Cupidoos lust-hof. Amsterdam, Johannes van den Bergh, 1662.
Uitgegeven door Ilse Dewitte.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Facsimile bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[p. 1: frontispice]

CUPIDOOS LUST-HOFF.

[p. 2: blanco]
[p. 3]

CUPIDOOS
LUST-HOF,
Bestaende
In verscheyde Nieuwe Voysen, Minne-klachten,
Bruylof-sangen, Knip-vaersjes, Kusjes, Lofdichten,
Herders-kout, Boere Vrijagien, ende andere Verma-
kelickheden noyt voorhenen in Druk geweest.

Voorgestelt

Door de Voornaemste Liefhebbers.

[Typografisch ornament]

t’Amsterdam, by Ioannes van den Bergh, Boekverkoper,
bezijden ’t Stadt-huys, ANNO 1662.


[p. 4: blanco]
[p. 5]

OPDRACHT,
Aen de
Vermaeckelijcke Calliope.

HEt lustme, vrolicke Zangh-godinne u op te offeren mijn Cupidoos Lust-hof, beplant met verscheyde Bloemtjes van de Naeuwkeurighste Liefhebbers. Ick segge mijn; om dat ick als een Hovenier het onkruyt uytroeye, ende de lieffelickste by een plante: gelijck onder de verwe de eene koleur uytstekender en heerlicker is, alsoo zijn in mijn Lust-hof d’eene gesangen veel aengenamer, als de anderen; de volmaecktheyt steeckt in de versellingh van d’onvolmaecktheydt meerder uyt als elleenigh. Ick [p. 6] hebbe veel moeyten aenghewent om de wrange en onrijpe vruchten uyt te plucken, en soo ’er eenige doorgesnapt zijn, die voor u onminlick schijnen, sie die met Plinius ooghen aen, en segh; datter noch yets leersaem, hoe quaedt het ook zij, insteekt. Den yver die ghy tot singen draegt, doet my U.E. als een Fenix onder anderen uytkiesen, en dese Cupidoos Lust-hof op offeren; Singh nu ghy vermaekelicke Sangh-godinne, dat Y en Amstel verheugt werden, en ontfangh dese aengeboden vrolickheden
van U.E.
Joannes van den Bergh

    Versoecke de Liefhebbers, soo sy noch eenige rare en nieuwe Voysen by haer hebbe berustende, my de selvighe ter handt te stellen, om in het volgende Tweede Deel te gebruycken.


[p. 7]

Aen de Ed. Heer, de Heer
JAKOB WESTERBAEN,
Ridder, Heer van Brandwijk en Gybland, &c.
Op des selfs Heerlickheydt van
BRANDTWYCK.

E quibus haec Populum spectat, ut illa Larem.
DOen Brandwijcks minnebrandt sijn Rosemond dee kussen,
Was sy de brand wijck van Heer Brandwijck en geen meer;
[p. 8]
Maer nu sijn brand wijckt, en de tijdt sijn brandt doet blussen,
Is BRANDWYCK, sonder brandt, van brandt, en Brandwijck Heer.
Wat ’s beter dan, ghy waert in d’eerst’ en leste stand,
Brand sonder Brandwijck, of soo ’n Brandwijck sonder brand?

Meditando.

JOAN. BLASIUS, Advt.


[p. 9]

BRUYLOF-STRYT

            SOo droegh Cleopatra,
            In schoonheydt sonder ga,
            Den dapperen Antoon
            Haer Scepter met haer kroon
            (5) En rijck op, met haer trou,
            Toen hij na Parten sou:
            Hij dacht om geene Parten,
            Maar koos voor desen slagh
            Een Velt-slagh van twee harten.
[p. 10]
2.
                (10) Hy had sijn Fulvia
            Vergeten, alsoo dra,
            Sijn hert, en al sijn sin
            Viel op dees’ Coningin,
            Die Caesar, ’s aertrijcx roem,
            (15) Haer eerst ontloken bloem,
            En jeught, had opgedragen:
            En hem, die ’t al versloegh,
            Had in haer schoot verslagen.
3.
                Sy tarte Antoon ten slagh,
            (20) Soo dra als sy hem sagh,
            Met dat aenminnigh oogh,
            Met dien gespannen boogh,
[p. 11]
            Der winckbrau, met dien schicht,
            En strael uyt haer gesicht:
            (25) Sy tart hem aen te trecken,
            Het bedt sal ’t vlacke veldt
            Van desen veldtslagh strecken.
4.
                Ontseyt den Oorloogs gast,
            Maer ongeharrenast.
            (30) Ontseyt hem naakt en bloot
            Om door een korter dood
            Te raken uyt ’t gevecht.
            Sy komen regelrecht
            Malkanderen aengeronnen,
[p. 12]
            (35) Sy vechten beyd’ om prijs
            En blijven beyd’ verwonden,
5.
                Sy triumpheren bey
            In ’t lieflick velt-geschrey,
            Het soet versoet het suyr,
            (40) Het heelende quetzuyr,
            De brant den brant verkoelt,
            De pijn wordt niet gevoelt;
            Dan met een soet verlangen,
            De wonden weer so ras genesen als ontfange.
6.
                (45) De heyrkracht van August
            Heeft nimmer uyt geblust
[p. 13]
            Den brant van haer gemoet,
            Noch liefd’ tot ’s Bruygoms bloet;
            Sy mint hem naer zijn doot,
            (50) En geeft haer boesem bloot
            Ten besten wrede slangen,
            Veel eer dan in triumph sich aen August gevangen.
7.
                Augusta, volght het spoor,
            De dart’le gaet u voor
            (55) Op d’oever van de Nijl,
            Geraeckt van Venus pijl:
            Uw Bruygom heet van min
            Haelt in met blijschap in,
[p. 14]
            Viert Hymens toorts, en gangen ,
            (60) En leyt de Bruyt te bed met hemelsche gesangen.
J. v. Vondel.


Lyzanders Klachte.

Brande Novo.
1.
            ACh! dertel wicht,
            Hoe hebt ghy door uw schickt
[p. 15]
            Doorgrieft helaes! mijn minnend hert
            Dat door de min ter doot gepijnigt wert?
            (5) Hebt ghy geen meed’ly met mijn smert
            Kaliste? schoone vrouw
            Ick bid u toon berouw
            Lyzander blijf getrouw
            Aen u. Ay beelt
            (10) Daer in de kuysheyt speelt
            Van eene Diane voorgeteelt.
2.
                Hoe langh sult gy
            Mijn sien in slaverny
            Van minnedrift? seg, Zielvoogdes
            (15) Ai spreeck, en gun dat ick de vlammen les:
[p. 16]
            Uw hert soo hart van stael
            Als marmer en metael,
            Is oorsaeck dat ’k in liefde dwael,
            Kaliste kom,
            (20) Verhoor u Bruydegom,
            En sie eens na sijn klachten om.
I. Neuye


MINNE-KLACHT.

Courante la Bare.
HEt is helaes! niet langh verleen,
Dat my een Stroom-goddin hier quam te voren.
[p. 17]
            De trouwste minnaer gaet verlooren.
    Soo sprack haar doodse mond met veel geween.
                (5) Gaet, seght sijn lief, sijn Herderin,
    O soete stroom, dat hy verdiende min,
Het koude ys ontdoyt door al sijn blaacken.
                    Segh wrede kan hy u
                De liefde oyt doen smaacken
                    (10) Sijt voor hem niet schuw?
2.
                Schoon haer de liefde niet verwint,
Wanneer sijn droeve klacht haer komt ter ooren,
            Die sal haer boesem doen ontglooren.
    Indien sijn pijn haer leven niet verslint.
                (15) Hoor! hoe sy om Lyzander steent,
[p. 18]
    Vol droefheyd sy haer minnaers dood beweent.
Lysander heeft volmaeckt geluck ontfangen,
                    Sy draeght sijn naem in ’t hert,
                En toontse op haer wangen,
                    (20) Uyt een minne-smert.
3.
                    Sijn naem leeft eeuwigh in haer ziel.
(Wien is oyt beter graf te beurt gevallen?)
                Hy geeft een voorbeeld aen u allen,
    Dat geen meesters haer minnaers min verniel.
                    (25) Hy laet door my dit grafdicht na:
    Lysander leefde voor sijn Sylvia,
En fnuyckte haer te wil sijn jeughdigh leven.
                    Hy gaf haer noyt genoegh
[p. 19]
                Al most hy voor haer sneven
                    (30) Die hy liefde droegh.
Meditando.

JOAN. BLASIUS, Advt.


Op drie Ioffers.

GY Ioffers wilt dat ick yet op u drie sal maken,
Ick op u drie alleen? dat zijn te sware saken,
Te veel is drie op een; te weynigh een op drie;
My dunckt dat ick voor my daer weynigh kans op sie.

H. BRUNO.


[p. 20]

Op Adriaen Beekerts van Thienen.

Opper-leeraer in de Rechten.

            WIe kan de Themis-stoel betreen,
            En ’t Roomsche Recht so recht bedienen?
            Doorsoeckt de Geesten van ’t Atheen:
            Men vint in tien geen een van Thienen.
T.N.


[p. 21]

Op de Wel-levende Hof-joffer, N.N.

Vois de Doodt van Phaëton.
1.
BEekoorster van mijn ziel
Die my soo schoon beviel
In leven, daer door ghy volmaeckte maaght
Mijn sin verplicht, en tot uw min behaaght:
(5) Ick soeck in uw aenschijn
Veel vreughden; ay wil my goetgunstigh zijn.
Pandoore kom de min ontmoeten,
Wijl ick werdt bestreen
Door uw wel-leventheen.
[p. 22]
2.
    (10) Wegh dart’le Venus wijck
Voor haer die deugdenrijck
Uw schoonheyt tart, en sonder misslagh leeft
Hier is hy die aen ’t hof veel luyster geeft,
De preutschen adeldom
(15) Staet voor beleeftheyt van Mejoffer stom,
Als sy begint haer tongh te roeren,
En de leden toont
Daer in Diana woont.
3.
    Goddinne, die den Haegh
(20) Door soo een minnevlaagh
[p. 23]
Ontsteken hebt, ach alderwaerste bloem
Vergeefme die u na verdiensten roem
De schoonste schoonheyt woont
In haer, wiens schoonheit door de deugt gekroont
(25) Hof-joffers lockt, en derftse tarten,
Voor den dagh te treen
Met haer wel leventheen.
4.
    Ick wensch nu anders niet,
Terwijl ick in verdriet
(30) Mijn leven slijt, als dat dit mach geschien,
Dat ick uyt u mach een afsetsel sien
Soor werdt mijn hoop voldaen,
Want Phoenix moet niet eerder ondergaen
[p. 24]
Voor dat een ander rijst uyt d’assche
(35) Die nae moeder aert
Waer van sy is gebaert.
N.N.


Aan PONTIAAN.

Et nomine & Omine.
WIe seydt dat Pontiaan
            Uyt Baarles poësy sijn vaarsen heeft gestoolen?
            O neen, uw sinnen doolen,
Hy stal die vaersen niet, maar liet die vaarsen staen.
Meditando.
JOAN. BLASIUS, Advt.


[p. 25]

RAADSEL.

Twee Vrouwen aen een Graf staende spreken.
HIer rusten onse mans; ons en ons kind’ren vader
Ons kind’ren bestevaars, (’k bid op dit stuck wel let
Eer ghy uw vonnis geeft) hoe kanmen trouwen nader
Indien door ’t huwelick het bloet niet wert besmet?

I. Dullart.


[p. 26]

PHILANDER
Aen de sluymerende
ROSEMONT.

Knip-vaersje.
    ACh Rosemont ontfangh mijn knipjes
    Op ’t aembeelt van uw troetel-lipjes;
        Vergun dat ick de Nectar stip
    Van uw borsjes, Cypris klipjes
    (5) Soo raeck ick langs de tepeltipjes
        By u al knippend in de knip.

                                            I.N.
[p. 27]

Antwoordt.
    Philander wil een ander knippen
    Het lust geen Rosemont de lippen
        Van uw onkuysche Venus klip
    ’t Omhelsen; ga de Nectar stippen
    Uyt Cypris geile tepel-lippen:
        Sy roept Philander kom en knip.


[p. 28]

Aen de krancke PALLADYN.

La Duchesse.
1.
WAt nieuwe druck pranght mijn gemoed
In ’t midden van soo veel rampsaligheden?
                Door al mijn leden
                Droeve onlust woed.
(5) Moet ick uyt minne-vlam die rampen dragen?
Mijn ziel wordt machteloos en wil vertsagen.
[p. 29]
                Ick bad den goeden Hemel
                    Om de minne-tocht,
                En wensde bly gewemel
                    (10) Doen ick liefde socht,
            Maer nu de min, heeft hert en sin,
                Moet ick onnoosel quynen,
                En treck veel duysent pijnen
                My ten boesem in.
2.
            (15) O neen, de min beswaert my niet;
Maer medely doet my ellendigh suchten.
                Ick wil niet duchten
                Over mijn verdriet.
[p. 30]
Maer ach! de droeve standt van mijn beminde,
(20) Voel ick met smert en angst mijn zieltje binde.
                Om u mijn uytverkoore
                    En uw ongeluck,
                Voel ick mijn lichaam smoore
                    In een poel van druck.
            (25) Om PALLADYN, die sonneschijn,
                Die kranck leyt neergeslagen,
                Moet ick vol jammer klagen,
                    En in droefheydt zijn.
3.
            Grijp moed, grijp moed, O Maegde hert,
(30) Iupijn verhoort mijn minnelicke kermen;
                Hy wil erbarmen
[p. 31]
                Over uwe smert.
Ick meer uw koorts beween, O PALLADYNE,
Als al mijn tegenspoed en minne pijne?
                (35) Ghy weet, dat ghy mijn leven
                    My oock leven doet,
                En sonder u te leven
                    Is geen leven soet.
                (Dat d’oppergoden keeren!)
                (40) Ick wil u lief wel sweeren
                    Ick oock sterven sal.
Meditando.

JOAN. BLASIUS, Advt.


[p. 32]

Aen MARKUS,
Die een geheel Bruylofs-gedicht uyt de
Latijnsche Poësy van de Heer Barlaeus
geschreven had.

Quant est audacia!
UYt Baerles poësy stal Markus geen gedichten.
Sy doen hem ongelijck die hem daer mee betichten.
    Geen Privilegie stont op Baerles poësy,
    Doen die gedruckt was. Wel, stont dan niet yder vry
Die weer te drucken en in ’t licht te laten komen?
Hy heeft als Drucker, niet als Dichter die genomen.
Meditando.
JOAN. BLASIUS, Advt.


[p. 33]

De Razende Philis, over de doot van
Alcidon.

STEMME: Nova.

