Pieter Verloove: De steiloorige Egbert. Amsterdam, Gysbert de Groot, 1690.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton08331 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue

[p. 1]

STEILOORIGE

EGBERT,

OF

De Twee Ongelijke Broeders.

BLYSPEL.

[Vignet: Niet zonder vlekken]

t’AMSTERDAM.
By Gysbért de Groot, Boekverkooper op de Nieuwendijk,
tusschen de twee Haarlemmer-sluizen, in de
Groote Bijbel, 1690.



[p. 2: blanco]
[p. 3]

AAN DEN

LEZER.

WAarde Lezer, wy hadden nooit gedacht, dit ons Blyspel, door den druk gemeen te maken: maar de redenen die ons bewogen hebben het zelve te doen, zullenwe u doen hooren.
    Wy hadden dan, voor ruim een Jaar, de vertaling van dit Spel, zijnde l’Escole de Maris van Monsr. Moliere, van den Heer Vincent in handen gekregen, en het zelve berijmt hebbende, hem weêr overgegeven; om aan de Regenten der Schouwburg (waar van hy een geworden was) te vertoonen.
    Dit dan gedaan zijnde, en na ruim een jaar wachtens, heeft het den Heer Vincent belieft het zelve te laten rolleren; zonder onze allerminste kennis (schoon dat wy in die tijd verscheide malen by hem kwamen) onder een andere benaming, en onder de dekmantel dat het voor ’t zijne gerekent most worden. En den Heer beelde zich in dat hy ’er warelijk eigenschap aan hadde; want hy heeft als een kreupelen snyer, eenige bonte lappen op een anders kleed gezet, en een anders mantel met een andere bef voorzien, om hem voor des Eygenaars oogen onkenbaar te maken: beeldende zich lichtelijk in, dat hy met de naam van Jillis, in Egbert te veranderen, en een podegreu- [p. 4] ze Notaris daar in te voegen, het zelve een wondere fraaiheid bygezet hadde, hoewel dat wy dat aan ’t oordeel der kenneren laten.
    Voornamelijk, heeft hy onzes oordeels weinig verbetering met het verand’ren der naam, aan het zelve bygebragt; wijl hy die van de Twé Ongelijke Broeders, in die van Steiloorige Egbert verandert heeft: welke naam geen eigenschap altoos hier aan heeft, (of het most zijn dat dien goeden Heer het op zich zelve toegepast hadde) daar in tegendeel, de andere naam heel toepasselijk op dit stukje is, wijl dat het zelve van Monsr. Moliere uit de Adelphi of Broeders van Terentius getrokken is. Doch het is lichtelijk uit nood geschied, om dat het zelve by veele liefhebbers onder de naam van de Twee Ongelijke Broeders voor het onze bekend zou worden.
    Vorder, zou het wel kunnen zijn dat het zelve voor verbetert onder veele deur ging, want het is veel gemaklijker eens anders, als zijne eigene fouten te verbeteren. Wijl men gemeenlijk (’t geen den Heer Vincent niet ongewoon is) de splinter eerder in eens anders oog, als de balk in ons eigen kunnen zien, en wat kunst bestaat ’er dogh in eens anders stuk dus te mishandelen? want daar de fouten in bestaan, als men dat verandert, en het goede behoud, is waarlijk het stuk verbetert, des laten wy dan die eer, die op zulk een wijze te behalen is, van de kunstkenneren oordeelen.
[p. 5]
    Dogh mogelijk is het oogwit van den Heer Vincent geweest, den Armen hier mede te bevoordelen: en die eer te hebben, als het wel beslaagden, dat hy zulk een voordeel aan de Godshuizen bewerkt hadde. En als het (gelijk wel gebeuren kon) niet wel uitviel, het op onze hals te schuiven, en ’er zich dan van te ontslaan.
    Om deze redenen hebben wy dan dit ons Blyspel laten drukken, om te laten oordeelen van de kenneren, welke achting dat de Heer Vincent hier meê behaalt heeft; zijnde een man die reets zoo veel jaren onder het Konstgenootschap Nil Volentibus Arduum, geweest is: dat die, zeggenwe, zich noch met een anders dingen moet behelpen; en die met zulk een meesterlijk gezag de pen in een anders verzen durft zetten, als of zy daar alleen toe gevolmagtigt was. En waarelijk hy heeft van die gaven niet weinig van den Heer Pels over ge-erft; doch als men onpartydig zal gaan, men heeft van hem noch nooit zulke proeven gehadt van zijn bekwaamheid, als die, dien hy hier in tracht na te volgen. Want in Pefroen, en de gewaande dood van Joosje, blijkt zijn uitnementheid niet veel. Ja zelf den Dokter tegens dank, zou men mogelijk over dien zelven kam mogen scheeren, zoo niet de pen van den Heer Pels, de voornaamste çieraden daar in gebracht hadden. Doch wy zullen ons troosten dat wy het niet alleen zijn, die, van hem, in onze vaarzen mishandelt zijn. Want zelf zijn beste Vrinden, ja dat meer is, zijn [p. 6] Konstgenoten, heeft hy op die zelve wijs meê gehandelt.
    Dat wy deze naam van Steiloorige Egbert, hier boven an zetten, hoewel dat die (als wy gezegt hebben) weinig eigenschap met het Blyspel heeft, geschied, om den Lezer te doen zien, dat dit het zelve is, dat den Heer Vincent op zijn naam heeft laten rolleren.
    Vorders, Lezer, verzoekenwe dat gy deze Broeders, die, na datze als vreemdelingen hier gekomen zijn, en na zoo veel mishandelingen, dat gy die (want ze verdienen ’t wel dat men haar met oogen der ontferming aanziet) met een gunstig oog bestraalt. Vaart wel.

                                                                                    P. VERLOVE.

______________________________


VERTOONERS.

EGBERT,
VREDERIK,		 } twee Broeders.
MARGAREET,
JOHANNA,		 } twee Zusters.
EELHART, Minnaar van Johanna.
ROBBERT, Knegt van Eelhart.
FRANSYN, Meid van Margareet.
NOTARIS.
TWEE GETUIGEN.

        Het Tooneel is in en voor de Huizen van
                    EGBERT en EELHART.

Continue
[p. 7]

STEILOORIGE EGBERT:

OF

De Twee Ongelijke Broeders.

_____________________________

EERSTE BEDRYF.

EERSTE TOONEEL.

EGBERT, VREDERYK.

