[CH1657:001]
NIEW-JAER AENDEN HEERE VAN BRANTWYCK
Wy doen en laeten altemael
Dat niemant doen en most noch laeten;
Drij hondert vier en zestigh mael
Hoor ick ons in ’trond jaer verpraeten.
(5) Waerom is ’t heden Niewe jaer,
Wat reden heeft die malle meting?
Zyn niet de dagen voor en naer
Als schakels van een’ ronde keting?
En is de schakel van van daegh
(10) Een niewer dingh als die van mergen?
’Kwild’ ick den man eens levend saegh
Dien doot en eewen voor ons bergen,
Die ’t eerste niewe jaer op brocht,
En doopten ’t op den dagh van heden,
(15) En op den naesten niet en docht,
En geckten met den jongst voorleden:
Sijn’ reden, meen ick, Westerbaen,
Waer lichtelick soo verr te soecken
Als nu zyn de verrotte bla’en
(20) Van doe syn’ averechtse Boecken.
Houdt mij te goede, ’tmisverstant
En wil in mijn verstant niet vallen,
’T niew jaers gerucht in Stadt en Lant
En noem ick niet als ’toude mallen.
(25) En ’toude mallen is de saeck
Daerom ick niet en kan verdouwen
Datm’ eenen dagh den niewen maeck’
Die niet en is als een van d’ouwen.
Weet yemant raet tot niewen tyt,
(30) Tot niewe sondloosheit van leven,
Dien houd ick buijten myn verwijt
En gunn hem niew jaers naem te geven
Aen all’ de daghen die hem Godt
Voor all’ de jaeren sal sien boeten
(35) Die tegen ’t heilighe gebod,
Gelijckse nu noch heeten moeten,
Als niewe jaeren zijn genoemt,
En van de gist van d’oudste waeren
Met niewe jaerlickheit verbloemt.
(40) Lett op die ’s daeghs eens niewe Iaeren,
Eer God u uijt de tyden hael’,
Wensch icker u in mijn’ gepeisen
Ten minsten tien of twintigh mael
Drij hondert vijf en zestich reisen.
Hofwyck 1. Ian.
[CH1657:002]
(WEL, OVERGOET)
Uw seggen, seghtgh’, is meer als reden,
En, nae my dunckt, en is ’tniet waer:
Roept niet soo luyd, ick waer te vreden,
Als ’tmaer soo veel als reden waer.
5. Ian.
[CH1657:003]
(MAET)
Daer is een dingh dat mij verwondert:
Een’ once weeght min dan veel hondert:
Iae ’kleider dusent op myn peert,
En ’theeft hem niet met al gedeert:
(5) Ick leider een meer bij dan ’thoorde,
En ’twas van dusent een of ’tsmoorde:
Hoe teer is middelmaet, hoe eel,
Hoe kittelachtigh is, Te Veel!
6. Ian.
[CH1657:004]
(TRIJNS KLACHT)
Tryn seght, haer man is onrechtvaerdigh,
En daerom komts’er by te kort:
’T is goet te gissen wat haer schort,
Is Ian haer man noch recht noch vaerdigh.
eod.
[CH1657:005]
OVER ’S HEEREN AVONDMAEL
Daer sie ’ck ons niet voor aen; hier sitt niet een van twelven
Die dij verraden wouw: maer, Heer, die alles weet,
Ghij weet het, offer geen van twelven sitt en eett
Dien ghij verklagen moght voor Iudas van syn selven.
7. Ian. die Coenae.
[CH1657:006]
’Khoor ’t al tuijten in mijn’ ooren,
Siet, wat al papiers verloren!
En ick gunn u soo veel spijts:
Maer en seght niet, wat al tijts!
(5) Leser, ’k segt u van te voren,
’T waer mij wat te veel verwijts.
Heb ick wat papiers versleten,
Tyt en heb ick niet verseten,
Dat ’s mij veel te dieren waer;
(10) Noch ’t Voorleden, noch ’t Hiernaer,
Geen van beij en werdt beseten,
En Nu is of ’t niet en waer:
Soud ick sulcke kostlickheden
Aen onnoodlickheit besteden?
(15) Niemant sie mij daer voor aen:
Tijt verlegen, tijt verstaen,
Tijt vertreden, tijt verreden
Is alleen hier aen gegaen.
Kijft niet, Leser, ’tzijn geen’ dinghen
(20) Daer m’ u tyt voor af wil dringhen;
Siet wat ghij mij schuldigh zijt;
’Kgeef u brockeling van tijt,
Brockeling van brockelingen
Geeft’er tegen, wij zyn quijt.
8. Ian.
[CH1657:007]
GELUCK AENDE EE. HEEREN REGEERDERS VAN AMSTERDAM,
IN HAER NIEWE STADTHUIJS
Doorluchte Stichteren van ’s Werelds Achtste wonder,
Van soo veel Steens om hoogh op soo veel Houts van onder,
Van soo veel kostelicks soo konstelick verwrocht,
Van soo veel heerlickheits tot soo veel nuts gebrocht;
(5) God, die U Macht en Pracht met Reden gaf te voeghen,
God gev’ u in ’t Gebouw met Reden en Genoeghen
Te thoonen wie ghij zijt, en, daer ick ’t al in sluijt,
Heil zij daer eewigh in en Onheil eewigh uijt.
Is ’t oock soo voorgeschickt, dat deze Marmer-muren
(10) Des Aerdrijcks uyterste niet hebben te verduren,
En, werdt het noodigh dat het Negende verschijn’
Om ’t Achtste Wonderwercks nakomelingh te zijn,
God, uwer Vad’ren God, God uwer Kind’ren Vader,
God soo nae by U, zij die Kind’ren soo veel nader,
(15) Dat haere Welvaert noch een Huijs bouw’ en besitt’
Daer bij dit Niewe stae als ’tOude stond bij dit.
10. Ian.
[CH1657:008]
(VALSCHE REGEL)
Dirck is met roock gequelt, en weet hem niet t’ontloopen
Of deuren moeten aen en alle vensters open.
Het spreeckwoort gaet niet vast, seght Dirck, al is het out,
Daer ’t roockt en is ’tniet warm; hem dunckt het isser kout.
14. Ian.
Aspice quae nunc sunt Capitolia, quaeque ferent
Alterius dices illa fuisse Jovis.
Curia, Consilio quae nunc dignissima tanto est,
De stipulâ Tatio regna tenente fuit. Ovid. 3. de Art. in marg.
[CH1657:009]
(SIET VOOR U)
Ghij lieght niet, seght ghij, Neel, ghij steelt niet, en ghij zijt
Noch gierigh na veel gelts, noch quistigh na den tijt;
Ghij zijt uw’ oogen baes, en meester van uw’ ooren,
Ghij siet het quaet verbij en wilt maer ’tgoede hooren.
(5) ’T is wijsselick gewaeckt met alle poorten toe,
Soo dat de Duijvel daer geen’ aenval op en doe:
Maer alle poorten toe, en een ondeuchtjen open
Is een klinckettje dat den vijant kan doen hopen
Bij ontij in te gaen daer niemant op hem lett,
(10) En soo is,t Slot verra,en: Neel, past wat op ’tklincket.
eod.
[CH1657:010]
OP HET SECREET.
Het gaet wat slordigh; maer
Al evenwel is ’t waer:
Als ick hier ben geseten
Heb ick de schijt van ’teten.
20. Ian.
[CH1657:011]
(LANDKAERT)
Vraeght ijemant na kort onderricht,
Waer Troijen en Corinthen light,
Mij dunckt, de plaets is haest gevonden;
Sy liggen daer sij eertyts stonden.
21. Ian.
[CH1657:012]
(DIRCK TER GALGH)
Recht moet recht wesen, sey de Schouth, ick weet niet waer;
De Huijsbraeck is bekent, ghij zijt ’er op gevangen
En dat ’er volght heet hangen;
’T is waer, Dirck, is het niet? Jae, Heer, sey Dirck, ’tis swaer.
