Maerten Snouckaert van Schauwenburg: Procris. Leiden, 1621.
Naar de Metamorphoses en de Ars amandi van Ovidius
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton085260 — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[fol. A1r]

PROCRIS

En

AIAX

Treur-spelen.

Door M. Snouckaert

van Schauwenburg.

[Typografisch ornament]

Ghedruckt voor Ian Tomassz. int Serpent aen die Buers
Anno 1621.
TOT AMSTERDAM,

[fol. A1v: blanco]
[fol. A2r]

Ter eeren van den AIAX

Treurspel van den Edelen en Welgeleerden

M. SNOUCKAERT

van SCHAUWENBURG.

SIet hier den grooten helt van Telamon geboren,
Die dickwils het verderf van Troien heeft gesworen,
    Hoe dat hy brult en raest, vol van zijn hitsich bloet,
    En van zijn eygen deugt, en brandende gemoet,
(5) Vermant van een loos wicht, een keffer, een eer-breecker,
Behangen wel van tong, en woorden, een groot-spreecker:
    Die soo veel heeft gemaeckt, dat een onwinbaer helt,
    Wort tegen zijn hoog hert, en zijn geweer gestelt.
De goden zijn hier oock, gelijck sy voortijts plachten,
(10) En brengen voor den dagh haer statige gedachten.
    Apollo doch voor al. En dit is oock den Godt
    Die Snouckaert altijt heeft bereydt tot zijn gebodt.
DAN. HEINSIUS.

[fol. A2v]

In PROCRIN & AIACEM

Nobilissimi, & insigniter docti Iuvenis

MARTINI SNOECKAERT

van Schauwenburg.

    SCio Poëtas esse, Snouckaert, plurimos,
    (Nam nunc ubique tot repente prodeunt,
    Muscae quot olim cum caletur maxime.)
    Plectro superbo qui tuas laudes tonent,
    (5) Tuos labores, Herculis qui comparent;
    Omnique mactum dote strepitent ingeni,
    Virtute mactum, mactum honore, denique
    Carmine Poëtae mactum in astris collocent.
    Quin & sorores invocent sacri sacras,
    (10) Quas nosse credo, Palladem velut sues.
    Sin carmen autem, mos ut est nunc, claudicet,
    Dandum est furori scilicet Poëtico.
    At mihi, beatam qui Dearum regiam,
    Heliconia vidi ne quidem per somnium,
    (15) Nefas sorores invocare incognitas.
    Num, si vocentur, audientes advolent?
    Nec rursum ad ortus te feram in caelum tuos,
    Et nostra tellus mentibus dijs eget.
    Haec summa voti est: Tardus ille sit dies
    (20) Aevoque nostro serior: quum nobile
    Caeli recipient templa depositum suum.
    Terram ut beate longius Snouckaert colens,
    Reique pro sit Belgiae & Linguae simul.
    Res pollicetur, Lingua iam grates agit:
    (25) Et haec & illa prosperam vitam vovent.
    Fidei, illa, plus quam plena, subsidium sibi
    Instare de te stabile: iam talem videns
    Nondum videntem lustra adulta quatuor:
    Haec, sicut Aiax Belga nunc cum Procride est,
    (30) Sic Ovidiani nectar illud fluminis
    Ut fluere per te pergat, & sorma Ausona
    Capiat Batavam; quod raetum faciat Themis,
    Musaeque quarum nutrierunt te sinus.
GUILIELMUS NIVELLIUS.

[fol. A3r]

Het selfde overgeset in onse Nederlandsche spraeck

Tot lof van den Edelen, ende Welgeleerden

M. SNOUCKAERT.

van Schauwenburg.

Op zijn Treur-spelen, PROCRIS en AIAX.

ICk weet wel datter veel Poëten zijn te Leyden,
(Want die sich over al, als muggen nu verspreyden.)
    Die met een trotse pen en donderende sin,
    Elck woorden een half ell’ lang, maer meest in het begin,
(5) Wel souden uwen lof veel meer als ick uyt brommen,
En boven Hercules u werck en arbeyd rommen.
    Twelck hier is aldermeest tot walgen toe gemeen;
    Of souden u begaeft, met oordeel, wijse reen,
Begaeft met rijp verstand, tot in den Hemel lichten,
(10) Bysonder als ghy waert begaeft met haer gedichten.
    Off souden stoutelick de Musen roepen aen
    Die dickwils tot haer dienst, als waeter tot vyer-staen.
Soo nu de Dichten zijn wat hinckende geschreven
Men moet den yver dat en haesticheyt toegeven.
    (15) Maer ick die noch niet wel en kenne van wat stof
    Parnassus is gemaeckt der negen susters hof,
Derf haer niet roepen aen om van den berg te trecken,
En of ick haer schoon riep, sy souden met my gecken.
    Noch ick en sal u niet, o Snouckaert, uyt de locht
    (20) In d’Hemelen, die u eerst hebben voort gebrocht
Verheffen met mijn vers, ons aerd’, en meest dees’ landen
Die hebben wel van doen de hemelsche verstanden.*
    Dit wenscht mijn dicht u toe: Laet komen traeg den dag,
    En dat hy laeter, als mijn leven wesen mag,
(25) Als wederom tot haer, des hemels hooge saelen
Haer kostelicken schat van d’aerde sullen haelen.
    Op dat ghy Snouckaert hier zijnd’ eenen langen tijdt,
    Den Nederlandschen staet, en spraeck oock voord’lick ziit.
De Spraeck geeft danck alreets den Staet belooft te geven,
(30) Sy wenschen alle bey u een lang-duerigh leven:
    Den Staet, om dat hy is voorseker wel bewust
    Dat ghy eer lang sult ziin, een stuensel van ziin rust:
Dewiil hy siet Diin ieugt soo kloeck sich openbaeren,
Diin ieugt, die in een iaer, noch niet telt twintich iaeren,
[fol. A3v]
    (35) De spraeck, op dat door u, (gelijck in Nederlant
    Gecomen Procris is met Aiax van u handt.)
Nasonis rijcken stroom volherden magh in ’t vloeyen,
En Zijne soeticheyt in Nederland her-groeyen.
    Hier geve Themis toe geluck, en goeden spoedt.
    (40) Net al de Musen daer ghy by zijt op gevoedt.
aLtoos IN LEVE.

Tot de vermeynde Reden-rijckers.

Ter eeren van den Edelen en uytnemenden Iongh-heer

MARTINUS SNOUCKAERT

van Schauwenburg.

Vinder en maecker van de twee Treur-spelen

PROCRIS en AIAX.

LAet liggen dit kleyn Bouck, o rechte gift der aerden,
Die by het schuym alleen van Menschen zijt in waerden:
    Ghy die u selfs te zijn in reden rijck beroemt,
    Maer die met reden waert, berooft van reen genoemt,
(5) Ghy die ons spraecke meynt, als u geschoent te lappen:
De kappen Helicons en liiden geen sots-kappen:
    Op Helicon is dit Boeck Pallas toegewiidt:
    ’T is u genoeg dat ghy in ’tweven Pallas vriidt.
W. V. N. S: F:

[fol. A4r]

PROCRIS

Treur-spel.

Door M. Snouckaert

van Schauwenburg.

OVID. Lib. 3. de Art. Amand.

        — — — Quantum cito credere laedat
Exemplum nobis non leve Procris erit.

[Typografisch ornament]

Ghedruckt voor Ian Tomassz. int Serpent aen die Buers
Anno 1621.
TOT AMSTERDAM,


[fol. A4v]

Cort Inhoudt.

AUrora met vierige liefde op Cephalus ontsteken, niet konnende door eenige middelen (om de vaste ende onbreeckelicke Echt, in de welcke hy met Procris verbonden was) zijne weer-liefde verkrijgen; heeft met onbehoorlicke listen, dit schoonste paer van den anderen een langen tijt gescheyden; maer niet met alle hier door gewonnen: Want Cephalus Procrin in haer afwesen stercker beminnende, is ten lesten met haer weder vereenigt; en hebben saemen in grooter eendragt als oyt te vooren, geleeft. Aurora dit siende, heeft haer liefde in wraeck-gierigen haet ende gramschap verandert; ende nae veel raed slaegen, soo veel te wege gebracht, dat Cephalus zijn Procris onwetende het leven benomen heeft; het welcke in dit Treur-spel aldermeest gehandelt wert. Breeder beschrijvinghe salmen vinden by Ovidius Naso inden uytgangh des sevenden Boecks van zijn overtreffelick werck, Metamorphosis ghenaemt: oock in het eynde des derden Boecks van zijn Minne-konst.*


PERSONEN.

                        Aurora.
                        Cephalus.
                        Procris.
                        Voedster.
                        Diana.
                        Rey van Iong-vrouwen.
                        Rey van Nymphen.
Continue
[fol. B1r]

EERSTE BEDRIIF

AURORA.

