W. Haverkorn W.Z.: Heldinnenbrief, Ada aan Lodewyk.
In: Kleine dichterlyke handschriften, tweede schakeering. Amsterdam, Pieter Johannes Uylenbroek, 1789.
Gebruikt exemplaar: UBL 1227 C 1 : 2.
[p. 9]
ADA,
GRAVINNE VAN HOLLAND EN ZEELAND,
AAN
LODEWYK,
GRAVE VAN LOON.
[p. 10: blanco]
[p. 11]
ADA,
GRAVINNE VAN HOLLAND EN ZEELAND,
AAN
LODEWYK,
GRAVE VAN LOON.
Uit Texel, waar ’t geweld van storm en onweêr loeit,
Dat my ’t verwoesten schetst van myn bestookte landen,
En waar myn traanenvloed onafgebroken vloeit,
Komt van uwe Ada u dit laatst geschrift in handen.
(5) Stoutmoedige Van Loon! trouwhartige echtgenoot!
Waan niet, terwyl ik hier myn stervensuur verbeide,
Dat ik bevreesd ben voor het nadren van de dood;
Neen! Ada sterft vol moeds als ’t kroost van Adelheide.
[p. 12]
Verneem wat de oorzaak is dat ik voor ’t laatst u schryf,
(10) Daar my een felle koorts in ’t zwygend graf zal rukken,
En my verlossen uit het aardsche rampverblyf.
Nu Willems oorlogswoede ons deed by Leyden bukken.
Gelyk de storm op ’t veld een bloem ter neder slaat,
Zo gaat myn kracht te niet in ’t bloeijendst myner jaaren:
(15) De dood, alree’ geprent op myn verbleekt gelaat,
Zal uw bedrukte gade eerlang niet meerder spaaren.
Alleen de ramp myns volks gaat my op ’t naauwste aan ’t hart.
’k Dacht door myn’ echt met u hem aan’t verderf te onttrekken.
Doch, schoon die echt, helaas! de bron is van veel smart,
(20) Streelt my nochtans uw moed, die my tot eer zal strekken.
De dappre Voorne gaf my ’t wenschelyk bericht
Hoe yvrig gy voor ’t heil van myne staaten waakte,
Hoe gy, gelyk een held, u kweet van uwen pligt,
Terwyl by Haarlems muur het krygsvuur woedend blaakte.
(25) Maar schoon uw dappre vuist vorst Willems vrienden stuit
Met hulp van Utrechts heir, uw trouw kan niets my baaten:
Het fiere Zeeland, dat myn’ ondergang besluit,
Voegt zich by Vrieslands graaf, ten val van Hollands staaten.
Die vorst, op ’t wreedst gehoond dor Adelheides taal,
(30) Wyl hy myn’ vader, vóór zyn dood, niet mogt aanschouwen,
Noch zyn namaagschapspligt afleggen, zal ’t onthaal,
Door hem geleden, ons voor eeuwig doen berouwen.
[p. 13]
Myn’ vaders droeve dood laat Holland in een’ twist,
Die ’t heilloos oorlogsvuur alom zal doen ontbranden.
(35) Ach, wierd door uwe deugd het staatskrakkeel beslist!
Ach, redde uw wys beleid myn felbestreden landen!
’k Weet dat de deernis op myn moeder niets vermag.
Zy dwong, by ’t achtbaar lyk myns vaders, my te huwen.
Haar heerschzucht haakte naar het opperste gezag.
(40) Myn treurig huwelyk deed al de stederi gruwen.
Ontstaat myn rampspoed niet uit dees verbindtenis,
Waar ik, uit nooddwang, u myn stem toe heb gegeeven?
Niet dat de graaf Van Loon myn hand onwaardig is;
Neen; hy verdiende met ’s lands erfgravin te leeven.
(45) Maar heeft myn tedre jeugd der staaten recht verkracht,
Door, zonder hunne stem, dit huwelyk te sluiten?
Was zulk een echtverbond eene inbreuk op hun magt?
Ik zocht de heerschzucht van Oostvrieslands graaf te stuiten.