27. Ian.
[CH1657:013]
(WINDIGHE PIER)
Pier stoft even plomp als prachtigh;
Noyt en houdt hij op van stuijten:
’Kweet niet wat hij weet van tuijten,
Maer van blasen weet hij machtigh.
eod.
[CH1657:014]
(VAN DIRCK)
Dirck snapt op alle dingh, geen maecktmens hem te pas:
Vast sitt hij op syn gelt en snapt, en sterft van honger,
En wou den aessem schier verkoopen uyt syn’ longer:
Dat’s d’eerste gierighen opsnapper die oijt was.
27. Ian.
[CH1657:015]
’T magh wel een Raedsel heeten
Op stinckende gemacken,
Of Kacken gaet voor eten
Of Eten gaet voor Kacken.
1. Feb.
[CH1657:016]
(KEUR EN ANGST)
’Ksie mynen Vrient misdoen in onbevallickheden
Van Reden en Beleit van Leden en van Zeden:
Wat doen ick? segh ick ’t? Neen; ick kreegh hem aenden hals:
Wat doen ick? swijgh ick? Neen; dan waer mijn’ liefde vals:
(5) ’Kweet min raet tot den keur, hoe dat ick ’tmeer behertigh;
Ick werd onaengenaem, of ick blijv onbermhertigh.
7. Feb. Brux.
[CH1657:017]
IN . . . . . LANCELOTTI AD SER.MUM PRINCIPEM D. IOANNEM AUSTRIACUM
CENTONEM VIRGILIANUM
Creditur in folijs aliquid vidisse Sibyllae
Musa tui, felix Mantua, Virgilij.
Omnia peruidisse, et opaci nigra futuri
Stamina, et haec aeui postera fata mei,
(5) Austriacas Lauros et Iberi grande Philippi
Germen, et hac toties parta trophaea manu,
Ipse Maro dubius neget ut fateatur, et idem,
Haec ego non cecini, dicat, et haec mea sunt.
Ecce tamen, Lector, facti duce Lancelotto,
(10) De non fatidico Carmine fatidicum.
Quantus hic est vates, quo vindice et indice major
Vate novus veteri, vate Marone Maro est!
Brux. 14. Feb.
[CH1657:018]
RECUEIL
Quid fidei sit commissum, quid non sit, et an sit,
Quod male committens, Mater iniqua fuit
Et fallax Francisca Socrus, quod Filia, damni
Non ignara sui, noluit Anna ratum;
(5) Cum Patriae dirimant leges, et diva vetustas
Pro non pube Reo militet, et Ratio:
Omnia nos fidei committimus, omnia vestrae,
Prudentum celebris turba, Bonae fidei.
Brux. 21. Feb.
[CH1657:019]
VOOR HET 13. BOECK
Ick grouwel voor krackeelen.
Als voor ontstelde veelen;
En daer ick minst aen wil
Is Lucifers geschil.
(5) Wat lust mij t’ondersoecken
Of Keurssen gaen voor Broecken,
En dese Keurs voor die,
Daer ick den Haegh af sie
Met soo veel onrusts wagen
(10) Als holdend’er een wagen
Op ’t minst in elcke straet?
Hier hebt ghy volck van Staet,
Van Straet, van Land, van Water,
Van allerley gesnater,
(15) Van allerleij geslacht,
Door mij by een gebracht,
Maer niet door mij te schicken:
Dat laet ick hem bequicken
Die lust in onlust vindt.
(20) Iae Steenen houd ick blindt
Om sulcken scheel te scheiden,
En neem wat tuschen beiden
Dat keur noch lot en heet,
Elck even lief en leet.
(25) Hoort mannen en hoort vrouwen,
’T sal u noch mij berouwen,
Kont ghij maer A B C,
Soo weet hier elck syn’ sté.
8. Mart.
[CH1657:020]
OUD BATAVIEN MEEST UYT CESAR EN TACITUS BEWESEN DOOR IOHAN
VAN SOMEREN RAET-PENS. DER STEDE NIMEGHEN
Soeckt niet den ouden Batavier
Sijn Vaderlandt dan daer, dan hier,
Uyt suffe li’en te suijgen:
Sij liggen meest in duijghen:
(5) Van Somerens doorsichticheit
Bevestight met gewichticheit
Doets’ alle voor hem buijgen:
De grootste Krijger die oijt was,
De kloeckste Swijger diem’ oijt las
(10) Zijn beide syn’ getnijgen.
9. Mart.
[CH1657:021]
VOOR HET 14. BOECK
Soo heb ick ’t afgeleert, ’tvoor sitten en ’tvoor gaen
Te richten uyt mijn hooft; ’klaet stomme dingen staen,
Als waerense niet stomm en konden voor sich spreken;
Ick mijd’ de schaduw self van suer sien en van wreken;
(5) Zyt ghij soo schouw als ick en soo begaen om Vré,
Komt, Leser, leest met mij noch een wild A B C.
13. Mart.
[CH1657:022]
Daer leeft geen Man, seght Neel, die haer hebb’ aengeraeckt:
Sy is met kint nochtans, dat kanse niet ontleggen.
Sy sweert dat niettemin, en lieght niet. Dat’s te seggen,
Eergisteren stierf Claes, die dat kint had gemaeckt.
21. Mart.
[CH1657:023]
Al wat de Heeren wijsen,
Seght ghij, dat moet men prijsen:
Dat weet ick wel, en doe ’t wel;
Maer let daer op, ick moet wel.
23. Mart.
[CH1657:024]
TEGEN ’TMISDOEN.
Eens was ’t al lichaem, al sichtbaer en tastelijck
Daer mé Gods kinderen haer’ kindsheit opgetogen
Door wesentlick gevoel van Ooren, Neus, en Ooghen
De wegh gewesen wierd naer ’teewigh Hemelrijck.
(5) Gods Soon in ’tvleesch gedaelt blies over al dat slijck
En morselden ’t tot stof, en soo is ’t wegh gevlogen:
Daertegen hebben wij een’ niewe borst gesogen
Daervoor het eerste sogh in alle reden wijck’.
Een lichaem is alleen al ’t tastelicke wesen
(10) Daerw’ aen verbonden zijn. Maer die wet wordt verwesen
Te Roomen, daer’t, spyt God, op niews al lichaem is.
Sal niet Gods Soon noch eens in ’tvleesch ter werelt komen
En brysselen tot Stof dat Stof is? Iae hij, vromen,
En met een’ ysren Staf, en slaen de Mis niet mis.
[CH1657:025]
Ian scheiden uijt de Tollen
En raeckten heel op ’thollen:
Eerst was hij Ian de Tollenaer,
Nu heet hij Ian de dolle narr.
31. Mart.
[CH1657:026]
Die door en door Civet en Amber in haer’ kleeren
En kostelicke leeren
Soo vol zijn van die locht daer van de liefflickheit
Sich allenthalven spreidt,
(5) Zijn even in mijn oogh als lieden die van binnen
Vol deughden van goe sinnen,
Daer van de soete geur een yeder een verheught,
Tgevoelen van die deught
Soo quijt zijn, dat sij wel en deughdelick verklaeren,
(10) Sij voelen sich beswaeren
Met onverdient gevleij, en d’allerminsten lof
Verdencken sij te grof
Ter eeren van haer’ deught geblasen in haer’ ooren.
Soo komt het dat wel hooren
(15) En wel doen, deught en deughts gestadighe vermaen
Soo qualick t’samen gaen.
3. Apr.
[CH1657:027]
IN EFFIGIEM C. DUARTI
Quam grauis extincti fuerit jactura Duarti,
Cuius adhuc placet hic nobilis umbra, vide:
Quas orbi quatuor Genitrix Antuerpia Musas
Sic dedit, ut Pindi plectra lyrasque novem
(5) Cedere compulerit, harum, dum vita maneret,
Hic Pater, hic Amor, hic Dux, hic Apollo fuit.