SOo de Go’on
ô Damon! hebben my dees smart beschoort;
(Terwijl ghy siet hoe deerlijk hy vermoort
Leyt in sijn bloet)
Scheld’ ik de stoet
Des Hemels, voor verraars en sno’on.
Ach! kaken ghy
Verheughde my
Wel eer:
[p. 34]
Maer (laas!) uw’ schoon-gebloos;
(Trots eenigh roode roos)
Leyt nu ter neer.
2.
    Ghy Iupijn
Hebt self berpoeft de kracht van Pafos wicht;
(Geen van de Go’on onvlieden kan sijn schicht)
Hebt ghy mijn val
Geswooren? sal
Ick sterven? helpt my Ericijn!
Verhoort mijn klacht; in tranen ’k smacht,
ô Doot!
(Hoe valt ghy Philis hart)
Kom ruk my uyt dees smart;
In Ach’rons schoot.
[p. 35]
3.
    Daar ’s de Geest
Van Alcidon; vlucht niet mijn tweede ziel
Van u lief Philis. Go’on ik sie ’t gekriel
Van Plutoos volk;
Uyt d’Helsche kolk
Rondom dit doode rift: daar leeft
Medeaas drift, haer tover-schrift;
De Maan
Wort bleek siet, siet, sy sart,
Des Hemels-loop verwart;
’tWil al vergaan.
4.
’tHelsch gespuys
Vermeerdert; ach! Diaan bewaar u maacht.
[p. 36]
Vlucht niet Alcidon, segh waer heen ghy draeght
Dit lichaem? moort!
Sy is verstoort,
En scheurt mijn rift, tot gruys;
Kom Thesiphon, en helpt my do’on
Atrop.
Schoon ghy vlucht snoode siel,
Ick volgen sal uw’ ziel
In Stygis krop.

I. Dullaart.


[p. 37]

MINNE-SUCHT.

STEMME: Ick voer al over Rijn.

MInsiecke Roselijn,
Minsiecke Roselijn, zelijn,
Verholen in de blaetjes,
Quickmen hier, quickmen daer,
Aen ’t kantje van de Rijn.
2.
    Bevangen door den droom,
Bevangen door den droom, den droom,
Riep met beslooten ooghjes,
[p. 38]
Quik men hier, quik me daar,
Zijt drymaal wellekoom.
3.
    Streel zieke Cloris, kom,
Streel, zieke Cloris, kom, ja kom,
En speel niet loeze Lijntje,
Quick men hier, quickme daar,
Van bomme lire bom.
4.
    Van bomme lire la,
Van bomme lire la, re la,
De Doffer met sijn Duyfjen,
Quickmen, &c.
De Tortel met sijn ga;
[p. 39]
5.
Die lokken, ons, tot vreugt,
Die lokken ons tot vreugt, tot vreugt,
En Dimion en Diane
Quick men, &c.
Verpochen onze jeugt.
6.
Die woortjes naauw geslipt,
Die woortjes naauw geslipt, geslipt,
Uyt haar ontsloten lipjes
Quick men, &c.
Die werden strax gekipt;
7.
Van Cloris, die ter post
Van Cloris, die ter post, ter post,
[p. 40]
In hare schoot gezegen,
Quick men, &c.
Krioelt en hossebost.
8.
    Van lieverlee, tot hy
Van lieverlee tot hy, tot hy,
Versoncken in genuchten,
Quick men, &c.
Versoop in leckerny.

Dubbels.


[p. 41]

Op een jonge juffer, soo haer over mael-
tijdt een glas wijn in haer schoot storte.

EEn wonder, ’tgeen men siet, en daer men noyt van leest,
Dees maeght een stortingh kreegh, maer was noyt swaer geweest.

H. Bruno


STEMME: Poliphemus aen de strande.

SIen ick Karileen u ooghjes
Daer twee booghjes
[p. 42]
In u voorhoofts hemel staen?
Moeten d’aldergrootste lichten
Voor u swichten
Die aen ’t blau geweemel staen?
2.
    Uyt u swadderige kruyfjes
Die als druyfjes
’t Blanck albast soo aerdigh pronkt,
Brayt de Min sijn schalke snoeren
Om ’t beloeren
Wie u steelgewijs belonkt.
3.
    Doch wie kan de kracht ontsluypen
Die komt kruypen
Door ’t gespringh van oogh in oogh,
[p. 43]
En doordringt tot in de harten
Lieve smarten,
Dartel wichje niet te hoogh.
4.
    Karilena, pronk der schoonen
Van die woonen
Aen de grimmeliggen zy,
Kom ay hoor den amstel schateren
En de wateren
Op het klateren van het Y.
5.
Hoort ghy niet den echo botsen
Siet de rotsen
Schudden door veel stemmen hulp,
Hier drijft Karileen beperelt
[p. 44]
Voor de weerelt
In een parlemoere schulp.
6.
    Paphos Koningin gaet landen
Aen u stranden
Cypres wijck, ay wijck in zee,
Ciert voor dees goddin een tempel,
Wijt den drempel
Voor dees tweede Cytheree
7.
    Laet u kleyn gewieckte trosjes
Vry by bosjes
Kroonen ’t gout van Karileen;
Of ick sweer, dat ick u stoocker
[p. 45]
Sal sijn koocker
Boogh en tuygh aen vlarden treen.
H.D. Keyser.


Echoos Minne-klachten

Aen de

Onghevoelighe NARCIS.

La Gredelijne.

1.
            ACh, al te stuurse schoonheyt!
            Sie hoe een bosch-goddin
[p. 46]
            Haer klachten hier ten toon leyt
            Door krachten van de min:
            Hoor, hoe ick by eyckenboomen
            Al mijn geween
            Stort voor een steen,
            Sultge noch Narcis niet komen
            Die mijn kuysheyt hebt betreên.
2.
                Ah! ongevoeligh harte
            Van soo een jongelingh,
            Die noyt geraeckt door smarte
            Van mijn bekommeringh
            Vlucht voor Echoôs klachten,
            En waer ick ga
            Of waer ick sta,
[p. 47]
            Ghy blijft altijdt in gedachten:
            Maer ick blijf in ongena.
3.
                Kan niet dit driftigh loncken
            Van een verliefde vrouw
            Uw harde hert ontfoncken,
            Die sonder naberouw
            Soeck u met een kus te ontmoeten,
            Om soo by een
            In eensaemheên
            Onse liefde te begroeten
            Door soete dartelheên?
4.
                Hoe? keert ghy uw gesichte
            Van mijne klachten af?
[p. 48]
            Dit is geen minnaer plichte
            Dien ick mijn boesem gaf
            Dat hy weygert my versoeningh
            Die door de min
            Geen liefde winn’
            Schoon ick wacht na uw voldoeningh
            Als een droeve bosch-goddin.
5.
                Treur nu ghy klippen en bergen,
            Nu dat uw Echo treurt
            En schijnt Narcis te vergen
            Die noch geen min gebeurt.
            Sie hoe dat ick sta verbolgen
            In mijn gemoet;
            Wiens minne-gloet
[p. 49]
            Tracht Narcis noch na te volgen
            Die mijn liefde treuren doet.

I.N.


Graf-Schrift,

op

MARIA STUART.

HIer rust in ’t Koninghs graft, Mary, wiens maenlicht daelde,
Toen sy na Tyranny de Withal overstraelde,
[p. 50]
En treurde om broeders doot in ’t heylloos Engelant,
Soo praelt de lijdtsaemheyt die haer drie lelien spant.

I. Neuye.


KARS-SANGH.

TOON:

Princesse die ick boven al, &c.

    HOe singht en springht de domme jeught
    Met welck een ongemeene vreught
[p. 51]
Is al de stadt nu overgooten?
    O Son! daer son en maen voor boogh
Toen uw genade wiert verstooten,
    Maeck Rachels wangen eenmael droogh.

    Ay hoort! hoe kermt de droeve vrouw!
    Wie poogt gantsch Beth’lem in de rouw
Met dierbaer purper weer te kleden?
    Is d’ Oude Vos noch op de been?
So is’t, soo is ’t geen meer dan reden
    Dat ick met d’arme moeders ween.

    O Nazareër! uw heyligh hooft
    Was over langh een kroon belooft:
Wie sal u gout of peerlen schencken?
[p. 52]
    ’t Vermogend volck gaet u voorby,
De leyd-star kan geen Vorsten wencken,
    Al schijntse voor hen noch soo bly.

    Uw wooningh kent geen marmer-steen,
    Uw zetel-sijde, of elpenbeen,
Uw koets weet van geen swane-veeren,
    Dies keert nu elck na u de neck,
De blinde werelt, wie kan ’t weeren,
    Wroet als een varcken in haer dreck.

    Och welck een vriendlijck morgenroot
    Omschaduwt d’alderkuyschte schoot
En overstrooyt haer borst met roosen?
    Ay laet my toe dat ick mijn ziel
[p. 53]
Van al haer lasten mach verpoosen
    Terwijl ick voor uw Godtheyt kniel.

    Ick sie, mijn geest, wat siet ghy niet?
    De doorne kroon, en ’t dorre riet
Wort louter gout, de lieve tranen
    Zijn diamanten, ’t harte-bloet
Robijnen: Heer, wie dorst oyt wanen
    Dat lijden soo veel wonder doet.

    Wegh weelden, wegh, gy doet my scha;
    Ick volgh, ick volg mijn Koningh na,
Sijn erf-palays staet voor my open,
    Mijn Iesus heeft de wegh bereyt
Het kruys in ’t eerst met bloet bedropen
    Verdooft alle aerdtsche heerlijckheydt.
I. Soet Amsterd.


[p. 54]

Op Iuffrouw N.N.

In Harders kleedingh geschildert,

Door T. de Keyser.

SOo wert door Keysers hant in Harders slecht gewaet
Diana afgemaelt: maer waerom in de staet
Van soo een bosch-goddin? ick sal u reden geven;
De kuysheyt tracht op ’t lant; maer niet in ’t Hof te leven.

N.N.


[p. 55]

Op een naeckte Venus.

ACh, hemel van een Vrouw, indien dit met u sin was,
Nu ghy een hemel zijt, ick wensch dat ick daer in was.


Gavotte Brederoode.

1.
        AGatha
        Geef my gena,
En laet ick in uw schoot vernachten;
        Waer ick ga,
[p. 56]
        Of waer ick sta
Noyt ben ick sonder mingedachten,
    Want u schoonheyt doet mijn ziel
    In haer minnedriften smachten;
        En uw aenschijn
        Is my een pijn,
Sal ick dan noyt beheerscher zijn?


2.
            Min-goddin
        Die my de sin
Door de minnelusjes doet verblinden;
        Ay verwin
        Uw stuurze min
En laten wy ons gaen verbinden
[p. 57]
    Door ’t gewenschte huwelijck
Soo sal ick weer ruste vinden
        Door desen staet,
        Soo ’k u bepraet;
Of soo ghy u verbidden laet.
3.
            Siet de Goôn
        Hoe sy de troon
En hare scepters laten glippen
        Om ten toon
        Van Venus soon
Op soete koralijne lippen
    Weer te soecken haer vermaeck
Eer de nimphen haer ontslippen,
[p. 58]
        Ja uw aenschijn
        Is my een pijn
Sal ick dan noyt beheerscher zijn?
M.S.N.


Aen de Deughtrijcke Pandore.

STEMME:

Bailler disoint ces gent, &c.

1.
MOcht ick een vlootje zijn
Of in een mug verwisselen,
Dan sou ick liefdens pijn
Met minne-vreught bedisselen,
[p. 59]
En offeren voor soo een loon
Mijn schoonste vruchjes aen de Goôn.
2.
    Dan kroop ick in de kringh
Van haer verhemeld’ oogen
En cierlijk’ omme-ringh
Der halfgemaende boogen:
Maer neen, de blicksem van mevrouw
My daer te schendigh sengen sou.
3.
    Dies wil ick in het hayr
Mijn tenger lichaem wicken,
Doch dan waer ick te naer
De loose Venus stricken,
Het blond cieragie van Mevrouw
[p. 60]
My daer te lijdigh knippen sou.
4.
    Dies vloogh ick op ’t albast:
Der twee gehayrde heuvelen
Met eerbaerheyt gekast;
Maer neen, daer moch ick sneuvelen,
Mijn eylacy! aen de kou
Van ’t ys der borsjes barsten sou.
5.
    Dan daeld’ ick datelijck
Vol lisjes na beneden,
Om maer onmatelijck
Te stoven op haer leden
Die poesel, fijn en net en sacht
Wanneer sy duyckt in ’t swanenvacht.
[p. 61]
6.
    Dan soud ick brave maeght,
Mijn engeltje, mijn joffertje,
Die minnaers sin behaeght,
Mijn fiere liefdens koffertje,
Dan soud’ ick overgoude beeld,
Met u my dempen in de weeld.
7.
    Maer eerst het teder lijf
In minnaers schets veranderen,
En dan tot tijt-verdrijf
Ons mengen met malkanderen,
En ick soud’ offren aen de Goôn
Mijn zieltjes vreught voor soo een loon.
I. Bara.


[p. 62]

CORIDON en GALATHE.

STEM: Serbando.

Cor.   WAt gaet ghy dus spoedigh mijn Galathea,
          En sproeyt u treetjes na ’t eensame wout?
Gal.   Verbeyt een luttel, want ick ga mijn vee na,
          Dat sich in ’t schaduw der lommer onthout.
Cor.   Neen schoone Dianin; maer ick sal nu
          Mijn wolligh veetje drijven neffens u,
          Soo konnen wy met alle stilligheyt
          Ons t’samen voegen tot de vrolickheyt.

                Set u wat neder onder dese linde,
[p. 63]
          Komt soete Aura en schiet uwe koelt’
          Nu recht op den boesem van mijn beminde,
          Waer uyt van sweet een vlietend’ beeckje spoelt;
          Kom morgen-dauw besprengh mijn nimphes borst:
          Ach min-godinne die nu eensjes dorst
          De grage lust van sijn genegentheyt
          Gaen boeten in haer soete vrolickheyt.

              Ach! Herderinne mocht ick mijne lipjes
          Drucken op uwe gerobijnde mont,
          En tot mijn verkoelingh voelen de tipjes
          Van uw albast gedraeyde borsjes ront;
          Ay hoor de vlugge beesjes schrillen uyt,
          Vlecht kransjes, Galathea is de Bruyt,
          Dies mach sy vry met alle lieflickheyt,
[p. 64]
          Haer nu begeven tot de vrolickheyt.

Gal.       Och Coridon boet ghy vry uwe lusjes,
          Want door u vleyen is mijn ziel gewont,
          Kust en ontfanght van my weer soete kusjes,
          Waer door mijn hertje kan werden gesont,
          Indien ghy my maer sweeren wilt u trouw
          Soo wert Galathe u beminde Vrouw,
          Die noyt sal peynsen op de treurigheyt,
          Maer stadigh blijven in u vrolickheyt.

          Lof zy u ô Goôn, danck zy u mijn waerde,
          Voor dese gunste die ghy my nu doet
          Soo lange als ick sal leven op aerden,
          Sal door my uw lusjes werden geboet,
[p. 65]
          Mijn vrolickheyt sal stadigh voor u zijn,
          End’ uw daer tegen wederom voor mijn;
          Wie kan genoegh betoonen danckbaerheydt
          Voor soo een tweevoudige vrolickheydt.
L. de Lave.
’t Is haest verandert.


Voys: Karolus Koningh weest gegroet.

O Helder glas, O soete lust,
Ghy wort soo vaeck van mijn gekust,
Wanneer ick u seer klaer sie stroomen,
Van Bachus nat, ô eele vocht,
[p. 66]
Ghy brenght vermaeck door uwe soete locht,
Mijn mont komt u verwellekomen.
U schoonheyt overtreft het al;
Mijn mont u altijt prijsen sal;
U vreught seer groot kan ramp verdueren,
Ghy dooft de droefheydt door u kracht,
Daerom wort ghy van yeder hoogh geacht;
Wat doet ghy in ons groote kueren.
Waer kan men vinden uws gelijck,
Hoe arm hy is, wort door u rijck,
Ick prijs u deught, en moet u loven,
Dei oudt zijn maeckt ghy jongh door vreught,
Al die u drinckt die voelt u groote deught.
[p. 67]
Ghy wort gebruyckt in Koninghs-hoven.
Ick houdt dan met dit edel nat,
En min het als mijn waerdtste schat,
Waer in ick schep een groot behagen;
Wat lust dat dan mijn zieltje schept,
Wanneer myn mont dat druyve sapje lept,
Dat heeft men niemant vreemts te vragen.
I.F.