          ISt niet een wonder werck, en grootlick te beklaeghen
          Dat niemant is bevrijdt, dat niemant is ontslaeghen
              Van ’trusteloose kind’, ’twelck door zijn trotsigh hert
              De menschen niet alleen, maer oock de Goden tert?
          (5) ’Twelck ’taerd-rijck niet alleen wil houden in zijn banden,
          Maer selfs den Hemel door zijn crachtigh vuyr doen branden:
              My die ben een Goddin, voor wiens claer-blinckend’ licht
              Al den ghekruyfden hoop, ja selfs Diana swicht,
          My die den dagh brengh aen, nae welcken alle menschen
          (10) Soo groot als kleyn, soo rijck als arm eenstemmigh wenschen,
              My heeft hy niet ontsien, my heeft my niet verschoont,
              Aen my, segh ick, heeft hy zijn krachten oock betoont:
          Met liefde van een mensch heeft hy mijn hert ontsteecken,
          Een onbeweeghlick mensch, een mensch die gants geen teecken
              (15) Van weder-liefd’ en toont, maer een vrouw waerder acht
              Die sterflick is als mijn onsterffelicke macht,
          O sichteloose Godt, zijt ghy dan niet te vreden
          Te boeten uwen lust alleenelick hier beneden
              Aen ’t menschelick gheslacht? maer moet selfs een Goddin
              (20) Oock smaecken ’tbittre soet van d’ongeruste min?
          Welhoe? dunckt my dan dit te zijn soo grooten wonder?
          Heeft hy niet selfs Iupijn, die over blicsem, donder,
              Sneeuw, haghel, regen, windt, jae alle datter leeft,
              Volcomelicke macht en* heerschappije heeft,
          (25) Zijn onuytbluschlick vuyr soo menighmael doen smaecken,
          Soo menighmael ’tvergift van zijnen pijl doen raecken,
              Daer hy, in plaetse van te zijn den grootsten Godt
              Die Hemel, Zee en Aerd’ heeft onder zijn ghebodt,
          Zijn Goddelicken stoel en scepter heeft verlaeten,
          (30) En neder is gedaelt selfs tot zijn ondersaeten,
              Dan in een herders schijn, dan in een witten stier,
              Dan weder in een Draeck, of eenigh ander dier?
          Neen, ’tis een ander saeck, hy heeft zijn lust ghenoten,
          Ick daerenteghen ben soo smadelick verstoten;
              (35) Hoe ick meer bid en smeeck, hoe hy my meer veracht,
              En met mijn liefde spot, en met mijn liefde lacht.
          Aurora sult ghy dan dees’ spijt op ’thooghst niet wreecken,
          Sult ghy ’therd-neckigh hert en trots gemoet niet breecken?
              Of sal al uwe macht, of sal u Godlickheyt
              (40) Door de verwaentheyt van een mensch zijn neergeleyt?
[fol. B1v]
          Neen, neen: denckt om geen liefd’ denckt om geen mede-doogen,
          Treckt toorn en gramschap aen, stelt wraeck alleen voor oogen:
              Veel woorden helpen niet, betoont eens metter daet
              Hoe verr’ dat een Goddin een vrouw te boven gaet.
          (45) Betoont eens wat voor straff dat hy behoort te draghen
          Die int beschimpen van Aurora heeft behaghen,
              Betoont dat hovaerdy en wereldlicke pracht
              By ’t Godlick niet en is dan ydelheyt geacht.
          Maer hoe mijn siel, maer hoe soo hoogh in toorn gheloopen?
          (50) Moet Cephalus soo duyr u liefde dan bekoopen?
              Alleenlick om dat hy zijn wettelicke vrouw
              Blijft (na zijn schult en plicht) in echte liefd’ getrouw?
          Alleenlick om dat hy hem niet en laet verleyden
          Om overspel te doen, en van zijn vrouw te scheyden?
              (55) Bedwingt u gram gemoet, bedwinght ’twraeckgierich hert,
              Siet eerst of hy verdient te lijden sulck een smert.
          Wegh, wegh, Cupido wegh, wegh ghy vervloeckte schichten,
          Soeckt ghy mijn toorn weer’ om met soeticheyt te slichten?
              Soeckt ghy met honich weer te strijcken mijnen mont
              (60) Die ghy soo bitterlick hebt met u gal gewont?
          Noemt ghy dat overspel, noemt ghy dat oock verleyden?
          Condt ghy de Goden niet van Menschen onderscheyden?
              Is niet de mensch gemaeckt der Goden onderdaen,
              Behoort hy niet in als tot haren dienst te staen?
          (65) Comt Nemesis, comt voort, comt ghy dry wraeck-goddinnen,
          Comt, geeft my raedt waer meed’ ick mijn wraeck sal beginnen
              Comt met u helsche toorts, en eeuwich brandend’ vier
              U roep ick aen tot hulp, comt al ghelijcklick hier.
          Waer mee sal ick hem best zijn vrouwe doen begeven?
          (70) Wat dunckt u, sal ick hem berooven van zijn leven?
              ’Tis al te slechte wraeck, ’tis al te corte pijn,
              Mijn toorn is niet versaet, ’tmoet al wat anders zijn,
          Of sal ick hem van hier in ballingschap verjaeghen?
          Op dat hy smaecken magh zijn wel-verdiende plaeghen
              (75) Als hy sich vint alleen, vol droefheyt en ellendt,
              Mistroostich, vriendeloos, in landen onbekendt.
          Die raedt bevindt ick goet, dit sal mijn wraecke wesen,
          Waer voor ick Cephalum mijn macht sal leeren vresen,
              En ’topgheblasen hert van die verwaende vrouw
              (80) Veranderen in on-verdraghelicke rouw.
          Siet wel toe wat ghy doet, bedenckt u eerst te deghen,
          En gaet eens in u hert den raedt wel overweghen;
              Want of ghy hem al schoon in vreemde landen jaeght
              Sy sal hem volghen nae, soo langh haer d’aerde draeght.
          (85) Niet anders als een slangh gehouwen in veel stucken
          Cruypt wederom aen een en laet haer niet verdrucken,
[fol. B2r]
              Voor datmen gantsch en gaer het hooft vermorselt heeft;
              Soo ist oock met dees twee, soo langh als Procris leeft
          Soo sult ghy nimmermeer tot uwen wil gheraecken,
          (90) Of sy sal altijts ’teen of ’tander letsel maecken:
              Sy stelt altoos in ’twerck haer valsch en boos ghedacht
              Om waer ’thaer moog’lick is te breecken uwe macht.
          Ghedenckt u niet, of ist al uyt u sin ghevloghen
          Hoe schandelick dat sy u lestmael heeft bedroghen,
              (95) Doe Cephalus haer selfs bevond onkuysch te zijn,
              En sy hem stracx verliet, maer uyt geveynsden schijn?
          Want heeft hy haer niet weer soo vriendelick ontfanghen,
          Jae meer als oyt te voor zijn sin aen haer ghehanghen?
              En tot verseeckeringh van meerder trou en plicht
              (100) Gecreghen tot gheschenck den costelicken schicht?
          Daerom soeckt raedt wat doodt dat ghy haer sult doen sterven
          Op dat sy voor haer gift mach een belooningh erven,
              En Cephalus alsoo in eenicheyt den tijt,
              Zijns levens vol verdriet en swaricheyt verslijt.
          (105) Sal ick dan met gewelt haer brengen om het leven
          Of liever met venijn haer heymelick vergeven?
              Ick weet een beter raedt, ick weet een beter vondt,
              Dat sy sal werden met haer eygen schicht ghewont.
          Soo haest als ick van hier sal na den Hemel vaeren
          (110) En Phoebi gulden hooft sal rijsen uyt de baeren,
              Sal Cephalus terstont hem geven op de jaght,
              Want gist’ren hy een hert heeft op het spoor gebraght.
          Dan sal ick mijne macht en Godlicheyt betoonen,
          Dan sal ick voor dees’ spijt hem wel te recht beloonen,
              (115) Als hy in plaets van ’twilt, selfs met zijn eygen handt
              Zijn Procris treffen sal tot in het inghewandt:
          Dan zult ghy Cephale vervloecken al de daeghen,
          Die ghy soo vyerighlick besteet hebt in het jaeghen,
              Vervloecken sult ghy dan den dagh van u gheboort
              (120) En bidden om de doodt: maer sult niet zijn verhoort:
          Dan sult ghy sien wat ’tis soo vastlick te betrouwen
          Op tijdelicke schoont van sterffelicke vrouwen:
              Dan sult ghy sien wat ’tis verganckelick cieraet
              Der menschen, t’achten meer als Goddelicken staet.
          (125) Maer hou, ’tis nu ghenoegh, de Maen en Sterren wachten,
          En zijn vermoeyt van in den Hemel te vernachten,
              En wenschen na mijn comst, dewijl den tijt ghenaeckt
              Dat Phoebus uyt zijn slaep moet wacker zijn ghemaeckt.


[fol. B2v]

Rey van Jonckvrouwen.

                NIet en isser op de Aerd’
                (130) Daermen meerder siet nae wenschen
                Datmen houdt in grooter waerd’
                Dan de Schoonheyt van de menschen:
                        Daermen’t nochtans metter daet
                        Alsmen recht daer acht op slaet
                        (135) Niet dan ydelheyt bevindt,
                        Ydelder dan roock en windt.
                Even als een winter-cruyt
                Door een cleynen schijn der Sonne
                Haestich uyt de aerde spruyt,
                (140) En weer haestich leyt verslonnen:
                        Soo rasch als het Sonne-licht
                        Berght maer eens zijn aenghesicht
                        Leyt in eene stondt gheslecht
                        Dat te vooren was gherecht.
                (145) Wat is snelder als den tijdt?
                Schoonheyt werdt met tijdt ghebooren,
                Schoonheyt met den tijdt verslijdt,
                Schoonheyt werdt met tijdt verlooren.
                        Niet een dagh gaet oyt voorby,       
                        (150) Die niet altijts erger zy,
                        Niet een uyr soo sleyn ghedeelt,
                        Die niet wat van schoonheyt steelt.
                Dickwils, alsmen in haer jeught
                Meent te nutten soete vruchten,
                (155) Geeft zy in de plaets van vreught
                Niet, dan smert en ongenuchten.
                        Hoe comt dat ghy schoonste maeght
                        Daphne nu een schorse draeght?
                        Is om uwe schoonheyt niet
                        (160) Aenghecomen dit verdriet?
                Wat heeft voor haer schoonicheyt
                Semele tot een belooningh?
                Nochtans had op haer gheleyt
                Sijnen sin der Goden Koningh:
                        (165) Is sy niet selfs van haer lief
                        Onder ’tbittre mins gherief,
                        Door des wreeden blicsems cracht,
                        Of door Iuno omghebracht?
                Isser noch een cleyn ghetal
                (170) In den Hemel opghenomen,
                Door veel cruys en ongheval
                Sijn sy eerst daer toe ghecomen.
[fol. B3r]
                        Hemel zijt ghy soo veel waerdt
                        Datmen om u hier op aerdt
                        (175) Alsmen mensche is geweest
                        Moet verand’ren in een beest?
                Rechte vrucht van menschen schoont
                Acht ick hier in t’zijn gheleghen,
                Datmen d’aerd’ gherust bewoont,
                (180) Hebbend’ een trouw paer ghecreghen.
                        Dit is Procris beste lot,
                        Dit maeckt Cephalum een Godt.
                        Hier door hebben sy een staet
                        Die het al te boven gaet.
Continue

TWEEDE BEDRIIF

CEPHALUS, PROCRIS.