Uwe edelmoedigheid, die ik op ’t hoogst waardeer,
(50) Voorspelt my, in myn leed, dat gy myn beê zult hooren.
De deugd is meerder waard’ dan blinkende oorlogseer.
Gy moet, om ’t heil myns volks, uw heete gramschap smooren.
Myn laatste zucht is voor ’t behoud van ’t vaderland.
Ik leg de wraakzucht neêr, by ’t einden van myn leven.
(55) Ik smeek, dat, op myn spoor, uw hart den haat verbant,
Eer Willems dolle wraak ontydig u doe sneeven.
[p. 14]
Uwe Ada tracht voor u te zorgen, vóór haar dood,
Ten blyk’ van haare trouw en tedre huwlyksliefde.
Heeft Van der Are niet myn ongeluk vergroot?
(60) Vrees Utrechts bisschop meest, wiens staatzucht felst my griefde.
De landzaat zal, zo ik het levenslicht verlaat,
U nimmer huldigen tot graaf der vrye landen:
De burger droeg altoos tot vreemde vorsten haat,
Ten zy ze aan ’s lands gravin, door huwlyk, zich verpandden.
(65) Nu myne dood aan u de blyde hoop ontzegt
Om tot die waardigheid u ooit te zien verheven,
Voegt u te zorgen dat de twist word’ bygelegd,
Eer gy door Willem ligt uit Holland word verdreven.
De meeste deden zyn myn’ oom reeds toegedaan,
(70) Gelyk my trouwe Voorne, uit Aemstels naam, verhaalde.
Gelukt het Willem, u in ketenen te slaan,
Wat word ’er dan van u, die zynen wensch bepaalde?
Verwacht van vreemde magt geen’ bystand in den nood.
Elk vreest in ’t strydveld op myn’ vyand in te rukken:
(75) ’t Kasteel van Damiaat, dat vruchtloos weêrstand bood,
Moest, als de Saraceen, voor Willems krygsmoed bukken.
Hoop op myn moeders hulp nog minder in ’t gevaar,
’s Lands eedlen hebben haar uit dolle spyt verlaaten.
De fiere Tellingen, Van Ryswyk, Wassenaar,
(80) Met Egmond en Banjerd beroeren myne staaten.
[p. 15]
Beding een braave vreê, nu 't krygslot u nog streelt,
Voor myn bedroefd gezin en onderdrukte vrinden.
Dus zult gy Adaas hart, dat in uw’ rampspoed deelt,
Door uw grootmoedigheid op ’t sterkst aan u verbinden.
(85) Nog eens: ik ben in ’t leed geheel ter dood bereid.
Wierd maar uit mynen ramp uw onheil niet geboren!
Ik staroog in ’t geloos op ’t heil der eeuwigheid:
Al ’t goed der waereld kan myn ziel niet meer bekooren.
Hoe vlugtig is ’t geluk des sterflings hier beneên!
(90) ’k Zag op myn’ vaders wenk dit jaar elk hovling draaven;
De dood, die’t all’ verslind, scheurt naauwlyks ons van een,
Of al myn voorspoed ligt, helaas! met hem begraaven;
Een enkel oogenblik stort Diedryk in het graf;
Ik zie my, in dien stond, met u in d’echt vereenen;
(95) In ’t zelfde tydstip strekt de kerker my tot straf;
En al myn heerlykheid is als een rook verdweenen.
ô Myn gemaal! men leere uit Adaas tegenspoed,
Hoe droevig ’t leven is der ouderlooze weezen,
Als zelfbelang os haat van bloedverwanten woed,
(100) Wier heerschzucht meer dan ’t woên der vorsten is te vreezen.
Maar God, die, in den nood, den wees ten vader strekt
Vertroost my gunstig in myne uiterste oogenblikken.
Ik voel myn hoop op hem krachtdaadig opgewekt,
Daar my het gaapend graf niet voor ’t verderf doet schrikken.
[p. 16]
(105) Myn ziel hygt naar de lust in ’t hemelsch vaderland,
Want staatzucht noch geweld ons onheil zullen brouwen.
En wenscht u, blinkende in der englen gloriestand,
Gezaligd, voor Gods troon, in eeuwigheid te aanschouwen.
