefulgentes dubijsectamur ocellos:
Expediunt fluctussidera bina meos.
Quodfcelus estdulcem, Superi, spectarepuellam?
HasHelicenobis, hacCynosurameaest.
[p. 12]
Hanc mihi si demas, medijs iactabor in undis:
Naufragus, hanc, Hondi, si mihi tollis, ero.
Tequoque Pieridesque mea, Cythereiaque mater,
Et tenui dulces flamine vectat amor,
Basiaquehand metuis lepidaformosa puella:
Etsequitur curas aureaMusa tuas.
PerSuperos rogo te, per dulcia numina vatum,
Basiaque besterno que tibi rapta die.
Anne putas quicquam tenero magis esse poetâ
Dulce, vel ingenio dignius esse tuo?
Testis erit mitisubridens Putschius ore,
Putschius, antique simplicitatis amans.
Puraque mens nobis, nineumpectusque manusis est:
Et leniter placidos cernimus ire dies.
Exulat e nostra fraus improba mente: necunquam
Pallidus in toto pectore linor agit.
Accedunt comites, Phoebeia turba, Camena,
Voce carens omni, garrula curba tamen.
Spesque lenemsemperplacido fonet omine mentem,
Et lenibus votis credula turbafumus.
Mox ubi mors dulces subeuns dissoluit amores,
Blandaque supremus corporas omnus habet,
Excipit arridens teneram Venus aurea mentem,
Ingremioque animam colligit illa suo,
Deliciasis suas, tepidosque instillat odores,
Agminaque in tennem dulcia mutat anem.
Qualenibus pascitsese lachrymisque, iocisge,
Queis malepacarussemper abundat Amor.
Inqueoculis nidosquesuos roseisque labellis
[p. 13]
Fight, & aucta leni flumine roris agit.
Improba barbaries tumulum calcamus& umbras:
Difpereat totum quemsibi poscithumus.
Memea mens lenat, o Superi, date molliafati
Tempora, ne terrafit mihi cura mea.

ELEG. V.

AD HESPERUM.

HEsperequi blanda Veneris fax aureacure,
Agmina pacate mollia noctis agu.
Intertotrofeo rident es luminefratres,
Qui tremulo circum fulgure castra movent,
Solus ab Aurora thalamis, licet alter & idem,
Exoriens, dubium nonfinis effediem.
Hespere, qui lato prosultans molliter ore
Lenis amatorum mitia cordaferis.
Hespere, cui Venus aurati per carula campi,
Munera, mutato nomine, bina dedit.
Qui tot basia lenta, tot &suspiria, totque
Semina nequitia liberiora vides.
Hespere, cui toties trepidissuspensa labellic
Blanda puellarum pectora votaferunt,
Cum lenibus primum tepuit mens nescia curis,
Primaque demisso luminegutta cadit.
Rosquelenis maestos perrepensgurgite vultus
Signa labascantis mollia mentis babet.
Hespere, qui blandosforibus specularis amores,
Aurea nocturno temporevegna tenens.
Dux chorca, Venerisque genus, quopraside furtim
[p. 14]
Mitialasciuvs faedera neetit amor."
Quem comitem Venus, & cura lenioris alumnum
Prepofuit thalamis, cùm parat arma, suis.
Blandefufurrorum genitor, te, noctis ocelle,
Garrula festino murmure Cypris alit.
Teblandigemitus, tepidisq, innata labellis
Gandia, te iuvcnum mollia furta virum.
Et tacitus rubor, & tremulis mens victa papillis,
Sertaque sub faciles florea missa fores.
Scilicet excubias rofeastationibus aule,
Peruigil, aterno lumine functus, agis.
Eurybatefalfa redeuntis imagine luna,
Cenfor amatorum candide, lychneDeum.
Pronube ludentum media de nocte fororum,
Quas vigor, & choree, curaque nostis, babet.
Hespere rex, tibi materno depectore virgo
Dulcia, iam pronosidere, bella panet.
Hespere tesubeunte lenes demittit ocellos,
Maestaque gaudendo pectora pungit Hymen.
Hespere, quemmultogemitu, lachrymisque decoris,
Illa tepens primo somite turba videt,
Qua toties blandopredata est perfidafurto,
Etiuvenum, placido lumine, corda tulit.
Tum primogemitu, sum primo pallida luctu
Concidit, inque viri pralia torua venit.
Hespere, cui latapost totsupiria mentis
Pallida, libara virgine, zona cadit.
OPater, o, sic te lepidofulgore nitentem
Detineantflammissideraparvafuiss
[p. 15]
Dij faciant nunquam sis Lucifer, Hespere, nî iam
    Luceat in gremio ter mea Rossa meo.


ELEG. VI.
AD IANUM DOVSAM,
Decopiâ poëtarum.
FAlliturhoc ravosquisquis putat esse poëtas
Tempore, gens nunquam crebrior ullafuit.
Dousa, tuas testor, communia numina, Dinas,
Ingenium testor, maxime Dousa, tuum,
Aufibus obruimur, nimioque offundimur estu,
Etrapidos vates angulus omnis habet.
Vixquelocus nobis, nisi iam properemus & ipsi,
In medijs Phoebifedibus, ullus erit:
Parna loquor:fedesdubinssibi quaerit Apollo,
EtBanius collem, quemsolet ille, tener.
Non ita Myrmidonumsubita, pater, agmina turba
Aacus, in viridemserpere vidit butttr.
Non ita versato nebula densantur ab Austro,
Hippotades populos cùmfinit iresuos.
Sape equidem dulces puduit coluisse Camaenas,
Etfaciles Musis applicuisse manus.
Sed tamen & grato tribuli nascuntur in agro,
Et sterilis partes possidet herbafuas:
Sed tamen& vanasegetem comitantur arista,
Et comes it iuncto mobilis umbra viro.
Sictum ingentes patriase collit in aufus,
[p. 16]
Et TragorasDousa munia vanusagit.
Virtutem decet umbrafuam: per inania rerum,
AltaqueBlennorumsomnia, victor abi.
Nos modo deductos lepidisectamur amores:
Necfacit ad tantospagina nostra viros.
Sed lenibus mites elegis decurrimus undas:
Et prait ingenio blanda puellameo.
Ettamen, (O tutoquàm non licet esse poëta!)
Iam quoque vinales res habet illasuos.
Atque aliquis nostros calamo prauertere lusus,
Et bene vix natum carpere gestit opus.
O Superi, quantum est tennem deducere versum,
Et placidelenes carminis ire pedes!
Divitys his gaudet amor: spectate po èta,
Parturit infraudem quos Cythereafuam,
Simplicitas mihi cura mea est, tenuesque lepores,
Verbaque ridenti mollia dictat Amor,
Mensque lenisparvassequitur, velut ebria, curas:
Etrevocatfaciles insua verba manum.
TumodoMusarum vigor, & tutela, mearum,
Flectelenis vultus ad measacra tuos.
SicpatrijHeroes domito gens afperaponto
Materiam ceptisprabeat una tuis.
Sicvalido victus geniosetorqueatHifpo,
Ettrematad nutus barbara turba tuos.
Dirige labentes tenui, pater, agmineMusas,
Et tenerum, tanto indice, surgat opus.
MaximeDousa fane: necenim nouus hofpes in illo es:
Etfuit inlususfertilis Ida tnos.
[p. 17]
Nos quoque qui miti Veneris deducimur aura,
Quosque lenis solito turbine versat Amor,
Forsitan ardentes Batavumsurgemus in aufus:
Nuncperagatpartes blanda inneniafuas.
ELEG. VII.
In natalem IoSEPHI SCALIGERI
PRofpera lux oritur sacris celeberrima nostris,
Aureasubfastos qua venit una meos.
Illane luxhac est, an me rapit irritus ardor,
Etdubiofrustra turbine vectus agor?
Sic erat: O date vina des, facilique decore.
Impediat vultuslanea vitta meos.
Vitta comas, nineusque humeros circundet amiltus,
Castaque ter circum temporalaurum eat.
Araque neciatur, variosque exundet odores,
Etgeniosacro stipite cedat honor.
Magnadies, tibiferta damus, tibi thura, merumg:
Soluimus auspicys ominafausta tuis.
Te duce Iuliades teneropuer aurens ore
Rifit, & innocno lumine vidit humum:
Sacra dies, ter festa dies: tibisistimus aras,
Fusaque decyathis annua vinafuis.
Constitit amplectens tenerum pia Ruppianatum,
Et lepidum blando lumine vidit onus.
Inliades iacuit teneras defusus in ulnas,
Etdigitis totumtollere quinque fuit.
Isepater vastum dimisit ad oscule vultus
[p. 18]
Caesar, & invitus basia bina tulit.
Ille, decus rerum, placidis arrifit ocellis:
Et lenitersomno brachia vida dedit.
Magnepatergaude: veterum res tota Quiritum,
Nataque cum natoGracia tota tuo est.
Parvulus auratas hitqui tibi porrigit ulnas,
Inque tuo ferpit pectore, cura Deum est,
Sacra dies: dulces hodie nascuntur Athena:
Sacra dies: tollit Martia Roma caput.
Omnia (quis credat?) puero nascuntur in uno:
Ipsaque cumdoceat tempora, tempus erit.
Ahquotiesparvumgenitrix dum cernit alumnum,
Nate, meo dignus Caesare, dixit, eris.
Scilicet agnoscopatrij vestigia vultus:
Et nimiumsimiles bis habet ille mane.
Dij faciant atanosque tuos imitere patresque
Excipiunt laudes nomina quanta tuas!
Necmora basiolum tepido superingerit ore,
Et lachrymis fancit dulcia verbafuis.
Illefua matris teneris innixus ocellis,
Molliterin vultmferpit, & orapetit..
Etmodò subsultatque sinu, tenuigesusurro,
Et dubio vix iam murmure dicit, Ane.
Materovans nequit expleri, teretesas lacertos,
Dulciaqueharedis conspicit orafui.
Pomaque largitur: stupet ille, &pramiapatri
Monstrat, & exiguo munere dines abit.
Ipse(nas spectabat opes, si forte bacillum,
Vellene, quòpossit ludere, nactus erat.
[p. 19]
HEV Superi, dulces pueri demittimus annos:
Optimaque aratis temporalusus habet!
Inliade tum cura fuit, componere aceruum
Pulueris, &parvum texere fronde larem.
Qui modò palantes animum demisit in orbes:
Sideraque ingenio vix videt aquasno.
Sepe domum texit lenibus penetralia muscis,
Et gerit in gremio stramina pauca suo.
Cunctaque miratur: volucrem si forte cicadam
Pervenit, aut gryllum; iam sibi fila parat.
Iamfalitbuc illhuc, sequiturque, fugitque, tenerģ,:
Exuperatque animo gaudia cunctasuo.
Ahquoties altas turbanit murmure curas
Patris, & inceptumfistere fecit opus.
Quam procul hinc dolor omnis erat, fucusque, dolusges
Et nimiumforti mens onerosasua.
CVRA lenes aquis comitatur passibus annos:
Pancaque, qui cernit tempora, pancagemit.
Quid mihi cum cura est? date vina, facessitesacris
Tristia: festino foluimus illaDeo
Ille Deus nullos admittitsanguinis ufus:
Sanguineplacari non amat ille Dous.
Sed cythisisque, thymisque, sed aureolis hyacinthis,
Lacque nouum, festas aut amat ille dapes.
Terraque bis circum viridi de cespitesurgat:
Castaque ter lymphâ virgine voret humus.
Dulcis Io, ter dulcis to lux, aurea cali
Sidera, genssacris non aliena meis.
Sidera que primùm facili trepidantia vultu
[p. 20]
Vidistis tenerumferpere Inliadem.
Turba lenis cali, crocco que luditis igne,
Heinsius adfestum vos inbetiresuum.
Omniafint operata meis hac luce Camaenis,
Omniatamfanctofint operata Deo.
Juliadem dedit, & teneras dedit ille Camoenas,
Pectore nam nostras possidet ille deas.
Tumodò dux vita, placideque abeuntis origo
Temporis, inque epulas & measacra veni.
Sapiushac nossacra vocent, modo, semper adoro,
Dulcius, & votifit tibi cura mei.
ELEG. VIII.
AD NIC. HEINSIUM.
FRgone tam dulces potuisti linquere terras,
InBatavosge, Heinsi, nostraque regna venis?
Hactenus in nostris potuisti harere pruinis,
Nec tua mitis adhucpectora flexit amor?
Livia iam maestis lachymam destillat ocellis,
Etqueritur fluxam, sola relicta, fidem.
Dinumerat cunctas, miseranda, ex ordine noctes,
Dinumerat cunctos, utsolet, illa dies.
Forsitan&pontu, lachrymans, profpectat & undas,
Quotque videtpuppes, tot putat esse tuas.
Etmodò crudeles causaturnescia ventos:
Etmodò turbatas, nescia, culpat aquas.
Et modò de Batavisscrutatur multa puellis.
Scilicet an placidas gensferat illa deas.
Et timet, infelix, alionefaucius igne,
[p. 21]
InBatavis certosfixerit ille lares.
Blanda Venus, quantis iactatur pallida curis!
Blanda Venus, quantum pectora versat Amor!
Etmodò rumores populiscrutatur, &horret,
Perfidieque omnes arguit illa viros.
Ahquoties ventos inquirit & aëra captans
Numfaueat votis, consulit, aurasuis.
Tuprocul horrentem percurris frigore Rhenum.
Et nimio vinctasflamine tundis aquas.
Hic ubi turba lenis tenerûmglomeratur amantum
Etsequiturfaciles iuncta puella viros.
Hei mihi, si nescis, media Venus errat in undâ,
Materies culpa quot dabit illa tue!
Aspicies dulces celeri pedecurrere Nymphas,
Et cupiesplacidas iungerepossemanus.
Ah miser, ahhic dum pedibus talaria nectes,!
Officij precium, basia binaferes.
Interealongas queritur tua Livia noctes,
Et nimium tardos currerefolis equos.
Scilicet ignorat Batavas tua Linia lymphar:
Ut Venus in medijs aurea regnet aquis.
Ahtibi cor circumglacies tenet:ah tibi pectus
QueBatavum vinxit flumina, vinxit hyems.
Ferree, si te nec lachyme tenuere, nec illa
Brachia, qua collo fuccubuêre tho.
Ferree, si te necgemitus, tristesas susurri,
Quagesnos poterant tangere verba Deos,
Cùmmale turbato nimijssingultibus ore
Defuit in voces ultima linguafuas.
[p. 22]
Cùm tibi, pro verbis, tepido modo basia vultu
Solvit, in amplexus totafoluta tuos.
Languida cum maestos genitrix vix fisteret imbres,
Adderet: reducem iam feret ille pedem.
Illepedem referet? media quisixus in anla
Nassoniosque enses, & vagasigna gerit.
Iupiter, ut cuncti potius pereatis amantes,
Quamlachrymas fundat una puellafuas.
Scilicet hic ardes patrios reparare triumphos,
Utque, tibi victus cedere discat Iber.
Interea blandus Veneris languescat ut ardor,
Eque tuo dulcis pectore cedat Amor.
Falleris: ardentemsequitur Venus aureaMartem:
Ab nimium Martem diligit illasuum.
Illasolet vastas ulcisci militis iras,
Quique parat vietor ladere, victus abit.
Difaciant, denfum quoties prorumpis in agmen,
Hicsubeant oculi, Livia pulchra, tui.
Hiclachrymasubeant, & inania basia, voxgς:
Hicsubeant agiles in tua colla manus.
Hicsubeat, qualis lepidos cùm flexit ocellos,
Corda tibi primus mollia fixit amor.
Ahmiser, ab cedes placidofummissus amori,
Etfluet e digitis enfis&hasta tuis
Necpoteris flexas panidus versare caternas,
Necpoterunt faciles, ut prius, ire manus.
Protenus occurret ina Gallia, spesgefidesge:
Nectibi quid vocis, nec tibi mentis erit.
I licet, ardentemgalea circundare vultum,
Terri
[p. 23]
Terribilisque alto verticesurgat apex.
Cristaque turbato circum tremat horrida ventos
Etsubeat nutus totaMedusa tuos.
Parvus Amor innctosuafert vestigiapassu,
Etsequiturgreffus, utlenis umbra, tuos.
Nos, Veneris pia turba, lenessectemur amores:
Et, gremiumdomine, sint mihi castra, mea.
Hicego versatos contemnamfortiter enses,
Cunctaque que fuerint spicula missa, feram.
Dina Venus, Venerisque lenes faneat is amores:
Harferies vita totafutura mee est.
Osculage, & mites obliquo lumine risus:
Inuideantsomnis classica rauca tuis.
Me volucrum lenes suadebit inire sopores
Murmur, & in viridem serpere coget humum
Ruracolam, Rossaeque genas: sic alter, & alter
Heinsius armaferet, Heinsius aruaferet.


ELEG. IX.
HEi mihi fatorumferies inopina meorum:
Hei mihifortune tempora laua mea.
Parcaque crudelis veteres deducere casus,
Et nimium vitefana noverca mez.
Vixbene iamprimam poteram distinguere vocem,
Vix puer, infelix, & tamen exul eram.
Languida me maestis genitrixgestabat in ulnis,
Iunctaque cum lachrymis basia mille dabat.]
Sepius ignaro subrifi molliter ore,
Necpotui fati conscius esse mei.
[p. 24]
Linquere tum dulces patria vix natus arenas,
Etproanasfedes, & meatecta, tuli.
Nec tameningemui, Superi, neque lumina verti,
Necfuerat patrie tum mihi cura mea.
Ah nimiumfimplex, medio mens lata dolore
Rifit, & in lusussapefolutafuit.
Opatria! o domus! o magni incunabula Ganda
Cefaris! o oculis obuia prima meis.
Cumpuer infelixgelidas productus inauras,
In patria cepi serpereparvus humo.
Dinaparens, testor virides, tua numina, Nymphas
Graminaque, fontes Flandria nostra tuos.
Te quoģe qui dulces perfundens gurgitecampos,
Lizalenis, facilemflumine tingis humum.
Syluarumque Deos, & nostra numina terra,
EtGenium testor, patriasancta, tuumт,
Abfuit a nobis scelus, & temerarins error:
Necfuit hac meritis pana reperta meis.
Seuus Iber blandos mutavitsanguinefontes:
Etpatriam, munus, linquereposse, fuit.
Exilium placuit, placuit dolor omnibus idem:
Panage, quam pena, gratior, autor erat.
Cum patria linquendus Iber fuit: ille nocendo
Exilium nobis mitius esse dedit.
Expedijt cunctos fugere, ut fugeretur Iberus:
Quid mihi cum monstris, ultima terra, tuis?
Flandriaci mites, placida modò pacis alumni,
Candidaque, & noxis gens alienafumus.
Ille ferox solo nutritur sanguinis haustu:
[p. 25]
Nec sitis hac illi gratior ulla venit.
Quodque latet sub corde nefas, exundat in ore,
Etfacies atras, mens magis atra, gerit.
Liquimus immanem Siculâfuligine gentem:
Liquimus afpectum, barbara turba, tuum.
Merge ratem Cyclops: patiens exultat Ulysses, ’
Et Siculos fratres, & tua regnamove.
Portus habet: dites Batavûm pervenimus oras,
Illatuas nescit, raptor anare, manum.
Hic ubi subsultans patrio, Leo fervidus, enfe,
Hesperio totams anguine pingit aquam.
Nassouiumque domus, tumidos quot cernit Iberos,
Materies laudis tot videt iresue.
Netamen, o, si quidpietas mereatur amorque,
Paniteat nati, maxima Ganda, tui.
Sunt mihi, sunt mecum placide, mea numina, Mafe,
Exilij comites his licet esse mei.
Si tamen optata renoventur dulcia pacis
Tempora, Marsque suum ferreus obdat opus,
Non mihi civiles mens fit deducere curas,
Inquefori leges, mdiciumqueferar.
Heinsius exilem procul hincfecedet in agrum,
Heinsius optatafecula pacis aget.
Cumquesfuis blandeconfundet temporaMusis,
Etpatriosfines, &sua rura colet.
Hictaciti lentis voluentur cursibus anni:
Noverit & vatem Flandria folasuum.
Rossa comes tantum faciles spirabit amores:
Blanda voluptatis pars erit illa mea.
[p. 26]
Illa mihi noctis tacitassermonibus horas,
Et nimium tardos nonfinet essedies.
Interea surgentgens dulcis ad oscula nati,
Circuet & parvamgarrula turba domum.
Forsan & Heinsiades patrias tener ibit in ulnas,
Dulcis in amplexus se dabit ille meos.
Illesuos bleso narrabit murmurelusus,
Vividus ante oculosse feret ille meos.
Ah quoties Rossa tenerasse fundet in ulnas.
Letaque, confpecto pignore, mater erit.
Scilicet & nimium puero gaudebit in uno
Effesuos oculos dum videt, esse meos.
Sic iterum blande nostrûmrevirescet uterg
Parsque mei, Rossae pars erit ille mea.
Rusque favens parvos ditabit fruge Penates,
Nec veniet domino messis iniqua suo.
Ipsaque terra suum venerabitur aurea vatem:
Et gremio iustas uberefundet opes.
Dulcis aberrantes deducet Tityrus agnas,
Graminaque emiffas infua coget ones.
Hic ego fecurus, tranquilla per ocia, rerum,
Excipiam studijs tempora digna meis.
Aspiciam lenes trepidare, inglorius, umbras:
Aspiciam tremulas edere murmur aquas.
Scilicet haud illos abrumpent munera somnos
Publica: nec curis hic locus ullus erit.
Nuneiet huc aliquis tenerum vênissepoetam,
Grotiademque meum, Putsciademque meum,
Exiliam, blandasque ferar diffususin ulnas:
[p. 27]
Ille mihi dulcis protenus hospes eriz.
Rossa focum, tenuemque suo struct ordine mensam,
Et faciles epulas, blandaque vina feret.
Illa dapes dulces riguis, cita, deferet hortis,
Perque suam, nimium sedula, curret humum,
Et leviter primis stillantes roribus vuas
Addet, e calathis mitia mala suis.
Cornaque, divitiasque sui donabit agelli,
Et veteres pura simplicitatis opes.
Forsan & occumbet media tener agnus in herba,
Tinget & exilemsanguine pinguis humum.
Sed tamen accedent hilares ante omnia vultus:
Heinsius hac secum mumera semper habet.
Sed tamen & lenis placidè spumabit Iacchus:
Ille solet mentis solvere vincla mea.
Ille solet mites animis infundere motus,
Ille solet curas mergere posse meas.
Hic ego cum dulces placide ferar inter amicos,
Curret ad optatos aurea Musa pedes.
Spontesua benisfacilifluet agmine versus,
Et repetent numeros mollia verbasuos.
Ahmiser, ahfrustra mea tecta, & mollia rara
Mente peto, patriadulciaque arua mee.
Quo ruis infelix? nimios via dividit ausus:
Quo tibi non, votis sed licet ire tuis.


[p. 28]
ELEG. X.
AD PETRUM SCRIVERIUM
ILle ego, qui vestras deduxi carmine tadas,
Ominaque inceptis, & bona verba, dedi,
Ille ego, cui risit toties Cythereïa mater,
Et puero comitem quem dedit essefuo.
Oni tibi felices optabam nescius ignes,
Fluxit in amplexus cum tua Vita tuos.
Cogorad assuetas iterum decurrere Divas,
Inqne meos lusus, priscaque sacra, feror.
Atmalepromissi nimium meminisse videris:
Poscitur antesuum nostra Camaena diem.
Pactus eras mecum (tenera meminere forores)
Scinerium quam non res decet illa meum!
Pactus eras mecum, genito nisi carmina nato
Quecanerem, canerem carminanulla tibi.
Tempus adest, dulces trahor ad mea numinaMusas,
At, mea qui meruit carmina, natus abest.
Ah levius quantofolitum mihi fundere versum,
Sciuerio natum quam dare posse suum.
Ahpudor, ah quise toties probat esse poetam,
Ahpudor, ah nondum se probat esse virum.
Quid tibi vis Cytherea tamen?tua curapoete
Scilicet, & ciues & tuaturbasumus.
Forsitan & molles qui iam canit Heinsius ignes
Intuasi veniat munia, nullus erit.
Abpereantpotius tener acum carmine Musa,
[p. 29]
Destituat vates quam Cythereasuos.
Forsitan& talis fuerat mens ille Catullus,
Fundere quem totum Lesbia inssit opus
Battiadag, suo toties deduxit amores
Qui similes, similem non dedit illefui.
Scilicet, o fasso faciles ignosciteMusa,
Garrula gens, tantum dicere natasumии.
Fallor, &hoc crimen rapidi diffundite venti,
Et maris infanas hinc eat inter aquas.
Dum loquor, optato visa est Cythereia vults,
Faustaque cantanti profpera signa dedit.
Dum loquor, argutistrepitum geminastis amores,
Subfilijtque oculus, postsua verba, meus.
Subsilijt: nullum nec enim putopondus in illo est::
Utlenis est, omenfu lene mittit, Amor.
Annafane: cessas tenerum circundare collum
Annamoras pergis nettere mater eris..
Abquoties vatem laudabis &, Anna, maritum,
Cum, tua qui poscat basia, natus erit.
Abquotiesdices: veraxfuit Heinsius ille:
Ah nimium veraxHeinsiusillefuit.
Tu quoque qui frustra toties mea carminaposcis,
Perge: decent annos fortia facta tuos.
Est tibi quod possitsapiens sperarepuella:
Nec caret auspicijs blanda inuentafuis.
Abpudor est, si quis medios stupet inter amores,
Cumques perit nulli vinereposse dedit.
Mutua vitadata est: hanc reddereperge, tibigs
Onodpater, hocnatis reddere disce tuis.
[p. 30]
Interea nostrum tamen hac testentur amorem:
Eliciant vires carmina nostra tuas.
ELEG. XI.
DE IVLIO ET IOSEPHO
SCALIGERO. Post morbum
conscripta.
FRgone sub tenebris & inani pulneris umbra
Sustineas tacitum ducere vita diem?
Excute torpentes animi fax ignea nymbos,
Inque vias dulces vis redinina veni.
Vita redit, mensque altasuo subducta dolori
Altius humanopectore quarit opus.
Liber ades: tibi magne paterficulneaprimuna
Impedijt crines molliter umbra tuos,
Primus anhelanti venisti victor ab Indo:
Arma tibi primus molliadempfitAtys.
Ipsa triumphales Cybele profpexit habenas,
Duxit & Enantes adsua regnaDeos.
Ipse Maron dulci Satyrum deductus auena
Raptaperegrina munerafixit humo.
Nyfiacaque nurus, varixque in pectore matres,
Eniagein festos agmina ducta choros.
BaccheDeum rex magne, tibi nova causa triumphi
Deriades vastamsanguine tinxit aquam.
Tefequor ardentisubuectus in aëra gyro,
Mensa triumphales parturit alta duces..
[p. 31]
Aeneadumgenus, &priscorumsemina Dinum,
Scaligerofque actos in nova bella Deos.
Et clades Veronatuas: quo Iulius altum,
Praeside, naturasollicitavit opus.
Vique latebrarum dubias transmijerit oras,
Anfractusy, foli, tergeminumque, polum,
Aequaque calitibus sibi vindicet, utque Deorum
Pulset inexhaustas pectoris igne domos.
Ut Superûmfolio, & Dinorum proximus orbi
Mentis aberrantem lumine lustret humum.
Ossa virum Caesar, sublimi Pelion aufu:
Ausus in ardentes atheris ire vias.
Meta hominum: Phebi cor: ultima Martis imago:
Mars Italis: Gallis tota Minerua tuis,
Terrarumque anima, prisci, ó iniuriafacli:
Opprobrium prisci temporis, huius honos.
Tefequor, hostiles ardentem inuadere turmas,
Seminirumque Deum, semideumque virum.
Surgit opus: Cytherea faue, licet alta pererrem,
Inque meis parvus nilsibi poscat Amor.
Altavocant: mites afpara ingentibus auras:
Alter ab Aenea Iulius ille ino est.
Dumfurit exunijfque virum, & calcaribus aureis
Fernidus undantem puluere versat equum.
Inque vicemsacram rationum fertur in adem,
Inque vicem versassanguinefistit aquas.
Vique labascantes proauum instaurarit honores
Aurea, virtutis pramia, dona ferens,
Arserit & mistus ducibus bellare Latinis:
[p. 32]
Barbaraque aduersâ prefferit arma manu.
Phoebedomi: Bellona foris: spes maxima rerum,
Inque meos ausus, measacra, veni.
Sterne viam, quà me Superorum infedibus altis
Ille tui vastus numinis ardor agat.
Hicubi Scaligerûm manus omnis, & omnis lüli
Circuit auratas incola turba domos.
Daprocul ardentes Heroum accedere turmas:
Atque atavos inter posse venire tuos
Ipsa tibifedes HecatefunimisitAuernas,
Tertaraque horrendas explicuèrefores,
Errantesque animas pacato Cerberus ore
Sustinvit reducemsollicitare diem.
Ipsa novemgemina Dinûm Styxpalluit unda,
Imperiofasces cedere iuffa tno.
Hector & Antenor, Italis trabs ultima rebus,
Vastapetens calamo pramia, vasta manu.
Aetheriefalue Pan mentis, o omniafalue,
Nescio quo tandem nomine digne tamen.
PegafeNature: Pandora: ancyleDeorum
ESupero lapsum limine, profperades.
Dum mens Heroos animus metiturhonores,
Nec modò terrarum littorafumma lego,
Sed feror hyberna qua me vehit impetus unde,
Etprocul borrentem gurgite terret humum.
Scilicet ignoscas Elegum mitissimamater,
Tranfiliunt fines aquora nostrasuos,
Victor to: bellator Io: tua maximusbares,
Post tuafuccedensfunera, regna tenet.
[p. 33]
lle reluctantemsubiecit viribus orbem
Mentis, & ignaros conspicit ire viros,
Qua fluit e thalamo, & qua masto Cynthius ore
Fertur in amplexus, aquorenata, tuos.
Nullaque Scaligeras renuens prouincia virgas
Aufit inaequales oppofuisse manus.
Illefuis priscum concluditfinibus annum,
Et inbet antiquos, utprins, ire dies.
Saculaque aquenos iterum deducit in orbes:
Utfolito certum limite tempus ear.
Aethiophum Panûmque vias: quo gaudeat orem
Signaque quafelixignea lustret Arabs.
Postque pererratos animi talaribus axes,
Alsius umbrosa pectora tollit humo,
Syderaque illustrat patrio fulgentia caelo,
Inque polum vaste robore mentis abit.
Inliade misercrefoli, misereretuorum,
Serus in occasum, luminefunctus, abi.
Serius ardentem sublimi fulgure mundum,
Et Superas fedes, & tua regna, pete.
Linor abi, Dinoģesuosfoluamus honores,
Et careant numero dulciasacrafuo.
Nemalus extruxtas oculus mihifascinet aras,
Tristiaque occulto spicula felleferat.
Sanitefaue, sacrify lubens assuesce tuorum,
Fataque sint flammis sydera parva tuis.
Incipe sublimes animis infundere motus:
Flaminaque a ceptis non aliena suis.
Vos quoque Scaligerum confortessanguinis olim.
[p. 34]
Indigetes cali, regia turba, Dei,
Parcite Iuliadem Superis asscribere regnis:
Dumfat adhuc, terris quod darepossit, habet...
Tempus erit cumsegentili fistet Olympo,
Debitaque irrumpetfydera mentis ope.
ELEG. XII.
NENS VENVS.
N.Vpereram nostra lepidus connina puella:
Illafuamfurtim iufferat iredomum.
Mater anus rifit, meque ut confpexit in aula,
Virginibus, dixit, dux potes esse meis.
Dulcia virginea cingebant atria turba:
Necfacies, nec mens omnibus unafuit.
Vinaque delicijs leviter moderata iocisge
Indicium linguadulcefurentis erant.
Rossaque ius reddit: iubet illa, ex ordine, Musam
Quaque suam, blando munerefuncta, cawat.
Catera non memini: domina meminisse necessse est
Sic canit illa mihi:sic canet illa sibi.
Pulchra Venus nuper: res est dignissima vobis:
Duxit inops tremulâ molliafila manu.
Pulchra Venus nevit: comes astitit aurea Pitho,
QuaVeneris curam, cumfedet illa, gerit.
Pasiphaë pronum librabat turbinefufum,
Instituitque habiles ad sua pensa manus,
Staminaque Euphrosyne tenui discriminat ungue.
[p. 35]
Et tenerum, moto pectine, signat opw.
Ante alias fedet ipsa Venus, telaque coloque,
Seria vix tollens lumina, fixa manet.
Ipsasuum miratur opus: videt huc videt illhuc::
Etstudio blandasnegligit illa dapes.
Etmodò causatur tenucsin stamina lanas:
Et modò non aquâ veltera pexa manu,
Aut nimium tardas comitum procedere dextras:
Et vitij quicquid repperit, ipsasibi est.
Ah quoties tardampremeret cum nescia telam
Abruptum nimio pondere cessit opus.
Ah teneris magis apta dolis: magis apta Dioness
Cuspidepallentessollicitare viros.
Quammale cumfujo teneri mutantur amores!
Quam male, profolito munere, fila tenes!
Multa gemens iuxta genetricem confidetipsam,
Iuffaque percurrit stamina paruns Amor.
Ah nequit infelix posito requiescereludo:
Ab nequit instabiles continuissemanus.
Sape miser furtimproferpit, & oraparentis,
Blandaque transcendens limina, tutus abit.
Namque Dea leni nituntur cardine valua,
Iannaque absq, ullo murmure totapatet.
Sape ubi iam telis afflixum crederet, ille
In choreasys suas, furtage, versus erat
Scilicet ignoscas puero mitissima mater:
Illa colus natononfatis apta tuo est.
Telaque non telas amat improbus ille: quidveges?
Ab posito pensi pondere, liber eat.
[p. 36]
Squallet amor:Sqallent obducti vellere postes:
Totagesub lana Cypridis aula latet.
Dum Dea net, cessant deserti faedera mundi:
Totaque naturafemina mastaiacent.
Nullus Hymen matrum tenerosfolatur amores:
Paruaque conspiciens agmina ridet auus.
Non iuvenes teneris indulgent basia nymphis:
Nec sua lascinus praemia poscit amor.
Sylua feris, avibusqefuis caret aureus ather,
EtThetys in regnofola relictafuo est.
EtChaos&ruptis metuunt diferimina rebus,
Etgrane ne laxo cardine cedat opus.
Interea Nentem Venerem Tritonia virgo
Audyt, bisque lonifupplicatillafuo.
Blande paternostras subiyt Venus aurea curas,
Illa meum cur âperpete versat opus.
Num tibisurripuit fortis tuafulmina Mauors?
AEgida num Phoebus, num tua telagerit?
Quis Triniam landet, teneros si poscat amores,
Autsuamutarifi velit arua Ceres?
Leda tuam: Iuno speciem pradetur lacchi:
Cornuage, amissa cuspide, gestet Amor.
Quis ferathoc? nostros sibi vindicat illa labores:
Quodfuerat nostri muneris, illa gerit,
Ipsaque vam Pallas Venus est: concedite Divi,
Et mihifint arcus, & mihi cuspis erit.
Incipiam dulces innenum versare medullas,
Inque puellari pectorefortis ero.
Dixerat: arrident Superi: fluit omnis ab alto
[p. 37]
Ad Veneris blandas, aurea turba, domos.
SpectatumsubiereDei:Sedet improba rerum,
Staminibusque avidas applicat illa manus.
Vixstrepitumfentitstudijs affixaseneris,
Vixcupidos intus iam videt effeDeos.
Occupat ignaram lenibus Cyllenius alis,
Et Veneris blando murmure turbat opus:
Pulchra Venus texit lepido velamina Marti,
Solaque tam bello stamina digna Deo.
Hactamenignorat nimia fuliginis ille,
Quem Lipare, Brontesque, Steropesque tener.
Scilicet intexas, ut te, mitissima mater,
Mars pater ad pactum infferit iresuum,
Vique polo iunctos Hyperion viderit agnes,
Duxerit & blandos ad tua tecta Deos.
Cypri, tuospingas radijs puleberrima lusus,
Basiage, & nutus dulciasigna tui.
Sic quoties spectas an.do tuastamina vultu,
Non poteris furtinon meminisse tui.
Quidtuus Anchises, si te videatue, petatue,
Velleribus duras numferat esse ma nus?
Cyprida quis credat lenibusfordere quafillis?
Lanificam Venerem quis putet effeDeam?
Incipe basiolum madido depofiere vultu,
Languidulosque ignes, & tua bella gere.
Scilicet hacVeneris provincia, franséque dolige
Scilicet hac regni mitia iura tui.
ParnasAmorpriscas iterum referatur in artes,
Inque tuo primumpectore tentet opus.
[p. 38]
Sic ait: emerfit roseo pudor igneus ore:
IngeDeasubiit pectora priscus amor.
Qualiter offuso levitersudantia vore
Mobilibus trepidant malasub arboribus.
Necmora: commisit lenibussua stamina ventis,
Et tenerum duro pollice rupit opus.
Discutiensque comas, tenuesque e corporelanas,
Blandaque componens lumina, Cypron abit.
Dulcis Amor lentas paulatimsuscitat arres,
Gaudet & infuetas tollere posse manus.
Armatenet, matrique sua pradulce Minerual
Soluit, &hac, inquit, premia, mater, habe.
Blanda Venus rifit: nee enim grane vulnus amer
EtScopus
rum est:
ous est nato iamCytheraaSuo.
Siccecinit mea Rossa: lenes risêrepuella:
Atmea restinxitgaudia dulcis amor.
Continue
[p. 39]