Ceph. (185) STelt u mijn Lief gerust, waer toe dit ydel schroomen,
          Voor een soo cleyne saeck, voor ongeachte droomen?
Pr.         Voor droomen die ghy nu als ydelheyt veracht,
              Maer vaeck bevonden zijn te hebben groote cracht,
          Voor droomen die den mensch door d’aldergrootste Goden
          (190) Van het toecomende ghesonden zijn als boden:
              Wilt (bid ick) dan alleen u Procris dit toestaen
              Dat ick u desen dagh niet en sie van my gaen.
Ceph. Hoe zijt ghy soo bevreest, als of ick soude scheyden
          In eeuwicheyt van u? ick sal niet langh verbeyden:
              (195) Eer Phoebus ons berooft van zijnen gulden schijn
              Sal Cephalus weer’ om by zijne Procris zijn.
          Waerom houdt ghy my vast? ’kwil by ons liefde sweeren
          Dat niemandt my van u sal langher tijdt af weeren.
              Ey! weest toch niet bevreest. PROC. ’tis niet met al ghekust
              (200) Blijft desen dagh by my, dan sal ick zijn gherust.
Ceph. Vaert wel mijn schat, ick gae. PROC. Diana u bewaere
          Op dat u ongheval my niet op’t hoogst’ besware.
Ceph.     Iupijn en Iuno met de Moeder van de Min
              Bidd’ ick te stellen dees’ verbaestheyt uyt u sin.
          (205) VAn al de schatten, die het menschelicke leven
          De goedertieren Goon seer overvloedich gheven,
              Is gheen soo groot, als met een vaste liefdes vlecht
              In een soet houwelick te saemen zijn ghehecht.
          Gheen rijckdom, gheenen staet, gheen koninghlicke prachten
          (210) Zijn in het minste deel by dit gheluck te achten,
[fol. B3v]
              Dit is alleen waer op ick stelle mijnen roem,
              Dit is waerom dat ick my ghelucksaligh noem;
          Ons herten zijn ghetreft met onderlinghe wonden,
          En met een stercken bandt door liefd’ aen een ghebonden,
              (215) Die eens door mijne schuldt by nae was los gheraeckt,
              Maer nu als oyt te voor veel vaster weer ghemaeckt:
          Dit is den schicht die my ghegheven is tot teecken
          Van ons hervatte liefd’ die niemandt weer sal breecken:
              Hoe wel ick ben op ’thooghst’ van een Goddin versocht,
              (220) Niet eens en heeft sy my tot haeren wil ghebrocht:
          Voor u en anders gheen zijn Procris dese leden,
          Aen u en anders gheen sal ick mijn jeught besteden.
              Vergeeft Aurora doch, vergeeft my schoon Goddin
              Dat ick een sterflick mensch soo trouwelick bemin.
          (225) Siet mijne Procris eens in alle deucht uyt-muyten,
          Van ’tHemelsch sy ghelijckt, niet van het aerdsch te spruyten,
              Aurora ’tis wel waer, u schoonheyt is vermaert
              Zoo verre sich verspreyt den Hemel, Zee, en Aerdt:
          Eer Phoebi glinstrend’ hooft comt uyt het waeter strijcken,
          (230) Laet ghy u schoon ghesicht eerst op de aerde kijcken:
              Zoo haest de silvre Maen ons van het licht berooft
              Steeckt ghy uyt in haer plaets u gout-geel-hayrich hooft:
          Zoo dat sich Cephalus soud’ de gheluckighst’ achten,
          Had hy zijn Procris niet, dat hy op u mocht wachten;
              (235) Mijn Procris ist alleen die my houdt in den bandt,
              Die my ontsteeckt met een onblusschelicken brandt.
          Wel hoe! waerom gaet ghy soo haestigh henen loopen,
          Waerom wordt Phoebus voor zijn tijdt uyt ’bed gheroopen?
              My dunckt so rasch als ghy een woord van Procris hoort
              (240) Crijght ghy een roode verw’, en zijt gheheel verstoort.
          Siet het begint rond-om seer helder-licht te daeghen,
          En Phoebus sal terstont gaen klimmen op zijn waeghen,
              ’Tis hoogh tijdt dat ick my gae spoeyen nae de jaght,
              Eer dat de Son begint te toonen zijne cracht.
          (245) Ick weet mijn Lief is vol becommerlicke vreesen
          Maer sal van stonden aen te vreden weder wesen,
              Als sy mijn weer-comst siet, dit is der vrouwen aert,
              Om de gheringhste saeck zijn sy terstont vervaert.
          Dan ick soud’ evenwel om Procris te believen
          (250) Met zijn by-wesen haer den gantschen dagh gherieven,
              En had ick gisteren in des Sons ondergaen
              Heel moede van de jaght, een hert niet opghedaen:
          Het welck in d’eyghe plaets ick nu meyn te beknippen,
          Of anders vrees ick seer dat het my soud’ ontslippen.
              (255) Mijn knechts zijn langh voor uyt, dit is den naesten gangh,
              Hier wil ick henen gaen. Diaen geeft goeden vangh.


[fol. B4r]

PROCRIS. VOEDSTER.

          MYn droef verslaeghen hert, en het ghestadigh knaeghen
          Van d’inghebeelde angst, comt my uyt ’tbedde jaeghen.
              Waer ick gae, waer ick stae, het is noch even-veel
              (260) Alsins in plaets’ van rust, vind’ ick het tegen-deel.
Voed. Wat heeft u op een stond’ mijn Vrouwe soo belaeden
          Dat ghy niet anders doedt als suchten, ende baeden
              Dit Goddelick ghesicht met bittre tranen-vloet,
              U Man, u sorgh alleen en heeft geen teghen-spoet?
          (265) Mijn steunsel, eenigh vonck van dit uytgaende leven,
          ’Kbid’ door dees ouwe borst, wilt my eens antwoort geven:
              Seght maer wat dat u let; in dit bejaerde lijf
              Steeckt raet en konst, die u kan dienen tot gerijf.
Proc.  Ach Voedster als ick u van mijnen Man hoor spreecken
          (270) Dunckt my het hert van druck, en ’tinghewandt te breecken:
              Met groote reden noemt ghy hem alleen mijn sorgh,
              Hy is alleen mijn schat, mijn toeverlaet, mijn borgh,
          En wederom mijn vrees: alleen doet hy my schroomen:
          Hem ducht ick dat alleen wat quaets sal over-comen.
Voed.     (275) Wat quaets? wie heeft u dit gebrocht in het ghedacht?
Proc.     Een swaeren droom die ick ghehadt heb desen nacht,
Voed. Gaet ghy om eenen droom u selven soo seer quellen?
          Ey! bidd’ ick, laet hem my eens hooren u vertellen.
Proc.      In’t midden van de nacht als heel de wereld slaept,
              (280) En d’onrust van den dagh een nieuw’ verquicking raept,
          Is op my eenen droom soo droevigh komen daelen
          Dat het my is een schrick den selven te verhaelen.
              Ick droomd’ dat Semele door de gheliefde handt,
              Van haeren Iupiter met blicksem wierdt verbrandt.
          (285) Ick had ghesien te voor hoe Iuno haer verraeden
          In een ow-wijfs ghedaent. zijn dit (dacht ick) de daeden
              Van een Goddin? daerna, daernae verscheen d’ellend
              Op ’talder’gruwelickst van het beclaeglick end.
          My dunckt dat ick noch sie den blicsem haer vermoorden,
          (290) My dunckt dat ick noch hoor Iunonis valsche woorden.
Voed.     Is dit alleen, mijn Vrouw, dat u soo seer beswaerdt?
              Ick dacht wel dat het niet soud’ zijn de pijne waerdt:
          My dunckt dat gistren ghy om den tijdt te verslijten
          Seer yvrich waert in ’tsien van uwe nieuw’ tapijten:
              (295) Waer op van Semele getrocken met de naeld’
              Heel de geschiedenis staet kunstigh afgemaelt.
          Nu heb ick onlangs eens in een wijs boeck ghelesen,
          Dat, daermen in den dagh mee besigh pleeght te wesen,
              Of daer alleen den geest diepsinnelick op let,
              (300) Den droom weer in de nacht voor oogen levend’ set.
[fol. B4v]
Proc.  Dat is een yd’len praet: maer hoort my voorder segghen,
          En siet eens of ghy dit sult connen weder-legghen.
              Soo haest ick door den schrick was uyt mijn slaep ontwaeckt
              Hebb’ mijnen Cephalum flugs wacker oock ghemaeckt.
          (305) En heel den droom verhaelt; die door veel soete reden
          En lieffelick omhels my stelden wat te vreden,
              Maer werde niet terstont tot slaepen noch ghebrocht
              Tot dat ten lange-lest, met sluymeren ick socht,
          Met sluymeren alleen den droom wat te vergeeten,
          (310) ’Twelc men noch wacker sijn, noch slaepen recht magh heeten.
              Siet my verschijnt weer om een yselick ghesicht
              Dat veel meer swaericheyt als ’teerst heeft aenghericht;
          Ick sagh op eenen boom twee tortel-duyfkens springen,
          Sich met den beck in beck als kussend’ onderlingen:
              (315) Hoe? (seyd’ ick in my selfs) werd’ soo de liefd’ geviert,
              Jae maect den mensch beschaemt, van dit soet cleyn-gediert?
          Siet, hoe dat, als een klis, sy t’saemen aen een hanghen,
          Siet eens hoe minnelick den andren sy ontfanghen.
              Terwijl ick stae, en sie, comt van den boom halff doot
              (320) Het gayken heel bebloet, recht vallen in mijn schoot.
          Ick keeck eens om, wie daer ontrent mocht zijn gevonden
          So wreet, die sulck een trouw’ en vriend’lic dier kond’ wonden.
              K’sagh niemand als de duyff van ’tmede-paer berooft
              Ghestadigh na mijn schoot neer-hangende met ’thooft,
          (325) Daer in, soo veel ick moght, door innerlick ontfermen
          Socht ’tbloet* te stelpen, en het duyfken te verwermen.
              Maer het was al om niet, want in een oogen-blick
              Was la den adem wegh; dit gaff my sulck een schrick,
          Dat ick schiet uyt den droom, en vind’ al mijne leden
          (330) Beangst, vermoeyt, besweet, van boven tot beneden,
              Als ick voel na mijn Man, was hy al opgestaen,
              En maeckten hem ghereet, om nae de jaght te gaen.
          Hy pooghde wel om met troost-woorden te verdrijven
          De quelling’ uyt mijn sin; maer woud’ niet by my blijven,
              (335) Alsoo hy gisteren een schoon hert hadd’ gesien,
              Dat anders lichtelick van daeg’ hem sou’ ontvlien,
Voed. Ey laet u schreyen staen: dees’ swaermoedige droomen
          Zijn van een swaere spijs, te nacht vil-licht ghekomen:
              Want ick heb eens gehoort, van een oud’ Medicijn,
              (340) Dat nae dat is de spijs, de droomen dickwils zijn.
          Stelt dan den valschen waen, stelt hem heel uyt de sinnen,
          Of, soo ghy niet en kund’ u selven overwinnen,
              Soo dunct my best dat wy ons na de kercke spoen
              Om d’aldergrootste Goon een offerand’ te doen,
          (345) Op dat sy dese vrees ten alderbesten keeren,
          En alle teghenspoet, van u en d’uwe weeren.
Proc. Dit had’ ick al in sin: eer’t van u was gheseet,
              Gaet haest u en maeckt my den wieroock dan ghereet.


