| Urbs antiqua iacet Thurii de nomine dicta, Quem Doretum alii, Dorotheum Heda vocat. Pars agri Wiltis quondam regnata colonis Austrini, ut Slavis occidui arva soli, | Durdrechti civitatis descriptio. Vide Iunii Bat. cap. 17. |
| Et terrae, dum terra fuit, coniuncta *Lorenae, Austrasiae quae tunc annumerata plagae. | * Id est Lotharingiae Inferioris quae postea Brabantiae nomen ac- cepit. |
| [p. 98] | |
| Piscinis nunc laeta suis, gleba ante novali, Pridem telluris incola, nunc pelagi. | |
| Hîc gravidas soliti vecturâ exsolvere naves Tungri, Ubii; hîc merces * sistere Teuto suas. Quam simul ut leti ereptus discrimine vidit: Salve, (ait,) ô Patriae terra cupita meae. Ut laetus gaudensque, tot (heu) per tela, tot enses Elapsus Templi Sacra reviso tui? Ipse mihi vix (heu) credens, Spoliaria Tungri Liquisse, & tutâ ponere calle pedem. | * Ius Stapulae, ut vo- cant, de quo Iunii Ba- tavia consulenda, ca- pite suprà jam memorato. |
| Utque hinc subvectas Rheno genus omne carinas Aspicit, hinc puppes, (Gallice Mosa,) tuas. Vicimus, ô Socii; & factam rem, dixit, habemus: Tungrica nec longè terra petenda mihi. Stuppea corrumpant inimicam incendia classem; Perque rates ipsas flammeus imber eat. Vox rata fit: mistis sparto, pice, sulphure, taedis Res geritur; vires ignibus aura dabat. | Iusta Principis indig- natio tum vindictae cupiditas in exotica- rum mercium proscrip- tionem et navigiorum, quae secundis tàm Rheno quàm Mosâ fluminibus Dur- drechtum devehi soli- ta, perniciem tandem erupit. |
| Nulla celox tantâ servata à peste; ita cunctis Una, ad vastitiem, Principis ira sat est. Restabant domini frustrà, sua damna gementes; Frustrà! imò magno cum pretio, atque malo. Damna tulisse parum est: alienae expendere noxae | Quae ad unum omnia iussu comitis inflam- mata atque incensa. |
| Supplicium vector cogitur immeritus. Quid multa? argentum solitas aurumque crepare, Captivas stringunt ferrea vincla manus. | Simul vectores tum negotiatores exotici in vincula coniecti. |
| Prò lucris iam Lutra sonant: aes solvat oportet Quo redimat merces quisque suumque caput. Deîn vetita Edicto commercia, Iuraque & usus Hospitii Populos inter utrosque coli. | Non nisi numeratae pecuniae representa- tione dimittendi, ex victoris potius, quàm ipsorum libidine vel arbitratu. |
| Neu Tungro, aut pateat Germano Hollandia cûiquam, Claudi utriusque Amnis Didricus ora iubet. Hoc pretium Mercator habet: nec profuit illi | Commerciorum usus interdicto sublatus. |
| Immunes belli continuisse manus, Nec * lauro sparsisse iuvat rorante capillos, | * Super hoc ritu Ovi- dius V. Fastor. lib. consulendus. |
| [p. 99] | |
| Arcadium votis aut coluisse Deum. Quid superest? redit ecce domum mercede redemptus; Pontificumque Fidem clamat & orat opem. Caussa novi Martis: vacuas jamque obvius aures Supplicibus dederat Praesul uterque suis. | MARS VIGILA. |
| Quorum Ubius; Laesis solamine non opus ullo est: Nec promissa juvant, est ubi rebus opus. Quin potius pugnemus; (ait) dicto annuit alter. Et rata Pontificis mens utriusque fuit. Res repeti per bella, placet: Dilectibus urbes, Campi Equitum turmis, classe onerantur aquae. | Non ex Iure manu consertum, sed mage ferro Rem repetunt, &c. |