DAN. HEINSIL
ELEGIARUM
LIBER II.
DANIEL HEINSIUS
ELIAE PUTSCIO
N quá
S..D.
a
Unquam euades, suavissime
Putsci, quin tu quoque aliquᾶ
τῶν θαλυσίων τούτων τῶν
192 μεσικῶν partem feras: cum
enim reliquas huiusce operis
partes ijs magnâ ex parte confecrarim, quibifcum
primam aetatem egi; ne firint Musaepraestites&
Apollo pater, ut tui pationem
habeam nullam, qui faetum hunc
nascentem primus vidisti, primus excepisti,
primuspro salute eius & incolumitate vota
[p. 40]
suspendisti. Quae sive in Iouis Opt. Max.
sive inApollinisgenibus obsignata iacent,
ego te hoc metu libero: &, en tibi librum
secundum Elegiarum mearum, quisub
nominis tui auspicio lucem aspicere se postulat:
ne existimes, postquam a nobis avulsus
es, postquam Lugdunum nostram,
nescio quo fato, relinquere coactus fuisti,
& Germania Iurisprudentiae causa petijsti,
amorem quoque nostrum idem fecisse.
Caue enim arbitreris alatum hunc,
qualis est ὁ γεννᾶ ille Veneris filius, aut
pufiones illi, quos e Nymphis nostri oriundos
volunt, quorum millia aliquot, sicut
Hefiodi δαίμογες hoc universum regunt:
nequidem cum illo Platonico quidcommunehabet,
quem Πενίας&Πόρο, filium
vultdivinus Socrates.Patrem illius si quaeris,
animus meus est, qui postquam penitus
tuumperspicere coepit, eiusmodi filium
genuit ἄνευ φιλότητος ἀνάγκης, quod ne
Dij quidem poetarum possunt. Mater illi
est, ratio: conciliatrix, virtus tua, cum suavitate
morum coniuncta & eruditione.
Ab Heinsio igitur tuo distractus, prolem
hanc eius amplectere, in quâ vestigia pa
tris
ELEG. LIB. II.
tris videbis, & oris lineamenta: saepius interea
temporis illius memoriam repetes,
quosuaviter unâfuimus; seria, iocos, tra-
Etavimus. Nos Grammaticos tuos expetabimus
, & quae in Charifio a te praestita
scimus: aIungermanno verò tuo Longi
editione & Eustathij: ad quae omnia operam
meam iam olim obtuli. Vale suavissime
noster, & me ama. Lugduni Bat
ELEG.
[p. 42]
F
ELEG. I.
Hac quod, cum cecini (tenere videte puella)
In gremio blanda Cypridis, exul eram.
Posteragens, nostros quoties percurris amores,
Exilium, dicas, sic tulit ille suum.
Ah nequeo infelix lepidos dediscere verss:
Abnequeo immunis muneris esse mei.
Inque suos lusus vaga mens delabitur: una
Carminis & vita meta futura mea est.
Remigium volucri: speratas piscibus undas,
HeinsiadaMusassubtrahe, nullus erit.
Luxurianfassuos animus deducit amores:
Autaliquid, ne fit carmine cassus, agit.
Ahquoties cumse querulis mens anxia curis
Didit, & in luctus voluitur agrasuos,
In trinijs vidi lepidam ridère puellam,
Excidit e manibus illa querela meis.
Hoc opus o Natura meum est: Elegige, falesge:
Adgeniumgranitas non facit ulla meum.
Poniteme, Divi, gelidas ad littoris oras,
Quàmare vefanis athera terret aquis,
Scyllaque latrantem Siculo.cane porrigit aluum,
Solque pruinosos altius urget equos,
Aspiciam tenera, licet eminus, ora puella,
Provenientsubita carmina ducta manu.
Ahferus est quisquis Venerem prevertereMarte
Sustinet, &fortes ducit in arma viros.
ParciELEG
[p. 43]
FarciteMaoniden teneri laudare poeta,
Autgenio tanto credere: cacus erat.
Scilicet ille levem non viderat ire cohortem,
Que micat in castris, o Cytherea, tuis.
Caca ducisfrustrasequimur monumenta: puellas
Quod nequijt, sanos condidit ille viros.
Atmihi sunt dulces oculi spectare puellas:
Et minorboc nobis magnus Homerus erat.
Posterit as mea crede mihi, sua iactat Homeras,
Et rigidas acies&ferasigna ducum.
Dignior ille cani, levibus qui victus ocellis,
Tutius utpossit vincere, victus abit.
ELEG. II.
AD IOSEPHUM SCALIGERUM
Cumilli SILIUM ITALICUM.
cum notis suis minima forma
excufum offerret.
Iuliade nostro inbar o inbar altins ano:
Iuliade, dulces, maxime, pandefores:
Eccemeus, pulsa caligine tersus & umbris,
Annibal ad vultus postulat ire tuos.
Opater, ille ingens Latij populator & orbis
Illelaresque tuos & tua tecta petit.
Et tamen (o Pauli cinerės gaudetefepulti,
Siquid inest umbris, post suafata, suis) -
Annibal extimuit: proceres gandete Latini:
Etmetuit vultus tollerepossesuos.
[p. 44]
Scaligeri magnis metuisse credere tectis:
Non metuit muros Martia Romatuos:
Aspicis anguste conclufum pondere charta,
Paruafuit Libya cui nimis orafua.
Hictamen exultat, fine vi, fine vulnere ladit:
Praliaque in chartis non metuenda gerit.
Scilicet ab talem poteras sperare Sagunthos,
Dirutaque in cineres urbs miseranda tuos.
Scilicet ah talem faecundasanguine Canna
Nominis Ausonzy prodiga vellet humus.
Accedunttamen &Fabij, Decins, y morator,
Etfua Romanus munera miles habet.
Aspicis exangui trepidum pallere colore:
Utque liber vultum vixferat ipse tuum,
Caesaris augustum referentem lumina vultum,
Memiserum quantum Caesaris ille tenet!
Sic tamen&fefe patrias dimittit in vulnas,
Optat & auspicijs vinereposse tuis.
Magnepater, faustam pallenti porrige dextram:
Nou tibi, si tollas, farcina grandis erit.
Est minimus fateor, nec enim negat: hoc quoque magnum est
Quod tibi non magnum, maxime, pondus erit.
Scilicet & quantum, pater, est, Libyco/gsfurores,
Annibalemque, una tollere possemanu.
ELEG. LIB. II.
43
ELEG. III.
FABULA RORIS.
GUttalenisfummas humectans leniter herbas
Gutta levis leniter labere: Rofa venit.
Candide ros, cuius tepidissebeuntibus auris
Luxurians tenuigurgitesudat humus.
Terofeo dulcis lachrymam stillavit ab ore,
Perge leves herbas, rurage, Dina Venus.
Fabula narratur toto lepidissima calo:
Hactenus in terris non tamen illafuit.
Expediam Superi: Venus aurea ridet, & inquit,
Dijfaueant captis blandepoëta tuis.
Est procul extremas Libya locus inter arenas,
Ad Libani dulces, aurea terra, pedes.
Improba non illam penetranit Graciafedem:
Terraque mendaces non tulit illa viros.
Simplicitas habitat: nineus candorge, iocusque
Mollefolum: pastus nectare ridet ager.
Vergesuumsibi terra facit: Sol ipsa Dione est,
Quaque venit, Dinasub pede, vernat humus.
Quaque loquor vidi: subeunt namque, omnia vates,
Parsque, domus blanda Cypridis ipse fui.
Hic fatis extinctum postquam miserata maritum est,
Ingemuit nata tristiafatafua.
Pulchra Venus blanda gemuit discrimina nata,
Etvidna boc ipso temporeDinafuit. Liber
[p. 46]
1
1
Liber Amymonem simul, &Neptunus amarunt:
Progenies nostra namfuit illa Dea.
Dulcis Amymonen Venus, & (quis nescit?) Adonis,
Edidit adripas, Byblidis unda, tuas.
Aspicit hanc furnis, Semeles, dum tendit ab Indis,
Natus, & utvidit lumina, victusamat,
Estas Venus, dixit, Veneris velfilia certe est,
Et Satyros iussit lentius iresuos.
Vidit &hanc vastas qui cuspide temperatundu,
Etsimul in medijs nescius arsit aquis.
Instat amans illi Deus hinc: Dens imminet illhinc:
Et veniuntfaciles ad fera bella manus.
Haret in ambiguo Venus, &, quia poscit uterque,
Dulcia que poscit pramia, neuter habet.
Sapeferunt illam niveas iunxisse columbas,
Etlenitergenerossollicitaffesuos.
Ahquoties dulces Libani, sua tecta, Penates
Liquit, & ad patrius languida venit aquas.
Ahquoties maestum lachrymis aggressa Lyaum,
Detinvit teneratigridis ora manu.
Altiushefit amor: nequeunt lachrymagsprecesgs
Cypridis ardentes detinuisseDeos.
Quidfaciat Cytherea? gemit: lachrymaque perora,
Perque genas, rini morefluentis, eunt.
In Libano iacuit, vitreas quà lacteus undas
Exiguo trepidans murmure Byblis agit.
Byblidis hic dulcis violas perlabitur imber,
Perque rofas tenniflumine vectus abit.
Tresque Deam Inces, totidemque ex ordine nottes
FAMA
[p. 47]
Fama fuit lachrymas continuasse suas.
Perque domum passim, per & aurea limina, gutta,
Et tenere thalamos emicnêre Dee.
Forte puer iuxta tepidis erravit in herbis,
Depositâque levi cuspide lusit Amor.
Urque Deam vidit, lachrymas excepit, & illas
In viridem ludens spargere cepit humum.
Quaque ferit, dulces viole nascuntur ab illis,
Et roseus florumgermine ridet ager.
Obstupuit, puerosque puer vocat: ilicet omnes
Conveniunt turma, candida Dina, the,
Conveniunt, Zephyrrumque vocant:res digna relatn est.
1
NamVeneris dulces incolit ille domos.
Protinus humentes excussit nectare pennas,
Inque lenemfacili tramitefluxit humum.
AduentanteDeo tremula risêre myrice,
Explicuit virides regia tota fores,
Aspicit exultim volucres hic luderefratres,
Multaque mirantes aspicit ille Deos.
Causa tamenlatuit: tennes pergraminaguttas,
Etleniterfloressurgere monstratAmor,
Monstrat Amor, lachrymasque Deaferit: aspicit ille
Blanda papaueribus lilia mixtafuis.
Quaque videt dulces puerumsparsisse liquores,
Hic videt &flores emicuisse novos.
Hafit, & obtutustupnit Deus ipse:fidemque ς
Credibile est oculis non habuisse suis.
Chlorida gandentem trahit inspectacula: Nymphas
IWA
[p. 48]
Illa suas: ipsos res monet illa Deos.
Astra ferunt illis, Superûm caruisse, diebus
Catibus, & cines non habuissesuos,
Connenêre Dei: lepidos subiêre Penates:
Hospitium cunétis Cypridis aula fuit,
Ipsa Venus spectat (tenera mens blanda Diona est)
Ulterius natam necgemit illafuam.
Colligit undantes zephyrus per pascua rores,
Imbribus his pennas inficit illefuas.
HincDeus arentes, quoties volat, inficit agros:
Et lachrymis latam nunc quoque reddit humum.
Dulcis humus ridet lachrymis (quis credat?) & optat
Sic Venerem lachrymas funderesapefuas.
Caufa patet: blandas Cythereïa mouit habenas,
Etfonitumfaciles edere iussit aues.
Omina cognoui: nec enim Dea notior ulla est,
inque meo que plus pectore iuris habet.
Digna, Venus, nostra res hecmihi vifa Camaend est:
Nomina nam Roffe ros dedit ille mea.
ELEG. IV.
Pro salute ELIA PUTSCII.
Faciles Muse, quid enim nisi dulciarestat
Solucre, qua nuper, carmina, pactus eram!
Mensfluit in numeros, placidasque in carmina vires,
Verbań, gaudenti sponte ministrat amor.
Putscim, o Divi, mealux, meagaudia, Divi.
Vinit,
[p. 49]
Vinit, & e mortis liminefaluus abit.
Que tibi mens scelerata fuit? tun’ improba rerum
Surriperes mambu tot hona iunčia meis?
Corporibus vitam mens sufficit una duobus:
Hacego cum cernamfunera, funus ero.
Heinsius infelix alsopereunte peribit:
Alterius lethi causa, futura mei est.
Nunc tamen emerfit:simul emersère lepores,
Et mea qui ducit carmina parnus Amor.
Heinsius exultat: lepide exultate Camaene:
Heinsius innitamsub pede tundit humum.
Heynfius exultat: nec enim queat Heinsius ultra
Gandiaque &rifus dissimularesuos.
Pesprait, in choreasgsfuas dilabitur: euge
Dulcia quid cessant carmina? cura vale.
Heinsius exultat: date vina: liquentiaferte
Vina: decent illum nil nisi vina diem.
Bacchepater luxsacra mihi est: quia Putschins i
Non obijt, vinitHeinsius: almepater,
Bacchepater dulces hedera nectantur honores,
Festaque tercircum tempora vitis eat.
Laurea nam cuncti sibi iam tribuêrepoëta,
Temporibus veniatrara coronameis.
IpuerI, cessas tremulos effundere rores,
Mitiaque in cyathos didere vinasuos?
Fundepuer, fundetsimulHeinsius: ibituterge:
Vina puer fundet dulcia: carmen ego.
Heinsius in Musasfacili dilabitur estu;
Dumsubeuntmentemdulcia vina meam.
[p. 50]
Quid dubitas totos cyathiforbereliquore..
Dimidium, Putschi, non amat ille Dens,
Scriverius noster mover hinc, monet Hondius illhing,
Hicmonet, exemplo, te monet ille, suo.
Castalis o Putschi cyathis despumat ab illis:
Quiddubitas? versus aspicis iremeos.
Heinsius exultat:iubet exultare Lyans:
Heinsius exultat, sic inbet illeDeus.
Sic iubet illa dies: quid enim nisi dulcia restas
Solverequa nupercarminapactus eram?
Iammeus Elysiÿs, DI, Putschius iret in oris,
Mefine: nec dulcem cerneret lediem.
Cerneret at blandum iam basia ferre Secundum:
Cerneret amplexus, Iuliapulchra, tuos.
Nasonemque meum, lepidosque ingramine vates,
Nontamen& lusus cerneret ille meos.
Tutius o nosterpariter properabimus illhuc:
One á, tibi vita meta, futura mihi est.
ELEG. V.
AD BATAVOS,
De expeditione FLANDRICA.
Sic decet o Batavi, patriaprorumpite; virtus
Exiguo claudi limite vestra nequit.
Handdecetangustis animumsummitterecuris,
Et gerere ingeniosceptra minorasno.
Illustres
[p. 51]
Illustres animi, titulos diffundite vestros:
Terra pauet trepidant aquora: fata vecant.
Miles adest, caelum gravibus pratexitur armis:
Et metuit dominos equoris orasuos.
Cernitis immenfamsubsidere puppibus undam,
Et numero vastasdirignissevias.
IpsepaterNereusBatavis summissus habenis
Substitit, &placidas cedere inssit aquas.
Undalatet: fugemollis Iber: trahit aquor euntes,
Progssua ventus pralia gentegerit.
Ite viri, date vela, lenique incumbite remo,
Anchoragehostilemferrea radat humum.
Heroes Batavi, Batavisfit crefcerefastis:
Materies curefit tibi, Dousa, tua.
Sic decet annales patriasque extendere chartas,
Nonfaciles aditus regius ardorhabet.
Armafonant: properate: nequitNassonius ultra
Sanguinis ultricem dissimulare manum.
Lucepalamhostiles medius defertur in oras:
Lucepalam vires exerit illefuas.
Cerne licet crudelis Ibcr: amat ille videri:
Quò properas?terris prafidet ille tuis.
Flandriaerudelis, manibus rapiere tuorum,
Agminaque in cadessunt tua versa tuas.
Ahpatria infelix: ah Flandrica tecta, laresés,
Duciturhec opibus ultima meta tuis.
Ipse tubas vidi, fremitusque, aususque virorum,
Fixaque magnanimafortia castramanu.
Signa ducum, tenui modò luxuriantia vento,
[p. 52]
Etmodò cùm circumtempora susavolant,
Fusa volant: datetela: inuat Mars: cediteMusa,
Hec iterum liceat cernere, miles ero.
Heinsius incipiet rigido dare nomina Marti,
Perque acies totas rumpet & era ducum.
Et mihifunt vires, & me vehit igneus ardor:
Etmea iam circum tempora cassis eat.
Nec metuam ne me mors arguat olla timoris,
Si quis in hocpulcherpectoresanguis erit.
Pro patria hac anima infestis debetur Iberis,
Et precium estpatria vita futura mee.
Ahmiser ah, tun’ ut cupidas inprelia dextras
Pectoribus valeassustinuisse tuis?
Tutius ah quanto est lepidum deducere versum,
Ingefinu domina nectere verbafue.
Tutius ahplacido labunturflumineMuse:
Nullaque queladant spicula versus habet.
Hocopus, hacfortuna mes est: date foribus arma:
Aptior est manibus blanda puella meis.
Medecer in tremulis dominapallêre labellis,
Et mea cum Musis iungere castra meis.
Sic mn maua voluentur mollia vita
Tempora, perque, fuas blanda innenta
Castraque Cattigenumsenior cladesque virorum,
EtreferamBatavis tristia bella meis,
Sidneos, Dracumģe, tenentemque, aquora VVorstum,
EtFlissinga tuas in nona bella manus.
Atque aliquis, priscos patrie veneratus honores,
Optabitcapiti dulciafertameo.
[p. 53]
Virginibusfatis est placuisse: in pralia Mauors,
Grandiasublimi pondere dicta vocat.
Mattiaci properate: per inuidiaque luisgς
Tela, feram vestris oppida capta viris.
Nereaģe aratis domitumspumare carinis,
Sauaque lustrantemprelia, vinclapati.
Et debellatos armorumfulmine campos:
Cedefatigato robore turpis Iber,
Heinsiades volat, beroofuccincta cothurne
Crura gerens, bellis prompta: recessit amor.
Aeneadasque inter, Pallantaasque ruinas
Qui VValachrum tollat robora, miles erit.
Vos tamen o Batavûm manus, ofecunda iuventus
Signa ducum properà tollite rapta manu.
Nescio ut immensos mea mensse tollat in ausus,
Et gravius toto pectores urgat opus.
O decus armorum! o regina Batavia! certe
Pascitur in laudes spiritus ille tuas.


ELEG. VI.

Elegias aliquot amissas deplorat.

ITe leves Musae: tenera periêre Camoenae:
    Quae modò condideram carmina, ventus habet
Surripuit nostros Boreas praedator amores:
    Surripuit lusus ferreus ille meos.
Ipsa Venus nostras gemuit miserata tabellas,
    Perditaque infelix carmina quaerit Amor.
[p. 54]
Invia perlustrat, latebras scrutatur inanes,
Antraque percurritfaxaque blanda Venus.
Scrutatur lepido ridentem nectaresylvam,
QuamVeneresparue, quam colit omnis Amor,
Ah perijt labor ille mihi: mea cura, iocique,
Etmea cum ventispignora mentis eunt.
Quodpeperi infelix, prometenet improbumAuster,
Ventilatahfaetum mobilis aura meum.
Naufragium dulces animisubiêre lepores:
Primitiamentisinteriéremea,
Bidentesque Elegi: perij Cythereïa mater,
Totmodòfurreptis millibus, orbus eo.
Progeniesfuit illa mihi: meagaudia turbo,
Dulciaque immitis nomina voluit byems,
Atthida, qui rapuit, nostros quogssumpsit amores:
Raptaque tamseno numinecharta mea est.
Quid tibi crudelis mecum? quis carminis use
Est tibi? num lusus, nummeafurtaleges?
Aptior es vastas pelago versarecarinas:
Et maris infanas sollicitare vias.
Perdidit infontem rabies tua nesciaMusam,
Innocuosque, modos, & lenepacisopus.
Nonmeafudantes iactavitsanguine campos,
Pagina, nec versos in nova bella viros.
Sedfaciles inuenum rixas, facilesis susurros,
Et toties curis gaudia mixtafuis.
Immitis Borea, poterisfanissimefaetum
Vixbene crefcentem dilaniaremeum?
Handimpuneferes:fcelerum scribêre tuorum:
[p. 55]
Hippodatagstuum carcere nomen erit.
Perfide, fex faxo clandare in carcerefoles:
Hocprecium, bac culpa paena futura tua.
Interea lenibus, roris pateraureus, alis
In vacua, Zephyrus, luxuriabithumo.
Illelenis Rossa tenues crispabit amictus,
Inque meadominapectore semper ager.
Ipsatamen cunctos (crutatum misit amores,
Etvolucres Dinos, agminaparna, Venus.
Itemea blandum Veneris genus: itepuelli:
Quimea reppererit carmina, mulja feret.
LibagsMopsopia, aut Phrygiÿs e collibus quam:
Autaliquidmater candida dulce dabit.
Interea tamenhacforibus prafigite nostris:
Porticus autfi quepublica fortepatet.
SI QUIS HABES HEINSI TENERAS MONY
MENTA TABELLAS,
BLANDAQVE FESTIVA CARMINA DUCТА
MANV,
BASIA BINA VENUS ROSEIS FVRTIVA LA.
BELLIS
SPONDET, ET HIS SI QUID DULCIUS ESSE
POTEST.
ILLA REPERTORI LIMO ARRIDEBIT OCELLO,
PLVRAQVE SI POSCAS, NON GRAUIS IL
LA DEA EST.
[p. 56]
HEINSIUS INFELIX ELEGOS SEX REDDET
HABENTI;
ILLE SVVM BLANDO CARMINE CARMEN
EMET,
ELEG. VII.
AD AMICAM.
Dvm media nuper propero, mea Vita, per urbem:
Publica quà latamfemita pandit humum,
Etpariter laterique tno, pariterque Sinistra,
Dum peragit cursus Cynthia, iunctus eo.
Vidimus hic celfis assurgere molibus ades,
Culminageathereos sollicitare Deos.
Luxuries, dixi, quò non abit? amula Dinûm est:
Quaque potest ipsamlinquere, linquit humum.
Scandimus exemplo calestia regna Gigantum,
Gensgesuascalo turgida monstrat opes.
Atmihififausto liceat decurrerevento,
Etfaucant votisprofperafata meis,
Non egosublimesposcam, mea Vita, Penates,
Finitimamque Deis cernereposse domum.
Sedtepidis figens domina roseisque labellis
Perpetuosa, lares, tectage, tutus ero.
Hichabitem:domus illa mihifit, Iupiter: illic
Hospitium cura fit requiesque mea.
Hic ego fim: cunctigesimul pereatis auari:
Conveniens curis hac erit aula meis.
[p. 57]
Spiritibus pascardomina, tepidisé, salivis:
Scilicet hac nobis ferculasemper erunt.
Et quisepatulo leviter diffundit ab ore,
Ille cibus, dulces, ros erit ille, dapes.
Halitibusfuccisge, & inanibus Heinsius auric
Vinet, & his menfas instruet ille suas.
Hisdapibussepasiet amans: qustiesó, labelli
Purpureas pandes officiofafores,
Tunc epulas, mea Vita, natabimus inter inemptas:
Oragedefudansper tuaferpet odor.
Ebrietas erit illa mihi:Saliamque canamque
Illa Ceres nobis, ille Lyans erit.
Excubias hitsemper agam: statione relicta
Rinali pateat nelocusille meo.
Nonbeneconfortem regnopatiemur in illoz
Gensnimium regessuspiciosasumus.
Hic egonec ruptas metuam descendere nubes:
Dumplunius totam Iupiter ambithumum.
Non rigor hic aut nix: tepidaque resolvar ab aurâ,
Perpetuique illhic tempora veris agam.
Blanda domus nobis, placidique valete libelli:
Et comites, quondam nomina chara, mei.
Vosquoģe, vosdulces, mea cura, valete parentes:
Dulce animo quicquamfifuit ante meo.
Heinsius hincmigrareparat, veteresy, penates
Deferitexemplo, terra Batava, tuo.
Maius adest: priscas iubet ille relinquerefedes:
Ille nonis aptus fedibus effesolet.
Non tamen Esquilijs habitabo inglorius hortis,
[p. 58]
Quos coluit vates, Cynthia blanda, tum。
Lonque alius mihi collis erit, lepidusque nouns
Di Superi, folifitfacer ille mihi!
In tepidis domine conduximus esse papillis:
Hacdomus, hetfedes unafutura mihi est.
Hicego vicinis caream: vicinia tota,
Etdomus, &dominus, & pater, unus tro.
Pandefores, sed enim tepidas, sed dulce rubentes:
Purpureasfed enim, luxmea, pandefores.
Incola iam veniet, sed perpetuusque nouusge:
Vinere conducta non amat ille domo.


ELEG. VIII.

DE IOSEPHO SCALIGERO,
& lib. de emend.temporum.

HAnc cecinit lucem Divi mens Caesaris olim
Scaligeris nundum fax nova iuncta Deis.
Hunc fore sublimes rerum qui panderet ortum:
Et quateret mentis orgia vasta suae.
Vidit & obstupuit gemino gens subdita mundo,
Axis in immenso quà via secta polo est.
Corniger Aegyptus cubito non semper eodem
Fertilis, aucturas aëra sistit aquas.
Sistraque Graiugena bovis, & latrator Anubis:
Et subijt vultus condita cista tuos.
Ipsa tibi Nisi spinosos explicat orbes:
Temporaque ingenio succubuêre tuo.
Junge votas victor, lenibusque insiste quadrigis
[p. 59]
Iuliade: quicquid discimus, omne tuum est.
Tempus erit cumtegradibus sublimis eburneie
Currus, & aurato nobilis axe vehet.
Phaebeique duces, & Eoo e littoregentes,
Tristia, fuccumbens, vincula turbageret.
Pone rebellantes Italumspectabimus aufus
Fernere, & ardentes vixposuissemine.
Et debellatas inuenum pallescere turbas,
Et prius ardentes fuccubuisse viros.
Iuliadescintilla Deum, folemnia pompe
Ante tuos axesmunera Celtaferet.
Etcircumter Io, ter lo lenisibit imago,
Et Batavûm festus littora cingethonos.
At circapatriumprorumpet vultibus astrum,
Inque Dioneus vertice ludet apex.
Regalisé, aquile, Superûm monumenta Deorum,
Lambet inexhaustum nobilis ala capur.
Ibis, & o Dinûmgenus, etemonibus altis
Subijcies radijs nomina victa tuis.
Astego, fumma legens tenui vestigiapassu
Exiguoque instans tramite, castra sequar.
Parvus ego, blandis Veneris pronectus habenis,
Dulcia votiva munera menteferam.
Temporaque hinc illhine rosea lambente corona,
Frena mihi mitis molliaflecter Amor.
Assurgam tamen, &folitosublimior aufu
E’ffluet ingenij vis operosa mei.
Etmodòsublimes optabo accedere bigas,
Et leniter currm tangerepossetuos.
[p. 60]
Et modò procurrens leniter, leniterque, recurrens
Experiar vultus prospera signa tui.
Ille tuus vates, tam magni nominis autor
Ibit, imperii pars erit una tui.
Ah leniter saltem demittes lumina saltem
Aspicies animigandia pura mei.
Iam propero: iam signa fero: iam tollor in altum:
Iam tuor errantes per iuga summa viros.
Iam meus immensum properans deducitur heros,
Perque ssuas turmas, & sua castra, ruit.
Victor adest: annus solitos se flectit in orbes,
Cumque suo priscus pegmate cingit Athur.
O ego dum Paeana sequor, dum sacra pererro,
Omina quot circum candida turba feret!
Tu modò labentis Sol aurea lucis imago,
Temporis auctores qui vehis axe dies,
Si nil Iuliadae vasto par despicis orbe,
Dulcia ne careant pondere vota suo.


ELEG. IX.

AD PETRUM SCRIVERIUM.

Scilicet est aliquid veterum meminissemalorum =
Post nebulasque lenem cernere posse diem.
Postque, suos imbres radiantem tempora Phoebum
Exerit ut vultus purior illesnos.
Finis adest ceptis: Veneris pendete corone:
Scrimerins voto celfior ipsesuo est....
Dulce
[p. 61]
Dulce caput nostrum, parilisubridet amore,
Labitur in vultus & ina Vita tuos.
Dijfaciant oculosque habites defixus in illis
Semper, argutus pectora neclat Amor.
Ettuadum blanda decurrunt prima iuventa
Tempora, delicijs immoriare tuis.
Mevarius labor, &Superûm inclementiaDiuvm,
Meferus infano turbine versatAmor.
Atque ut amen malefanus amo: (quis credat?) amoris
Finis amor tantum principiumque, mei est.
Ergo ego natas in hoc, placidam spectare puellam
Excipiet cineres terminus ille meos?
Ulterius nihil est: oculos mihi demite Divi,
Nemihifit dulces paena videre Deas.
Natus ego spectarefur, caueaque dicanit
Ingenium tantum Pareafevera meum,
Cernerepurpureasque genas, nutus, iocosge:
Ulteriusfatis non licet we meis.
Ah puder infelix, vario feror irritum estu,
Et miser huc illuc, quò rapit unda, sequor
Etquoties mites mea lux deflcctit ocellos,
Tuneoculos cupio non habuissemeos.
Crudeles oculi, mea vulnera, scilicet illic
Illesibifedes castraque fixit Amor.
Nepeream, nostri decet utpereatis ocelli:
Ille domos illic &sua regna tenet.
Vos tamen ulciscar mea lumina:Semperoportet
Stilletis lachrymas nocte dieque meas.
4
Te nequeo uleisci mea lux, nisi semper amando
[p. 62]
Et tuaque noui crimina, folus amo.
Scriverias dulces placidus cubet inter amores,
Fogat & aureolis basia luminibus,
Languidulosque leni diffufus pectoresomnos
Hauriat edomina molliter orefua.
Tu tumulum Cytherea meum curare memento,
Binaque cum lachrymis carmina ducatAmor.
QUI IACET INFELIX MODICO SVB MARMORE,
VITAM
DEBVIT AVT OCVLOS NON HABUISSE
SVOS.
ELEG. X.~/Documents/Dutch/Latijn/Heinsius1603.html:1806: ELEG. IX.

DeNonno, & eius Bacchicis.
IAmsatis antiquis Italorum lusimus hortis,
Etdedimus Latiÿs ocia insta viris.
Roma vale, decus eloquij:gandete Latini,
AEmulagensGraios sollicitare choros.
Maonides vocat ingenti clangore tubarum:
Etproculhorrentem cuspide pulfat humus.
Ascrausgesenex: & qui diffufus inberbas
Sub patrio Siculas carmine ducit ones.
Turba Pelasgafane: vestris mihi dulce piumás est
Saltibus inmedijs vinere, dulce mori.
Dulcedecus veterum: veterum sed proximu arti
Quiferit ingeniosydera, nostererit.
Nostererit, priscos Satyros qui mittit ad Indos,
[p. 63]
Ebriaque insanos ducit in arma Deos.
Nonnus ad extremas Nili redeuntis arenas
Ifidis antique dulciasacra colens.
Hicnouus immensa notusferitate Typhaem
Pro Lone depulso Iupiter armagerit,
Dumteneras inflans Cadmus properavit anenas
Redderedepulso fulmina rapta Deo.
Tibia nonhac Cadme tua est, nec arundinis ufuss
Harmonia Nonnus commuge dignus erat.
Illesuo tulit armaDeo: furrepta Giganti
Iupiter, illius munere, tela tenes.
Iupiter aternas Semeles dum tendis in ulnas,
Etpater, & insto pondere mater eras.
Liber in umbrosoCybeles inveniliter antro
Prenia magnorum dulcia bellagerit.
Lam Satyri proceres, lentique agitator aselli,
MistagsCentauri corpora, signa monent.
Lamtrepidant, totusi, in pectore fervet lacch
Et inbet instabiles omnibus esse pedes.
Baffaris exultat tumidorum more virorum,
Armorumque, levis munia thyrfus agit.
Aspicis armatos his cederefrondibus Indos,
Etdare victafua mollia terga fuga?
Deriade, frustra patrios assurgis inenses:
Ensibus una tuis fortior herba fuit.
Oppositos fertur Morreus violentus in hostes,
Quemfera non vincunt agmina, vincit Amor.
Chalcomede cunctis fuit unapotentior Indis,
QuodnequeuntBacchi spicula, folapotest.
[p. 64]
Feste Maron gande: Satyrûm gaudete iuventus:
Deriades medias voluitur inter aquas.
Faunus in umbrosa teneram petit arce puellam,
Flandagssubducta pralia vestegerit.
Dulciushoc, omnes quàm fundere viribus Indos:
Et melius Faccho praliagestat Amor.
Baffaris estfignis Vene is magis apta ferendis:
Nec male cum thyrso Cypridis hastafacit.
Bacchus in extremis Minoida cernit arenis,
Qua nimium Thesei nobile crimen erat.
Iamque fatigatis lachrymam detersit ocellis:
Quodque, muet maestam dulce peregit opus.
Dumasracessomno, dubijsque innixa lacertis,
Diffluit ingremium molliter Aura tuum.
Quòproperas tamen Aura? mane: iam tertim intra
Dulcia, si nescis, viscera Bacchus agit.
Nonne pater quis te stimulis furialibus actum
In fera vadentem praelia thyrsus agits
Crediderim totas in te descendere vites,
Quas aluit campis herba Falerna fuis.
Crediderim totis in te spumare cypellis,
Cuncta Maronaâ pocula ducta manu.
Nebrida quid cessas humeris innectere? perge,
Et mihi qui cingat ilia peplus erit.
Surripe me tecum: per tristia bella, per enses,
Inque tuas acies, & tua signa ferar.
Cedite Maonides Heliconia regna puelle:
Dulcia iam Liber vatibus arma dabit.
Castalis antiquo leniterspumabit Laccho
[p. 65]
Et male spirantes nectare tinget aquas.
Alta Gigantai meditaberis arma duelli,
Etnova miranti prelia, Nonne, canes.
Zagreaque ut celsogenitor prafecit olympo,
Fortraque baredi tradidit armafuo.
Me miserum quoties, pleno dum concinis ore,
Irruet ingremiumBaccha puella tuum,
Basiaque invitum madidis deposcet ocellis:
Qualia vix Marti fert Cythereafuo.
Bacchetuis nosti placidos infundere motus
Vatibus, & mentem tollis, & astrapetis.
Cornnaquiddubitas levibus vincire corymbis?
Aureaque andacifumere plectra manu?
Bassaridesque novem numerotibi inngeforores,
Si tibifint totidem numina, Phaebus eris.
Ecce redit Nonnus, gravibus prius obsitus umbric,
Cumque tuo pariter milite, Bacche, venis.
Ne clovetenatumfat erat, nisi tertius ille
Adderet, & Baccho Iupiter arte foret.
Maius opus ternos pariter fuit edere Eacchos:
Nec tenebras tantos dissimulare Deos.
Zagrea quis noffet? madidum quis nosset Lacehum?
Vix etiam Grays cognitus ille fuit.
Illetamen nunc est, licet indignantibus umbris:
Nec, fera, quo, luno, laedere possit habet.


[p. 66]

ELEG. XI.

AD AMICAM

Navigantem.

QUis furor est ventis animam committere & undis?
    Lux mea, quo properas? lux mea, vela lege.
Quo properas vasti per saeva pericula ponti,
    Basia quae nuper ter tria pacta mihi es?
(5) Navita crudelis properantem siste carinam:
    Basia debentur ter tria, nauta, mihi.
Dulcius infamem zephyrus comitabitur alvum:
    Perfidia testes non amat ille viros.
Nubila, me miserum, gravibus densantur ab Euris:
    (10) Me miserum, ex omni parte minatur hyems.
Improbus eversas Boreas sibi vindicat undas:
    Et mihi rivalis iam puto ventus erit.
Me miserum, mea Vita, veni: male credimus undis,
    Et nimium lucis prodiga turba sumus.
(15) Ah melius tecum medias ferar inter arenas:
    Unaque queis mens est, & labor unus erit.
Incipiam pice nigrantes obducere vultus
    Navita, perque, vias & freta salsa ferar.
Accipiam dominamque, simul, vastumque, rudentem:
    (20) Convenit hic dextra, convenit illa, mea.
Alteraque ingentem versabit in equore remum:
    Alteraque in collo dulcia vincla tuo.
[p. 67]
Ah quoties, mea lux, medijs dum volvimur undis,
    Inijcies operi lumina laeta meo.
(25) Et modò ridebis leniter, nautamque vocabis,
    Aspiciens versas in nova tela manus.
Basiolumque leni surreptum molliter ore
    Linquere propositum saepe iubebit opus.
Hic licet immiti Boreas me ventilet aestu,
    (30) Saevaque deprendant aequora, tutus ero.
Naufragiumque feram, trepidamque amplectar amater
    Et modò qui fueram navita, navis ero.
Ipse pater Nereus gemitum demittet ab alto,
    Et faciles si quos sustinet unda Deos.
(35) Fluctus adherentes scopulo sorbebit amantes:
    Solvar in amplexus sic, mea Vita, tuos.
Ultimaque immitis referet suspiria pontus:
    Et leviter dicam, sic tibi iunctus ero.
Inter & Elysiasque umbras, Venerisque latebras,
    (40) Pectore nixa tuo nobilis umbra ferar.
Persephone maesto lachrimam demittet ab ore.
    Dulciaque aspiciens vulnera, vilta gemet.
Teïns accurret, mediumque amplexus utrumque
    Inijciet capiti myrtea serta meo.
(45) Volvemur violasque inter, tremulosque Amaranthor,
    Ipsaque post mortis tempora vinet amor
Illhic deliciisque, levique vacabimus igni
    Molliter: & fedes una duobus erit.
Interea, medijs dum lux mea fertur in undis,
    (50) Blanda Venus, dulcis vela ministret Amor.
Parvus Amor puppim levibus moderetur habenis:
[p. 68]
    Flectat & aduersa mollia vela manu.
Ille sedens ventos prospectet, & aera captet,
    Et gelidam torto remige findat aquam.
(55) Interea dulci caveat Cythereïa nato,
    Dum mea lascivus iussa minister agit.


ELEG. XII.

AD ELIAM PUTSCHIUM.

HActenus indulsi lepidis fine crimine Musis,
Necpotui ingenio vela negaremeo.
Hiclenibus fitmeta iocis, hic terminus esto:
Hic teneat puppes anchora iacta meas.
Heinsius adleges, teneri plorate poëta,
Ducitur &patria turbida iurasue.
Scilicet est aliquid lepida dare iura puella:
Ingeniopopulus convenit ille meo.
Bartolus & Baldus, Decijque &barbarus Azon
Nominafunt animo nonfatis apta meo.
Memiserum Cytherea vale, facilisque Tibulle,
Et requies curis, docte Catulle, meis.
Ergo egopro tandem (lepida miserescite Musa)
Expediam nexus lustiniane tnos?
Ergo ego defertas accingar tollerecausas,
Atque aliquis nostro munere dincs erit?
Dulcius ah quanto placidiscribuntur amores,
Etsubeunt numeros mollia verbasuos!
Inque lenes Musas facili devoluimur astu,
[p. 69]
Et fluit ab placidas mens mea veita Deas.
Ah quoties dixi, renues procul ite Camena,
Nonfacit atati versus & umbrames.
Omnia cum dixi, subitis tamen auferor undis,
Etfolitas cogor, ut prius, ire vias.
Fluctibus infelix trahorhis, trahor inscius illis,
Concutit & votum qualibet aura meum.
Nunc tamen infixum est:steriles procul ite labores:
In nova nos ipsum munia tempus agit.
Iam mihi flos dulces nineus lanugine malas
Imbuet, & vultus aurea barba meos.
Illa inbet maiorasequi: vetat illa morari:
Et medio admiffum carcere fistit equum.
Etsubit & memini, sed enim cum vasta recordor
Pondera, mensque altum languida versat onus,
Tumstupet infelix immenfa volumina legum:
Sarcinaque hec humeris nonsedet aqua meis.
Tummihi tum lenti roduntur molliter ungues,
Ettenui rursusflamine versus co.
Ast ubi pacata mihi subrifere Camaena,
Etleniterfenfusgens vocatilla meos.
Tumferor effuso provectus in aquora velo:
Etfaciunt celeres ventus & unda vias.
Hacfuerant olim:sed enim dulcissima rerum
Musa, tuos astus, & tua vela lege.
Heinsius infelix, ille Heinsius, Heinsius ille,
Cui Venus insidias nectit, & arma parat,
Cu iplacide dulci ludentes carmine Musa
Leniter insidias opposuêre suas. Crede
[p. 70]
Crede licet, Putschi, tenerospede calcat amores,
Ingeforumfortipectore vectus abit.
Iam mihi defertos videorspectare clientes,
Rubrageper leges nomina ductameas.
Accipepalantem duxIustinianecarinam,
Meque tuofixum littore, Caesar, habe.
Non opus hoc lauri est, teneragsAganippidosunda:
Iamvenientcapiti cornuaparta meo.
ELEG. XIII.
Deplorat versus SCALIGERI.
DRo dolor infelix, Elegi miserabile carmen,
Et sequitur lachrymas languida Musa mem.
Iuliades dulces negat ah negat ederefaetus:
Pignoribus lucemsubtrahit illefuis.
Ergonetotfaustoprognatisidere versus,
Cunclagefolius carmina noctis erunt
Obruet ah dulcesgenitor, suapignora, natos,
Etgenititantum, qquuoo moriantur, erunt.
Scilicet ignaros, & adhuc apatre rubentes,
Vulnera, que nondum commeruere, ferent
Immitis genitor, poteris, meagandia, doctam
Sub tenebris prolem dissimulare tuam?
Ingenijque ardentis opus?fugemaxime rerum,
Netumulus natisfit domus ipsa tuis,
Heutumulusdomus ipsatua est:his condita vinclis
Nobilior mentis pars latet illa sue.
[p. 71]
Quique domum cernit, tumulum simul ille tuorum
Cernit, & exequijs funera cassa suis.
Ahquoties dixi: quantos tegit illareceffus!
Scaligeri quantumdetinet illafui!
Iuliadestirps alta Deûm: misereretuorum,
Etgenitor natis parcere disce tuis.
Quidpiaprogenies teneri meruêre libelli?
Quid, bene vix nati, cur moriantur habent?
Scilicet, ut Musas cariessibi vindicet istas?
Hospitium blattis nobile carmen erit?
Ingeniumque tuum tineis tradetur?& atra
Sub tenebris mentem diruet umbra tuam?
O Superi prohibete nefas: prohibete Camana,
Omeagens, animi curaserena mei.
BlandaVenus, lepidisermonis lactea mater,
Quâ tenerum nobis prasidesurgit opus,
Iuliades doctas damnabit nocte tabellas:
Et tenebris, nobis que negat, illadabit.
Eripitah nobu, tenebris ut tradat & umbris:
Maluithoc tenebris, quam tribuissesuis.
Ahgenus infelix, placidi fine crimine nati,
Vosprocul ignoto limine carcerhabet,
Forsitan&summodumpendetaranea tigno
In tenerofaedum carmine nettit opus.
Heu nimiummagnisoboles infausta parentis,
Scaligeri nati, gens miseranda, mei.
Non egote cernam titulo fulgere superbo:
Etdomini nomen dulcereferre tui.
Nania natalem miseris pracedet, & ipsa
[p. 72]
Mors prior est vitâ vestra futura sua.
Non genitus moriere tamen labor ille, nec unqua
Heinsius aspiciet, verbaque pura leget.
Imprimet aut gaudens tenera pia basia charta,
Difcet & ad numeros flectere verba tuos.
Heinsius ut careat caries habet, atraque noctis
Vincula: quque mihi non licet, umbra tenet.
Umbra tenet dulces, animi monumenta, libellos:
Ah radios mentis possidet illa tue.
Ahdolorah, molles lachrymas effunditeMuse,
Et lachrimas nosterfundere discat Amor.
Me muserum, tumulumg, solo statuamus inanem,
Solaque qua restant nominafervet humus.
Scilicet ut nostri mecum gemuissenepotes,
Et lachrymas discant funderepossefisas,
Posthumagens dulces sciet interijsse libellos,
Difcet & alachrimis id meminisse meis.
Atque aliquis maestostillabit flumina vultu,
Et leniterdicet:quot tulit una dies!
Quodque alijs tempus, magnussibi Scaliger ipse est:
Quodque dies multis sustulit, illesibi.
Lux hominum, pars magna Deûm, miserêre nepotum:
Hos vocat haredes mens generosasuos.
Hancsibi progeniem mens ignea possidet: illi
Ingenjsacras prouida feruat opes.
Ergone, quigenuit, genitum ferus obruet? ergo
Netibi non noceant tempora, tempuseris?
Heudolor, heu lachryma, hen Elegûm vis tota meo-
Inque meofi quodpectorenumen agit,
[p. 73]
Per Superas atanorum animas, aquilasque tuorum,
Et-consanguineos, numina vestra, Deos.
Perque tuas Musasque meas, per Casaris vmbram:
Sic bene tecta lenem corpore gestet humum.
Caesaris ingentemque, animam, versasque phalanges,
Ettotiesfaciles in tua vota Deas.
Sic tibisublimem vaga mens perrumpat Olympum,
Debitaque inuectussidera tardus eas.
Aetheraque illustres, patriamque interritus aulam,
Et videas proanis debita regna tuis.
Magnepater, misereretni, miserere tuorum:
Ertribuas natis vinereposse tuis.
ELEG. XIV.
DE IANI DOVSAE IVDICIO
triumphat.
VIcimus, o dulci volucer cum matre Cupido:
Vicimus, o Elegi, vinida turba, mei.
Vicimus: 0 nostris iam gens inimica Camaenis
Cedite da victas, inuida turba, manus.
Inuidiam calcare meum est: datesacra poeta
Serta lenes Muse, donaquefinis adest.
Dousiaco nostrigenio placnere libelli:
Odecus, o dulcis carminis aura mei.
Ofaciles Heinsi chorea, o ludige, iocique
Tuta, Dei, quanto indice Rossa mea est.!
Ulterius tentare pudet, lenibusque quadrigis
[p. 74]
Tollor, &, o Divi, sidera celfa peto.
Blanda vale Cytherexa, vale: vehit impetus ultra,
In Tragicosa, astus, verbaque večtus eo.
Mensque cothurnatos animisibi vindicat aufus:
Et validus thyrso pectora Liber agit.
Magnefequor chores genitor, graninsgesub imo
Spiritus exultans pectore versat onus.
Interea furtimprovectus in oscula rursus
T
Labor, & antiquus pectora pungit Amor.
Ahquoties cumfeTragico mens ardua motu
sustutit, in luctus ingeniosasuos,
Rossa venit, levibusós animum transfigit ocellis,
Et lepido tantum lumine ridet opus.
Ah pudor, extemplo granitas iacet ardua: fitás
Iam Tragicus vere, qui simulatus erat.
Sit procul, humanos quisquis putat esse poetas:
Ignea sordentem gloria nescit humum.
Ipsa gemens, ignara sui, sublimia rerum,
Et faciles motus, & lene carmen amat.
Altaque vicino liquefiunt pectora caelo:
Ipsagegens magnos condidit illa Deos.
Ipse pater vastum fonitu perrumpit Olympит
Iupiter, & nostro munere fulmen habet.
Si libeat Baccho pharetram dare, Bacchus Apollo est:
Si libeat Phoebo cornua, Bacchus erit.
DiciteTo, ter Io, lepida ter dicite Muse:
Sertaque lasciuvsflorea gestet Amor.
Ipse egosublimempopulo praeunte per urbem,
Perque vias omnes, altaque técta ferar,
[p. 75]
Famaque festinas moderabitur aurea bigas,
Sub pedibus, gestans vincula, Linor erit.
Accurrent tenera, mea laus, mea damna, puelle,
Et referent vati basia millefuo.
Amplexnque, lubens hinc circumfundar & illhinc:
Atque aliqua arguto lumine signa dabit.
Roslaque sperat os aspirans nutibus ignes,
Sapius ardentes fistere coget equos.
Illius ingremium:sunt hac Capitolia nostra:
Illius ingremium profperasigna feram.
Arx, Venus, hac Tarpeia mihi est: gravis illefenator
Heinsius, hic fasces colliget ille suos.
Rossa triumphales capiet locus illesecures:
Ipsage, eritgremium, curia nostra, tnum.
Vicimus: omea Rossa faue: quot basia tandem
Promeritus videor nunc, mea Vita, tibi?
Dousiaco nostri genio placuêre libelli:
Ulterius votu non licet ire meis.
Continue
[p. 76]

