EPISTOLA I. Iano Dousae patri Nordvici toparchae
Dominicus Baudius S.P.D.
Nordvicum.
ET tu ad beneficentiam natura propensus es, mi Dousa; & ego libens tibi occasiones bene merendi obtrudo:
[p. 2] [...]
stylo veteri.
EPISTOLA II. Petro Regemortero Dominicus Baudius S.D.
[Poëmatis juvenilibus praefixa Anno 1587.]
ITa hodie mos viget, doctissime Regemortere,
[p. 3] [...]
[p. 4]
suspiremur, Kal. Octob.
EPISTOLA III. Damaso Blyenburgio suo Dominicus
Baudius S.D.
Lugd. Batavorum.
ITa est, ut ais: valde negligenter
[p. 5] [...]
Hagae Comitis, XI Martii, M D LXXXVIII.
EPISTOLA IV. Adriano à Blyenburgh I C. Dominicus Baudius S.P.D.
Hagam Comitis.
VErsus meos, amice magne, prudenti verecundia diu suppressos, nunc (quae res vertat bene) in lucem exire patior, invitus, ni me ut auderem invitassent cùm alii multi non è multis, tum unus in paucis unicus: quem auctorem meum tametsi nomine non laudo, perspicue tamen intelligis quem hoc elogio designem, nec à conjectura aberrabunt qui in literis recte & ordine, hoc est seorsim à vulgo sentiunt. Utinam ea seges esset virorum ad hoc exemplum, ut prudenti censori non liqueret quis potissimum in hoc lustro legendus princeps esset eruditorum senatus. Sed quoniam sequius cecidit, optimum est quod adest grato animo interpretemur, & hoc nomine gratulemur Belgis nostris, eum nunc [p. 6] extare hominem de quo meritissime vetus verbum usurpes, UNUS INSTAR OMNIUM. Ut ad meas nugas redeam, tutius illae quidem ab infamiae periculo latebant intra privatos parietes, & absque aliorum hortatu foret, aetatem per me latuissent. Caeterum ne praevaricer, & caussam tradam adversariis quî minus & nobis jus sit publice via incedere? quasi vero honos ille editionis non jam vulgo vulgetur grassante indies conscribillantium gangraena. Esset (fateor) è re literariae dignitatis, ut nihil nisi ab ingenio excultum, ab arte limatum, ab industria elaboratum, denique profuturum publico in publicum prodiret: caeterum, ut mores sunt huius seculi, nunquam impetrabitur; adeo hic morbus invasit atque invaluit, ut cum ratione insaniat qui eum persanare postulet. Nam ut quisque vel sui fiducia subnixus, vel inconsulta famae cupiditate incitatus, partum aliquem abortivit inanem omnis judicii atque doctrinae, eum continuo tollit & educit sine omni dilectu. Hinc libri mole immensi, numero innumeri; quibus non injuria occinas illud Theocriti.
------- hôs múrmakes anêrithmoi kaì ámetroi.