EGBERT.
HOor broer, al dat geteem, dat lellen, aan mijne ooren
Is lang genoeg: ik wil zo leven als ik wil.
            Leef jy na jou zin, en zwijg stil.
Want ziet ik wil, en zal, die taal niet langer hooren.
(5) ’t Is waar, jy bint een jaar of tien veur my geboren,
                En dat jy ook na alle schyn,
                Bint out genoeg, om wijs te zijn,
        Dat weet ik wel. maar wou je zwijgen,
    Want broêr ik wil jou lessen niet verstaan,
(10) Ik ben mijn* raadsman, en ik kan mijn zelf wel raân.
Zo ben ik en jy zelt mijn toch niet anders krijgen:
VREDERYK.
Maar elk belacht u.
EGBERT.
                            Wel. daar is niet aan,
Dat zijn maar gekken zo als jy.
VREDERYK.
                                                Ik moet bekennen
Gy spreekt beleeft.
EGBERT.
                            Al ’t is. ey zeg eens wat me scheeld?
[p. 8]
(15) En waar om lacht me? om dat ik ’t kwade alle af wil wennen?
VREDERYK.
U straffen aart is ’t die aan yder meest verveelt,
                U handeling vol zotte grillen,
En alles wat gy ziet dat dadelijk wilt bedillen,
                U kleding, en manier van dracht,
                (20) Die is ’t dat yder een veracht.
EGBERT.
’t Is waar, voor zeker, ja dat had ik niet gedacht:
                Ik most me na de mode kleden.
            Als gy doet, en versieren al mijn leden
Met kleren, die een man van wijsheid, maar belacht.
                (25) De hoed te zetten op drie haartjes.
            Heel Losjes, op een grote blonde pruik.
                Die ’t aangezigt, doet zien ter sluik.
            In plaats van knevels, bratte baartjes.
                En straks die trony, na die zotte zwier gestelt.
(30) Een das met gaten, die ruim sestig guldens gelt.
Een Kamezool, gestikt met goude, en zilvere bloemen.
Een rok met ployen, dat me een Vrouwen rok mach noemen.
    En mouwen, die de mouwen van een Smous,
                Beschamen: als zy in de sous
            (35) Gedoopt, een half pont vet verslinden.
                Al na dat duivels Frans Fatzoen.
                Een broek, die als men ze aan zal doen,
Door naauwten scheurt. en die in plaats van binden
        Word op de knie gerolt. en elken schoen,
                (40) Noch eens zo lang als ’t hoeft te wezen.
                Dan was ik van dat lachchen vry,
                Niet waar broêr? is ’t zo niet?
VREDERYK.
                                                              Voor my,
Ik kleed my als ’t gemeen; en zou voor opspraak vrezen
            Zo ik (als gy zijt) een pedant
        (45) Wou wezen. ’t is zo kwaad aan de eene kant,
            Als de ander; want men moet zig myen
[p. 9]
Zo wel voor ’t eene, als ’t aar. mijn oordeel is niet, om
Als los en dartel, straks die ydele Pronkeryen
                Te volgen: neen gants niet, ik kom
                (50) Zo ver niet, dat ik alle weken
Mijn kleed verwerp, en my weer in het niuw ga steken:
Of nijdig, dat een aâr zijn kleed veel netter staat.
                Maar zie Monfreer, men moet zig voegen,
                Om ons, en and’ren, te vernoegen;
(55) En blijven niet altijd hertnekkig, stuurs, en kwaad.
EGBERT.
Zo most ik doen als gy, en ’t grijse hair bedekken
Met zulk een swarten pruik, om dat ge u outheid schaamt.
VREDERYK.
Daar hoeft gy zo niet op te smalen, en mee te gekken,
Ik ga niet anders, als het my niet recht betaamt.
                (60) Maar gy, die tegens het betamen;
Een hoed van hoogten, als een boeren toren draagd,
                Gy zelv behoorde u eerst te schamen,
Dat gy mijne outheid my verwijd, dus ongevraagd.
                Gy die u boerse, en plompe leden,
                (65) Gaat met....
EGBERT.
                                        Dat ’s niet, of jy ’t veracht;
                Ik wil nou blijven by die dracht,
Gelijk mijn Grootvaâr, ja mijn Grootvaârs Vaâr, zich kleden.
                Ja tot jou spijt. wil ik nou dragen zulk een hoed,
                Dat my de kouw aan ’t hoofd gien hinder doet:
(70) Al staat het ouwerwets, daar is niet angelegen.
                Een Wambus, dat my sluit om ’t lijf.
                Een wyen broek. en voor de regen
Een korte Mantel, die de straet niet hoeft te vegen.
                En Schoenen, die my niet te stijf
(75) De voeten prangen, dat ik my nooit zel beklagen.
                En Broêr al die ’t niet graag en ziet,
                Die sluit zijn oogen, ’t raakt hem niet,
En hoe een yder lacht; ik zal het blijven dragen.


[p. 10]

TWEDE TOONEEL.

MARGAREET, JOHANNA, FRANSYN, EGBERT,
VREDERYK, MARGAREET tegen JOHANNA.