Op de Sny-kamer van Leyden.

Schatkamer van veel Been, die kennen leert gesontheydt.
[p. 68]
Een wereldts treur-toneel, en Kercker die in ’t rondt leydt,
Daer ’t doode lichaem speelt, en wijst na ’t Gricks gewelf:
Aenschouwers sie de mensch, en leer dit. Ken u self.
I. Neuye.

Op de Snij-kunstenaar LUDOVIC DE BILS,
Heer van Kopensdamme, Bonem, &c.

Hier schuylt verborgen dits in een beslooten vat,
’t Is parel, noch saphir, geen gout noch silvre schat:
[p. 69]
Maer voor de mensch meer waert dat Vrouw natuur bewaert houdt,
Is hem die sonder lof geltgierigh dit gespaert houdt.

HERDERS LIEDT.

Stemme: Als Garint.
1.
Febus rijst, en steeckt syn goude kruyn,
Over hey, en wey, over dal en duyn,
Rys soete lustgenoot:
Ick brant
[p. 70]
Mijn schoot
Streckt u een lust-warant,
Alwaer ghy boeten meught
Uw jeught;
Want soo ick u nu derf,
Ick sterf.
2.
’t Soet geluyt gedreven door de lucht,
Ruyst Garint in ’t oor, die geweckt op dit lief gerucht
Aengekomen, von
Sijn Son
In d’elst
Gedoocken, haer omhelst,
En treckebeckt, en solt,
En volt
[p. 71]
De lenten van syn jeught
Met vreught.
3.
Moord me niet riep, Phillidaetje, o neen,
Riep Garint; sy weer, oey ik smelt in ongenoeglikheên.
Help soeterje genâ,
Ick braâ,
Verkoel
Myn leedtjes door ’t gevoel
Van uwee leedtjes, eer
Ick teer:
Want soo ick nu derf
Ick sterf.
Dubbels.
[p. 72]

Klacht over de doodt van
C.V.

De droefheyt boeyt mijn tonge,
En houdt mijn spraeck bedwonge
Door overvloet van leet
Te rugh, soo dat verbaest ick selver niet en weet,
Hoe ick mijn leet sal uyten
’t Geen ’t herte schijnt te sluyten:
Want weenen als een vrouw
Is al te kleen bewijs van noemeloose rouw;
’t Verdriet beklemt mijn herte
Met endeloose smerte,
[p. 73]
Gelijck de harde steen
De grafsteê sluyt van haer die ick heb aengebeen,
Geviert, en na vermogen
Gedient, tot dat haer oogen
Van my en ’t hemels licht
Haer afscheyt namen met een pijnlick gesicht:
’k Verlicht dan ’t hert doet suchten
Wijl mijn ellende doet vluchten
’t Geluyt van mijne tongh
Die eertijdts tot haer lof veel blijde vaersen songh;
Want wie sijn leet door schreyen
Kan uyten, is te peyen
Met troostelicke reen,
Maer mijn elendt en smert eyndt door de doodt alleen.
I.F. Adv.
[p. 74]

Op de selfde.

Alba lugstra cadunt.
De Jofferlicke roem
Is als een morgen-bloem,
Sy groeyt en bloeyt helaes! te kort:
Soo haestigh wiert sy neergestort.

MAY-LIEDT.

Voyse: Courante Bourbon.
Nu Zephir sijn asem,
En aengenaem wasem,
[p. 75]
Blaest over beemd’ en way,
En Phoebus syn stralen,
Op ’t aerdtrijck laet dalen,
Verheught de soete May,
Het dertel teder pluym-gediert
Van vreughde queelt en tiereliert,
En ’t gansche lant dat is verheught,
Self ’t stomme vee betoont nu vreught.
2.
Flora brenght ten offer.
’t Cierlickst uyt haer koffer,
Van ’t aengenaemst gebloemt.
Dat bosschen en velden,
Nu konnen melden,
De May die wiert geroemt,
[p. 76]
Van haer, ô aengename tijdt!
De geyt-voet Pan die is verblijdt,
En hippelt over heuvel en dal,
De Satyrs maken bly geschal.
3.
De groene boomen,
Haer enten voort komen,
En ’t gras spruyt uyt der aert.
Het visie heel dartel,
Maeckt vrolick gespartel,
O May! ghy vreughden baert;
Men siet de herders handt aen handt,
Met de herderinnen op ’t landt,
Van vreughden dansen, en sy zijn,
Verciert met palm en roos’marijn.
[p. 77]
4.
De silv’re vlieten,
Met soet geruys schieten,
Haer stroompjens deur de wey.
Daer d’herdertjens baden,
En nimphjens verzaden,
Haer lust in dese Mey;
En ’t dicht bewosse bosch hun streckt,
Een schuyl-plaets, want loof ontdeckt,
Geen minnaers soet gepleeghde lust,
Dies vryen sy gestaegh in rust.
I.D.
[p. 78]

PHEBUS LOF.

Toon: Kersnacht.
Lof Pean! lof u Godt der sonne!
Die door u kracht hebt overwonne
Pithon den draeck, (die door sijn macht
Het aerdrijck meende te verderven)
Hebt ghy doen door u pylen sterven,
En ’t gruew’lick monster soo geslacht.
2.
De Creetsche Godt u heeft gedreven
(om dat ghy der Cycloppen leven
Beroofde door u scherpe schicht)
[p. 79]
Uyt d’hemel, ’t aerdtrijck was toen duyster,
Midts het berooft was van u luyster,
U glansigh hooft en gaf geen licht.
3.
Iupijn dorst self niet onderwinnen
(En geen der Goden wou beginnen)
U kar te mennen, diest most ghy,
Van ’t aerdrijck (daer ghy toen gingh dwalen)
Weerkomen in des hemels zalen,
Verlaten uwe herders py.
4.
Den Satyr Marsias hovaerdigh
Hebt ghy gestraft, en Midas aerdigh
Het hooft met ooren langh gekroont;
’t Moet alles voor u Godtheyt swichten,
[p. 80]
O Iupijns soon! ghy Godt der lichten,
Die ons vervreught wien ghy vertoont.
5.
U flick’rend hooft: en dat u stralen
Beschitt’ren bergen, bosch, en dalen,
Beminnaer van de soete lier:
Waer meê ghy Goden kunt verblijden
Door u gespeel, en de Phereyden
Vlechten u kransen van lauw’rier.
[p. 81]

GEBOORTE-KRANS
Voor
Mejuffer AGATHA.

Stemme: De doodt van Phaëton.
Kom Hebe vlecht cieraet
Voor ’t wesen van Agaath;
Vermidts sy nu op dese dagh verjaert,
Soo wil ons helpen, en geen pallem spaert:
Bekranst haer jeughdigh hooft,
Dat door haer wijsheyt Pallas glans verdooft,
[p. 82]
Bekroontse nu met bloem en kruyen:
Maer ay sie hoe schoon
Past haer dees lauwerkroon.
2.
Moch Paris haer soo sien
Hy sou voor Venus vliên,
En schencken aen dees nimph de keure en kroon,
Die met haer leden tart een Amazoon,
Ay Cypris Koningin
Bekranst haer met uwe onbevleckte min,
Laet Kupido haer sin bekooren,
Datse werdt gepaert,
Eer datse weer verjaert.
I. van Breen.
[p. 83]

KUSJE.
CLORIPHIL aen ROSANIER.

Rosanier, als ick de tipjes
Van uw roô korale lipjes
Die met honigh zijn belaên
Naeck: dan ben ick opgetoogen,
Ja de ziel is my ontvlogen
Dat ’k als marmer stom blijf staen;
Want uw flickerende oogen,
Stelen al mijn ziens vermogen,
Goddelijcke Rosanier,
[p. 84]
Wilt niet meer uw’ loddere loncken
Op my schieten, want de voncken
Maken my geheel tot vier.
Als ick moet uw’ lipjes derven
Schijnt mijn hert van druck te sterven:
Maer ghy weer mijn zieltjen aest
Als ge uw’ Ambrosijnen asem
(Ruyckende als een hemels wasem)
Door mijn bleecke lipjes blaest,
Kom, ey laet ons om-armen
En uwe elpen borsjes warmen,
Die verkleumt zijn door de kouw;
’k Sal my aen uw’ kaeckjes drucken
Dat geen Herck’les my sal rucken
Van uw’ lipjes waerde vrouw.
[p. 85]

ROSANIER aen CLORIPHIL.

Cloriphil is ’t u om ’t kussen
Dat ghy Rosanier dus streelt?
Kom wil vry uw lusjes blusschen,
’t Kussen nimmer myn verveelt,
Kom en wil uw lust verzaden,
Want myn grilligh ingewant
Is met kussens lust beladen,
Kom, verkoel uw heere brant,
Sit hier neder onder d’Elsen,
Druck uw kaeckjens aen de myn,
Laten wy elckaer omhelsen,
En voldoen de minne pyn.
I. Dullaert.
[p. 86]

JAEPJES MINNE-LUST.

Stem: Mooren-dans.
1.
Iaap. Wel Krelis men vaertje waer heen doch dus mooy,
Soo bruyntjes, en kuntjes
Je monght in de plooy,
Wel jemi, ick seght
Je binter ien knecht
As mellick, maer ’k miende gien gorlegooy.
[p. 87]
2.
Kijck, als jy soo stemminghjes komt veur den dach
Met schreeden, getreeden
En grinsent gelach
Vernieuwje de smert,
Die ’k inne men hert
Ehat heb van dat ickje ierst besach.
3.
Wangt uyt jou blaeu-woogjes, schoot jy sulken vuer
Van locken, in voncken
In starrigh geluer
In men borst, dat mijn
Miskraftige pijn
Van binnen soo quelt, dat ick niet ien uer
[p. 88]
4.
Van jou, u mijn suyckerde Krelis kan zijn,
Ontfermtje, erbermtje
Doch iens over mijn,
Laet jou stiene hert
Iens over mijn smert
Vermurr’ven, en treckt aen de minne lijn.
5.
Krel: Hoort Iaepje ick bidje ey laetme mit vreen,
Wangt ick siet, verstame niet
Op sullicke reen:
Daerom lieve kijngdt,
Ie klagen is wijngdt,
Ick weet van gien minnen, dus gae jy vry heen.
[p. 89]
6.
Iaep: Je ’n weet van gien minnen, wel lieve Iansoet,
In buire, of suire
Noch al vlays en bloet;
Heb jy gien gevoel
Dat jy je soo koel
By Maysjens kunt houwen, dat dreystige goet.
7.
Dat soume niet seggen je bint sulcken smul,
Je baertje, je haertje
In je lieve krul,
Het puyck van je lijf,
Dat staetje soo stijf;
Och troostme toch daermee of angders ’k wort dul.
L. de Lave.
’t Is haest verandert.
[p. 90]

TITES aen de schoone AMARIL.

Myn Amarillis bint mijn hart, in hare banden,
Haer handen zijn haer hayr, daer sy meê beset
Tien toortsen, die mijn ziel ontsteecken, zijn haer handen;
De wevertjes van ’t dertel minne-net
Ick kus u duysentmael door luchte Brazelet.
Soo menigh schelpjen als ’er leyt aen zee,
Soo menigh haertjen, in uw, is geweven,
Soo menigh kusjen ick u heb gegeven,
Soo menigh uur moet Amarillis leven
Met Tites in gewenste rust en vreê.
Dubbels.
[p. 91]

Voyse: Als Apol sijn vierige paerden.

1.
Een van myn beminde nichten
Velden ’t boefjes schichten,
Na dat Apol sijn jacht had onder d’avontstar gestalt,
Riepse overluyt
O loose guyt
Ick sal noyt swichten;
Myn jeughdigh hert
Gevoelt geen smert,
Schiet vry als ’t u gevalt.
[p. 92]
2.
Maer dit onbedachte meysje,
Swol haer poesel vleysje
Na dats in Venus lustprieel haer vlammen had geblust,
Wierse soo bleeck,
Haer borsjes weeck,
’t Was van een reysje;
Wat offer let,
Sy wil te bet,
Het lyf het leggens lust.
3.
Trijntje ach wat mach dit wesen,
’k Ben in duysent vreesen,
’k Looft water is, vraeg Docter Jan of hy geen raedt en weet,
Sy liep te post,
[p. 93]
Maer eerse kost
Weer t’huyswaert wesen,
Soo was de hoer
Gevaerloos moer,
En ’t water lagh en kreet.
’t Is altijt tijt.

MINNE-LIEDT.

Stem: Repicavan.
Vrye vrede
Die met olijf gekroont,
U hier in ’t suyver wit vertoont,
U hier in ’t suyver wit vertoont,
[p. 94]
Ghy jaeght het bitter lyen, en stryen
Met schrick, ter syen nu ghy by ons woont,
Met schrick ter syen,
Met schrick ter syen
Nu ghy by ons woont.
2.
Blye dagen,
Waer in wy nu met lust
Prins Willem leven sien gerust,
En komt door olyven, treede met vrede
Als eertijdts dede binnen Rome August,
Als eertijdts dede,
Als eertijdts dede
Binnen Rome August.
[p. 95]
3.
’k Sie krioelen
De nimphjes op het landt,
En singen vrolick hant aen hant,
Nu mogen wy by ons schapen, vry slapen,
Nu Mavors wapen is geraeckt aen kant,
Nu Mavors wapen,
Nu Mavors wapen,
Is geraeckt aen kant,
4.
Op dit quelen
Klinck Melchers blye fluyt,
En speelt met haer dit deuntje uyt.
Wyngaerts en boomen bloeyen en groeyen
En onse koeyen deelen rijcklick uyt,
[p. 96]
En onse koeyen,
En onse koeyen,
Deelen rijcklick uyt.
5.
Mildigheden
Vloeyen door landt en stee,
En swerven om dees rijcke vree;
Mars heeft syn krachten en tooren verlooren,
Nu raeckt den hooren vol van amalthe,
Nu raeckt den hooren,
Nu raeckt den hooren,
Vol van amalthe.
UYT.
[p. 97]

Proserspijns ontschaeckingh,

Stem: Si vous ne me voules Geurir.
1.
Als Venus met het dart’le wicht
Op Cyprus kruyn was neergeseeten,
Sprack sy heel vermeeten,
Ghy, die met u schicht
De hooghste Goôn bedwingen kent,
Ey, neem u flits en haestelick hem sendt
In ’t herte van den Godt
Die ’t onderaerdsche kodt,
2.
Der naere duysterheyt bewoont,
[p. 98]
Waer in de zieltjes treurigh sweven,
Die voor ’t soete leven
Droevigh zijn beloont;
Ghy siet doch welhoe dat de kracht
Uw’s moeders meer en merder wordt veracht,
Want Pallas noch Diaen
Hebt ghy geen macht meer aen.
3.
En Proserpijn is daer op uyt,
Ten zy ghy eere wilt behalen,
Voeghtse sonder dralen
Pluto tot een Bruydt;
Stracks nam Cupid’ sijn scherpsten pyl,
En spant sijn eske booghje in der yl
En schiet hem heel verwart
[p. 99]
Plutoni in het hart.
4.
Die alsoo drae hy voelt de wont,
Soo lange reedt, dat by de stroomen
Hy sijn liefste vondt,
Die in het groen begraefde lant
Vast bloempjes pluckten aen de waterkant,
Maer wierdt gelijck ter vlucht
Gevoert tot in de lucht.
5.
Maer lacy! of sy deerlick siet,
En om haer bloempjes is verslagen,
Al haer treurigh klagen
[p. 100]
Kan haer helpen niet,
Onnos’le maeght, bedroeft ghy u
Om het verlies der bloempjes, ey hoe nu?
Sucht, weent, veel liever om
U, Roos, u, Maeghde-blom.
L. de Lave.
’t Is haest verandert.