Hofw. 5. Apr.
[CH1657:028]
MISDRACHT
Ghij wilt een Raedsheer of een Borgemeester wesen,
En leest’er stadigh naer, en hebter naer gelesen,
En, naer de werelt spreeckt, van binnen zytgh’er een
Veel meer als sommighe die ’tRichter-Ampt bekle’en
(5) En zijn van binnen niet dat sy van buijten schijnen:
Maer buyten schynt ghij in uw’ kleeren te verdwijnen,
En lijckt uw binnenste soo sij haer buytenst doen:
In plaets van statigh swert van ’thooft af tot den schoen,
Sien ick u bont en grauw soldaetsgewijs behangen
(10) En aenden niewsten snof van malle modes hangen;
Van die wanschapenheit, en hoe een ijeders kleet
Moet sluijten opden staet van wat hij is of heet,
En heb ick geen bewijs dat machtigher kan raecken,
Dan dat ghij dencken wilt, hoe seer u sou vermaecken,
(15) Soo ghij een Kryghsman saeght die naer syn’ schiltwacht trock
Gelijck een Raedsheer in een’ swart fluweelen Rock.
Hofwyck 7. Apr.
[CH1657:029]
(OP DE TITELPRINT)
Hij meent geen’ Koren-bloem die Tarw saeyt: verr van daer;
Hij meent den nooddruft, en hij neemt den oorber waer.
De Bloem verschijnt nochtans en mengt sich onder ’tKoren,
Als Gasten die in ’t Mael der gasten niet en hooren,
(5) En komen ongenoodt, en schicken sich in ’tbest,
En sien soo vrolick, of wat meer licht, als de rest.
Men leeds’er wel van daen; maer, soo sy ’tMael verblijden
Met haer’ bevallickheit, soo komt mense te lijden.
De Bloem is noodeloos in ’tKoren, en nochtans,
(10) Daer ’s geen weerseggen aen, sij geeft de Tarw een’ glans,
En staeter in en pronckt als kinderen van Heeren,
Als ’t Paesdagh is, met Blauw’ en Roo Satijne kleeren.
Is ’tonkruijt, ’tis van ’tbest, ’t is vriendelick, ’tis fijn,
’T is soet en schadeloos, en niet min als fenijn.
(15) Voor sulcken koopmanschap veil ick mijn’ Korenbloemen,
Mijn toekruyt, Leser, of mijn onkruijt, hoe ghij ’t noemen
Of oock niet noemen wilt. ’T en isser niet gesaeyt
In ’tLand daer ’tKoren wies dat van mij is gemaeyt:
’Tis byslagh die den aert van ’tLand of van het Koren
(20) Te voorschyn heeft gebracht. De goede willen ’t hooren,
De quade moeten wel; in ’twoelighe gedrang
Van Hof en Landsgebiet heb ick veel’ jaeren lang
Gelijck de Boot aen ’tSchip met kleine trouwe plichten
Die ’tpack ten halse ley den hals wat helpen lichten:
(25) Ick heb voor Land en Kerck standvastelijck gesweett,
Gedaen wat menigh man, niet alleman en weet,
Gedaen wat weinighe (de danck staet noch te hopen)
Niet alleman en kost: ’kheb tegen harde knoopen
Kracht en gedult gestelt en allom bij Gods hant
(30) Door dwarsche distelen gebroken sonder schant.
Dat heet ik Tarw geteelt, en van het beste Koren
Ten beste van ’tgemein, en daerom niet verloren,
En daerom soo besteedt als yeder Landsgenoot
Den Lande schuldigh is in voorspoet of in noot.
(30) Wat bygewasch die Tarw mijn’ gront heeft op sien geven,
Of ’t yemant weten wouw, hier heb ick het beschreven.
Mijn’ Bloemen stel ick met haer’ voeten inden Int,
Raed, dien ick tegen ’tvroegh verleppen heb versint.
Hoes’ uijt den Acker staen, komt mij niet toe te wijsen;
(40) ’Khebs’ onder ’tKoren met beleeftheit hooren prijsen,
En ijemant heeft bekent, die wat goedgunstigh loogh,
Onkruyt kost ergher zijn, en dit stond wel in ’toogh.
Lov’ ick de koopmanschap? geenssins; ick laetse laecken,
Mits datse niemant laeck’ van naer vergif te smaecken;
(45) De rest beken ick, en ghij, Leser, seght het vrij,
’T zijn Koren-bloemen, en soo komense blauw bij.
9. Apr.
[CH1657:030]
Quam Christianam, Christiane, gratiam
Patri rependis! qui semel vitam tibi
Casu caducam contulit, fluxam, breuem,
Huic arte longam prorogas et perpetem,
(5) En alterum natum Patri Natum Patrem.
14. Apr.
[CH1657:031]
A UNE DAME EN CAROSSE VITRE
Vous allez vous cacher en Lanterne, Cruelle,
Afin que vos attraits ij soyent moins discernez:
Ne vous y plaisez pas comme en piece nouuelle,
Ce n’est pas d’aujourd’huij que vous me lanternez.
2. May.
[CH1657:032]
Trijn stoft Capuyns gewijz, s’is eelder als haer’ Moer,
Of wilde ’t geerne zijn; en, sooder noij t geen’ reden
Gebreeckt in Vronwen mont, dus weet sij ’t te bekleeden;
Is niet de Peerl altoos meer waert als Peerle-moer?
5. Maij.
[CH1657:033]
Peer keert een’ Duyt drij mael, en geeftse dan eerst uijt;
Sijn vleeschelicke soon Andries die keertse gins
En herwaerts, en weer gins en herwaerts; anderssins
Mon fils Andries geleeck Mon peer Peer op een’ Duijt.
6. May.
[CH1657:034]
’Khoor onsen Ioncker van ses weken
Genade noemen onder ’tspreken,
En dat daer een vrijpostigh knecht
Vermaeckelick op heeft geseght;
(5) De Heeren die hem soo bejancken
Heeft hij ootmoedelick te dancken,
Want ’tis Genade, en geen Recht.
13. May.
SPAENSCHE SPREECKWOORDEN VERTAELT. II.
[CH1657:035]
Heeren en Aprillen
Bedriegen wie sy willen.
[CH1657:036]
Gaet op geen’ maelen,
Of laet u haelen.
(Op Bruyloften of Kinder-maelen
En gaet niet, of men doe u haelen.)
[CH1657:037]
De borse leegh, ’tgebouw in staet,
Maeckt den man wijs, maer wat te laet.
[CH1657:038]
Wanneer een’ weldaet is versocht,
Is s’ als geveilt en als gekocht.
[CH1657:039]
’T geheim betrouwt goe vrienden niet:
Het is uw’ schult soo ’thaer ontschiet.
[CH1657:040]
Spint onse Vrouw noch grof noch fijn,
Soo moet de kat gegeesselt zijn.
[CH1657:041]
Als eens hondert jaer verby zijn,
Sullen w’ all’ te samen vry zijn.
[CH1657:042]
Te veel Wasch aende wanden
Helpt kercken al aen ’tbranden.
om. uitg.
[CH1657:043]
Stopt uw’ ouw’ kleeren maer,
Soo raeckt ghij door het jaer.
[CH1657:044]
Van water eens gestort
Raeptm’ altyt wat te kort.
[CH1657:045]
Moetgh’ over een wyd water gaen,
Soo maeckt u altoos achteraen.
[CH1657:046]
Haest u niet te fel:
Selden ras en wel.
[CH1657:047]
Hoogh op gehaelt
Is laegh gedaelt.
[CH1657:048]
Daer ’s geen quaet broot
In hongers noot.
[CH1657:049]
Jocken is een’ vande saecken
Diemen op haer soetst moet staecken.
[CH1657:050]
Een dochter die niet veel en deught
Gelt en een’ man so haest ghij meught.