Ik neem die last op my, en zal ’t u Voogd wel vragen.
FRANSYN tegen Johanna.
    (80) Maar meugje dan gien menschen zien?
JOHANNA.
            O neen!
FRANSYN.
                        Gy hebt wel slechte dagen.
Tegen MARGAREET.
            Wel Juffrou ’t is ien ongemien
Geluck veur jou, dat jy by Vreryk, niet by desen
Geraakt en zijt.
MARGAREET.
                      Dat ’s waar.
JOHANNA.
                                        ’t Is wonder dat hy my
(85) Van daag niet op sluit, naar gewoonte.
FRANSYN.
                                                                    Jou sluiten? hy?
Hy mocht de droes!
EGBERT, tegen Johanna.
                              Waar heen? wat zel dit wezen?
            Waar ga je?
MARGAREET.
                              Wel wy weten ’t niet.
            Ik vroeg mijn Zuster, of zy heden
Met my, in de avond stont, haar iet wou gaan vertreden.
                (90) En zy....
EGBERT.
                                      Staat onder mijn gebied.
Ga jy vry daar ’t je lust, ik zal dat nooit niet stuiten.
Tegen JOHANNA.
Maar jy zo ’t jou belieft, blijft t’huis.
[p. 11]
VREDERYK.
                                                          Ey laat haar gaan
Daar ’t haar gevalt Monfreer, wat helpt dat op te sluiten.
EGBERT.
Ik blijf jou dienaer Broêr.
VREDERYK.
                                        Kunt gy dan niet verstaan,
(95) Dat me aen de Jonkheid....
EGBERT.
                                                  Die is zot. en gryze hairen
                Ook somtijds.
VREDERYK.
                                      Is zy by Margareet
                Dan kwalijk?
EGBERT.
                                      Neen ze: maar ik weet
Dat zy hier beter is, en....
VREDERYK.
                                          Maar....
EGBERT.
                                                      Hoor! al dat maren
Dat helpt niet. zy staat onder my, haar voogd,
                (100) En moet nu nae mijn Wetten leven.
VREDERYK.
Van haare Zuster, heeft men me ook die macht gegeven,
EGBERT.
Dat’s waar, en wat dat jy béoogt.
                Met haar zo wilt te laten lopen
Dat is mijn even veel. heur ouders die zijn dood,
                (105) En dat heur vader, ons gebood
Als voogd, of man, met heur te leven: ik wil hopen
                Dat jy ’t noch weet, maar ’t schijnd de tijd,
                U harsens al vry veel verslijd.
                Maar wil je hebben dat we leven
                (110) Gelyk het hoord, zo laat dan af,
Met jou berispen, ’k weet wat order dat men gaf
Aan my, doen ik....
[p. 12]
VREDERYK.
                              My dunkt....
EGBERT.
                                                  Daar is niet an bedreven
                Wat dat jou dunkt. en mijn dunkt meê
Dat jy zo gek bind, als ik imant toe zou wensen.
                (115) Jy laat Margriet by alle mensen,
Verkeren daer ’t heur lust, zy loopt van steê, tot steê,
                Om by dat jonge volkje te verkeren.
Zy pronkt er daaglyks op mit kostelyke kleêren,
                Na dat de mode is. ja hiel goet.
(120) Maar nimmer ly ik, dat dit ooyt Johanna doet.
                Die zal niet als op heilge dagen
                In ’t zwart gaan. in de week een kleed
                Dat slecht, en eerlijk is, maar dragen.
                En blijven t’huis, want dat je ’t weet,
                (125) Ik zal, als ik er meen te trouwen,
Haar tot een huis, en tot gien loopvrouw houwen.
                Nou moet zy als een dochter hoord,
                Op ’t huiswerk passen, linnen najen,
En somtijds veur er zelf, en veur my, kousen brajen.
                (130) Ook moet ze er wachten, niet een woord
                Mit andre vryers te staan praten.
En zonder my niet gaan; noch wand’len, langs de straten.
                In ’t kort, een mens is altijd zwak.
                Men moet et allerslimste vrezen;
                (135) Want zie, ik wil gien koekkoek wezen,
Zo lang als ik et noch kan myen, mit gemak.
JOHANNA.
Hebt gy dan reden om mijne eer verdagt te houwen?
EGBERT.
                Zwijg stil, en hoor eerst na mijn reên,
                Daar is niet zwakker als de vrouwen.
MARGAREET.
(140) Wel hoe mijn heer...
EGBERT.
                                        Juffrou, jy hoorden ’t ras na ’t scheen,
[p. 13]
Maar jy bint al te wys, ik mach niet mit je spreken.
MARGAREET.
                Ik ben na ’t schijnt by u verdacht,
                Van onbehorelijke streken?
EGBERT.
                Wel hoor! neem op mijn reden acht,
(145) Ik zel klaar spreken, jou bezoek doet heur ontstigten.
                En daarom, zo je jou maar wagt,
Ooit hier te komen. zel jy my hiel veel verpligten.
MARGAREET.
En ik zal ook aan u mijn mening kort, en klaar
                Doen horen. ik zou nooit die dwang verdragen,
(150) En zo gy ooit hier door mijn zuster zult behagen.
                Zo scheel ik wonder veel van haar.
FRANSYN.
Ja wel! dit ’s recht een werk van Turken, en Barbaren,
Die, zeggen zy, dat ook de vrouwluy zo bewaren:
Maar dat is ommers hier geen mode. lieve man
(155) Daar ’s niemand, die een vrou heur eer bewaren kan
Als zy dat zelf niet doet. vergeefs is al het sluiten,
De besten is een horenbeest, wanneer een vrou niet zelv heur driften komt te stuiten.
Want hier door wort men allermeest gedwongen, tot die kwade stukken.
En ik verzeker je, zo my ien man wou dwingen, en ik by hem was verdacht: het zou my niet mislukken,
(160) Om hem te maken....
EGBERT.
                                          Dommen bloet.
Zie in jou leerling, wat jou fraaije opvoeding doet.
VREDERYK.
                    Monfreer, gy moogt hier vry op letten.
                Dat zy gesproken heeft, is waar.
                Een vrouw bemind de vryheid: maar
(165) Door strafheid, kan men haar nooit na de reden zetten:
                Dan groeit hun kwaadheid des te meêr.
Geen stuurs gezicht, noch forse woorden,
[p. 14]
Heb ik gezien, dat ooyt een vrouw bekoorden,
                Men dwingt geen vrouwen tot haar eer.
(170) Als ’t hert niet goed is, en dat twe oneens gezinden,
                Zig door den huuwlijks band verbinden.
Of dat de vrouw, heeft in den man een tegenzin,
                Dan vind men geen oprechte min
En ik voor my, ik zal mijn nooit in d’echt begeven,
(175) Met die ik niet behaag: geen opzicht noch bedwang,
                Kan ooit een vrouw het spoor tot beter leven
Bevorderen.
EGBERT.
                    Ja ja, dit preken duurt vry lang.
VREDERYK.
                    Ook zal zy wel gelegentheden
                Uitvinden, om u te bedriegen. ja gewis
                (180) Daar is niets dat zo zeker is.
’k Zeg noch, dat nooit een vrouw, zal door de dwang betreden
Het spoor der deugd. want zy, zo dra als zy.
EGBERT.
                                                                      Tut, tut.
VREDERYK.
                                                                                    Voorwaar, gy moogt hier vry op letten.
Men moet al lachchende de jonkheid leren.
EGBERT.
                                                                    Ja.
Wat dat je zegt.
VREDERYK.
                        En zig niet dwars daar tegen zetten,
(185) Want anders geven zy daar lichtelijk weinig na.
Zo heb ik Margareet, haar plichten voor gehouwen.
De vryheid die zy zocht, die heeft ze altijd gehad.
En al wat zy begeert, durf ik haar wel betrouwen;
En ’t heeft my nooit berouwd, dat ik met haar dit pad
(200) Ben ingeslagen. ik wil haar geen vreugd ontroven,
’k Laat haar na ’t Schouburg, of na ’t bal gaan, daar ze haar tijd
[p. 15]
                Met vrolijkheid, en vreugd verslijt.
Ja ik geef aan haar noch daar boven
Van kleeding, strikken, en veel and’re snuistery,
(205) ’t Geen haar behaagt, ook is het zeker dat de Jaren
                Zijn ongelijk, van haar, en my;
Des stel ik in haar keur, met wie dat zy wil paren.
Want andersints, zo is het huuwlijk slaverny.
Maar zo mijn liefde, en zo mijn goet, haar kan behagen.
(210) ’k Zal als een dienaar, my voor hare goetheid dragen.
Zy kan my trouwen, of een ander, zo ’t haar lust.
’k Heb dat veel liever, als met haar steets ongerust
Te leven.
EGBERT.
              Ja zo zoet als suiker zijn jou reden.
VREDERYK.
                O ja! ik wil niet anders zijn.
                (215) Ik zal zo leven, dat men mijn
Niet kan beschuldigen, ooit van steiloorigheden.
EGBERT.
Zo zal ze u met de voet, fraay op het nekbeen treden.
Want als jy hebben wilt dat zy heur anders wend,
Dan is de vryheid, heur te diep in ’t hert geprent.
VREDERYK.
(220) Voor my, ze heeft de wil van altyd zo te leven.
EGBERT.
Wel word je zot, of dol, wat drommel schort je vent?
VREDERYK.
Komt zy dan tegens de eer, en wetten, aan te streven.
EGBERT.
Wel! als ze u trouwd! zult gy haar dan die vryheid laten?
VREDERYK.
Ja.
EGBERT.
      En zal ze dan noch dragen
(225) Al dit gezwier, mit al die kanten?
VREDERYK.
                                                              Is dat vragen?
[p. 16]
Ja toch.
EGBERT.
            En als ze u heeft tot man,
Zel jy er laten by al ’t jonge volk verkeeren?
VREDERYK.
Wel waarom niet?
EGBERT.
                            Om dat zy daar door niet als onnodigheden leeren.
VREDERYK.
Daar is niet aan.
EGBERT.
                            Zo zel jy haar dan altyd by dat leven laten?
(230) Schoon jy van yder wort bespot?
VREDERYK.
              O ja.
EGBERT.
                      Jy bint een ouwe zot.
Tegen JOHANNA.
Ga jy na binnen toe, en hoor niet na zijn praten.