Y en TYBER-TWIST.

Schoon Romen praelt en stoft op ’t Hof van eenen Peter,
[p. 101]
Des Amstels wijnberg seyt, Mijn kamer-recht is beter:
Daer Mistmen nimmermeer; maer siet ’er voor gemeen
In haer vergaderingh, ’t getal van ses voor een.
Daer niemant aen vergaept, door Vagevier, noch Bullen;
Die Kap en Kloosterstof met alle wellust vullen.
’tGaet hier heel anders toe, ’t gelt heeft ’er vrye keur;
’t Verdwijnt gins in de lucht: Hier Eet en Drincktm ’er veur.

Op d’Oogen van ARGENIS.

Argenis uw gesicht zijn twee vergulde sonnen
Die ’s morgens, als Apol, rijst uyt de soute zee,
Opklimmen uyt ’et nat van myn bekrete Bronnen,
Mis ick heur helder licht dn voel ick niet dan wee.
Straelrijcke Argenis, schiet een straeltje op mijne bee,
[p. 102]
Van mededoogen in mijn oogen door uw’ oogen;
Die Venus dart’le soon verstrecken tot twee boogen,
Och sie! dat vlugge wicht heeft boogh en pijltje ree.
Uw hayr is sijne pees; sijn pijlen zijn uw loncken;
Hy schiet, oey! uyt mijne wont springt vlam, en vyer en voncken,
Hoe schutter, hou! of ghy schiet my geheel in vlam:
Dit riep ick, daer ick lagh in ’t klaver-gras gedoocken,
Terwijl Argenis min mijn herte quam bestoocken,
Aen Amstels glase-stroom; by een beschorste stam.

I. Dullaert.
[p. 103]

Op ’t Klavesimbael speelen van
ARGENIS.

Stofte Theben op de snaren
Van Amphions held’re Luyt,
Die de steenen kost vergaeren
Op sijn galm-rijck geluyt?
Maer het maetrijck ving’re danssen
Van Argenis ed’le handt,
Kroon heur hooft met lauwer-kranssen,
Lockt de Goôn, om op de trant
Van heur ed’le swier te dart’len;
Of sy moesten Marmor zijn:
[p. 104]
Ja de visjes siet me spart’len
In ’t starlichte kristalyn.
D’Amstel stut sijn frosse stroomen;
D’Y-Godt ruckt sijn pekelnat,
Swalpend onder d’Else-boomen,
In die alles steden Stadt.
Om haer brave swier te hooren:
Hemel, aerdt, en zee en strandt,
Krygen door haer maet-sangh ooren;
En aen haer sneeuwitte handt
Hangen Goôn; en aen haer vingren
’t Negental van Helikon:
Febus moet op haer versling’ren;
En verlaet syn henghste-bron.
Toen ick eerst de schelle toonen
[p. 105]
Van uw welgestelt Simbael
Hoorde; scheen myn ziel te woonen
In Iupijns bestarnde zael.
Eeuwigh moet u maet-zangh duuren,
Alles Joffren Jofferglans:
D’Amstel en sijn Bontgebuuren
Geven u de Lauwerkrans.
I. Dullaert.
[p. 106]

GESANGH
Aen de Volmaeckte
ARGENIS.

1.
O Ghy die hier, met gulde stralen,
De schoonheydt van uw leest ontvouwt,
Als diamant in dierbaer gout,
Vergun mijn veder eens te malen;
Alle d’aenlocklickheyt die in uw schoonheyt leven:
Mijn Sangh-heldin, hef aen; begin,
En wilt op Pindus rotzen streven;
[p. 107]
Singh daer heur lof met deught deurweven.
2.
Argenis als ge uw’ blonde haeren,
Uw’ dart’le hayren, rijck van glans,
Bemyttert met een roose-krans,
Hoe kost natuur uw weerga baeren!
Dan sou u Mavors voor sijn quickse Venus kiesen.
Den geyt-oor Pan, die en sou dan,
Siring, niet volgen in de Liesen;
Maer u, ô brave maeght, verkiesen.
3.
Men siet op uwe kaeckjens leggen,
Als roosen op lelien gestrooyt,
Doorluchte maeght, met deught voltooyt,
Uw’ schoonheydt dart het al ontseggen.
[p. 108]
Uw’ Boezem, brave maeght, zijn als albaster bergen;
Vol Ambrozyn, daer door Iupijn
Gelockt wort, en sich moet verbergen;
Soo komt uw Godd’lickheyt hem tergen.
4.
Maer ach! maer ach die nijdige kleeden,
Myn ziel ick meen uw praelgewaet,
’t Geen u als een Minerve staet,
Bedecken ’t schoonste van uw’ leeden.
O kon ick, als Iupijn, met ’t oogh door ’t deckzel kijcken!
’k Wier nimmer zat, Diaen hoe prat,
Moet voor uw’ schoone schoonheyt wijcken;
Waer vindt men ergens uws gelijcken?
[p. 109]
5.
Wanneer ghy, met uw rappe ving’ren,
Na Klioos maet, speelt op ’tSimbael,
Lockt ghy de Goôen uyt ’s hemels-zael
En doet ’er al op u versling’ren.
De Timberschen Apollo wenscht dan met u te paren.
Uw schelle keel, verdooft de Veel
Van Orpheus; die, door sijn snaren,
Deê ’t wreedste Tygerdier bedaren.
I. Dullaert.
[p. 110]

SANGH-DICHT,
Op de
TRIUMPHELE-WAGENS,
Vertoont in Amsterdam, den 29. Augusti, 1659.

Op de Wijse: Si c’est pour mon pucellage.
Ongestadigh brullend Noorden,
Die u buyigh heerschappy
Toonde onlanghs aen het Y,
Doen ghy Amstels vreughde smoorde
En door dicke regen-plas
[p. 111]
’tZegen-pralen nijdigh was.
Neen. Het Son-licht scheen te sincken
Voor de Prince stacy-vlagh,
Alsse Vrouw Amely sagh,
Uyt het marmer Raedt-huys blincken
Met de Groote Keurvorstin,
En van Anhalts Gemalin.
Doen men Nassauws Helden-wagen
Vol Triomphen op en neêr,
Als oudt Roomen deê wel eer,
Door de volle Stadt sou dragen.
Soo werdt dapperheydt geloont
Dat noch Princen nazaet kroont.
[p. 112]
Maurits sagh hoe Wilhelms glory
Praelde: als wel eer August,
Toen hy alles vondt in rust
Na veel zegen en Victory.
Dus klimt Amstel trap op trap
Door de vreed’ en koopmanschap.
Al het volck scheen uytgelaten
Onder Nassauws strijdtb’ren arm,
Als een dicke Bye-swarm
Van vereende ondersaten,
En riep momplinghs langhs den Dam:
Langh bloeyt den Oranje stam.
Langh leeft Wilhelm, wiens wesen
[p. 113]
Speelt d’aloude dapperheyt,
Die het Princelick beleyt
Van sijn Vader kreegh voor dese.
Soo werdt Stadt en Staet gebout,
Als men maer een telghjen houdt.
I. Neuye.

Sy is ’t alleen, En anders geen.

Toon: Soo langh is ’t muysje vry, &c.
1.
Myn Kloris, ’k heb u vaeck
Met sonderlingh vermaeck,
[p. 114]
Gedient, geviert, gevlayt: maer lacy! hoe ick voel,
Ghy toont my staegh de neck, en blijft al even koel.
2.
Al eve koel! wat raedt,
En middel tot dit quaedt?
Want hoe ghy koelder schijnt, hoe ghy, door u gesicht
Wanneer ick by u ben, noch heeter vlammen sticht.
3.
En schoon my dit verdriet,
Van uur tot uur geschiet,
Ick kan al evenwel, ô al te bitt’re pijn!
Geen eenigh oogenblick van u, mijn schoone zijn.
4.
De straf is mijn vermaeck.
Ick heb, in ’t lijden, smaeck.
[p. 115]
Ick lief mijn eygen doodt. Ick brand my aen een ys;
Des ick ’er, die my plaeght, noch voor medogend prijs.
5.
Sacht tonge hebt gedult.
Mijn Engel heeft geen schult.
De liefde durft soo na niet komen dats’ eens mickt,
Wyl sy voor ’t blicksemen van Cloris oogen schrick.
6.
Daer schiet my yets in ’t sin.
O Moeder van de Min!
Segh, aen uw soon dat hy, wanneer mijn Cloris slaept,
Heel sachtjens komen moet, op dat hy haer betraept.
7.
Dan zijn, naer ick vermoê,
Heur blicksemende oogen toe.
[p. 116]
Dan is ’er boesem bloot, dan lightse loom en laf.
Maer koomt hy als z’em siet, sy zenght sijn vleuglen af.
8.
Ay gulde Son! ga voort.
En duyck in ’t kille Noort;
Op dat mijn Kloris sich mach leggen op ’er koets.
Licht treft de liefde haer daer eenmael onverhoets.
9.
Och! of ’er soo geviel!
Hoe vrolick sou mijn ziel
Wel huplen alse, aen my, heur malsse lipjens boodt?
Ick bleef wel lichtelick, in sulck een blijdschap doodt.
UYT.
I. Zoet.
[p. 117]

Het lonckend Maeghden-oogh,
Ick Kupidootjes boogh.

Toon: Repicava.
Lonckende oogen,
Ghy heerschapt in uw troon,
Over al ’t volck, en over al de Goôn:
Over al ’t volck, en over al de Goôn.
Mars en Iupijn verheerje, en lleerje,
Naer u behagen, smekende gebeên;
Naer u behagen,
Naer u behagen, voor u zetel treên.
[p. 118]
Stramme leden
Ghy stracks ten dans doet gaen
Wanneer ghy ’t hert koomt, met uw blicksem slaen:
Wanneer ghy ’t hert koomt, met uw blicksem slaen.
En, naer uw wil, beroerje, en voerje
Sedige mannen tot de slaverny;
Sedige mannen;
Sedige mannen tot de vryery.
Is ’t dan wonder
Dat wy, ô Maeghden! van
Uw’ oogen zijn gezenght? ô neen! wel an.
Uw’ oogen zijn gezenght? ô neen! wel an.
Gun ons dan oock de tipjes der lipjes
Daer ’t honigh beeckje mee besloten is.
[p. 119]
Daer ’t honighbeeckje,
Daer ’t honighbeeckje vloeyt leef ick gewis.
Het medogen
Gaet boven ’t straf gebiet;
En sonder dit verciersel pronckt ghy net.
En sonder dit verciersel pronckt ghy net.
Voegh by ’t gesicht, dat vuur slaet als ’t suur staet,
Een tongh die ’t leeren aen de lievert geeft,
Een tongh die ’t leeren;
Een tongh die ’t leeren, aen twee herten, kleeft.
UYT.
I. Zoet.
[p. 120]

KLACHTE van PHYSCHES
Over ’t vluchten van haer Man
CUPIDO.

1.
Cupido, die sijn brant
Op mijne Ledekant
Soo gerust
Had geblust,
Is gevloden;
Noyt droever Vrouwer men vant.
[p. 121]
2.
Wen ick denck aen dien stont
O! snoo vervloeckte vont,
Waer door ghy
Soudt in ly
Van mijn raecken,
Beklemt mijn droeve mont.
3.
Hoe soet lagh daer het wicht!
Hoe blaeckten ’t lieve licht!
Siet dees Vrouw
Quam in rouw
Door ’t omhelsen,
Van ’t Goddelick gesicht.
[p. 122]
4.
Gehangen recht om hoogh,
Sijn fickse pyl en boogh;
Geen adoon,
Was soo schoon
Als sijn wieckkies;
’t Scheen hy geduurigh vloogh.
5.
Ick vluchte West en Oost,
’K en vinde heul noch troost.
Wie sagh oyt
Soo verstrooyt, op de werelt,
Bedroefder moeder troost.
[p. 123]
O wreede! susters raet,
Ghy die mijn in dees staet
Hebt gebracht,
Laet myn klacht,
O ghy Goden,
Vermurwen Venus hart.
Abram Hendr.

Herders Minne-zucht.

Stemme: Laura zat lest aen de Beeck.
1.
’k Hebbe dit heele bosch doorjaeght,
Om mijn Zilvia, te vinden.
[p. 124]
’k Heb aen yeder een gevraeght?
Niemant weet van mynbeminde:
’k Heb geloopen als d’ontsinde;
En gekropen door het riet,
En door dicke hagedooren,
Langhs het veldt, en tusschen ’t kooren:
Maer ick sien haer niewers niet.
2.
’k Heb ’t geberghte doorgesocht,
En veel duystre diepe holen.
’k Heb haer vee te recht gebrocht,
Dat vast Herderloos liep dolen.
’k Heb myn knapen sterck bevolen,
Hare kudde ga te slaen;
Onderwyl dat ick met suchten
[p. 125]
Loop, en soeck waer sy mach vluchten:
Wie weet waer sy is gegaen?
3.
Want ick heb van dese Bron,
Tot aen geene klare Beecken,
Al waer ick maer komen kon,
Soo deursnuffelt en deurkeecken:
Maer ick hoor of sie geen teecken,
Waer dat sy gebleven is.
Ach! waer mach myn Engel sweven?
’t Leven sal myn haest begeven,
Soo ick haer noch langer mis.
4.
Of mijn Herderin wel oock
Eenigh quaet is overkomen,
[p. 126]
Of wel eenigh naer gespoock
Heeft gedaen dat sy vol schroomen,
Haer in ’t dickst’ der else-boomen
Wat verschuylt. Ach! Kloris, waer
Waer zijn u sinne, en gedachten?
Ick kan hier niet langer wachten;
Want myn leven hanght aen haer.
M.W. de Ionge.
Een is best.
[p. 127-130 = Frans]
[p. 131]

WEE-KLAGH.

Stemme: Schoonste Angelotte.
Sult ghy gestadigh, altoos even straf,
Dus ongenadigh mijn staegh keeren af:
[p. 132]
Sal noyt myn smerten,
U gaen ter herten?
U wreede perten
Helpen myn in ’tgraf.
2.
’t Lijckt of medogen, en ootmoedigheyt,
U is ontvlogen,’t geen mijn ziel beschreyt:
Maer denckt dees plagen,
Die u behagen,
Sult ghy beklagen
Door u snoo beleyt.
3.
Ick, die u kende voor mijn afgoddin,
Wilt ghy mijn sende door u wreede sin,
In ’t diepst’ der graven:
[p. 133]
Zijn dit de gaven
Voor al mijn draven
Felte moorderin?
4.
O! al te wreede straf! ha! stuurse maegt,
Segh eens waer mede heb ick u mishaegt:
Dat ghy dus vinnigh,
Gelijck uytsinnigh,
Mijn soo onminnigh
Door u preutsheydt plaeght.
5.
Is ’t u believen wel! ’k sal u voortaen
Hier in gerieven, en met droef getraen
Mijn boesem spoelen:
Om soo te koelen
[p. 134]
De brandt, die ’k voelen
Moet, en ’t hert doet braân.
M. W. de Ionge.
Een is best.