DAN. HEINSII.
ELEGIARUM
LIBER III.
DANIEL HEINSIUS
HUGONI GROTIO
S. D.
ULtimum Elegiarum mearum
librum, Groti Clarissime, ordine,
& tempore quo conscriptus
fuit; cultu & facilitate
Latina primum (quia & ante
annos aliquot nati sunt reliqui, &
vel sola aetate, qua conscripti sunt, placére
poterunt) tibi offero, simul patrono, amico,
cenfori. Nam ut ne hoc loco in
laudes tuas diffundar uberius, cum nihil
existimem, unius praeconio, illius virtutibus ac
[p. 77]
bus accedere posse, qui mundum hunc divini
ingenij fui, eruditionis, iudicij, testerm
fecit: quique prius ad famam, nominifque
immortalitatem, quam ad pubertatem
pervenit. Hoc dicam tamen: fructum vitae
totius eodie me tulisse existimavi semper,
cum tibi innotefcere primum cepi. Ex
eo tempore colui, suspexi, veneratus sum
te, non quidem ut reliqua ingema, quorum
hodie maxima frequentia, sed ut σε
βάσμιόνι καὶ ἐκ διὸς τσεπλασμένον. In quo
iudicio ut me perfistere intelligas, patere
quaeso, Vir Clarissime, pignus hoc offerri
tibi, mei sive amoris, sive observantiae.
Istum animi affectum quo primum te profecutus
sum confirmarunt cum alia multa,
tum vero vel maxime humanitas tua,
& morum suavitas, quae reliquas illas ingenij
tui dotes, quibus longe omnibus antecellis,
a duobus malis muniunt, τῆς νεμέσεως, καὶλε φθόνε: quae plerumque quicquid
admirandum est, invadunt. Conciliatrix
enimanimorum est modestia, καθῆς
≈ ὁμιλίαςΤὸ ἐπαγωγόν. Accedunt & similia
multa in utroque; aetas, mores, odium fastus&
insoletiae:qua non ulla via magis ad
[p. 78]
virtutem lubrica. Studia etiam eadem ex
parte, licet eruditio diversa: quam tam libenter
in te agnosco, quam ipse ea invitus
careo: Accedit & Hospitale ius, &18 ξενίδ
Aids religio, mensaeque tuae tessera, quam
plerumque decedenti offers, non ζωσήρ
πανάιολος, αuτ δόρυ μέιλινον, aut δέπας
ἀμφικύπελλον, sed versus divini, acuti, admirandi,
& ut his omnibus plus dicam,
tui. Quibus aliquando liberi nostri, vel
ipsi posteritati probabunt, quod apud antiquos
sanctum erat, ξένες se πατρωxxxες
efle. Accedit & hoc, quodut neque vituperari
ab omnibus, ita nec laudaria quouis
optarim: ut enim alijs culpari, ita mihi
laudari aquouis molestitfiimum est.Quod
si tibi me probaro, non dubitabo de reliquis,
qui in his agmen ducunt. Vale, Vit
Clarissime, diu, & me ama.
ELEG.
EEG. LIB. III.
[p. 79]
R
ELEG. I.
DE MUSIS SUIS.
9
Egia, quam cernis tenuise tollere
cultu
Delicijs cinctam millibus, itta
mea est.
Exulat hinc omnis gemitus, lachrymaque
dolorg,
Curaque in hac partem non habet ulla suam.
Heinsiushic habitat: iocus bunc hilaresque lepores,
Et positâ parvus cuspide cingit Amor.
Totaque Musarum domus est: hac tutus in aula
Molliter optatos conspicit ire dies.
Altaque fallacis despectatponderafati,
Et dubios casus, & grane mortis onus.
Imperij Rex illefui est, placidisque libellis
Imperat, & chartis mollia iura suis.
Et quoties dulces circumspicit ordine cines,
Gandet, & a populo nil timet ille fuo.
Aspicit hic parvum leviter riders Catullum:
Aspicit hic numeros, blande Tibulle, tuos.
Battiadenque, suum, patrijs qui ludit in Umbris,
Quique fuit Graijs cognitus antesuis.
Hicfenij ignarus prosultat Teius: illic
Simichides teneras carmine ducit ones.
Hic lepidos Moschus calamis invitat amores,
Dij In cho
[p. 80]
1
In chorcas parvos dum docet ire Deos.
Scilicet hos ciues habet Heinsius: Heinsius illic
Cumplacidis Musis dulcia regna gerit.
Nectremit, aut circum subsellia pallidus errat:
Ambitio curis non tremit ille tuis.
Cumque petit consul fieri, fit protenus: est ás
Indicio, quicquid postulat esse, suo.
Et regni sibi causasui est: ridetge, salitge:
Quaque petit solus munia, solus habet.
S ipatria erumpens tumidum vi claudit Iberum
Nassovius, somno non caret ille suo.
Sanctaque paupertas Supero contermina regno est,
Et nimium Musis convenit illa meis.
Cumque, nihil cernam, tame exultoque, canoge,
Et melins, nullo pondere, liber co.
Ipsa licet totis fortuna erumpat habenis,
Surripiet tantum, quod dedit ipsa, mihi.
Si nihil est, nihil illa feret. quid perfida rerum
-Heinsiadipossis demere? carmen habet.
Hoc, licer innitâ te, possidet ille, canetque
Semper, & has unas pectore gestat opes.
Hecdomus, hec restota mea est: plorate tyranni,
Innideasy, opibus regia turba meis.
Si mihi nonficti circundant atria vultus,
Genfy, terit nostras ambitiofafores.
Sedfacilis sed tuta quies, piaque ocia, sed qua
Ingenij dux est, aurea Musa, mei.
SUNT ET OPES opibus placidè carnisse, nimisgs
Simplicitas magnis est Dea digna viris.
IupiELEG,
[p. 81]
Iupiter angustas penetravit Pancidis ades
Exiguo fultas stipite: Dousa meas.
Iupiter ille mihi est: nec enimpiasacra domumge,
Aut tenues Heinsi negligit illetares.
Vulgus abi, sterilesque anima: mihi sacra quotannis
Solvere fit genio, maxime Dousa, tuo.
Instituamás lenes, tumuli certamina, ludos,
Etsimilis nobis cura Secundus erit.
Illius ad tumulum pariter, vir magne, tuumge
Ibit amatori iuncta puellafuo.
Hic qui mobilibus levius premit ora labellis,
Pluraque figit onans basia, victor erit.
Scilicet hos nouit mea quondam Grecia ludos,
Blandage, defunétis, basia, munus erant.
Sic innenum dulces cinxêre Dioclea turba,
Qui docuit pueros basia prima suos.
Interea, mea gens, lepidis aluête libelli,
Tuque domus, Musis regia parva meis.
Heinsius hinc nullum defendit maenibus hostem,
Nec sibi confortem, necgemit esse parem.
Divitiasque fuas tacite miratur, amatge
Etloquitur populo, velfine voce, suo.
[p. 82]
ELEG. II.
ROSSE VALEDICIT
in Galliam abiturus.
Urba lenis, tenera, quas hac habet ora, puella.
In quoque carminibus Rossa superba meu.
Rossa vale, mea Rossa vale: tuus Heimfius ille
Qui tibi delicia, qui tibi cura fuit.
Hino abit infelix, placidifa, excedere terris
Cogitur, & Baranam linquere folus humum.
Dum fueram praesens, te delu ijsge, iocisgs»
Et lachrymis poteram demerusse mew..
Sape ego te latis cingebam molliter ulnis,
Saepe fui collofarcimagratatuo.
Vel fueram verè, mea Rossa, vel esse-putani:
Fallitur, aut certè fallere gaudet,
Innoenus meus ignis erat simplexque sed ille
Ile tibi ludus ludibriumque fuit.
Nunc mihi cum ventis igitur res omnis & unda est
Dîfaciant, similis nefit & illa tai.
Naniza crudelis, dum scribimus, instat: eundum est:
Vixής moras patitur ventus unda meas.
Ergo iteru, mea Rossa, vale: lachrymamque vicissim
Si merui, nostris luctibus adde tuam.
"Tu lachrymis saltem lenioribus ora rigato,
amor.
Si lachrymas nequeas fundere, finge, tuas.
Spilicet fummogemitum de pectore ducas:
Duct
[p. 83]
Ducere si nequeas, ut videare tamen.
Exiliam, credamque tibi: mens candida nostra est:
Ah melius fraudes non capit illa tuas.
Basia quid poscam?simul hac metnoque petoque
Ore tamen lent leniter ora fove
Dulcia, nam vereor, ne sisit ad oscula ventum,
Perfidia pofim non meminisse tue.
Nunc odijs opus est: odijs fifortiter utar,
Forsitan in tuto iam meus ignis erit.
Rossa, per has ego te lachrymas, falsasq; tuasque,
Et nimium veras, improba Rossa, meas.
Basinque hac testorproperantibus humida linguis,
Meque oculosque meo, teque oculosque tuos,
Auferor, innitus rapior: quò querere noli:
Nonfacit ad votum nostra carina tuum.
Gallia me vocat hins, celebrisque Lutetia: tu me
Intereamemorem vis tamen esse tui.
Quinetiam peccare vetas, nimiumques vereris
Ne subeat partes Celtica Nympha tuas.
Me miserum, blandas gens educat illa puellas,
Me miserum, faciles gens habet illa Deas.
Ipsa gerusticitas terris, ut dicitur, illis
Exulat, & gravitas, & rigor omnis abest.
Etpeream, si non metuam nobisque, tibique;
Etpeream, si non ferrens esse velim.
Non tamen, vrfas est; promittere cuncta timebo:
Tu modò, quoddurum credere, crede mihi.
Cuncta ego promittama:: tu credere cuncta memento.
Credibilem nobis sic licet esse fidem.
ντάς
[p. 84]
Utque ego nepeccem, tu mepeccare timebis,
Et timor ille mei criminis instar erit.
Simplicitas tibi nota mea est, & amare necesse est:
Ah pereat monitis turbafevera tuis.
Nos faciles Muse, tenera cognata Dione
Instituit sacris, candida turba, suis.
Ingeniumque mihi cum carmine mutat, & illud
Materiem instisemper amoris habet.
Et ferus est, quisquis lepidam spectare puellam,
Et faciles oculos, blandaque colla potest,
Neclenibus saltem circundabit illa lacertis,
Inque genas dulces tendet, & orapetet.
Cetera si taceam: tenera quis basia Nympha
Deneget, aut vultum iungere, Rossa, suum?
Ipsa poëtarum gens mollis ad oscula nata est:
Pracipuum hoc nostra creditur artis opm.
Vix ego vix Phoebo, vix ipsi denique patri
Crediderim, si fit, Rossa, poeta, meo.
Vix ego constantem me suspicor esse, sed esse
Si nequeam, tu, me posse, putarepotes.
Teque ego, si nonsis, castam tamen esse putabo:
Et minuam vitium credulitate tuum.
AdVenerem quoties Mars tenderet, illa negabas
Mulciberi noctes ingeniosafur.
Quid faceret? Dine Mars credidit: utile Marti
Credere, quod nullus crederet esse, fuit.
Rossa vale: nostram iam iam feret aura carinam.
Di faciant, votum neferataura meum.
[p. 85]
ELEG. III.
AD LUNAM.
Dicite, qui cali tremulos percurritis ignes,
Nox quoties tacitam languida condit humu,
Sideraque auratum distinguunt pallida mundum,
Curtegat aspects Cynthia maesta suos.
Candida cur cacis obducat lumina nymbis,
Et toties populo subtrahat ora sno.
Credite, nescitis dubias cognoscere causas:
Ingenio res esthac agitanda meo.
Credite, nescitis: nec enim natura creatrix
Omnibus a sacris praebuit esse suis.
Illa suo libat secedens basia Phoebo,
Virgineus quoties pectora pungit amor.
Interea totus dominam desiderat ather,
Et peragunt cursus sidera parvasuos,
Sidera, quae positis subsultant aurea curis,
Ad placidas cali currere inssa fores.
Currite turba levis, lepidaque ignoscite Dind:
Mox aderit, vultus restituetque snos.
Interea metam teneri decurrat amoris,
Etnimiumgratum condita curet opus.
Inuideo, Dea blanda, tibi: vel basia disser,
Vel tibifit voti pars quotacunque mei.
Quam benesubuectus simili super athera curin,
Hic poteram Rosse proximus esse mea.
Ah quoties densa subitò sub nocte laterem,
[p. 86]
Artibus eludens sidera cuncta meis.
Innideo, Dea blanda, tibi: quid Cynthia pergis?
Quid nimium properas, nec, fugitiva, manes!
Scilicet Endymion reduces expectat habenas:
Hacquogsfuntdomino tempora danda sno.
Nilvacuumfine amoretibiest: partiris utrunge:
Vixfatis est animo noxque diesque tuo.
Et metuis, ne, si maneas, ingrata vocêris.
Precipitat curas altera cura tuas.
Nos hommes piaturba sumus, Dinosg veremur,
Atque aliquid, quicquid vel lene numen habet.
Sub lepidis figunt Si basia nubibus: est ás
Nuncetiam duros qui putat esse Deos?
Credibile est illam, quorres videt athereab alto,
Inque suamflectens lumina, cernit, humum,.
Heinsius ut placidas obtundat carmineMusas
Mox tamen immites ut cubet ante fores...
Credibile est ridere deam, si rustica non est..
Non ego tam tornossuspicor esse Deos.
Forsitan & nostros digito demonstrat amores,
Atque ait, infelix hunc male torquet amor.
Fabula sideribus, lepidisq, ex ordine Divis,
Genshominum, frustra relligiosa, sumur
Oscula qui fixit Deus est: qua basia, Dina:
Qui nihil, hunc calum, totaque ridet humus.
Tardius ire tamen poteris, paulumque, morari,
Neproperes noctemperdere, Dina, meam
Hac misero nox dicta mihi est: quod surripis illi
Surripies votis, aurea Dina, meis.


[p. 87]

AD DIDERICUM DOUSAM

ex Polonia reducem, in praelium abeuntem.

A Schyticis ergo ninibus, Ressique, Getisque
Redditus ah patria vix, Diderice, tuas
Protenus e matris tenera complexibus ibis,
Praliaque audebis miles & arma sequi?
Ah pateris dulcem miserande relinquere Dousam?
Ingenij testem postulat illefui.
Omniasuspenfà metuit pater omina mente:
Hei mihi, virtuti nonfanet illetua,
Post cineres lani, post tristiafata Georgi
Dousa meus tandem, quod vereatur, haber.
Certuses ire tamen, mediumque inuadere Iberum,
Blandaque Nordwici linquere regna tui.
Nec facilesMuse, nec te Venus aurea tanget,
Nec tibi, qua furtim vincula nectat, erit?
Sape Venus potuit, quod non potuere Camoena,
Quodque, novem nequeunt, unapuella facit..
Me tenet obfeffum levibus mea Rossa lacertiss
Militia titulum vindicat illa mes.
Heinsius infelix, hacsub duce, tendit adarmar
Cum vocat illa, volat;cum vetat illa, manet.
Necminor est Manorte Venus: quaerasque licebit,
Vise
[p. 88]
Vix Venerifefe praferet illefua.
Necminor est Veneris, quam savi gloria Martis:
Vos patria curam, nec minus illagerit.
la viros Marti: patria Mars tradit habendos:
Praesidijs Veneris Mars innat, illafuis.
Si deerunt homines, hominum quis bella movebit,
Aut referet validas adfera tela manus?
Cum vacuum misit lapides Epimethis in orbem,
Tristia pro patrijs quis tulit arma focis?
Hostis erat nullas, fuerat quia terra duorum:
Cumas viro totus famina mundus erat.
Par dolor est nobis, geminique pericula belli:
Tristia Marsspargit vulnera, spargit amans.
Cumque dolor parsfit, non est constantia vobis:
Horrida vos tremitis vulnera, sperat amans.
Atque aliquis figi lepidis optanit ocellis:
Atque aliquis ladi dulce vocavit opus.
Si tamen & testes res postulet, his quoque Cypris
Utitur: exemplis non caret illa suis.
Coclita Mars referat: referet Cytheraa Leandrum,
Cassus uterque fuas remige fugit aquas.
Hostibus illefuis, hic gessit pralia ventis:
Illehominum vires pertulit, illeDeum.
Mucius aterne meruit preconia fame,
Impavidamflammis tradidit ille manum.
Vidi egoquisevis cor traderet ignibus, cui
Vulneris expertem vinere, vulnus erat.
Si libet in mea castra veni, vursusque vicissim
In twa, si libeat, me quoque castra voca.
[p. 89]
Aspiciam tristes aquilas, senasque bipennes,
Armage, & ardentes in tua fata manus.
Tufacilesque genas, oculosque süane mmmmxxxnaces,
Pectorage, & Domina mollia colla mee.
Maenia tu cingesgladijs: ego colla lacertis.
Nos precibus gremium: milite Dousa solum.
Si superor:ficSub Peneide victus Apollo est.
Sifuero victor: cum Lone victor ero.
OmniaMarssubigit: sed&huncCythereia maters
Avestro spolium praside nostra tulit.
Post superas acies, & tristia bella Gigantum,
Per Libycam Manors ferreus ibat humum.
Utque, recens victor ferrugine pectus lberà,
Etgalea vultum cinxerat ille suum.
Dextera prafixo quatiebat spicula ferro,
Qui latus horrendum cingeret ensis erat.
Omnibus ille acies iactabat & arma Deorum &
Se quoque, qui belli pars quotacunque fuit.
Mobilis occurrit facili Cythereia vultu,
Qua, nisi quod dulcis esset, inermis erat.
Ponefequebatur lepide vestigia Dine,
Paruaggestabat spuulaparvus Amor.
Mars Venerem risit, Puerumque, nec his, ait, armis
Enceladus matrem sanguine tinxit humum.
Rusticitas Mars quanta tua est! ignosce Dione,
Delicijs dignus vixfuit ille tuis.
Quid faceret rifit lepido Venus aurea, vulin:
Hocfatis, ut Martem perdere posset, erat.
Non clypeis validis opus, aut crudelibus armis
[p. 90]
Ut caderet validus Mars, sed Amore fuir.
Cedepater Manors: nisi vincere, victus abibis:
Teque capi nisi vis, sic quoque captus eris.
Quam beneneglectos Cythereia vindicat ignes!
Utdoleant, hostes cogit amaresuos.
Ipsagepaena inuat: nec Cypride mitior ulla esk
Quenocet, utplaceat, ut placeatge, nocet.
Tempore iamex illo focio Mars gaudet Amore,
Et Venerem, frustra quam prius odit, amat.
In quoque peccatofie cum Manorte, tuamgs
Linque Deam posthac, Dousa, vel adde meams
ELEG. V.
AD AMICAM.
Byciunt nobis duo crimina, Rossa, puellas
Indici posthacres erit illatui.
Difplicet his greffus lenitas: his displicet oris.
Har celeres voces arguit, illapedes.
Tarda inuant alios dubio vestigia passn,
Ponderat hicgreffus, ponderat ille suos
Heinsius aquales volatinter, & alice cursu
Perque vias omnes &fora vectus abit.
Da veniam vaga turba mihi: mora displicet omnis.
Si cupiam, tardo non licet esse mihi.
Mens levis exultat, perque athera nostra vagatur,
Etmale vicinam tangere nescit humum.
Cumque, alij torpent, volat hac, linguamás pedesge
Segnius exemplo nonfinit irefuo.
[p. 91]
Ingenium certatcum corpore: corpus eundo
Ingenio metuit tardius effefuo..
Natus ego cum matre mea dinortiafeti:
Et nimium tellus est onerosa mihi.
Quis superos ignes, cognataque lumina mundi,
Quis celeres Phoebumsistere mallet equos?
His chaos antiquum tacita distinxit ab umbra
Iupiter, & leges inssit haberesuas.
Atgraviorsubsedit humus:Suppostaque calo
Degeneres animos improba mater habet,
Frima Deos fecit currentia signa vetustas:
Et levitas tanto nomine digna fuit.
Effe Deus poteram, nisi temporeferior effem:
Etmerui pedibus numen habere meis.
Gracia quod multis dedit, hoc concederet uni:
Atque aliqua in cali parte locandus eram.
Nunc, licet in terris, trahor ad commercia cali:
Et superos ignes, & vagasignafequor.
Illaque pars nostri subitisse tollit habenis,
Quagepotesttardam fallere, fallit, humum.
Interea fefesubducit, & inuia quage
Lustrat, &huc illuc, corporis exul, abit.
Et modò per rupes, modòper declinia faxa,
Antraque Musarum, blandagssacra volat.
Sedtame ingremioque tuo, mea Rossa, sinnge
Sapius: hic anlam condidit illafuam.
Inque tuis abfens tunicis impunè vagatur
Heinsius:hicfedes, hicfua tecta colit.
Subsequitur corpus, licet hand discrimine nullo:
ra
[p. 92]
1
Atque aliquidtante mobilitatis habet.
Depositum fit terra tuum cuicunque libebit,
Et miseram vasto pondere tundat humum.
Heinsim, ignanas crassi properabit ad umbras,
Gestet humumfacilem, cui lenis antefuit.
ELEG. VI.
AD HUGONEM GROTIUM.
SPes patria, cuius venturi temporafecli
Ingenio nullamfunthabiturafidem,
Perplacidas Musas, &per communia nobis
Orgia, per teneras, numina nostra, Deas,
Accipe quaferimus: vulinque adgaudia verso
Surripias Batavis tempora pauca this.
Aurea luxprimas hesterna removerat umbras,
Tertiaque instantem vexerat hora diem.
Mefopor, &blanderennére filentia noctis:
Necgranis in toto pectore curafuit.
Cumsubito nostreferiutur murmure valua,
Et tremit oppositâ ianua pulsa manu.
Obstupui: Cytheraa fuit, leniterque reuulso
Cardine, persummam flebilis ibat humum.
Qualiter extincto lachrymas tibi fudit Adoni,
Sanguineis madidas unguibus ictagenas.
Atque ait o vates operis dulcissime nostri,
Qui lepidum, nostro munere, nomen habes,
Hacmens, hac ipsa cecidit mihi nocte Cupido:
Occidit immiti vulnereparvus Amor.
[p. 93]
EpharetraSanam depompferat illefagittam:
Exitium domino contulit illafuo.
Occidit ille puer, quo solo nomine felix,
Dictaque quosolo nomine mater eram.
Aspicis has pharetras, &, dulcia tela, Sagittas?
Scilicet hasfolas ille reliquit opes.
Hac pueri res tota mei est: hoc accipe munus:
Scilicet heredem te iubet esse suum.
Nec mora: iampharetramque, suamsuspendit & arciu
Protenus ex humeris aurea Dina meis.
Quidfaceret?fuit alter Amortuus Heinsius: illi
Iamfaciles ibant ad nona bella manus.
Spiculafundebam geminata, sine ordine, passim:
Necfuit aiaculis tuta puella meis.
Sed nimium violentus eram: pro blanda Dione!
Visstabilis regnt non fuit illa mei.
Rossa caue, dixi, non te, pulcherrima rerum,
Eripiet manibus Iupiter ipse meis..
Fulmina dicunturiaculis concedere nostris
Et Louis, interris, Iupiter alterero.
Interea totâ meditabar pralia mente:
Etfatis in lusus ingeniosus eram.
Iam Venerem poteram non dedecuisse videri:
Necpoterat nati iam meminissesui.
Virgo lenis quacunque meis occurreret armis
Ingremio matris concidit ictafus.
Vulneribusfola nostris cecidere puella,
Necfuit e votis alteraturba meis.
Iamfaciles ibant demisso lumine Nymphe,
[p. 94]
Et sua iungebant mollia corda viris.
Spontesub amplexus invenis veniebat amica:
Atquealiquis preciosollicitandus erat.
Dulcia poscebatsibi basia qualibet, & qua
Dulcia non dederat verba, repulfa fuit.
Me quoque iam mollis circundedit undique turba,
Ausa sub amplexus turba venire meos:
Quin etiam, pulcher, tota iactabar in urbe,
Et volui forma credulus esse mea.
Protenus accessitgranitas:dignusque videbar
Pofceret ut noctes, illa, vel illa, meas.
Fausta ferebatur cui blanda aduertere vellem
Lumina: qua tulerat basia, Dina fuit.
In nova lassabar miser oscula, vixque ferendis
Delicijs tot, par, millibus unus eram.
Unica restabat jaculis impernia nostris,
Sanitia penasfolueredignafua,
Unica restabat mea Rossa, nec ebria curis,
Vulneribus nec adhucfaucia facta meis.
Hancprocul ut vidi, ter inanem dextera motum,
Dulciaque intentans vulnera, lapsa fuit.
Senferat, &blandi stimulis agitatafuroris,
Arma parat, telis, obuia tela, meis.
Oppofuit tadis oculos, vultumquefagittis,
Et iaculisfrontem, vulneribusque manum.
Nec clypeis opus, inquit, erit, nec cedimus hosti.
Sit procul, bostiles qui tremit antemanus.
Pugna din caluit, blandusque Cupidinis bares,
(Seu quod adhuc tyro, seu quod inermis erat:)
[p. 95]
Concidit, & versa pharetris cecidèresagitta,
Quas subitò facilifustulit illa manu.
Nuncpharetra, mea Rossa, gerit: mea Rossa Cupido
Imperium victrix possidet illa meum.
Utque, ego ridentes poscebam in bella puellas,
Sic iaculo sanos territat illa viros.
Perque vias omnes iaculis impunè vagatur:
Atque iterum gentem vindicat illa suam.
Dijfaciant ne tu primus feriare: canebis
Si poteris monitis tutior esse meis.

ELEG. VII.

AD IOVEM.

ANne aliquod munus, Divûmque hominumque
potestas,
Nunc vacat in regno, Iupiter alme, tuo?
Dic precor hoc unum: veniam, terrasque relinquam:
Et referam sedes ad tua tecta meas.
Forsitan inquires, cui sim magis utilis arti:
Ingenio res est non aliena tuo.
Sum lepidus, sum dulcis amans, quod saepe fuisti.
Omnibus exemplo res placet illa tuo.
Basia praeterea non tam bene figeret ullus,
Labraque cum labris iungeret uda suis.
Ambitiofedes hominum possedit & vrbes:
Impatiens hic estfortis, & ille, sua
Hic dominos fasces sibi vindicat: illeSecures.
[p. 96]
Ast ego, quod potero, semper amatorero.
Hic ego sim, fortemqs meam mea votasequantur:
Non placet optanti fors aliena mihi.
His merui superis asscribi, Iupiter, oris
Moribus: his cinem me decet essetuum.
Exiguum posco, Ganymedi proximus esse,
Officio vires nonJuperante meas.
Pocula pralibat tenero tua Dardanus ore,
Et monitu tutumtefacit effefuo.
Sic ego pralibem cum rendis ad oscula primum,
Et tna pragustem basia, tutus eris.
Sine lenem Nympham virides seducis inherbas:
Seupepigit noctes, illa, vel illa, fuas.
Mepete, mepramitte tibi, fecurior utfis:
Indicio nunquam decipière meo.
Protenusosiungam leniter, labrumque, labello,
Inque Dea vultus blandaque collaferar.
Praludamque, tibi, carpendaque basia primus
Experiar, nec mepromptior alter erit.
Dicere si nequeas quicquid lubet, annue tantum:
Tutius haudpoteris, quamfine voce, loqui.
Omnia cognoscam, si forte vel afpera Inno
Aetheris auratas excubat antefores,
Aut aliquis nostros Superûm qui captet amores,
Ant aliquis fluxa quem rear effefide.
Crede supercilio, si quando vocabere, nostro:
Credemeis oculis, signaque regna tuis.
Dulcia sifuerint, si te mihi digna videntur
Basia, nec labris duplicnere tuis,
[p. 97]
Blandepater, dicam, venias: tibi catera restant:
Dicerefi nequeam, mollia signa dabo.
Basiafuffurent mihi, tu potiora tenebis:
Non egopromissefur tibi noctis ero.
ELEG. VII.
SPes ego crediderim teneres genuissepoetas:
Principium nobis non aliunde fuit.
Omniafperamus, promissaque vana timemus
Mollter, &faciles ad nova votafumus.
Interea totum paupertas possidee auum,
Vanage volvendo somma, vita perit.
Sic ego vix tandem, spe multum lusus inani,
Incipiofati conscius esse mei.
Cumdomitos cecini vi libertatis Iberos,
Et Tragico princeps syrmate rasio humum,
Omnia visus eram nostris meruisse Datanis:
Causaque, vel populo reste, probata mea est.
Terge theatrales fremitus, plaufunge notani:
Et canea affenfus signa dedere fui
Astiterat index, hinc Dousa, hinc Scaliger: ilhine
AstiteratGroti vis generoja mei.
Testibus his (fas fit modo dicere) pramia tandum
Debita, nec votis inferiora, tuli.
Hoc miser esse aliquid, vel tantum posseputani,
Nemihi cumfat is ulla querela foret.
Omnia destituunt: laudata Eatania tanti
HospitiumMusisnon putat esse meis.
[p. 98]
Gallicamesibi poscit humus:gaudeteBatavi
Et memores saltem nominis este mei.
Atque aliquis dicat, Tragicos dumperlegit astus,
Heinsius his terris vinere dignus erat.
Navita quid cessas intendere vela carine,
Carbasage in ventos tota moveresuos?
Caterafortune committimus: Heinsius illi,
Perfida si fuerit, non leme crimen erin.
Per Superos iuro, Phoebique ignobile numen,
Per malenota mihi numina vestra Dea,
Non ego crudeli metuam dare nomina Marti,
Destituatpuppemfi lenis aura meam.
ELEG. VIII.
AD INVIDVM PRO
puellae fuae statura.
INuide quid nostros totiesproscindis amores,
Queque mihi placuit, non placet illa tibi?
Arduafi non est, veteresge imitata Sabinas,
Et nimiofeffam corporepulfat humum.
Sigremiofatis illa meo est, nostrisque lacertis
Convenit, atque aliquid corpore maius habet.
Si vigor, & lenes faciunt cum corpore mores,
Grataque mobilitas, & lepor omnis adest,
Etfacilesr isus, risuque suanior ipsa,
Plurage quafenfussurripueremeos.
Quid Phadram Procrinque mihi, quid nomina iactas
[p. 99]
Catera?gensprisci temporis illafuit.
Andromaches memini: sed militis illa mariti
Sanguineo coniux Hectore digna fuit.
Militis hecvotum decuit: decet illa poëta,
Et tenerum vatem quem tueatur habet.
Illethorumpositis victor repetebat ab armis:
Omnibus hic armis durior vxor erat.
Quage ibi mentitum Phrygiÿs mactavit Achillem
Sustinvit rigida coniugis ora manu.
Addequodantiquis fuerant e rupibus orti,
Etgeneris princeps ultima, quercus erat.
Sylua (quishoc nescit?) veteres genuisseparentes
Dicitur, & nostrisanguinis auctor erat.
Non iuvenis placida eingebat colla puella,
Nec mulier prisco tempore nota fuit.
Aëria pinus, abiesque puerpera quondam
Protinus in rigidam corpora misit humum.
Glandibus agnatifuerant hominesque ferage:
Arbore quâ cecidit bacca, repertus homo est.
Rustica Saturnosub praside defijt atas:
Iupiter excepit, blandaque regna tulit.
Diu tamen antiquo non degeneravit ab ano,
Etfoboles trunco digna parentefuit.
Ultimafuccessit, Divisque volentibus atas
Emendata fuit, parnaque turba sumus.
Pracipue nostra gens infidiofapuellae,
Queissua lascinus tela ministrat Amor.
Iupitere Dinum toties curfugerit anla
Onaritur, &prisca coninge, vasta fuit.
[p. 100]
Non placuit gravitas, & nostrâ maior imago,
Nec potuit lecti radia ferrefui.
Ad Senseienfuplex, ad Naiada quamlibet ibat:
Etprecium cali parna puellafuit.
Si brenitas placuit, nonfumsapientior illo:
Etlouis exemplo caius amator ero.
Adde, quodin parnâ minimu est quoddisplicet ulli,
Nee granius toto corpore crimen habet.
Parnaque que tota est, parvum est quod dedecet illam:
Peccatad exemplum corporis illafui.
Quid quod & extremis gens inveniatur in oris,
Quepede vix maior dicitur esse meo.
Praha quegestatgruibus metuenda, manuge
Agminisbostiles funderegaudet aues.
Huc ego cumRossà veniam:regnabimus illic:
Regibus occurrent agminaparvafuis,
Proficient ge sibi, iuratage ducarin arma:
Scilicet & turme duxfugientis ero.
Frelia qua restant domina peragentur in ulnis:
Sufficiet voto nulla, velilla, meo.
ELEG. IX.
Ad Bohemum quendam AMICUM
Iccine cui tantiBarauas accedere Musas,
Scaligerumque, meum, Dousiademque, fuit,
Regna Bobemoram repetes arcesque tuorum?
Stri& aque pro nobis Caesaris arma tui?
[p. 101]
Scilicet est aliquid patrijs infistere terris:
Est aliquid reducem posse venirefuis.
Omnia sunt aliquid: tamen his maiorasupersunt
Nec malenota mihi, nec malenota tibi.
Nescio que vestris (fifas fit dicere) terris
Eminet ingenij dote puella fui.
Ingenio cunctas supereminet illa puellas,
Atque aliquidfexu nomine maius habes.
Inuideo tha vota tibi: in molliter illi
Dulcia pretendens carmina, iunctus eris.
Etmodò donabis (quem perlegat illa) libellum:
Quodque, verecundo possit ab ore legi.
NuncBatavum laudes referes, ipsosque poëtas,
Atgz ita per causas omnia tutus ages.
Forsitan, hos inter, dabitur tuus Heinsius illi:
Atque aliquâ saltem parte beatus ero.
Vel Tragico nuper quefudimus ausa cothurno:
Vel potius Rossa carmina diéta mea.
Quicquid id est, tantumprecor ut commenderab illos
Et referas animi munera mutta mei.
Plus quoge, quam verum velfas est, adijce nobis:
Nec dubites landes accumulare meas.
Non ego tot terris, non tot difiunctus ab undis
Praripiam partes, blande poëta, tues.
Omniafunt tentanda tibi: sub millefiguris
Molliter occultus serpere gandet amor.
Illius ingenium placidèlandatis & artem,
Ingenio pluris fit licet ipsa tibi:
Substudio communis amor celabitur une
[p. 102]
Etfacile immunissuspicionis eris.
Forsitanaduentus tibi nomine basiasigets
Hinc venient animi vulnera prima tui.
Difpereat, quisquis non hac sperabit ab ullas
Gens nimium vates ingeniosasumus.
Simetuis, nimiumque tuo dissidis amori,
Incipiam partes ipsesubire tuas.
Scaliger ignoscas: nonfuntiva numina tanti:
Da veniam faffo, Dousa, Bohemus ero.
Non ego sum tardus, nec cui male crederepossis:
Si dubites, poterit dicere Rossa tibi.
Iampropero: iam Praga mihi, iam Caesaris arces
Maeniaques apparent: terra Batava vale.
Protenus accedam: nec me via fallet euntem:
Atge aliquid mains Caesare queret amor.
Aspiciamvultus, cuius tot carmina lêgi:
Quam prius afpexi, quam mihi nota fuit.
Hic aditus molles, & tempora primaper artens
Experiar, si quâpossit ab arte capi.
Catera de facili venient, & verba sequentur,
Ipsage quos iungunt carmina, iunget amor.
Blandicia accedent, festinaque turba poëta,
Auxilio flammis turba futura meis.
Testibus bis blandus quid non sperabit amator?
Ingenio venient quaelibet aptameo.
Sineleget Nemesin, Nemesis mihifiet in illa:
Sine alios ignes, protenus illud erit.
Basia si quisquam petijt, petet illa duobus:
Sipetet illasibi, posiet & illa mibi.
[p. 103]
Quaquepudorprohibet mihi dicere, perleget ipsa:
Subveniet voto charta benigna meo.
Tot mihi patroni, quotsunt tibi, Roma, poёtae
Advenient, quorum luxuriavit amor.
Omnibus hisformis meus occultabitur ignis:
Inveniamflammis nomina mille meis.
Quoferor infelix,? quo me temeraris error,
Et male festini pectoris ardor agit?
Ceteraqua restant pro me paragenda relinquo ’s
Daveniam votis, tu modò, Rossa, meis.


[Leids Beleg]

ELEG. X.

DE COLUMBIS IN LUG-

dunensi obsidione.

PRospera lux oritur: Batava properate puella,
Ad Veneris sacram, turba, venite diem.
Luxurientque leves oculi, facilesque lacerti:
Et procul a sacris invida vestis eat.
In quoque Rossa veni, teneras discinctapapillas:
Sicprecium vati dulce laboris erit.
Hac fuit, hacfuit illa dies, qua mollis Iberus
Deferuit muros, Leida beata, tuos.
Alterapars Veneri, vacat hinc vacat altera Martis
Mars alijs, Musis est Venus apta meis.
Viderat obfeffos externo milite muros,
EtBatavam lateferucre Cypris humum.
Abquoties Martem levibus circundedit ulnis,
[p. 104]
Inque Dei vultus collage lapsafuit.
Vinculaque admonuitsocij communia lecti,
Faederage, indicio prodita, Phoebe, tuo.
Admonuit lachrymasque suas adiunxit, & ille
Molliter occulti murmuris instar eunt.
Quis gemitus nescit? lachrimas quis nescit amants!
Scilicethis Martem vindicat illasuum.
Ahquoties dixit:forrissme, si tibi quicquam
Cypridis, ex illo tempore, dulcefuit,
Basia quo primum tacito fuppressimus ore,.
Mulcibero frustra dissimulata meo.
Blandage prabuimus lepido spectacula coelo,
Etfuimus magnis fabula nota Deis.
Disijcēnigrantem Batavo delittoregentes:-
Indicium Phoebifentiat illafui.
Dixerat: & cyprongemino Dea tendit olore,
Perque lenemproperans aëra vecta fuit.
In violisque suis placidum collapsafoporem
Duxit, & èluclu tota foluta fuit.
Quisfopor ah fuit ille Dei? fimplexge, lenisge
Qualiterin magnis luctions esse solet.
Pectora captabant tenuem, pellucida somnum,
Et Zephyrus lenem sollicitabat hismum,
Orage lambebat strepitans & colla Diona,
Lapsaque de nimeo pectore vestis erat.
Languebant placido, velut inter gaudia, somno
Lumina, paxque, oculis simplicitasque fuit,
Simplicitas, qualem Venerem decnisseputares,
Cum fluit e thalamo semisopita suo,
[p. 105]
Qualis in amplexu iacuit tibi, pulcher Adoni,
Feffa, peregrinis fusasub arboribus.
Marspater extremü forte hac properabat ad Istrum..
Inque suam longèferreus ibat humum.
Vigssolet (nec enim Veneri dilectior hofpes):
Cypridis in dulcem labitur ille domum.
Quidge gerat rerum vifurus, & osculasaltem,
Notage tacturus limina, tectapetit.
Vixģefores dulcesferijt, cum sanitoranla
Mollia festinus limina pandit Amor.
Vige Deum vidit, lenitersubrifit: at ille
Dulcia prinigni circuit orafuis
Paruage largitur puero munuscula, mala
Scilicet, &similes officiofus opes.
AtVenus occulio procul aurea victasopore,
Inviolis iacuit nescia Dinafuis:
Rosque per umbrofas descendens leniter herbas
Perge oculos Dine collage susus erat.
Ipsaque deductas percurrens aura papillas
Soluerat arbitrio pectora laxafuo.
Mars pater obtutu, simul illam vidit, eodem
Hafit, in adversam lumina fixus humum..
Bisque Dea dulcem voluit turbarefoporem,
Candidaque iniecta cingere colla manu.
Bis voluit, nequïta, tamen, dubitansque, pauensges
Bis fuit èceptis dextera versa suis.
Ah quoties dixit tenni, Cythereia, voces
Ah quoties dixit: o Cytherea veni.
Sepe iterum vocem dubio repressit in ore,
[p. 106]
Inque oculos versus, blandage collafuit.
ParvusAmor(anosplacidedefenderefoles
Cypridis e molli corpore iussus erat,
Oniprocul ut vidit tenuem prodire cicadam.
Muneris oblitus officiyge fuit.
Vique puer paruis tendebat retia muscis,
InfidySige aliquamsollicitabat anem.
Dumge ita Gradinus miratur, ab arbore vamus
Decidit in vultus, aurea Dina, tuos.
Obstupuit Deus, abstupuit pulcherrima rerum:
EqueDea lenis pectoresomnus abit.
Luminaque infelixdubio nutantia motu,
Etleviter vultumsustulit illasuum.
Confpexitque Deum, tennique offusa robore est:
Increpuitge anfus, Mars violente, tmos.
Iurgiafed blande quamfint metuendaDiones
Nonfemel expertus Mars.pateripsefuit.
Iraque pacatı Veneris pranuncia rifus,
Vepluvij rores Cyuthins, effesolet.
At Deus occultâ perientans pectora lande.
Sollicitat placıda Cypridis ora manu,
Basiaque adiungit (nec denegat ilia Dione)
Rusticitas nostram non decet illa Deam.
Atg aliquodprisii munus pete, Dina, fauoris
Inquit, & hoc certè, metribuente, feres.
Molliter arrifit rofeis Cytherea labellis,
(Credibilehoc Marii plus placuissesno)
Spemás aliquam nobis objesse maenibus urbis
Mitte, vilhas liceat mittere, dixit, aves.
[p. 107]
Errabant gemina per terramforte columba,
Quas procul infultans exagitabat Amor,
Annuit, &blandı precium Mars poscit amoris:
Sic Boreafedes occupat, illa manet.
Postera lux aderat: geminas Cytherea columbas
Iungit, & in Batavam tenderepergit humum.
Vige suumDousom med â confpexit in urbe,
Quo fugias hostes, armag,, dixit, habes.
Accipe queis possis dubias mandare tabellas,
His poteris mentem credere, Dousa, tuam.
His tibi non vanam poteris sperare salutem:
Si libet his hostes ludere, lude tuos.
Omnia deficiunt (quid enim non claudit 1bers?)
Meduce, sollicites athera, tutus eris..
IlleDea donis percuffas in aëra tendit,
Et Veneris, dulces, munera, mittit aues.
Littora Boifotus refluas cingebat ad undas,
Subfidio Leida veneratillefua.
Huic volucremsacram trepida demittit ab urbe
Que referat ductus illius: illa volat.
Moxģedomum gaudens, dulcesge revisere nidos
Permedium rursus aëra lapsa fuit,
Scriptage Boifoti mandatag gestat in alis,
Iamque, ministerij dulce perêgit opus.
Nunc quoque Lugdunum gemina pia corpora fernat
Alitis: Elysins caetera campum habet.
[p. 108]
ELEG.. XI.
AD HUGONEM GROTIUM.
Dvm male diniso miseri luctamur in igne,
Furtage tentantes dulciafallit Amor,
Tufaciles curas, tu sub lare tutus eodem -
Dissimulas ignes, magne poeta, tuos
Ipsa domus blandos pariter coniungit amantes:
Praesidium culpafustinet illa ine.
Da veniam, si cui nonrusticus esse videris:
Non facit ad lusus vitafevera tuos.
Quid referam Musas, quate comitantur, & illa
Sub quibus argutus vineregaudetamor.
Etstipulis ignes, & vati iunge puellam,..
Protenus in flammas ibit viergesuas.
Ignequis in medio tutum Phartontha putabit,
Dum miseraventem fulgure lustrat humum?
Nostraque mens ipsa non est truculentior artes
Quefaciles motus & lene carmen amat.
Scilicet est aliud quod tedifiungit ab illis,
Atque aliquidprisce iamgranitatis habes,.
Curia te postquamsubito possedit, & ipse
In tua iam prator verba fenerus abit.
Suspiciunt oxines, &bis mirantur in uno,
Et inuenem, & vatem verba diserta loqui.
Non ego cum vulgo (liceat modò vera fateri)
Nec nimium mentem res mover illa meam.
Indicijs primum teneropraludis amore:
[p. 109]
Vixbenepatronus factus, amator evas.
Adde togam tantum, domus est tua curia tota:
Milledomi causas, quas tuearis, babes.
Hicplacidalites, hic indice digna puellà
Eloquij crefonutfemina prima tui.
Insimulat quisquam? reus es: si dispicit, actors.
Suppeditat casus quaelibet horasuos.
Basiafunt promiffa tibi; dare basia dissert:
Res etiam leges postulat illafuas.
Legibus utendum est:sunt &sua iura Dione,
Necminor estmagno Caesareparvus Amor..
Ipsa parens legum Venus est: dedit illa Quiriti.
Hoc etiam nostrum Iustinianus habet.
Romulus intactis primumfua iura Sabinis
Prodidit: hinc leges cepit haberefuas..
Quid facerent ritus, quid inania nominalegum?
Quapareret legi turba creandafuit.
Nuncquoque Nature ins prestat, & ordine primú e
Latius imperium Caesare Cypris haber.
Non male conveniunt pariter, tunicaque, togaque
Utragssecura munia pacis agiz.
Hisbene munitus cinilia tendu in arma,
Inque tuos lusus, magne poëta, venis.
His benemunitus, patriam, patrieg, secures,
Gestage pro patria fortiter arma canis.
Nassonmmque ducem tenebris subducis & annis,
Nepereantfato tempora nostrafuo.
Queisque tuus princeps per littora vectus habenis
Dicitur, his celumScandis, & astra petis.
[p. 110]
Tuscia Posteritas plus te mirabitur unos
Inuidia cunctis vatibus unus eris,
Necpoteris reperirefidem, nisi defipit etast
Ipse tuosempernomine mayor eris.
Omnia cum tuleris, aliquidferat inde puella,
Exiguum landis postulat illasibi.
Watibi dulces aspirat molliter aufus:
Ingenio motus susficit illa tno.
Abpereai rupesParnassia, vanaque quicquid
Temporis antiqui Grecia mater habet.
Carmina que blandis dominascribuntur in uluis,
Caetera fi pereant, nescia mortis erunt.
ELEG. XII.
AD IACOBUM VISCHERUM.
Vid toties, Vischere, meos inquiris amores,
Necpateris flammam Q dissimulare meam?
Scilicet obductus melius confumitur ignis:
Vultsua celari nomina dulcis Amor.
Lesbia nescitur teneri formosa Catulli:
Etmelius cacum Cynthia nomen habet.
Sic referatRossam, quam nesciet, omnis amators
Sit mihi cum dominâ posse latêre meâ.
Hactenus instabis: de nomine deprecor uno,
Caterafitacito non licet esse mihi.
Inclyta Lugdunum nostros sibi vindicat ignes:
Hitfuit ingenj noxia prima mei.
[p. 111]
Hiclepidi caffes, intentaque tela inuenta,
Primage militia castrafuère mea.
Cedite Pierides, vestra Venus errat in urbes
Virgineas fedes occupat hostes Amor.
Non egopeccani, si me Deus abstulit alter.
Alteriusgeoculisi nocuêremeis.
Phaebe pater, tutofi non licet esse poëta,
Da veniam blandı miles Amoris cro.
Dousameusfanoshic olimfudit Iberos,
Moxtamen a telis concidit, Ida, tuis.
Forsitan hoc fatum domini complectitur urbems
Etfuit exemplum civibus ille suis.
Mesimilis languor, sperataque pestis adêmit:
Senferies fati, feu fuit iraDei.
Tertia iam messis, totidem sefrigora laxans,
Cummiser, ignoto vulnere tactus, eo.
Quos egonongemitus, que nonsuspiriafudi?
Oppofuit folas questibus illa fores.
Obstupui primum facili percussus ab astu,
Etmetuiflammamsollicitaremeam.
Non aliter, blande thalamis inclusa parentis,
Adgremiummatris casta puellafedet,
Quam Venus occulto nondum perterruit igne,
Nec tep dostrinxit vulnere primus amor.
Dum recolit penfum, dumse miratur in illo,.
Nescia fallaci vulnera fecit acu.
Ingemit extemplo: nec adhuc de vulnere certa es, t
Sed subitus primum pectora terror habet.
Vix equidemfenfi dubio deprenfusin igne,
[p. 112]
Caecaque dum metui spicula, vulnus alo.
Sic venit in casses, quos non bene linquit, alanda:
Ipsageque vitat retia, tangit avis.
Simplicitas nocuit, nocuit vicinia nobis:
Et merni damno proximus esse meo.
Quidtibi de vultu referam? quid catera dicam?
Dij faciant foli pulchrafit illa mihi.
Difpliceat cunctis:fatis est quod convenit uni:
Hac specieformam vindicat illafuam.
Non Helenen lando, de qua seiactat adulter
Atticus, &rursus Troinshofpes haber.
Quodplacuit Menelae tibi, placet omnibus illud:
Et nimium cautè stultus amator eras.
Quis Paridem damnat, nisi sit vesanas & excors?
Innocuas Theses quis negat esse manus?
Sisapis Atride, quisquis peccabit in illa
Coniuge, indicimm comprobat ille suum.
Nos sapiens damnet, sapiens nos culpet amator::
Sic bene munitus, sic bene tutus ero.
Nonmihi concordes ad publica verba Quirites,
Nec populus iudex experiundus erit.
RexAmor est: plebem.Venus aurea negligit: odi
Alterius placitum, dum placet illa mihi.
Sibrenis est multis:longa est quafufficit uni:
Legitimus forma crimina penfat amor.
Catera conveniunt: aliquotsuperamur ab anuisa
Difpereat vanas qui numerabit opes.
Non mihifors fasces, non dotes imputat ullas:...
Necpotuifluxa debitor effeDes.
[p. 113]
Hocquoque Di prastant, qui me fecère poëtam:
Dos hederenobis, dos mihi carmen erit.
Omnia cognosces:finenomine nomen habebis,
Necpoteris Roffe nescius esse mea.
ELEG. XII.br> ADIOHANNEM FORESTIUM.
:
Pofceris ad dulces epulas cupientepuella
Ulterius tuto non licet esse tibi.
Hactenus in castis, Foresti, dulcia Musis
Temporaponebas, & bène tutus eras.
Quidfacis infelix? medios cur tendis in igues,
Etproperasfatum precipitaretuum?
Definefestivis nimium considere monstris,
Dumrudis est etas, nec rude pectus habes.
Scilicet aquani sensists vulnera Divi:
Etpueri nosti tela cruenta Dei.
Non totidem te tergaboum, quotsustulitAiax
Proderit, aut vires Hectoris esse tuas.
Spicula, si nescis, oculis labuntur ab illis,
Et melius Teucropectora tangit amor.
Perculit instantem patria Briseis Achillem,
Seque oculis ulta est ipsa puella suis.
Vulneribus nullis, nullo penetrabilis ictu,
Cum placidam Nympham vidit, inermis erat.
At tibi languebuntfacilessub pectore Diues-
Phoebus in aduentum Cypridis exulabit.
[p. 114]
Et modò defuetam repetes ad carmina mentem:
Et modò Musarum sollicitabis opem.
Omniadeficient: quid enim non perdit amator?
Ingenio latus distitueretuo.
Nec tibi delicia, nec dulcia nomina vatum,
Nectibicamgratus magnus Homerus erit.
Omniamurantur:facies venit altera reum,
Cumfemel ignauusferpere coepit amor.
Sic blandi voluere Dei, sie numina: nostrum
Ingremiofatum pulchra puclla gerit.
Iupiter, incerto toties delusus ab igne,
Fatidicas illic vinere dixit anus.
Delia narratur de virginitate, thoroque,
Tresdominas fati consuluisseDeas,
Atropos assfenfit, voluendaque fila forores
Penfaque fatales explicuêre manus.
Vênit, & exponens dubiofua fata parenti,
Inpatrios vultus, collage, lapsafuit,
Iupiter arrifit, faciemque, amplexus & ora,
Hic totidem Parcas, filia, dixit, habes.
Hoc quoque ins nostris Superi tribuérepuellis,
Materies illis, Indibriumquesfumus.
Nec tibi, si vellent, Superifuccurrere possent:
Iupiter exemplo defuit ipse suo.
Fabula narratur (nisi quatenus omnia vati
Scire licet) magnis non nisi nota Deis.
Iupiter imberbis, nec adhuc a fulmine dictus,
Fulminefeposito, factus amator erat-
Captus eratprimo tenera Iunonis amore,
[p. 115]
Necbenegermanam capithaberefuam.
Viderathoc quondamsenior Saturnus in illo,
Sedpotuit blanda res pietate tegi.
Sapius accedens Cybele laudavit utrung,
Et lachrymas fecit omen haberefuas.
Sepius amborum confpexerat ofeulafurtim:
Oscula tuncfignumsimplicitatis erant.
Suspicio nondum dinosque hominesge tenebat:
Ultimus erroris terminus illefuit,
Nuncfceleris metus inscelere est: dissidereganders
Inque alio mores quisque timere suos.
Interea crebro suspiria ducere coepit,
Necfieri voti conscius ipsefui.
Quaque suos gressus tacitè germana ferebat,
Hucetiam gressus contulit ille suos.
SederathicIuno, confédit protenus illic
Iupiter: accessitsidera, innctus erat.
Basia poscebat: (edsemper plura iuvabant:
Sumptaque post totidem, rursus amator erat.
Basiafigebat:sed quid post basia posset
Nescijt, & morbum caepit amaresuum.
Quid faceret?dulces macies obduxerat artus:
Nec vigor in toto corpore priscus erat
Quid faceret? narrat Cybela sua vulnera matri,
Necmora: Saturno rettulit illafuo.
Protenus admonit senior sua lumina Chiron,
Et trepidam caepit sollicitaremanum,
Venarumque, vias, momentaque tentat: at unum
Hocpofuit Chiron dicere, febris erit.
[p. 116]
Audiÿrhoc curua latitans in valle Promethenes
Caucafeam nondum pascere inssus anem.
Utge fuit primum teneri consultus amoris,
Rifit, & ad matrem iussit abirefuam.
Corycidas rupes, Themis, & loca dicta Camanit
Postmodo, Boeoram forte tenebat humum.
Hic superis responfa dabat: non Delphicafaxa
Scilicet, ant ulli cognita laurus erat.
Paruit infelix:Thetidis delluubbrraapetuntur:
Templa Dea parvum stramen & herba fuit.
Huc ubi peruentum est, humilem complectitur aden
Iupiter, &fulmen ponit ad antra suum.
Reddita voxluco est: vovis meminisseputantur
Naiades, && vultus occuluissesuos.
Quodpetis hinc, Iuno poterit: sub vestibus illa,
Quas petis hinc fortes, & tua fatagerit.
Obstupnit caca perculfus imagine vocis
Iupiter, & tantasimplicitatis erat,
Rursus in amplexus Iunonis fertur, ut ante,
Et leniter vultum iungit, ut ante, suum.
Vige nihil defit, velamina linquere inssit
Adthalamum: vestes inssa reponit humi.
Constiterant ambo: gremiose mitis amator
Molliter infundit, blandaque colla petita
Sicpariter iunctiiacuêre sub arbore eâdem:
Dumplacidè in somnum lapsus utergefuit.
Nil tamen ulterius potuit, rursusque recessit,
Etnondum potuitscire, quid esset amor.
Nuncquoque nesciret, toties negefactus adulter,
[p. 117]
Criminefaecundamsollicitaffet humum.
Capra viam monstravit anus, fidissima nutrixs
Officio caelum possidet illafuo.
Criminenunc quinis proprios pratervenit annose
Er metuitfaclo castior effefuo.
Tu quoque, Foresti, nimium peccabis in una,
Sipereas ani commoditate tui.
ELEG. XIV.
OPERIS CONCLUSIO.
HActenus optatas placidè transmittimus undas,
Nec prohibet cursus ventus & aura meos.
Cumdomita bellis acies, cum nomina regum
Materies possent carminis esse mei.
Non animi vires, non defnit altus Apollo,
Et potui fatis celfior esse meis.
Pectora nam memini stimulo percufferat.Euan,
Et gravis in dextro crure cothurnus erat.
Iampoteram Graios inter placuisse poëtas:
Etfatis crectus, nec minus ausus eram.
Grotius applaufit, populoque ignotus in ipso
Terpedepercussit curna theatrafuo.
Spiritus assurgens, nec iam levioribus aptus,
Ibat, ignanam despiciebat humum.
Mane erat: egredior, sic Dî voluere, penates:
Sic mea lascinus fata regebat Amor.
Molliter besternos ut erat turbata capillos,
[p. 118]
Utque erat è somno languida, Rossa venit.
Candida simplicitas placuit, leniterque cothurni
Pondere deposito, blandus amator eram.
Risit, & ostendens gremium Cythereïa mater
En ait orchestram, magne poëta, tuam.
Ex animo reges, magnique abiere tyranni,
Etsubij Roffe blanda theatra mea.
Eviolisscenam contexuit alma Dione.
Eviridi myrto pulpita fecit Amor.
Ingremio caepi levibus decurrere soccis,
Necpotui domina fortior esse meâ.
Materies diu lata fuit, Tragicisge videbar
Questibus, & curis aptior esse meis,
Rossa domiseruans miserum proscripsit amantem:
Nunc quoque pars operi convenit illa meo.
Candida Posteritas vestro datefertapoëte,
Atque, aliquis plansum tollat in astrasuum.
Divitias Fortuna meas divifit Iberque:
Vindicat hic partem, vindicat illafuam.
Hoc superest, quantumsatis est post funera landis,
Ne subeatnomencaca litura meum.