Nec vero Aelios aut Persios una huc traho, & lumina illa lectissimorum hominum, qui aevum hoc illustrant ingenii sui momumentis, vere dicturus videor, omni laude majoribus: istos loquor, qui praeter numerum nihil adferunt, qui domestico praeconio imperitiae suae testes colligunt, qui miseras & insontes chartas verborum inaniis refarciunt sine more & modo: quibuscum omnibus si lege agatur, quando (inquit ille) ad me venient? Sed nae ego inscitus qui tam sollicite caussam orem apud te, qui, si exquiratur usque ab stirpe auctoritas, ad hoc me facinus impulisti, & nunc quasi re bene gesta factum gaudere non erubescis. Ac ne dissimulem, tantum abest ut tibi succenseam, ut etam ingratus [p. 7] sim, ni ultro gratias agam. Nam & quod fecisti, id omne ab intima benevolentia profectum esse certo scio; &, si consilium eventu ponderamus, fecisti sapienter: etenim ita lepide processit hoc negotium, ut (nisi me communis philautía decipit) nonnihil hinc celebritatis huic homini obvenisse videatur. Quod cum ita sit, quamvis ipse molestus non sim, tamen vel haec una ratio abs te postulat, postulat autem? imo flagitat, ut tandem cum Musis volentibus expedias quod reip. literariae debere te sentis, & debere non debes diutius. Si quid mihi credis homini in his studiis, ut jocari soles, feliciter versato; ut ipse fateor, non prorsus hospiti; certe amico tuo germanum in modum; vehementer auctor tibi sum maturandae hujus editionis. Cur enim & nomini tuo lucem, & nobis ex honore tuo laetitiam invideas? Nec mea caussa te hortor (etsi quid esse potet in tuam rem quod non itidem ad meas rationes referri aequum & verum sit?) sed quia mea fide praestare possum, eam rem tibi laudi & ornamento futuram. Nec periculosam temeritatis opinionem deprecor, quasi de re parum comperta sententiam feram. Nihil enim tuarum lucubrationum mihi clausum unquam, aut obsignatum fuit; nec decuit. Nam quoad longissime in memoriam redeo praeteriti temporis, nemo mihi te uno conjunctior unquam extitit assiduitate contubernii, societate studiorum, mutuis vitae officiis, & (quod familiam ducit) jure arctissimae necessitudinis. Quarum rerum cogitatio, partim etiam tuus pudor orationi meae moderatur, quo minus laudes tuas verbis impleam, ne gratiae largiri videar, quod ex animi sententia conceptis verbis affirmare non dubitarim. Teneri tamen non possum, quin judicium meum proferam, quod tu licet non agnosces ut auctoritatem religiosi testimonij, tamen aequi bonique consules, ut indicium singularis in te [p. 8] benevolentiae: errare [non*] possum vitio [vitiae] humanae infirmitatis, sciens non fallo, si loquor uti sentio. Parentalium tuorum liber commendatione officij laudem apud bonos, lepore & elegantia scriptionis plausum apud doctos, felici rerum ubertate gloriam non vulgarem apud ingeniosos omnes consequetur. Odae tuae (sine figura loquor) sane quam bonae, & ad genium purae [putae*] antiquitatis, nescio quam ad publicum saporem, certe vehementer ad meum stomachum. Elegiae restant à quibus publicandis (ut saepe injecisti) terret te severitas quorundam hominum, qui aures suas violari non ferunt sermone aliquo urbanioris notae, & vernulae festivitatis: ad quorum sententiam judicium meum licet adscribas, nec alia, opinor, tua mens; si quantum illi à verborum licentia abhorrere se palam adsimulant, tantum à rerum turpitudine refugiant: sed praevas illas & detortas mentes odi male, quae cum secreti occasionem nactae nihil non suae libidini condonent. aliis nec dicti quidem, ullius paullo liberioris gratiam faciunt, & seu criminum inopia seu obtrectandi studio ficta pro factis detorquent in culpam. Quibus tu, si quid ingenui saguinis habes, Germana nobilitate ignosces: sin ultionem paras, non alia splendidior est ratio, quam si eorum calumnias vitae innocentia, dicacitatem constanti silentio, imperitiam generoso contemptu vindicaris. Canem oblatrantem si pavide caveas, acrius irritatur; si nescio similis praetereas, confestim iram ponit: ita ingenium est obtrectationis, si despicientiam simules, sensim exolescit: si moveri te fatearis, fortissime debacchatur. Sed de his tantum est: restat ut eos absolvamus qui hominem Musarum sacris initiatum tanquam (ut ait Caecilius) unius operis remigem ac bajulum non tantum à rebus gerendis summovent, sed & ulli praeterea rei negant esse idoneum. Sed quid tandem fidei caussa adferunt? Dignitatis quidem plus, [p. 9] quam ut contemni debeant, rationis vero minus quam ut magnopere pertimescendi videantur. Ajunt eum, qui semel animum ad Poësin appellit, ita lente ejus illecebris irretiri, ut expedire se & ad frugem bonam recipere non possit.