DERDE TOONEEL.

VREDERYK, EGBERT, MARGAREET,
FRANSYN.

VREDERYK.
’k ZAl met geen achterdocht mijn geest bezwaren, neen:
Want alzo ’t haar gevalt, zal ik haar laten leven.
FRANSYN.
(235) Sinjeur, daar was niet aan bedreven,
Wiert hy ien horenbiest, het was niet meer als reên.
VREDERYK.
’t Is waar, ik weet niet wat my noch is beschoren,
Maar ’t is uw schuld wel, zo gy maakt
Dat ge als de stier, meê in de twalef tekens raakt:
(240) Want na ik merken kan, gy zyt daar toe geboren.
EGBERT.
O armen spotter! ik moet lachchen om die praat;
[p. 17]
Zie jy maar toe, een held van by na vijftig jaren.
MARGAREET.
Wel zo heer Vredrijk eenmal met my komt paren
Zal ik hem wel beschutten voor dat kwaat:
(245) Maar u, zo ik met u moest leven,
Kon ik onmooglijk daar geen zekerheyd van geven.
FRANSYN.
Men kroond gien openhertig man,
Maar ien jeloerse, als jy, die moest ien koekoek wezen.
EGBERT.
Ga vuilbek, uit mijn huis, ik kan
(250) Jou niet meer horen, ik zou vrezen....
VREDERYK.
Monfreer, onthou dat vry, vaar wel,
Verlaat dien aard.
EGBERT.
                            Ik wed dat ik ’t wel laten zel.
VREDERYK.
En die een vrouw, die hy bemind, tracht op te sluyten,
Doet als een beul, ’t is werk der guyten.
(255) Ik ben u dienaar, broêr.

VIERDE TOONEEL.

EGBERT alleen.

                                                JY mocht de drommel zijn,
Dat is een huisgezin, den een berooft van zinnen,
                Gaat zulk een jongen dier beminnen;
                En zy bemind hem weer. Veur mijn
                Ik weet niet hoe et kan geschieden,
(260) Zijn dienstboôn zullen noch in ’t end dien gek gebieden.
En mijn Johanna.... maar wy gaan nu op mijn land,
                    Daar zel het beter wezen: want
Heur zuster zou heur ligt van ’t pad der deugden stoten.


[p. 18]

VYFDE TOONEEL.

EELHART, EGBERT, ROBBERT.

EGBERT.
DIe les vergeten, die zy dikmaals heeft genoten;
Neen ik moet zorgen dat dit nimmer zal geschiên.
EELHART, tegen ROBBERT.
Zie daar die Argus, die met meer als hondert oogen,
Mijn Schone gade slaat.
EGBERT.
                            Is ’t niet bedroeft te zien,
                Een zotheid, die by oude en jonge liên
                Geduurig heeft een groot vermogen:
                Al die lichtvaerdig, en die ydele pronkery,
                    Dat acht ik maar veur zotterny,
’k Hou ’t met de zedigheid, ô ja daar blijf ik by.
ROBBERT.
My dunkt hy ziet ons noch niet groeten.
EELHART.
Zijn kwaat gezicht, dat staat wel licht aan deze zy.
EGBERT.
Ik ga op ’t land, daar zel ik niet dit kwaat ontmoeten.
Daar is men vry van zorg, daar leeft men dag en nacht
In stilheid.
ROBBERT, tegen EELHART.
                    Spreek hem an. waar na is ’t dat je wacht?
EELHART.
Mijn Heer.
EGBERT.
                    Wel wat is u begeren?
Wat zal... de droes... noch meer.. ey zie hoe zwiert dien hoed
Zo je iets wilt zeggen, ’k wil dat jy dat vaardig doet.
Die komplimenten..
EELHART.
                        Kon ik u na waarden eeren?
Doch u beleeftheid zal my licht verschonen, dat
[p. 19]
Ik stout, en onbeleeft, zo in u woning trad.
Ik steurde uw licht?
EGBERT.
                        Dat ’s waer.
EELHART.
                                    Maar Heer uw fraye reden?
En goet gezelschap, dat ik eerens waardig acht,
En wijl ik niets van u, als alle heusheid wacht,
                Kwam ik vrymoedig binnen treden.
EGBERT.
Wel nu?
EELHART.
                En vorder Heer, zie hier u dienaar staan.
Die zig gelukkig acht, als gy hem met uwe oogen
Bestraald.
EGBERT.
                Dat kan wel zijn.
EELHART.
                                        En die na zijn vermogen
U voor u buurschap, komt bedanken.
EGBERT.
                                                            Wel gedaan!
EELHART.
Hebt gy het nieuws gehoord, mijn Heer, dat ons op heden
                    Is meêgedeeld.
EGBERT.
                                    Dat raakt my niet.
EELHART.
                ’t Is waar, maar echter Heer; men ziet,
En hoord wel iets, dat ons niet raakt. mijn Heer de reden
Is dat nieuwsgierigheid...
EGBERT.
                                        Daar weet ik gants niet van.
EELHART.
’t Kan zijn. maar is’er dan niets dat u kan vermaken,
Waar slijt ge u tijd dan meê?
EGBERT.
                                                        Wel met mijn eigen zaken.
[p. 20]
EELHART.
                Gy hebt gelijk mijn Heer, ik kan
                Dat met geen ware reden laken,
                Maar speeld gy, als nu veel geschiet,
                Niet wel Piketten of eens Bruiten,
                Of verkeren.
Dat doet de tijd met groot vermaak passeren.
EGBERT.
                ’k Hou daar niet of ik speel gants niet.
EELHART.
’t Is niet veraghtelijk,
EGBERT.
                                    Wel dat hoeft ook niet te wezen.
EELHART.
                Maar Heer, de Geest eist somtijds rust.
EGBERT.
Dat’s waar.
EELHART.
                    Wat doet gy dan?
EGBERT.
                                            Wat slapen als ’t my lust,
                Of staan, of zitten, of wat lezen.
EELHART.
Heel goet mijn Heer.