[p. 119]

DANIEL HEINSIUS

DIVAE VENERI

PRO ELEGIIS

SUIS.

Τοὐμὸν μὲν ὅυτῶς ἐκτετόξευται βέλος.
Δέσποινα Κύπρι συγγενοῦ, πὰρ δ᾽ἳστατο·
Φθόνον δ᾽ ἀμύνου πότνι᾽, ἢν δε μὴ θέλῃς,
Ἥφαιστον ᾧδετὸν τὸν ἐκακλέσσομαι.


[p. 120: blanco]
Continue
[p. 121]

DANIELIS HEINSII


MONOBIBLOS,


SIVE


ELEGIARUM


Liber Singularis.


[p. 122: blanco]
[p. 123]

DANIEL HEINSIUS

PETRO SCRIVERIO

S. D.

MOnobiblon meam, Scriveri doctissime, ad te fero: cur & titulo & loco a reliquis Elegiarum libris eam distinxerim, causam videtis tu & quisquis eruditus est. Inventiones vagas, liberas, lascivas, solutas, amoenas, &, ut uno verbo absolvam, Graecas, quae felicitate suâ, & motuum celeritate; suavitate denique & lepore Romanos terrere solent, hac, tanquam fasce quodam, comprehendi. Quae quidem res, nisi me animi coniectura fallit, tanto plus gloriae meretur, quanto reliquis rarior, & minus tentata fuit hactenus: quam tamen a nullo violenter exigo, fretus iudicio, sine quo, ne hoc quidem suscepi. Idem in Graecorum nonnullis inaffectatae elegantiae affectator ille Catullus noster praestitit & in [p. 124] in primo libro suo maxime Umber, qui quotiescunque aliquid supra Romanos audet, Callimachum se vocat. Exceptâ tamen unâ & alterâ Elegiâ, minus amoenitati se dedit; minusque, sive certo iudicio, sive aliàs naturae suasu, in instituto persistit. In reliquis verò libris, saepe a se, simulque a Graecis degenerat, & retro cedit: qui vir curam & operam ubique ad Elegiam, nonnunquam gravitatem contulit. Reliqui longe ab hoc absunt, & Graecis hominibus res suas sibi habere iubent. Atqui liberrimum primo scribendi genus Elegia fuit: nos fortasse etiam audaculam fractamque fecimus. Eam postea coarctarunt cum alij, tum vel maximè ingeniosus Naso: qui quanvis, ingenij sui fraenos ubique laxet, ne frustra declamasse videatur; ut homo Romanus, artem constringit tamen, legemque, & aquabilitatem versuum sibi praescribit, cui ubique fere obtemperat. Sic cum tersissimo Tibulli filo animam addat, cultum non sustulit tamen. Lasciviam, si quae sit, non excuso: nec enim homines cum supercilio invitamus: quos neque excludimus. Quod si accedant, quem accusabunt? Gravita- [p. 125] tem illis non praesto? sed neque addixi. Propterea vel domi severitatem sequantur, vel hic lepôres excusent: neutrum si possint, sileant: nam ut omnia in medium afferant, nunquam efficient, ut invitis Gratijs natus esse velim, & quod Attici nostri dicunt πόῤῥω χαρίτων παντελῶς καὶ Αφροδίτης: & mehercule aut hac aetate licet aliquid, aut nunquam. Interea cum Comico Musam meam adhortabor, priusquam ad haec sacra pergo, Μοῦσα χορῶν ἱερῶν ἐπίβηθι καὶ ἐλθ᾽ ἐπὶ τέρψιν ἀοιδᾶς ἐμᾶς. Idem tu fac, diuque cum uxorculâ tuâ suaviter vive.


[p. 126]

DANIELIS HEINSII

MONOBIBLOS,

SIVE

Liber Singularis.

ELEG. I.

AD PETRUM SCRIVERIUM.

DUm tibi nocturnis dominae cessatur in ulnis:
    Cordaque mansurus mollia iunxit amor;
Nos nova Scriveri, dominae consulta morantur:
    Atque iterum duris volvimur in foribus.
(5) Bis volui proferre pedem: bis blanda Dione
    Perculit admoto lene caput strophio,
In thalamoque suo solitos deducere somnos
    Iussit, & ignavo condidit in gremio.
Quà circum domini volitabant semper Amores:
    (10) Et facilis myrti fronde virebat humus,
Graiaque ducebant tenui vestigia musco
    Obsita, iam multis devia temporibus.
Iunge manus mecum: pariter referemur eodem,
    Inque vias dulces, regnaque vulgus abi.
[p. 127]
(15) Hic mihi dum primae percurrunt pectora curae,
    Mens tremit, & princeps pectora lambit honos.
Dum vehor, audenti placidè succurrite Divae:
    Ut mea vecta levi flamine puppis eat.
Materies satis apta mihi est: feror huc, feror illuc:
    (20) Praesidet & puppi dux Cytheraea meae.
Heinsius infelix volucrum pila dulcis Amorum est:
    Hic quatit, ille ferit: hic iacit, ille petit.
Et trahimur sequimurque: dolor nocet ille: dolore
    Plus tamen hoc ipso posse carêre nocet.
(25) Et dolor est, sed dulcis, amor: lachrymaeque, iocique,
    Materiesque operis blanda puella mei est.
Dî pereat, quisquis lepidam spectare puellam
    Ferreus haud ullo tactus amore potest.
Turgidulosque, oculos leniter, leviterque natantes:
    (30) Nec poterit blandum poscere basiolum.
Mî facilis Natura lenes praescripsit amores,
    Imposuitque animo dulcia iura meo.
Passeribusque invectus ovantibus aurea Famae
    Templa, tuas tundo dux Cytherea fores.
(35) Pandite mî dulces, aditum mihi pandite, Amores;
    Mons ubi vicinis nititur arboribus,
Speluncaeque leves, tremulaeque, in collibus umbrae
    Exiguis lambunt gramina frigoribus.
Illic Scriveriumque inter teneramque puellam
    (40) Constituet tumulum dux Cytherea meum.


[p. 128]

ELEG. II.

QUis fuit, o Divi, iuvenum qui repperit olim
    Virginibus primum figere basiolum?
Nil opus hac fuit arte Dei: tamen ô tamen ille
    Melleus, & verè lacteus ille fuit.
(5) Qui primum tremulis intexuit ora labellis:
    Iussit & haeredes hoc quoque scire suos.
Qui primum lenibusque ruboribus, amplexuque
    Impedijt miti lumina suaviolo,
Emulgensque lenis trepidantem pectoris aestum,
    (10) Risit, & immistis ingemuit lachrymis.
Lachrymulis, quas lucta levis, quas blanda Dione,
    In sua quas dulcis praelia poscit Amor.
Qui primum halitibus pastus, tremulisque salivis,
    Intepuit levibus pectora nequitijs.
(15) Ille suae infelix ab hiulco pendulus ore
    Elicuit flammae semina prima suae.
O Superi, vix ah scelus est: vix ah, puto, certe
    Vix scelus est blandum figere basiolum.
Scilicet hoc unum dedicêre ex omnibus olim,
    (20) Cum sua Saturno dulcia regna forent.
Primaque cura fuit, levibus strinxisse labellis
    Ora, nec amplexus dissolüisse suos.
Cunctaque cum possent nullo didicisse magistro,
    Ingenuas artes hoc tamen inter erat.
(25) Tum qui mollius hinc, o Dî, qui mollius illhinc
    Figeret incumbens basia, victor erat.
[p. 129]
Hoc opus, hinc illis sua praemia, si quis amantum
    Basia festivae surriperet dominae.
Ipsa domus rosa mollis erat, facilesque myricae,
    (30) Strataque cum violis molliter herba suis.
Illic compositisque genis, leviterque, susurrans
    Ad sua festivus munia vênit amans.
Vivere me tali decuit, Di, tempore: cura
    Hac fuit ingenio non aliena meo.
(35) Nunc ad iura tamen, dubiarum gravia legum
    Inque fori curas, iudiciumque vehor.
Dî precor ô tantam terris avertite molem
    Nil mihi cum curis Papiniane tuis.


ELEG. III.

DUm vaga nocturno deducit lumina coelo
    Cynthia, dux tacitis addita sideribus:
Astraque volvuntur tacito palantia mundo,
    Totaque supresso murmure languet humus:
(5) Heinsius infelix, crudeli tactus ab igne,
    Ad dominas perdit dulcia verba fores.
Tu niveo primos exhalans pectore somnos
    Languida sopito lumine, Rossa, iaces,
Innocuis perfusa soporibus, inscia rerum,
    (10) Pectora non ullis saucia vulneribus.
Qualiter in solis secedens Delia sylvis
    Victa sopore suas labitur in violas:
Aut matutino trepidae sub sidere Nymphae,
    Postquam nocturnos instituêre choros
[p. 130]
(15) Molliter occultis in graminibus profusae,
    Qua levis e gelidâ rupe susurrat aqua
Omnes procubuêre: fatigataque per herbas
    Innocuos passim constituunt thalamos.
Hic zonae, tunicaeque, arcusque, levesque pharetrae
    (20) E tremulis pendent undique corticibus.
At procul insano percurrens devia passu
    Pan furit in voces, Pan furit in calamos.
Antraque cuncta vago pede perreptavit, & umbras,
    Sylvaque vocalem sensit adesse Deum.
(25) Ast illae, levibus sub frondibus inclinatae,
    Laxatis recubant suaviter uberibus,
Virgineos somnos e pectoribus spirantes:
    Huic vaga respondent pascuaque & nemora.
Talis ego, mea Vita, tuo deprensus in igne,
    (30) Languidus, ignoto vulnere tactus, eo.
Te nec dulcis amor, tristesque ad limina voces:
    Nec toties fusae sollicitant lachrimae.
At me pallida mors magis & magis elanguentem
    Opprimet hic ipsum leniter ad thalamum.


ELEG. IV.

HIc nemus occultum, praeclusaque fontibus antra,
    Lymphaque gaudentem frigore mulcet humum.
Auraque vicinis placidè comes addita Nymphis
    Mobilis argutis spirat ab arboribus.
(5) Malaque volvuntur tremulis haerentia ramis
    In gremium, nullo discutiente, meum,
[p. 131]
Exiguis variata ruboribus, aequa papillis,
    Cum modico trepidant ubere, Rossa, tuis.
Cum circum tunicas gracili pressêre tumore,
    (10) Et leviter primis luxuriant choreis.
Huc ades, ô mea Vita: videsne ut amabile laurus
    Sternere collapsis flexa thorum folijs
Propter aquae rivum virides meditatur ad undas?
    Lymphâque muscosis exilit e laribus,
(15) Languidulosque agitata iubet confundere somnos,
    Argutasque simul fingere delicias.
Donec languida colla soporibus, ipsaque sensim
    Ebria mens blandis erret imaginibus.
Atque oculis impune natantibus halitus oris
    (20) Pectoris extremis effluat e latebris,
In iecur, inque meas calefacta per ossa medullas,
    Atque animam toto conscius ore bibam.
Sic nova sugentes tepidae medicamina flammae
    Assiduus placido lumine cernat Amor.
(25) Atque aliquis trepido ducens suspiria vultu
    Propositum sistat sponte viator iter.
Donec languidulis in amoribus expirantes
    Hesperus auratis occupet e foribus.


ELEG. V.

QUaliter occultis iam primum saucia myrtus
    Solibus, umbroso Cypridis in nemore,
Quam circum Veneres placitas duxêre choreas,
    Et sua suspendit spicula multus Amor,
[p. 132]
(5) Iam viduata suis deserto in gramine lymphis
    Languida collapsis occubuit folijs.
Aut rosa, quae strophiumque inter, tenerasque papillas
    Virgineis clausa languet in uberibus,
Cui Zephyrus pater ipse suas non amplius auras
    (10) Sufficit, & vires mater ademit humus.
Haud secus ignoto mens externata furore,
    Rossa, tuis postquam vultibus incaluit,
Aret, & effaeto collapsae in corpore vires
    Destituunt animae dulcia vincla meae.
(15) Ebriaque incertis mens vulneribus languescens
    Ardet in amplexus serpere posse tuos.
Haud secus immitis thyaso quem possidet Evan,
    Semper ab hesternis languidulum choreis,
Errat, & ignavi percussus flore Lyaei,
    (20) Omnia non certis pervolisat pedibus.
Avia dum lento calcantem gramina passu
    Pallida nox densis implicuit tenebris.
Ast olli roseaa languent sub fronte corollae,
    Sertaque collapsis arida temporibus.
(25) Donec sidereum deducens Lucifer agmen,
    In tepidâ lapsum mane prehendit humo,
Rursus languidulum, rursus caput huc atque illuc
    Iactatum dubijs semper imaginibus.
Sit mihi Rossa: tuis perculsum pectora curis
    (30) Semper ab integro possidet alter amor.


[p. 133]

ELEG. VI.

PErfida pacta mihi es, pacta es mihi perfida nuper
    E tepido ductum pectore basiolum.
Basiolum, mea lux, tepidum, blandumque, salaxque,
    Quodque tuas spiret undique nequitias.
(5) Quodque tuamque animamque meam commisceat una,
    Pungat & halitibus dulcia corda tuis.
Halitibus, mea Vita, tuis: ah Rossa negasne?
    Hoc mihi crudelis solvere Rossa negas?
Non potes hoc: risusque tuos, & dulcia testor
    (10) Lumina, vae misero lumina nota mihi!
Lumina quae placido subrident molliter igne,
    Et leviter blandis luxuriant radijs.
Interea lingua trepidae contermina linguae
    Ludat, & argutum garrula tentet opus.
(15) Proserpamque tuo penitus sub pectore: donec
    Eliciam cunctas pectoris illecebras.
Basiaque optabo post basia, basia rursus
    Eliciam: post tot basia, Rossa veni.
Sit mihi fas oculisque tuis, tremulisque vagari
    (20) Posse genis, leviterque addere: Rossa mea es.
Quis modus est? rursus veteres delabor in ignes:
    Osculaque ut fixi plurima, plura iuvant.
Haud decet avelli: teneris moriemur in ulnis:
    Ah tumulus vitae sit precor ille meae.
(25) Tempora fallantur: ne mox fallamur ab illis:
    Caetera quae subeunt tempora, Parca tenet.
Expirare iuvat: Rossaeque oculisque genisque,
[p. 134]
    Et moriar blandis blandus in uberibus.


ELEG. VII.

CYnthius exiles radijs levioribus ignes
    Exeruit, vultus explicuitque suos.
Et tepido ridet pacatum lumine coelum,
    Et Zephyri placidum vindicat aura diem.
(5) Vos modò crudeles procul evanescite curae.
    Inque tuos lusus blanda iuventa veni.
Humidulum nemus, & tepidis non invia ventis
    Antra, meis quondam sacra cupidinibus,
Et matutino sudantes rore myricae,
    (10) Tuque meis votis mobilis aura fave.
Bacche pater dulces animo largire furores,
    Blandaque mens erret numine victa tuo.
Molliter indulge fluitantes ludere sensus:
    Ulterius curae nec meminisse suae.
(15) Pocula procedant, tenui spumantia rore,
    Mitia, sed dulcis qualia poscit amor.
Dulcis amor Putscique mei, Lydique, meusque:
    Mollia qui iungit pectora, dulcis amor.
Interea mollem levis umbra refrigeret aestum,
    (20) Et trepidet summo leniter in calyce.
I puer i, purum levius superingere Bacchum,
    Ocyus huc plenâ pocula redde manu.
Heinsiadae visum est sceleratas mergere curas,
    Et reserare animi dulcia vincla sui.
(25) Vos modò certamen lepidi subeatis amici,
[p. 135]
    Et levibus mentem fallite delicijs.
Ludite, sed parvo miserum proscribite luctum:
    Et dolor in ventos hinc procul omnis eat.
Ludite: non nobis verubus torrentur ahenis
    (30) Corpora vastorum sanguinolenta boum,
Doliaque ad priscos referuntur consulis annos,
    Inque levem, procul hinc, aëra fumus abit.
Sed placidae Musae, facilisque modestia, sed spes
    Aurea, sed forti mens satis aequa suae,
(35) Assidueque Heinsî teneris coniuncta Camoenis
    Simplicitas placido pectore regna tenet.
Innocuaeque epulae accedunt, tenuesque paratus,
    Blandaque qui pascat gaudia Bacchus adest.
Ite citi, date vina: iuvat lusisse dolores:
    (40) Qui videt hanc lucem sobrius, exul erit.
Pocula circumfer ter, & altera pocula, donec
    Ebria mens blandis ducitur augurijs.
Pelle moras, Putsci, tremulus despumet Iacchus:
    Ille moras odit siccaque verba Deus.
(45) Da mihi, da totos cyatho deducere rivos,
    Sic mihi sit Rossae fas meminisse meae,
Absentis meminisse: neget quis pocula Rossae?
    Quis dominae nomen dulce referre suae?
Quisque suos pandat placidè quibus uritur ignes
    (50) Ordine: vina novus singula poscet Amor.
Hondi, dulce caput, quo te Deus impulit aestu?
    Quaeve tuo Lydi pectore bella gerit?
Putsciolo quae cura meo est? amor omnibus aeque
    Imminet: innocuas non habet ille manus.
[p. 136]
(55) Bacche fave: levibus mens inscia tollitur alis:
    Liber adest: menti praesidet ille meae.
Vinis mobilibus, vinis tremulisque, novisque
    Succubui: subeunt gaudia, cura iacet.
Iam venias mors atra licet: saliensque canensque
    (60) Molliter Elysias deferar in choreas.


ELEG. VIII.

ITe pedes: dulcis pertentat nuncius aures,
    Blandaque promittit gaudia: Rossa venit.
Lux mea Mattiacis celeri rate fertur ab oris,
    Inque meo visa est littore: Rossa venit.
(5) O Superi mea Rossa venit: procul ite libelli,
    Ite leves curae, verbaque: Rossa venit.
Quid mihi Simichide tecum est, facilisque Catulle?
    Effluit e digitis conscia charta meis.
Rossa venit: mea Rossa venit, mea Rossa: quid ergo
    (10) Heinsiade cessas pergere? Rossa venit.
Non ego, si liceat, cupiam pater esse Deorum:
    Non ego, si liceat, nunc Deus esse velim.
Iupiter ignoscas: nec enim tua gratia tanti est:
    Heu nimium sterilem possidet ille domum.
(15) Heinsius in terris hodie Deus incipit esse:
    Iupiter hoc ipso nunc erit ille die.
Pes volat in sua vota: feror, feror: ite dolores:
    Non patitur segnes nuncius ille pedes.
Quoque magis propero, magis est properare voluptas:
    (20) Sustineo votum vix miser ipse meum.
[p. 137]
Iam mihi, Dî, dulces videor mulgêre salivas:
    Halitibus pasci iam, mea Vita, tuis.
Iam videor, mea Rossa, tuis haerere labellis,
    Et leniter vultus inseruisse meos.
(25) Heinsius ut maneat? propero, rapiorque, ferorque
    Cor trepidat: saliunt pectora: fervet amor.
Deficiam, mea lux, nisi protenus inque papillis,
    Inque sinu foveas pectora nostra tuo.
Ergo ego te teneo, mea lux, mea Vita? licetne
    (30) Solvere in amplexus pectora nostra tuos?
Effundor mea Rossa, nec in mea dulcia solus
    Sufficio, Superi, gaudia: Rossa mea est.
Basia iam, iam basia iam, iam basia, Rossa,
    Sit mihi fas leviter figere: Rossa mea es.
(35) Sed tamen incumbam: repetam, repetamque, morando:
    Ut numerum perdant basia nostra suum.
Me miserum quae finis erit? fer basia rursus:
    Principium rursus, lux mea, finis erit,
Incipiam rursus: tremulis, tepidisque labellis
    (40) Basia iam, post tot basia, rursus habe.
Scilicet haec rursus: sed & haec, sed & illa teneto:
    Sed tamen haec rursus: sed tamen illa tene.
Plurima iam fixi: post plurima, plurima restant
    Altera: post isthaec plurima, plura feres.
(45) Heinsius in roseisque habitat levibusque labellis:
    Inque sinu dulces incolit ille domos.
O Superi, domus illa mea est: hic pendulus erro:
    Dum patulis levis e vultibus aura venit.
Depluit ex imis dominae levis aura medullis:
[p. 138]
    (50) Aura levis sensus ventilat illa meos.
Spiritus accensus tenui delabitur igne,
    Inque meum tepido fomite pectus abit.
Lenis odos, ah lenis odos, ab lenis amaros
    Ebria dossolvit pectora: Rossa mea es.
(55) Miscemur mea lux, & hiulco totus in ore
    Heinsius est: in te, lux mea, totus abit.
Iunctis halitibus, iunctis gannitibus unà,
    Os patet: haec vitae ianua tota meae est.
Heinsius ah Rossa est, & Rossa est Heinsius: unum
    (60) Scilicet ambobus post modo nomen erit.
Heinsiadem vestrum si quaeritis, ite sodales:
    Desinite hic frustra quarere: Rossa tenet.


ELEG. IX.

=== IMproba redde diem croceis Aurora capillis:
    Improba quin properas pergere? redde diem.
Quis nimiae tibi causa morae est? tardissima rerum
    Exciderant manibus iam puto fraena tuis.
(5) Tardior es solito: nec ut ante per aurea coeli,
    Sideribus pulsis, atria, Diva, venis.
Pande fores Dea blanda tuas: nisi forsan ut olim
    Fallere Tithonum sit tibi cura tuum.
Illa dies Aurora venit, tardissima rerum,
    (10) Pacta mihi nuper quam mea Vita fuit.
Pacta mihi mea Vita fuit: nox tarda moratur.
    Me miserum dominâ durior illa meâ est.
Forsitan Alcides novus est qui prodeat alter,
[p. 139]
    Vindicat & noctem Iupiter ipse meam.
=== (15) Est locus exiles modice curvatus in oras,
    Ingenuae frondes, umbraque parva tegit,
Mobilibus trepidans folijs, naturaque rerum
    Ingenio thalamum condidit ipsa suo.
Hic mihi dicta dies fuit: inter amoena vireta,
    (20) Et latebras dulces, tesquaque, Rossa sedet.
Rossa para totis in me proserpere palmis:
    Rossa para centum gaudia: mille iocos.
Heinsiades mea Rossa venit:strepitusque, salesque,
    Et lepidos morsus, verbaque, Rossa, para.
(25) Rossa para, quicquid lepidum, blandumque, salaxque,
    Rossa para, quicquid pectore molle geris.
Iam venio: totis in te ferar improba velis:
    Quot scelerum poenas iam mihi Rossa dabis!
Sed faciles poenas: quales solet Heinsius a te
    (30) Poscere, cum blandum pectore vulnus alit.
Cum se nequitijs, cum se tot suctibus* in te
    Mergit, & hinc illhine tendit, & ora petit.
Et tot suaviolisque, iocisque, & hiante labello
    Ah animam mulget fervidus ore tuam.
(35) Perfida tune hic es? tune hic es perfida? quae tot
    Delicijs animum ludere nata meum.
Quae tot nictibus hine, quae me tot nictibus illhinc
    In tua deduxti pectora? pande genas,
Pande genas, ah pande genas, radijsque pererra
    (40) Pectus, & argutis obrue luminibus.
Luminibus, nimiumque procacibus, argutisque:
    Ut pereas, animum, lux mea, perde meum.
[p. 140]
Spiritibus, linguisque natantibus inter odora*
    Roscidaque humidulo nectare basiola.
(45) Interij, perijque tuis tot lusibus ah ah:
    Ipsaque mens voto concidit icta suo.
Non tamen evades, per inania basia iuro:
    Perque oculosque tuos, perque oculosque meos.
Basia basiolis ulciscar, & ignibus ignes.
    (50) Improba iam poenas iam mihi mille dabis.
Surripiamque animamque tuam, penitusque medullis
    Mergar, & occultis perfidiae latebris.
Surripiam te, Rossa, tibi: quid perfida cessas?
    Perge, anima totas iam mibi pande fores.
(55) Sub tunicis, ah sub tunicis, si quid latet illic,
    Heinsius hoc, tanquam Gorgonis ora, fugit.
Non iuvat extremis nimium considere* rebus.
    Sufficiat blandis ludere e delicijs.


ELEG. X.

ROssa vale: mens alta suis subducta ruinis
Languida detrectat vincula: Rossa vale.
Templa patent Phoebi: Musarum ampectitur aras:
Parce Venus tantas sollicitare Deas.
(5) Rasa coma est: tutae stat Libertatis in aedem,
Inque peregrina praelia ferre pedem.
Panthe que fidem, & primi incunabula Cyri
Volvere, vel fastos Attica Diva tuos.
Spartanumque dolum: & turbantes foedera Divos,
(10) Vastaque Thebanâ funera caesa manu.
[p. 141]
Terque decem lapsis patriae succurrere rebus,
    Theramenem dubio dum vehit aura pede.
Fixaque erit rerum gravibus mens ardua curis,
    Anchora versatam dum tenet illa ratem.
(15) Portus adest: lege vela manus: stat littore puppis:
    Saeva licet spument aequora, firma manet.
Nata mari Venus est: pelago iactamur amantes:
    Elevat illa undas pectoris, illa domat.
Vix tamen emersi: madidi tollantur amictus:
    (20) Exunias Nereu vix fugientis habe.
Phoebe fave, Graiûmque chori, viridesque latebrae,
    Et levibus.Tempe sacra Cupidinibus.
Tempe, queis Nymphae superimpendentibus antris
    Flore novo vernos constituêre thoros.
(25) Graingenûm nemus, & vitreis levis unda lapillis,
    Pendulaque Argivis templa sub arboribus
Heinsiadae domus est:lepidos hic fallit Amores,
    Et Charitum blandis voluimur in thalamis.
Teïus hic dulci trepidat vestigia Baccho,
    (30) Et tremuli furtim lumina fallit Amor,
Basiolisque suos Cythereae mollibus hymnos,
    Et facili totum munere vendit opus.
Blande senex, tibi cura levis, Venerumque, medulla
    Caniciemmites evocat in choreas.
(35) Scilicet argutûm leve cor tibi nidus Amorum est:
    Ovaque sub molli pectore mille foves,
Emerguntque Deûm pulli: semperque renascens
    Pipilat exuto cortice parvus Amor.
Te tepidis, pater, illecebris, myrtique bacillo
[p. 142]
    (40) Per violasque suas ruraque Cypris agit.
Nec tibi languentes fuerit de fronte corollas,
    Aut impune leves deseruisse choros.
Arma calyx cyathusque tibi: te cingit Amorum
    Grex lenis: ille oculos dirigit, ille pedes.
(45) Hic tuba Maeonidae, & Musarum elisa cavernis
    Pindaricae circum fulmina mentis eunt.
Iupiter Argolicûm: superis Rex altior oris:
    Ultima Parnassi culmina, finis humi.
Thebarum Cadmaea, soli sublimis Olympe:
    (50) Phaebe hominum, Pitho mascula, quarta Charis,
Araque Mnemosynes generi, sidusque diurnum,
    Alta Deûm lambens atria, magne parens.
Ambrosiae flos, verna dies, pincerna Deorum
    Nectaris, Elysium nobile, Graia Venus.
(55) Te procul invectum nebulisque & inanibus umbris
    Luce, pater, magnâ circueunte sequor.
Rima levis quà vix dubios admittit ocellos,
    Et tenui exundat lumine vasta dies.
Pande fores, Rex Aonidum, Rex alta tonantum,
    (60) Meque per & rupes & tua saxa vehas.
Pande fores, cortina Deûm, stimulisque subactum,
    Et valido vocum robore pectus age.
Magne virûm, nervosque tuos effunde thorosque,
    Eque tuo qui se pectore tollit honos.
(65) Ardua sublimes animi mens concipit ignes,
    Fomitis attactu dum calet icta tui.
Interea tantis dum findimus aëra pennis,
    Illa lues nostri pectoris exul abi.
[p. 143]
Rossa vale, curaque leves: date iura Quiriti:
(70) Liber eo: Phoebi, finis amoris, amor.


ELEG. XI.

QUid mihi cum causis? quid cum strepituque forique
    Legibus? in curas nos vocat Haga suas.
Lis gravis orta mihi est: vix hic mihi Baldus & Azo,
    Vix satis hic ingens Iustinianus erit.
(5) Totaque doctorum gravido gens turgida fastu:
    Et Batavam quicquid syrmate pingit humum.
Ite togatorum patrum genus: ite libelli:
    Totaque sint chartis pulpita foeta suis.
Scilicet incertos causarum evoluite casus:
    (10) Ardua res vobis discutienda venit.
Exere foedatos diuturno pulvere vultus,
    E tenebris altum Bartole tolle caput.
Raucidaque accedant veterum sancita, novoque
    Quicquid & antiquo codice Caesar habet.
(15) Digna supercilio lis est exorta, togâque:
    Iudicium testor Papiniane tuum.
Nuper ad undantem tenui cum murmure rivum
    In viridi mecum lux mea sedit humo.
Pectoribusque impune mei innixa, süave
    (20) Risit, & haec, inquit, praemia, frater, habe.
Basiaque impressit, sed luxuriantibus uda
    Halitibus, cordi vulnera certa meo.
Basia, Di magni, nova semper: & ora lacessens
    Quot dedit, ipsa tulit, quot tulit, ipsa dedit.
[p. 144]
(25) Lex fuit haec: legem statuit mea Vita: Lycurgo
    Acrius offensas vindicat illa suas.
Qui foret inferior numero, sub tempore certo,
    Supplicio victas traderet ille manus.
Inferior fuit illa meis: nec, ut ante, negare
    (30) Sustinvit: poenae sed fuit aequa suae.
Solvere ter Leydae pacta est tria, ter tria Delphis
    Basia, sed certo non tamen illa die.
Interea nobis quater hic occurrit, & illic:
    Nec tamen haec nobis, nec tamen illa dedit.
(35) Res gravis est: magni res ponderis ardua: ne fors
    Inferior Rossae sit mea causa meae.
Quod tamen (at procul omen eat) si fiat, abibo,
    Delicijsque carens omnibus exul ero.
Non ego turgentem potero, Dî, cernere vultum,
    (40) Cum gravis in fastus tollitur ira suos.
Lumina cum certas animumque extollit in iras:
    Bilis & infensae semina vultus habet.
Pergite causidici: tota haec substantia nostra est:
    Haec mea si perdam basia, pauper ero.


ELEG. XII.

AD SIDERA.

AEtheris auratae quae luditis agmina turbae,
    Aurea gens, lusus cernere nata meos.
Fratres aureoli, fratres tremulique*, levesque,
    In mea subsultans basia, turba veni.
(5) Heinsius invitat: lepidae* properate choreae,
    Pergite: nox cursus tam premit atra suos.
[p. 145]
Vos quoque, turba levis, vos dulcia basia quondam
    Et similes curae detinuere meis.
Vos quoque lusit Amor, lepidos advertite vultus,
    (10) Dum placidas caeli curritis ante fores.
Cynthia permittit, nec inexorabilis illa est,
    Endymion duram non sinit esse Deam.
Nil mihi cum Phoebo est: Venerem nam prodidit ille:
    Iuncta fuit Marti cùm Dea nostra suo.
(15) Basia quae figam lepidi cognoscite Divi:
    Aurea gens vultus res decet illa tuos*.
Vos quoque sic quondam genuit pater aetheris alti,
    Perque suam iussit Iupiter ire domum.
Quaeque cano dulcis mihi rettulit illa Cupido,
    (20) Iussit & in fastos vota referre meos.
Omnia novit Amor, superoque aequaevus Olympo est,
    Et senior multis est puer ille viris.
Ante reluctantem Saturni legibus orbem,
    Cùm placidus nondum sub Iove mundus erat,
(25) Candida simplicitas regnis habitabat in illis,
    Dignaque tam miti tempore Diva fuit.
Ipsaque vix notum fuerat tum basia nomen:
    Ipsaque vix notum foemina nomen erat.
Iupiter antiquâ puer exultabat in aulâ,
    (30) Et volucres visco sollicitabat aves.
Forsitan hic dulcem conspexerat ire puellam,
    Risit, & haec animo res, ait, apta meo est.
Quidque foret, patrem trepidâ vix voce rogavit,
    Ille cave, dixit, tangere: larva fuit.
(35) Dulcius hac larvâ nihil est pater, inquit, & illi
[p. 146]
    Si liceat comitem me dare, tutus ero.
Scilicet hinc blandas tacitè spectare puellas
    Cepit, & has larvas nunc quoque semper amat.
Et sequitur, subeunsque legit vestigia furtim,
    (40) Osculaque exultim carpit, & ora petit.
Linguaque paulatim roseis intexta labellis
    Volvitur in lusus luxuriosa suos.
Quoque magis placuit, placuit magis illa voluptas,
    Gaudiaque haec finem non habuêre suum.
(45) Bisque Deus voluit numerum praescribere certum:
    Bis numero sed par non fuit ille suo.
Exilijt: totidemque notas quot basia fixit
    Aureolas caelo iussit inesse suo.
Sidera quae post haec lepidi dixêre nepotes:
    (50) Basiolis praeses gens erit illa meis.


ELEG. XIII.

BAcche pater tibi mansuras hic sistimus aras:
    Posteritas vatem me sciet esse tuum.
Seu quia desertis Nonnum revocamus ab umbris,
    Seu quia festivus te sibi iunxit Amor.
(5) Seu quia victor eras, inventaque pampinus umbra,
    Terque hederae frontem circuiere tuam.
Non mihi Deriades, flavusque, occumbit Orontes,
    Victa sed est lachrymis dura puella meis.
Hoc opus, hac res fama mea est: tibi fata Lycurgus
    (10) Imputet, & thyrso debeat umbra tuo.
Et trepidae crimen genitricis nobile Perseus,
[p. 147]
    Subditaque ignoto numine prima dies.
Cui Satyrum proceres, & nubibus orta inventus,
    Et sua coniunxit fata Pelasga manus.
(15) Me tenui blandae serpentes agmine Musae
    In thalamum Rossae constituere meae.
Parvaque tentanti faciles risêre Camoenae,
    Aureaque in lusus gens fuit aequa meos.
Ille chorus meus ille, cui Priameïa cedat,
    (20) Pristinaque Arguûm cum duce turba suo.
O quae vecta levi tendis per gramina passu,
    Blanda parens curae Calliopaea meae.
Cui tot sacra dicavit Amor: cui mobilis olim
    Battiades patrijs lusit in aggeribus.
(25) Inque columbarum levibus provectus habenis
    Umber ovans leni tramite rasit humum.
Vatem surripe Diva tuum, qua lactens imber
    Spirat, ab umbrosis Meonidum latebris,
Inter puniceos tenui sub gramine rivos,
    (30) Antraque Phoebeis nixa papaveribus.
Ebria mens bacchatur, Io, quid inania cessant?
    Bacche pater, sacris pocula tinge tuis.
Victorem decet illa tuum: iam nobilis Euan
    Pectoris insanas undique tunde fores.
(35) Tunde comas atque ora: feror, feror aureus intra
    Sidera sublimi vertice: terra vale.
Bacche pater saevo taurorum nobilis ore,
    Foemina, vir, bina, neutraque, & una tenens.
Liber, Io, dux Thyrsigenûm, dux dulce furentum,
    (40) Matre Deo ducens semina, Liber, Io.
[p. 148]
Pergama succubuêre meis invicta carinis:
    Bacche, rotas fausta tigride iunge: vehar.
Parvus Amor nostris summittet colla catenis,
    Et geret extinctas languidus ante faces.
(45) Illum vectus ego sublimi fervidus axe,
    Ante meae pompae munera, victor agam.
Rossa latus cinget levibus velata corymbis,
    Candida, rivali conspicienda meo.
Cingite speratae rivales blanda puellae
    (50) Lumina rivales dum licet ite, mea est.
Illa mihi vestris empta est pulcherrima donis:
    Empta mihi vestris, sed tamen illa mea est.
Scilicet est aliud placidis succumbere Musis,
    Quàm precio formam vendere velle suam.
(55) Est aliud dulci perfundi pectora rore,
    Qui Veneris blando depluit e nemore.
Et lenibus Famae subsultans semper in hortis
    Stillat ab auratis Mnemosynes pateris.
Quem Venus aeterna labentem dirigit arte,
    (60) Et Charites blandis excipiunt calathis.
Lesbia quem quondam lepidis celebrata camoenis,
    Hauserat e cyathis docte Catulle tuis,
Quo Nemesis formosa suos perfudit ocellos,
    Et meruit culti dulcia furta viri.
(65) Hos inter mea Rossa oculosque & pectora tingens,
    Ludet in aurato Maeonidum thalamo,
Ebria delicijsque meis, levibusque susurris,
    Quà via conantem non sinet ire necem.

MONOBIBLI FINIS.
Continue
[p. 149]

DAN. HEINSII

SYLVAE

In quibus varia.

[Vignet: Fac et spera]

LUGDUNI BATAVORUM

Apud Iohannem Maire. Anno 1603.



[p. 150: blanco]
[p. 151]

Clarissimo Viro

DOMINICO BAUDIO.

Offero tibi, Vir Clarissime, Sylvas meas, & (ut varia in ijs reperiri solent) lepida quaedam & festiva, aut ut quidam fortasse iudicabunt, fracta & mollia. Homines inepti, quique poetae leges ex supercilio suo praescribunt: tanquam nefas sit verbis ea adumbrari, quibus plurimum delectantur homines. At, me Hercule, pater noster Homerus, idem ille qui Achilli Πηλιάδα μελίην, Ajaci σκύτος ἑπλα- Gódov fabricavit, nufquam melius partes fuas tuetur, quam ubi Ioui Optimo Maximo thalamum ex nebulis aedificat ayd Γαργάρῳ ἄκρῳ: in quo lepidus ille Saturni filius, molli quadam cogitatione liquescens, ne tantum quidema se obtinere potest, ut coelum adeat, sed in ipsis nubibus, optimam faeminam Iunonem suam, cuius alias rarò meminisse solebat, multa causantem (ut solent cum ad rem ventum est ἀκαίζιν mulierculae) bisterue placide am- [p. 152] plectitur: & cum antiquâ illa coniuge suâ & sorore id agit, ad quod sola coniux sufficere poterat. Nudam Venerem fateor conscripsi, sed & talis fuit cum simplicissimo Vulcano poenas dedit, & in conspectu Deorum omnium, cum magno illo bellatore caput collimavit. Et enimvero, per tuum te genium obtestor, aliamne fuisse arbitraris, cum è mari emergeret κυθήροισιν ἐνὶξα θέοισιν; Aliamne cum Iunoni & Mineruae praelata fuit? Ignorant videlicet homines rustici, Deam nostram, omne peculium suum in corpore habere.Nec dubitare possum quin ipsa Diva (ut est ἰταμόν τι καὶ χαρίεν χρήμα ἡ ᾽Αφροδίτη) multi riferit cum Minerua hasta Paridiprotenderet, Iuno aliud nescio quid, quod e Iouis dote confecuta esse poterat. Atqui, peripsa hac Deam quid causae est quod pictoribus, collegis nostris, nemo obijcit, quod nudam eam depingantQuodfi quis illis omne illud dempferit, quodvestis celat, quantum de arte eorum decedet? qui ex eo maximam laudé confequuntur, quod minime nominari potest. Huius porro libelli patrocinium committendum fuit homini δυκ ἀναφροδίτω [p. 153] Quale te patria custodes Dij genuerunt. Cum autem non uno numine poeta afflentur, quorum primus est Apollo: accedunt alij duo praeterea, alter Semeles, alter Veneris filius, qui, parvus stellio, Apollini saepe ipsi, & auo fuolῷ νεφεληγερέτη cumadhuc in cunis vagiret negotium exhibuit. Hic etiammum hodie poetas, ut quisque eorum simplicior, & moribus minime fucatis est, κατέχφ. Ille, si quid a me commissum fit, serio deprecabitur. Quod si nequeat, ad tribunal Aristotelis nostri me confera, qui testabitur, lὸν διὰ πάθο -τὶ ἀδικῶντα, ἀδικεῖν μεν, ἄδικον δὲουκ εἶναι. Quodfinondumuttaceant ab illis impetrabo, vae illis qui ex versibus meis mexstimare pergunt. efficiam cum adcothurnum, aut epos, aut lyram me contulero, ut iudicij fui poenas dent, tantâ gravitate illisos obstruam: nec enim Iupiter proptereae â nocte minus expedite fulmen tractat, qua Iunonem suam expertus est: nec Patroclominus ab Hectore periculi fuit, quod recenter ab Andromache rediret. Vale Collegarum suavissime, & me amareperge.