[CH1657:051]
Die niet veegh is noch verwesen,
Kan schoon water wel genesen.
[CH1657:052]
Daer de tanden seer doen,
Wil de Tonghe weer doen.
[CH1657:053]
Die Doctor, Advocaet of Biechtvaer wil bedriegen,
Bedrieght sich selfs met liegen.
[CH1657:054]
Bij avont komt de Wolf gegaen,
En vloyt den Esel inde maen.
[CH1657:055]
Een goe’ raet opder aerde
Is boven alle waerde.
[CH1657:056]
Die u Capoen ter tafel dient,
Heeft Bout en Vleugel bey verdient.
[CH1657:057]
Wijst eens uw’ keucken aen uw’ Schoonsoon en uw Vercken,
Sij sullen ’t beyd’ haest mercken.
[CH1657:058]
Hij loop, soo langh hy wil, den haes,
In ’tende werdt de winthont baes.
[CH1657:059]
Daer hooren and’re saecken
Ter tafel als wit laken.
[CH1657:060]
Het goede moet ghy soecken,
’Tquaet wacht uyt alle hoecken.
[CH1657:061]
Leert u besigh maecken
Met uw’ eighen saecken.
[CH1657:062
Dien gh’ eens quaet hebt gedaen,
Daer ’s geen betrouwen aen.
[CH1657:063]
Goet Broot en goet gerecht
Kost voor een’ niewen knecht:
Maer binnen weinigh dagen
Niet als goet Broot en slagen.
[CH1657:064]
De Jonghe die Broot eten wil,
’Tis sonde datm’er loock aen spill’.
[CH1657:065]
Uw’ dochters kint schickt warmkens inde kluys,
Schoondochters kint wat broots, en uytten huys’.
[CH1657:066]
Die bouwt of trouwt,
Sijn’ bors verkout.
[CH1657:067]
Heb ick myn roxken avrecht aen,
Het magh soo blyven gaen en staen.
[CH1657:068]
Goet gereet gelt inde hand
Buyten swaericheit van pand.
[CH1657:069]
’Tmagh vroegh of laet zijn,
April wil quaet zyn.
[CH1657:070]
Een anders goet
Erft op geen bloet.
[CH1657:071]
Den vijfden sietmen boven al
Wat het voor een maent wesen sal.
(Door den vijfden werdt bewesen
Wat het voor een maend sal wesen.)
[CH1657:072]
Op Jachten daer wy naer verlangen
Wordt wel de jager self gevangen.
(Die ter Jacht meent wat te vanghen,
Blijft in ’t net wel selver hangen.)
[CH1657:073]
Om sout in zee,
Daer is het ree.
[CH1657:074]
De klocke neghen
Te bedd gelegen.
[CH1657:075]
Mij dunckt levende Papisten
Eten min dan doo’ verquisten.
2 in missen etc in marg.
[CH1657:076]
’S avonts goet gerecht,
’S mergens quaet gevecht.
[CH1657:077]
Door die of dese straet,
Siet maer met wie ghij gaet.
[CH1657:078]
’Kwenschte dat ick woonen most
Daer een Ey vijf stuyvers kost.
[CH1657:079]
Die geen Arbeit moed’ en wordt,
Krijght in ’tlang, of krijght in ’tkort.
[CH1657:080]
Als Trommels en Trompetten slaen,
Begint het kacken aen te gaen.
[CH1657:081]
Laet gecken en laet winden
Altyt passagie vinden.
[CH1657:082]
Indien gh’ een vroom man siet,
Vraeght naer syn’ afkomst niet.
[CH1657:083]
In quaede wegh is ’tnaeste
Datmer sich wat door haeste.
[CH1657:084]
De Wysheit en het minnen
Hoort tot verscheiden sinnen.
[CH1657:085]
Min en verstant
Is tweederhant.
[CH1657:086]
Hondtje keer,
Volght uw’ Heer.
[CH1657:087]
Tot niewe daden
Niewe raden.
[CH1657:088]
Men moet sich niet vergapen
Aen ’tkeurelicke wapen.
’Tis ’tmannelick gemoet
In d’oorlogh dat het doet.
[CH1657:089]
Eer eene dusend jaer
Zijn w’ alle kael van haer.
[CH1657:090]
Yeder een in synen handel
Liever Moerbey als Amandel.
[CH1657:091]
’T is goet te seggen, Trouw en Min;
Maer laet het woort gegeven zijn
En laet de bant beschreven zijn,
Het end valt argher als ’tbegin.
[CH1657:092]
Mij dunckt des winters Sonneschijn
En schoonsoons liefd een dingen zijn.
[CH1657:093]
Vrient van all’ en vrient van geen
Ist meest al een.
[CH1657:094]
De Liefde, noch ’t Gelt, noch de Pijn
En konnen niet verborgen zijn.
[CH1657:095]
In leegheit opgevoeyt
In ouderdom vol moeyt.
[CH1657:096]
Mint een die u niet en mint,
Spreeckt daer ghij geen spraeck en vindt,
’T een en ’tander is maer wint.
[CH1657:097]
De Min, den Hoest en ’tVier noch meer
Ondecken ijeder een sijn Heer.
[CH1657:098]
Een Vrient om syn gemack,
Een Swaluw in een dack.
[CH1657:099]
Vrienden in schoon weer,
Tegen wint niet meer.
[CH1657:100]
Wascht uw’ handen, God sal geven
Daers’ af leven.
[CH1657:101]
Versiet u, eer ghy trouwt,
Van Huysing wel gebouwt,
Van Land daer wat kan groeyen
En Wyngaerd om te snoeyen.
[CH1657:102]
Voor den tyt een groot gedruys,
Als de slagh komt, niemant t’huys.
[CH1657:103]
Pryst noch lastert niet
Eer ghij kent en siet.
[CH1657:104]
Laet ons in de waerheit weyen,
Als Saletten vol klappeyen.
[CH1657:105]
Des Sondaghs siet de Vrouw
Als ’tkoren inden Douw.
[CH1657:106
De roskam slaet
Somtijts in ’tquaet.
(Gaet de Roskam gins en weer,
Somtijts slaet hy in het zeer.)
[CH1657:107]
’Tvleesch van een’ Sot
Is eer verrott
Als inde pot.
[CH1657:108]
Eer sal een nachtegael uyt zijn gesongen,
Als praet gebreken sal op vrouwen tongen.
[CH1657:109]
Soo wij de Geit van rots op rotse sien,
Soo springt de gheew van desen mont in dien.
[CH1657:110]
Geen vlieghe en siet
Naer een’ pot die ziedt.
[CH1657:111]
Mompeer magh wel bewaeren;
Mon fils en kan niet spaeren.
[CH1657:112]
Let op een groote Jaghers Door,
Daer light noyt groote mishoop voor.
[CH1657:113]
Tot malle praetjens hooren
Een paer gestopte ooren.
[CH1657:114]
Het hout doof dat geroockt heeft,
De man doot die ’tgestoockt heeft.
[CH1657:115]
Steen uyt de hand
En komt niet weer,
Woordt uijt den tand
Oock nemmermeer.
[CH1657:116]
’Tis een goe les voor groote heeren,
Nae ’tschrappen en valt niet te scheeren.
[CH1657:117]
Die geen Broot te veel en heeft,
Hoeft geen hont die met hem leeft.
[CH1657:118]
Die niet veel broots en heeft te breken,
En hoeft geen’ honden aen te queecken.
[CH1657:119]
’Tis uw vrient, wie dat ghij zijt,
Die u van gerucht bevrijdt.
[CH1657:120]
Geluckigh leeft
Die vrienden heeft.
om. uitg.
[CH1657:121]
Dien den Hemel heil will geven,
Krijght wel Biggen van syn’ Teven.
[CH1657:122]
’Tgaen is gesont
Op effen gront.
[CH1657:123]
Die veel wil waecken,
Doorgrondt veel saecken.