HELPIMENES BOODSCHAP
aen
FILISET.

Toon: Ghy die de liefde onmooghlick acht, &c.
Koom Noorden-windt, en sprey uw’ vlercken uyt;
Vliegh haestigh voort, en draegh aen Filiset
[p. 135]
Het ancker daer mijn hoop aen is vertuyt,
Wanneer de storm my in mijn koers belet.
2.
Dringh door sijn borst, en blaes uw scharpe kou
In ’t dorre hart, en geef aen sijn gehoor
Een nare stem vol schricklick naberouw,
Ay sweep hem soo van het verleydlick spoor.
3.
Vervul doorgaens de kamer daer hy rust,
Met een gesnor van binne-mondts geklagh
Ga maer mijn beeldt, voor sijn gesicht vol lust,
Soo ysselick en bangh als ’t wesen mach.
4.
In ’t kort, volbrengh al wat de tijdt voort leert,
Soo raeckt mijn hert door uwe dienst in stilt.
[p. 136]
Kus hem, en segh, Helpimenes begeert:
O Filiset! de schatten die ghy spilt.
UYT.
I. Zoet.

LYCK DICHT,
over
DE HEER, P.C. HOOFT.
Ridder van St. Michiel, Drossaert tot Muyden, &c.

Hooft, die sijn Aemstel-swaen, op Hooft-sangh af kon richten,
[p. 137]
Gingh in de Hooft-stof uyt van ’t puyck der Hoofsche Lichten.
I. Zoet.

LINCOOS MINNE-WIS.

TOON: De blonde dageraet.
1.
Breeckt droeve traentjens breeckt!
Ontsluyt de werv’len van u filte poort;
Mijn hertje my soo steeckt,
Ay my! ick sterf soo ghy my niet verhoort;
[p. 138]
Ach! Laura blijft ghy even straf,
Soo ylt u Cloris naer sijn graf.
2.
Heb ick, ha wreede Goôn!
Verdient soo swaren straf, van mijn Goddin?
Ach! dartele Venus soon
Doorgrieft mijn Lauraes hertje meê met min:
Op dat sy door mijn droeve smert
Eenmael helaes! bewogen wert.
3.
De telgen zijn ontroert,
De bloempjens die verwelcken door mijn klacht;
Sy die mijn ziel ontvoert
Is roer-loos; want mijn klachjens sy niet acht.
Sy blijft al even preuts en trots,
[p. 139]
Ick stort mijn tranen voor een rots.
4.
De schitterende swier
Van haer twee sonne doen mijn hartje braân,
Of’t lagh in Aetnaes vier.
Maer ach! Ick kan mijn herte weer verslaen,
Als ick uyt haer fioole * mijn*mondt.
Suygh ’t overgodd’lick Ambrosijn.
5.
Ick ben, ick ben gelijck
(Vermidts ick haer bywesen soet nu derf)
Als een al-levend lijck;
Maer als ick weer haer geurge mont verwerf,
Dan is mijn vlugge ziel verblijdt;
Soo leef ick staegh in droeve strijdt.
[p. 140]

La Duchesse.

1.
Wat is een schoone Vrouw voor ’t oogh,
Een hemel die gevult is met veel qualen,
Hoe gaen sy dwalen
Wien de min bewoogh.
Haer rusten werdt verandert in onrusten,
Haer lusten valt op een die sy noyt kusten,
Haer sinnen sonder sinnen
Werden staegh gehoont;
Wie wil een hemel minnen
Daer ’tbedrogh in woont?
[p. 141]
Wie sal de schoonheydt vryen
Van haer, wiens vleyeryen
Verstrecken in een schijn
U vreught; maer, ’t is fenijn.
2.
Wegh met dit norsse Joffer-goet,
’t Is beter in een onbesorghlick leven
Sich te begeven
Dat u vreught aen doet,
Als in de slaverny van Venus banden
Met blinden yver als een slaef te stranden
’t Is beter noyt te huwen
En in eensaemheydt
Dit schoon bedrogh te schuwen
Dat u haest misleydt,
[p. 142]
Om soo in vrolickheden
Sijn jonckheyt te besteden,
En soecken ’t soetste soet
Niet in een handt vol roet.
N. N.

Klachte over de Doodt van sijn
MAJESTEYT van ENGLANT.

Toon: Komt laet ons vreughde vuuren, &c.
Apollo verberghde sijn stralen
En ’t aerdtrijck wierdt van ’t licht berooft;
[p. 143]
Toen men het Brittelandtsche Hooft
Sagh komen uyt sijn gulde zaelen,
Om laes! op het gruwelick moot-schavot te treden.
O droeve dagh! De son en sagh,
Noyt Londen wreeder schelm-stuck smeden,
Als toen s’ haer Koningh gingh ontleden.
2.
Der Goden woonplaets die moest sidd’ren.
Auroor verbleeckte van gewaet;
Belloon (aensiende ’t trots gelaet,
En ’t puyck van al des wereldts Ridd’ren.)
Kon haer van droeve klacht en wenen niet onthouwen,
Die borst sy uyt, Met droef geluyt,
O Londen, Londen ’t sal u rouwen,
Soo ghy dees gruwel voort gaet brouwen.
[p. 144]
Withal moest ghy de slagh-banck wesen
Voor Carel Stuart uwen Vorst?
Die soo ontsagg’lick heeft getorst
Sijn Kroon, dat elck moest voor hem vreesen.
Vervloeckte bijl dorst ghy soo braven distel knotten?
Noch in de bloey, van sijn gegroey,
Sijn spruyten sullen t’same rotten,
En wreken Vaders doodt, ô schatten!
4.
Toen men sijn gefalst hooft sagh bucken
Voor Londens wreede en straffe bijl,
Gereet zijnde om inder yl
Sijn brave ziel hem te ontrucken)
Toen scheen Engelant van schrick en vrees te beven:
[p. 146]
Maer hy die ’t hart, Eens tygers tart,
In wreedtheydt, deê hem sneven;
Onschuldigh liet die Vorst sijn leven.
5.
Hebt ghy, ô snoode! nu u lusten
Volvoert, nu dat g’hem hebt ontzielt?
Rampsaelge ’k sie sijn geest die krielt
Om u, en laet u noyt in rusten;
Voor dat ghy hebt betaelt voor dese schelmstucken:
Ghy zijt nu zadt, maer wee u stadt,
Die sullen al de ongelucken
Steedts volgen om ’er t’onderdrucken.
[p. 146-149 = Frans]
[p. 150]

SANGH.

Toon: snel rebel romp romp, &c.
Laestmael als Philis sliep,
Laestmael als Philis sliep, ja sliep,
Onder d’else boompjens, quikmen hier, quikmen daer
Al droomende sy riep.
[p. 151]
2.
Komt Titer koelt u lust,
Komt Titer koelt u lust, ja lust.
Met quam hy aengevlogen, quikme hier, quickme daer
En heeft haer mondt gekust,
3.
Hy nam haer in sijn arm,
Hy nam haer in sijn arm, ja arm.
Toen vlogen al sijn lusjens; quickmen hier, &c.
Gelijck een bye-swarm.
4.
Hy soo door Min vervoert,
Hy soo door Min vervoert, ja voert
Heeft met sijn radde ving’ren, quikmen hier, &c.
Haer borsjens aengeroert.
[p. 152]
5.
Toen prickte hem de min
Toen prickte hem de min, ja min!
Soo krachtigh hy sijn lusjens, quickmen hier, &c.
Niet meer kost toomen in.
6.
Dies quam hy ’er heel na
Dies quam hy ’er heel na, ja na,
Sy liet al droevend’ slippen, quickmen hier, &c.
Met suchjens ’t woordtje ja.
7.
Hy sprack niet langer ’k toef,
Hy sprack niet langer ’k toef, ja toef.
Maer met gewenste lusjens, quickmen hier, &c.
Hy in haer schoot sich groef.
[p. 153]

Toon: Ay Schoone Nimph, &c.

Ach wreede Nimph sal ’t vonnis van u lippen,
Dat ghy nu hebt gevelt,
Tot loon van min myn levens draet afknippen,
Ghy doet myn ziel gewelt ,
Ick sal dees straf met vaste liefde dulden,
’t Is waer dat u geveynst gemoet,
My hart dus door de min gevoet,
Met hoop vervulden.
Staegh was myn ziel tot offer neergebogen,
Wanneer ick by u stont.
U straffe ziel scheen somtijdts wel bewogen;
[p. 154]
Maer ’t was geen vaste grondt,
Kond ghy u wraeck in ’t eerst niet op mijn wenden,
Doen ick mijn vryheyt noch besat.
Nu mis ick eerst die waerde schat,
Door dees elenden.
Ha Nimph ’t is wreedt, die ’t byzijn heeft genooten
Soo langh, van u gesicht,
Sult ghy mijn beed’ en trouwe Min verstooten,
En sluyten ’t soete licht,
Dat mijn wel eer een lust tot leeren weckte,
Wanneer de voncke in mijn ziel,
Door ’t gunstigh oogh eens neder viel,
Tot vreught verstreckte.
I.F.
[p. 155]

Aen
Juffrouw L. P.

1.
Ick presenteer’ u waerde Nicht,
Dees Bloemkens en dit kleyn Gedicht,
Tot een teecken van mijn gunst:
Ontfanght het dan met sulcken hert,
Als ’t u van my gegeven werdt,
Al is ’t niet na de kunst.
2.
De Herders kregen ’t tot een loon,
[p. 156]
Van trouwheydt eertijdts; Ia de Goôn,
Men offerden met kruyt.
Elck eert een schoone Maeghde-blom,
Insonderheydt den Bruydegom,
Bemindt sijn waerde Bruyt.
3.
Daer meed’ soo wensch’ ick hem geluck,
En dat dit Paer noyt leet noch druck,
In desen Staet mach sien:
Maer staegh in liefde nemen toe,
Dat geen van beyden ’t werde moe,
Godt laet het soo geschien.
[p. 157]

Toon: Naerdien de Goddelickheyt.

1.
Ach waerde Nimph houdt stal,
Aenschouwt mijn ongeval;
Verhoort uw Herders klachten
Wilt mijn verliefde hert
Door uw weer-min versachten,
Dat wreedt gepynight wert.
2.
Vergode Maeght Astree,
Ghy die met vreught u Vee
In ’t klavergras gaet hoede
[p. 158]
En drijftse stalwaert in
Als u beesjes zijn moede;
Gunt mijn u weder-min.
3.
Mijn geen meer tegenstreeft;
Midts ick drie jaer geleeft
Heb, tusschen hoop en vresen,
O soete vyandin
Laet mijn gunst zijn bewesen,
Verandert uwen sin.
4.
Gunt mijn dan Astrea
Eens ’t langh-gewenschte ja:
Schept in mijn min behagen
Laet ons in minne-vreught
[p. 159]
t’Samen eynden ons dagen,
’t Is ’t soetste voor de jeught,
5.
Ick sweer u by mijn trouw
Dat ick in vreught en rouw
U nimmer sal begeven,
Voor mijn de bleeck doot,
Met sijn schicht neemt het leven,
En sleept in Ceris schoot.
I.H. Sabutter.
[p. 160]

Droncke-mans Liedt.

Op de wijse: Ick heb menigh Pint en Kan.
1.
’k Heb hondert kroesen leegh
Gesopen op dit mael
Dat niemandt my kan volgen:
My dunckt ick d’aerd beweegh,
Met yeder stap ick dwael:
Ick heb te veel geswolgen;
Ja, ’k ben voorseecker sat;
En ’k hebbe nae mijn lust
De boort van Bacchus vat
Geduerigh soet gekust.
[p. 161]
2.
’K dronck veel gesontheens uyt,
Ick deed soo veel bescheyt
Dat ’t mijne schier gingh vliegen,
’K weet dat het niet en sluyt,
Met brandt te zijn verleydt,
Neen Rosa die moet liegen,
Voorwaer dees Goden-dranck
Voedt en verquickt de ziel;
t’Sa knecht na d’oude gangh
Noch eens al eer ick viel.
3.
O Goddelicke vocht,
Die ons het herte steelt,
Verdrijft mijn droeve sinnen;
[p. 162]
Ghy hebt mijn geest gekocht,
Dies ghy my noyt verveelt,
Te drincken wil ick minnen:
Geluckigh dan die drinckt,
Want hy voldoet sijn wensch.
Een voet die niet en minckt
Vraeght noyt na eenigh mensch.
[p. 163-165 = Frans]
[p. 166]

DOODT CHRISTI.

O Kersnacht, &c.
De Son wordt duyster voor ons oogen,
Om dat haer Scheppers hooft geboogen,
Al hangend’ aen het dorre hout,
Sijn ziel van ’t lichaem af wil scheyden
[p. 167]
Om ons tot Godt soo te geleyden,
Die door ’t geloof staegh op hem bouwt.
Hier straelt een fonteyn van vijf sprongen,
Wiens lof Godts kinderen vaeck songen,
Uyt gantscher hert met reyn gemoedt;
Dees Rotse kan u ziel verquicken,
Al schijnt ghy treurende te sticken,
Waer vindt ghy lieffelijcker vloedt.
Naeckt tot dees adren die daer treuren,
U kan geen soeter troost gebeuren,
Aen u beknelde droeve ziel.
Hier siet ghy ’s levens soete stromen,
Met suyvre stralen neder komen;
[p. 168]
Sijn doodt maeckt dat ghy ’t leven hiel.
Wat siet men op sijn lely-wangen,
Al menigh rosen-druppel hangen,
Vol reucks en lieffelijcke geur;
Men siet hier roose-druppels strijen,
Op ’t lely-wit, dat niet wil lijen,
Dat Roosen-root hier houdt de keur.
G. F.
[p. 169]

HUYS-MANS LOF.

Toon: Adieu verheven Throon.
1
Nestors wijsheydt hy heeft,
Die geen die ’t Hof begeeft,
En kiest ’t landt leven heyligh
Voor een vergulde zael
Vol pracht en ydle prael,
Een Boeren hutje veyligh.
2.
Want hy met sijn gesin
Leeft daer gerustigh in,
[p. 170]
Weet van geen vleyerijen
Gelijck men doet in ’t Hof;
Noch doelt na ydel lof
Van staet of heerschappije.
3.
De vogels kleyn gebeckt
De Boer tot vreught verstreckt,
Wanneerse lieflick queelen,
Vroegh voor den dageraet,
Eer Phoebus nau opgaet
Sy hem ’t geluyt medeelen.
4.
Sijn hutje wil hy niet
Ruylen voor ’t Hoofs gebiet,
Om dat hy haet de boosheydt
[p. 171]
Die in het Hof omgaet,
Als d’een den aer in staet
Te boven gaet door loosheydt.
5.
Want in het Hof men pooght
Altijdt te zijn verhooght,
En volght Ikaris gangen;
Maer hy die in vreet leeft,
Danckt Gode die ’t hem geeft
Met vrolicke gesangen.
6.
Geen Koninghlicke staf
Noch kroonen wisschen af
De sonden die daer speelen;
Want by een goude kroon
[p. 172]
En is ’t niet ongewoon
Dat men daer sond’ siet teelen.
J.H. Schutter.