[p. 154]

IN NUPTIAS
Clarissimi Viri
OTTONIS HEURNII,
Et Castissimae Virginis
JOHANNAE À SYVAENSVVIIK.
F
Abula narratur toto lepidissima
calo
Ignorata din terris, quam sancta
vetustas,
Etrerum velata fides, quam mysti.
cus horror
Condidit, & nostrum meliusferuavit in auum:
Intergramina blandafufus olim,,
Etfloresque, comasque, garrulisge
Ventis leniter impetita Tempe
Blandâ concidit ebriussub ulmo
Humani generis faber Prometheus.
Illic dum trepidansque, palpitansque,
Et multo Dens stuans Lyco
Vinofosgranis enomit sopores,
Mox tandem vigilanssuane monstrum
Monstrum condidit (ô Dei!) venustum:
Monstrum cui faciles erant ocelli,
Monstrum cuifaciles erantpapilla,
[p. 155]
Pectus mobile, mobilesá, vultus,
Et mensflexilis hinc& inde, quódque
Luuando nocer, & iunat nocendo,
Ridendo ferit, &premitfauendo,
Quod diu nomine cum careret omni
Ignotumpopulis Deisque, visum est
Puellam superis vocareDivis.
At tibimens, Hevini, patrias enoluere chartas
Hactenus inconcussa fuit; tibi fila sovorum
Fatáque ius cessèresuum: superabilis herbis
Atropos ignaro pepigit tibi faedera Dite,
Prafentes adhibere manus mortalibus agra,
Etfestinanti lucem dissindere morti.
| Magne animi, magne herbarum, nisi pectora morbus.
Nescio quis, dulcis nimium, nimiumque beatus
Languidior viola, matutinóque hyacintho
Quem tremula argenti percurrunt undiquegutta,
Gutte candidule, gutta leniter fudantes,
Flecteret, coeptos, Inuenum doctissime, cursus
Sisteret. ah medicos in te nil posse labores!
In te artes cecidere tua: primusge requires
Infelix quodsemper habes:fuccique medendi
Auctoremfugêresuum: quem lesus adibis
Quem gens omnis adit?primus tibi deficis ipse.
QuidCoinuncsacra tui, miser, ah, miser? aut quid
Pergamens totam variè diffususin artem,
Tot titulis distinctus, agit? vel quicquid in herbis
Longauns defudat Arabs, Arabisque nepotes,
Gracorumquessequens tarde monumenta Quirini
[p. 156]
Gens avisecurafui:summisit habenas
Inclyta disciplinafuas: infrage puellam
Ars est ipsa tuam: minor est quam faemina virtus
Que medicampromittit opem: citraque Dionen
Hippocratisfunt iura tui: non tollitur herbis,
Dilectus sibi morbus, amor:sed multa movendo,
Sedfacilistrepitulepideridentefufurro
Sed nutuge, iocisge, ubilenifaedereiuncta
Labra diu blandis concurrunt mixta labellis.
Cum placida nox mitis humum circumuolat umbra.
Nam lepidum, nam dulce aliquid, blandumque videri
Oppofuit natura viris, quo ducimur omnes,
Sedfine vi, sed sponte tamen: centrumque puella est:
Qualibet huc tendit gravitas: hanc circulus ani,
Hanc circum rotat orbis, & alti machina mundi.
Sine quis aurati percurrit lumina cali,
Post Helicen Ur/amg,, &sidera cuncta, duobus
Sideribus contentus abit: placidaque puelle
Luminibus geminis Hyadas postponitér Aritom
Pleiadásque suas: Sen quisfulgentia Martis
Arma gerit, latas tenero concedit Amori:
Et fari sibi causa sui est: dominámquefatetur
Qui dominum non nouitAmor, victorque viroruna
Torge ducum victor teneris procumbit in ulnis.
Nam gens illa levisge, mobilisge
Illa lactea turba, turba nostra
Stevens infidias feveritati,
Pradatrixgranitatis illa nostre,
Queblandis oculis & ore leni,
[p. 157]
Quevultu lepido & gradu venusto
Armata imminet incubatque, nobis,
Non estferrea, sed cupit videri.
Ergo animi prestans Invenis felicibus instans
Auspiciis ordire virum: dulcisque inuente
Desidiam facilem, libertatémque puella
lam totam largire tua. Noxpronuba, tedis
Pronuba nox, Sacrúmque educens. Hesperus agmen
Hesperus aurata Veneris qui presidet aula,
Emicuit, signúmque dedit. Deducitur intrò
Virgineus pudor, panida mens victa puella,
Non talis rediturafuis. Tu, Spouse, memento
Paulatim maiorasequi: primum oscula furtim,
Osculafedpressis leviter luctantia labris,
Sedplacida, sedata, fororiage, oscula casta
Qualia velMartigenitrix, del Delia Phoebo
Vixaufit deberefuo. mox altera rursus,
Altera mox rursus, mox altera & altera rursus,
Etpost plurimaplura, & post creberrima multas
Halitibusque per os errantibus, ingesusurros
Linguis compositis, linguis leniter commissis.
Delicijsfic spontefuisgradibusquefuanis
Admetam procedat amor. dum poscerediscat
Quicquid nunc invita petit: dum vičła pudorem
Militiafacili placido consuescat amori.
Nunc, ô, candida ter venustagsaudi,
Virgo candida, virgo blanda, virgo
(Nam tecum mihi res erit parumper)
Nuncfolatiolum tuaparentis,
[p. 158]
Cras solatiolum tui mariti,
Cave basia qua vocantur, esse
Durum quid rigidumás suspiceris.
Hac oris tepidique mobilisque,
Heclingue tremulaque garrulegs.
Argutatio prima, mollibusques
Titillatio blanda nixa linguis,
Sunt praludia: quesnanepectus
Leni molliter imbuent calore.
Illam deliciaque ineptiaque,
Et qua nescio protenus fequentur,
Quae frustrà tenere panent puelle.
Tufilix thalamum pete, &supremum
Turba basiolum tua repende.
Ille, fervidus ille, pectus agro
Dudumfancius igne, victor alta
Tundet limina: quaque agantur illic
Horâ protenus explicabit una,
Salve candida, ter venusta salue,
Salve lactea, ter beatasalue,
Salve, dum licet, ultimumques virgos
Cras matri similis the redibis.
[p. 159]
1.

NUDA VENUS -
SEU
CARMEN NUPTIALE
Devotum
Nobilissimo, Doctissimoque Iuveni
STEPHANO DOUSAE IANI F.
Et
Nobiliss. Castiss. Virgini,
ANNAE ab EUSUM.

AUreum linquens cubile,
Cerulumģe tramitem;
Nubium parens, beatas
Qua Deumpingitfores,
Iris ad lenes Diones
Fluxeratnuper lares:
Nunciumge, nunciumge
Molle lacteum tulit.
Heic Cupidinum fenatum
Vidit, heicparvos Deos:
Curia heicfratrum Deorum.
Dulcibus fulta est rofis:
Rifus heic index Locusys est,
Blandiora numina.
[p. 160]
160
DAN HEIN,
11.
Heit vinida illa turba,
Deige pufiones,
Lufuge, mollibusques
Libant humum choreiss
Talis, crepundijsque,
Pilisque gandysque,
Respublica illa constar.
111.
Ergo cines ludibundos
Cogit, & vagos, Deas
Melleumques nectar oris,
Etlenesferit sonos,
Illage, inquit, basiorum
Prisca vos mater vocat,
Haga, quam Secundus olins
Lacte Cyprio fluens
Imbuitge, mollijt ge
Dousa vos meus vocat.
Andijt nomen Secundi,
Nomen& Douse, Venus
Etproculiocans imago
Dousa, Dousa, reddid’s
Reddidere umbra salaces,
Reddiderefontium
Lactei lapsus, tremensque argenteis
myrtis nemus.
[p. 161]
Cypridis hablandis intexunt mania ramis,
Quos super & cerasi lenepurpurea nutabant:
Nam Veneris dulcis fignumgerit illa pudoris
Arbor, &humentes rubor inter fulgurat herbas:
Invitreisque elucet aquis; rubor albus, ut olim
Virginis indomitisstillat ab uberibus.
At Lepor Leporfuänis
Risuum mitis parens,
Sustulit fluens pluensge
Rorenocturno caput.
IV.
Et illeBasiorum
Parnassus, Haga, nostros
Ait, vocat calores?
Paffuque mollicello,
Citarulo, tenige,
Ad aureumDiones
Presepefertur; illic
Illic columbulasques,
Columbulasfalaces,
Cygnosque, passeresqe,
Turbamque pipientem:
(Hi sunt equi Leporis)
Lufuge, basiisge
Etvinnulis susurris:
Erebrysfalinis,
Iocisge, morfibusge
Pascit tenella Cypris.
[p. 162]
V.
Heic illa qua Bathyllo

a dulcis illa,
Que lacteo Batbyllo,
Cupidinum medulla,
Et elegantiarum,
Anacreontis olim
Snâues tulit tabellas,
Cibum süetafummis
Decerpere è labellis.
Qua barbytosub ipsa
Sedemfuam, domumque,
Fixit, fenish, molles
Effluxit in choreas:
Hcic illa quepetulcos
Stella bibit calores:
Heicpasser illenostri
Rinalis est Catulli.
VI.
Hos tamen labens& illos
Blanda praterit Venus.
Aureofedin receffu
1
Roscidum propterfpecu.m
Garrulosque per lapillos
Murmure exili strepit
Fons iocofus, berbulasge
Roribus lambitfuis,
[p. 163]
Epuellarum pudicis
Illedepluitgenis,
Lachrymisque, lachrymisas
Nocte qua primafluunt,
Cum minax Hymen proteruas
Pectoris premitfores.
Heic swane, molle, dulce,
Par venustulum videt,
Mitium columbularum,
Quasfuo quondamfanens.
Mobiles Douse ministras
Nunciosque miserat,
Cumferox IberSuperba
Cinxerat Leidam many.
VII.
Hamobilesque, guttas,
Etgemmeos liquores,
Argenteosys rores,
Depascere esupremis
Heicgestiunt myricis:
VMI.
Queis Dea purpureis circundedit ora capistriss
Qua violis, multumquessuavibus e Narcissis,
Pafithees blando texuit in thalamo.
IX
Luntiosyssuaviori
[p. 164]
164
DAN, HEIΝ.
1
Sictradidit Lepori.
AtDinns illedenfas
Levis natans per auras
Blandum reliquit agmen,
Cupidinesque dulces,
Satellites minutos,
Et milirespufillos.
Exercitumque mollem,
Loquaculum Deorum,
Turmasque gestientes,
Lenesge, mobile(que,
Et Cypridos proternas
Amabilis choreas.
x.
Dousanam sibi Cupido,
Dousa namsibi est venw.
XI.
Cupidinum fuäues
Huic corda sunt penates:
Ille hofpes estAmorum,
Et mollium Iocorum,
Er dulcium Lepôrum.
ΧΙΙ.
Intere à Deus ille, lenes sonectus in a uras
Ad genium Douse gemina levis alite fertur.
VixDomini memor illefui, susufy, per berbas
Sub
[p. 165]
Sub tremulum lauri nemus, umbrofumy, cubile,.
Inque thymisge rosisquefuis, arguta Secundi
Basia, languidulosque imitari caperat ignes
Delicÿs heic ille vacat, semperge renidens
Addigitos numeraresuos rifusquesalesgr
Gestit, & optatatotiesquasurripit Ide
Basia, compostissupputat articulis.
XIII.
Hacars opusgsDino,
Nec curia, forine
Tristes pauettumultus,
Sed ebrius iocisges
Sedmorfiunculisque,
Gannitibusque, blandis
Exultat in labellis.
XIV.
In numerosque leni refluens pergraminafaltu
Hucproferpit &huc: dulcesque ante omnia Musas
Dictage suspensis bibit auribus: hacfitis illi,
Sic epulas colit illefuas: BacchusqueCeresge
Estmollecarmen illi.
XV.
Huic lepidus Deus arridenssummittit habenas,
Datge leveisper inanelubens franare columbas,
Ille via certusgefua, tedaque iugalis
Molliter aurigatur, &balitibus perfufus,
[p. 166]
Et domina tepidis profluit illecebris,
Agmengsmolliorum
Secum vebit Leporum.
Illedulcibus Cupido
XVI.
Nuptij’s est, ille Hymen:
Illebasiis onustus
Millibus, mille & iocis,
Ductibusque, fuctibusas
Vividige nutibus;
Rore multo purpurantes
Hesperi petit fores,
Hesperi cubile, dulces
Hesperi petit laves,
Aulamg; lenibus
Mulcet Deum susurris.
XVII.
Aureeprator cohortis
Hespere, o, qui mobiles
Aetheris vagi choreas,
Lufibus ducis tuis.
XVIII.
Hespere rex, rexHespere, rex’, ’quiprima puellis
Elicis humidulas gaudia lachrimulas,
Cum spe metuque blandi
Corpalpitatmariti,
[p. 167]
Et defuetaleves percurrunt pectora cura
Ductorque, mitiorum
Cenforque, basiorum,
1
Abpater, ah molles iuvenum qui dispicis ignes,
Et curiofus omnes
Procul vides lepores,
Ah citius dulces, Hespere, pandefores.
XIX.
Donfiada id largire meo, cui picta rubore
Iam tremit, exoptatque, levi virguncula voto
Aduentum lascine tuum; primosque calores
Ambiguosque astus, & ineluctabile cure
Senfit onus Cytherea tue, iam victa marito
Succubuit mens blanda, pudorque, immistus amori
Pectore bella gerit, magnapraludia pugna.
Ah quoties limum leniter demittit ocellum,
Etteneros flexo declinat lumine vultus,
Purpureoge, oblitafui, defigitur ove
In iuvenem conuersasuum, gemitumque, subinde
Nescia quid gemat, ab, summo de pectore ducits
Ah votumgemit illa suum, taciteque futuro
Pascitur, & primas natat inter pendula curas,
Lubricaque incertos animi libratur in astus
Pallidulis versata ruboribus. O Dea Cypri,
Quam vagafunt teneris pectora virginibus!
Cum panidis vicinus Hymen ter dulce minatur
Exitinm, trepidoque, pererrans pectora motu
Cuniculossub imis
[p. 168]
Dulcesagis medullis
Iamfugitine pudor! Sic dixerat: at Deus ille
Sudantes humore fores patefecit, & omnes
Sydereas hinc ille acies, populumás petulcum
Effulgentem auro, Salientiage agminafratrum
In choreas divifafuas effudit ab alto,
Donfiacos vifuralares, vifura10cosgs
Basiaque &promptas inssit procedere turmas,
Gemmantemque, domum facilipercurrerepassu.
Emergunt tremuli incundofulgureDivi,
EtScintillantes diviso luminegentes.
xx.
Salaxque turba noctis,
Ancillula, piegs
Perfeidos ministre,
Aureagens, gens aureagens, gens blanda, lenisés,
EtNoxpolum, folumque,
Festina cinxit atro
Circundedique amictu.
XXI.
Ante alios dux ipse leni pater Hesperus ore
Ludit, & auratas voluitur in choreas:
Namgeferunt illum Veneris dum inffa ministrat,
Noc tuque molliores
Dumludit interignes,
Et subfilit, proterud
Proconsulem Dions
[p. 169]
Basiage, &dulces lepidum numerarefufurros:
inpublicasut illas
Moxinferat tabellas.
XXII.
Atiuvenis, magnum Dousagenus, alta recide
Vota, levesq; ignes, & inexorabile cessa
Tempus, ignanas thalamo deducere lunas.
Sponse dies, Sponseilla dies, speratarecondit
Lumina, noxque tuis aspirat molliter anfis.
Macte animis, inuicte Heros, totumque inuenta
Luxurians effundefinum, dignumque calore
Audealiquid tentare tuo:fera martis imago
Armaque dinfperata vocant; tulanguida mentio
Vulnera;tutantassubeuns ulcifcere curas.
Heic animis inuicte opus est; thalamiquesub ipsas
Ingrediens optata fores exultat Amazon,
Multagerens, paribusque ardet concurrere telis,
Vix pelta metuendasua: tuin vulnere vulnus
Fige lubens, animige ingentesprodigus ignes,
Ardoremque animosetuum, dulcesy, furores
Interiore recondefinu: lacet infula dulcis,
Infula, defessisstatiosperatamaritis:
Delicijs vacat illa, puellarumque, superbos
Mitigat una estus, & inexsuperabile pectus
Igne docet tepuisse novo, fastusg, salacis
Terminus est: illic posito concordia bello,
Paxge lenis mites confundet faedere mentes,
Inducysg molles
[p. 170]
Rursus novabit ignes.
XXIIL
Sponfa cernis, ah misella
Cernis? ab suavium
Prado virginum procaces
Hesperus pandit fores:
Pratage atheris, polige
Campus aureis procul
Fulget, hinc, & inde plantis,
Siderumque lusibus.
XXIV.
th virgo miseranda, blandavirge
Actum est; posceris: ah misellaperge:
Iam iam lachrymulam per os genasge
Saltem mollibus exprimas ocellis:
Iam dulcem gemitum dolor beatus
Ex imis lenèventilet medullis.
Iamsuave rotatiles ocellos,
Luctepresciolos velut futura
Humi figereperge, perge vultum
Primo pingere leniter rubore:
Quod corpallidulum tui mariti
Primisfauciet, imbuatque, curis;
Curis principibusque fervidisque,
Curis languidulisque mollibusgs.
Iamjam lectulus ille, dulcis ille,
Ahah lectulus ille, nequiorum
[p. 171]
Felixhospitiumsuaviorum,
Solus delicijsque lusibusgs
Salax arbiter, improbusque testis,
Scandatur tibi: quid moraris? ah ah
Vix centum modo basiis, iocisque,
Poenis, vulneribusque, lachrymisque,
Horrendumfcelus illud expiabis.
XXV.
Victor ades, iam victor ades. licet alitefansta
Iam venias, totosque expires pectoris ignes,
Undantemque, ardore animum: dux illa puellis
Qua toties, oculisge trementibus, afpectuque,
Deliciÿfque impunesuis, risusquefalaci
Corlusit, lasciue, tuum:cum luminafurtim
Fallacesge oculorum acies deflexit, & in te
Millibus occultas spiravit nictibus auras,
Ahflamma hand ignara tue; iacet illa, marite,
In thalamo iacet illa tuo. Res magna minaxque,
Horrendumques aperitur opus. Vos limine ab illo
Matrone, comitumque, leves hinc inde chorea
Tendite: &, imbelles anima, properate puella.
Vobis tempus erit, lenibus cum peruia curis
Pectora, nocturnasubeant discrimina lucta.
lle feroxgrassator adest, spolijsque superbus
Ardet, ovans immane, acressedare calores
Cordis, & immensos animi diffundere luxus.
Victor 1o, ter victor Io: lacet illa, marite,
Ahtrepidans, strepitusque omnes, Sonitus, pedesés
[p. 172]
Cunctagssuspensametitur murmura mente.
Ferree, tun’ mollespoteris turbare capillos?
Ferree, tun’ mitespoteris deducere vultus?
Quamferus abfuit ille, Dei, qui dulce tuentem
Innocuam, panidamg,, nec ullum tale merentem
Supplicium, castis rapuitgenetricis ab ulnis
Primus, & horrendapotuit donare marito
Puellulam, pudico
Ah languidam rubore!
Vosfodaliumfidelis
XXVI
Gens, valete, &plaudite:
Totanunc qua restat intus
Tranfigenda estfabula.
XXVII.
procaxque,
Nuncillud os hiulcum,
Nunc illud os petulcum,
Os vinnulum, salaxque,
Os tinnulum
Quottotqueineptijsge
Et morfibusfonisque,
Et motibus iocisge,
Etpipilantelenè
Etsibilante lingua:
Quod humido labello,
Akimprobo labello,
Dum basiumfupreтe
[p. 173]
Indulget ore; furtim
Disseminanitaltos
Medullitus calores;
Vapulabit, vapulabit,
Etfuo paenas dabit,
Absuopaenas superbe:
Lamdabitproternid
XXVIII.
•Iam vosbasia, basia illa Donfe
Lansdomestica, pergite: omarite
Iamtubasiolis suanysge
Non illis trepidisque, languidisque,
Etfemihumidulifque lubricisges
Abque patentesummo
Vixprofluunt ab ore;
sedqua liberioribusfalinis
Circum luxuriantibus, profundasque
Haurientibus imitus medullas,
Et linguis redolentibus; proternas
Emulgent animafragrantis auras.
Non quotsidera molliter ferenos
Pulsis nubibus explicant ocellos,
Discursusque, chorosque: quotque circum
Siccefrugibus eminent ariste.
Ab nimik, nimisah, nimis leporum,
Ahnimis, nimis ah, swaniorum
Ignarusfuerat meus.Catullus.
Sedquot cum lepidofuo Secundo,
[p. 174]
Ida mollibus infidens labellis,
Dousafurpuit: ille tefuorum-
Haredem dedit esse basiorum.
ΧΧΙΧ.
Nunc ille tepidaque, lactcaque,
Mollesge, tremulaque, candidage,
Lascine, quater, ah quater, papille:
Qua circum tunicamque fasciamge
Pressis uberibusfororiantes,
Et laxis nimis orbibus natantes,
Turgentesque, lenesque, mobilefge
Dulces ducere gestiunt choreas:
Ah illa indomita nimis papille,
Illeturgiduleque, gemmeaque,
Quasub carbaseo hinc & inde velo,
Dum vago lene pulpitant tumore,
Et pellucidulo fluunt rubore,
Misello procul annnêre amanti,
Horridapremi terigs
Leniter discent manu:
Dexteramque, dexteramás
Mollèferpentem ferent.
X X X.
Ah ah iam digitis magis remissis,
Solutis digitis, & expeditis,
Tyronibus superbis,
Erronibus proteruis,
[p. 175]
Audaculis, vagisquez
Remgeras, ferox marite,
Repe, repe, pergenas,
Postgenasge pectus illud,
Postque pečius illud ah,
Illud ab, ab illud illud
}
Ventris equor: & quod hie
Inter illa, & illa & illa,
Valle speratâ latet.
XXXI.
Hichorror, gemitusges, lachrymańs
Hic tonuicia lenia, & querela,
Sudorque, strepitusquenascere: ab ab
Vires iam pudor ultimas ministrat.
ΧΧΧΙΙ.
Vixque capax nunc ipsasui fit blanda voluptas,
Orgia cum primum teneris occulta puellis
Sollicitantur, & infuetos admittere tactus,
Errantemque manum tenui virguncula motu
Horret ovans; gelidosge levis panor occupatartus.
Handfecus ac quondamsubitas cum fertur in undas
Aut puer, aut dulces picta puella genas,
Frigoribus tremit infolitis: dum capta liquore
Humidulafenfimfrigore gaudet aque.
ΧΧΧΙΙΙ.
Sic mens insciaque imperitaque, intus
Hig
[p. 176]
Votoluxuriansfuofatiscit,
Debiscitge, madetque, mergiturge.
XXXIV.
Locumque semper illum
Peti tremitpanetque,
Inuitaque optat, &se..
Circunspicitque, agitás:
Donec protervus ille
Huc irruat maritum,
Tum vagafuccumbenssibi mens, vetige, suique
Impatiens, dulcesque animi perferre tumultus,
Liquitur, &suctis humectat pressa labellis
Oscula, serfutoque loquax assibilat ore,
Sequemovet, queriturg;: & gaudia leta retractans
Auget opuspradulce, lenique optatarepellens
Armamanu, lentos irritat & allicit ignes:
Dumque vetat, iubet: & placidi furzina doloris
Dat signa, tesseramque;
Ah tesseram proterva
Suspirium duello.
XXXV.
Quissuspiria sponse neseit illa,
Fallacesquedolosge, Lachrymasque?
XXXVI.
Vulneribus res poscit agi: tuvulnera mille
Profiliensinfige: iunant optatapuellas
[p. 177]
Vulnera: tufera signa move, recidinaque rursus
Praelia: dum parvos videas emergere natos:
Hac vite nova causa nona est; vitalia semper
Mollia (quis credat?) Paphia sunt vulnera nostra.
Scilicet hinc dulces venient, gens parva, nepotes,
Gens Dousa sperata meo, que nescia rerum
Dulcia iucundopercurrat limina vultu,
Festinagens, lenisge
Et vivide cohortes,
Pusilla turba, quaque.
Exultet inter illos
Ani delicias fui, libellos:
Illis divitijsque, charteag
Supellectilis imbuenda rore,
XXXVII.
Quepostscanafor i redeuntem, & mastasenatus
Iurgia, Dousiadem lepido circunfonet ore:
Defuetumque lenesper humum spectare cateruas,
Exiguamque aciem lepido procederepassu,
Cogat inassueto pariterpuerascerelusu,
Etblafos tentavefonos, positi/que togarum
Ponderibus, Baldog, suo, oblitumquessenetas
Muneris, optatarursus meminissesunenta.
Ho ERO
[p. 178]
DAN HEΙΝ.
EROTOPAGNION. I.
Cines, cines, quarite cines,
Si quis vestrum, cines, cines,
Viderit usquam:fefe passim
Quarit, cines, Heinsius ipse;
Etqui querit, perditus ille est.
Abhinc illhinc, rursus, rursus,
Ahhinc illhinç, feror infelix,
Triniasque omnes, & claufarum
Ceca pererro tecta viarum.
Nectamen usquam, cernitur ille
Heinsius:Heinsi, que tenet ehen
Tevia? quis tefustulit Heinsi
Deferte tibi? Quaro, quero,
Nec tamen ille quise querit
Heinsius usquam est. Sic effatne
Vêni nuperpropter adoras,
Tremulasque leni rore myricas,
Rorehalantes leniter herbas,
Lachrymulisque, quas nox blanda,
Et pacati mitia fundunt
Tempora veris, Zephyrusque pater,
Cum mobilibus molliter alis
Pergemmantem lascivit bumum.
Vidi hic, vidi, vidi, o Divis
Arridentem lenè puellam.
Mea Rossa fuit. Perfida, dixi,
Num vidisti, sibifurreptum,
[p. 179]
Hic errantem ingramine vatem?
Rifit, risit, perfida rifit,
Liquidosge in me mitis ocellos
Flexit, & hic est, Heinsius, inquits
Monstransgssinum, passis in me
Diffluit ulnis, vinxitque, arctis
Hinc atge illinc, strinxitque artis
Hincatque illine, colla lacertis.
Tunc amplexu, radijs suis,
Et nutant is nictibus oris
Diffidit imos corporis artus,
Flexitģzomnes ignibus intus
Pectoris oras. Perfida tandem
Memihi, dixi, perfida redde:
’ Rossa ah Rossa, perfida Rossa
Me mihi redde. Rifit, rifit
Perfida rifit, pandensy, illud
Rofeum, Superi, purpureogs
Succo humidulum, turgidulumá
Rove labellum, Venerumfedem;
Dulce hospitium, perfidiags.
Nequitiage, blandorumques
Claustraleporum; totis animam
Flanit habenis. Sensi, sensi,
Vinit nostris Rofssa medullis,
Mecuma, venit Rossa reditģe,
Scilicet ah ahperditus, Heinsi, es:
Rossamquegeris, te Rossa tenet:
Et pro tese reddidit illa.
[p. 180]
Hesterna mea lux mihi luce impresserat udune
Basiolum, miti mitius ambrofia.
Erubui, tetigiquegenas, tetigique papillas,
Et leniterdixi:sic, mea Rossa, fanes?
Necmora, subridens, tepidosufsslanit ab ore
Nescio quid blandis dulcins ex oculis.
Basiaque indulsit, tremulosque vdosquesusurros
Finxit, & unà omnes explicuit Veneres.
Basiolumque, iterumque iterumque, iterumque refixit:
Interea totam combibit illa animam.
Nunc feror infelix, anima fine, perquesalebras
Pergsvias omnes, me fine, folus eo.
Henanimainfelix caret Heinsius, Heinsiusille
Qui modò tot fixit basia, funus abit.
Ab miser, ab querit sese Heinsius: hei mihi tène
Venderetanti unum, lux mea, basiolum?
Sic equidem est: animam miserosubducis amantis
T
Inque tuo nunc me pectore, Rossa, geris.
(moneri:
Ah lachrymer? quid agam? lachymis nequit illa
Impia lachrymulispasciturilla meis.
Basiolumpofiam, tepidum, tremulunque, tenaxque,
Basiolum miti mitius ambrofia,
Inque oculisque, genisge, & in his nineisque, nimisge -
Turgidulisferpara molliter oberibus.
Sic mihi sic certum est: animamfic rursus eandem
Inneniam: rursusperderefi potero.
[p. 181]
SYLVA, 181
II.I
Rossadelicÿs caputiocisque,
Licetne in rofeis tuis, nimisge
Purpurantibus, ab licetne in illis
Illis tam lenefulgidis labellis
Mea delicia meridiari?
Eugebasia, basia ite; Rossa
Semihiantibus annuit labellis.
Iam vos ô animeprocacioris
Haustusge, tremulaque blanda lingue
Argutatio, morfiunculaque,
Volge nequitiafalaciores
Omnes vinite: vine, si quid usquam
Toto corde süaniationum es.
Mulgebasia lingua, lingua mulge
Si quidsub tepidis latet medullis.
Et rubentibus improbum labellis
Labellum preme, fervidumge rovem
Titillantibus hinc&hinc falinis,
Salivis domina mea, meisgs.
Lascinogemitu ferocientes
Sugepectoris intimilatebras.
Sugepectora, corculumg,, & illie
Si quid humidulumg,, fervidumge
Rossa mollibus &stuatfiub oris.
Dum tot halitibusge, suctibusis,
Sibilantibus inter ora linguis,
Et micantibus humidis labellis,
-1
Rofle
[p. 182]
Rossa nequitiasfalaciores
Exprimamá, bibamque: dumfalina
Nullafint domine mex, mibigs.
IN LVLLVM.
+
5
Nuperbasia nostra, nostra nuper
Vidit basia Lullus, &repente
Subrifit leniterque, molliterge.
Sed&delicias, sed & lepores,
Sed mel ingenij licentioris
Dixit basiolum: sibige tales
Optavit quoque basiationes.
Quin&distere, discere hac poposcic-*
Demens basia, qua iocofis ille
Blandis Heinsius occupat Phaleucis.
Quiningens mihi fapius Minerual
Missurum cupidè, nimis nimisque
Discendi studiosus hac, recepit.
Atpostquammea basia, & lepores,
Et totos bibit imbibitque, amores;
Puellam teneramqus, floridamás,
Mire candidulamque, fervidamge,
Illam languidulam meam Nerillam
Blandum poscere basium, iocosge
Cepit molliter: imminensque totis
Risitbasiolumpremens labellis.
Sedpost basia multa, multa tandem,
Post tot basia rursus illa & illa,
Veuter huic tumidusque turgidusque
[p. 183]
SYLVE. 183
Paucis post, Superi, fuit diebus.
Miradiscipulus sianitatis!
Oipso quoģe doctior magistro!
Qui non ora modo, lenemque vultum,
Sed ventrem quoque basiis lacessit.
IN CATVLLVM A IOSEPHO
SCALIGERO emendatum
sibique ab ipsodono
datum.
Dvices nequitiastuas, Catulle,
Si quis mefinat usque, & usque & usque
Totis, improbe, basiare labris;
Hauriamque, teramque adhareamque,
Mulgeamque, procacibus labellis
Illas tot Veneres, Cupidinesque,
Amoresque, iocosque, passeresque,
Etsuspiriagarrula, & susurros,
Lususque, tremulisque pressa labris
Furtim basia. At o tamen Catulle
Festinissime quaso mi Catulle,
Unde candidiorque puriorgs
Subridens leniterque, gestiensque
Dulces aspicis Heinsy Penates?
Mellitissime Romuli nepotum
Salue terque, quaterque, mi Catulle.
Tene Inliades Deumpropago,
[p. 184]
Illefortibus editus tyrannis,
Musarum Zephyrus süaniorum
Heinsiodedit? ergoteCatulle
Beatus tenet Heinsius, tuisge
Felixpascitur Heinsius Camaenis!
Atvosdeliciamea, & Phaleuci,
Musaqueinnocnaquegarrulags
Illum Iuliadamei libellum,
Et hunc languidulum meum Catull
Hanviamqueteramque, combibamgsi
DonecHeinsius, Heinsius misellus
Totus Iuliades fit & Catullus.
[p. 185]
DANIELIS HEINSII
EPIGRAMΜΑΤΑ
ALIQVOT
EXTEMPORANEA.
AdNobilissimum Illustrissimumg
PAULUM BVZANVALIUM
REGIS Galliarum
Legatum.
Pro THEOCRITOfuo.
Dvm-renetinfractos civili roboreGallos-
Publica pax, populosapè vocata tuos
Tityrus, & noster Corydon, dulcisque Comatas,
Et, tibi quedonet, munera Daphnis habet.
Daphnis arundinibus melior, sed Tityrw ore:
Hicdominipecoris pastor: at illefui.
Fistulased multisfenium contraxerat annis,
Et vitio caci temporis atra fuit.
Nos variasfordes: nos longi incommodasecli
Sustulimus properâ, vulvera facta, manu.
Offerimus tibi pacisopus: qui Celtica dicat
Arma, ducesque tuos, alter & alter erit.
Tempora, da veniam, tuafi mea donasequantur,
Etflu
[p. 186]
Et studeam domini forte placére mei.
Si tibi Mars nocuit toties, gentique tuorum;
Hoc mihi nunc profit, quod tibi triste fuit.


AD MUSAS
Clarissimi Viri
CORNELII REKENARII,
apud quas THEOCRITUM
suum inchoavit, &
absolvit.
faciles Dina, Rekenaria turba, Camaene:
Hospita gens, patria nomine iuncta mihi,
Auspicibus vobis, reus hospitijque, nouigs
(est:
Carminis, has grates Heinsius autor agit.
Et, meministis enim, vobis, pia numina, primum
Testibus, hoc ipsum surgere coepit opus.
Primaque in his tectis manus ultimaque addita coepto
Et nimium blandamsapè tulistis opem.
Simichides vobis aliquid deberefatetur:
Et Corydon, vobis quod referatur, habet.
Non mea mens patria candori detrahet ore:
Nec minuam laudes, Flandria nostra, tuas.
Simplicitas mihi cura mea est, &pura voluntas:
Exultat è toto pectore vanus honor.
Quicquid id est, vobis aliquos referemus honores:
Vos eritisfama pars quotacunque mea.
[p. 187]
Atque Argsaliquis cernens Siculi monumenta poeta,
Heinsiaca queiamfunt meliora manu;
Protenus adiunget comites vos: aquaque laudis
Debita pars vobis: pars erit aqua mihi.
Sic iterumfaluete Dea, comitesque laboris,
Nunc iterum comites nominis este mei.


IN REGES SCOTIA
à C. V.
IOHANNE IONSTOΝΟ
IACOBO VI.
dedicatos.
BElliger adversis Scotein superabilis armis,
In titulosque tuos priscagesacra veni.
Ite Caledonij, fortissima pectora, Divi:)
Accipias reges, Martia turba, tuos.
Sextefane: felix operis Ionstonefuturi:
Iam tibi regales porriget illemanus,
Nomine qui Sextus, qui primus carmine, regni
Participes nostras iussit adeffeDeas.
Sepins (hoc Divi pariter quis vidit?) in und
Et calamus simul&fceptra fuêre manu.
Saepè novo cingi vacuos diademate crines,
Sacraque plebs vidit tempora: laurus erat.
Ergo agedum reges regi, da carmina vati:
Materies domino nonfacit una tuo.
[p. 188]
Regibus Aonidas quis subtrahit? ille priusquam
    Vix bene rex potuit esse, poeta fuit.



In Dactyliothecam Clariss. V.

ABRAHAMI GORLAEI.

OMnia quae prisca pariter fovistis Athenae,
    Auctaque, sub ducibus Martia Roma tuis;
Una domus condit Batavo sub sidere: quaeque
    Non fuerant urbis unius, unus habet.
(5) Una domus binas pariter complectitur urbes,
    Et veteres diti culmine claudit opes.
Vidimus (haeredes Latij gaudete Batavi)
    Ardua Romanos pectora ferre viros.
Vidimus immensi trabeam fulgêre Quirini,
    (10) Vidimus & lituos, dux Tiberine, tuos,
Vidimus optatas Latio fulgêre secures,
    Aureaque in titulos surgere rostra suos.
Vidimus undantem spolijs procedere currum,
    Dum premi tardentes murice Caesar equos.
(15) Cecropiasque domes, & amoenam Palladis urbem,
    Iungere nocturnam qua sibi gaudet avem.
Maximus hic, nondum Latio sat notus Iacchus,
    Qui Trinia proles mystica matris erat.
Ipse pater, magno demissum nomen Iülo,
    (20) Obstupuit tantas Scaliger inter opes.
Ipse pater vastae miratus munera Romae
    Caesaream, natus Caesare, vidit humum.
Ignea Gorlaei veteres mens tollit honores,
[p. 189]
    Et rapidas fati non sinit esse manus.
(25) Iupiter exul abi: profugum mutamur in aurum
    Aurea qui rursus tempora reddat, erit.
Esse Iovis porerat genitor, nisi Iupiter esset,
:     Ipsaque cum ferro iungeret ara suo.
Inque manus sera iam posteritatis amore
    (30) Relliquias veterum didere gestit opum.
Queisque solent prisci digitos ornare Latini,
    Non digitos; totas instruit ille manus.
Roma domus. Gorlae tua est (date fausta Quirites
    Omina) Mars tectu praesidet ipse tuis.
(35) Illatriumphorum moles operosa minaxques,
    Quam toties Rome conspicis esse, tua est.
Longa dies Romam domuit: Roma omnia: cessis
    Temporibus victus Mars pater: illa tibi.
Quaeque latet Latij pars iam sibi redditur: ergò
    (40) Ne lateat, Latiam qui sibi reddit humum.
Scilicet, ignotos digiti qui monstrat honores,
    Monstretur digitis, extera turba, tuis.


[Leids Beleg]

In columbas ultro citroque

in obsidione Leydensi

cum literis missas.

PErfidus ingentem vesano milite Leydam
    Cinxerat, & vasto robore, miles Iber.
Terra salumque, inquit, mea sunt: via nulla salutis:
    Nulla patet puppi semita, nulla viro.
[p. 190]
Dousa meus medio, spe libertatis, in hoste
    Liber, & invicto pectore tutus erat.
Ille, polus, dixit, domini est immunis Iberi:
    Et tua sola mihi, Iupiter, aula vacat.
Hinc quoque fas nobis patria sperare salutem:
    Ille mihi Minos hac fugiendus erit.
Quo patria non tendit amor? mandata referre
    Dousa virum nequijt mittere: misit avem.


In Poëtam quendam.

LAnguida quid doctis obtrudis carmina Cattis,
EtBatavos rides, vanepoëta, tuos?
Scriptaque committis morituris frigida chartis,
Necdubitas magnis proximus esse viris?
Scilicet hinc vultum granitas corrugat, amasque
In numerumgreffusfigere posse tuos.
Verbaque vara innant tenuifucataSereno,
Vege per anfractus singula ductasuos.
At miserhocfuco deluditur Heinsius: illi
Mens hilaris, purafuntfinefraude manus.
populiplaufus, studinmas asscitat: at eius
Simplicitassequitur pectora, verbasides.
Define velle tamen nimium dissidere nobis,
Atque alib, merces vendere perge tuas.
Rhenus Iberfalsum populis distinguerefaetum
Dicitur, &prolem, barbare Celta, tuam.
Scilicet is nostram iam nunc perlabituroram,
EtBatavam viridiflumine tingit humum.
Nec cius
[p. 191]
Quidfacient homines, fapiunt ubi flumina? iudex,
Si careant Batavi indice, Rhenus erit.
AdNobilissimamdostissimamá
VIRGINEM
ELISABETHAM VVESTONIAM.
Nescio quid nostra properabant ire Camaene,
Etfolito lenior blanda Thaliafuit.
Obstupui primò, nec erat cognoscere causam,
Necpotui mentis conscius effemea.
Hocerat: ibat onans ad te, VVestonia virgo,
Musa, puellarisuscipienda manu.
Nympha, suum numerum tu nonfinis esse Camaenis:
Scilicet aquales tu facis esse Deas.
Crescere quis nostras sperar ât posse puellas,
Autaliquidmaiuspost Helicona sequi?
Instituit primumplacidas Baotia Musas:
Explenit teneras Anglia vestra Deas.
Sis facilis Thymbrae tibi foror altera nata est:
Nata tibi foror est altera: Musa mihi.
Est aliquid, sterili quod non licet esse poëta,
Etfaneat Musis aliera Musa meis.
Quid mirum est? placidis Dea prefidet illa Camaenis,
Musage cui properat nostra, Camaenafuit.
[p. 192]
In infantem nondum natum
matre moriente.
Ictumulus matrem: natum tegit illa: Jepul-
Terra tue matri est, nate, sed illatibi. (chr
Mortuus in tumulo es quo vixti molliter ante:
Estq tibi tumulus, quisuit ante domus.
Sictumulusge, domusque fuit tibi mater: & ante
Quampoteras natus esse, fepultus eras.
Clarissimo doctissimo, g Viro
BALTHAZARO LYDIO,
viduam ducenti.
Qvifacilis tecum deduxittempara vita
Heinsius, atque animipars fuit una tui,
Cuique tuas curas, gandia cunctafolebas
Credere, nee mentem dissimulare tuam;
Nunc tibisupremum ius dicit, & ultima reddit
Omina, quefas estfoluere: Sponge vale.
Magnum tendis iter, quà necvia cognitanobis,
Ingremionuptafigere castratue.
Heu ubi nuncgranitas, & tot sublimia vota?
Heu vòi vis conflans pectoris illa tui?
Omniafuccumbunt: feries venit altera rerums
Et spolium de te qualibet hora feret.
Ahmiser, addisces teneris decumbere in ulnis,
Et nimium ferò miles amoris cris.
[p. 193]
Ah miser, addisces quid dulcia basia possint,
Blandaque desertor transfuga, castra petes.
Heuquoties prisca damnabis tempora vits,
Necpoteru mentisgaudiaferre tua!
- Scilicet has paenas Veneri perfoluimus omnes:
Sicsolet offensas plectere lasus Amor.
Nec tamena priscâ penitus gravitate recedis:
Utrage coniungis: quam bene, sponse, facis!
In vidnasapiens, in coniuge vinis amator:
Convenit hac votis: moribus illa tuis.
Maxima pars inuenumsub virginitatis amore
AEstuat, &primo victa calore iacet.
Sapius intere à lepideflos ille puella
Occidit, & nudum nil nisi nomen habet.
Virgine nil certum minus est: tu tutius ergo
Cum nequeasprimus esse, secundus eris.
EPITAPHIUM
Clarissimi &Reverendi Viri
D. LUCAE TRELCATII.
Hvictumulo lachrimas gemitusque, impende via..
comunis premia poscit humus. (tor:
Ex equo dolor ille nocet: pervenit adomnes:
Orbaque in uniusfunere turbafumus.
Unadomusquemuis: urbs hunc suspirat ademptum,
Non capiuntfatummaenia nostrasuum:
Latins hic quam Leida patet dolor. inuidetHaga:
[p. 194]
Atquealiquid luctus vindicatillasibi.
Sanctepater, felix requiefce: Batavia mater
Hunc tumulum lachrymis imbuit ipsafuis.
Marmora concludant alios: tibi totasepulchrum
Terra, tue testis fedulitatis, erit.
Unum urbs totagerit:fueratpat er omnibus ille:
Totque habuit natos, quot tulit illa viros.
Inpluuias effusas die sepulturae
eiusdem.
AUreus inuifis subducitlumina terris
Phoebus, & obductus nubibus, exul abit.
Assiduis contra plunys inamabilis ather,
Etsubito totamflumine condit humum.
Caufa patet: cecidit Trelcatius, ille tot olim
Publicafax innenun, publica curasenum.
Sufficere in lachrymas nequeunt iuvenesgssenesque
Et minorest luctu terra Batavafuo.
Deficiunt hominum lachryma: fuccurrit Olympus:
Cum lachrymis nostris iungit & illefuas.
InDoctiss. Juvenis
MARTINI BALDOVII
compendium artificiale
Grammatices.
P
Ersteriles curas exorsage caca iuvente
Optima primani tempora veru eunt.
[p. 195]
Sic perit aetatis flos aureus: ipsaque vita
Iam gravibus Musis debita, lapsa perit.
Sub ferulis totum, sub virga ducitur auum,
Et lenibusfceptrissubdita turbasume.
Sic mihifex olim puero periêre Decembres,
Ingenijfacta est tanta ruina mei.
Quodsapimus nimis angustum est: confumimum aun
Dilapidat vita tempora quisgesua.
Subtrahitur vero quicquid datur artibus illis,
Pacetua liceat, Martia Roma, loqui.
Prestiterit nunquam quam sic addistere voces,
Liuguagetam caro non placet ulla mihi.
Non tulithocfolers animi Baldouia virtus,
Nec, Superi, tali lege creamur, ait.
Exiguum vita est quod vinitur, & tamen error
Atque aliquidlusus vindicat indesibi.
Catera discendoperennt vilissima quaeque,
Et preciosi unt deteriora suo.
Sicait, & fordes praceptaque vana relegat,
Paucaque qualinquitutiliorafacit.
Qua fuit annorum, res nunc erit illa dierum:
Grammaticum quivis iam melioris erit.


[p. 196: blanco]
[p. 197]

DANIELIS HEINSII

NORDOWICUM

SIVE

INFELIX AMOR,

Ecloga bucolica.


[p. 198: blanco]
[p. 199]

Nobilissimo &Amplissimo Heroë

IANO DOUSAE,

Nordowici Domino.

DUm Hagam ad te, Heros Nobilissime, magnum & antiquum hospitem meum, his feriis, vocatus venio; munusculum mecum defero, exiguum quidem & leve: sed dulce tamen, gratumque futurum ab inscriptione, & ab animo. Recitatum tibi à nobis id olim fuit, cum Nordowici, relicto foro, ageres: ut aliquantulum etiam ab occasione commendari possit. Dum tu enim ruri versaris, nos quoque à sceptro & cothurno ad pedum descendimus; ad sylvestres, inquam, delicias, in quibus tu tum versabare; ita Musae meae cum Apolline suo mutantur, & ex vitae tuae instituto argumentum habent. Adjuncturus eram Decimam Maronis Eclogam à me & Illustrissimo Scalige- [p. 200] ro Siculo filo redditam; non pauca item id genus alia: sed cum Theocritum meum Typographo jam pridem addixerim; differri illa patieris cum foenore. Simplicitatem, ut vides, Siculi illius Poetae Nordowicum tuam transferre volui: ignosce si voluerim tantum: quis enim est hodiè qui τὸ καπυρὸν στόμα, & Dorum more πλατυάσδον illius pastoris exprimere se postulet? cum maximus Poëtarum id optarit ubique; plerunque etiam praestet: quamvis eadem cum laude, alio tamen modo. Nobis sufficiat, si aliquam illius Genij umbram assequamur, qui è Siculis illis lucis & sylvis ovium magistros afflavit; sive is Pan pater fuerit, ἔιτέ τις ἄλλος; dummodò ne desint reginae Orchomeni Divae Charites: quid enim (ut rectè idem Syracusanus noster Simichides) χαρίτων ἀγαπατὸν Ἀνθρώποις ἀπάνευθεν; At tu, Vir magne, Vale: & quod ejusdem pastoris votum est, ἀεὶ χαρίτεσσιν ἃμ’ ἔιης.