[fol. C1r]

REY.

              MOrpheu, grootsten Godt der droomen
                  (350) Die den hollen bergh bewoont,
              Daer noch Maen, noch Sterren en komen,
                  Daer de Son haer licht noyt toont.
              Daermen niet behoeft te wachten
                  ’Smorgens nae den dageraedt
              (355) Maer de welck in duystre nachten
                  En gheduerghe rust bestaet.
              Daer het bassen van de honden,
                  En der gansen luyd’ ghetier
              Nimmermeer en werd’ bevonden
                  (360) Noch van eenigh ander dier.
              Ghy die als een is bekropen
                  En nae van den slaep gemaeckt
              Comt oock soetjens aengeslopen
                  En maeckt dat hy slaepend’ waeckt.
              (365) Die ons levendich voor ooghen
                  T’voorgaend’ end’ toecomend’ brenght,
              Die ons dickwils houd’ bedrooghen
                  En met waerheyt leugens mengt:
              Die den armen maeckt verheven,
                  (370) En den rijcken brengt op’t dal.
              Cort om, die het menschen leven
                  Nae-bootst, nae u wel gheval.
              Comt ons nu oock eens bedrieghen
                  Maeckt dat uwen droom verheught.
              (375) Laet ons in d’uytlegging’ lieghen
                  En voor smert ghenieten vreughd.
              Dan soo sullen wy u prijsen
                  Door het gantsch Atheensche land.
              En eer als een Godt bewijsen
                  (380) Doend’ een vette offerand.
Continue

DERDE BEDRIIF

AURORA. VOEDSTER. PROCRIS.

          NU trotsen Cephale nu sal ick u eens leeren,
          Wat dat het is een mensch voor een Goddin te eeren,
              Gaet in u trotsicheyt, gaet desen dagh vry voort
              Maer siet wel toe dat ghy daer in niet wert gestoort.
          (385) Ghy Procris sult oock niet den naeme langer draegen,
          Dat Cephalus in u, meer heeft, als my behaeghen.
[fol. C1v]
              De vlamme is na by, het vyer leyt al en smoockt
              Daer op u leste spijs sal werden flugs ghekoockt.
          Ick sal haer maecken wijs, dat Cephalus zijn sinnen
          (390) Stelt op een and’re vrouw: sy, die heel brandt van minnen
              Sal wesen heel jalours, en stracks door mijn beleyt,
              Het selver willen sien, om t’hebben recht bescheyt.
          Ick sal haer seggen ’tbosch, daer Cephalus voor d’hitte
          Als hy comt van de jaght, gaet om te rusten sitten.
              (395) Soo sy eens (hoorende den naem van Aura) sucht,
              Of in de blaederen maeckt ’talderminst’ gherucht,
          Sal hy van stonden aen (weet ick) den schicht verheffen,
          (Haer houdend’ voor een wild) en recht in ’therte treffen.
              Maer sal hem vinden in zijn meyninghe vergist,
              (400) En geven desen loon, voor den pijl die noyt mist.
          Siet ginder komt sy gaen, vol drucks, met angstich wesen:
          Wel aen, ick sal van daeg’ u angst voor lest ghenesen.
              Haer Voedster isser by te rechte tijdt alleen.
              Dit owde wijff moet ick een weynigh doen vertreen,
          (405) Ick heb’ Leucippes schijn en staltenis ghenomen,
          Op dese wijse dunckt my best by haer te komen.
              Leucippe is de vrou, eens Raed-heers deser stadt
              Die sy van jongs aen op tot speel-noot heeft ghehadt.
          Die sy haer heym’lickheyt altijt pleegt te betrouwen.
          (410) Nu moet ick my geveynst, en heel bedroeft oock houwen,
              Een weynigh wil ick eerst, wat aen een syde staen
              En hooren haeren praet, met vreugde noch eens aen.
Voed. Ey Procris ghy stelt u het alder-quaetst’ voor ooghen,
          Waer is soo, met een bot, u mans-hert wegh-gevloogen?
                (415) Sult ghy nu van een roock, ghedreven door de windt,
                Nu door een yd’len droom, zijn als geheel ontsint?
Proc. Met woorden soeckt ghy maer, mijn smerte neer te leggen,
          Waert ghy in mijne plaets, ghy soud’ wel anders seggen.
Voed.     O neen, mijn Vrou, ghy laet u staen het ergste voor,
              (420) Dit voor-staen maer alleen, brengt u uyt redens spoor.
Proc. Seght ghy dat offer dan en droomen al-tijts lieghen?
Voed. Niet altijts, maer dat sy seer menighmael bedrieghen.
Proc.     Der Goden teecken dan, niet sekers en bediedt.
Voed.     Door het verkeert bedied der menschen sulcks geschiedt.
Proc. (425) Hoe werdt den rechten sin der Goden dan verkregen?
Voed. Als men hem rijplick gaet met oordeel overweghen.
Proc.     Mijn oordeel dunckt my goedt, en ’twert van u ghelaeckt.
              Wie weetmen dat van twee het best nu heeft gheraeckt?
Voed. U oordeel staet hier stil: ghy zijt eerst inghenomen
          (430) Eer ghy ten offer quaemt, met u verwaende droomen.
Proc.     Het sy, hoe ’tsy, geen woord soo troost’lick ick bevin,
              Dat dees’ inbeelding’ my kan stellen uyt den sin,
[fol. C2r]
          Allen sal Cephalus, als ick hem heb’ in d’ermen
          In eenen soeten lach veranderen mijn kermen.
              (435) Comt Cephale mijn vreughd, erbermt u over my,
              Comt Cephale mijn troost, comt my doch haestich by.
Voed. Siet daer, Leucippe comt recht nae u toe ghetreden:
          Bedaert een weynigh doch, en stelt u wat te vreden.
              Vertelt haer eens den droom, daer op u droefheyt staet,
              (440) Ghy pleeght altijts, mijn Vrou, te volgen haeren raedt.
Aur.   Hoe comt ghy, Procris, uyt de kercke soo versleghen,
          Met het hooft nae de aerd’, als de mis-trooste pleghen?
              Dient u raed ofte daed, siet hier staet u Vriendin,
              Siet hier ben ick die u, meer dan my selfs bemin.
Proc. (445) ’Thangt niet aen u, dees smert my uyt den sin te stellen.
          De oorsaeck evenwel, sal ick daer van vertellen.
              Als een bedroefd ghemoet, zijn innerlick ghedacht
              Magh klaeghen zijnen vrient, meynt dat de pijn versacht.
          In den voorleden nacht als al de dieren smaecken
          (450) Den soeten slaep, en het moey lichaem wat vermaecken
              Heeft my tot tweemael toe, een droeven droom vervaert
              En met een grooten schrick mijn arme ziel beswaert.
          Mijn Man, voor wie alleen, is meestendeel mijn suchten
          Sloeg het verhael in windt, en achte’t niet dan kluchten,
              (455) Is eyndelick ghegaen op de jaght van een hert,
              My laetend’ hier alleen in mijn ghedacht verwert:
          Terstont nae zijn vertreck, heb’ ick mijn vlught ghenomen
          Tot d’opper-Goden om de droefheyt van de droomen.
              Maer siet soo haest ick heb’ mijn wieroock en ghebedt,
              (460) Op den autaer ghestort, (’tverschricken schier belet
          Mijn tong te spreecken voort;) den roock sien wy verspreyden,
          Niet, als sy plagt om hoogh. maer recht in t’midden scheyden,
              En dat tot drymael toe: wat ramp magh dit bedien!
              Hadd’ mijnen Cephalus dit doch eens aenghesien!
          (465) Nu Goden, soo my een erbermen wil van allen,
          Laet al u toorn op my, niet op mijn Liefste vallen.
Aur.       Mijn Procris, ander ick; laet varen dit gheween,
              Aenhoort eens mijnen raedt, maer laet ons zijn alleen,
Proc. Hoe wel ick weet dat ghy my niet en kond’ verblyden,
          (470) Laet hooren evenwel; gaet Voedster wat ter sijden.
Aur.       Ick hadd’ besloten vast te seggen niet met al
              Van ’tgene dat ick nu, genootsaeckt seggen sal.
          Dewijle dat ick sie soo deerlijck u bedrooghen;
          De Goden hebben selfs met Procris mede-dooghen,
              (475) En kunnen met gedult niet langer schouwen an
              Het onrecht ’twelck gheschied van uwen fijnen Man,
          Zy geven u door droom en offerand te kennen
          Dat het van daeg is tijdt, u van hem aff te wennen.
[fol. C2v]
              En noch blijft evenwel soo duyster u gesicht
              (480) Dat ghy gaet als verblint in’t midden van het licht.
Proc.  Ach! swijgh van Cephalus; ghy selfs zijt verr’ bedroogen
          Leucippe, die ghelooft een valsch versierde loogen,
              Die u van yemand is vertelt alleen uyt spijt,
              Van een die onse Liefds eendrachticheyt benijdt.
Aur.   (485) Het is my niet vertelt: ’tis geen versierde looghen,
          Maer dat ick selver hebb’ ghesien met dees’ mijn oogen,
              ’Tis eenmael niet dat ick hebb’ aengesien u leydt,
              ’Tis eenmael niet dat ick mijn Procris hebb’ beschreydt.
          De oorsaeck daer van is tot noch geweest versteecken
          (490) Alleen in dese borst, maer sal nu eens uyt-breecken:
              Niet verre van ons hoeff, aen den Atheenschen kant,
              Staet een schoon-luftich bosch, recht in het rond gheplant,
          In’t midden ist heel groen, wat heuvel-wijs verheven
          Waer uyt een claer Fonteyn wert springende gedreven,
              (495) Die met haer held’ren stroom het bosch rontom bedowt,
              Hier dunckt my dat ontrent een Nymphe sich onthowt,
          En op dat ghy te meer versekertheyt moogt weten
          Ick meen nae mijn gehoor, dats’ Aura is gheheten.
              Hier ist dat Cephalus des middaegs altijts rust,
              (500) Niet om ’tvermoeyde lijff, maer om zijn geyle lust.
          Ick kan hem lichtelick van onsen speel-huys tooren
          Niet sien alleen, maer oock den galm van’t spreecken hooren.
              Noch gisteren heb ick ghesien met ongenucht,
              (Die u alleen quam toe) een ander plucken vrucht.
Proc. (505) Berst, aerde berst, comt my in uwen affgront slocken,
          Com, com mijn siel uyt dit rampsaligh lichaem rocken.
              Ist moog’lick oock dat sulcks heeft Cephalus ghedaen?
              Ist moogh’lick dat ick ben van Cephalus verraen?
          Ey! ’tis niet mogelick. ick kan het niet gelooven.
          (510) Zijn het geen droomen oock die u den sin ontrooven?
Aur.       Ick wil niet dat ghy my alleen, hier in gelooft
              Gaet selfs, en siet, of ick van sinnen ben berooft.
          Ick weet dat hy van daeg’ weer gaet zijn oude stappen;
          Maer sal u geven raedt, hoe ghy hem sult betrappen,
              (515) En sien hoe hoogh dat hy zijn Procris heeft geacht,
              En sien waerom dat hy soo dickwils gaet ter jaght.
          Ghy moet naer onse hoef terstont u laeten draeghen,
          Maer van den waer-om niet een woordeken ghewaeghen,
              Laet u gheselschap daer: en gaet ghy flugs alleen
              (520) Door onse lange laen, recht na het bosken heen.
          Ghy kond u lichtelick in het geboomt versteken,
          Daer sult ghy kijcken en niet weder zijn gekeken:
              Wacht tot den middagh maer: want voor der sonnen val,
              Meyn ick (nae zijn ghewoont) dat hy daer wesen sal.
[fol. C3r]
          (525) De Goden weten wat een vreugh my soud’ gheschieden
          Dat ick u desen dagh, moght mijn geselschap bieden.
              Maer ick ben metter haest ontboden van mijn Man,
              Alsoo, me Vrou, dat ick niet by u wesen kan.
          Com bidd’ ick morghen vroegh my al de saeck vertellen,
          (530) Wy sullen nemen raed om die best te bestellen.
              Dewijl ick dan moet gaen, wensch ick u goeden dagh,
              Dat hy tot u gheluck en voorspoedt dijen mach.
          ICk meyn dat u den moord van desen dagh mach steecken
          En selver Cephalus den draed dijns levens breecken.
              (535) Nu wil ick weer om hoogh, en spieg’len mijn ghesicht
              In’t lieflick schou-spel dat van my is opgericht.