[CH1657:124]
Dien gh’ uw geheim hebt uytgebrocht,
Dien hebt gh’ uw Vrijicheit verkocht.
[CH1657:125]
Dien sijn Deghen en syn Hert
Niet genoegh zijn om te vechten,
Sal niet sonderlings uyt rechten,
Schoon hij voor en achter herdt
(5) Met een’ Lans gewapent werdt.
[CH1657:126]
’Tis een recht welsprekent man,
Die sich selfs bered’nen kan.
[CH1657:127]
De Dochter heet ick wel getrouwt,
Die Schoonmoer noch Nicht en behouwt.
[CH1657:128]
De kies die seer doet
Is ’t die om veer moet.
[CH1657:129]
Neemt uw kleet,
Ghij zijt in ’tsweet.
[CH1657:130]
Root in den Mergenstont sal ’sAvonds water zijn,
Root inden Avondstont, des Mergens Sonneschijn.
[CH1657:131]
’Tvier brandt naer ’thout
Komt uyt het wout.
[CH1657:132]
Ploegen onder ’tvriesen
Doet het gras verliesen.
[CH1657:133]
Den Vos die niet wil waecken
En valt niet in syn’ kaecken.
[CH1657:134]
De Coningh doot,
Het Ryck in noot.
[CH1657:135]
Het oude woort en kan niet missen,
In onklaer water is goet vissen.
[CH1657:136]
Tot wapenen en gelt
Goed’ handen van gewelt.
[CH1657:137]
’Tpeert dat kreupel is in ’tgaen
Moet wat vroegher opde baen.
[CH1657:138]
De maeltijt komt te kort
Daer ’tal gegeten wordt.
[CH1657:139]
[Genoegh en isser niet,
Daer heel niet overschiett.]
[CH1657:140]
Een Boer in ’tmidden van twee Advocaten
Is of twee katten van een Vissien aten.
[CH1657:141]
Daer kan geen’ argher sieckte wesen
Als niet te willen zyn genesen.
[CH1657:142]
Naer een sijn’ voeten plant
Ondecktmen sijn verstant.
[CH1657:143]
Soo schielicken geval komt een somtyts te vooren
Als na de merckt te gaen en keeren sonder ooren.
[CH1657:144]
De Merrie met een veulen
Gaet niet recht na den meulen.
[CH1657:145]
Soo werdter somtyts uyt
Een Edelman een guyt.
[CH1657:146]
Een Esel met een kreupel been,
Een ros man en een Duyvel is al een.
[CH1657:147]
Den Esel die aen velen hoort
Werdt vande Wolven eerst vermoort.
[CH1657:148]
’Tis seker een swack man
Die niemant dreighen kan.
[CH1657:149]
Den Esel die daer graest in ander’ lieden weiden
En komter sonder vracht van hout niet uyt te scheiden.
[CH1657:150]
Hoe grooter Visch, hoe grooter Leughen,
Hoe Visch en Leughen beter deughen.
[CH1657:151]
Tot hier toe is ’t geen noot;
Men eet noch bruylofts-broot.
[CH1657:152]
Soecktgh’ een’ koorde nae beneden
Daer ghij kont den trap af treden?
[CH1657:153]
Offer uw hont mack uyt siet,
Bijt hem in syn’ lippen niet.
[CH1657:154]
Al zyn de ringetiens verloren,
De vingertjens staen daerse hooren.
[CH1657:155]
Al zyt ghij oudt en wys in velen,
Laet u noyt goeden raet vervelen.
[CH1657:156]
Hoe schoon de loghen was,
Sy viel altoos in d’as.
[CH1657:157]
’Tis in de keucken al van ’tmal,
Men braedt niet en men droopter al.
[CH1657:158]
Den Huysman met veel mesten
Heeft niet van ’tbesten.
[CH1657:159]
Hoe hoogh den Arent vliegen kan,
Het Valckstuck werdt ’er meester van.
[CH1657:160]
Al is het dat de Vyl scherp bijt,
Noch werdtse wel een tantje quijt.
[CH1657:161]
Ghij zijt noch qualick uyt den dop
En setgh’ alreets ’tzeil in den top?
[CH1657:162]
Ist’er met gemaelt,
Rijdtgh’ al eer ghij zaelt?
[CH1657:163]
Al houdt men mij voor geck,
Ick wil med’ in ’tgespreck.
[CH1657:164]
De Vrienden, d’Olij en de Wijn
Moeten oud van jaeren zijn.
[CH1657:165]
De boose ergert van de straf,
De goede werdter beter af.
[CH1657:166]
Heer’ Albeschick beraed u,
Ghij geesselt maer de schaduw.
[CH1657:167]
Het buyckje warm gevoedt,
Het slapen inden voet.
[CH1657:168]
Dans ick soo wel als yemant danssen magh,
Wat hebt ghij mij te stooten uyt het Lagh?
[CH1657:169]
Nat en geseept te voren,
Soo goet als half geschoren.
[CH1657:170]
Daer ’s geen Barbier bijnaer
Als geck of kaeckelaer.
[CH1657:171]
Is,tpeert geteeckent aen vier voeten,
Seght dat het gecken rijden moeten:
Is ’t peert geteeckent aende drij,
’Tis waert dat het een Coningh rij’.
(5) Is ’tpeert geteeckent aen maer eenen,
Laet het u nemmermeer ontleenen.
[CH1657:172]
Wel geluckigh is de man,
Die sich selven straffen kan.
[CH1657:173]
Het beestje dat gemack’lick gaet
Voor mij, niet voor mijn Cameraet.
[CH1657:174]
Het is wel goet op goet gehoopt,
Een Botram diem’ in honigh doopt.
[CH1657:175]
Quaet gebruyck in doen of seggen
Is seer quaelick af te leggen.
[CH1657:176]
Het huijs is wel beheert,
Daer maer een in verteert.
[CH1657:177]
’Tis de beste vrient die ’ck weet,
Die syn brootje met mij eet.
[CH1657:178]
’T lecker beetjen is wel soet
Waer het niet soo dieren goet.
[CH1657:179]
Een schoon man by de Vrouwen
Is niet voor arm te houwen.
[CH1657:180]
Goede woorden en quae trecken
Strijcken wysen uyt en gecken.
[CH1657:181]
De wijse man weet dat hy niet en weet,
De sotte meent hy weet van als bescheet.
[CH1657:182]
De doren weet seer wel
Waer dat hij steeckt in ’tvel.
[CH1657:183]
Uw mantel is u niet te kort,
Indien hij maer niet nat en wordt.
[CH1657:184]
’Kweet wel wat ick wil bedieden,
Als ick broot bidd van de lieden.
[CH1657:185]
De Vos die sich vermaeckt
Weet wel met wien hij schaeckt.
[CH1657:186]
Laet de kat eerst brassen,
Daer nae sals’ haer wassen.
[CH1657:187]
Laet ons blij en rustigh wesen
En niet eens voor schulden vreesen.
[CH1657:188]
Hy is ’t die van beminnen weet
Die noyt syn’ vrienden en vergeet.
[CH1657:189]
Sij rekent red’lick wel, het Wijf,
Maer ’tkint noch beter in haer lijf.
[CH1657:190]
Soo goet, soo quaet als ’tkan,
’Kben een getrouwde man.
[CH1657:191]
St. Pieter is heel wel te Roomen,
Wordt hem de kroon slechts niet genomen.
[CH1657:192]
Witte vorst
Na regen dorst.
[CH1657:193]
Veel gegeews en veel gegaeps,
Of veel hongers, of veel slaeps.
[CH1657:194]
In goede en quade leden
Bestaet de kracht der Steden.
[CH1657:195]
Keer om dat blad,
Daer staet noch wat.
[CH1657:196]
De May in ’tslyck,
Augustus rijck.
[CH1657:197]
’Tis goed slaen op een vent vol wint
Als men hem maer alleen en vindt.
[CH1657:198]
Die wil van water droncken wesen
Heeft geen kort tydverdrijf te vreesen.