[p. 201]

NORDOWICUM

SIVE

INFELIX AMOR.

SCilicet haud nobis tantum licet esse Poetis,
Dousa, quibus patriaque urbes, populique,
furentis
Dulcia fordentes invadunt carmina cura:
Quantum que placidis indulgens ocia campis
Gens vitafecurafua, pecora inter, & inter
Saxa leves, umbras, & mollia numina turis
Pettorefecuros tranquillo ruminat ignes.
Tityrus&pulcher Lycidas, huic cura Neera
Lufia Neara quidem, sed enim ditissima lactis:
HuicNifavicinus amor: Nordwicides amba,
Ambaformofe Nordwicides: illa capellas
Promptior, bac dulces compellere doctiorhados.
Pulchra Neara quidem Lycida: tibi Tityre Nifa
Nifafuit: cacus, pueri, Deus urit amantes.
Inter oves ergò placidas testesque, capellas
Sicprior argutum Lycidas effudis amorem,
Carmine, quod noster tacitesublégit Amyntas.
Lentius o nostraeprocedite lentius agna.
Iulchra Neerasuos ingramine condidit arins,
Ιυ Dormit
[p. 202]
Dormit pulchra Neara: lenes accedite venti,
Pro zephyro Zephyriti (Deo non credimus ulli)
Lactea tranquillo percurras pectora motu.
Dormit pulchra Neara: infanisistite tauri,
Sistite, nec dulcem mugitu rumpitesomnum.
Lentius ô nostra procedite lentius agne.
Bis lenitersanum volui defenderefolem,
Bis metui mollem pavidus turbaresoporem.
Dulcis Somne pater certè es Deus: ipse
Inter liliafufus odoratosque Hyacinthos
Visus eram blandos compellere montibus hados,
Visus eram blande supponere colla Neara.
egonuper
Lentius ô nostra procedite lentius agna.
Etiam corporecorpus & oribus ora sonebam,
Dulceque nescio quid spiravimus, ictaque linguâ
Pendula lingua natabat, & albo mollior hado
Halitus occulto perfuderat ossa calore.
Etsomnus mihi numen erat: necsomnia credi
Illa merebantur: fuerant sed somnia tantum.
Lentius ô nostra procedite lentius agna.
Certèsomnepater brevis es Deus: effluit ille,
Quage deditfolus, rapuit mihigaudiafolus:
Buque, vale, dixi formosa, locumque, notavi,
Bisque iter ùmfaxo volui recubaresub illo,
Bisque eadem optavi mihisomnia:sed mea vota
Naiades, &pulchre Dryadum lusêre puella.
Lentius o nostre procedite lentins agna.
Quin thalamu, mea vita, simul, quin iungimus ora?
Latus Hymen Fiymense pater cantabit Iolas,
[p. 203]
Et Crotale dulcem versabit in igne polentam,
Spargens humida mella, laboratamque, farinam:
-Phyllida Damaetas, Amaryllida ducet Amyntas,
Vicinus teneram cantabit Tityrus AEglen.
Lentius ô nostreprocedite lentius agna.
Dotenec infanus mecum certauerit Alcon,
Nec vester Lycidas, nec pulchri filia Codri:
Sunt mihi bis deni, totidem cum matribus, hadis
Sunt & opes, quas dulcis auus mihi feruat Alexis,
Fistula mollefonans: celebris quâ fape Menalcas
Flexit aberrantes Nordwico è littore tauros.
Lentius ê nostra procedite lentius agna.
Et tunica, hoc ipso mater quam texuit antro,
Artis opus rare: croceo nam stamina limbo
Ambiit, &fummas distinxit pellibus oras,
Quam totiesfratercum posceret inclytus AEgon,
Harte Lycidaferuamus ait: dum plenior annis
In thalamum pulchra migranerit ille Neard.
Lentius o nostra procedite lentius agna.
Sic Lycidas: dulcem Lycidafic Tityrus ignem
Excipit, errantes numerans perprata iuvencas.
Aurea Nisa tua pulcherrima nata parentis,
Tetenuem nigramg,, & multofoleperustam
Improbus affirmat Lycidas: mihi pulchra videris,
Mollis, dulce tuens:fedferrea, ferrea certè es:
Namque, antrum bis mane, bis omniapascuafrustrà
Preterij, pecudesque, tuas: voluige videri
Pelle nova circum, nineoque incinctus amictu.
Aurea Nifa tua pulcherrima nata parentis.
[p. 204]
At tu aversa feroxque meos non cernis amictus,
Ai tu anersa feroxque meosnon cernis amores.
O lachryma! 6 umbre Nordwicides! illage nigris
Nympha supercilijs! viridi cui semper in antro
Dulcia supplemus tepido mulctralia lacte,
Etgeminos clam matre duos subduximus hedos.
AureaNifa tue pulcherrima nata parentis.
Dicitelascine Cadwicides, accola ponti
Turba, maris spumis, & vestrâ mollior algd,
Non egofum pulcher? non blaudus denig? nam me
Materano similem Corydoni dixit, & ipsa
Thestylis ipsa suo me pratulit innida Codra,
Et mollis Crotale, & vicini nata Myconis.
AureaNifatuepulcherrima nataparentis.
Etquoties faturas Cadwici cogimum agnas,
Exiliunt ridéntque, omnes, tangigerecusant,
Ermeruuntsperantque, simul:faginnique sequentem,
Etfugienti instant, & inania murmura fingunt..
Etmetno, invitus ne cogar: osculasepe
Dulciage averso despexi gandia vultu.
AureaNifa tuepulcherrima nata parentis.
Certè ego (nam memini)tenui lanuginemalas
Vixdumpictus adhuc, gelido quàflumine Rhenus
Labitur, glacieflanentem cingitur aluenm,
Cum pastoribus hicfua prabent mollia Nymphe
Gandia, cum Batavis innixe molliteralis
Percurrunt rapidas faciles Nordwicides undas,
AureaNifa tua pulcherrima nata parentis.
Certè ego bina tuli tibibasia: corque perussis
[p. 205]
Lenior extemplò mihi motus, & altera fixi,
Et Lycidae, nunquam, dixi, mihi talia mater
Quamvisfaepe thoro mecum cubitarit eodem,
Nongenitor tulit ipse: paterque infronde Palemon
Rifit, & obfcuralatuit circundatus alga.
AureaNifa tua pulcherrima nataparentis.
Scilicet ex illo mihi tempore mollior astus
Pectus habet: nec me velut ant è& grame, &herba
Necinuat, ut prius, inter oves, interés capellas
CumDamales susca chorzas deducerenata:
Nec innat occultosubgraminenocte latentens
Lugduno reducesfurtim terrerepuellas.
Aurea Nisa the pulcherrima nata parentis.
Etquoties dulcesgenitor me misit ad agnas,
Etquoties molles genitrix me misit adherbas,
Nescio que tepidos febris nova pascitur artus,
Nescio quis nonus ardor habet: consultaque nuper
Bancis, anus vicina, tui vicina Lycord,
Tityre, dixit, amas, & credere cogimur illi.
AureaNifa tua pulcherrima nataparent is.
Sic pueri cecinêre: leves in fronde capellae,
Cúmque suis blandae salierunt matribus agnae.


[p. 206: blanco]
[p. 207]

DAN. HEINSII

IAMBI,

ODAE,

EPICA;

ET

SATYRA.

[p. 208]

IN

DANIELIS HEINSII

Jambos

PETRI SCRIVERII

Scazontes.

AMICE magne, ô insolens CABALLINI
Potor fluenti, Musicique confessus
Dictator HEINSI; quò rapis tui plenos
Lepore? quas nos ducis in in specus FRATER? Iamdîu COTHURNUM vidimus SOPHOCLEUM:
O non inane cymbalon TRAGOEDORUM!
Nunc nos quid istis (nam fatebimur verum)
Inusitatis cogis emori IAMBIS?
En qui solebat impigro celer passu
Ad te venire IAMBUS, iste nunc iurat
(Misellus heu!) se CLAUDICARE vix posse.
Placet, Poëta, hoc ergò? pro Tribunali
Sedere te plorantibus MAGISTELLIS!
Hicque è Curuli carmen ad Iuventutem
Referre sanum, vividumque! Nos verò
Blennos, ineptos, perperos, Poëtastros
Lacere mancos cruribusq, prefrattis!
Feramus, o, feramus: ofg Romans
Sermonis istud Atticique discamus
Optarecunctos, impetrarefelices.
[p. 209]

Viro Clarissimo
IANO GRUTERO
S. P.
Vic
Etuo me hercule, nec
injuria, ut sunt horum
temporum ingenia,
Clarissime, ne quis illud
obijciatnobis, quod olim
suavissimo ac vaferrimo
illi congerroni nostro Graco obiectum
fuit, ὃτι Προμηθεὺς ἐν λόγοις &. Ego enim,
si Dijs placet, &bonae Cypridi, Venereus
ille nepotulus, tanquam si apud inferos
Lethaeo latice me invitassem, tot lepores
illos oblitus, tot delicias, ad lambicam gravitatem
me conuerto: novamque personam
ipse mihi induco, quae si fatis deceat,
tuid plaufu tuo testare. Eos porro cum
olim obtulerim tibi, caue existimes alij iam
deberi: aut amicitiae illius, quam, volentibus
Musis, tecum contraxi, penit êre: vel
perfidiae reum me, quod scelesti milites fo
lent
[p. 210]
lent, τὸν χαλάλογον ἀποδιδράσκὸν: cum
quotidie magis magisque contra officijs
tuis, tanquam aureacatena, me devincias:
quam abrumpere non durum modò, sed
contraomnes naturae, fidei, humanitatis
leges futurum fit. Quid quod nuperrime
tantum tibi oneris impofuerim, utcuram
THEOCRITI nostri, qui apud vos excuditur,
comittere tibi veritus non fim: qui
siemendate prodeat, Musis bucolicis, &
optimo Pani, jam nunc vitulam alimus,
qua tum mactaturi fumus: cuius nos quidem,
quod in eiusmodi solet, carnes integras
ad te mittemus. Adiunximus nonnullos quos interea amicorum causâ conscripsimus; reliquos illos, qui de moribus erat, praetermissimus: partim quod seorsim eius modidare in animo habeamus: partim etiam quod integer fere hic libellus ea continet potissimum, quae amicis aut devota, aut in illorumgratiam conscripta sunt: ita ut totus fit φίλιόνι, κι ἐυμηνείας σύμβολον.
Accedunt & Odae quaedã & Epica, aliaque
ejusmodi: ne temerè â gravitate recedamus.
Quicquid itaque huius est, patrocinio tuo haec committimus, Clarissime Grutere, [p. 211] tere, qui cum paucis hoc tempore dignitatem literarum in Germaniâ vestra sustines: ita tamen, ut reliqui omnes laudis, gloriae, existimationis praemio adducti ea praestare
videantur; tu Musarum causâ omnia: ita
ut forores illas nostras unus duxisse videaris.
quarum curam tam sedulò geris. Vale
Clarissime Vir, & nos ama.

[p. 212]
:
PROSOPOΡΕΙΑ
Amplissimi Clarissimique Viri
CLAVDII PUTEANI,
SENATORIS REGII.
mibia SOL lucis autor, luxque, postremahac
Coniuxque, curis dulcesolamenmeis,
Et vosmeorum turbaparva liberûm
Imago vina, parsque dulcior mei,
Nunc ora blanda, vultibus vultus meis,
Patrique dulces iungite extremum manus;
Hacfolarestant. Testor immiteis Deas,
Mortemquenostris terminum extremum malis;
Solemque vitafulgidum testem mea,
Lareisque dulceis, testibus queis primulum
Productus haufiprincipem vita diem,
Curaquelusi nescius; vixi fatis
Laudi, mihige:patriatamen parum,
Vobisge nati. Patria infelix trahit,
Et ora vestra, vestra; qua mortem iubens
Gratam vereri. Dum tamen puertie
Aetas ferenos dulcis admittit dies,
Nihilque, scire dulciorscientia est;
Spei, metus, vinite immanes, procul
Extrasuperbas casuum tuti vices,
Ignara turba, matris inter oscula:
[p. 213]
Lusuque mentem, mollibusque gaudys
Maeste parentis spes relictapascite.
Donecper annos cura fuccedens suos,
Forine tristis ardor, aut feri labor
Manortis acres poscit in bellum manns,
Heicpatris este: caterum matri lubens
Tempus relinquo:donec impotensfui
Intersüanes vita voluitur iocos,
Interque ludos errat, & crepundia
Innoxia atas, gaudijs fauensfuis,
Parnoque lata mobili exultat pede:
Virosreposco: Seria vatatem decent
Medignaquafit: vindicat sibi hanc pater.
Hancilla nostra vita in exemplum trahat,
Vehatque in alta rerum, & ingentessinus,
Motusque vastos, patria curas mee.
Virûmque in ora tendat, & civilibus
Franarepergat patriam ardentemmalis,
Cacasquelegum pernagarier vias
Erectus alti pectoris discat vigor.
„Ahquotper alta Syrtium discrimina
,, Emetiendum, faxaque alta, restat hoc
»Quodennque, vita est! Gallia infelix docet
Vel omnium instar: ipsefortune ioca
Gens illa nostra est, casuumquelusibus
Submittit acres patria infelix manus.
Hicpontus ergò, turbidum hoc vobů mare
Salumque restat, horridi per aquoris
Hasfluctuantesflamine adverso vias
[p. 214]
Enavigandum est, quaque publicum mare
Rerumque fervet unda: me portus tenet:
Legitque, nostra fana vela mors ratis,
Extrage curas, cinicasque in arduum
Sistitprocellas. Patria aternum vale
Dulcesque nati: blanda me quies vocat,
AnisysSanctam, patribusque molliter
Mentem refundo. Scilicet, quantumest, Deus,
Interque vitamunia, &fluctus vagos
" Duxisse castos, noxijs procul, dies,
„Doloquepuras tollere ad calum manus
Manortis altos inter impetus; neque
Contagiosa temporum premi lue!
O Vita Vita, noxias cautes tegis!
Symphlegadesés, millelabentem trahunt
,, Ethinc& inde, lucraque incautumferunt
Aetatis orbem, peruicaxque auri furor,
„VanumqueHonoris nomen, &potentia.
Ignoscefasso patria, ah beatius
Privata parvos inter exigit lares
Annos süanes vita, & exilem domum,
Interque vultus coniugisque, & aurea
Senescit ora liberorum; spesque onans
Gandensquesemper terminat tectofuas.
Non ille vastas regis exhorret minas,
Anlequefluxam pallidus gemit fidem,
Lutetiaequesemper undantes vias
tûrba clientum cernit, & vanas opes,
Interque natos tutiorregnatsuos, 1
[p. 215]
Secure, infons, innocenssque;fupputat
Annos aristis ille, folibus dies.
Idemqueferuit, & beatus imperat,
Magnumque nescit: terminus voti& via
Agellus illi est, parvulumque rusculum,
Focoquedinessuscitat parvum larem,
Motusquescanos ridet, & rerum vices:
Sortisquelentum fulminantis impetum
Thoro casaquetutus arcet, & procul
Lascinienti cedit abditus dea,
Aetasque curas inter effluitsuas,
Vicina nescit: nocte pacatus racer,
Soporgsfessas mitiorfovetgenas.
Atnosparentum celssaper vestigia
Fastidiofus purpure afflanit decor,
Regnique habenis destinavit inclytam
Virtute mentem, patriegsfluctibus.
Vidi cruentas cade regia vias,
Versasque & inse Gallia ardentis manus,
Ingensge rerumpars labantiumfui,
Nec cura fallax pestilensue munerum
Virtutis alta nube suppressit diem,
Immobilemgsmotui infixi pedem,
Mentisque nixus robore excelsa steti
Inter procellas vorticesgs. Nil tibi
Fortuna mecum est. Inter immanemfori
Horrentis astum, ciulumque murmura,
Et ominofam carceris faedi luem;
Integrasemperpectoris magni fides,
[p. 216]
1
Mentisgefancle nescius fletti rigor
Immotus hafit: cum feraplebes manu
Difcordiarum vindicem oppressitTogam.
Idemás, faustagentis interomina
Velofecundaforte subduxi pedem,
2) Licentiaque terminos. Wustrior
ود Peccarelaus est nolle, cumpossis tamen.
Et nuncsuprema, tritaque omnibus via
Eunda: & ingensfemita èterris vocat,
Iterque, magnum: iamfoluta denigs
Humanitatis vinculo, inseselabat
Pars quassanostri, tollimurque & heu prins
Mors ipsa nobis quamsenectus appetit,
Curfumque rumpit. Viximus tamen: nege
Frustra, (Paterna testor arua, & te Dens
Ducemque vita principemque) luminis
Haufi süauemunus, aut vita diem.
دوOmors, quotabquot cafibusqs, & afperis
Difcenda curis, grata vixtamen venis!
Naturage vitrogaudet, inuifam licet,
Sernarelucem, corporisque onusfui
Sublimis alta mentis affeclat nitor,
Premigegaudet. Ibimas tamen, tamen,
Et vos lacerti coniugis dulces mea,
Lenisque vite deferendafemita est:
Castique amoris arbitrum linquo thorum
Inhissuperstes liberis: unusy, co
Plures relinquo. Fanus hoc rerum parens
Indulsit uxor: hec tibi folatia
[p. 217]
Vinaque restantpatris amissi nota.
Quotiesque dulces osculo premis genas
Patris memento, postque basium tuum
Adiungenostrum, lachrymamque molliter
Effunde, amoris pristinum testem mei.
Etnunc domus relicta, curaque omnium
Reclinat in te: Liberorum parva gens
Egena nostri, debilisque viribus
Te spectat unam, seque committit tibi,
Opemásposcit: mater ah olim modò,
Atnunc utrumque es: omne discedenspater
Transcribit in te. Spemfine hanc tui feram
Odulcis uxor, lenius mortisque onus
Subibo, & aquas omnibus Fati manus,
Nostrique amoris mutuam memorfidem
Mecumsub umbras duco. Iam vale, vale,
Melongatandem noctis inuoluit quies,
Somnusque blandamferrens negat diem
Auremques vellit: Teque mors lubensfequor
Postrema rerum, feraque optanti venis,
Didicique quondam millibus mori malis;
At nunc docebo: spiritumque, &hancsibi
Calum reposcit mentis indolem mea.
Debemur illiscilicet pridem, neque
Ignotus hasce creditor premitfores:
Depósta reddo, mutuumques: nec mihi
Mutanda vita restat; at vita locus.
Quisquis prementeis mortis exhorret manus
5 Gemensque terram deferit, caelum timet.
[p. 218]
IN ANNALES NOBILISSIMI
ETAMPLISSIMI HEROIS
IANI DOVSAE.
I.Egessepulchri, caçage annorum via,
Voraxque rerum tempus, & vana vices,
Tuque impotentis vis superbafaculi,
Novercamagnesana virtutis; tuas
Ultrò lacessit pectore adnerso minas
Sublimis ille Dousica lucisvigor,
Cognataque alto mens palo, nec improbâ
Aeni fugacis impedita campede.
At vos edaces temporis magni patres
Anni, Diesque quaque passibus citis
Horabeatas panditis Diuvmfores.
Tuque igneirex& viator atheris
Satraque lucis prome conde, solpater,
Alma diei magne dictator, cui
Gens tota vultus nočlis auertitsuos,
Poloque ceditsiderum fugax cahors;
Curru superbus qui vagaris aureo,
Victa triumphum dum geris caligine;
Ite ite dini, nunciate calitum
Magno Senatu: dius emergit labor,
Pedemás calo tollit, atque ingens iter
Viamas tendit:Donfaprorumpit meus,
[p. 219]
Secamque in-auras nobile Heroum genus,
Et vos Batavos prestiteis Neres duces,
Equis magistra gens domare ligneis
Ferocientes carpli regis vias,
Salipotentes, inclytus rapitpatres,
Fame superbis emitens ingalibus,
Togaquecompos, Laureaque. TuqueIo
Confors laboris huius atque adorea
Illustre magnis additum stellis caput,
O nate Dousa, Iane Iane;seu procul
Liber patentem pervagaris aëra,
Mundumque pittis aureum lat è notis,
Magnumque inane cernis, & terras simul,
Chaosque rerum, finein extremo finu
Auropluentes propter insulas Deum
Canamque Thetyn, Herculisque extra viam,
-Phoebig latam circulatoris domum,
Fastospaternos ore sublimi tonas,
Nomenque magnis amulum Quiritibus
Crudum Batavi pectus, &fidei tenax,
Et factioni cedere indoctum genus,
Gentisque magnaDousicasundamina,
Anosque dinos, altaque incunabula
Cattos Heffas, inclyta pranuncios
Olim Batavagentis: &Rhenuspater
Pressis ut aegrejubiugatus cornibus,
Nutansque laccho molde flexerit caput.
Qua Didericus nominis princeps fui
Notum Gradinopectus, & comata vis
[p. 220]
1
Florentiorum carulas polifores
Circumuagatur, & gradu Iunonio
Virtutepassas calitum lustratfores,
Et aure voces, & pio filentio,
Tuas bibitque, ruminargs; ParsDeum
O Iane, Iane, cernis hac?proles tua
Pupilla, patri posthuma erumpit suo.
Olane, Iare, matris euulse è finu
Patrique furtopenè sublate à tuo?
Tot ab querelis Iane, tot suspirijs
Orbisque conclamate voce totius
Haccernis?an te calitum leges procul
•Suprag rerum vertices, & arduas
Imperviasque corpori vano domos
Humanitatis inscium nostre tenent?
Hec videt ille: ceu puer crepundys,
Talisque patris antesubfilit pedes,
Ictuge crebro vige turbinemferit,
Multumque, versat, exigitque,, &hinc &bine
Crebris fatigat verberum vibicibum,
Et innocenti delibutus gaudio
Curisque totis viribusque rem gerit,
Lusugesese pascit infelixfuo,
Patremque, multus intuetur, &stupet.
At ille tovuus oresublato pater
Despectat illa, munij memorfui,
AEuique prima negligit ludibria.
,, Lactamur omnes, & levis puertia
asPoluspoligeturbanos reos agit,
[p. 221]
Magnigecines, accoleque siderum.
Atnos misellifuanilndij sumus,
Longoque adempros, moxsecuturi tamen,
Luctu ciemus, lachrymisge; ceu nouum
Etant ènulli cognitum hoc iter foret.
At illa furtim Larua proferpit tamen
Mors, & vagatur, & premit vestigium
Infantinmque adinstar inijcit manus,
Atroquecunctos pallidoque lumine
Empusa nostra terret, & circumvenit,
Omnesque tollit, ssingulosfallittamen,
Et histrionum more palanteis agit.
Verum ille culmen ingeni, sanguis tuus
Tunsque natus, ille siderum decor,
BeateDousa, vindici rursumfuo,
Et mutuantific redonatus Deo,
Mentique mixtus aniterne, celfior
Humoqueseque, vesteque exutus sua
Amictibusque, squallidisque vinculis
Arctisque, mundi regna maioris videt,
Et ampliores orbis immenfi vias
Effufus inse turus, exundans ibi.
Umbratilesque Opinionum despicit
Nodos iocofque, naufragamque inanium
Profpectat altus femitam mortalium,
Magnumque, rerum terminum lustrat Deum,
Circumspicitquetotus, & composfui,
Exuberatquediffluitque; tota cui
Ingenssepulchrum patria est, calum domus.
Kij Namques
[p. 222]
A
Namque ille rerum machinator spiritus
Aurigatardi duxherusque corporis,
Vanaquemolis imperatorstrennuns,
Suiquesemper, eminus licet, poli
Cinisge, verus municepsque, patria
Proferiptus olim sede, quam cernit tamen
Telluris huius inquilinus, erroge,
Extorris, exul, carcereimpactusfuo
Ineptientis dextera Promether,
Illailla nostri pars superba, ventus est
Flamenque ficcis excreandumfaucibus
Fatalishore cum inbet necessitas,
Ingensquererum vellit aurem terminus
Diesgssumma. Nec minus tamen tamen
In alta pergere ardet, ignedá, vi
Sursum reluctanstendit, & caelumsuum
Proculfatigat provocatque, & inquies
Aeternitati mente praluditsuà,
Dignumque caelo spirat in terris
Mortalitatis ferreleges infolens,
Seseque versat, erigitque; dùm lenis
Ruptisg mentis ignee repagulis,
Ethis profanis corporis faedi notis
Pars atheris fit undecumque,
Magno universo huici mputatus, & sibi.
Wie coactus ille, tot preffus grani
Annos ruina; vasa colligit fina,
Coloniamque mutat, exilitque ovans,
Budemque sentit, pileumque, mancupum
A
opus
portio;
Exlex
[p. 223]
Exlex laboris compedumques; denud
Praetore nempe redditus liberDeo.
Atnos caducefeculi propagines
Puluis misellus, halitusge, quem dies
Celique lumen visge nobilis monet;
Queis somes imopectore infusus seder,
Ingensque in altum promonet vires calor,
Extrage vulgifemitas ordo vocat
Munusque rerum, flammeumque pectus,
Occultamagna aternitatis femina,
Originisqeconsciusfua vigors
Fattis ab alto destinata gens fumus
Dictisque Factaque utpriora, ficprius
(Nifi Suademobilis Fanonius
Etdictionum vernus aspiret lepos).
Insulsa tabent, Litterario fale
Facundijsque destituta; onus sibi,
Serisque pondus improbum nepotibus.
Attu superbepignore hoc tantopater,
Natoque quondam, landenunc nati tus
Tuaque Dijs secunde; Dousa per tuas
Musasque nostras, per domesticas tibi-
Et inuidendas mobili vulga Deas,
Manesquenati, perque Lugdunum tuam,
Sérnata que te prastitem colitsuum,
Nomenque vastum, quod vagas Atlantidas
Arttonquefalfis exulantemfluctibus,
Phaebique met as luce prauertitfua.
Si quid suane, si quid acceptum tibi,
[p. 224]
Lauroquedignum, pectore eductum suo
Olim beatus confecranitHeinsius,
Plebis profana despicator, &fugax
Infanientis gloria pruriginis;
Emergeporro, latinsie verticem
Ostende caelo, pectorisque ignem tui,
Totumque Dousampatri & expendasswe,
Fastisge magnis, ingenique vim rui
Totosque neruosgensprofanafentiat,
Gematque, mentis luce prestricti tua,
Ah litterarum vana mendicabula,
Lixeque inanes, proletarij patres,
Et Malchionum fiquid uspiam est; tuus
Quicquid Fragaeoedus ille, quicquid Histrio
Vani Batavis illinunt Annalibus,
Profceniumquedisijce Orchestrapater,
Prafulque nostra, patriamque vindica
Contaminato conditamstylifitu.
Natiquefi quid inclytum latet tui
Exfolue tandem, mortuusge denud
Nascaturille, bisque eandem Virbins
Uni parenti debeat lucem; simul
Patriqueraptus, patriaeque redditus.
IN
SYLVA,
[p. 225]
InDoctiss. Juvenis
RICHARDI BLAND
ANGLI
disputationem progradu magisterij.
Postquam potentis artifex manus Dei
Ardente pictas igne distinxit vias
Flammantis athra, fornicemás cerulum
Hinc indefixum pondus ingentisfoli
Ambire iussit, &priusforme Chaos
Ullius expers, omnium capax tamen,
Tot his figuris sculpsit, & notis suis,
Ibi ille rerum censorequus omnium
Divinitatis somes, illealterDeus
**Caelum resêdit inter & terras homo,
Dignus theatro indicatus aureo,
Dignusparente de êrathoc unum tamen
Aeternitatisfemen..ergò ingenspater
Eluce caeli, syderumque, vultibus
Sacram perenni lumine accendit facem.
Hane illemotusemper urgentemfuo,
Sursumáspectus erigentemflammeum
Sub corde nostro versat, atque intus quatit,
Donecprofanus torpor oblitusfui,
Ignanieque vanus obrepit cinis,
Ignemque Sacrum condit, atque inersfitus
[p. 226]
Pura calentem mentis extinguitfocum
Namque illa feruens ignciluxingent
„ Exorta caelo, parsque vicini Dei
Leni veneno blandient is otiy,..
Et annuentis impetu libidinis
„ Sponteinfoporem versa declinatsuum,
Attu Britanno fidus exortumsolo,
Blandi, tot inter cassa delectamina
Dulcis inuenta, totge ventorum minas,
Quas illa menti pestilensfidus bone
Prima Voluptas semper & tati comes..
Contagioso mollis afflat halitu;
Vatopotitus inclyto, portum tenes.
BeateEphebe, victorstatis the,
Victor laboris, victor ingentis ingi,
Quod illa vitemagna regina &parens
Virtus tot altis destinamit aufibus.
Namque ille sortis arbiter nostre Dens
Inter trecena montium cacumina,
Rupesés vallas, inter horrentes specus
Umbrasque inanes, inniam plebi vaga
Sufpendit vrbem, tristibus quam maenibus-x
Septemplicique cinxit bine illinc via,..
Ambagibusque mille, millefemitis.:
Hanc vanus ambit error, hanc durus labor.
Intus Decusque, duxque rerum Gloria,
Virtusque cafia culmenexcelfum tenet.
Illuc verentis primus atatis calor
Plenis innentampassibus nostram rapit.
[p. 227]
sitifa, laudis, indolisque pulchra vis, -
Honosis diapectus exercetface.
Atilla mollis infolensque inertia
Ignana mentemfebris occuitesubit, -
Blandaque vinos frande fistit impetus.
Multos proterua Cypris, &fallaxgenus
Sexusque mollis pend transversos agit.
Plerisque nostris ille Musis accola
Liquorementem mystico Liber rapit.
,, At ipsa nobis tempus asscripsit breve
2, Natura vite: dulcis hincpuertia
Aetasge prima molle vectigal sibi
Lususqueposcit. interim tamen tamen
Horecitatis passibus lenes eunt,
Diesque retro fertur, & quicquid fuit
3 Nilpaenitere prater, &suspiria
Dese relinquit, desibi corpusgrane.
Blandii beate, quantasurgentempremit
Moles innentam! quanta vis retrò trahit!
Illinc Calysto mollis, hinc Circe levis, *
Etin ruinamprona gens nostramfumus
Felix Ulyffe, patriae redux tus,
Felix, tat inter temporum contagia
Itachen, Samenque cernis, o felix nimis
Scientiarum tanta permenfus vada
Vitaproteruos mente mactastiprocos,
Natamásfelix icari totis tenes
Amplexus ulnis, redditus terra the
Felix maritus buius in finu inces.
[p. 228]
Ergo illa vastis hinc& indefluctibus
Pulsata tellus, illa quam Manortia
Armis Amazon vestra propugnatsuis,
Lustrare vultus, oraque exoptat tua.
Beate Ephabe, spectat hac laudes tuas.
Et cuncta tecum dinidit preconia,
Hac illa, Blandi, prima vitales tibi
Indulfit auras, munere illius polum,
Poloque iuncta cernis illa sidera.
Illhicpufillo primus errasti pede,
Dulcique primos voce formastifonos,
Hac una mater: dulcis hac parens tibi est.
› Tellure namque patrijsque finibus
>>Matrem minorem nescit excelsus vigor,
,, Deoquedignumpectus, &scientia
Firmata castis mens beata legibus.
HUGONIS GROTIL
alboHeinsij inscripti
Iambi.
Onem Dearum cultorHeinsi virginum,
Rinalitate certat implacabili,
Suumque teilla iactat, & Musa suum,
Hac quoddedere carmen, illa quod accipit.
Quinos in orbishocfatos delirio,
Seroque natos, ipse dummunduspérit,
Totdamna veterum lucedumpenfas nond
Probi
c[p. 229]
Prohibes vetustis innidêrefeculis,
Quid est quodà me, quem minorum gentium
Nosti poëtam, poscis hanc chartam tuam
Denirginari?fallor, an quamuis velim
Recufat atas.fasfit imperio tamen
Parere tanto quicquid in me est ingent
Id omnemagno litterarum consuli
Seruire discat, quodqúe Apollinea mihi
Neganit artis parca Natura manus
Det imperator ille, quem cum gigneret
Natura vinci cepit, &se vincere.
TevenerorHeinsi, tu mihi pectus quatis
Docesque iussu, iamque, nec quod postulas
Nonpossepossum. Silium exercet tnum
FaroreManors entheo, quogsAnnibal
Exarfit olim, visque cunctatrix Fabi
Hocipse vates trahitur: atge altertuus
Tuus ille Nonnus, amnis in tumidi modunse
Labentis alto ex monte, fertur Bacchico
Percussus aestro. quisque quem cantat Deum
Afflatus illo est. Heinsius numen mibi.
Inobitum
Clarissimi Modestissimi, gViri
FRANCISCI RAPHELENGIF
Aspicis exilemtumulisetollere molem,
Lenique terram vertice,
Exios
[p. 230]
Exiguopuramgremio quepossidet umbram,
Manesq, nobiles, procul
Hincfuge, cuiscelerum curaest, cuigloriarerum
Ventosa pectus concutit:
Virtutipatet ille locus, folique beatus
Sacer modestiavacut:
Virtutum domus est & iacet hinc Raphelengius ille,
Ingentis Europedecus.
HuicoriensAurora suos ediscerefoli
Permiserat lubensfonos,
Turcarumque, domi refidens transduxit honores,
Nullique cognitus licet
CumpatriysBatavisArabas confndit &Indos
Abhofpes ab, en, qui fuit
Soloriens nobis, linguasque orientis ab ore
Tranfuexit; occidittamen...
MEMORIAE
Nobilissimi Dottissimig
Junenis
GEORGIIDOVSAE
IANI DOVSA F.
OVID cineres isto frustrà, quid & ossa sepulchro
Quaris viator, corporisge relliquum?
Aspicuhic undum modò nomen. caetera Pontus
Nerei
[p. 231]
Nerei furentis aula fortitò tenet.
Donfiadet manibus Turcarum elapsus & oris
Phocis in alto victima infelix iacet.
Qui variasque hominumfedes aduectus & urbes
Utramque Phoebi vidit ardentis domum.
Huncpater Oceanus tandem, viridisge Palemon
Thetysge toto conditum ponto tegit.
Sie potuit totam qui vinus cernere Terram;
Ollisepulchrum contigit totumMare.
HUGONI GRΟΤΙΟ
cùm illi Silium suum of-
A
ferret
Nominis & patriaesublimisgloria, faxge
Cui nil Batava spumeus terrapater
Quàvalidis circumCybelen complectitur ulnis,
Pontique lambit estuantis ostia,
Cattigenisgesuisdomitum defendit Iberum;
Aequale quicquam, par nihil quicquam videt.
Accipe praeclaro vizurum sanguine Paulum,
Totasque Cannas morte pensantemsuâ
Annibalis fugientem animam, Hannonisque tumore,
Tarpeiumas penè concussum Iovem,
Et formidantes summissis collibus Alpes,
Ultorge Elife quicquid effadit Libys
In dominum terre ingentem, quassunque Quiritem,
Et iam labantis alta Roma maenia.
Ecre
1
[p. 232]
Ecce, meus praco Libyes, Paeniás furoris
Adte superbam Conful affectat viams
Ille orbis Latialis apex, gentisge togata,
Groti beatos inffus affectar laves.
Hactenus innicias potuit gestarefecuress
Nunc hasceJolisponte summittit tibi.
In obitum
IANIDOVSA Filij
Anita qui magnipercurris sidera cali
Undamquesfindis aureo polo duce,
Inter & umbrofa taciturnafilentia luna
Flammantis altam consules mundi viam.
Sen Batawis, feu Mattiacis è finibus ortus
Percurris altam Nereipatris viam;
Define mirari nineo quod proxima cygno
Non unasicut ante fulgeat lyra.
Dousiades nocte bacpatrio donatus Olympo eff
Suamque, magno confecrat lyram polo.
In obitum
CRISTOPHORI RAPHELENGIE
quihydrope interijt.
FAtis viator ferreisque numinuns
Semper minorem legibus mentemgere.
Rerumprocellis, & voraginum ferox
Semper
[p. 233]
»Semper redundans horret humanummare:
» Sortisque vento turba mobilufumus.
›Collo minacis pendet aternum Dei
>>Districtus enfis: impotensque casuum
>>Despumat in nos, turbinumą, audaxfragor
Ehenvirentisferuor ille, & ignee
Roburinuenta dulce, corque nescium.
Infanientis cedere ictibus Dee,
Fortunaque ipse quisuit sibi; iacet
Eben viator, ab miser, miser, iacet
Raphelengiana culmen alterum domus.
Caeloque dignum possidet tellus virum..
Ah eniternis ille chartarum notis
Et imminentesomnibusfati manus
Aggreffus arte, qua perennibus modis
Aeternitatis ala, vitaque omnium est..
Quoscunque rectus pectoris vigor rapit,
Deumque ad altas impetus vehitforess.
Heu interemptus fluctibus iacetsuis,
Suumquefecum gefit infelix mare,
Undis ab ipsis quas creavit obrutus,
Vinoquepontus, venter, &finctus fuit,
Suique vixit hofpes & comes mali,
Longèque ab undis inter undas occidit.
ALIVD
[p. 234]
DAN HEIN
ALIVD,
Quod ejufdem argumen--
ti cum superioreest.
Ovidprocul hybernis agitatas Auctibus undas, Etmetuis dubias aquoris irevias?
Oceanumque altosforbentem fluctibus astur,
Caruleique, hofpes, tristia regna Dei?
Quiiacet hic, fecumproprias tulitabmileruunndas
Etmare quo perijt obrutus, ipsefuit.
Ipsesibi, miser, unda fuit, pelagusque viator,
Inque utero fluctus &suasata tulit.
Sic, licet in terris, undas tulit ille, soloque
Inmedio medias occidit inter aquas.
AdHugonem Grotium iuvenemfine
exemplo, elegantissima
ab eodonatus Tragedia
ADAMO EXVLE.
TNgens cothurni splendor, o dium capue,
Qui fyrma voce regia sacrum trabis,
Soccoque magnumtundis exultanssolum
Tandem renata maxime Orchestra pater,
Ignosce fasso: cogitur retrò tuus
Pédem referre cultor, süanibus
Saeri
[p. 235]
Sacri prioris exulare lusibus:
Exulque, quamdiu exulem spectat tuum,
Magna videtur urbis, & Quiritium.
Atinprofanefacis antique parens
Imbellis Euan, matreprognate è Deo,
Unquamne legesBacche transilui tuas
Nonnumue lafi?dum tuli praefens opem,
Phaebeïamque vulneri admoni manum?
Baccharis Heinsi: Bacchus hand usquam tuns
Sublime thyrso parcim pectus ferit..
Atillarerummagna culpanda est tibi
Natura nutrix, obstetrixque, queprius
Nonercacunctis, Grotio mater fuit.
Senex ephoebus ille, quem Batavia
Miraturomnis, optat Hetrufans sibi,
Omnisque Gallus, ille dum puer fuit
Vir esse coepit: Namque relliqui viri
Tandem fuêre:Grotius vir natus est.
Danieli Heinsio suo Hugo Grotius,
cum Adamum Exulem
suam offerret.
CHOLIAMB I.
Einfi vetusta restitutor Orchestra,
Ornas cothurno qui pedes Sophocles,
Primusquesyrma vincis Euripideum,
EtAEschyleos, &Lycophronisfetes,
[p. 236]
Et quicquid usquam perditum Tragaedorum:
Desideratumque hactenus, repensasti,
Sumehoc amici (nomen hoe inequales
Si non recufat) fin minus, tuisaltem
Poëma, inarrham quamsacra clientela
Postremus offert principi poëtarum.:
Lecturus illud ut beatus exultes,..
Cum nos videbis velle, posse tesolum.
Nobilissimo, doctissimoque Inveni
SAMVELI DE LECHERPIERE
RIVERIO, cumde fide justificante
disputasset.
Excelsa virtus vi licet retrò sua
Perrumpat omnes noctis ignane mor
Iterque calo tendat, & terram suam.
Post se citato deferat velox gradu,
Tamen secundis irrigata laudibus
>>DenotaMusisrite quas signat manus
„Et èprofundo pectoris fulcotrahit
„Diuturniores corde radices agit,
„Ignobilesque tuta linoris minas,
Virusy, inane calcat, &fedemlegit
>> Qud tot remotis inclytam vestigijs
Aeterna raramfamafortitur viam.
Sic teste calo, totque, doctorum manu
Cor illnd ardens, Rineri, parat tuum
Fuitums
[p. 237]
Fultum cathedra, spiritus, & ignea
Fortis inuenta pronocare robora.
Hicfidus illud Iulio dignumpolo,
Alle uniuersisplendor, agnatus Denm
Densosedebit Scaliger cinctus choro.
Hicalter illeGallia fulcrum tua
Scientiarum terminus, morum pater
Catone dignum Iunius collet caput.
Illicfenatus, totque Phoebei patres
Hinc indelongum fyrma vifuri trahent,
Et omnis anfus condet affenfus tuos.
O quampotentes cordibus motus ciet
Vis prima laudum! quam potens rerumfitis
Ardore pulchro pectus erectum quatit!
Attu beate, fen Pyrenes horridos
Ultrareceffus tendis, aut nostro procul
Divisus orbe barbarum calcas gelu;
Nostri memento, postque, defensam fidem,
Fidem quoque isthancHeinsijferua tui.
In obitum Nobilissimi & Clarissimi
PHILIPPI MARNIXII
SANCTALDEGONDII,
optimè de se meriti.
MEdulla reram, vita disciplinarum,
Facetiarumcorculum, pietas tota,
Excelfioris arxdomusque natura,
Penns
[p. 204]
ddddPenus sacrorum, lampas alta Eelgarum,
Aeternitati natus, arbiter morum.
Siplura quaris hofpes, hic iacentplura.
IOSEPHO SCALIGERO,
Eruditionis Principi, Temporis Restitutori,
felix anni exorientisinitiumoptat
DANIEL HEINSIUS.
Ad ANNUM & TEMPUS.
Rigo rerum, menfium bis(ex pater,
Ingentis ani, faculique pertinax
Rotator Anne: mille qui gyrisfoles
Redire eodem, quique crescendo peris
Pereundo nescis, tege prodigus tui.
Perdis, sed inte. Inque quoque ô bifrons Dens
Cenforge, rergi magni lustrator tui.
Tuque ille rerum trux vorator omnium
Tempus renascens, vindicem tibituum
Nobisgeferua, feriorque fit meis
Luxillafatis, cumsolo & mortalibus
Ereptus oris Iulijsacrum genus
Heroas inter Caesari iunctusfuo
Caeli patentes arduus tundetfores.
Tempus memento, votage exandi mea,
Nobis tibique confecrata: nec potes
Sernare nobis nolle, quemferuas tibi.
SCRISYLVE.
[p. 239]
SCRIVERIO SUO,
de filiolo nuper nato.
Tvilepores, Scriveri, parvus tuus,
In ore cuius, cuius in blandis genis
Pudica mater vinit, &dulcis pater,
Mox insolenti leniter ferpet gradu,
Mox&süani blasus alludetsono,
Fanoque parvum condet &pluma larem:
Ridêre noli: totius praludium
Instantis avi primus est vite lepor.
Virisquoque ipsisgratafunt crepundia
Opum capido mollis, aut honor levis.
Ridêre noli: ludibunda res homo est:
Semelquepueri nascimur, semperfumus.
ΓΕΡΙΤΑΡHIUM
7
Amplissimi Clarissimique Viri
CLAVDII PUTEANI.
ITIc tumulus tres unus habet.ter vina Viator,
Unique ter floresfere.
Treis quos unus amor tenuit, tenet unafepultos
Tellus, brenique vinculo,
Amplexuque leni pariles amplectitur umbras.
Ah cum parentibus suis
Claudius hicingens ingenti clauditur urna,
Togage purpuraque hanos.
Qui regis cor dulcefuit, qui dextera regni,
Tuique
[p. 240]
Tuique pars ô Gallia.
Mitis amor blandis placidè sic iunxit amicis.
O dulce foedus! en iacet
In tumulo matris, iacuit qui matris in alvo:
In matre vivus, cumque matre mortuus.


AD ANDREAM REY
Polonum, de optima
Republica dispu-
tantem.

EX quo superbo fraena summisit Deo
Preciosus orbis, ferreisque mentibus
Violentus haeres Iupiter leges dedit;
Fugêre divi: versaque in sedes suas
Postrema sacros extulit Themis gradus
Pertasa nostri, cumque mortali grege
Divisa magni regna fixérunt Dei.
Orbemque nostrum fastus & periuria,
Legumque nullis impedita vinculis
Fraus occupavit: dum suum tandem scelus
Sceleris secuta est pericax licentia.
Haec meta rerum, cum per exemplum suum
Nefas cucurrit, criminumque copiâ
Patrocinari crimen occaepit sibi.
,, Origo legum iusta mortali fuit
,, Iniustus error: & modum primum sui
,, Vis ipsa fecit, impotensque, iniuria.
Tandem suborta sancta maiestas virûm
[p. 241]
VeritenaxLycurgus, &durus Solon,
Etcontinentis pectus hirsutum Numa,
Fato superbis additum Quiritibus,
Clansere muros maenibus, paenis viros.
Horum nepotes certa pervestigia
In alta niti, latinfque publicos
Virtutis alma prorogare limites,
Imaginemque, quaerere in terris poli
Maiork.At tu regna, tandem, turbidic
Septentrionis impeditafratribus,
Malignus usque queflagellat Iupiter,
Schytas rebelles, & pharetratumGetam,
Cui tecta plaustrum, cui vagabunda domus,
Respublicaque, mobiles currus erant,
Prabere victas legibus coges manus.
Anacharsi salue noster, o binominis
Potator Istri ter beate, patrium
Ardente mentis igne perrumpis gelu.
IN FEUDA BATAVICA
Ampliss. Viri
CORNELII NEOSTADII,
Curiae supremae Senatoris dignitissimi, & Academiae Lugduno-
Batavae Curatoris prudentiffiimi.
GEns contumacis magnaNerei viltrix,
Spumantis unde que volas per anfractus
[p. 242]
Obmurmurantem fluctibus secans pontuin.
Audax Barane, patria sacras leges,
Et inra praescribend agentibus victis,
Fendique prisca scita, que Neostadi
Mens alta magno dictat è tribunali
Agnosce victor: Sancta namque, maiestas
Auctoritasque temporis vagi cursum
Horum sequetur, aque mensium lapsu,
Etinfe eunte circulo levi annorum
Id impetrabit, quod negabit hoc aevum.