         

VOEDSTER. PROCRIS.

          WAt magh het zijn waerom mijn Vrou so lang blijft praeten?
          Waerom Leucippe niet en wilde my toe-laeten
              Daer by te zijn? Ick wil eens soetjens tot haer gaen
              (540) En luysteren of ick den inhout kan verstaen.
          Maer siet mijn Vrou alleen, wel tienmael meer verslaeghen,
          De Aerde schijnt sy nu, den Hemel nu te klaeghen.
              O Goden wat is dit, ghelijck bloedt werdt sy roodt,
              En in een oogen-blick weer bleecker dan de doodt.
          (545) Daer staet sy als een stock met d’oogen yslick open:
          Siet daer begint sy weer als een dol mensch te loopen,
              Sy roept, sy grijnt: nu stort sy neer een trane badt,
              En maeckt haer teer gesicht, met sowten dauwe nat.
Proc. Geveynsden Cephale, was dit het vlytigh jaeghen,
          (550) Daer ghy soo vierighlick nae toe-liept heele daeghen?
              Is dit waerom soo vrough, ghy altijdt gaet te veldt
              En het wildt langh voor uyt, met de knechts t’huys bestelt?
          Is dit dat ghy my seyd’ voor d’hitte wat te rusten?
          Is dese de Fonteyn, daer ghy den dorst uyt blusten?
              (555) Is dit het hert, daer ghy van desen dagh nae socht?
              Is dit een eedt, daer ghy met my weer zijt verknocht?
          Ick hebb’ hem selver noch vertelt der Goden droomen
          Jae toe-ghewenscht dat hem niet quaets soud’ over-komen.
              Vervloeckt sy d’uyr, dat ick u lestmael gaff mijn trouw,
              (560) Atheenschen fijnen helt, bedrieger van een vrouw.
Voed. Wel wat magh dit bedien? is sy dol of beseten?
          ’Kwil by haer gaen, om eens den grondt hier van te weten.
              Mijn Vrou, keert ghy u om? mijn Vrou, ick bidd’ een woord,
              Waerom zijt ghy soo seer op uwen Man verstoort?
Proc.  (565) Een Man; niet mijnen Man, die naem is hy niet waerdigh,
          Een wispel-duerigh man, in trouw en echt lichtvaerdigh.
              Een, die ghebroken heeft zijn duyr-geswooren eedt,
              Een, die zijn Procris met een andre hoer vergeet.
          [fol. C3v]
          Dit is geweest den droom die my te nacht beswaerde,
          (570) En scheyding’ van den roock, die my soo seer vervaerde.
              Wie haddet oyt gemeynt (ach! Hymen, Iuno ach!)*
              Dat in soo schoone borst, soo valschen herte lagh.
Voed. Wel hoe mijn vrou, zijt ghy soo haestich te verleyden
          Door een, die moog’lick u souckt van u lief te scheyden?
Proc.     (575) Door een, als ghy oock weet, die ick betrouwe meest,
Voed.     Is het Leucippe dan, die by u is geweest?
Proc. Leucippe, die’t niet heeft, uyt een versierde looghen
          Maer ettelicke mael gesien heeft, met haer ooghen.
Voed.     Het sy, wie’t sy, nochtans ick niet ghelooven kan
              (580) Die schand’ te zijn gheschiedt van uwen trouwen Man.
          Niet isser op de aerd’ daer meer quaets can uyt spruyten
          En daermen meer behoort zijn ooren voor te sluyten
              Als een tong, die niet brengt als achterclappen voor.
              Oock heeft ghelijcke schult, die de tong geeft gehoor.
          (585) Och? of hier in ons land, een wet eens wierd’ ghegeven,
          (Het soud’ wat beter gaen, meyn ick in’t menschen leven.)
              Dat, die eens anders eer, met achterclap berooft,
              En die terstont, alleen van seggen, dat gelooft,
          Most datelicken zijn als eenen schelm ghevangen,
          (590) En d’eenen met de tong, met d’ooren d’ander hangen.
              Ick wedd’ dat yeders tong souw beter zijn gesnoert,
              Die nu soo menigh huys, jae stadt en land’ beroert.
Proc.  Och! gave Venus, dat het waren ydelheden,
          En ick niet hadd’ gehoort soo vast gegronde reden,
              (595) My is genoemt de plaets, daer hy zijn lusten pleeght.
              Soud’ ick tot het gheloof, hier door niet zijn beweegt?
          Ick wil’t oock selver sien, en met dees’ hand vermoorden
          Zoo ick de hoer betrapp’, gaet sonder langher woorden,
              En maeckt dat hier terstont, de rosbaer sy ghebracht;
              (600) Loop rasch, en segt dat ick in mijn slaep-camer wacht.
Voed. Mach ick niet weten waer mijn Vrouw soo haest wil henen?
Proc.  Jae: nae Leucippes hoeff, dicht buyten ons Athenen.
              Maer Voedster past dat ghy niet kickt een enckel woort
              Van ’tghene dat ghy hebt uyt mijnen mont ghehoort.
Voed. (605) Ick sal gaen bidden dat van daegh dy goedertieren
          De Goden moghen zijn, en dit ten besten stieren,
              Dat ick u t’avont mach in eens soo groote vreught
              Als ghy nu droefheyt hebt, sien met u Man verheucht.