Iuffers Klacht.

1.
O Mijn Philande,
Ach mocht ick by u zijn!
Ick vreesde boey noch bande,
Noch ramp, noch wee, noch pijn;
Het missen van u soet gesicht valt voor mijn ziel te swaer.
Ach wil men my beletten,
De vreught der huwelicks wetten?
[p. 173]
O hooge Goôn,
Dael uyt uw throon,
Vergun ick met hem paer.
2.
Wat helsche plagen,
Benijden ons geluck?
Ghy slijt alleen de dagen,
In droefheydt niet; de druck
Treft my gevoeliger als u, ick sterf van minne-pijn:
Als ick begin te dencken
Aen ’t soet, aen ’t lieffelick wencken
Van u gesicht,
Dat hemel-licht
Verstreckt my Sonne-schijn
[p. 174]
3.
Had ick de machten
Van d’Opper-Godt Iupijn,
Ghy hadt my te verwachten,
Door ’t dack in sulck een schijn,
Als hy eertijts zijn Danae quam druipen in haer schoot;
Mijn ziel, mijn uytgeleesen,
Ick soude uw’ Dana wesen;
Ick sweem terstont,
Aen uwe mondt,
Soo ick die vreught genoot.
4.
Des nachts, in droomen
Verschijnt ghy voor mijn koets,
En om mijn druck te toomen
[p. 175]
Geeft ghy my meerder moets
Dan alles wat op aerden leeft, kan doen mijn droevigh hert.
U wel gemaeckte leden,
Uw brave en heusche zeden,
Uw vriendelickheyt
Vol majesteyt,
Versacht dan mijne smert.
5.
Ick meen by wijlen
U in den diepen slaap,
’t Zijn ydle minne-pijlen
Daer ick my aen vergaep,
’t Omhelsen in mijne armen! laes: ’t is maer roock en damp;
Want uyt den slaep geresen
Roep ick; waer mooght ghy wesen
[p. 176]
Mijn zieltje segh
Wat jaeght u wegh,
Kom troost my in mijn ramp.
6.
Ick sal de muren
En ysers swaer van wicht
Door hete minne-vuren
Verbranden, en u licht
Onttrecken uyt de kercker die u nu gheboeyt houdt, ach!
Wy moeten t’samen leven
En door de rampen streven;
Houdt moedt mijn Heer,
Ick min u meer
Dan de aengename dagh.
[p. 177]

Semper aliquid Novi,
Of hedendaegsche
FALTERALTERIERE.

Wat is ’er all’ avondts nu een geschreeuw,
Wat. &c.
Van allerhande schoddemod, van hoer of vod,
Met falteralteriere, ha, ha, ha, ha,
Van allerhande schoddemod.
Sy hebben schier alle daegh wat nieuws,
Sy, &c.
[p. 178]
Van lichte Nichte liederen, van dieder in
Van falte, &c.
Van lichte, &c.
Voor eerst soo songh me schier dagh en nacht,
Voor eerst, &c.
Wel Joosje ben jyder de weeldere, de deeldere
De falteralteriere, &c.
Wel Joosje ben jyder de weelde moe.
Voor ’t tweede soo quam de Vlamingh voort,
Voor ’t tweede, &c.
Met vive la Brabants harteke, mijn parteke,
Mijn falte, &c.
Met, &c.
[p. 179]
Voor ’t derde soo hoorde men een gesangh,
Voor ’t derde, &c.
Van wonderlick zijnder de wercken, te mercken,
Te falte. &c.
Van, &c,
Het vierde, Mesjeurs, was weer wat aers,
Het vierde, &c.
Men rieper brandt, brandt, wie blustere, wie kustere
Mijn falte. &c.
Wie blustere mijn hete brandt.
Het vijfde was Juffrouw Elisabeth,
Het vijfde, &c.
En waer komt ghy van daendere: soo gaendere,
[p. 180]
Soo falte. &c.
Ey waer komt ghy van daen gegaen.
Het seste van ’t schoone hallefdosijn,
Het seste, &c.
Die kroondener Jan de wassere de plassere,
De falteral. &c.
Die schrobden en feylden het huys ter deegh.
Maer nu voor het lest is ha, ha, ha,
Maer nu, &c.
Men hoorter schier niet als faltera, als daltera,
Van falte, &c.
Men hoorter, &c.
[p. 181]
Soo datter by nae nu niet een en is
Soo datter &c.
Die niet en singht van ha, ha, ha, van da, da, da
Van falteralte &c.
Die niet en singht van ha, ha, ha.
W.G.
[p. 182 = Frans]
[p. 183]

PASTOREL.
LYSANDER en ERACLEA.

LYSANDER.
Toon: Si vous ne voulles me geurir.
1.
Ach! overschoone Herderin
Die door uw’ flickerende loncken
Doet mijn hert ontfoncken
In de soete min;
[p. 184]
Sal nimmermeer uw eysigh hert’
Bewogen worden door mijn droeve smert?
En sult ghy stadigh zijn
De queeckster van mijn pijn?
ERACLEA.
Toon: ’t Vinnigh stralen van de Son.
2.
Lysander ghy weet mijn uw smert
Heel levend’ voor te dragen.
Maer vuyle min woont in uw hert,
Dies acht ick niet uw klagen.
[p. 185]
LYSANDER
Toon: Nu sich ondackbaer toont.
3.
’k Roep tot getuygen uw groote Gooden,
Dat in mijn herte oyt onkuysche vlam
Gewoont heeft, mits ick heb stadigh gevlooden
Haer oorspronck, maer ghy schoone my benam,
(Door ’t lieflick loncken van uw soet gesicht)
Mijn ziel en vryigheydt, en hebt gesticht
Een brandt die mijn verteert, O schoone ick sterf!
Soo ick uw wederliefde niet verwerf.
[p. 186]
ERACLEA.
Toon: ô Kersnacht schoonder.
4.
Ghy meent mijn door uw’ droevigh weenen
(Gelijck Amphion de harde steenen
Beweeghde door sijn schelle luyt.)
Het hert te rooven en te steelen,
Gaet heen en wilt Lerinde streelen
Of kiest een ander voor uw’ Bruydt.
[p. 187]
LYSANDER.
Toon: Prins Robberts Mars.
5.
Is’t mooglik overschoone maeght
Dat g’in uw’ elpen borst
Soo wreet, en gruuw’lick herte draeght?
Uw lichaem is ’t beschorst
Met wapenen van ysigh snee?
Dat ghy de soete min
Veracht, ick bid maeckt haer gedwee;
ô Cypres Koningin.
[p. 188]
ERACLEA.
Toon: Florida soo het wesen mach.
6.
Diana suyvere Goddin!
Versterckt mijn hert, op dat geen min
Mijn boesem komt bekooren.
Uw tong is listigh als de slangh,
Voor uw Zireenesus sangh
Stopte Eracle haer ooren.
[p. 189]
LYSANDER.
Toon: Ballette Bronckhorst.
7.
Herderinne
Sult ghy door al mijn tranen dan niet sijn beweegt?
Mijn Goddinne!
Dat Paris nu noch leefde, ick weet dat ghy kreegt?
Van hem de eer, hoe is u hert verstaelt?
Dat al mijn klachten,
Uw niet versachten,
Maer laet mijn smachten,
Ach niet langer draelt; en draelt, en draelt,
Of mijn ziel naer Ach’ron daelt.
[p. 190]
ERACLEA.
Toon: Courante Monsieurs.
8.
Lysander wilt uw’ droeve suchten staken,
Want mijn ziel en heeft geen minne-lust.
Niemandt kan vermaken
My, dies hout uw rust,
En laet mijn ongequelt met vree
Hoeden mijn schaepjens, bemint Dorilee:
Of eenigh ander Herderin,
Op-offert die u hert en sin.
[p. 191]
LYSANDER.
Toon: Moe gebaet lagḥ ick en sliep.
9.
Zyt ghy dan (ô wreede maeght!)
Gebooren ommijn te plagen?
Ick sal (midts het u behaeght)
Al de smert gewilligh dragen;
Nu ick sie dat ghy behagen
Schept in ’t lijden van mijnhert.
’k Sal u nimmermeer verlaten,
Hoe seer dat ghy mijn meught haten,
Soo hebt ghy mijn ziel verwart.
[p. 192]
ERACLEA.
Toon: Granida Princesse.
10.
Ick sal voor uw vluchten
In de naerste kuylen
Van het wout, als Daphne voor Apol.
’k Eten sal de vruchten
Van ’t geboomt, en schuylen
My’ in’t diepst en donckerst van een hol;
Daer dan mijn zieltje staegh in droefheyt swerf
Tot dat mijn bange ziel, vlucht uyt ’t lichaem, en ick sterf.
[p. 193]
LYSANDER.
Toon: Se ne puis Eviter.
11.
Ick bidt u soete maeght
Soo wreeden haet niet draeght,
Dat ghy gaen dwalen wilt in ’t naerste wout:
Doet eerst mijn droeve ziel
Stranden na Plutoos kiel,
Eer dat ghy mijn uw soet gesicht onthoudt;
’K sou droevigh swerven
Soete Herderin.
Laet my verwerven
Eer ick moet sterven
Ach! uw’ weder-min.
[p. 194]
ERACLEA.
Toon: Lavignonne.
12.
Lysander ’k bidt vertreckt,
Want ginder komt Cloris eer ghy zijt ontdeckt;
Schuyl u in ’t groen,
Ick sal my spoen
In ’t bos dat hy in quaet vermoen
Niet rake,
Ons sake
Die leyt,
[p. 195]
(Ach! scheyt)
Gevaer, ’k bidt meyt
De klappers boos,
Die souden loos
Beroven (laes!) mijn maeghde-roos.
LYSANDER.
Toon: Soo langh is ’t muysje vry.
13.
Ick bid dees sorge laet,
Want siet hy ginder gaet
[p. 196]
Het else-bosjen deur, het is oock Floriaen,
Mijn waerde Harderin is nu uw vrees gedaen?
ERACLEA.
Toon: Als Bocksvoetjes.
14.
Gaet herder Lysander, den avondt die daelt,
De kruynen
Der duynen,
Van Phoebus, bestraelt;
Verlaten sijn glans, vermidts hy sijn krans
Verberright, ay! Harder niet langer en draelt.
[p. 197]
LYSANDER.
Toon: Ballette primo.
15.
Sult ghy (laes) in droeve pijnen
Laten my verdwijnen?
O soete moorderes! ghy hebt mijn teder hart ghewondt!
Neemt aen mijn min,
Uw’ wreede sin
Wilt doen verdwijnen.
Slaet ’t goude woordt
Uyt purpre boort
Van uw’ korale mondt.
[p. 198]
ERACLEA.
Toon: Ballette Nova secundo.
16.
Ach! ick voel mijn leden
Met liefd’ bestreden,
Ghy tot minnen
Wint mijn sinnen
Door u deftigheden:
’K lief u wel in eere,
Maer weere,
Dat deere
Van my, gelijck onkuysche min
Stelt die vry uyt u sin.
[p. 199]
LYSANDER.
Toon: Hellip soete Rosanier.
17.
’K sweer u soete Herderin!
By den Donder-Godt, mijn min
Is oprecht; o soete vrouwe!
Schoonste parel van ons tijdt;
’K bid neemt dese krans op trouwe,
Ay! Lysanders Ega zijt.
ERACLEA.
Toon: Thirus au bord de la seine.
18.
Nu ’k bespeur u rechte minne,
Neem ick dese krans ор trouw:
Nu geef ick u mijn hert en sinne, en sinne, en sinne.
En ick ben u vrouw.
I. Dullaert.
[p. 200]

Klacht van VENUS
Over de doot van ADONIS.

Stem: Tweede Carileen.
Soo haest de voesteres der min
’t Droevigh en van haer Adonis in
D’hooge throon, had verstaen, sy de Goôn
Stracks veracht, en begint aldus haer droeve klacht:
[p. 201]
Zijt ghy dan doodt? ach! mijn noot, is te groot
Uyt te staen, en ick moet van druck vergaen:
Al mijn soet, en mijn goet, is in roet
Nu verkeert, en mijn ziel al haer troost ontbeert.
Dus daelt sy van den hemel neer
Op der aerd’, en klaeght gestadigh meer
Over ’t leet, haer geschiedt door de beet
Van een swijn, en ’t gesicht noch vermeert haer pijn,
Als sy siet, met verdriet, hoe een vliet
Van sijn bloet, haer dit onluck blijcken doet,
Klaeght my niet, ’t verdriet, u geschiet;
Want ick weet, altewel u ellent en leet.
Maer ghy sult, schoon u de doodt
[p. 202]
Heeft verrast, niet t’eenemael ontbloot
Zijn van naem; want altijdt sal u faem
Zijn bevrucht, en u lof uytblasen door de lucht,
Hoe een Goddin, al haer sin, op u min
Hadt geleyt, en u haer genegentheyt
Om uw’ schoont’ hadt betoont, en u loont
Met een hert, dat verdwijnt in u droeve smert.
I.V. Sta.
[p. 203]

BRUYLOFTS-LIEDT.

Op de wijs: La Princesse.
1.
Kom nu Goden van de vree
Bindt met Echt-verbonde minne
’t Offer-herte van dees twee,
Als een vaste minne-bandt,
Daer de min door minne brandt,
Dat geen heyloos ongeval
Vol van ramp versetten sal.
[p. 204]
2.
Sie wat is ’t een groote vreught
Onder maeghde-palm te duycken
In het bloeyen van de jeught,
Op het groene lover bet
Dat van wellust is beset
Daer de echte Min-Goddin
Geeft de vruchten van de min.
3.
Sie de Bruydt die gaet u voor.
Op dan al ghy Speelgenootjes
Laet Dinaes maeghde koor,
Kiest het soete Goden luck
Voor dat droeve tempel-druck,
[p. 205]
En wert oock doch eens de Bruyt:
Soo heeft het rustloos minnen Uyt.
N.N.

La Petite Royael.

1.
Ach alderwaerdste Roselind,
Die door uw rodekaken
Kunt mijn ziel vermaken,
Die uw schoonheyt mint.
Ay sie volmaeckten engel
Hoe ick in verdriet
[p. 206]
Na uwe liefde hengel,
Roselinde siet
Wat ramp dat my geschiet.
2.
Segh waerom wierje lestmael root,
Toen ick eens door de reedjes
Sagh u naeckte leedjes,
En u boesem bloot?
De suyvre tepeltipjes
Die volhete gloet
Van Venus minneklipjes
Ontstack mijn gemoedt,
Ja altijdt branden doet.
[p. 207]
3.
Ick sagh de kuysheyt daer Diaen
U noyt volpresen zeden,
En volmaeckte leden
Had mee aengedaen:
’t Gesicht heeft my bewoogen,
’K ben op u verblindt,
En sal ick niet gedoogen
Dat ghy weder mindt,
Segh waerde Roselind.
N. N.
[p. 208]

KRELIS PIERSE
Drollige Vryagie.