ZESDE* TOONEEL.

EGBERT, JOHANNA, EELHART, ROBBERT.

EGBERT.
                        EY zie dat duivels groeten aan,
                Ik walg van al die hoofse streken.
tegen JOHANNA.
Wie gelt dat nou?
                        Hoe jou? wat doe je daar te staan?
Ga jy na binnen by jou werk?
[p. 21]
JOHANNA.
                                        Ik moet u spreken.
EGBERT.
                ’t Is wel.
tegen EELHART.
                                Ik kom zo daadlijk weer.
EELHART.
Ik zal wel wachten, haast u niet om my mijn Heer.

ZEVENDE TOONEEL.

EELHART, ROBBERT.

EELHART.
WAt dunkt u van dien gek?
ROBBERT.
                                            Ja Heer, wat zel ik zeggen?
EELHART.
Ach! dit ’s de hinderpaal, die in de weg, gaat leggen
Van mijn liefde.
ROBBERT.
                                Heer, ey vrees niet voor die gek.
Die’s licht te doeken, door den eene of andere trek.
                Want dit opsluiten tegens reden,
                Kan weinig baten, als een Vrouw
Met...
EELHART.
                Maar het is vier maanden reets geleden.
                Dat ik mijn ziels Voogdes, heb aangebeden!
En nooit gelegentheid gevonden, om mijn trouw,
                En liefden, aan haar op te dragen.
ROBBERT.
                Zo weet zy niet dan dat gy haar bemind?
EELHART.
O neen.
                Zie zie nu eens of gy een kans kunt wagen.
De liefde is listig, en gy bent geen kint.
[p. 22]
Had ik als gy geweest.....
EELHART.
                                    Gy spreekt als de onbezinden.
Hoe kon ik tonen dat ik haar zo teêr beminden?
ROBBERT.
                Het gelt, Heer, maakt een koppelaar.
Geef aan de meid wat, ô dan word jy ’t haast gewaar.
EELHART.
Daar is noch meid noch knecht in huis.
ROBBERT.
                                                            Wat zelleweken.
Maar zacht, daar komt hy. zwijg, hy mocht ons hooren spreken.

ACHTSTE TOONEEL.

EGBERT, EELHART, ROBBERT.

EELHART.
MYn Heer...
EGBERT.
                    Wel nou, zeg nou jou mening in het kort.
EELHART.
                    Mijn Heer, u zedigheid, en deugden,
                    Waar in ik my altoos verheugden,
                Die hebben my alleenig aangeport
                    Tot dit bezoek.
EGBERT.
                                            Is dat de reden?
EELHART.
Ja Heer. en zo ’t uw niet verveeld, dat ik mijn tijd
                    Hier somtijds wat met u verslijt:
                    En wijl dat mijn genegentheden,
Wel zouden strekken, om...
EGBERT.
                                    Ik zou jou dat niet raân.
EELHART.
Waarom mijn Heer?
[p. 23]
EGBERT.
                            Waarom? het staat my gants niet aan.
                Ik blijf jou dienaar. jy kent gaan.
EELHART.
Mijn Heer, ik wist dat niet, gy moet het my vergeven,
Dat ik zo stout hier kwam.
EGBERT.
                                            Daar is niet aan bedreven
Veur deuze reis.
EELHART.
                    Ik blijf u dienaar.
EGBERT.
                                                    Wel gedaan.

NEGENDE TOONEEL.

EGBERT alleen.

GA jy maar, borst, jy kent my mit jou hoofse zwieren
                    Gants niet vermaken: die manieren
Behagen mijn niet, al die mooyheid, acht ik slecht.
Maar dat bezoeken, kan ik zeker niet verdragen,
Dat is niet pluis. ik moet Johanna eens gaan vragen,
Of zy ook weet op welk een grond, dit zaakje legt.

Einde van ’t Eerste Bedrijf.

Continue
[p. 24]
TWEDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
EGBERT, JOHANNA.
EGBERT.
’k ZAl na hem toe gaan, om hem met die groet te zeegnen.
JOHANNA.
,,O hemel! wilt my toch met uwe gunst bejeegnen,
                ,, En geef goe uitslag aan mijn min.
EGBERT.
Zijn naam?
JOHANNA.
                            Is Eelhart.
EGBERT.
                                                Ja, ik ken hem, hy is in
                Dees buurt, nou onlangs komen wonen.
                Ha linkert! maar het zel jou missen, ’k zweert,
                ’t Is goet dat je ons zo haast jou inborst weet te tonen.
                Quam jy flus daarom? dat myn heert
                Niet veul, ik zel jou dat beletten.
JOHANNA.
,, Ach! ’t is zyn schult, indien ik mijne wetten
,, Niet volg gelijk ’t behoort.
EGBERT.
                                                Wat preutelje? nou ga
                Na binnen toe, waar wagt je na?

TWEDE TOONEEL.

EGBERT alleen.

                LAat zien? ja hier, hier moet ik wezen.
                Hoe of hy my ontfangen zal?
De duivel haal die stoep, ô die verbruste val,
[p. 25]
’k Vervloek die leuning, die zo ver komt uit te steeken;
’k Wou dat hy ze op zijn bed....

DERDE TOONEEL.
EELHART, EGBERT, ROBBERT.