In effigiem C. V.
PAULI MERULAE
Historiographi & Cho-
rographi, Rectoris
Magnifici.

HOspes Batavi Merulae vultum vides,
Qui sceptra Leyda sacra Musarum gerit;
Orbem dat orbi. Restat externis nihil.
Terram Batavi fabricant, subdunt mare.


IN OBITUM
Clariss. & Reverendi Viri
FRANCISCI IUNII.

Missa pofcunt lachrimas: praesentium
Secura rerum turba mortales sumus,
[p. 243]
Ingrata vinis, astimatrix funerum.
Hinc cum supremas instat exactor Deus,
Foresque pulsat, evocatque, condimus
Anile maestis carmen eiulatibus.
Hic ordo vite est: qualibet ficfors perit,
Placet, serò, quicquid ereptum nocet.
Viator asta: victor ille Romule
Gentis panorge, Septimontiy pavor,
Denatus illo conditursub marmore.
Illum Batavus nominis tanti memor
Fidele pignus seruat, atque orbem docet
Fonêre vinos, lachrymare conditos.
Nunc ille noster prapete enectus gradu
Cognata cernit sidera, & mundam nonum,
Mundum citatis igneumflamma notis,
Quà nec Batava puppis, Indorum fali
Superba victrix, hofpes aut vaguspoli
Alesfecundopermeavit remige.
Nos triste munus, lachrymaque perpetes,
Fraterque, nigramortis exercet dolor,
Donec vocamur, parque nos iubet dies
Fatalemagno reddere expenfum Deo.
Gemas Viator: lachrymas urbs te rogat:
Gemas Viator: causa nos duplex premit:
Leide sepulchrum, Iunij bustum vides.


[p. 244]

IANOIONAE DE LA FORCA-
DE VASCONI, cum discessurus dis-
putationem suam IOSEPHO
SCALIGERO in-
scriberet.

,, QUicquid süave, quicquid optatum diu
,, Vis caeca Sortis, vel potens fati Deus,
,, Et fabulosae & Parca vis licentia
,, Usquam caducis annuit mortalibus
,, Audax tyrannus sponte dissolvit dies,
,, Finisque rebus semper it nostris comes,
,, Nec inter ipsas cura mutatur vices.
Quondam ilia nobis Iane lux fuit, fuit
Lux illa nobis, qua süavis ocij
Beatiores iunximus laeti dies.
Illic lepori, & innocentibus iocis,
Bacchaque, quicquid pace Musarum potest,
Datum subinde est. Sic inventa molliter
Severiores laeta decurrit vias,
Curasque tingit: nec Camoenarum chorus
Molli recusat irrigari gaudio.
Musaque sacris innatant humoribus
Ut rore tellus, vere cùm primùm nono
Humus süaves imbribus laxat sinus.
At nunc eundum est: Heinsioque surripis
Quoddesparenti patriaeque: sed tamen
[p. 245]
Prius Batavis reddis hoc ipsum tuis,
Tibi quod illi; Inlijque maximo
Nato Minerualfoluis, & terresimul.
Abi beatus: vindicasti ze tibi:
Debere nullis iam potes mortalibus.


PAULO HELFRICHO

Iuris candidato.

,, SCientiarum caeca per divortia
,, Aetatis orbem, deviasque, semitas
,, Natura furtim ducit, & pellex sibi
,, Veram sciendi sponte praecludit viam.
Hos namque, rerum quos & indolis trahit
Sublimis ardor, pectorisque vis agit,
Et veritatis ipsa mens pulsat fores
Vocabulorum vana per deliria,
Umbrasque rerum, blandaque oblectamins
Nascentis aevi saepe tranvsersos agit.
Sic vita ludit tota: & infantes sumus
Simul senesque, sic lewes pergunt dies,
Cunasque semper litterarum voluimus,
Et inchoando tempus aetatis perit.
Te civitatum cura, te proles louis
Helfriche noster, Caesarumque municeps,
Errore caeco mentis. & superflua
Emancipatum lusibus scientiae,
Regina vita, magna purpura parens
Astraea sacr. destinavit ocio,
[p. 246]
Et vix inuenta compotem prima, tamen
Altis virorumfegregavit aufibus.
Hicfixus hares, hicvagamfistis ratem,
Etfumma vitapars rudimentum tibi est.
InLogicas assertiones Viri Doctissimi
IOHANNIS POLYANDRI
REgina mentis, sacra veri regula,
Sublimioris femen antiquum Dei
Ratiomagistra, tot tenebrarum lne,
Nec expiandis occidens erroribus,
Iam penè conclamata, iam solo iacet
Depreffa cacispectorum ludibrijs.
,, Sopor diürnus, somniumque, pertinax
,, Haec vita tota est, ludicrâque imagine
Fucoque inanes detinet caco viros:
,, Ixionesque turba mortalessumus
Opinioni nara, qua dum vivimus
,, Elandis in ulnis dormientes detiner
,, Cunasque, versat, fabulisque inanibus
,, Excludit alma verit tis munia.
Sic vita cedit tota, fiu cupt dies,
Peritque semper quicquid elapsumfuiz.
Tufluctuantis, tu laborantis dea
Signum profanis extulifl: mentibus
Ex arce veri. Tu volucris in modum,
Cristata lucem voce que refert nonam,
Altum soporem tollis, & reddis diem.
[p. 247]
Nunc anteacta noctis illa somnia
Ridemus omnes, luce perfusi tua.
Metusque vanos, & caducagaudia,
Quacunque vita longus induxit sopor.
Vagamur omnes, deniysque moribus
Caligomentes caca palantes agit,
Opisque egenos, auxilique nescios,
,, Et civitatis exules nostrefumus.
Tutecta redde, cogedisperfum genus
Polyandre noster, praestitesferna deos,
Condasquesacra veritatis maenia,
Troiaque priscos redde subversa lares.
Inobitum
Viri Amplissimi
EVERARDI POLLIONIS.
ADita viator, paululumque si lubet,
Demitte vultum: mater hoc tellus rogat,
Memorquefortis lachrymam fundas tua.
Hucimus omnes: inchoarespes vagas
Nimisquelongas Pollio raptus velat
Sibisuisque: prole qui dulci carens,
Nondumque casti vincula expertus thori,
Viduam reliquit patriam, arque orba nurus
Quas a cruenta indicisfententiâ,
Juris Sacerdos, mysticique Caesaris
Oraculorum compos, & legumsciens
[p. 248]
Patrocinante vindicanit regula.
Atmoxinuenta victor, ante annosfenex
Ingentis aulasacra per subsellia,
Enectus, annos mente pragressussuos,
Nondum maritus, patria pater fuit,
Togaque culmen confilige; dumm simul
Summumqueshonorem clausit, & vite diem.
Hic vota cessant qualibet spes huc redit.
Namque illud omne quicquid orbis dicitur
Globus pusillus circulusque est: quem Dies
Anusó versat Sors, incerta vices
Agunt perenni mobilem vertigine,,
Rotaque adinstar voluit hinc spes, hinc metus,
Etinsolentis gandij comes dolor.
Donecsupremu terminus compendij
Necessitatis durus extreme pater
„ Scenam miselli complicat ludibr ÿ,
,, Mentenque menti reddit, & terram sibi.
In Symbolum Doctissimi Viri
HENRICI SCVLTETI Silefij.
VOLUPTATE CARERE VOLUPTAS EST.
MEns universi, spiritusque totius
Caelestis orbis, perque candentes globos
Diffufus ethre, cunctaque ante exordia.
Ortusquererum, totus infufussibi,
Quemsub tenebrispalpitans perennibur
Humana
[p. 249]
Humanafrustra turbanuncupat Deum,
Egena vocum, netfatis capax poli;
Epuluere atro, squallidige fordibus
Inane pondussubricarat huicsacrum
Aeternitatisfemen infudit sua.
Ergo illa matrisfaedapars tenaxfue
Excercet acrem protenustyrannidem.
Originigesemper incumbit fue.
Presentibusque gaudet, & terre modo
Infixa pallet: hinc voluptatessibi
Deducit omnes, diligitque quod videt;
Sublimiora nescit. At pars altera,
Magnique quicquid spirat in nobis Dei,
Futura mente voluit, &periculi.s
Exsurgit ipsis, igneisquese ciet
Inalta curis, ipsaque exactrix (ui est,
Obsoniumquementis excelsa est labor
Scultete noster: VOLUPTAS SIBE
PRAECIDERE OMNES, HAEC VOLUPTAS
MAXIMA EST..
1
LU
C
DAN
[p. 250]
DAN. HEINSII
ODA
InClarissimum Iuuenem
JOHANNEM GERNANDVM.
Ampliss. Viri D. D. IOHANNIS GERNANDI
confilarij Palatini
Electoris dignissimi
filium,
Cum XIII. aetatis anno Basi-
I
leae Philosophiae & MathefeosMagister
crearetur.
Ncontinentisprogeniespoli
Bellator audax Rhene, bicorniger
Regnator unde, quem proteruus
(Ogygiagenitor chorea
Saltator Euan ambit, & amula
Cumviteflanam mifcet arundinem;
Quemnam Batavorum superbis
Littoribus medioqueponto
Poscis canentem, magnepater?cüi
Subiectaferis regia curribus
1
Phoebi
SYLVE.
[p. 251]
Phaebi laborantissub atro
Gurgite, terdomitusque, Vesper,
Vesper marina fractus adorea
Non emulandos inuideat modos,
EtDis amicum, &perduellem
Hesperij veterem tyranni?
Primussonanti vectus ab aquore
Spumante curru, quem Iouis horridi
Infana tempestas, & atri
Auster domitor profundi,
perfequar,
aget
AurigaNer êi dicere
Gernande, quis tefustulerit Deus,
Supraque mortales caduce
Legis, & immemorem iunenta,
Aequisque mecum conditionibus
Aeno minores ire per impetus,
Annosque vita negligentes,
Et vacuas agitare Lunas.
Iam nunc paterna debita purpure
Assurgit atas, Socraticam domum
Emensa, virtutisque dure
Confilys veniens in anum
Munitapectus, nixaque ferrea
Antiquioris visapientia:
Quali vel incompti Catonis
Corrigidi patiens honesti,
Victoremaius Caesare, fatage &
Necessitatem rupit aheneam:
Sortem recedentem, &superba
1 Mente
[p. 252]
Mente, Deos toties labantes
Auertere aquo lumina dedocens,
Puroque iusto, cui patria comes
Itfancta libertas, fidesés, &
Propositi generofus ardor.
„Mens alta instis nixafecuribus,
„ Auctorque, recti casta licentia,
Centumque, vadicesjub imo
Pectore agens animosa virtus ددر
,, Errore mentemdiluit impio:
Primum beatis fixa scientijs,
„Conversa mox altos in vsus,
,, Etpopulum viriofanentem.
Sereniori quatamen ocio
Alterna mitis tempora dinides,
Occulta terrarum, & negata
Inucnies numeros arena.
L
Quo Capricornus, quo melior Lea
Fluctu pauentessolliciter rates:
Quo nymbus Hadorum, feroxques
Hamonio iaculator arcu
Intentet atras aquoribus minas,
Tortoque cantesgurgite vviissfabi
Impune circumfultet, unda
Imperio, domingque Luna.
,, Inexpiatis funcia laboribus,
Natura mentem postulat igneam:
,, Fascesy, paulisper, vagage
Ponere amat strepitum corona.
[p. 253]
Spes innocenti maxima curia,
Legumas custos, &&freleri panon
Venture, fallacisge turba
Confilo, patrie ruenti,
Vicumque, caeli miffus ad innios.
Terraque tractus gentibus imperas
Necvocis expertes lyrage,
Nes cythara vacui fequemur.
In Natalem Incomparabilis
JOSEPHI
SCALIGERL
Etrusca Dinûm stirps, Latiâmanu.
Vincinegantis gloria Caesaru,
PerregnaMusarum, per amplos
Inl:ade proanum triumphos,
RegesésThuseos;parcepater pater
Canumque curis subtrahe verticems
Estmeta, feruentemque mentem
Herculea probibent columna.
Sapè obligatus muneribus tuis.
Recurrit annum, necdominofuo
Indulget atas: at citatis
Tempus edaxproperat quadrigis.
Nobis inuentas, plenaque sanguinis
Vis altapulfatpectus, & aurens
Lanuginum pictor virentem.
Elore nonosubijt genarum
[p. 254]
Autumnus orbem: purpureis tibi
Inobsequentes temporibus nines
Spargitsenectus, ausage alta
Etpatrios animi calores
Includit atas: te Superum preces,
Etgens auorum regia caelitum
Poscunt Olympo: tesupremum
Scaligeri repetent tyranni
Humi morantes: tecum atqui tui)
Terras relinquent: totaque gensfimal
Mortalibus non imputanda
Ludibrijs, Superum Deorum
Asscripta caetu, debita sidera
Sero renifet. Quodfupcrest tibi
Securus indulge, lenesqz
Concilijs adhibe Camoenas.
Qualem Batavi, Romuleis nihil
DaturaMusis, regia Nerei
Eduxit Hugonem, superbis
Inuidiam opprobriumque, Iberis.
Cui non Latinum nomen, & amulas
Intonsa priscûm turba Quiritium
Laurus, nec AEgidaminaces
Praripiant veteris nepotes.
3, Parcusbonorum commodafaculi
»Certis resignat temporibus pater,
»Nec cuncta non equus sub uno
Exhibuit fua dona calo.
Tenecnepotum cura, nec anxio
[p. 255]
Spes liberorum pectora dividit,
Arcusos pratervectum & acres
Cyprigena lenioris ignes.
Beate, quamuis necthyasi potens,
Necsub innenco dissimules Deum
Graiusque dextra fulminator
Enceladiferias parentem.
Si nec moranti dulcis inertia
Virtutis alma succuba, nec Venus,
Aut callidoferpens veneno
Pieridum violator Euan
Olimpatentes pectoris ignei
Invasit arces: integer arduos
Visure Divos, heic corollas
Heic tepidas tibi ponit aras
Denota Musis Heinsiada manus,
Serisi natus Dousa nepotibus.
Heicheic, pater, latus quotannis
Propositique reus Lyai
Diem morabor. Vos comitum manus
Cietesanctis nomina vocibus,
Totumque feruare immerentes.
Iuliadem probibete Divos.


[p. 256]

DANIEL HEINSIUS

PRO AURIACO SUA.

AUriaci cineres, umbra indignata tyrannos,
Nassoviûmque heroum animae. Tuque aequa parenti
Progenies immensa tuo. seu fulgida coeli
Metiris spatia aut aequalem in pulvere circum.
(5) Aemulus Euclidae veteris deducis, & astra
Igneaque aurati percurris lumina mundi,
Tranquillae lene pacis opus; seu fervidus inter
Tympanaque fremitusque virûm provectus, Eoâ
Purpureus galeâ, & niveis conspectus in armis
(10) Spumantem pertundis equum, dum vertice summo
Nutat apex, tremulique adverso flamine coni
Cristaque turbato circum tremit horrida vento,
Terribiles*inter fremitus; seu sulphure & atro
Armatam Iovis igne manum, flammataque coeli
(15) Nubila, & ardentis sonitus imitaris Olympi,
Immensumque novo perterres fulmine mundum
Oceani terraque potens, vindexque parenti
Tandem nate tuo, tumilique exactor & umbrae,
Ingentisque animae. Tuque indignatus Iberum
(20) Aequoreae regnator aquae, magnoque Quiriti
Acta per aequae nos confundens nomina fastos,
Aeterni comes imperij, consorsque laborum,
Tum quoque, cum rerum dominum, ingentesque secures
Victaque Romanas tremuit Germania virgas,
[p. 257]
(25) O Batave immensi maris accola, lucis Eoae,
Fortibus exultans spolijs & divitis undae,
Memnoniamque domum, & magni Titanis egentem
Praetergressus humum, multumque errantis Iacchi
Amphitryoni ad que extremo in littore metas;
(30) Huc agedum spectator ades: dum fortibus ausis.
Ignavam calcamus humum, fretique inventâ
Tollimur, & priscos vaga mens se tollit in Actus,
Horridaque ingenti percurrit pulpita socco,
Et thyrso percussa venit: qua nobilis ante
(35) Mens Grotî divina mei, qua corpore parvo
Cincta, per immensas rerum diffunditur oras
Causarumque vias, diu interclusa tenebris
Dirigit ardenti Batavum vestigia passu:
Orchestramque invectus eo. quo tigride raptum
(40) Pampineâ trahis attonitum per nubila pectus
Magne Mimallonidum genitor? date vela Batavi,
Surgenti date vela. feror feror. ebrius Evan*
Semivira cinctus choreâ, & bacchantibus Evoe,
Et madido Satyrûm gemitu, & nutante Sileno,
(45) Signa movet, motusque animi serit, imaque cordis
Excutit, & totum distillat ab aethere Nonnum.
    Cernitis? immenso trepidant proscenia motu
Sub pedibusque exultat humus: spectateBatavi:
Nassovius dux magnus adest, ac lumina coelo
(50) Tollit, & ingentem defigit in aëre vultum:
Non fraudes mens alta pavet, non fata necemque,
Degeneremve heroa*dolum. Non invidet hosti
Fallere posse suo: soli hoc concedit Ibero.
[p. 258]
,, O fatum! ô crudele nefas! sors improba! cunctas
,, (55) Admittit fortuna manus. non abnuit ulli;
,, Angustum est virtutis iter. Mavortius ille
Ardor, & augusti vis pectoris; ille tot ante
Exuvijs, titulisque ducum sublimis; ab hoste
Vulnere qui pulchro meruit confossus, & ictu
(60) Caedi posse suo, (Superi & crudelia fata!)
Latroni servandus erat! patriaeque ruinam
Duxit, & ingenti tremefacta Batavia motu
Externas invicta manus, Siculumque tyrannum
Horruit, & sero venturum è littore regem.
    (65) Cernitis ardentem piceâ fuligine taedam
Foemineosque habitus, & tetrae virginis ora
Sanguine fumantis calido, & serpentibus hydris
Colla per horrentesque comas? prorumpit Erinnys,
Alteraque Alecto Siculis emergit ab oris.
(70) Estne aliquid supra stridentia colla Megaerae
Tisiphonenque Dei? quod nec Iovis ille ferarum
Immitis domitor, genitor;e Palamonis olim
Horruit, aut Diris ultricibus actus Orestes
Per scenas Danaûmque choros? nec Graecia nempe
(75) In furiassat is una fuit. Maiora Batavi
Vidimus, & toto pelagi seclusimus asstu.
    Cernitis indigno perfossum vulnere pectus,
Oraque torpentesque genas? En nobilis atro
Sanguine suffusa est Divae morientis imago:
(80) Libertas iacet, ite viri: complexaque funus
Magnanimumque heroa tenet, gemituque Batavam
Cum domino conclamat humum, trepidumque Leonem
[p. 259]
=== Deserit, & nostris properat vestigia terris.
Quò gressum quò Diva mones? adeone Deabus
(85) Venturi mens caeca sua est? Necdum altera rerum
Argumenta tamen, necdum exultantia campis
Agmina, victricesque Aquilas, natumque tonantem
Circum castra vides? Quantum tibi restat Ibere
Sanguinis! inmensam Frisiorum è littore nubem,
(90) Et coniuratum video descendere Geldrum,
Mattiacumque undae domitorem, altique Batavum
Contemptorem animi. Pater ipse è littore Nereus
Ingentes populis animos & corda ministrat.
Illum indignantem multum, multoque furore
(95) Indomitum, totumque in littus cogere Pontum,
Et vastam spumantis aquae sustollere molem
Aspiceres; undae auderet quod credere Vesper
Et Siculas frustrà Batavis immittere puppes.
    O animi, ô proles Neptunia, nataque rebus
(100) Pectora; Tempus erit (me si vis inclyta fandi
Surripiat cinerique meo, & mortalibus umbris,
Fatalesque, colos extra, atque ignobile lethum
Constituat tumuli ignarum & caliginis atrae)
Quo clades Thurnouda tuas, lethumque Philippi
(105) Nobile, & Eoi perruptas littoris oras
Expediam ingentis voti reus, armaque & enses
Nassovios: iuxtaque eterni nominis Hugo
Ibit, & ereptum patriae donabit Erasmum.
Illi iunctus ego (si quid tamen hac quoque si quid
(110) Carmina venturis valeant promittere saeclis)
Illi iunctum ego, motusque animosque virorum
[p. 260]
Armade, fortunasge, rerum ingentia cepta
Perpopulos urbesque feram, magnique Thuani
Limina, & extremam Celta properabimus orams.
(115) Et fines Ligurum, & pradinitis ostia Rheni.
Intered Heroes patry: Tuque arbiter horum.
Caesaris inničli stirps, Aeneadumque ruinis,
Et fortis rabie & crudelibus altior annis
Regnorumque minis; Pater, o pater, annuereptis
(120) Inliadedux magne meis, caneage Senator:
Incipe cessantifremitus indicere turba,
Ambiguosge ciereforos, vulgique tuentic
Percuneos lat ègeminandas ducere voces.
Ipse ego pacata folijs eninctus olime
(125) Sacraferam, Heroasy, tuos, & magna ciebo
Nomina, Veronaque deos, Mane/g parentes,
Casareoge eterna feramfolennia busto.
Tu quoque tu, cui fata virum, multumge labantem
Victuris patriam fas est committere chartis,
(130) Boisoti pars magna tui, quo prastite nobis
Inclyta Lugdunum domitum defendit Iberum;
Fas fit, fas fit, Dousa, mihi, tam grandibus atras
Praesidijs nebulas, fit caligantia fati
Pondera, & umbrosa tenebras perrumpere terra,
(135) Sordentesque, hominum curas, vige alite mentis
Aethera vicinum legere, &sublimia rerum,
Inqúe Sophoclaas animum demittereMusas.
At tu ingens anima, & nostris innixa cothurnis
Tendis ovansper inane, sologe emissue, Ibero
(140) Terribilis spolio, & Maurisindutus opimis
[p. 261]
Immensum moliris iter, quaque aëra latè
Tundis & heroo prauerris nubila passu
Auratique fores premis atheris; omnis ab alto
Cedit Iber, umbramque tuam tremit: ipsaque late
(145) Flammea turbato subsidunt sidera vultu.
Sis felix, natumque diu, securus ab alto
Barbaricas ternas poscentem in pralia turmas,
Et patriosmuito pacantem sanguine Manes.


Pro SILIO suo ad Illust.

IOSEPHUM SCALIGERUM
Iuliade, magni vis & sublimis imago
Caesaris, ingenijque ingens, decorisque paterni
Posthuma lux, consorsque anime maioris ab alto.
Magnefenex, cuisehac tandemsuperanda referuane
Tempora, tot priscis veterum labefacta ruinis.
Cui vastistellarum orbes, & mania cali,
Totage Nature validis innixa columnis
Machina, nutantes summitrens cardinis axes
Vimentis perrupta patet, lux publica cunctis
Exoriens, cacafé, errorum mille tenebras
Difentiens, vastasque illustrans lumine terras,
Haud ufquam genitore minor, mens ipsa parentis
Naturaque ingentis opus, cui Dadala rerum
Maver inexhaustos nascenti indulsit honores,
Extremum conata decus, totofque labores
Et vires emenfafuas, sesege coacta est
Vincere; dum tantum terris educere lumen
[p. 262]
Aequalem’que patri, & vestigia nota prementens
Certat, & antiquas Fatorum evincere leges,
Humanumque genus, cacisque infixa tenebris
Pectora, palantisés foli ludibria, certo
Illustrare die, tenebrisque infundere lumen
Scaligera degente, cui Manortia quondam
Munera, & arata vibranti robora dextra
Procubuit genus Aeneadum, Tiberinaque lat è
Ostia, turbatos undantisanguine rinos
Ad fontes egeresuos, dum te ultima rerum
Spes, orbi immortalis honos, extremaque gentis
Meta tua, sani nil quicquam Martis egentem
Inlius antiquo Gallorum protulit orbi,
Effigiemásfui, vinisque exsculptafiguris
Mentem animumque, tibi, totasque èpectore dotes
Divina transfudit ope, ut postfatasuperstes
Innatofitplenafuo virtutis imago.
7
FaxBatavûm patriage, & quicquid lucida Phoebi
Lampas anhelanti perlustrat luminis igne
Excedens splendore tuo, spolijsque superbe
Europaque Afiage, cui prudentia rerum
Subiecit victa longo ordine nominagentis,
Sub pedibusge Salum, atque errantis nubila turbe
Securo spectare dedit, nec plausibus ullis
Sollicito, vanaque ultrà clavescere laude,
Indicio contenta tuo, dum splendida gentis
Scaligere monumenta, atque insuperabile fatum
Regalesque atavorum animas, nil tale merentes,
Volvis, & antiquos famâ super ethera, finis
[p. 263]
Principiumque, tuefers nobilitatis, & idem
Nobilitas tibi tota tua es, virtute parentis
Felix; ille tua: nec enim protendier ultra
Vis humana queat, non si Parnassia rupes
Extremique aditus Musarum, atque inuia Delphis
Saxa, Sibylliniquelares, & credula quidquid
Famaparens veteres hominum transmisit ad aures
Vim certet conferre suam, nonsiamula Phoebus
Ora movens, centumque aditis cortyna reclusis
Vocibus eructet trepidantem pectoris astum.
Lux Gallis erepta tuis, Batavûmque colonis
Lucifer, immenfas transcendens fulmine terras
Ingenique, rutiloque accedens proxima quoque
Fulgure flammarum, innenumque, arrecta prehendens
Pvitans ire per auras
Et maiora solo tentare, & lumina multum
E flammis accensa tuis, efferre sub auras
Aetheris, & notas natura evadere metas.
Haud secus ac moesto tenebrarum ob nubila vultu
Cynthia, concessis imitatur currere bigis
Luce carens, obscura oculis, & non sua tollens
Lumina, fraternos emulget cominus ignes.
Ergo age primitias animi, atque exorsa labantis
Ingenque pater, & tentantis magna inventa
Auspicio ductuque tuo, dasurgere in auras
Ingentemque, aperire viam, rape numine mentem
Afflatuque tuo, leviterque aspiret eunti
Nominis aura tui. Viget o viget impetus avi
Et mentisat dulcis honos, da assuefcere Fame
264 DAN. HEΙΝ.
Et sensim maiora sequi, nec vulgus inane
Inter, Grignanas hominum sordescere laudes.
O quis erit qui me tenebrifique Acherontis & ombra
Surripiat, celfoque cuectam lumine mentem
Donet inaccessas Heroum accedere turmas
Etgenteis lustraretuas?fipectore nostro
Dulcia tentantes fedemfixere puella
Virgineufque Helicon, &debacchata Camanis
Orgia, conatusque lenes, O qua vehat illum
Exoriens Aurora diem, quo Caesaris arma
Ardentesque in bella viros, Sonitusque, rubasques
Vectus equo maioresequar, per inania mentem
Turbinesubuectus calido, & stridentibus alis.
Nunc tamen o rebusq, tuis, animisque tnorum
Anibal, & maesta praludant tempora Ronta
Iuratige duces, Martiquehabitatasuperbo
Pectora, & infanstostillantessanguine Canna,
Et Capitolino nutantes culmine Divi,
Scipiadaque &Pantus ovans. Pars magna Deerum
Cura poli Superûmque, cui felicia caelum
Sidera, stellantemque, asignat Iupiter axem,
Seninuat, Orion flagrantem’ubi fervidus ensem
Sideribusque alte radiantem, & luce coruscum
Aetherea quatit, &folitos assurgit in aufus,
Sinesub extromis Aretoa finibus ora
Spumantemque dracone viam, quàdistinet vrse
Robora, vel quàpurpureo pulcherrima vultu
Manenono gelidas Tithoma discutit umbras,
Quicquid eris, (nam te haud doctarum donafororum
[p. 265]
Spreturum manifesta fides) tibi sacra quotannis
Muneraque, & meritas referemus carmine laudes.


DANIELIS HEINSII

SATYRA

in Historicos nostros.

SIc equidem est. ex quo Divûm fabricator Homerum,
Dadalus ingenij, lachrymantem fecit Achillem
Latrantis stomachi solamen, & inter Achivûm
Orgia, mendicas iussit servire Camoenas;
Nil vetitum est Musis mendacibus: ille favoris
Fiat ut Augusti pugnacis publicus anceps,
Aut patinas lingat post sex rapidos paraaitos
Versibus Aeneam Libycum deducit in antrum,
Barcaeae tepido captum meretricis amore.
Inde aliud super atque aliud: stat in arbore virgo,
Atque aliquisfano commutat membra leone.
Quid mihi, Di Superi, si quis Telamonius Aiax
Septem terga boum Troianum vertat in hostem?
Quid mihi, si tractum post Hectora vitta gementis
ExcidatAndromaches, quā tradidit alma Cythere,
Cum pater Eetion generum, nataque maritum-
Sumeret, & Phrygium iunxisset dote tyrannum?
Quid mihi, si canam Saturni fallere barbam
Iupiter instituit?si matrem Iuno Cybeben
Effetam deludat anum?celansque parentes
Rex Superûm vxorem subigat pariterque, sororem,
[p. 266]
Scilicet, atgeprius quam coniuxfiat adulter?
Họcopus. hincrancaconquirunt undique fauce
Grammatici quod edant: buc primos duximus annos,
Inclyta virtutisfunthecpreludia nostra.
Nil superestigitur mentitum cumfit abundè,
Fallacesque viasscribendi implevimus omnes,
Nil superest, nisi vera loqui: prostateCamaend,
Etfaciles aufus spiratefanentibus At vos
Mittite me Batavi, procul Aloidaque columnas,
Etgelidas ultraglacies, ferumque, cubile
Noctis, & extremam, qua fertur in equora, Thetyn.
Quidfaciam infelix? non possum credere quicquid
Efuriens.Tragoras misera duce condidit alno.
Historias nequeo mendacesscribere vobis,
EtGanymedeam Baranis confundere gentem,
Aut campos ubi Troia fuit: Cattasque potentes,
EtproculHollandas Phrygÿs deducere reges.
Hicetenimfi cui tepido nidore culina
Ridet, & assiduo pallent laqueariafumo,
ConfulitHifponem, qua parte vel Hectora tangat,
Vel Priamos llosque fenes: quis sanguinis autor,
Dardanus Acrisiusne pater Siler ille repente,
Iamgranis, & vultum corrugat, athera lustrat,
Fitque locuturosimilis. Tandemque roganti
Nesso quam magni membranam nominis affert,
Aut carieputremtabulam, aquanamque Sibylle
Undigefordentem patriosquallore papyrum
Ernit: & tineis autoribus omnia monstrat.
Hic Hecubas veteres loquitur, Simoëntaque Rheno:
[p. 267]
Miscet, & ignara consensum postulat aula,
Premiaque & cenas populo mercatur ab ipso.
Ast ubi iam quisquam (miseris que vana libido)
Commodat affenfus, hicsidera pulfat, ovansis,
Qualiter enictis Marius, vel Caesar, Iberis,
Altior exurgit, cristasque assumit, & omnes
Errores pede, Dousa, tuos ostendere solo
Iactat, avosque suos, defunctaque nomina luce
Patricios veteres crepat, & divos animales.
Quod superest tempus Titanibus applicat ipsis,
Quosque semel Divum rex perdidit, excitat. attu
Inpter hic noctu vigiles educe, poloque
Praesidium dispone tuum, dimisaque caeti
Undique fortiti circundent atria Divi.
Nasciturhic Otusnouus, Enceladusys; Gigantes
Parturiunt libri: nec Pelion Ossaque nobis,
Sed frons est perfricta fatis, qua scandere montes
Andeat, & caelum profugis encriere Divis.
Quid mare veli notu, Batavi, quid dissita rerum,
Erdebellatos Bromio percurrimus Indos?
Quid vigiles inter pluteos, Nerine, soporem
Nocturna toties proscribis teste lucerna,
Et caput innixum digits, fortasse, duobus
Purpureos legum titulos ediscere cogis,
Caesareosque apices consultaque? nam Tragoras fo
Autfortuna velit, fies rexprotenus. Idem
Cecropio quanvis deducasflemmata Codro,
Bisque lonem proauum numeres in viroque parentes
Affnet auriculas afini, caudamque, leonis,
[p. 268]
Autfpolium, & Luca dente bouis, & caput.Atnos
Iupiter alme viri fumus, Empusamque, Laresque...
Liquimus, & Lamias, &blando quicquid alumno
Noctis in aduentum pater ant nutricula narrat.
Interea raucis feruentfora nostra querelis,
Pallidaque erramus circum subsellia; maesti,
Et capite obstipo: barbâque adseria versa
Vix matutinamdetersi mane pruinam,
Ieiuni miseram cunétando verrimus aulam,
Patroniquefores, reiecturumque pauentes
Limen adoramus: tacitedum ianua tandem,
Magnifica, & domino similis, nec prona rogantt,
Paulatim dubias deducit cardine valuas.
Hic aliquis tandem longâ comitante caterud
Sesqui-Catofenfim egreditur, trepidofque clientes
Eminus, & longam circumspicit ordine turbam.
Olli interfefe trepidare, & multa panentes,
Hinc atque hinc molles aditus tentare loquendi,
Spemque metumque inter dubio procedere passu.
Atque aliquis, cuius nondum pudor omnis ab ore
Exulat, aut placidis percussus pectora Musis,
Ignarusque fori, quales ego, Cottaque noster,
Relliquia veteris Saturni, fabula vulgi,
Ultimus egreditur procul, & vestigialongè
Pressa legit, sequiturque patrem non passibus aquis..
Quid tamen hac aut illa iunant? indignorAlane:
Ventidiusforatotus obambulat, Aulus agello
Autoperas locat, aut hirfuti more Quiritis
Lnualidas patrioglebas innertit aratro.
[p. 269]
Tu faciles inter, Scriveri dulcissime, curas
Ocia consumis. Tuque, & tibi quam bona Cypris
Tradidit, hybernas noctis comburitis horas,
Faenoris ignari, partesque fovere. Tamen tu,
Si volet historicus, fies elephas, vel iners bos,
Vel quodcunquefames, vel egestas imperiosa
Nocte aliqua dictabit. Ego quem fanctaMoneta
Noluit instantes horrêre à liminefures,
Sed vacuum simul are, & cunctis vinere curis;
Post totidem messes quot concidit Ilion, aut quor
Thelemachi genitor fallacibus errat in undis,
Forsan equus fuero, vel Sphinx, interque, nepotes
Esse da summisso deducam Belgia collo.
Aedificant montes mendacia: sic & Homerus
Forsitan insani socios mutarit Ulissei.
Vitrea’nec Circe, nee tantum pocula possunt,
Aut cyceon circumfallacibus illitus herbis,
Quantum venter, & ossa: poëtas hec dedit olim,
Nunc dabit historicos: bifidi hacfunt culmina Pindi.
    Haec series vitae tutissima. Nonne videtis,
Cum precium nostra mutantfolenne moneta,
Quis Tragor â nostro pallet minus, aut tremit? Unus
Historijs carnes emit Hispo, obsonia verbis,
Et nummis quicquid Vatinius, ille cui iam
Ultıma damnosas currunt patrimonia menfas.
Qui quoquemox tandem, iam deficientelucello,
Postremaque fide: que, cen Themis aurea terras,
Ultima mortales miseros invita relinquit,
Extincto iampenèfoco, tepidoque camino,
[p. 270]
Historias scribet, si Laelî invadere fundum
Nesciat, aut ditis loculos spoliare Calippi.
    Postera si primam meretrix Tithonia lucem
Extulit, & senis ignavi se tollit ab ulnis;
Ite forum, cives, invadite, foenore bulga
Turgeat, ut plenum Licini caenantis omasum.
Nobilitas venalis erit: sex assibus Hispo
Caïolam neptem Fabij, Paulamque nepotem
Fabricij faciet. licet haec olus, altera corpus
Vendat, & obsceno quastum mereatur in antro.
    Sic subito emersti: credo miraris & ipse,
Serica cum spectas, & quae velamina nuper
Parta tibi: pellemsubito mutatis, ut angues
Vere novo:quondam pannosus, & in lare parvo
Sordentes Hecates solitus consumere coenas
In Trivijs. sed enim toties cur cernis amictus.
Ipse tuos Hispo? cur te miraris in illis?
Quae gestas, gestavit ovis prius: haec tua namque
Quae modò diversos mentitur lana colores,
Forsitan aut hirci fuit, aut rudentis aselli.
    O cives, cives, sceleratus mane capillum
Scurra, reus fraudum, summisit filius Auli,
Cras abiget pavidos, observans è cruce, corvos,
Corvini de gente nepos. quid competit illi
Qui nondum natos deluserit, inque nepotes
Et post venturas sparsit mendacia turbas?


[p. 271]

LECTORI.

AMice Lector. Epistolas quasdam*sub Heroidum antiquarum nomine pueri scripsimus: harum exemplar unum & alterum hic habes. Caetera depromere non vacabat partim, partim non libebat: nam & quotidie judicium confirmatur, & multa damnamus, quae tum approbavimus. Has tamen tanti existimavimus quod Illustri Scaligero mirifice eas placuisse meminimus.    Vale.


ARGUMENTUM.

    Achilles in Scyro insula inter virgines regis Lycomedis cultu eodem cum aliquamdiu fefellisset, tandem regis filiae Deïdamiae vitium infert: quae ex compressu gravida, Achilli ad Troiam rem gerenti totum negotium exponit, & ad commiserationem fideique repraesentationem adhortatur.


DEIDAMIA ACHILLI:

SCyria Pelidae comiti comes, aegra salutem
    Dirigit hanc: comitis si memor ille suae est.
Dî facerent nunquam meus, aut meus usque fuisses:
    Debueras nunquam, vel meus esse diü.
[p. 272]
(5) Non mea virginitas à virgine rapta fuisset,
    Foemineoque thoro foemina nupta forem.
Tum pudor è nostris fuerat sors maxima rebus,
    Praesidium thalami sors fuit illa mei.
Libera tum potui Stygios accedere manes:
    (10) Me miseram, dotem, quae fuit una, tenes.
Cur tibi dos placuit, si iam tibi displicet uxor?
    Nec tibi, dos curae si fuit, ipsa fui?
Tum mihi mors salvo fuerat speranda pudore:
    Integra tum potuit Deïdamea mori.
(15) Nunc pars una mei tantum mihi restat Achille,
    Et mihi pars restat corporis una tui.
Foeta viro iaceo, vir deseris: aegraque iactor:
    Et tua fraus nobis linquitur: ipse fugis.
Redde mihi dulcem famae morientis honorem:
    (20) Hanc mihi si nequeas reddere, redde fidem.
Nunc mihi mors sine te, tecum quia viximus, instat:
    Tristiaque amborum nomine fata feram.
Ipse pater saevas ciet ad mea limina Diras,
    Ipse pater sacram sulphure lustrat humum.
(25) Cunctaque nunc metuit, nunc altas fertur in iras,
    Horridaque in vultu semina bilis habet.
Virginitas suspecta mea est, me frigidus horror
    Occupat, & blandum viscera tendit onus.
Hoc superest vnum de te mihi: caetera desunt:
    (30) Hoc mihi qui poterit demere, cuncta dabit.
Simplicitas nocuit: nequij quia fallere, fallor:
    Et meruit lethi praemia noster amor.
Illa ego, si nescis, toties cüi perfide tecum
[p. 273]
    Deliciae calathus, lanaque parva fuit.
(35) Dic ubi Tydides, ubi tunc Telamonius Aiax,
    Aut Itachus, nostri causa doloris, erat?
Pergamaque Iliadum levibus celebrata choreis?
    Vix Helene notum tum tibi nomen erat.
Dic ubi Briseis, roseo fulgore genarum
    (40) Vincere vincentem quae fuit ausa virum?
Nullaque Pyrnessi validis excisa ruinis
    Extulerant animos moenia vasta tuos.
Lana levis lentum digitos agitabat in orbem:
    Summaque Pelidae gloria, fusus erat.
(45) Illa manus tortum versabat turbine filum,
    Quae Phrygiam multo sanguine stravit humum.
Dextera quam nunquam Martis tulit arbiter Hector,
    Haec tulit in calathis ducere pensa suis.
Deque colo certamen erat (meminisse süave est)
    (50) Haec fuit Aeacidae scilicet hasta meo.
Saepe Thetis nostros subijt visura Penates,
    Et gravido tortum pollice risit opus,
Risit & erubuit: taciteque, haec caedibus, inquit,
    Aptior, haec Phrygiâ cuspide dextra venit.
(55) Troia cades: manus ista tuis extrema minatur
    Moenibus: ut tuor haec stamina, Troia cades.
Nate puella mane potius, quam, fortibus armis
    Deditus, adversos experiare viros.
Aeacide, quoties memini tibi flabra petenti,
    (60) Et speculum facili supposuisse manu.
Et modò collapsos iterum disponere cultus,
    Et modò turbatas disposuisse comas.
[p. 274]
Et toties tua vitta mihi: tibi tradita nostra est:
    Cumque tuam velles sumere, sumpta mea est.
(65) Saepe soror dixti, facilique arrisimus ore:
    Binaque coniunxit nomina dulcis amor.
Me miseram quantos soror edidit illa tumultus!
    Heu nimium lachrymis pascitur illa meis!
Sit lachrymas fudisse satis: crudelis Achille es,
    (70) Mens tua placari si modò morte potest.
Morte puellari quid enim placabitur ille
    Quem iuvat in medios mittere tela viros?
Sanguine Pelides tenui spargetur amantis,
    Hostis in oppositas cum queat ire manus?
(75) Quod petis hostis habet: vasto mage dignus Achille
    Hectoris è magno pectore sanguis eat.
At mihi cor macie tenue est, teneraeque papillae,
    Ipsaque si cernas pectora, mitis eris.
Nunc morior qui laesa fui: quia nescia tecum.
    (80) Hei mihi, composito foedere, iuncta fui.
Unaque res nocuit: thalamo requievimus uno:
    Principium fati res fuit illa mei.
Immemor Aeacide, quoties tibi pectora iunxi,
    Blandaque poscenti stamina, sola dedi.
(85) Nesciaque arrisi, valido cum brachia nodo
    Irruerent collo pondera vasta meo.
Saepe, ubi iam somnus riguos perfuderat artus,
    In mea Pelides pectora lapsus erat.
Tantaque simplicitas animo fuit insita nostro,
    (90) Parva voluptati res fuit illa mihi.
Saepe pater nostros memini spectabat amores,
[p. 275]
    Nec fuit in thalamis notior ulla meis,
Ipsaque peccati genitrix laudabat amantes:
    Nescia sub tunicis te tamen esse tuis.
(95) Illa viros vetuit thalamis accedere nostris,
    Te modò custodem sed dedit esse meum.
Quid facis ah? dulces genitrix coniungis amantes:
    Me miseram, quanti fraus stetit illa mihi!
Ipsa virum, ne vir veniat, deducis Achillem;
    (100) Ipsa virum, ne vir sit mihi, mater, agis.
Virginis insano placita* qui fervet amore,
    Ille meae custos virginitatis erit?
Scilicet hic custos proprios custodiet ignes;
    Ne redeat virgo, quae modo, mater, erat.
(105) Sacra dies aderat, veterum pro more parentum
    Annua quo festus tempora mensis agit.
Cum Dea languentem gremio demulcet Adonin,
    Et pueri maesto vulnera rore lavat.
Cum veteres blandae Veneris renovantur amores,
    (110) Inque dapes Divae sedula turba venit.
Iam puer infelix thalamis innixus eburnis,
    E querelo*lugens carmine Cypris erat.
Summaque cingebant tenues fastigia vittae,
    Et circum artifici gramina texta manu,
(115) Quosque parit flores tepidi levis aura Favoni,
    Cum fluit e latebris herba sepulta suis.
Vecta parens illuc levibus, prô nescia, mannis,
    Inque deae luctus, moestaque sacra fuit.
Regia nos iuvenum positis convivia mensis,
    (120) Vinaque per lusus detinuêre suos.
[p. 276]
Vina Maronaeis graviter spumantia labris:
    Haec fuerant animo retia nexa meo.
Lapsaque iam noctis pars altera & altera, donec
    Me monuit thalami tempus & hora mei.
(125) Heu pudet, heu tecum subii comitata cubile,
    Blandaque, dixisti, Deïdameia veni.
Solve metus: nox haec thalamo nos iunget eodem:
    Solve metus omnes: Deïdamia veni.
Me miseram, iam sponsa fui, nupturaque vêni,
    (130) Nec fueram taedae certior ipsa meae.
Iamque thoro simplex animi, festina, recumbo,
    Primaque dum figis basia, prima iuvant.
Dum moror, admotis urgentur pectora palmis,
    Et sua lascivus praemia poscit amor.
(135) Quid furis? exclamo: spoliis quo perfide nostris,
    Exuviisque meis, improbe victor, abis?
Siste fugam: sumpto vitam mihi sume pudore:
    Hoc mihi mors dempto munere munus erit.
Rumpe vias vitae: thalamo iugulabimur isto:
    (140) Sit tumulus nobis qui fuit ante thorus
Caetera non potui: lachrymae vetuêre pudorque,
    Verbaque singultus impediêre mei,
Linguaque diriguit, trepidisque in faucibus haesit
    Vox sua: conatus succubuêre mei.
(145) Foemina vênisti: subito vir factus Achille es:
    Notaque virginitas est tua: rapta mea.
Hei mihi quae dixsti, quoties quae basia iunxti,
    Pressaque fovisti pectora nostra tuis.
Et tenui iusti suspiria mittere voce,
[p. 277]
    (150) Blandaque, dixisti, Deïdameia mea es,
Sum Thetidis natus: sexu fraus haeret in uno,
    Quaeque soror fuerat: iam tibi sponsus erit:
Parce genas, parcas teneros corrumpere vultus,
    Non tibi sic etiam causa pudoris ero.
(155) Certe ego te vastas Pelêi genitoris ad arces,
    Inque meas urbes, & mea regna veham.
Pluraque fudisti facili periuria linguâ,
    Quae Notus adversis in mare volvit aquis.
Perfide, si libuit lachrymis tibi ludere nostris,
    (160) At tua fraus tanti cur tamen empta mihi est?
Scilicet ut peream, perii, laedendaque laedor,
    Mensque mea infelix, ut queat esse, fuit.
Principium lachrymis lachrymae: mens angitur usque,
    Vix nova successit, cum nova causa venit.
(165) Nunc ego si forsan levibus tentoria pennis,
    Pergameasque arces, & tua castra petam,
Inque tuos flexâ refluam cervice lacertos,
    Inque meo parvum pectore ludat onus,
Qui tibi, subridens, levibusque in basia palmis
    (170) Serpat, & exiguo murmure dicat, ave.
Aeacide, poterisne feros avertere vultus?
    Nec, similis, dices, quam puer ille mei est?
Nullane subrepent tenuis vestigia flammae,
    Curaque languentis non erat ulla mei!
(175) Ah tibi quae circum tepidis impressa labellis
    Dulcia cessanti basia, quotve feram!
Ah tibi ferventem inspirabo pectoris ignem,
    Exiguaeque morae tempora parva petam.
[p. 278]
Inque tuae rimas animae, dulcesque medullas,
    (180) Inque tua infusus pectora serpet amor.
Perfide, turbatis pelagi truculentior undis,
    Improbe, sed quanvis hoc quoque, chare tamen,
Ferreane avertes lachrymis tua lumina nostris,
    Et velut absenti gens tua dicet: abi?
(185) Turba ministrorum nimium ne saeviat oro,
    Aptaque visendi sit mihi causa tui.
Aspiciam vultus Phrygio sudore madentes,
    Qui toties vultus sustinuêre meos,
Blandaque pertentans animum perstringet imago,
    (190) Et cadet à lachrymis vox mea victa suis.
Omnia suppresti mea gaudia, solus Achille
    Clausa geris blando gaudia nostra sinu.
Non mihi deliciae, non conscia corde voluptas:
    Exulat e toto pectore dulcis amor.
(195) Lectule, non ego te patriis demissa lacertis,
    Aspiciam, casto nubere iussa viro.
Lectule, non mihi te, lachrymis committit obortis,
    Ad nova deducens limina, laeta parens.
Non mea languentes percurrent pectora curae,
    (200) Nec tenera obnubet lumina dulcis Hymen.
Desine delectos genitor sperare nepotes:
    Desine de taedis sollicitare meis.
Nos quia natus adest, nato careamus oportet,
    Et quia Pelides vir mihi, nullus erit.
(205) Aeacide miserere mei, miserere parentis,
    Quodque tuum nostro corpore vivit onus.
Scilicet hic parvus Stygias mittetur ad undas?
[p. 279]
    Et nequijt mortem qui meruisse, feret?
Parvule, pallentes mecum referêre sub umbras,
    (210) Et facient comitem te mea fata meum.
Non tibi regali Peleus tuus annuet ore,
    Et referet puero tempora longa senex.
Mors tua natalem misera praecedet*in alvo,
    Et tibi lux nondum, cum rapietur, erit.
(215) Non tua quae fovit genetrix te cernet euntem,
    Nec tua spectabo quae tamen ora gero.
Heu tumulus tibi mater erit: non natus abibis,
    Omniaque amittes, quae neque nactus eris.
Caetera tentanti nimio mens solvitur imbre,
    (220) Pluraque conanti scribere, cera madet.
Mors vocat: haec nostro finem praescribet amori,
    Quam mihi si metuis posse venire, veni.