| Marchio adest, * Brenni parent cui moenia: rerum Summae hic praeficitur: sanguine junctus erat. Nec mora: Germano complentur milite transtra, Quae placidis Rheni prona ferantur aquis. Atqui hieme haec patrata refert Contractus, eoque Tempore, quô rigido cuncta adoperta gelu: | * Ecbertus Marchio Brandeburgensis. |
| Opportunè aditus hosti dare visa patentes. Huc igitur Rheno quî potuere vehi? | Obiectio. |
| Stagna nisi incrustata modo tacitasque paludes, Non etiam fluvios conglaciasse velit. Sic ventum in Batavos; quos postquam vincere aperte Non datur, insidias gens Alemanna parat. | Ea probabiliter dis- cussa. |
| Furta struit Thuriamque dolis intercipit urbem Marchiaci ductu, praesulis auspiciis, Perfidia capitum quorundum e civibus usi, (Heu scelera, in patriam non semel ausa scelus!) Oppressu facilem, astrictis tunc undique fossis. Contracti firmant moenia capta fidem. | Dordrechtum civitas dolo ac per insidias occupatur. |
| Cognita quae ut comiti, "Solvenda iniuria laesis, Tractandusque suis artibus hostis, ait. Annuerat Puteanus eques, Nec multa moratus; Merua iterum, faxo, sub tua iura fluat. Dixerat; applaudit praeeunti Martia pubes Et socium tali se duce nemo negat. | Comes ad amissam urbem recuperandam serio se comparat. |
| [p. 100] | |
| Arma Comes se digna capit: fecere, quod ille, Cum Puteano Equitum turma frequensque Cliens. Sic nova Durdrechto furta insidiaeque locantur. Nox erat, & totâ multus in Urbe vigil. Quid iuvat? Externa invitus quum fert juga Civis? | Non sine successu. |
| Hoc freti raptim moenia clam subeunt, Oppressis subito custodibus intromissi, Conscia rem ferro dum manus intus agit. Tum vero horribili sonitu taratantara raucum Permixtae lituis concinuere tubae. Fit via vi ruptoque aditu socia agmina sese Turmatim lateri principis adglomerant. | Durdrechtum iisdem artibus quibus anteà capta recipitur redit que in Principis sui arbitrium & potestatem. |
| Ilicet exoritur plangor gemitusque cadentum. Mars ferro hinc, flammis Mulciber inde furit, Omnia terroris complens; crepera auxerat istum Nox face, nec facies una timoris erat. Agmina caeduntur passim Germana per umbram; Sunt, quibus in letum continuata quies. | Nocturnae pugnae de- scriptio. |
| Restat adhuc tamen obdurans Alemana iuventus, Unum sollicita hoc, ne male inulta cadat. Signiferis donec non uno vulnere fractis, Post data non siccae millia multa neci Amissosque duces sensim flaccescere virtus Cognita nec mortis dissimulare metum. Disiectis igitur cuneis per devia retro Pars ruit ad portas et sua transtra petit. | Germanorum in resi- stendo perseverantia. |
| Cum duce pontificum geminorum exempla secuti, Quorum vix quisquam senserat ante fugam. Pars latebris sese penetralibus abdit ut esset Exitio posset qui, comes, esse tibi. | Marchio Brandebur- gensis una cum Episco- pis foederatis praesidio noctis fuga clanculum dilabantur. |
| Quem fuso simul hoste, simul nunc urbe recepta, Supra hominum coelo penna secunda vehit. Mane erat et, visu ferale, cadavera passim Per fora, per stratas sparsa iacere vias. Quippe equitum centena quater data corpora leto, | Alii intra urbem furtim in latebras se abdunt. |
| [p. 101] | |
| In quibus et comitum pars procerumque fuit. Nobilium quis enim valeat subducere summam, * Armigeros vulgò quos perhibere solent? Civibus ut sese victorem ostenderet, ipsa Aura aurem comiti vellere visa suo. | * I. armorum sive in- signium gestores, quos vulgo Schiltknapen idiotismus noster in- digitat. |