                    AL de menschelicke dinghen,
                    (610) Zijn niet dan veranderinghen:
                        Niemand heeft so goeden dagh
                        Die hy heel betrouwen magh.
[fol. C4r]
                    Niet een mensch en is soo konstigh,
                    Of heeft de Fortuyn soo gonstigh,
                        (615) Die, als hy gheluckigh leeft
                        Een kleyn uyr verseeck’ring heeft.
                    Het gheluck en swereldts prachten
                    Zijn recht by een zee te achten:
                        Als het stil is en schoon weer
                        (620) Legghen alle de baeren neer:
                    Comt maer Boreas maer blasen
                    Straecks begint Neptun te raesen,
                        En die eerst was gansch gheslecht
                        Schijnt dat met sich selven vecht;
                    (625) Iae met schuym de lucht te raecken
                    En de sterren nat te maecken,
                        D’eene golf als heel verstoort
                        Drijft met cracht de and’re voort.
                    Even is het Menschen leven,
                    (630) Als een zee wordt het ghedreven.
                        Voor een weynigh sonne-schijn
                        Comt weer tienmael so veel pijn.
                    Hadden gist’ren al de Goden
                    Procris haer rijck aen-gheboden,
                        (635) ’Kmeen sy souw voor haeren staet
                        Hebben ’themel-rijck versmaedt.
                    Nu is al haer vreugd benomen
                    Door maer yd’le slechte droomen,
                        In den tijt van eenen nacht,
                        (640) Stracks kan schreyen die nu lacht.
                    Gheen magh zijn Fortuyne roemen,
                    Gheen sigh ghelucksaligh noemen,
                        Voor dat in den lesten tijdt
                        Clotho slevens draet af-snijdt.


                   

REY.

                    (645) DAaer en is geen booser lidt,
                    Dat der Menschen siel besidt,
                    Als een tonghe die tot snap
                    Is gheneygt en achter-clap.
                    Sy lickt sachtjens als sy vleydt
                    (650) En naer yemands mond wat seyt.
                    Sy treckt nae haer, als sy bijt,
                    Naem en eer, door haet en nijt.
                    Sy spreeckt dubbel, sy beliegt,
                    Door het veynsen sy bedriegt:
[fol. C4v]
                    (655) Alsmen’t honigh meynt te zijn,
                    Spouwt sy doodelijck venijn.
                    Sy is konstigh en gheswindt,
                    Coppelt, wat sy wil, en bindt:
                    Daer is gheen soo stercken Man
                    (660) Die haer weder binden kan.
                    Sy is gladder als een ael,
                    Breeckt door yser ende stael:
                    Sy is snelder als een pijl,
                    Sy is scherper dan een vijl.
                    (665) Dit is ’tlidt dat vrienschap breeckt,
                    En een vyandschap ontsteeckt.
                    Dit maeckt twee-dracht en scheurt trouw
                    Tusschen echte Man en Vrouw.
                    ’Tgaet hem wel die stopt zijn oor,
                    (670) En de tong geeft geen gehoor:
                    Dit maeckt een-draght, dit maeckt macht
                    En onwinnelicke kracht.
                    Een-draght houwlicks vasten band,
                    Welvaert van een Stadt en Land:
                    (675) Door Een-dragt o werelds Stadt
                    Hebt ghy voorspoed lang ghehadt.
                    Soo u een-dragt eens verlaet,
                    ’Tis ghedaen met uwen staet.
                    En ghy o gheluckigh echt,
                    (680) Door den Hemel opgerecht,
                    En met een-draght ’tsaem ghepaert,
                    Siet dat een-dragt u bewaert.
                    Van een-dragt werdt ghy berooft,
                    Als ghy een quae tong ghelooft.
                   
Continue

VIERDE BEDRIIF

DIANA.

          (685) WEl salmen dan altijdt, met my den spot soo drijven?
          Wel sal ick dan altijdt, soo onghewroken blijven?
              Aen wat God wil ick eerst beginnen mijne clacht.
              Het zijn de Goden selfs daer van ick word’ veracht
          Nu comt mijn Vader my een maegt afhendigh maken,
          (690) En in mijn eygen schijn Calistoos eere schaecken.
              Heeft mijne Daphne niet verloren menschlickheyt,
              Om dat sy heeft mijn Broer zijn geylen lust ontseyt?
[fol. D1r]
          Ick swijghe Venus stil met haeren dert’len jonghen?
          Door desen verschen spijt, word’ ick by nae ghedwonghen
              (695) Al het voorgaende leedt te stellen aen een zy,
              Nu ick soo cleyn Goddin gebeeten sie op my:
          Want ick acht my gheschiedt, het welck geschiedt de mijnen.
          Foey, Foey; schaemt ghy u niet Aurora noch te schijnen?
              Sult ghy begaen een moordt door u oncuysche min,
              (700) Foey, foey, Aurora, foey! betaemt dit een Goddin?
          Was het u niet genoegh, soo valschlick te verleyden,
          En sulck een langhen tijdt het trouwste paer te scheyden?
              Moet ghy nu met een moord uyt-storten u venijn,
              Om dat sy wederom door my vereenight zijn?
          (705) Meynt ghy dat dit schoon werck sal blijven soo versteken?
          Meynt ghy dat ick my niet eens over u kan wreken?
              Ick sweer by d’Helsche Styx; dan ’tis best swijghen stil,
              En wenden alle vlijt, om haeren boosen wil
          Soo veel ’tmy moog’lick is te niet doen en verstooren:
          (710) Maer om beginnen ’twerck, diendt niet veel tijdts verlooren,
              Bedruckte Procris houdt in ’tbosch al-reed de wacht,
              En Cephalus is nu heel besigh in door jacht:
          Van Procris niet heel verr’: hy leyt met zijn knechts laghen
          Een schoon-ghehoorent Hert, dit moet ick nu verjaegen
              (715) Tot in ’tlest van den dagh; hy sal niet scheyden uyt,
              Nae ick hem ken tot dat ghekreegen is den buyt:
          Maer of ’tmy nu gheluckt, wat sal het Procris baeten?
          Aurora sal het doch by desen dagh niet laeten.
              Haer leven sal altijt een weynigh zijn verlengt,
              (720) Mach-schien dat ons den tijdt daer nae verand’ring brengt.


CEPHALUS. DIANA.

          COm, com laet ons dit reck met het ghewandt omranden,
          Soo wy maer wel sien toe, het Hert is in ons handen.
              In d’eygen stond, als ick had op gheheft den schicht,
              Heeft het met eenen sprong ontdooken mijn ghesicht.
          (725) Ick weet voor-seecker wel, dat het moet legghen schuylen,
          Of onder in de ruygt, of ergens in de kuylen,
              Maer laeten wy wel sien, dat, eer het is omringt,
              Aen d’een of d’ander sy niet weder en ontspringt.
          Ghy twee gaet alle bey dicht by die dicke eyken,
          (730) Neemt elck een lange spriet, om wat van u te reyken.
              Ghy met u boogen, gaet aen de west-zyde staen,
              Wacht wel dat het daer niet sluypt door de wilge baen,
          Ghy met de bracken kom: mijn slincker sy besetten:
          Ick sal met mijnen pijl, wel op de rechte letten.
              (735) Soo ist wel: dat nu flugs het net ghespannen sy,
              En daer nae uyt de ruyght. maer hola, houdt. fy, fy!
[fol. D1v]
          Ick weet niet door wat gat, dat het ons is onslopen.
          Siet ginder verr’. maeckt los de bracken om te loopen.
              Wegh is het uyt ’tgesicht. mijn hoop is nu heel quijt:
              (740) In langhen is my niet ghebeurt soo grooten spijt.
          Maer, sie ick daer geen vrouw, heel toeghemaeckt tot jaegen?
          Jae’k: sy comt herwaerts gaen, ick wil haer eenmael vraeghen
              Of sy niet heeft een hert ontrent dat bosch ghesien,
              Want daer ist nae ghevlucht: het konde licht gheschien
          (745) Dat wy’t door haer bescheydt, noch kreghen eens in d’oogen:
          Het is een schoonen buyt, men moet wat moeyt gedoogen.
              Jong-vrou vergeeft het my, soo ghy zijt een Goddin,
              Heel u ghestaltenis heeft gansch geen menscheyt in.
          Voor-seecker dan Goddin: ick bidd’ u wilt my segghen,
          (750) Of ghy geen hert en hebt sien loopen door de hegghen?
              Indien ick’t crijgh, sal u daer nae doen offerand,
              En branden t’uwer eer, het vette ingewand.
Dian. Der Goden grooten naem, is voor my te hovaerdigh,
          Oock ken ick sulck een eer my in het minst niet waerdigh.
              (755) Dan Jong-man evenwel u aenspraeck soo beleefd
              Is waerdigh datmen weer beleefd’lick antwoord geeft.
          Ick hebb’ het hert ghesien, jae selver nae gheschoten,
          Maer niet gheraeckt: nu is het soo veel als besloten,
              Dewijl ick sie dat ghy hebt netten mee gebragt:
              (760) Het rust daer in het bosch heel moede van de jagt.
          Ick wil verseeck’ren u van desen dagh te vanghen,
          Soo ghy wat moeytens maer en tijdts daer aen wilt hanghen.
              My, die geen netten hebb’, en hier maer ben alleen,
              Ist beter weer te gaen nae mijn geselschap heen.
          (765) Vaert wel, Diaen (hoop ick) sal u haer hulp bewijsen.
Ceph. En ick met danckbaerheyt u heuscheyt altijt prijsen:
              Soo ghy een Nymphe zijt, den Hemel ick u wensch.
              U spraeck en fieren tredt, ghelijckt altoos geen mensch,
          Grijpt weder eenen moedt, nu wacker, haest u Mannen
          (770) Met eenen nieuwen lust de netten uyt te spannen,
              Al is het bosch wat groot, spaert daerom arbeyt niet:
              Den vang sal wederom wegh nemen dit verdriet.
          Nae dat ick sie, de Son is hoogh alreets geresen,
          En sal haest even dicht by ’t oost en westen wesen.
              (775) Dewijl ghy besigh zijt, sal ick mijn drooge borst
              Wat laven en verslaen met een Fonteyn den dorst:
          Een weynich schuylende voor Phoebi heetste straelen,
          Tot dat hy wederom wat is in ’tneder-daelen,
              Dan kom ick weer by u: maer siet toe dat, als ’tnet
              (780) Gespannen is, ghy niet de rust van ’twilt belet.
          Voor alle moet ghy wel acht nemen op de honden
          Dat ghy die houdt heel stijff en vast aen een gebonden.
              Op dat ick niet alleen ghenieten mach de vrucht,
              Maer selver oock besien en hand’len de ghenucht.