ARGUMENTUM.

    Dum in castris versatur Hector, Andromache moesta officij maritum monet.


ANDROMACHE HECTORI.

ACcipe Priamide, seu te fera castra morantem,
    Pelias in curas seu trahit hasta suas,
Accipe, nec summas pigeat modò cassidis oras,
    Dum properas, facili dissoluisse manu.
(5) Paucaque dum spectas tabulae praecepta monentis
    Immunem liceat sanguinis esse diem.
Ferreus est quisquis truculentum sustinet hostem,
[p. 280]
    Et iaculum thalamo praeposuisse suo,
Spiculaque & ferrum tenerae crescentibus annis
    (10) Coniugis, & fido tristia castra thoro.
Tempus erat, memini, tibi cum nova bella gerenti
    Dulce fuit vultus cernere posse meos.
Tempus erat quondam, levibus cum colla lacertis,
    Raptaque per galeam basia mille dares.
(15) Et toties verso flexisti lumina vultu,
    Grataque cunctanti quaelibet hora fuit.
Saepe tuas lent è iussisti incedere turmas,
    Causaque cessandi nox fuit una tui.
Paucaque iungebas tepidis mandata labellis,
    (20) Inspirans animae dulcia dicta meae.
Et mora dulcis erat, medio surrepta labori,
    Paucaque gaudebas tempora posse dari.
Iam fera bella vocant, iam sum tibi vilis eunti,
    Iam vetat amplexus ensis & hasta meos.
(25) Hostis adest: absunt querulae tua turba sorores,
    Curaque pugnanti non sumus apta tibi.
Deseris ah nuptam toties, non deseris hostem:
    Quod fuerat nostri muneris, hostis habet.
Hostibus ah tot iam spacium largire dierum,
    (30) Unaque nox votis non venit aequa meis.
Unica nox votis poterat succurrere nostris:
    Danda mihi de tot millibus una fuit.
Sit modò fas coram gelidos expromere luctus,
    Et gemitu vultus admonuisse tuos.
(35) Scilicet interdum demittet ad oscula vultum,
    Pro lachrymisque Hector basia bina dabit.
[p. 281]
Collaque suppostis leviter premet aegra lacertis,
    Et lachrymas coget parcius ire meas.
Pugnabis levius nostro demissus ab ore,
    (40) Et repetes curae tot monumenta meae.
Multaque mandabo, medio quêis victor ab hoste
    Arma feras nostris, barbara dona, Deis.
Sis licet ipse tuis, quae gestas, durior armis,
    Adiicies votis tempora parva meis.
(45) At dolor & tristes mea sunt connubia curae,
    Horridaque hybernae tempora noctis ago.
In thalamis dolor est: uno comitata dolore,
    Perque vias urbis, & mea tecta feror.
Ille mihi comes est: solusque amplectitur, ille,
    (50) Hectore dum careo scilicet, illud erit.
Infelix huic nupta fui, cum raptor ab Idâ,
    Aequoream caeso remige torsit aquam.
Parcite Dardanidae (scelus est victoria nobis)
    Et fluat in thalamos caetera turba suos.
(55) Scilicet ut blando Paridi nectantur amores,
    Ipsaque qui movit praelia, nulla gerat.
Scilicet ut dulces Helenes referatur in ulnas,
    Eque sinu spectet tristia bella geri.
Pergite Dardanidae: Paris altera praelia tentat:
    (60) In gremio dominae militat ille suae.
Arma feras Hector, Paris audiet, inque cubili
    Sanguineum vino perpete pinget opus.
Iliades moestos lachrymis perfundite vultus,
    Tyndaris exutâ praelia veste gerit.
(65) Scilicet optatos Paridi mercamur amores,
[p. 282]
    Dos Paridi è nostro pectore sanguis erit.
Tyndaris ut foedos argutet molliter ignes,
    Hector ab invictâ vulnera gente feres.
Cedite Dardanidae: scelus est post praelia merces,
    (70) Vincenti precium quod nisi crimen erit?
Causaque vincendi pudor est: pudor arma ministrat:
    Pellicis in nostros dos venit illa thoros.
At Telamoniades, scelerumque inventor Ulysses
    Nomina sunt thalamis insidiosa meis.
(75) Et Pelopis genus, & praeclarus spicula Teucer,
    Inque reluctantem qui tulit arma Deam.
Pelidae favet ira mihi: iuvat ille nocendo:
    Dî faciant bilis sit memor ille suae.
Me miseram metui, cecidit dum falsus Achilles,
    (80) In nova ne rursus praelia verus eat.
Diceris immanem clypei septemplicis orbem
    Aeacide vastâ sustinuisse manu.
Exuviasque omnes, triplicisque è corpore lenae
    Pondera dura humeris sustinuisse tuis.
(85) Aeacides meus Hector eras; meus alter Achilles:
    Andromaches meminit non tamen ille suae.
Cumque novis armis nova iam tibi quaeritur uxor.
    Hostibus eveniat Dî precor illa meis.
Haec ego si possem thalamo spectare gerentem,
    (90) Haec mihi cernenti gaudia quanta forent!
Cynthius hybernum volvebat parcius orbem,
    Et mediis coeli finibus aequus erat.
In speculis moestae lustrabant praelia matres,
    Mistaque cum Graijs agmina nostra viris.
[p. 283]
(95) Scaearum qua vasta suis arx nixa columnis,
    Aethereumque altâ mole minatur opus.
Protenus intremui, veluti cum leniter aurae
    Per segetes summas & freta salsa volant,
Graminaque hinc illhinc tepidis vibrantur in hortis,
    (100) Cum Zephyrus molli flamine stringit humum.
Cum se prima dies dubio demittet Eoo,
    Et repetunt partes sidera versa suas.
At meus Astyanax blando imperterritus ore
    Fuderat in gremio dulcia colla meo.
(105) Exilio, trepidasque ut eram discincta*papillas
    Mercurios omnes, sacraque saxa peto.
Moeniaque irrumpo, Zephyri visura sub oras,
    Quae meus ex illa praelia parte daret.
Ille Menaetiaden Phrygiis invectus habenis,
    (110) Cinxerat, ad Danaos dum parat ire suos.
Hei mihi quam gemui, quoties reditura recessi,
    Et quoties flexo poplite lapsa fui!
Me miseram, quot vota tuli, quot munera vovi,
    Priamidae metuens tristia fata meo.
(115) Ah quoties volui medijs insistere campis,
    Et lachrymis cursus sistere posse tuos.
Quo ruis ah, dixi, nimio temerarius aestu!
    Me, sine me, tecum, dum ruis Hector agis.
Te vivum sine funus ero: quam spicula vellens
    (120) Omnia pectoribus sustinuisse meis!
Parce Menaetiade, si quae tibi debita coniux
    Supposuit collo dulcia vincla tuo.
Si notum tibi nomen amor: sic sospite curru
[p. 284]
    In dominae venias dulcia colla tuae.
(125) Iliades date tela, ferar ferar, armaque gestans
    Digna meo coniux milite, miles ero.
Siste iugum meus Hector, ego fremitusque tubasque,
    Quadrupedesque ardens, & tua castra sequar.
Ensis amor meus, hasta fides erit, arma querelae,
    (130) Scuta dolor, pietas tegmina, tela furor.
Ipsa per ardentes gemitu ferar agminis oras,
    Inque viri collum brachia lapsa dabo.
Languescet mens victa viris, & corda dolore,
    Atque aliquis verso lumine terga dabit.
(135) Mobilis Astyanax levibus puer irruet ulnis,
    Cumque suis lachrymis oscula mista feret.
Ah miser, ah ultrò patrijs arridet habenis,
    Nec gemitus causam dispicit ille mei.
Ah miser, ah absens Danais circundatur armis,
    (140) Nec meminit risus dissimulare suos.
Ferte faces manus Iliadum: date thura, comasque,
    Et tremat ad patrios lanea vitta Deos.
Hectoris & Troiae rogus idem est, ille suorum,
    Et patriae vasto pectore sacra tegit.
(145) Cum patriâ meus Hector abis: sors una duorum est.
    Quoque iaces Hector vulnere, Troia cadis.
Dum queror & denso circumstant ordine matres,
    Et feriunt Phrygiae pectora moesta nurus,
Concidit infelix valido percussus ab ictu,
    (150) Et gelidam duro pondere stravit humum.
At mihi lux abiit, quia te cecidisse putavi,
    Atque animae subito nox fuit orta meae.
[p. 285]
Nox medio fuit orta die, iacuique revulsis
    Crinibus, & rupto pectora laxa sinu.
(155) Iliadum moestos vagae gens diducit amictus,
    Et feriunt steriles tristia corda manus.
Haud secus exultim thyasis, levibusque corymbis,
    Bassarides festos instituêre choros.
Plena Deo cum se vesano turba furore
    (160) Laxat, & ante tuos nox vocat Ida pedes.
Cum typanis trepidisque ululatibus alta resultant
    Sidera, cumque ipso monte resultat humus.
Interea pressos stimulans calcaribus armos
    Luxuriantis equi Troïca turba venit.
(165) Deïphobusque ardens Phrygias decurrit ad arces,
    Et repetunt Teucri Pergama tuta viri.
Iamque Menoetiaden referunt dum praelia tentat
    Hectoris audaci succubuisse manu.
At mihi lux blandis iterum suffunditur auris,
    (170) Cumque meo dulcis Hectore vita redis.
Hector ades pariterque dies: licet absit & Hector
    Exhilarant mentem nomina sola meam.
Qualiter hyberni subducto sideris orbe,
    Mollia iam primi tempora veris eunt.
(175) Quaque per arentes ros passim funditur herbas
    Foeta parens laeto gramine ridet humus.
Sic mihi gaudenti lachrymae subiëre repentè,
    Quae modo compressae symbola mentis erant.
O ego si possem squallentem pulvere barbam
    (180) Hectoris argutâ disposuisse manu!
Priamidaeque mei tepidis vestigia lymphis,
[p. 286]
    Et rigidum blando tingere rore caput.
Funereoque humore feros componere vultus,
    Quaeque virûm tristi sanguine colla madent.
(185) Sed neque te blando Venus aurea possidet igne,
    Nec vetus in molli pectore cura sedet,
Dexteraque invicti quâ tot cecidêre tyranni
    Andromaches collo non satis apta venit.
Et quantum bellare doces, dediscis amare:
    (190) Post tua discendus praelia restat amor,
Mavorti pax nata sua est: pax Martis alumna est:
    Et nisi cum cessant tristia bella iuvant.
Hector, ut incipias, modò desinis ire per hostem,
    Causaque principij maxima finis erit.
(195) At mihi, cum moestos dimisit pallida vultus
    Nox, subeunt curis sidera causa meis.
Mensque pavet rerum trepidis confusa figuris,
    Et tua cum subeunt tristia castra, gemo.
Garrulus Hectorides, Priami demissus ab aulâ,
    (200) Matris in amplexum, cum ruit umbra, venit.
Ille mihi blando subducit basia vultu,
    Et cadit in vultus sarcina parva meos.
Et quoties cerno similes tibi tollere vultus,
    Decidit ex oculis humida gutta meis.
(205) Instat, & infelix de te cognoscere quaerit
    Omnia, & adventum postulat ille tuum.
Ast ego cras illi, toties cras dicere cogor:
    Cras toties illi dicere cogor, erit.
Cras illud quando Hector erit, quo vera videbor?
    (210) Me miseram, tardè quam venit illa dies!
[p. 287]
Rumpe moras omnes, thalamisque illabere nostris,
    Bellaque dum cessant omnia, bella refer.

FINIS.


[p. 288]

IN ELEGIAS

DAN. HEINSII,

ex libro I. Eleg.

IANI DOUSAE.

GRande decus Vatum; non quos modò nostra tulere
    Saecla, sed antiquis aemule nominibus,
Immò prior: Quis namque (annos si computet) ausit
    Arte vel ingeniose tibi ferre parem?
(5) Heinsi, ô delitiae Musarum: daedala cuius
    In Latium Argolicas Suada reduxit opes.
Quem cum Scala meo primùm infinuaret amori
    Quod melius (dixit) dem tibi, nil habeo.
Tu modò rem veris pretijs pensare memento,
    (10) Prò meritis Pignus & trutinare suis.
Vera Heros monuit: nec sic ego plumbeus; ut quantum-
    -Acciperem mihi non conscius ipse forem.
Ante omnes unum te prodigus admirari;
    Cui celebrando utinam sat mea Musa foret:
(15) Aevo adeò maiora quo Miracula cernens.
    Aestimet*hinc Dousae saecula Posteritas,
At nuper plorare meae tot damna senectae
    Institeram, Sortis nescius ipse meae:
Tempora quòd nullos proferrent nostra Catullos;
    (20) Successor quòd adhuc nemo, Secunde, tibi.
[p. 289]
Nunc me de nihilo cassas fudisse querelas
    Et iuvat, & tanti est commeminisse mihi:
Postquam Ascrae reclusa tuae Sacraria, & Heinsî
    Illustrare meos coepit Apollo Lares.
(25) O decus, ô nostris nova lux exorta Camoenis:
    Surgere mî Famam non aliunde velim:
Tam rarum, tam suave sonas: neque promtius olli
    Auricularum operam, quàm tibi, Dousa locet.
Usta querebamur Vatum monumenta priorum,
    (30) Stesichorique fides, Aeoliamque Lyram.
Heu, quas non Diras, quae non convicia sûeti
    In Byzantinos fundere Pontifices?
Quos tantum patrare nefas stimulasset anilis
    Nescio quae zeli scaena superstitio.
(35) Quid gravius Persae Danais potuêre minari?
    Tristius hi Turco quid dominante pati?
Lamentis nunc finis adest, simul Heinsia virtus
    Ingenij occoepit promere dona sui.
Heinsiadi, ô Reges Sacrorum, dicite laudes:
    (40) Invidiam vestris detrahit ille focis.
Quid iuvat obducta plagae renovare dolorem?
    Unus pro cunctis dignior iste legi;
Largiter & tantae cladis sarcire ruinas.
    O Panace, ô Graijs vera Hygiea tuis.
(45) Ipsa nec in medijs certet tibi Pallas Atthenis,
    Ipse nec Actiacâ Phoebum in Aede tibi.
Tu damna amissi nobis leniora Menandri,
    Et desiderium lenius esse iubes.
Parcius ut Coum doleam perijsse Philetam,
[p. 290]
    (50) Tu facis; & pluris Battide Rossa tua est.
Quid grave, Callimachum nobis si Fata negarunt?
    Callimachum nobis iam tha Musa refert,
Mimnermumque simul; nec tam m superabile quicquam,
    Quo Genij haud valeat vis penetrare tui.
(55) Cordi alijs sint Casca: tui nos Carminis (Heinsi)
    Ver iuvat: haec auri Barbitos apta meae.
Nec minus ipse mihi placeo, quòd lucis in aevum hoc
    Stamina protulerim tam diüturna meae.
Quae maneant, quàm longa tuae mihi copia Suadae
    (60) Suppetet: O Divi, quis fuit ille dies!
Quùm tua vox bibulas mihi distillaret in aures
    Plena Dionaeo Nectare Suaviola,
Rossaque mî tepidos renovaret in ossa calores:
    Ah, quantae invidiae caussa Neaera tibi!
(65) Quantum oculis Nymphae Hesperiae paritura dolorem!
    Quae tamen Heinsiadi nil metuenda meo.
Invidiae par ille omni, suprâque locatus.
    Non hoc inficias ipse Secundus eat.
Ante alios tanto qui Successore superbus,
    (70) Solus (ait) Vota hic qui mea vincat, erit.
O Elegi, ô nostro gratissima pabula cordi!
    Unde malis toties nata medela meis:
In quibus haud digitos Charitum modò Triga lavare
    Sueta suos, verûm pectora & ora Venus.
(75) Qualia saepe mihi per te si mattea dentur;
    O quàm mî ista forent omnia prò nihilo,
Quae vulgus miratur iners; quae lumine strabo
    Devorat, & vitae quae Bona Summa putat.
[p. 291]
Nam mihi quò studiis popularibus addere pondus?
    (80) Non ego mî Fasces, non ego venor opes.
Haec alij superos poscant: mihi, quod super otî est,
    Largiri id Patriae sit satis omne meae.
Dum pridem exorsam satago detexere telam,
    Et iuvat Historicae condere molis opus.
(85) Sed quisnam in medio toties me hic sistere cursu
    Sudantesque inter iungere cogit equos?
Hanc mihi non torpor remoram facit: absit Iacchus,
    Promptus ad Historici Munia semper ero,
Materie neque destituor; quam Copia rerum
    (90) Largiter, & pleno, suggerit usque sinu.
Debita sed Fastis mihi tempora Corniger aufert
    Hircus; & Historiae non sinit esse locum.
Nedum Elegis, nedum numerosae Carminis Arti;
    In teretes Heinsî quod fluat auriculas.
(95) Et mirum mea si torpent ad plectra Camoenae?
    Si nescis, vietum non amat ulla senem.
Canities rebus, cantû opportuna Iuventus:
    Turpe senex Vates, turpe senilis Hymen.
Tu tamen emeritum desueta in praelia Dousam
    (100) Plausibus haud cessas sollicitare tuis.
Hei mihi, quid speras à desertore Poëta?
    Haud sene, sed iuvene est digna Thalia proco.
Olim gratus eram: nunc in me tempora Veris
    Praeteriti incaffum sicca requirit Hiems.
(105) Non eadem est aetas, non mens; Senijque rigore
    Mî perijt Genij, qui fuit ante, Vigor.
Accedunt Querulis Vadımonia iuncta Libellis,
[p. 292]
    Queis vacuos index non sinit ire dies:
Sat cantû fidibusque datum: Scolica otia linque,
    (110) Numina quem Themidis ad sua Sacra vocant.
Quid faciam, ô Heinsi? res imperiosa, Potestas.
    Quid? nisi quod Praetor, quod Themis ipsa iubet
Proin Dousae miserere tui: quem munia Legum
    Musarum prohibent commoditate frui.
(115) Et dic; Dousa perît: addas simul ista licebit:
    Phoebe, tibi poenas has dare dignus erat;
Deserto quisquis Helicone, assuescere Praxi,
    Quique Fori fieri transfuga sustinuit.


IDEM DE IISDEM,

SALINARUM Libro VI.

GAnda, inter Flandras quondam pulcherrima
Nymphas,
    At nunc hosti etiam vel miseranda suo,
Caesareis quanvis cunis se venditet, Heinsî
    Ingenio maius nil tulit illa sui.
(5) At grave quid, Batavis exsulsi degat in oris?
    Plus Patriam Dominâ non amat ille suâ.
An Patria est, ubi enige bene est? Laus debita Roffe
bec,
    Heinsiadi patrios que facit una Lares.
Immo Urbs Heinsiacos quacunque tenebit amores,
    (10) HacDomus, hac Vati Ganda futura meo.


[p. 293]
EPIGRAMMATA quaedam supra
inferenda.
IN ECHO
sive
Imaginem Iocosam
Nobiliss. & Amplis. Viri
IANI DOUSAE,
Domini in Noortwijck &
Cattendijck, & c.
NVperin umbroso Panse diffuderat antro,
Quàlevis ègelida rupe cadebat aqua,
Cumfurit & medio fol infanissimus estir est,
Et rapido siccam sidere torret humum.
Adstabant blandi comites: hinc Daphnis amator,
Hinc melior dulces cogere Thyrsis oves.
Dum furit & iunctas percurrit in ordine ceras,
Et calamo capros cogit in antrasuos,
Responsura, cavis, aberat, que vallibus Echo
Reddit amatoris ultima verbafui.
Sylnaque, feu totis spiraretsibila cannis,
Sinesuos ignesfatage, mutafuit.
1
Quidfacerer? Deus ille lenes propendet iniras,
Noebenerinalesfertur haberesuos.
[p. 294]
Quid faceret? passim per denia rura vagatur
Saxaque, per totam denius errat humum.:
Pervenit hinc illinc, & quam non repperit usquam
Nordwici profugam repperit ille Deam.
AEmulus ingemuit, dunque omnia scire veretur:
Dumsibi praelatum quarere fuadet amor.
Dum tremit & properat, dum torquet in omnia vultum,
Dum cupit & metuit credere: Dousa fuit.
Dousa meus blanda dictabat carmina Nympha,
Ingenio Dinam fecerat illefuam.
Diriguit: veteresą, animo dum colligit iras
Defuit officio insta querelasuo.
Dousa meus quondam (vetus estiniuria facti)
Surripuit calamos Pan tibifape tuos.
Dum Siculos Moschi veteris pereurrit amores,
Tristiage agresti carminefata cavit.
Cypris ut infufumgremio plorarit Adonin,
Etpueri lachrymis tinxerit orasuis.
Tunc sibi prareptam Pan indignatus auenam
Vix lachrymasfertur continuissefuas.
Hoc quoque restabat (nihil est immitins uno.
Dousiade) totos exuit ille Deos.
Voxfurreptafuit. restabat vocis imago:
Hanc quoque Nordwicum contulit iltesuum.
[p. 295]
Conclusio Dactyliotheca CL. V.
ABRAHAMI GORLAEL
ADLECTOREM,
sub nomine authoris.
Haétenus in digito, lectorstudiofe, moramur,
Et digitus tantumscribere iussit opus.
Vindicat hunc totum pars corporis illa laborem:
Necfatis est: posthec plurima, plura latent.
Annulete, ferrumque tuum testabor & aurum,
Gemmage, Romana quam tenuere manus,
Non ego possessas educam in lumina merces,
Alterius nunquam munerediues ero.
Annulenoster amor, sed iam non Annule nosters
In manibus cunctis, Annuie noster, eris.
Annule teprimas in vite misimus auras.
Tu domino reddas, quod dedit ille tibi.
Iam quoque cunctorum quod munus es, Annule, no-
Hoc etia, nostro munere, munus habes. (trum est.
Annule, te magnodominus sibi vindicat are,
Sed tamen illefuas omnibus emit opes.
Sint aliis privata: domus res publica nostra est
Difficiles, certè, non habet illafores.
Illapatet Musis communibus, illa Minerua:
- Divitias cunctis possidet illafuas.
t
Hor igitur nosterquod non eris, Annule, nostrum est,
Quodque, meus posthac non potes esse, meum est.
Ampli
[p. 296]
Amplissimo Clarissimoque
VFRO
LEONARDO VOOCHDIO,
Supreme curia asseffori, patrono
incomparabili.
OS patriae vindexque tuae, quo sospite
nunquam
Nescia facundae curia vociserit,
Idem qui faciles subducis in ocia Musas:
Ne pereat Batavisdebita fama tuis,
Define tantarum praeconia poscere laudum:
Ne tua per tabulas nomina quaere meas.
Plus tibidebetur, quam quod perfoluimus
Sufficiunt alijs carmina, nulla tibi. (ulli:
Suppeditant alijs, tollunt tibi carmina lau-
Deficiunt uni praemia nostra tibi. (dem:
Felices nimium, quitant ú carminadebent,
Cum preciopar est ipsa Camcena suo.
Nos pia posteritas victos fateatur oportet.
Officiominor est ipse poëta suo!
Hactenus invitos laus expugnavit amicos,
Atque aliquem fecit versibus esse sibi.
Nunc trahimur: fer ò nimiű pudet esse poetam:
Posterior meritis est mea Musa tuis.
FINIS.
[p. 297]
SYLVE.
LECTORIS.
Amice Lector, Cum vacarent pagellae aliquot, visum
est Orationem meam in Academia nostra nuper,
cum Theocritum auspicarer, habitam, Nobi.
lissimitque viris inscriptam a me tum tem.
poris, hic tubiungere cumminimè ab instituto
nostro abhorreat, causamque in universum Poe.
ticesagat: Itaque hacnon προςΔιόνυσος modo,
quod in proverbio est, sed&πρὸς Φοιβον.
Amplissimis Nobilissimisque Viris,
D. D. GEORGIO MICHAELI
LINGELSHEM10,
D. D. IOANNI GERNANDO,
Ser. Palatini Electoris Confiliarijs digniff.
Ad illustriff. Principem Mauritium
Legatis, Dominis & Patro
nis suis.
DANIEL HEINSI VS.
NOBILISSIMI VIRI.
Ego vero eâdem opera& amici, &
meamfidem apud vos libero. Vênit
adnos besterno die Clariss. Baudius,
cui paulo vehementius id iniunxerat
Amplit. vestra, ut cum Theocritum nostrum
[p. 298]
auspicarer, certiores vos facerem. Ibi ego, partim
angustia temporis, partim, que mea est simplicitas,
verecundia impulfus, ut qui minime παρρησιαζής
fim: praterea neque tantis viris facilefatisfacturum
me arbitrarer, hoc officio supersedi. Nunc vero quos
auditores deprecatusfum, ad lectionem invito. Orationem
nostram vobis offero, neque id finesuasu&
authoritate magni Scaligeri, cui quidem vos deferre
noui omnia. Porro cum in Germania vestrâ quicunquelaurum
;apudnos, quisquispaulo plus reliquis in-
Sanie consecutus est, poëta dici velit; non abs re me
facturum existimani, si divine scientia, quafaculi
vitio opprimitur, dignitatem vindicarem. Quod
cum exemplo quotidièpraestet nosterGrotius, ὁ θαυ-
μάσιθ; nos id verbis conatifumus: neBatavia
nostra saltem, quid olim Poëte munus fuerit, ignoraffevideatur.
Valete Amplissimi viri.
[p. 299]
DANIELIS HEINSI
ORATIO,
HABITA
Cum THEOCRITUM auspicaretur 1
f
18
In auditorio Philosophico.
D alteram profeffionis
meae partem acceffurus,
Auditores Nobilissimı,
Graecorum poetarum interpretationem,
prouinciam
nec paenitendam,
neclevem; duo optabo. Primo, ut pauci
hic adfint, qui poëticen oderunt: fecundo,
utpauciores, qui eam nimium festinanter
amplectuntur.Quorum alteri divinam facultatem
contemnere ipsi: alteri apud omnes
in contemptum adducere solet. Alteri
verbis illiobstrepere: alteri re ipsa dignitatemeius
in dubium vocare. Alteri dum
nunquam illi se dedunt: alteridum sine e-
[p. 300]
ruditione ad eam accedunt. Quorum ab
utrifque non tantum ignoratione peccatur
illius facultatis cui nocent, sed reliquarum
omnium, quarum hanc interpretem, ducem,
reginam, constituit occulta divinitatis
ratio.Nonagam vobifcum, Nobilisfimi
juuenes, moreAtticorumRhetorum, qui
exordia quaedā circumgestabant, quae omnibus
postea caufis, rebus, argumentis, applicabant:
cauti videlicet homines eam ab
auditoribus benevolentiam initio postulabant,
quam rei, de quâdicturi erant, deberi
desperabant. At vero facultas nostra
neque violenter ab ullo exigit quod est,
neque sibi ipsa tribuitquod non est: cum
extra eam fit nihil. Itaque aut hanc odisse
oportet, qui ignorat reliquas: autqui ignorathanc,
nescire omnes.Duo antiquissimi
philosophi constituerunt ad quae referrent
reliqua; Deum, &Poëtam. Alterius munus
existimabant quotidie agere: alterius
quotidie imitari. Utrumque homini opponit
Plato: nam & homo tum demum
praestat, cum mente suâ utitur: poetâ tum
demum; cum suâ caret. Rursus opponitur
ab illis Dei praescientta, quam πρόνοιαν dicimus.
[p. 301]
cimus. prudentiae humanae, quae προμήθλα
appellatur.Huius prudentiae opus est Ars,
quae nonaDeo, sed ab hominibus excogitataest:
illius praescientiae, quicquid ignorant
homines, poetae sciunt: quotiefcunque,
exuto homine, praefidem universi,
Deum, in se admittunt. Sicut igituropponitur
praescientia Dei, quae absolutissimum
opus praestat, prudentiae hominum, quae
caeca, imperfecta, limitibus suis coercétur:
fita opponitur poesis, & ars, Hac ratione
cum de poesi agimus, omni arti, omnidisciplinae,
omni scientiae valedicimus: ne nobis
autmanúGrammaticus inijciat, quod
ab eo verba mutuemur, aut Rhetor, quod
abeoprobandi vim, aut reliquae scientiae,
quodabijs demonstrationes petamus. Ars
ijfdem rationibus docetur quibus inuenta
est, & ab ijfdem a quibus excogitatur. Haec
sola neque discitur, quia praeceptis caret:
neque quicquam ignorat, quia perfectissimaest.
Itaque & haec omniade quibus ho-
-mines agunt, poeta discit, & illud quod
poetanouitnondiscunt homines, ac ne ipsequidem.
Sicut cum a magnete ferrum
trahitur, causa latet, cumab homine tollitur,
[p. 302]
tur, cuivis patet: ita humanae scientiae origo
apparer, divinae ignoratur.Rideo saepenumero,
Nobilissimijuuenes, quotiefcunque
in Philosophorum scriptis versari foleo,
hos Pythagoricos, hos Aristotelicos,
hosPlatonicos: quofdam etiam ex poste-
Tioribus familijs successores appellari. At
folus poeta discipulum non habet, quia
Deumpraeceptorem habuit: successorem
non admittit, quia parem non relinquit.
Sicut enim ignis caelestis cum lumine fue
abit, nectractumpost se ostendit:flammae
contra quas videmus, fumo quidvis involvunt:
ita divini animorum motus, nihil
post se reliquum habent, praeter admirationem
omnium, & stuporem. Huius facultatis
partesfuntduae: quarum altera na
turae cognata, coaetanea, cum divinitate
cohaeret:altera eam complectitur. Altera
quicquid videtur aequat: altera quicquid
consideratur, comprehendit. Ab altera
Poetaedicuntur: ab alterá divinarum humanarumque
rerum doctores ijdem nuncupantur.
Ex alterâ probamus poetam scire
quod ignorant homines: ex alterâ quicquid sciunt homines
non ignorare poëta.
[p. 303]
Altera earum μελοποιίαν [μελοποιίαν] dicimus: alteram
παιδείαν [παιδείαν] appellamus.Quemadmodú olim
MusicădivifitPlato, qui posteriorem par
tem paulo aliter consideravit. Prioris par
tis eadem est definitio, quae Universi. Siitaq;
ex Pythagora quid si.t Universü quaeras;
A respondebit Harmonia: si ex Platone quid
Poesis, idem de utroque fatebitur. Itaque si
caelum terramque & quicquid vides, Harmoniam
dixeris, omnia complexus es: si
facultatem hanc Harmoniam definiueris,
partem eius altera expreaaeris: ita ut faciliusdefinire
fit, quid sint omnia, quamquid
poesis tota. Pater Harmoniae numerus est,
ad quem Matemathici linea & superficie
pervenire solent, ut primú naturá, postremum ordine.
Porro sicut ex aequalitate numerorum
absolvitur quicquid est: ita ex
eâdem anima consistit: nec melius animam
definiueris, quam si Organú dixeris.Quod
organum bene temperatum non folú cum
se ipso, sed cumnatura consonat, atque ita,
impellente Deo, absolutissimam Harmo
niam perficit. Rursus inter hanc & Musicam
nostram eadem Harmonia est, quae
inter illam& reliqua. Socrat é pridie quam
[p. 304]
adDeum profecturus erat, in Phaedone,
quod scriptum Platonis nunquam fine lachrymis
lego, monebataliquoties Deus, ut
priusquamè terramigraret, Musicam experiretur.
Volebat videlicet sanctum fenë
prius scire quid poeta esset, quamquid Deus,
quia fine gradu proximo ad divinitatem
nopervenitur. Anima praeterea prius cum
Musica aptanda erat, priusquam cum uni
verso mifceretur. Paruit ille, hymnum
conscripsit: faslusque est exemplo suo, plus
essepoetam, quam Socratem, sicut minus
est, poëta quamDeus. Ego fummam felicitatem
Socratis fuisse existimo, quod prius
poetaesset, quam è terris excederet: sicut.
maximam calamitatem quorundam, quod
prius homines esse definunt, quam sapere
incipiunt. Atque haec causa est, cur Pytha
goras, priusquamsomno se daret, fides impelleret,
ut nimirum animum divinitatis
fuae moneret, & Asclepiades medicus mente
turbatos, ratione symphoniae ad se reduceret.
Iam quotiefcunque pater Harmoniae
Deus, Organum poetae cum universo
temperat, aequalitas illarum partium inaequalitatem
corporis excludit: inaequalitatem
[p. 305]
temmentishumanae obducit, inaequalitatem
rationis nostrae subterfugit, mentem
tollit, animam impellit: momento deniq;
temporis, qui homo fuerat, id omne fit,
quod profani nunquam fuerunt: priusque
hominem exuit, quam Deum excipit. Unde
àPlatone, res levitsima, res celerrima,
res fanctissima, poetadefinitur. Atque ita
prior Harmonia à Deo perficitur impellente:
altera ab Organo eius jam impulso:
utranque Plato audacter μελοποιίαν in Ιo.
ne dixit. Poëta igiturhomo non est: quia
dumhoc fit, mente privatur: homine maior
est, quia à maiore impellitur. Altera
Harmonia inspiratur: altera addiscitur.
Altera à Deofit: altera etiam à Grammaticodocetur.
Altera à purissima eflentia: altera
à fordidissimo homine: ut minus fere
inter Deum & poetam interfit, quam inter
poetam&Grammaticum. Hac ratione
famulus poeseos numerus est: non aliter
qua olim philosophiae Dialogus, quo omnes
Socratici, pleriq; etiam alij philosophorum
utebantur. Sicut enim qui philosophumDialogistam
definirer, contumeliosus
esset: ita qui poetamex numeris meti-
[p. 306]
tur: quia cum his aliquis non poëta esse
poterit, &fine his, poëta esse quis potest.
Noaliter quam articulata oratio hominem
non constituit, foluta philosophum: quanwis
alteri illa à belluis:alteri hac à poëta distinguuntur.
Sicut autem vetus Comedia
profanatio philosophiae habita est, quod
Dialogo abuteretur:ita dignitatem nostrae
facultatis contaminat Grammaticus, cum
sibi numerum vindicat. Atque hac parte
poeta divinitatem: altera humanas disciplinas
adse trahit: quae quidem pars παιδεία
a nobis dicta est. Ad quam jam pervenimus.
Haec est antiquissima illa Deumhominumque
conciliatrix sapientia: quae quâ
ratione, quo jure, ad poëtam peruenerit
audite.Porro si quis prius ex hac ipsa, Poeta
quid fit ostendi postulet, nos vicissim ex illo
quaeremus, ut, quid non fit, nobis ostendat.
Cum igiturabsolutissima illa universi
anima, Deus, aut quocunque tandem nomine
illud appellamus, quod prius fuit,
quam ea quae sunt, magni fui operis contemplatorem,
hominem fecisset, duo illi
munera largitus est:quorum altero eum à
reliquis distinxit: altero post reliqua perfecit.
[p. 307]
fecit. Rationem efferendi, & concipiendi:
quarum haec ab Aristotelicis ἐνδιάθειος [ἐνδιάθειος],
illa προφορικός λόγος [προφορικός λόγος] dicitur. Haec in ore
nascitur, & leviores disciplinas complectitur,
quae probabiles vocantur: illa in animo
sedem suam habet, & earum disciplinarum
est quae principijs muniuntur. Porrocum
mundorecens nato, scientiae omnes,
omnes disciplinae in medio constitutae
essent, non fecus quam terra, ut nimirùm
possidentis futurae: eas autem non minus
necesse esset transfundi ad omnes, qua
inveniri ab uno; ibi animi nobilillimi &
qui plurimum divinitatis haberent, mente
eas occuparunt, sermonis vi propagarunt.
Cum vero sermo duplex esset: tardus
ille & claudicans, quique adhuc cum Chao
luctaretur: alter velox, expeditus, levis: qui
celeritate Deo proximus, volubilitate coe-
Iopar, numeris naturae aequalis esset: ibi
numerosa oratio partim cognationis jure
ea inuafit quae Dei sunt: partim naturali ea
quae nullius erant, propterea& in Rythmo
& Harmoniaconfistit Platoni παιδεία: &
his duobus utilitatem affert. Nam sive
Chaldaeos sapientes respicis; fero nati sunt
[p. 308]
ut prophetas: sive Graecos; fero ut poetas
praeverterent. Porro sicut campi& agri,
ita scientiae omnes & disciplinae limitibus
carebant. Omnia unius erant: una omnium.
Postquam vero campi terminos, disciplinae
limites receperunt; justitia ab his
exulavit, poetice ab illis: ita neque homines
vimà se arcêre potuerunt: neque disciplinae
artes fordidas. Nam& nauta, & faber
Tapientesdici ceperunt: nec immerito, quia
ut mechanicus operis fui principium in se
habet: ita& artes reliquae. Poeta ex alio.
Cuius prima pars à Deoagi, fecunda cum
hominibus scire est. Sicut proinde prioris
genus ab Aristotele constituitur imitari: ita
posterioris à Platone, docere. Docuerunt
igitur primo poetae, ante homines sapientes,
poltDeum absoluti. Quia autem sapıentesab
ijs fiebant reliqui: poetae non nisi
áDeo: sicut paulatim aDeo homines, ita
reliquae disciplinae ab hac defecerunt. Illud
tamen ipsum quam non invitae agnoscant
audite. Rhetor si de rebus divinis agat, nomen
suum amittit & Theologus appellatur.
Logicus si de Triangulo scribat, Geometer:
nulladenique nomen suum tuêri
[p. 309]
aut confercare potest At vero quis, prô Deum atque hominum fidem, Orpheum
alio quam poetae nomine appellavit unquam:
quod primode rebus divinis scripserit
? Quis Empedoclem, quod de rebus
naturalibus, quis Theognin, quodde moribus,
aut Nicandrum quodde medicis, aut
Homerum quodde omnibus? Nifi forte
Hefiodum agricolam dicendum existimemus,
quod de hac praecepta tradit: aut
Theocritum bubulcu, quodeos imitetur.
Atqui mehercule scire omnia poetae est:
poetamefle non est hominis: Nam& qui
poeta est, iam scit omnia, & qui scit omnia,
nontamepoeta est.Atq; haec causa est, cun
cúde singulis disciplinis agit Plato, poesin
Τὸ ὅλον vocet, quia reliqua ad eam se habét,
ut singula adomnia, partes adtot ám. Gravissime
itaque errarunt ex Aristotelicis nonulli,
qui τσροφορικὸν λόγον poetae tribuunt,
ἐνδιάθετον demunt. Atqui sicut ex jure veteri
qui feruum habet peculium possidet:
ita quae tot disciplinas sub se complectitur,
principijs non caret. Cuius quidem erroris
causa haec est, quod fabulam & demonstrationé
pugnare existimant, sicut verum
[p. 310]
& falsum: cum sicut fabula falfa proponit,
veraautemdocet: ita demonstratio obscura
esse possit aliqua, nulla falsa. Sicut igitur
primus qui agit, Deus est: ita fecundus qui
imitatur, Poeta. Sicut actio non una est, ita.
nonvnaest imitatio. Sicut ad agendum va
nia scientia opus est, ita ad imitandum diuersa.
Porro Aristoteles in libro poetices
cum genus poeseos, methodo usitatus ex di
versis singularibus, imitationem constitu
it, nihil quam priorem partem attingit:
quicquid autem in reliquis omnibus.
conscripsit, ad παιδείαν spectat. Ita sicut
beneficij loco, philosophi Homerum primumphilosophorum
constituunt: ita nos
quicquid in Aristotele est ad poeram spe-
Garedicimus: ipsum poetam esse propte
reanonconcedimus. Agit enim poeta de
omnibus, sed modo ignoto reliquis. Nam
& Aristoteles ubi de poeta agit, poetam
non perficit: & ubi de reliquis omnibus,
poetam non excludit. Qui enim poetam
formant, quod praecipuum est praetermittunt:
quod ἐνθεον vocamus:& qui careras
disciplinas tractant, poetarum limites
non excedunt. Cum ergo poetae fit scire
omnia,
ORATIO..
[p. 311]
omnia, ita& interpretis ea interpretari: limitem
enim qui interpretatur non magis
habet, quam is quem interpretatur habuit,
Quamobrem cumomnes disciplinas figillatim
enumerasti, ex omnibus nihil amplius
quampoetam effecisti: & cum poetam
-dixilti, singulas comprehendisti. Nec alia
causa est cur viri in omni literarum genere
praestantissimi, reliquos interpretes terminis
quibufdam angustissimis concludi
voluerunt: poctarum vero per omnes impune
disciplinas vagari. Ut eleganterdicebat
olimAngelus Politianus, vir incomparabilis,
qui patrum nostrorum memoria
Florentiaepoesindocuit, priusquam ad philosophiam
perveniret. Docent autem poetae
partim quod in arte sua discunt ipsi:partimquod
in alijs reliqui.Quod autem poetae
sciunt non discunt; reliqui nondiscunt,
& ignorant, Deo relinquitur. Ita& ipsi interpretes
ex poetarum scriptis omnem sapientiam
docent: non tamen poetam efficiunt.
Atque haec eo dicta sunt, partim ut
fapere saltem discant illi, qui poëtae esse nolunt.
Cum poëta esse possit nullus quinon
fapiat: sapere autem possint multi, qui nuquam
[p. 312]
quam poetae futuri sunt. Partim, ut veniam à
vobis impetremus, quod impares
tanto muneri accedamus: ne quod nobis
desit, id poeticae imputetis, sed quod poeticae
superest, id nobis asscribatis. Unum
spero, futurum ut vobis iam facilius unum
èmultis poetam interpreter, cum omnium
vobis causam probaro.    Dixi.

ERRATA.

    Amice Lector dum magnâ cum festinatione paginas excusas percurro, hac ab operis commissa inveni: caetera tibi committo.
    Pag. 5 suos. ibid. Non. 10 Typhoeo. 11 comma pone post, die 14 punctum post, fores 20 distingue, modo, semper, adoro. 23 punct. post, humum. 9 punctum post, suos. 32 Tartaraque. 46 patrias. 53 punctum post, habet. 53 nondum, 66 alnum. 69 ad. ibid, leniter 86 hi pro si 90 amore. ibid, punctum post, tuos 96 scribe, redde, pro regna. ibid. vers. Ult. meis pro tuis 103 festini pectoris. 106 rubore. 109 despicit 115 punctum post, erat. ibid. vers. Ult. erat pro erit. 117 curva theatra,140 ludere delicijs 141 volvitur pre volvimur. 143 rancidaq. ibid. meis pro mei. 146 Pentheus pro Perseus.148 versu tertio a fine, Ludet. vers. penult. Ebria. 157 desidiem 164 subvectus, ibid. Genium. 168 hinc inde, pro hinc ille 178 odoras. 186 exsulat. 194 gemit, pro gerit, 213 flamine. 260 caveaeque, 263 adytis. 271 quasdam. 275 Et querelo. 283 discincta pro distincta.

Typis THOMAE BASSON.
Continue

Tekstkritiek:

p. 256 vs. 13 Terribiles er staat: Terribeles
p. 257 vs. 42 Evan er staat: Enan
ibid. vs. 52 heroa er staat: horoa
p. 271 quasdam er staat: quasdem
p. 275 vs. 112 querelo er staat: querulo
p. 279 vs. 213 praecedet er staat: ptaecedet
p. 283 vs. 105 discincta er staat: distincta (Errata p. 312)
p. 288 vs. 16 Aestimet er staat: Aestinet