[CH1657:199]
Wilt gh’ om een rous te water gaen,
Uw leven hebt ghij niet gedaen.
[CH1657:200]
Goet eten en goe’ dranck in ’tlijf
Maeckt t’samen een soet tytverdrijf.
[CH1657:201]
Hoe? moeyt’ in huys en moeyt’ op ’t lant;
Wat drommel, moeyt’ aen alle kant!
[CH1657:202]
Ongesont broot inden mont
Noch voor u, noch voor uw hont.
[CH1657:203]
Schoon water is heel goet gedroncken,
’Ten kost niet en ’ten maeckt niet droncken.
[CH1657:204]
Sorght voor ’tvoedsel van uw kint,
’Tis een goe’ Web die ghij spint.
[CH1657:205]
Moeter meer als koren
Tot uw broot behooren?
[CH1657:206]
Niemant anders werck te soecken;
Backer past ghij op uw’ koecken.
[CH1657:207]
Goede merghen, groote Heeren,
Maer ick had mijn geltje geeren.
[CH1657:208]
’Tis wel sonder Doctor te weten,
Van wel eten komt qualick eten.
[CH1657:209]
Het lecker leven
Kan rimpels geven.
[CH1657:210]
Sommighen staet stelen vrij;
Goet gerucht deckt dieverij.
[CH1657:211]
Mooren waeren
Goede waeren,
Kostens’ eten sonder ’tgelt
Daer m’ haer eten voor bestelt.
[CH1657:212]
En jockt niet met den Ezel licht,
Of wacht syn’ steert in uw gesicht.
[CH1657:213]
De Jonghe lieden moeten ’thooren,
Een ouden Os maeckt rechte vooren.
[CH1657:214]
Goet oor, goe voet,
De Beest is goet.
[CH1657:215]
Een’ kreng wordt een goet Peert in een goe’ hand gestelt,
Een goet Peert werdt een’ kreng als ’t een’ quae hand bestelt.
[CH1657:216]
Myn kat is mij een redelick goet vrient,
Behalven dat mij ’tkrabben niet en dient.
[CH1657:217]
Die binnens huys ’tspel van een’ geck bemint,
Verwacht het buyten, waer de geck hem vindt.
[CH1657:218]
Een langen Os en een ront Peert
Zijn by de kenners ’tmeeste weerdt.
[CH1657:219]
Ghij soeckt vijf voeten aen een’ kat,
Die’r noyt niet meer als vier en hadd.
[CH1657:220]
’Kwens dat hij inden hemel kom’
Die eerst het woord vond van, keerom.
[CH1657:221]
Al pratende van ’teen in ’tander jock
Geraeckt de Wolf den Esel aen syn’ rock.
[CH1657:222]
Dry dagen duren noorde winden
Wanneers’ al haer gewelt ontbinden,
Maer blaesen sij niet al haer’ macht,
Soo durens’ er wel meer als acht.
[CH1657:223]
’t Beginsel gaet ter deghen,
Wij zijn al halver wegen.
[CH1657:224]
’tLandleven is bevallijck, maer,
Voor weinigh tyts, niet voor een jaer.
[CH1657:225]
Gedult is licht te weegh gebracht,
Daer een’ goe’ maeltyt werd verwacht.
[CH1657:226]
De Sneew en geeft geen ongeval,
Mits dats’ op rechte tyden vall’.
[CH1657:227]
’Ten kan niet anders zijn,
Elck vat rieckt naer syn’ wijn.
[CH1657:228]
Elcke mier
Maeckt haer getier.
[CH1657:229]
Met als ’t Licht uytgesnoten werdt
Werdt alle dinghen even swert.
[CH1657:230]
Veeltyts op eenen dagh doen wy verscheiden werck,
Wij schreyen binnen’s huys en singen inde kerck.
[CH1657:231]
Siet gh’ een traegh Schip achter blyven,
Laedt het wel, ’tsal beter drijven.
[CH1657:232]
Maeckt geen’ staet op een anders goet,
Elck Schaep hangt aen syn’ eigen voet.
[CH1657:233]
Bestraft den quaden in syn quaet,
Terstont geraeckt ghij in syn’ haet.
[CH1657:234]
Het kan een teffens wedervaeren
Getrouwt te zijn en qualick vaeren.
[CH1657:235]
Geeft een goet Ruyter een goet Peert,
’Tquaed is noch goe’ noch quade weert.
[CH1657:236]
Daer den hont te harde leckt
Komt wel dat hij’r bloet uyt treckt.
[CH1657:237]
De kan die veel te water gaet,
Licht dats, een stuckjen achter laet.
[CH1657:238]
Wel singen en schoon haer
Proffijteloose waer.
[CH1657:239]
Elck musken sleept om best
Sijn strooyken naer syn’ nest.
[CH1657:240]
De slechtste wil sijn singen
Een yeder overdringen.
[CH1657:241]
Daer alles is in staet,
Is ’tSlot vrij van verraet.
[CH1657:242]
Houdt den mont en roert de hand
Soo te water als te land.
[CH1657:243]
Een Coortsien inde Maij,
Het heel jaer frisch en fray.
[CH1657:244]
Geeft en swijght,
Spreeckt en krijght.
[CH1657:245]
Een leegh Huys op syn best
Een levend ratten-nest.
[CH1657:246]
’Tpeert dat geen’ peerden voor wil lijden
Is goed om met voorbij te rijden.
[CH1657:247]
Elck voelt of ’t kout of heet is
Naer dat syn lijf gekleedt is.
[CH1657:248]
Is de wagen
Omgeslagen,
Laet hem steken, laet hem breken,
Niemant wilder hant aen steken.
[CH1657:249]
Kooplie’n by nacht, past dat ghij voor u siet,
Een ouden hont bast nemmermeer om niet.
[CH1657:250]
Laet tongen stille leggen,
Papieren sullen ’t seggen.
[CH1657:251]
Des mergens vroegh schreewt het Patrijs,
’Tsouw blijven slaepen, waer het wijs.
[CH1657:252]
Yeder man
Heeft syn’ Van.
[CH1657:253]
Goe schoenen, ’tzij se niew genaeyt zijn, of verouden,
Zijn beter aenden voet als inde hant gehouden.
[CH1657:254]
Najaers Coortsen noodtelick
Of heel lang, of doodtelick.
[CH1657:255]
’Tzijn gecker booswichten en booser gecken treken,
Tot synent niet als quaet van ’snaesten goet te spreken.
[CH1657:256]
Elck haertje, bruyn of blont,
Syn’ schaduw’ opden gront.
[CH1657:257]
’Tis wel geluckt en na behooren,
Den Esel viel en viel in ’tkoren.
[CH1657:258]
’Tis redelick gewenscht, als ijemants luck soo groot waer,
’Thuys van een Vader en een Wyngaert van een Grootvaer.
[CH1657:259]
Leert u, bey mans en vrouwen,
In Peterschap en Trouwen
Aen uws gelycken houwen.
[CH1657:260]
Die ’thuys uyt veeght, en deckt den dis,
Wacht gasten, of mijn gis is mis.
[CH1657:261]
Doet d’ooghen op en houdt uw’ tongen,
Wij krijgen ’t moer-hoen met de jongen.
[CH1657:262]
Elck schaep soeckt in de heiden
Met sijns gelijck te weiden.
[CH1657:263]
Een hont die bast en heeft geen’ kracht
Heeft wel te vreesen voor syn’ vacht.
[CH1657:264]
Niew Schoentien, hoe lang sult ghy ’t herden?
Tot dat ghy ’tsmeeren moe sult werden.
[CH1657:265
Een ijeder man
Spreeck’ wat hij kan.
[CH1657:266]
Trouwt uw’ Soon als ghij ’t hem gunt,
En uw’ Dochter als ghij kunt.
[CH1657:267]
’t Peert dat het minste komt van stal
Is ’tpeert dat meeste briescht van all’.