EELHART.
                                MYn heer, het is my leet
Dat gy gevallen zyt.
EGBERT.
                                Mijn ook, maar dat je ’t weet,
                    Ik kom om jou te spreeken.
EELHART.
My heer?
EGBERT.
                Ja jou.
EELHART.
                        Ik ben gereet.
Maar, heer, is ’t mooglijk? kan ’t geschieden?
Dat my ’t geluk de hant komt bieden?
Dat gy my hier....
EGBERT.
                            Ik moet jou spreken, ik heb haast.
EELHART.
Maar zeker my?
EGBERT.
                        Ja jou. hoe? maaktje dat verbaast?
EELHART.
Ik ben verblijd, en voel mijn ziel heel opgenomen.
Door de eer die gy....
EGBERT.
                            Laat die daar ze is. ik ben gekomen...
EELHART.
                Mijn heer, tre in, ik bid, wel aan....
EGBERT.
                Neen, ik zal daar niet toe verstaan.
[p. 26]
EELHART.
Maar heer....
EGBERT.
                Maar heer, maar heer, ik zal niet verder gaan.
EELHART.
                Mijn heer, ik wil u wel vernoegen:
                Maar zekerlijk het zal niet voegen,
Op straat te spreken, ik bid tre binnen in ’t zalet.
EGBERT.
                Ja wel, je maakt me razende, met
                Al dat gezwier mag ik mijn hooft niet breken:
                Ik wil hier staande met je spreken.
EELHART.
                Mijn heer, ’t was zeer inpertinent,
                Dat ik u hier liet, ’t was verfoeilijk.
EGBERT.
                Jy bent een kwelgeest, zellement
’t Is onbeleeft, ja ik word moeylijk,
                Dat jy me....
EELHART.
                                Heer, zo ik het deê....
EGBERT.
                Zel jy mijn weigren op mijn beê
Te hooren? daar....
EELHART.
                            Ik blijv u dienaar t’allen tyen.
EGBERT.
                ’t Is overtollig, en ik haat
Al dat gezwier, dat jy miend dat u deftig staat,
                Dat ’s niemendal: en al die cermonyen,
                Die mag ik om mijn dood niet lyen.
EELHART.
                    Ik ben tot uwen dienst, mijn heer.
EGBERT.
Dat ’s duivels, weêr an die bewyzingen van eer.
Hier komt geen end an. maar! ey, laat het daar by blijven.
                Weet jy dat ik de voogd ben van
                    Een dogter?
[p. 27]
EELHART.
                                Ja, mijn heer, ik kan
Haar ook van aanzien.
EGBERT.
                                Wel, van haar wou ik jou spreken;
En wijl gy weet dat ik haar voogd ben, weet je dan
                Ook wel dat zy my kan behagen?
                En dat ik in het kort haar man
Zal worden? datze mijn gehoorzaamheid moet dragen?
En dat ze niemand aêrs bemind, als mijn alleen?
                Wel, weet je dat, spreek op?
EELHART.
                                                            O neen.
EGBERT.
Hoe, weet je ’t niet? ik zeg ’t jou dan, dat gy na dezen
                Heur niet zelt kwellen.
EELHART.
                                    Ik?
EGBERT.
                                    Ja jy.
EELHART.
Wie zey het u, dat ik haar lastig val?
EGBERT.
                                    ’t Is zy,
Die wel geloov verdient, en die ik wil geloven.
EELHART.
Wie of dat is?
EGBERT.
                    Zy zelv.
EELHART.
                                    Hoe, zy?
EGBERT.
                                                O ja. zy schat
De deugd door ’t waerdigste dat iemand ooit bezat:
                En jy zelt heur dat niet beroven.
                Het lonken van jou oog is wind;
Dies doet ze zeggen, dat jy heur vergeefs bemind.
EELHART.
Mijn heer, moest zy my dit door u juist laten weten?
[p. 28]
EGBERT.
Ja, en zy raad jou, lieve knegt,
Dat jy jou zinnen maar vry op een ander legt.
Geen mens heeft ooit heur hart, als ik alleen bezeten.
Ik ga: onthou wel wat ik aan u heb gezegt.
EELHART.
,,Dit zeggen doet mijn geest ontstellen.
EGBERT.
,, Hoe kijkt hy, na ik zie zel hem die tijding kwellen.
ROBBERT.
,, Na ik begrijp, heer, is die juffer gaauw van geest,
,, En zy bemind u; maar dat beest
,, Dwingt haar tot zijn genegentheden,
,, Dies speelt zy hem een part. maar, heer, hy ziet ons aan:
,,En ’t geen wy spreken zou hy ligtelijk verstaan.
EELHART.
,, Wel, laat ons dan na binnen treden.

VIERDE TOONEEL.

EGBERT alleen.
GA, ga, jy hebt hier al gedaan.
Hy staat verstelt, en... maar daar komt mijn uitgelezen,
Dat zoete bakkesje, hoe zedig staat heur wezen.

VYFDE TOONEEL.

EGBERT, JOHANNA.
JOHANNA.
,, IK vrees, dat Eelhart my door hem niet heeft verstaan.
EGBERT.
Wat zegje, bekje lief?
JOHANNA.
Hoe is ’t u dogh vergaan?
EGBERT.
Mijn zoetertje, ’t is met jou minnaar al gedaan.
[p. 29]
Hy logende in het eerst dat hy jou minden,
Maar neen, ik wist het uyt te vinden:
Want na dat ik het hem had uyt u naam gezeyt,
Heeft hy het mijn niet wederleyd:
Hy sel jou nooyt niet weer aanschouwen.
JOHANNA.
Durft gy u op zijn woord vertrouwen?
EGBERT.
Wel ja.
JOHANNA.
Ik niet.
EGBERT.
Waarom? wat is ’t dat jou belet?
JOHANNA.
Gy had u voeten van den drempel naauw gezet,
Wanneer ik achter uyt mijn venster lagh te kijken,
En dadelijk van verre een man,
Heel wel gekleed, met buygen, en met strijken.
EGBERT.
Wat zeghje? wat! sprak hy jou an?
JOHANNA.
Ja. en uyt Eelharts naam. gy kunt nu zelf vertrouwen,
Hoe ik ontstelt was.
EGBERT.
Souje niet,
Ontstelt zijn, liefstentje, jy ’t puykje van de vrouwen,
Daar jou zulk ongelijk geschied.
JOHANNA.
En onderwijl, dat hy zijn dienst my aan kwam bieden,
Gooyd’ hy een doosje in mijne schoot.
Waar in ik merkte, dat een brief was.
EGBERT.
Kan ’t geschieden
Dat zulke schobbers?... maar hoe snood,
Word nou de waereld.
JOHANNA.
En doe ging hy daad’lijk strijken.
[p. 30]
EGBERT.
Nou zel die guyt zijn valsheyd blijken.
Mijn hartje, jy bent waart, dat yder jou beklaagt,
Om al die parten, die jy van die schurk verdraagt.
Dit zijn de kunsjes die zy weten,
Waar meê de tijd, van die mesjeurtjes, word versleten.
JOHANNA.
Nu dwingt my de eerbaarheid, dat ik
Hem brief, en doosje, weer beschik.
Durvde ik ’t u vergen?
EGBERT.
Ey, daar is niet aan bedreven,
Kom geev jy ’t maar, ik sel ’t wel aan hem over geven.
JOHANNA.
Daar is ’t, zoo hy ’t my heeft gegeven, en bestelt
Het hem voor ’t weêr.
EGBERT.
’t Is goet. maar laten wy ’t eens lesen.
JOHANNA.
Ogh! doet dat niet mijn Heer, mijn eer die leed gewelt.
EGBERT.
Hoe! sou jou eer daer deur vermindert wesen?
JOHANNA.
Ja Heer, soo gy dit las. wierd ik hier door verdaght,
Want hy sou denken dat ik hem beminden
EGBERT.
Saght.
JOHANNA.
Een maagd die moet van zulks te lesen, of te aanschouwen,
Voor alle ding zig zuiver houwen;
En las ik het, hy sou my nog veel meer
Met brieven kwellen: en nu send ik het hem weer
Versegelt als het was.
EGBERT.
Dat is hier klaar bewesen.
Ik ga soo na hem toe mijn uitgelesen.
[p. 31]
JOHANNA.
De brief, mijn Heer, is u in hand:
Gy kunt hem, soo gy wilt, vry open breken.
EGBERT.
Holla! al sagjes, ik sel dat wel laten steken,
O neen, ik prijs jou groot verstand.