Stemme: Ey hoe helder schijnt het maentje.
1.
Crelis. Ken ick jou noch niet bepraten?
Soete lieve hertje, kom,
Gaet met myn tot Neel van straten,
Daer is sullicke leckere mom
Catrijn. de pyn,
Die ick om jou ley,
Maeckt, ick nacht en dagh schier schrey.
[p. 209]
2.
Catrijn. Heer Kees Piers hoe kenje kallen,
Hebje dat in stee e liert
Get je kent soo wongder mallen
’K sagh her lest by Iaep syn Giert
Kees Piet. hy siet
’t Is een moye meyt,
’K heb het jou voor deus geseyt.
3.
Crelis. Se moet voor jou schoonheyt wycken
Want s’is by jou niemendal:
’K willer by jou niet gelycken,
’t Het met myn en heur geen val.
Catrijn, selt zyn
Datje me haest loont, [p. 210]
En mijn trouwe liefde toont?
4.
Catrijn. ’K sweer by errette en by boone!
Potje beulingh, rijst en bry,
Dat ickje sel weer-liefd’ toone,
Mien j’in deught en eere my
Kees Piet, want siet,
Stonje na mijn eer
Ick en wou je nimmermeer.
5.
Crelis. ’K sou mijn eerder droncke drincken
An scharbier, mijn lieve rock;
Ja mijn hoet sou harder klincken
Als de Wester-kerricks klock
Catrijn, ick mijn
[p. 211]
Jou in deught en eer;
Daer ’s op trouw die suycker peer.
I. D.
Al soetjens.

GLORIAENS GEEST,
Verschijnende FLORA slapende.

Voyse: Courante Bourbon.
1.
Ach! beminde Vrouwe
Waeckt op wilt aenschouwe
[p. 212]
Uw Bruygoms Geest siet aen;
Wilt u niet vervare,
Al ist dat myn hare
Seer grouwelick en verschricklick staen;
Die my vermoorde in het wout,
Was geen Argierse Koningh stout,
Maer was den valschen Rodiaen;
Die u soeckt na u eer te staen.
2.
Uw Vaders vrome ziel
Hy oock na Plutoos kiel
Gesonden heeft, veraer,
Hoe zyt ghy soo verwoet
Dat ghy ’t onnoosel bloet
Van ons soo hebt gestort? (laes) maer
Uw straf is al bereyt van Goôn,
[p. 213]
Ghy zijt niet waerdigh Rodes throon
Te beklimmen, sy, valsche Vorst,
Die staegh na bloet vergieten dorst.

HYMENS VREUGHT.

Marionette.
Lustigh speelgenootjes,
Laten wy nu vrolick zyn:
Hey brengh ons twee trooytjes,
Van de Bruydegoms rinsche wyn.
Kom drinckewe, drinckewe lustigh an,
Kom drinckewe, drinckewe drincke dan,
Op een kusjen aen wederzeyen
Eer wy scheyen
En verspreyen
Drinckewe, drinckewedan.
[p. 214]
2.
Sie daer sit een droger,
En hy vlamt op de pastey.
Sie, ay sie wat hooger
Is een joffer in de ly:
Kom drinckewe, &c.
Kom drinckewe, &c.
Yder moet sijn roemer legen
En te degen
’t Glas uytvegen,
Drinckewe, drinckewe dan.
3.
Mit dat wy soo saten
Raeckt de Bruygom in krakeel,
Hy gingh ons verlaten,
[p. 215]
En vecht om het maeghdendeel,
Kom drinckewe, &c.
Kom drinckewe, &c.
Op het Bruydtje dat te bedt is,
En in ’t net is
Daer de pret is,
Drinckewe, drinckewe dan.
N. N.
Leander kuste laest Rosau’re, by de lauren,
Hy pluckten ’t roosje, en gaf het steeltje aen Rosauʼre.
[p. 216]

Aen N. N.

O Ghy monstereuse suyper!
Hael bytydts een geestigh kuyper
Die een hoep leyt om jou vel;
Het is seker groote slicker,
(Wantje wort hoe langh hoe dicker)
Datje buyck noch barsten sel.
[p. 217 = Frans]
[p. 218]

Op een FESTON
Gewrocht van Zee-hoornen en Schulpen,
Door ATHANIRA.

Hier toont de kunst haer proef, ay siet dees vreemde schulpen
[p. 219]
Soo geestigh geschakeert, dat door een vrouwen hant
Het doove zee-gewas vertoont ons bloem’ en tulpen;
Ghy hebt, ô wijse maeght! een Goddelick verstant.

STEMME: La Fronde.

Maer nu Helene, is ’t meene,
Verdorje, of wordje een klop?
Hoe gaeje nou heene, jou speene,
Of dorsje na ’t Munnicke sop?
Siet waer jy je went, of waer jy oock bent,
Is ’t susje, een kusje gewent;
De Paters, de Maters die kijven;
Door ’t knielen, de hielen verstijven,
[p. 220]
Het lesen vermoeyt, te wesen geboeyt,
Veel liever, die yver verfoeyt.
2.
Kaetje, och laetje doch raeyen
Met iever, klopt liever met Gijs,
’K wedt met u, hy sal u wel paeyen,
En maecken, sijn saecken ras wijs,
Ken ick u doch wel, ’k segh nu, en noch fel,
Jy hebt geen Bagijnen vel:
Mijn Fopje, een Klopje te wesen,
Een boeckje, in ’t hoeckje te lesen;
Een Mis alle daegh, is wis malle plaegh,
En klopt dan voortaen niet soo graegh.
3.
Wegh mijn malle Mamijntje,
[p. 221]
Jou feeckelen weeght niet een duyt,
Al waer jy schoon gaeren Bagijntje,
Jy was noch veel liever de Bruydt;
Jou stricken vol swier, jou oogen vol vier
En kloppen heel niet een fier,
Nu gaet men het lockje afscheeren,
Dan gaet men het rockje omkeeren,
De huyk in de wint, geen fuyck men so bint,
Sus seyse, vaer, ’k was maer een kint.
4.
Wegh mijn malle Mameertje,
Mijn dunckt, ja jy loopt na de rest,
Het hellende bellende steertje
Dat dient u oock alderbest
In ’t Klooster een trooster, en ’t Monnicke licht,
[p. 222]
Die soo een soet Nonnetje bicht,
Die nevens de fuycken wel dienen,
En geven hare buyckje vol bienen,
Een kusje, een sprongh, en ’t susje met jongh,
Mijn Teuntje, een deuntje, dan songh.

Op het treffelick Borduren van
ROSETTE.

Ghy tart met uw geswinde naelt
Arachne; die wel eer gemaelt
Met Pallas heeft, om prijs te halen:
[p. 223]
Al ’t geen ghy stickt, ’t zy mensch of dier,
Dat heeft een levendige swier;
En ’t is met recht een proef der stalen.
I. D.

Stemme: De c’est tresbuchement fatael.

1.
Ghy Nimpjes ’k roem u allegaer,
En wensch u veel geluck in ’t Nieuwe jaer,
Eer dat het oock ten eynde loop,
Dat yeder een mach zijn getrout naer wensch en hoop.
[p. 224]
2.
Doch sooder yemant u bemint,
En niet verkrijght die hy wel heeft besint,
De Jonghmans werden ’t vrijen moe,
En soecken dranck voor spijs: en sluyt gheen vleeschal toe.
3.
Of anders raeckt ghy in het gilt,
Van d’oude kloppen, die niet zijn gewilt,
En spilt soo uwe lentens jeught,
Dat ghy noyt wert gewaer de aengenaemste vreught.
4.
Daerom raed ick u altesaem,
Niet al te trots te zijn, maer aengenaem,
Soo krijght ghy een goet wederpaer,
En windt een jonghe Soon, in ’t eyndt van ’t Nieuwe jaer.

[p. 225]

SCHIMPIGH BEKYCK.

Stemme: Soo haest Cloris mijn gemoete.
1.
Ruym wat op jou lompe vlegels ,
Sta ter zy, en maeck twee regels.
Kijck hoe Pietje Waeltje bromt,
Die daer gins aentreden komt:
Kijck hoe gaet hy nou braveeren,
Met sijn bruyne Bruygoms kleeren,
En sijn Bruydtjen aen sijn zy:
Kijck wat is dat mantje bly.
[p. 226]
2.
Kijck hoe swaeyt hy kijck hoe treet hy,
Kijck hoe draeyt hy, en hoe weet hy
Hem te voegen op de straet,
In sijn Bruygomlicke staet.
Kijck hoe kruyst hy, kijck hoe waert hy,
Kijck hoe lickeslickebaert hy,
Kijck hoe is hy in sijn schick,
Met sijn lieve suster lick.
3.
Kyck hoe pluyst hy, kyck hoe strijckt hy,
Kyck hoe kyckt hy, kyck wat lyckt hy
Wel met al sijn mal gedoen:
Kyck beget hoe schuyn en koen
Staet hem ’t hoetje na het leven;
[p. 227]
Achter legh, en veur verheven:
Kyck hoe hy hem keert en wendt.
Of hy wel sijn sellef kent;
4.
Met sijn viese gecke grillen,
Handen, voeten, buyck en billen,
Laet hy nimmer rust geschien,
Met sijn sellef te besien.
Kijck wat is dat ventje krachtigh,
Bars, hovaerdigh, preuts en prachtigh:
Niemandt is nou sijns gelijck;
Daerom wijck jou, bengels wijck.
5.
Hy wil nou de kroegh versteecken;
En de maets niet meer toe spreecken: [p. 228]
Want hy seyt met ’t jonge wijf
Het hy foeter tijdtverdrijf,
In het stellen van sijn snaertje.
Maer ick wed al eer een jaertje,
Dat sijn vast voornemen wel
Mettertijdt verkeeren sel.
M. de longe.
[p. 229]

Op ’t Geestigh singen van
ATCHANIR.

Wen ghy ontvout u schelle gorgel,
Daer is geen çimbael, fluyt, of orgel
Die ghy niet door u galm verdooft;
Wanneer ghy met Amfions snaeren,
En Phoebus lier u keel soudt paeren,
Ghy wierdt van uwe eer berooft.
[p. 230-232 = Frans]
[p. 233]

Aen de
SPEEL-NIMPHJES.

Toon: Ay Schoone Nimph, &c.
1.
Ay siet de Bruydt betulbandt met cieraden;
Omheynt met maeghde-loof;
Verlanght om haest haer lusjes te verzaden:
Sy bloost; en ’t groen wort doof.
Wel Nimphjes ras wilt haer de koets opspreyn.
Ontbloot het bedt van ’t frissche groen;
[p. 234]
Laet daer dees twee haer kunsjes doen,
Stil tusschen beyen.
2.
Maer holla, sacht; laet hem soo dra niet komen
By sijn geliefde Bruydt;
Dees lessen dienen vaerdigh waergenomen:
Bant hem ter kamer uyt ,
Soo langh hy niet belooft u suycker-eysje,
Of wat u soete lust begeert;
Belooft hy ’t; hy ’s de maeghdom weert
Van Martaes vleysje.
3.
Is ’t paer te bedt; daerom geen moedt verloren;
Elck stel sijn sinnen schrap:
Hier is de rechte uur vanv reught geboren:
[p. 235]
Wat speelme? hantje-klap?
Sacht, houje stil; de Speel-knechts sullen ’t seggen;
Dat zijn twee borsten vol van geest,
Die d’intree van de vreught der Feest
Wel sullen leggen.

SPREEWERYTJE.

Toon: Amarante.
1.
Mons. Maer, Juffrouw, was ickie seggen souw;
Wel je hoorden haest te trouwen,
[p. 236]
Als je trouwen wouw.
Iuffr. Ey Sinjoor, sorgh jy daer doch niet voor,
’K loofje moeter veel van houwen,
Wijxt myn doch het spoor.
Mons. Hoe kan ick, soeten Engel,
Als myn niemandt wil?
Ghy siet hoe dat ick hengel,
Ick ben nimmer stil,
En pas op, laet, en vroegh.
Iuffr. Ghy praet lijck al de suffers,
’k Weet ghy meenter geen.
Ghy onderhoudt de Juffers,
[p. 237]
Maer met malle reen,
Segh, is dat eers genoegh?
2.
Mons. Ick ontkent, ick ben dat niet gewent;
Dat doen meest al de meysjes,
Als m’er komt omtrent.
Iuffr. Watje seght? ey maken sy ’t soo slecht?
Maer hoor, ey segh een reysjes,
Doen sy ’t niet met recht?
Mons. Met recht? holla, dat schut ick,
Ghy spint veel te grof;
Ghy ons veel te luttick,
Iuffer, met verlof, [p. 238]
Ick loof dat meenje niet.
Iuffr. Niet meenen? ’k meen het sekers;
Want de Jonghmans zyn
Doch allegaer schoonsprekers.
Ja de valsche schyn
Men haer ten oogh uyt siet.
3.
Mons. Hooger niet, me Juffer, voor u siet,
Treet ghy ons op de toonen,
’K singh een ander liedt.
Iuffr. Toch, Jonghman, laet hooren wat men kan,
Men sal u daer voor loonen,
Singh op, lustigh dan.
[p. 239]
Mons. ’t Is seker, soete beckje,
Dat de veynsery
Is ’t aldermeest gebreckje
Dat de maeghdenrey
Ontciert, ick segh niet meer.
luffr. Is ’t anders niet? Loop heenen,
’K hoor wel ’t is, fa, fa.
Hoe varen de blaeuw scheenen;
Bieght eens op; ha, ha!
Swyght doch van Jonghmans eer.
4.
Mons. Hoe vaert ghy, die met u pronckery
Geen Vryer weet te krygen
Aen u groene zy?
[p. 240]
luffr. Wat weet ghy ’t, segh Quibus, als ghy zijt?
’K meen dat sult ghy wel swijgen;
Wel ick barst van spijt.
Mons. Wie het ’et jouwe doentjes?
Och kom hier een reys,
Soo ick met drie vier soentjes,
Niet weer maeck de peys,
Soo schelt myn voor geen guyt.
Iuffr. Ick lach met al uw reden,
Wech met uw gesoen:
Loop, loop, laet my met vreden.
Wat is hier te doen?
Monsieur, ey scheyter Uyt.
W.S.
[p. 241]

PAYS-DEUNTJE.

Toon: Gebuurken ick brengh het u eens, &c.
1.
Mejuffer, ick brengh het u dan
Een glaesjen, op ons krakeelen;
Ey wilt het doch nemen an,
En laet he tu niet verveelen;
’t Is op de gesondigheyt van de pays,
Pays tusschen ons beyden,
Hey viva: Pays sal ons scheyden,
[p. 242]
2.
Iuffr. Monsieur, ’k weet van geen twist,
Myn lust oock niet te drincken,
Het isser maer tydt verquist,
’t Souw hier op ’t lest wel stincken;
Drinck op de gesondigheyt van de Prins,
Prins van onse Lande,
Lustigh dra; maeck leegh u handen.
3.
Mons. ’K heb met geen Prins te doen,
Ick salse t’uwer eeren
Uytdrincken: ’k machme spoen
Om s’allegaer om te keeren.
[p. 243]
Sie daer mee is ’t eerste roemertje leegh,
Nu soo volght het tweede
Hey viva, het derde mede.

SLUYTERTJE.

Hy heefter sijn dingen soo welle gedaen,
Van tintelare laisse faire moy.
Et caet.
[p. 244]

De Vernoeghde Minnaer.