[CH1657:268]
Laet eens de klock gebersten wesen,
Geen’ handen konnense genesen.
[CH1657:269]
Men hoeft mij niet te nooden
Tot schotelen geladen
Met vleesch dat eens gesoden
En dan eens is gebraden.
[CH1657:270]
’tHuys dat twee deuren open houwen
En kan men niet altoos betrouwen
Aen allerhande slagh van Vrouwen.
[CH1657:271]
’K gae trouwen: wilt ghij weten
Waerom? Ick stae ’tbekent:
’K sal ’t beste beetjen eten
En sitten aen ’thoogh endt.
[CH1657:272]
In ’t niewe huys valt een verdriet,
Die ’r niet en brenght en vindt ’er niet.
[CH1657:273]
Het haentje kraeyt, en ’thoentje wil ’t wel weten;
Het huys vergaet daer meel gebreeckt om t’eten.
[CH1657:274]
Een Queepeer en een Stront
Zijn bey geel en bey ront.
[CH1657:275]
Of de kramer is een bloetje,
Of hy prijst syn eigen goetje.
[CH1657:276]
Een huys kiest dat gemaeckt is,
Een wyngaert die gestaeckt is.
[CH1657:277]
Trouwt, ongeluckigh man,
Het sorghen komt’er van.
[CH1657:278]
Wat is naer de Liefde leven?
Wel betalen, wel vergeven.
[CH1657:279]
Bruyt, ick heb u heftich lief
Om uw’ goet en syn gerief.
[CH1657:280]
Daer elck gekipt is is hy best,
En yeder musken soeckt syn nest.
[CH1657:281
Wat drommel! trouwen dan, als ’temmers wesen sal;
’Tis beter ijet als niet met al.
[CH1657:282]
Isser op ’thuys niet veel dacks,
Veel kouws en niet veel gemacks.
[CH1657:283]
Geeft de slagen daer sij hooren;
’tPeert dat vlieght en hoeft geen’ sporen.
[CH1657:284]
’T Huijs prachtiger dan ’t hoort,
De dieven voorde poort.
[CH1657:285]
Als alle dingen werden swert,
Is ’t tyt dat licht ontsteken werd’.
[CH1657:286]
De Geit die wel herkauwen kan,
Daer komt de melck met hoopen van.
[CH1657:287]
Al is het vliegsken noch soo klein,
Het geeft syn’ schaduw op het plein.
[CH1657:288]
Daer vrede is uytgegaen
Kan ’thuijs niet lang bestaen.
[CH1657:289]
Den Esel manck, de Borse plat
En dienen niet op ’t Roomsche padt.
[CH1657:290]
Een reiser moe gegaen,
Soo hij geen peert en krijght, slaet wel een’ esel aen.
[CH1657:291]
Een hert van valsche kunsten vrij
En hoedt sich voor geen’ schelmerij.
[CH1657:292]
Capoenen van acht maenden out
Zijn Coninghen haer rechte bout.
[CH1657:293]
Daer kan geen’ scherper’ pijnbanck zijn
Als is de Pijnbanck vande wijn.
[CH1657:294]
Laet maer het voeren gade slaen,
Geen’ duyven sullen u ontgaen.
om. uitg.
[CH1657:295]
Stracks naerden eten gaet te bedt
Soo gh’ op wat hoofdpyns niet en lett.
[CH1657:296]
’s Lands saecken mooght ghij soo sien loopen,
De mont toe en de buydel open.
[CH1657:297]
Een Circkel om de maen
Sal op een’ reghen slaen.
[CH1657:298]
’t Is tegen reden en Costuym
Sijn’ huyt te krabben met syn’ duijm.
[CH1657:299]
De Haver op de mis
Houdt het gewasch gewis,
En, soo ’tjaer vochtich is,
En vreest niet dat het miss’.
[CH1657:300]
Is de Haver vol gedraghen,
Laetse snijden in acht daghen.
[CH1657:301]
Het is somtijts een’ goede les,
Die schee en past niet tot dat mes.
[CH1657:302]
Diens broot ick breeck,
Diens lof ick spreeck.
[CH1657:303]
Gaen alle dingen soo sy de’en,
Zijn vlam en roock niet verr van een.
[CH1657:304]
Schroomt niet voor Hout en Tnrf te geven,
Goet vier is half den mensch syn leven.
[CH1657:305
Daer zijnder weinighe van lacchen uytgegaen,
Een yeders levens tyt gaet 1net het schreyen aen.
[CH1657:306]
Alle papen-kappen
Stoffen op haer’ lappen.
[CH1657:307]
Wat is een’ Schoorsteen sonder vier?
Land sonder Haven of rivier.
[CH1657:308]
Die naer twee Hasen
In ’tvelt wil rasen,
Vanght somtyts eenen,
En veeltyts geenen.
[CH1657:309]
Die in niewe Schouwen koken
Moeten lijden datse roocken.
[CH1657:310]
Klein is de doorn dien niemant siet,
Maer dien hij steeckt vergeet hem niet.
[CH1657:311]
Die by qualick nemen leeft,
Weet dat hij noch arger geeft.
[CH1657:312]
Wat doen de menschen met vijf ving’ren aen een’ hand?
Somtyts eer en profyt, en somtyts schae en schand.
[CH1657:313]
Kost een’ Vrouw t’eener dracht een hondert kind’ren winnen,
Sy scheelden een voor een van hoofden en van sinnen.
[CH1657:314]
Als hondert molenaers bij hondert Snijders quamen
En hondert Wevers, ’twaer drij hondert dieven t’samen.
[CH1657:315]
Doet toe de poort en laet den sleutel hier by my ;
’T volck dat in wesen wil magh roepen, hier zyn wij.
[CH1657:316]
Leert u aen Monicken, aen Joden of aen Papen
Haer’ vrientschap niet vergapen.
[CH1657:317]
Sy eet met u, sy light met u in ’tbed
Die u twee tacken op den hoofde set.
[CH1657:318]
Neemt yser en asijn
Daer goeden Int moet zijn.
[CH1657:319]
Man, ghy hebt twee Horens aen:
Vrouw, waer weet ghy dat van daen?
[CH1657:320]
Slechten adel kan men decken
Met goe kleeren aen te trecken.
[CH1657:321]
Wilt ghij dat uw handwerck spoe,
Ambachts-man, bidt en slaet toe.
[CH1657:322]
Goede vrient en goede Wijn
Moeten eenerhande zijn.
[CH1657:323]
Dat Claertien kan genesen,
Kan Maertje schad’lick wesen.
[CH1657:324]
Hoe komt ghij kael van hooft en kin?
Met nu en dan een haerken min.
[CH1657:325]
Met Suycker en met Honigh soud’ een Stront
Soet werden inden mont.
[CH1657:326]
Noijt saghmen een’ onschoone Vrouw,
Als s’ opgeschickt was soose souw.
[CH1657:327]
Eet met den man,
Maer wacht’r u van.
[CH1657:328]
Leert noch gebuer noch vrient gelooven,
Die u in ’taensicht derven loven.
[CH1657:329]
Siet hoemen aen verand’ringh raeckt;
Van dit stof is dit slyck gemaeckt.
[CH1657:330]
’Tjs geen’ slagh, een’ Wolf te nooden,
Om een’ ander met te dooden.
[CH1657:331]
Men suyvert met den Wint het koren van het kaf,
De Sonden met de straf.
[CH1657:332]
Hoe gaet uw leven, man?
Met schreyen altemet, met lacchen nu en dan.
[CH1657:333]
’Tis meesterlick profijt, ghij mooghter wel op uijt zijn,
Twee viskens ingekocht voor vijf die wel gefruyt zijn.
[CH1657:334]
Die met Gelt jockt of met Vrouwen,
’Tsal hem vroegh of laet berouwen.
[CH1657:335]
Ghy lyckent allerbest een’ ouden koolsack, Heer,
Van buyten quaet en vuyl, van binnen noch veel meer.