ZESDE TOONEEL.
EGBERT alleen.
SOo! dat gaat wel, mijn hart is heel vol vreugde,
Zy neemt vermaak in de eerbaarheid,
Zy breekt de brief niet op, dat zijn eerst deugden
Die Maagden passen, want zy volgt mijn les. al zeid,
Al scheld, mijn broer, op mijn manier ik leev geruster.
Zy scheelt geen kleintje, van heur Suster.
Nou dat ’s tot daar en toe, waar benje hier?

ZEVENDE TOONEEL.
EGBERT, ROBBERT.
ROBBERT.
MYn Heer,
Wat isser van u dienst.
EGBERT.
Geev dat jou meester weêr,
Zeg hem, dat hy voortaan het schrijven,
En doosjes senden, vry laat blijven.
Wat meent hy dat mijn liev iets om zijn dingen geeft?
Haar gramschap is hier door aan ’t koken
Geraakt: zy heeft nog doos, nog briev, niet opgebroken.
En doet hy ’t nog iens, ik weet wat hy te wagten heeft.


[p. 32]

ACHTSTE TOONEEL.

EELHART, ROBBERT.

EELHART.
WAt heeft dien gek nu weer bedreven?
ROBBERT.
Hy gav’ my dit mijn Heer, en zy dat al u doen
Vregeevs was, en dat zy u nooit gehoor zou geven.
EELHART.
De Juffer?
ROBBERT.
Ja.
EELHART.
Geef hier, dit geeft my goed vermaen.
Hy leest
Dees brief, zal u ligt onverwagt in handen komen,
En worden voor een stoutheit op genomen:
Maar, ik vind my hier in een stand,
Die my beweegd, te springen uit den band.
De vrees, dat ik in weinig dagen,
Mogt tegens dank in ’t huwlijk treen:
Doet my hier iets vrypostigs wagen.
Ik wagt u antwoord, of ge uit die gevaarlijkheen
My redden zult, of ik agt me anders reets verloren:
De tijd is nu by na geboren.
Denkt, dat twe harten, om elkanders leet begaan,
Zig moeten door een woort verstaan.
ROBBERT.
Mijn Heer, wat dunkje van die reden?
Die Juffer toont u haar verstand.
EELHART.
Voorwaar, ik prijs haar geestigheden,
En ik beseften nooit haar schranderheden, want
Ik droeg haar nooit genoegsame agting.
Haar groot vernuft, gaat boven mijn verwagting.
[p. 33]
ROBBERT.
Ai zagt, ey zwijg wat stil mijn Heer,
Ey zie! daar komt dien gek al weêr.
Wat droes wil dat plakkaat?

NEGENDE TOONEEL.
EGBERT, EELHART, ROBBERT.
EGBERT.
DAt’s goed, de Heeren Staten
Verbieden, door plakkaten,
De France waren in te voeren. ô dat ’s braav.
Nou sellenze ons niet meer met france modes kwellen:
In spijs, in ommegang, in spraak, nog als een slaav,
Ons in de kleren Wetten stellen;
En dusent andre grollen meer.
’k Heb dit plakkaat gekoft, om t’avond na den eten
Te lezen, want de tijd die moet tog zijn versleten.
Dat meer is, het verstrekt Johanna, tot een leer.
Geen Juffer zal haar aan die modens meer verbinden,
O neen, men zal nou wel bevinden.....
Tegen EELHART.
Maar, jy me Jonker, die mijn groet;
Jy selt door doosjes, nog door brieven,* og armen bloed,
Niet opdoen. neen jou moeiten is verloren.
EELHART.
’k Heb reets gezien, ik neem ’t in agt,
Dat niemant ooit die Juffer zal bekoren;
Dan hem, die haar van ’t noodtlot is beschoren.
Dies ik vergeevs haar gunst verwagt.
EGBERT.
Dat ’s regt, geen ander zel heur krijgen, wil ik zweeren.
EELHART.
Derhalven, heb ik afgeleid
De hoop, tot het bezit van haar bekoorlijkheid.
[p. 34]
EGBERT.
Jy hebt zeer wel gedaan, en bent een man met eeren.
EELHART.
Ik had het lang volbragt, indien ik had verstaan
Dat gy de Juffer wilde trouwen.
EGBERT.
Ja ik geloovt.
EELHART.
Ik zal voortaan,
Mijn Heer, my in gerustheid houwen.
EGBERT.
Jy hebt gelijk, dat ’s wel gedaan.
EELHART.
Ik zie wel, dat ze u kan behagen.
Maar, wijl dat ik om u dees smart ly: gun my de eer
Datr gy een beê, van my, wilt aan haar overdragen.
Gy zult my voor altoos verpligten Heer.
EGBERT.
Wat is die beê! zeg op, laat horen.
EELHART.
Dat ge uit mijn naam, zegt aan haar die my kon bekoren,
Dat mijne min, tot nog blijvt zonder vlek.
EGBERT.
’t Is wel.
EELHART.
En dat ik nooit had in mijn zinnen,
Hare eer te kwetzen maar, haar euwig te beminne
Doch dat gy ’t my belet.
EGBERT.
Ik zel.
EELHART.
En dat mijn keur, die ik heb vry gehouwen,
Niets wenste, als haar door de echt te trouwen.
EGBERT.
Heel goet.
EELHART.
En dat ik haar bemin,
[p. 35]
Maar heer, om u alleen draag ik mijn lot geduldig.
En acht nu aan u ontzag, en haar verdiensten schuldig.
EGBERT.
Heel wyzelijk gezegt, ik ben verblijd: en in
Een korten tijd, zel ik dit an heur overdragen.