Toon: La Fronde.
1.
Myn hartjen is vol vreughden,
Mijn zieltjen vol vermaeck,
Nooyt ick my soo verheughden,
Gelijck in dese saeck,
Als nu, nu mijn Engelin
Geeft hoop tot wedermin,
Nu sy mijn klacht haer ooren
Leent, en ’er na wil hooren;
Nu sy my toont, hoe dat men loont
[p. 245]
Een die van herten mint.
2.
Kus ick, sy rept haer lipjen,
En kust my vriend’lick weer.
Druck ick die roode tippen
’K en vindt geen tegenweer.
Knick ick, haer hoofje staet niet stil,
Maer tuyght haer soete wil.
Vat ick haer witte handen,
Sy sluyt my in die banden.
Raeck ick haer kin, sy lacht van min:
Dus leef ick nu in weeld’.
3.
Laet ick myn oogen stralen
By haren boesem in,
[p. 246]
En wil myn handt daer daelen,
Ten is wel niet haer sin,
Doch evenwel sy laet het toe
Dat ick myn luxt voldoe.
Wat kan men meerder wenschen,
Van Goden of van menschen,
Soo wordt myn min, van die ’k besin,
Nu ongeveynst beloont.
4.
Hanght my de tongh na ’t mallen,
Sy lacht met sulcke praet,
En weet oock soo te kallen
Met vriendelick gelaet.
Werp ick myn hoofjen in haer schoot,
Sy wort maer even root.
[p. 247]
Lonck ick, soo weet sy even
Oock sulck een lonck te geven:
Al wat ’k begin, is na haer sin;
Soo heusch is dese maeght.
5.
Waer vindt men soeter leven,
Als dat is, dat ick ly;
Wie souw geen vryheyt geven
Voor sulcke slaverny.
Waer vindt men soeter soet, als ’t soet
Daer my myn lief mee voedt:
Sy is het die myn sinnen
Streckt voor een doel in ’t minnen;
Ja dien ick sal, myn krachten al
Op-offeren voortaen.
[p. 248]
6.
Geen wijn sal mijn vermaecken,
Noch geen Verinis kruyt;
Niet als de soete kaecken
Van mijn gewenste Bruydt.
Geen jock, geen spel, geen boertery
En heeft meer vat op my;
Geen snaren, geen cimbalen
En kunnen my onthalen:
’K beklaegh de tijdt, die ick verslijt
In ’t afzijn van mijn lief.
[p. 249]

Τoon: Courant Labare.

1.
Ick kreegh laetst van mijn lief u mondt
Een soete kus, tot dempingh van mijn voncken;
Maer ach! ick ben in ’t vuur verdroncken,
En voel verswaringh van mijn minne-wondt;
Ja brandt in ’t leppen van de vocht,
Die op u donse lipjes was gebrocht;
Ick meende door dat voordeel mijne lusjes
Te boeten, maer
[p. 250]
U soete kusjes
Dubblen myn gevaer.
2.
Wanneer ghy heelt myn Rosanier,
De diepe wondt die my myn ingewanden
En ziel verteert, doet ghy my branden,
U Nectar blust als oly, ’t minne-vier.
Hoe sal ick dan, ey segh, bestaen?
U missend is het laes! met my gedaen;
Want ’k voel alre de droeve rampen nadren,
(Ha wreed’ gevaer)
Die ’t bloedt uyt d’adren
Van my tappen sal.
3.
En of ick schoon u soo geniet,
[p. 251]
Dat kan my lief, geen volle noegingh geven,
Een naeuwer bandt moet my doen leven,
Die kan, en sal eens eynden myn verdriet.
Een bandt, waer door ghy Engelin
Gebonden wort aen my, wen onse min
Elckaer omhelst, en sonder veynseryen
Al kussend’ kust ,
Dan is myn leyen,
En myn lust geblust.
[p. 252]

RAEDTSEL.

Vrinden die hier ommestaen,
Wilt eens na mijn Raedtsel raen;
En al die het raden kunnen
Sal ick het van herten gunnen.
’t Is een dievegh van de tijdt,
En een vrywillige strijdt.
’t Is de schipbreuck van een Koningh,
En het onweer van sijn wooningh.
’t Is een kortlick oorloghs-veldt,
En een pest voor menigh Heldt.
’t Is een eyndeloose kommeringh,
[p. 253]
En een gestadige slommeringh.
’t Is een troet’lend leeuwe-kindt
’t Wreedtste monster dat men vindt.
’t Opgepronckst’ en snootst’ op aerde,
Nochtans noodigh en van waerde.
Raedt nu Vrinden op je tijdt;
Maer let watter is geseyt:
En al die het raden kunnen,
Sal ick het van herten gunnen.
’t Is een Vrouw.
[p. 254]

DIDOS KLACHT.

Voys: Op de doodt van de Koning van Engelandt.
Ach groote Goôn! doocht dit u mogentheydt?
Dat trou dus wort verbroken, my tot straf bereyt
’K voel myn ziel meer branden,
Tot myn ondergangh als Dardaen,
Myn kroon bekladt, wat schanden,
Al myn glans moet nu vergaen.
Ha wreede helt, is dit u eer betracht?
Myn eer en kroon geschonden, my ten val gebracht.
’K haet nu Phaebus stralen,
Want myn glans verdwijnt, die soo schoon
[p. 255]
Door Konincklicke zalen
Schijnde van haer goude troon.
Nu is geschendt myn wytberoemde staet,
Cartagos Koninginne, die te gronde gaet
Door verliefde sinne,
Op een losse grondt die haest viel,
Onteerde Koninginne
Braeck vry uyt u droeve ziel.
’K laet hier ’t gesagh, de kroon en goude staf,
Ick wil myn leven eynden, ’k keer myn sin daer af;
’K wil Pluto versellen
In sijn duyster rijck, want ick haeck
By hem te zijn ter hellen,
’K laet Cartago hier de wraeck.
I.F.
[p. 256]

Op een
BRUYDEGOM en BRUYDT.

Een Bruydegom quam te bedt, en vondt de Bruydt gelegen
In ’t midden op haer rugh, de beenen wijdt van ien:
Hy vraeghde: Waer sal ick hier leggen? leght te degen.
Waer legghen, sey de Bruydt, dat sou een schaep wel sien.
[p. 257]

Van een ander Paar.

Klaas was den Bruydegom, en als hy quam te bed
Had sich de Bruydt aldaar te sitten neergeset.
Hy vraaghde, waarom sy niet neder was gaan leggen,
Ick sit, sey sy, en wacht op dat ghy my soud seggen
Hoe ghy my hebben wilt, oft dat ghy selver mocht
My leggen neer in ’t bed soo ’t u geraden docht.
[p. 258]

HERDERS-KLACHT

Courante Simple.
1.
Ach Roselind! hoe dus verblint
Dat ghy besint een die u niet bemint?
Hoe dus ontsint, segh Roselind
Dat ghy bemint daer men noyt liefde vindt?
2.
Hoe leeft, en sweeft ghy in mijn hert?
Hoe tegenstreeft ghy onse minne-smert?
En tart verwert de min die in
Mijn herte knaeght, en mint u Herderin.
[p. 259
3.
Dees klachten stort ick in der yl
Door kracht geport van Cypris minne-pijl.
Ay hoor! ay hoor! hoe dat ick ween
En breeck uw hert noch harder als een steen.
4.
Verquick my die geen asem schep
Als wasem dien ick uyt uw asem lep:
Soo wert helaas! mijn ziel verquickt
Die sonder asem in haer wasem sticht.
I.N.
[p. 260]

Op een mancke Poëet.

Bene conveniunt.
Hoe komt de naam en ’t werk van Iob so over een?
Sijn dicht gaat mank in maat,en hy aan ’t lincker been.
Meditando.

JOAN. BLASIUS, Advt.


[p. 261-262 = Latijn]
[p. 263]

La Gredelyne.

1.
Ick die op hof bancketten
Daer men Diana eert,
En joffers lof saletten
Heb dagelicks verkeert.
Ick die eertijdts plagh te schreyen
Als een minderjarigh kind;
Soo haest een maeght
My had mishaeght
Wil nu uyt ’t geselschap scheyen,
Daer de min de sin verwint.
[p. 264]
2.
Weg met dat malle hoetelen,
’t Is beter by Catrijn,
Dat meysje laat haar troetelen
By lichte mane-schijn,
Ia haar ooghjes qtaan qoo helder
Als een vlammend minne vier:
Toeback en bier
Vind men alhier,
En daar woont noch in haar kelder
Een tweede Venus dier.
3 .
Kom nu ghy noble basen
Met vollen beursen aen,
Wilt voor de deur niet rasen,
[p. 265]
Of ghy sult buyten staen:
Want sy schamen haar hanteringh,
Die men niet beschrijven mag,
En daermen sag
Hoe dat by dag
Ioffers drijven kappen nering
Daer houtmen ’s nachts gelag.
4.
Kom nu ghy jonge diertjes
Hebt ghy een wrong van doen,
Hier woonen minne-viertjes;
Is ’t om een sprong te doen
Men sal u geselschap halen
Daar men singt en springt en lacht
[p. 266]
Van d’Heere-gracht
Waer ghy na tracht
Maer ghy moet de sprong betalen,
Daer ’t vrongewijf op wacht.

La boure d’Artus.
Aen Ioffer N. N.

Segh, ick bid u, soeten Engelin
Hoe komt dat ghy niet en trout?
Of hebt ghy noch altijdt in uw sin
[p. 267]
Haest gedaen, dat langh berouwt.
Schep in uw jeught
Die soete vreught
En schuw dees eensaemheyt
’t Is maer verdriet
Gelijck ghy siet
Daer in ghy ’t leven slijt.
2.
Pluck het roosjen wijl het aerdigh is
Eer haer blaetjes vallen af,
Geef uw schoonheyt nu se waerdigh is
Eer uw lichaem daelt na ’t graf;
Het schoon gesicht
U niet verlicht
[p. 268]
Voor men ’t genot geniet:
Maer sal eer sijn tot meerder pijn
En oorsaeck van verdriet.
N. N.

Op joffer N. N.
Halfbloot geſchildert door I. D.

Mejoffer hoe dus naackt, of is de deught verwildert
Dat u Apelles sonder deksel heeft geschildert?
Uw vleesch staat hier te koop: ’t is dier ghenoegh te geef,
Dek vry dees borsten toe daar niemant sin in heeft.
I.S.
[p. 269]

HERDERS-KLACHTE
Over sijn Droom.

Nil nisi somnus amor.
Petit Altesse.
1.
Helaas! Wat droom quam dese nacht mijn sinnen
Ach! Cloris ach! ick moet u minnen
[p. 270]
Schoon dat uw sinnen sijn hart als steen;
Ick meende dat gy my de Nectar schonck:
Maer ach! vergift ick uyt uw lipjes dronck.
2.
O lieve droom, vermaeckster van mijn liefde
Vermaeck niet meer mijn min in soo een schijn:
Wegh Cypris die mijn schoot doorgriefde
En haer ontriefde door min vol pijn,
Ick mis mijn lief, ach! ’t is maer droom; ick mis
Mijn lief, en haer gedroomde beeltenis.
3.
Auroor moest ghy mijn vreughden wacker maken,
Benijdster die in ramp mijn blijschap staeckt,
[p. 271]
Sie hoe een Herders hert moet blaken
Wijl ghy gaet raken mijn droom, en maeckt
Dat Cloris dien ick kuste by een stroom
Geen Cloris is; maer een gedroomde droom.
I. Neuye.

La Moutarde Novelle.

1.
’k Sagh onlangs in ’t groene Haeghsche wout
By de schaduw van een dicke linden,
Hoe een joncker hadde sich verstout
[p. 272]
Om een joffers kousebant te binden,
En gingh sitten sachjes neer
Kuste hare lipjes
En met soete knipjes
Klom al tastend by haer knien,
Daer sy hem toen liet betien.
2.
’t Heertje, dat door ’t woelen van de min
Dee sijn leedjes al te seer verstijven:
Riep kom hier mijn soeten Engelin,
Wilme nu eens door uw hand gerijven;
En kom beurme sachtjes op
’k Ben door minnelusjes
[p. 273]
En de soete kusjes
Hier gevallen by u neer:
Maer hoe krijgt mijn krachjes weer?
M.D.


La Princesse.

PRincesse j’ay jugé
Que vostre humeur est changeante
Mais vouw n’avez obligé
Vous aves fait un autre amant
[p. 274]
(5) Qui vous paraist plus charmant
Et moy j’ay fait une amante
Qui maimera constamment.
[p. 275]

Aire Neuveau Italienne.
OF
Monsieur Lalande.

1.
            O Lieve Palladijn
                Uytverkoore maeghde ziel
[p. 276]
            Oorsaeck van mijn minne-hitte,
                Die mijn hert te beurte viel.
                Gun my waerde, kan het zijn,
                Dat ick noyt uw gunsten mis;
            Uwe gunsten te besitten,
                Is my mee rals ’t leven is.
2.
                    Schoon ick nu van u ben,
                Schoon ick dwael in ’t Haegsche Hof,
            Ick kan u doch noyt vergeten,
                En mijn liefde neemt niet of.
                Om uw deughden die ick ken
                Heb ick u als lief geviert,
            En het heeft my noyt gespeten,
                Dat ick uwen Dienaer wierdt.
[p. 277]
3.
                    Ghy zijt, die ick alleen
                Meer in al de werelt schat,
            Als het geldt en rijckedommen,
                Die een rijcke Kraesus had.
                Nimfje, ghy en anders geen
                Kan vernoegen mijne min,
            Laet uw mondt niet meer verstommen,
                Geef het Ja en neem begin.
4.
                    Ick vlucht, ach vreemde Maeght;
                Of toont my genegentheen,
            Ick veracht haer dart’le liefde;
                Ghy behaeght my, ghy alleen,
                Dickwils heb ick ’t u gevraeght,
[p. 278]
                Maer ghy noyt uw wil ontbloot,
            Doch, nu ghy mijn hert doorgriefde,
                Blijf ick d’uwe tot der dood.
5.
                    Ick die een jongelingh
                Leef in ’t quixte van mijn jeugt
            Slijt mijn dagen in veel smerten,
                In veel druk, en nimmer vreugt.
                Uyt mijn hert mijn hertje ging,
                Doen ik u mijn liefde gaf.
            Neem dan eens mijn eysch ter herten
                Of ick dael eer lang in ’t graf.
Meditando
JOAN. BLASIUS, Advt.


[p. 279]

Aen Catrijntjen, haer beroemende dat sy noch
Maeght was.

CAtrijntjen is noch Maeght, hoewelse slaept by Peter,
Als haer de Maeghdom quelt sy hechtse aen een veter.


Een Moeder, die haer Dochter volmaeckt roemde.

INdien uw’ Dochter is (gelijck ghy segt) volmaekt,
    Vrouw Moeder antwoordt my wie heeftse vol gemaeckt,
Haer misslagh of haer deught? sy die van u bemint is,
Is volgemaeckt: men seyt, dat sy alree met kint is.
Pulcenello.


[p. 280]

Op ’t
Deftigh Teeckenen en Klavecimbel speelen
van Rosanier.

GHy kunt (door een vergoode swier)
Naer ’t leven, aartigh op ’t papier
Het aartrijck trots Apelles malen;
Wanneer ghy met uw ving’ren slaat
De Cimbal naar Euterpes maet
Lockt ghy de goon uyt ’s hemels zalen.


[p. 281]

Rondeel,
Aen de Liefhebbers.

            LIefhebbers hier is ’t ent
            Van Kupidootjes Lust-hof.
                Ghy wert het haast gewent,
                Liefhebbers hier, is ’t ent;
            (5) Ai, neemt hier eerst uw lust of
                Eermen een ander sent.
                Liefhebbers hier is ’t Ent
            Van Kupidootjes Lust-hof,
I.v.B.

Continue
[p. 282]

REGISTER

[...]
Continue