[CH1657:336]
Soo gaet het met veel’ saecken,
Men derft wat onrechts doen, om aen wat rechts te raecken.
[CH1657:337]
Soo sietmen ’t somtyts gaen:
Drij meiskens tot een’ Schoen, de vroeghst’ op treckt hem aen.
[CH1657:338]
Wat goe’ manieren en wat gelt
Maeckt Sonen Jonckers met gewelt.
[CH1657:339]
Met keerssen en goe’ wachten
Kan m’ hem voor horens wachten.
[CH1657:340]
Hoe komt uw Vrouw soo dick en menigh mael met kint?
Door dien ick ’tjonghst van all’ altoos meest [heb] bemint.
[CH1657:341]
Het Leer is ’t dat sich reckt en wydt,
Maer Hout en kan dat niet, dat splijtt.
[CH1657:342]
Gaet te biechten en betaelt,
Mergen werdt ghy wegh gehaelt.
[CH1657:343]
Al slaet de schoone meer,
Ten doet den hengst geen zeer,
Maer hij verlieft te meer.
[CH1657:344]
Het huysgesin en heeft geen’ tier,
Daer Spinrock baes is van Rapier.
[CH1657:345]
Vol van bloet, en vol van vleisch
Is een Meisjen als ick eisch.
[CH1657:346]
Aen sang en spel en peerden mennen
Sult ghij den man syn’ sotheit kennen.
[CH1657:347]
Gevaer, die staegh aen ’tloopen zijt,
Waer ick u soeck ick ben u quijt.
[CH1657:348
Sy bloost gelyck een roosje,
Maers’ haelt het uyt een doosje.
[CH1657:349]
Al stond u Vrienden raet niet aen,
Stelt hem te boeck en laet hem staen.
[CH1657:350]
Mond-beleeftheit is een kost
Die veel gelt en weinigh kost.
[CH1657:351]
Gebruyckt een yeder lit daertoe ’t syn’ last ontfong ,
Spreeckt met de hand niet, want ghy naeyt niet met de tong.
[CH1657:352]
Wordt een Pion een Coninghin,
Daer magh geen Schaeck-stuck tegen in.
[CH1657:353]
Waerom en grimt uw Meester niet?
Om dat gh’ hem ongehijlickt siet.
[CH1657:354]
En saeyt niet in uw land
’T saet dat ter Merckt blyft aen de hand.
[CH1657:355]
Het water eens verby gevloeyt
En maeckt niet dat de meulen spoeyt.
[CH1657:356]
Eet weinigh en eet ’s avons meer,
Slaept boven en en vreest geen zeer.
[CH1657:357]
Met lang druppen achter een
Boort de goot wel door den steen.
[CH1657:358]
Een goet knecht betert als gh’ hem slaet,
Een quade werdt noch eens soo quaet.
[CH1657:359]
Kenrt alle dingh met onderscheit,
Dier koopen is geen mildicheit.
[CH1657:360]
Dat de Lever kan genesen
Kan de Milt ondienstigh wesen.
[CH1657:361]
Swart en gebloost staet wel,
Maer ’tis verw van de hel.
[CH1657:362]
En loopt niet op een’ ydel’ hoop,
De wolf en heeft geen vleesch te koop.
[CH1657:363]
Geselschap maer van een,
Geselschap als van geen;
Geselschap van een meer,
Geselschap vanden Heer.
(5) Geselschapken van drij,
Heet dat geselschap vrij;
Geselschap van twee tween,
De Duyvel op de been.
[CH1657:364]
Een taeye snel-riem van goet leer
Geeft een qua’e jongen een’ goe’ leer.
[CH1657:365]
’Kheb met den Coning liggen mallen
En op een’ Hoer is ’t uyt gevallen.
[CH1657:366]
Hoe ’ck dieper ben in gunst geraeckt,
Hoe mij meer quellings heeft genaeckt.
[CH1657:367]
Het gaet dan sus dan soo te werck,
De herbergh valt altoos veel naeder als de kerck.
[CH1657:368]
Een’ goeden naem neemt voor uw wapen
En gaet gerustiens liggen slapen.
[CH1657:369]
De kat en rooft noch vleesch noch Vis
Dan die niet wel bewaert en is.
[CH1657:370]
De mispel rijpt en werdt haer trecken quijt
In weinigh stroo en in een weinigh tijt.
[CH1657:371]
Aen een’ goe’ Tafel wel geseten
Een mesch in schee is half gegeten.
[CH1657:372]
Een hert dat naer syn hooft wil leven
En lydt niet datmen ’traet magh geven.
[CH1657:373]
Daer met gh’ een’ vijant hebt vermant
En stelt dat nemmer in syn’ hant.
[CH1657:374]
De borstel kan het laken,
De hant de zij schoon maken.
[CH1657:375]
Daer ’s vrede tuschen dief en dief, en guyt en guyt,
Noyt en pickt d’eene kraey een’ ander d’oogen uyt.
[CH1657:376]
Met kunst en met bedrogh beleeftmen ’thalve jaer,
En met bedrogh en kunst het ander halv daer naer.
[CH1657:377]
Gaet vry uw’ oude gangen,
Die Winthont heeft u wel een ander haes gevangen.
[CH1657:378]
Sy sien wel toe, die kraeyen queecken,
Haer sullens’ eerst een oogh uyt steken.
[CH1657:379]
Een’ Paep, een Munnick, met een’ Exter en een’ Kauw,
De Duyvel gun ick die juweelen in syn’ klauw.
[CH1657:380]
Slaet een ey wel, het groeyt’er van;
So vaert een’ Vrouw by een goet man.
[CH1657:381]
’Kgeloov u, Hoentje; dat ’s te seggen,
Ick heb u daer een Ey sien leggen.
[CH1657:382]
Bedeckt u ghy maer met een Schild
En die wil schreewen, schreew in ’twild.
[CH1657:383]
De wond’ in ’thert gegaen,
Daer is geen helpen aen.
[CH1657:384]
Daer spreeckt een als een heiligh vat,
En heeft vast klauwen als een’ kat.
[CH1657:385]
Wy dencken soo seer waer wy gaen,
Dat wy vergeten waer van daen.
[CH1657:386]
Praet van uw, eigen pijn;
Laet ijeder een de syn’.
[CH1657:387]
’tQuaedt mes snydt niet in ’thout,
Maer inde hand die ’t houdt.
[CH1657:388]
De Dief meent, waer hy by is
Dats’ all’ soo zijn als hij is.
[CH1657:389]
’Khoor koeckoeck roepen wyt en zijt,
Siet toe dat ghy het niet en zijt.
[CH1657:390]
Denckt wat ghij doet so lang ghij hoeft,
Maer en vertrouwt op geen geboeft.
[CH1657:391]
Met syn’ quae ooghen te genesen
Schynt onse Schout verdooft te wesen;
Hij voelde wel wat ick hem gaf,
Maer wat ik segg daer weet hij weinigh af.
[CH1657:392]
Een’ quae’ gift kan vier handen krencken,
Twee diese (nemen) en twee diese schencken.
[CH1657:393]
Thoont mij een Klaverblat van tween, ick sal u thoonen
Waer ghij een Meissje mooght verkiesen uyt veel schoonen.
[CH1657:394]
Lange mijlen leggen
Tuschen doen en seggen.
[CH1657:395]
Men siet haest aen een kalf syn wesen
Wat dat het voor een Os sal wesen.
[CH1657:396]
Siet wie u wat gegeven heeft,
De gift gelyckt aen diese geeft.
[CH1657:397]
Maeckt u ’twerck quijt,
Het is hoogh tyt.
[CH1657:398]
Leert geven en houden,
Soo blyft ghij behouden.
[CH1657:399]
Geeft hier den Haen, daer is de quant,
De Veeren blyven inde hant.
[CH1657:400]
Gelt en Verstant en menschen Trouw
Veel minder dan men dencken souw.