***
Si experti loquuntur, peto ab ijs quinam aliquando emerserint? quod modo negabant evenire: sin aliena fide id adseverant, scio extra territorium suum ejus dicentibus impunè non pareri, & cedo, quis ille cujus sine ratione valere debeat auctoritas? Quid autem homine jurisconsulto indignius, quam id objicere quod verbo si neget adversarius non habeat quod regerat qui objecit? Sed non utar hoc effugio: ultro illis assentior, plurimum inesse ingenuae voluptatis in hoc genere, plurimum insidiarum item & periculi, nisi praescriptio moderatioque teneatur: addam & illud intemperanter eum abuti & munere ingenii, & thesauro temporis, qui in hoc desidiosae oblectationis stadio cursum omnem aetatis consumit suae. Nati ad majores & meliores curas sumus, quam ut eo totum hominem tanquam in pistrinum detrudamus. Sed non idcirco illis procedit, quod volunt. Permultum enim interest utrum aliquid ita tractes, ut nihil in vita fis aliud acturus, an vero ôs en parengia disciplinam aliquam delibes, vel ad animi relaxationem, vel ad ornamentum ejus facultatis cui te ex profeso devovisti.
***
[...]
[p. 10]
Sed mitto jam ista, quae tamen & ad veritatis similitudinem propensa sunt, & locupletissimis auctoribus nituntur. Illud quod jeci non muto, delicias illas Musarum habere aliquid helkustikòn, & quod apud generosa ingenia mirificum sui amorem excitet. Sed ut condimenta, si mere sumas, nec corpus nutriunt, & inamoena gustu sunt, esu noxia: similiter hae lautitiae studiorum prosunt parum, obsunt immo, nisi solidioris doctrinae dapem adjunxeris. Tum autem difficile quidem dictu est quaenam caussa sit, caeterum ita natura comparatum est, ut quae res prima fronte sensus aut animum impellunt accerrima voluptate, eas celeriter vel satietate fastidiamus, vel experiendo aspernemur. Quod si ad hanc naturae vim judicii maturitas accesserit, fit ut ratione & consilio momenta rerum expendamus, nec, ut ante, aliorum errore, aut impetu quodam animi, sed utilitatis spe, aut amore honestatis impellamur ad hoc aut illud capessendum.
[...]
syllabas [p. 11] aucupari quoquo modo didicerunt. Nec veros ad legitimos hic tango, qui magna cum laude sua in subselliis habitant. & lucem ingenii porrigunt consulentibus: vulgus legulejorum insector, qui quam personam sibi sumpserint, ne suspicione quidem satis comprenderunt: quos quia mos excusat & barbaria forensis, ideo missos faciamuns. tantum illud ne nobis fraudi sit, si diversam ab iis viam institimus, & id operam dedimus, ut severa lege proficeremus. Nam quod eum qui Poëta sit ad omnia alia ineptum esse criminantur, abunde ex his quae attuli judicatum est quam ipsimet ineptiant. Cedamus tamen de jure nostro, & exemplis agedum congrediamur. demus hoc imperitiae si errore peccant, impudentiae si obstinatione pugnant. Ac ne Veteres ad testimonium citem, qui sunt pene innumerabiles, quid clarius aetas parentum nostrorum vidit Michaele Hospitali? quid generosius Caesare Scaligero? quid in omni genere eruditionis execitatius Adriano Turnebo? qui tamen heroës non tantum primoribus labris degustarunt, aut extremis digitis attigerunt politiorem hanc humanitatem, sed ita in ea versati sunt, ut huic cuncti studio penitus dediti fuisse vedeantur. Taceo Ronsardum, Bellaium, Baifium; qui, si verum amant, omnem suam famam Poësi acceptam debent. Ex his qui superant, quid divinius Bartasio? qui cum argumenti magnificentia gravitatem carminis quam felicissime adaequavit. Michael Montanus (quem Thaletem Gallicum appellat Thales noster Belgicus) vir, ut caeteras ejus dotes silentio venerer, judicii acerrimi, sum Stephanum Boëthianum extra omnem commendationis aleam poneret, in ejus vel praecipuis laudibus Poësin connumerare non dubitavit. Quod si minus talium virorum praestantiam facultate consequi possumus, cur vel malignorum judiciis deterreamur, vel desperatione debilitemur, quo minus saltem experiri velimus quid effice- [p. 12] re, quantumque progredi in tam praeclaro curriculo valeamus? cum honestum sit, teste Tullio, prima sequentem in secundis tertiisque consistere. Haec scripsi pluribus, si legem epistulae cogitas; perstrinxi quam paucissimis, si rem spectas & argumenti foecunditatem: sed ego hoc unum egi, ut te ad editionem tuorum carminum inducerem. Si abs te impetro, non me poenitet quantum aut quantulum dixerim; sin detrectare pertendis, adeo propediem me sacra commovebo, ut praecisam tibi esse fatearis omnem libertatem recusandi. Vale, mi ocelle, & me cras expecta. Datum Lugduni Batavorum VI Idus Aprilis, M D LXXXVIII, qui dies mihi natalis.