[fol. D2r]

REY VAN NYMPHEN.

          (785) OCh! hoe gheluckigh is ons leven
          Dat goudt en silver-dorst niet quelt,
          Dat staet, off eer-sucht niet ontstelt,
          Dat trommel noch trompet doet beven.

          Wy weten van geen haet of nijdt,
          (790) Van veynsen, lieghen, noch verraeden,
          Wy zijn met hoop noch vrees belaeden
          Wy zijn van alle sorg bevrijdt.

          Wy puffen wallen ende vesten,
          Der rijcken pracht en hovaerdy,
          (795) Wy houwden steden niet dan nesten
          Van het bedroch en schelmery.

          Met onse groen begraefde kuylen
          Die de Natuer selfs heeft gheboudt,
          En souden wy geen huys vol goudt,
          (800) Iae Konings-hoven willen ruylen.

          ’Tstadts volck tot gulsicheyt ghewent
          Kan selden goede spijse smaecken,
          Of goeden dranck te recht vermaecken,
          Want niemant dorst of honger kent.

          (805) Maer onse spijs wordt met verlangen,
          Van een ghesonde maech ghesocht,
          En met ons eyghen hand ghevanghen,
          Niet op de marcten duer ghekocht.

          Den dranck die van ons werdt ghedroncken
          (810) Is een soet-springende fonteyn,
          De hand is goudt en porceleyn,
          Hier in wordt gheen venijn geschoncken.

          Och! wat is het voor grooten lust,
          Dat, alsmen moede is van jaeghen,
          (815) In ’tgroene gras leyt neer-gheslaeghen,
          Of onder dichte linden rust!

          Daer hoortmen het ghevogelt singen
          ’Twelck van een tack op d’ander vlieght:
          Met soet gheruys de bornen springhen,
[fol. D2v]
          (820) Dat ons in sachten slaepe wieght.

          Wie soud’ in dese vreughd eens dencken
          Op’t dert’le Kindt, de geyle Min,
          Dat wegh neemt oordeel ende sin,
          Dat lichaem comt en siele krencken?

          (825) Wat is dat boven vrydom gaet?
          Den vrydom leyt in stadt begraven,
          Al de inwoonders zijn maer slaeven,
          En* kennen geenen vrijen staet.

          Den eenen is in d’anders banden:
          (830) Men gaet voor rijcke deuren staen,
          Als MYN HEER komt, hoed moet inhanden,
          Men volght als knecht van achter aen.

          Op niemand hebben wy te wachten
          Als op u, grootste Coningin,
          (835) Ghy zijt alleen (o Bosch-Goddin)
          Die eer en dienst wy waerdigh achten.

          Ghy wordt alleen van ons vermelt:
          Voor u wy ons Altaeren stoocken,
          Tot u all’ ons Altaeren roocken,
          (840) U loff alleen ons tongh vertelt.

          Als wy met u maer moghen jaghen,
          En over-brengen soo den dagh,
          Als wy maer staen in u behaeghen,
          Wie isser die ons deeren magh?

Continue

VIIFDE BEDRIIF

VOEDSTER.

          (845) TErwijl ick by my selfs op straet gae overwegen
          De reden van mijn Vrouw, comt my Leucippe tegen,
              En vraegt, of Procris is als voor noch wel te pas,
              Om dat sy in een weeck haer niet ontmoet en was:
          Ick, als die haer van daegh had’ hooren t’samen spreken,
          (850) Dacht dat sy spottelick met my den draeck quam steken.
              Sy daerenteghen swoer, dat sy den gantschen dagh
              Noch Procris hadd’ ghesien, noch van haer hadd’ gewagh.
          [fol. D3r]
          Ick sweege daer op stil, en woud’ niet voorder segghen
          Wat swaericheyt dat ick hadd’ in mijn herte legghen,
              (855) Maer sonder eenigh woordt liep nae de wooningh toe,
              Wat dat ick loopen moght; ick ben soo mat en moe
          Van loopen en van angst, dat ick niet doe als hijgen,
          En kan in rume locht mijn adem naulicks krijgen.
              Nu moet ick even-wel, ick moet noch verder gaen.
              (860) Sy segghen dat sy is gegaen door dese laen,
          Recht na het bosken toe; ick wil door dese linden
          Oock volgen, alsoo lang, tot dat ick haer sal vinden;
              Om te vertellen, wat ick wonders heb gehoort.
              Op dat sy niet en gae in haer voor-nemen voort.
          (865) Och, of ick haer nu sagh! voorwaer ick ben vol vreesen.
          Een ander by mijn Vrouw, heel in Leucippes wesen,
              Ick weet niet wat het is. altoos de swaricheyt,
              En is niet te vergeefs, die my op’therte leyt.



PROCRIS. CEPHALUS. VOEDSTER.

          DEn middagh is voor hand, den tijdt begint te naecken,
          (870) Als Cephalus hem weer eens vrolick meynt te maecken.
              Sal ick oock wel soo lang hier stille konnen zijn?
              Als hy maer geeft een kus, ’ksal roepen ’tis de mijn,
          En met een sprong de hoer in het ghesichte vlieghen.
          Ach Procris! soud’ ghy niet u selven wel bedrieghen
              (875) Door al te licht ghelooff, dat moog’lick niet is waer,
              En daer op ghy u steeckt in sulck een groot ghevaer?
          Ghy zijt in’t bosch alleen; hoe licht soud’ het ghebeuren
          Dat eenigh wild ghediert, soud’ komen u verscheuren?
              Maer stil, my dunct dat ick daer hoor een kleyn ghedruys,
              (880) Of is het door de windt der blaederen gheruys?
          Ick sie een schaeduw van een mensche door de boomen
          En selver Cephalum nae de Fonteyne koomen.
              Ick wil my soetjes hier neer-leggen in het kruydt
              En sien van het begin dat lieflick spel eens uyt.
Ceph. (885) Och! hoe smaeckt desen dranck. ick puffe al de wijnen
          Die sonder smaeck gheproeft maer beter ons en schijnen.
              Als ick by dees’ fonteyn com dorstigh van de jaght,
              Soud’ by dit water my geen Nectar zijn geacht.
          Des werelds volle vreugd, staet alleen in’t genoeghen,
          (890) ’Tis niet, so sich een mensch daer nae niet weet te voeghen.
              Als ick op dese groent, magh nemen soete rust
              Soud’ ick niet wenschen eens al den Atheenschen lust.
          Ick hebb’ hier het gheboomt, door welckers dichte blaeden
          My in het minste niet den sonne-brandt kan schaeden;
              (895) Ick hebbe mijnen dorst door de Fonteyn gheslischt,
              Nu moet ick maer alleen van Aura zijn verfrischt.
[fol. D3v]
          Com Aura, soeste com mijn moede le’en vermaecken,
          Die anders nergens nae, als u alleen en haecken:
              Com Aura, com mijn vreugd’, com mijn vermoeytheyts troost
              (900) Com laet mijn jaght van u een weynigh zijn verpoost.
          Ach! liefste toeft ghy noch? wat hoor ick ginder steenen?
          ’Tis een groot wild soud’ ick uyt het verroeren meenen.
Proc.     ’Tis my vreugd Cephale te sterven van u handt,
              Eer dat mijn ooghen sien de grouwelickste schandt.
          (905) Nu bidd’ ick, door dat ghy van my hebt soets ghenooten,
          Door dit bloed dat voor u en door u is vergooten,
              Door u hooft dat my is gheweest op’t hooghste waerdt
              En door mijn liefd’ die ick soo trouw’lick hebb’ bewaert.
          Laet my een beed’ alleen van u voor lest verwerven,
          (910) Eer my de bleecke doodt sal dwinghen om te sterven.
              Dat Aura niet beklim, ons suyver bruydlofds bedt,
              Maer oock na mijne doodt mach blijven onbesmet.
Ceph. Kund’ ghy o Iupiter den blicsem noch onthouwen?
          Kund’ ghy o Phoebe met goed’ ooghen dit aenschouwen?
              (915) Gaet ghy noch even wel met uwen waeghen voort?
              En keert ghy niet te rugg’, aensiende desen moort?
          Ach Procris* waerdste schadt, moet ick u bloedt verstorten?
          Moet mijn onsalig’ handt u jeugdigh leven korten?
              Vervloeckte tijdt die ick tot jaeghen hebb’ ghewent,
              (920) Vervloeckte uyr waer op dees’ plaets my is bekent,
          Is my tot dit ghebruyck den pijl van u ghegheven,
          Om dat hy breecken soud’ u euwe-waerdigh leven?
              Is dit, mijn Procris, dit, gheweest den swaeren nacht?
              Wat ramp, wat ongheluck heeft u in’t bosch ghebracht?
          (925) Wie is het die door nijdt u deerlick heeft bedrooghen?
          En my door Aurae naem soo valschelick belooghen,
              Ick sweer mijn Lieff, ick sweer by u hoogh-loflick hooft,
              By uwe siel die my, helaes nu werdt ontrooft;
          By onse vaste liefd’, en voorighe ghenuchten,
          (930) Die nu ’tbeginsel zijn van doodelicke suchten.
              ’Tis maer een yd’len naem, die ghy gheloove geeft,
              ’Tis maer een yd’len naem, die siel noch lichaem heeft.
          Hebt ghy, off yemand, my nae Aura hooren vraeghen,
          Dat is gheweest als ick ghecomen ben van ’t jaghen.
              (935) Och! Aura is maer windt, wind soeck ick tot vermaeck
              Tis anders niet dan wind, daer ick vermoeydt nae haeck.
          Knickt ghy my noch eens toe, is dit het leste teecken?
          Sult ghy dan Cephalum niet eenskens meer aen-spreecken?
Proc.     Vaert wel mijn Lieff vaert wel, heel duyster wert my ’tlicht,
              (940) Sluyt met u waerde hand, voor ’tleste mijn ghesicht.
[fol. D4r]
Ceph.     AErde scheurt en suypt my onder:
              Iupiter, waer blijft den donder?
                  Hemel schept ghy geen verdriet
                  Als ghy desen moordt aensiet?
              (945) Comt, comt helsche duyvelinnen,
              Comt weest ghy mijn wraeck-Goddinnen.
                  Want des hemels grootsten Godt
                  Schijnt dat met den moort noch spot,
              Kondt ghy wel een straffe seggen,
              (950) Waerdigh om my op te legghen?
                  Geeft de arme sielen rust,
                  En op my de wraecke blust:
              Laet op my alleen maer vallen
              Al de straffen van haer allen.
                  (955) Laet eens hebben stillen stand
                  Het staegh-groeyend ingewand.
              Laet den boom niet meer opstyghen;
              Laet den honger laving krijghen,
                  En de lang-verdroogde borst
                  (960) Eens verslaen den heeten dorst:
              Laet den steen niet neder-daelen
              Om weer op den bergh te haelen:
                  Laet Ixion moey en mat,
                  Eens verlost zijn van het radt:
              (965) Laet de bodem-loose vaeten
              D’arme susters eens verlaeten.
                  Cerbere comt my ontle’en,
                  Morselt, breect, scheurt my van een.


          SAl Hemel dan noch Hel acht nemen op mijn woorden?
          (970) Hoe rasch waert ghy ghereet dat ick sprack van vermoorden?
              Maer Cephale ist niet een hert versaeght en bloodt
              Dat, als’t sich dooden kan, gaet wenschen nae de doodt?
          Ghy kundt u lichtelick selfs aen u selven wreecken.
          Com eerst com Procris com, hoort my voor lest eens spreecken:
              (975) Want is’t waer dat de ziel nae’t sterflick lichaem leeft,
              Soo meyn ick dat sy nu ontrent mijn ooren sweeft.
          Com eenen kleynen tijdt by my hier wat verbeyden:
          ’Kben oorsaeck van u doodt, ick wilse oock gheleyden.
              Neem dese traenen eerst, ghetuyghen van mijn leet,
              (980) Neem d’hayren van mijn hooft, neemt dit verscheurde kleet.
          De Doodt, de Doodt alleen cond my van Procris rocken,
          ’K sal door de Doodt nochtans van haer niet zijn ghetrocken.
              U aenghenaeme troost, o pijn-eyndende Doodt
              Ick vlucht tot u alleen; doen open uwen schoot.
[fol. D4v]
          (985) Hoe? sal dan desen moordt, soo ysselick bedreven
          Versoent zijn als ghy u ghebraght hebt om het leven?
              Sult ghy dit wreedste stuck, met een soo korte straff
              Vol-doen, en alle pijn daer mede legghen aff?
          Soeckt droefheyt die niet is in een uyr te verdrijven,
          (990) Soeckt sulck een straffe, die u eeuwigh by magh blijven.
              Soect een doodt die noyt end, maer altoos smerte heeft,
              Daer in ghy levend’ sterft, en stervende noch leeft.
Voed. Wie hoor ick hier ontrent, soo jammerlicke klaeghen?
          ’Tgeluydt is niet ser verr’, och! hoe ben ick verslaegen?
              (995) Helpt Goden, helpt, ick sie daer heel bebloedt mijn Vrou,
              En mijnen Heer daer by, oock doodt by-na van rou.
          Hy trect zijn hayr uyt ’thooft, hy scheurt al zijne kleeden,
          Ick vreese dat hy hier, niet mee sal zijn te vreeden.
              Loop haestich by hem, loop, loop Voedster siet wel toe
              (1000) Dat hy geen meerder leedt sijn eygen lichaem doe.
Voed. Mijn Heer, och: och: mijn Heer. CEPH. wat heeft u hier geroepen?
          Of waerom ist dat ghy comt in dit bosch gheloopen?
              Weet ghy niet wie dat hier mijn Procris heeft ghebraght,
              Of door wat raed dat sy alleen hier heeft ghewracht
Voed.* (1005) Mijn Heer als wy van daeg zijn uyt de kerck ghekomen,
          Quam ons een in’t gemoet de welck hadd’ aenghenomen
              Leucippes heelen schijn, en sprack mijn Vrouwe aen,
              Maer wilde dat ick soud’ wat aen een zijde staen,
          Als ick kom we’er sie ick mijn Vrou noch meer verslaeghen,
          (1010) En tierend’ op mijn Heer, dit deed’ my d’oorsaeck vraegen.
              Sy seyde my dat selfs Leucippe hadd’ ghesien
              Mijn Heer wat anders doen als wel betaemt te schien.
          ’K gaff antwoord’, datmen niet soo licht’lick most ghelooven
          Datmen voor achter-clap behoort het oor te dooven.
              (1015) Gheen reden konden haer wegh nemen dit verdriet,
              Maer wilde selver sien, of het waer was, of niet,
          En liet haer daed’lick op Leucippes wooning’ dreghen.
          Een weynigh tijdts daer na comt my Leucippe teghen,
              En swoer dat sy van daegh met Procris niet een woordt
              (1020) Ghesproocken hadd’ off yet met al van haer ghehoort:
          Ick sonder eenich woord hier weder op te legghen
          Liep stracks nae dese hoeff, om dit mijn Vrouw te segghen.
              Daer komend’ werd gheseyt, dat Procris was alleen
              Nae dit bosch toe ghegaen om haer wat te vertreen.
          (1025) Nu ick hier kom, helaes! sien dees bejaerde ooghen
          Verstort het bloedt, dat uyt dees borsten is ghesooghen.
Ceph.     Is dit weer u bedrijff, onkuysche, valsch Goddin?
              Meynt ghy door eenen moord te krijghen weder-min?
          Moordersche, sult ghy noch we’er derven eens verschijnen?
          (1030) Lucina, Iuno helpt, of sal dit soo verdwijnen?
[fol. E1r]
              Helpt Hymen, helpt ghelijck die Goden zijt van Echt.
              Of isser onder u geen billicheyt of recht?
          Jae, dat geloof ick best, ghy schept ghenucht in’t liegen,
          Het is u daeg’licks werck de menschen te bedrieghen.
              (1035) Als’t dondert, is den mensch door grooten schrick verbaest,
              Mach-schien dat Iupiter dan met den bal maer caetst.
          En wy zijn noch soo slecht, dat wy u wieroock branden,
          Altaeren rechten op, en slachten offeranden.
Voed.     Mijn Heer, hoe zijt ghy op de Goden soo verwoedt?
              (1040) Heeft yemand dan van haer ghestort ’tonnosel bloedt?
Ceph. Jae, ’tis Auroraes schuldt dat Procris leyt doorschooten,
          ’Tis haer schuldt dat hier is mijns herten bloed vergooten.
              Maer eylaes! tot den moordt heeft sy dees’ handt misbruyckt,
              Dees hand heeft haer gedoodt en d’oogen toe-geluyckt.
          (1045) Hoe ’tis geschiedt can ick door droefheyt niet vertellen.
          Gaet ghy flugs nae de Stadt, een kost’lick vuyr bestellen;
              Daer op mijn hert, mijn troost, mijn vreuchde werdt gebrant
              Laet huylen, treuren nu het gansch Atheensche landt.
          En ghy o Cephale, gaet van dees uyr u speenen,
          (1050) Van alle vreugd; doet niet als suchten, kermen, weenen.
              Sterft, mer een lange doodt, sterft, sterft van dagh tot dagh,
              Laet staedighlick gheschien dat dickwils niet en mach.

[Sequitur: Aiax Treur-spel.]
Continue

Tekstkritiek:

fol. A3r, vs. 22: verstanden er staat: verstandnn
fol. A4v Minne-konst er staat: Minne-korst
vs. 24 macht en er staat: machten
vs. 326 Socht ’t bloet er staat: Socht’bloet
vs. 571 ach!) er staat: ach!
vs. 828 En er staat: Kn
vs. 917 Procris er staat: Procrus
vs. 1005 Voed. de sprekeraanduiding ontbreekt.