EPISTOLA VI. Iosepho Scaligero Dominicus Baudius S.D.
Prulliacum.
Et otium
[p. 20] [...] M D XCI.
EPISTOLA VII. Carolo Borbonio Dom. Baudius.
EPISTOLA VIII. Amicis suis Dom. Baudius aeger S.D.
EPISTOLA IX. Janus Dousa
EPISTOLA X. Iano Dousae
EPISTOLA XI. Iano Dousae
EPISTOLA XII. Erico Dimmero
EPISTOLA XIII. Iano Dousae
EPISTOLA XIV. Ludovicus Servinus
EPISTOLA XV. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XVI. Iosephus Scaliger
EPISTOLA XVII. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XVIII. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XIX. Iosephus Scaliger
EPISTOLA XX. Iano Dousae
EPISTOLA XXI. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XXII. Turones.
EPISTOLA XXIII. Q. Sept Florens
EPISTOLA XXIV. Iano Dousae Filio
EPISTOLA XXV. Iano Dousae patri
EPISTOLA XXVI. Iano Dousae Filio
EPISTOLA XXVII. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XXVIII. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XXIX. Iosephus Scaliger
EPISTOLA XXX. Iacobo Augusto Thuano
EPISTOLA XXXI. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XXXII. Iano Dousae patri
EPISTOLA XXXIII. Iosepho Scaligero
EPISTOLA XXXIV. Iusto Lipsio
EPISTOLA XXXV. Iacobo Augusto Thuano
[p. 167]
DOMINICI BAUDI
EPISTOLARUM
Centuria secunda.
EPISTOLA I.
Petro Scriverio Dom Baudius S.P.D.
Amstelrodamum.
MUltum detrimenti dominatio vestra capit,
[...]
M D CVI.
EPISTOLA II.
Paulo G.F.P.N. Merulae Dom. Baudius S.P.D.
Lugd. Batavorum.
DIu te multumque tenuit deliberatio, utrum recte & otdine facturus esses, si vitam magni Erasmi, ut est ab ipso consignata literis, publico juri vindicaris: an magis ex dignitate aut voluntate defuncti foret, si intra Vestae penetralia thesaurus iste liberali custodia asservaretur, communicandus tantum cum amicis intimae admissionis, ne si ea res dispalesceret in vulgus, aliquid detrimenti caperet fama & existimatio praestantissimi viri, cujus nomen merito colunt, quicunque rem literariam salvam cupiunt. Utrimque graves & magni momenti rationes intercessisse [p. 170] non dubito,
Salibus, & iis interdum aculeatis, abundant nonnulla ejus Opera, in quibus crassos errores, & aniles quasdam superstitiones Orationis libertate perstringit, unde orta est opinio contemptarum religionum, sed Norma Christianae Charitatis suadere debuit humaniorem interpretationem. Videtur autem Erasmus magis habuisse quid fugeret, quam quid sequeretur. Unus omnia pervidere non potuit, & rem haud exiguam praestitit, quod in tantis ignorantiae tenebris oculos attollere potuerit ad investigandam lucem veritatis. Meticulosior fuit & timens offensionum, atque hoc unice in vita studuit ut omnium ordinum & generum benevolentiam colligeret. Id forsan impedimento fuit quo minus cornicum oculos configere ausus fuerit & omnia iniquitatis mysteria velo levato patefacere. Multum tamen, imò infinitum ei debet posteritas, & forte non haberent reprehensores ejus unde famam consequi potuissent, nisi ipsis dedisset quod reprehenderent.
EPISTOLA XXVII. Adriano à Blyenborch I C. Dom. Baudius S.P.D.