TIENDE TOONEEL.
EGBERT, JOHANNA.
JOHANNA.
WEl benje daar, heer?
EGBERT.
Ja. maar ik moet hem beklagen,
JOHANNA.
Hoe dat?
EGBERT
Wel hoe! hy ziet zijn hoop vergaan,
Om dat jy brief, noch doos hebt opgedaan.
Maar hy verzogt my, dat ik an je zou verklaren,
Dat hy nooit had gedogt, als jou deur de egt te paren.
Veurwaar, het is een eerlijk man:
Die na de wareld weet te leven,
En die, zo tamelijk, elk weet het zijn te geven.
JOHANNA.
,,Dat dunkt me ook dat men in zijn wezen speuren kan.
EGBERT.
Wat zeg je?
JOHANNA.
Dat ik hem moet haten,
Zo gy my regt bemind, zult gy ’t hier niet by laten.
EGBERT.
Zijn goede zeden...
JOHANNA.
Daar hy alles heeft bestelt,
My tegens wil en dank te schaken, met gewelt.
Is dat zo goet?
[p. 36]
EGBERT.
Neen, dat is kwaad,
JOHANNA.
Zou ik dat lyen?
O hy bedriegd u, gy geloofd zijn veinzeryen.
EGBERT.
Ga heen,* en vrees niet, want in ’t kort
Zel jy je van hem zien ontslagen:
JOHANNA.
Zo ik hem langer moet verdragen,
Of in het minst van hem beledigt wort,
Zal ik het met gedult....
EGBERT.
Jy moet je wat bedwingen,
Ik ga voort heen, en zel hem kleinder leren zingen,
JOHANNA.
Zeg dat zijn moeiten dog onnodig wezen zal,
Dat hy ons niet meer werk hoeft op te leggen,
Of dat men hem een ding, tot twee maal, hoeft te zeggen.
EGBERT.
Ja, ja, ik zel ’t wel doen.
JOHANNA.
Maar gy moet boven al
U tonen, heftig kwaad te wezen.
EGBERT.
Ja schaepje, jy hoeft daar niet veur te vrezen.
Ga jy maar heen.
JOHANNA.
Wel ik verwagt u daadlijk.
EGBERT.
Ja.


[p. 37]

ELFDE TOONEEL.

EGBERT, alleen.

                DAt ’s een Juweeltje van de Vrouwen,
Ja ik mag op heur deugt, met regt een kerk doen bouwen.
Ja wel! wat bin ik ook gelukkig. maar holla.

TWAALFDE TOONEEL.

EGBERT, EELHART, ROBBERT.

EELHART.
MYn heer, wat jaagt u hier?
EGBERT.
Ha! durf jy dat nog vragen?
Jou zotte parten, daar jy ons meê plaagt.
EELHART.
U plagen?
EGBERT.
Ja, en zo ’t meer beurt zel ik an de schouwt gaan klagen.
EELHART.
Stel u te vreên, mijn heer, ik zal.....
EGBERT.
Stel u te vreên!
Met die pispraatjes, stuur jy mijn gestaag weêr heen.
EELHART.
’k Zeg met fatsoen....
EGBERT.
Is dat fatsoen, dat jy jou zaken
Zo durf beschikken, om heur deuze nagt te schaken.
EELHART.
Wie zeid dat?
EGBERT.
Zy. en dat jy nou veurtaan jou rust
Zult laaten.
EELHART.
Is het waar? dat zy ’t my maakt bewust?
[p. 38]
EGBERT.
Hoe twijfel jy? ik zel heur by je laten komen,
Zo heb jy ’t dat uit heur, en uit mijn mond vernomen.

DERTIENDE TOONEEL.
EELHART, ROBBERT.
EELHART.
IK sta verwondert om al ’t geen hy my verhaald!
ROBBERT.
Mijn Heer. die gek word fraai betaald.
Door heur bedrog... maar zagt.

VEERTIENDE TOONEEL.
EGBERT, JOHANNA, EELHART, ROBBERT.
JOHANNA.
HOe! zijt gy reets bewogen?
Dat gy my leid daar ik hem moet gedogen?
EGBERT.
O neen! dat is ’t niet; maar hy acht
De tijding niet, die ik hem bracht.
Hy meenden dat ik zulks, heb uit mijn duim gezogen.
Daarom, is mijn verzoek alleen
Dat jy ’t hem zelv zegt, zie, dan weet hy ’t van ons tween.
JOHANNA tegen Eelhart.
Ik, die u door hem, mijn geheimen liet ontdekken,
Kunt gy dat noch in twijfel trekken?
EELHART.
Mejuffer, ’t geen dien Heer my van u heeft gezeid,
Maakt my verwondert: ’t hart vol van verlegentheid,
Ik twijfelde eerst, doch heb nu een besluit genomen.
Alle u bevelen na te komen.
Mejuffer, sta my toe dat ik
Mijn hart aan u verklaar. ’k zal u een ogenblik...
[p. 39]
JOHANNA.
Neen, Heer. dit tegenstaan moet gy u niet beklagen,
Ik liet mijn Voogd, aan u, mijn mening overdragen.
Mijn wil is dat gy die betracht,
Dies neem dan op mijn reden acht.
Ik zie twe mannen vor mijne oogen,
Ende een heeft wonder groot vermogen,
Want mijn genegentheid wil dat ik de een verkies.
Tot man, en zonder tijdverlies
Voeld zig mijn hert, hier toe genegen.
En de andre, voor zijn valse deugd,
Heeft nooit als haat van my verkregen.
Ik ben, in ’t byzijn van den een, geheel verheugd:
Ja hy alleen kan my bekoren,
Dan wert mijn hert, in vreugd herboren.
En moest ik leven met den andre, ik sturf van rouw.
’t Is reets genoeg betoond, wie dat my kan behagen,
Gy die ik liefden toe zal dragen,
Maak alles vaardig tot de trouw.
Op dat ik eind’lijk word van deze dwang ontslagen.
EGBERT.
Jy zelt, in ’t kort, jou wensen zien vervult,
Mijn lammetje, neem wat geduld.
JOHANNA.
Ja dat is ’t middel dat my vry
Kan maken, van mijn slaverny.
Ik spreek te stout, maar in dit opgesloten leven,
Werd my die vryheid licht vergeven.
EGBERT.
O! dat is niemendal.
JOHANNA.
’k Sta van verheuging stom,
Dewijl ik hier aanschouw mijn rechte bruidegom;
Mishaagd u dit ook?
EGBERT.
Neen. ik wil jou graag verschonen.
JOHANNA.
Dat hy dan zorge draagd, zijn liefden my te tonen.
[p. 40]
Ik zie te lang mijn droefheid aan.

Johanna neemt de hand van Egbert om die te kussen, onderwijl steekt zy haar hand achter Egbert om, die van Eelhart gekuscht werd.

EGBERT.
Daar, neem, en kusch mijn hand.
JOHANNA.
Geen man kan my bekooren
Als gy:
EGBERT.
Ik mag niet meer jou zuchten hooren,
Mijn hart, mijn troosje lief.
EELHART.
Ja, ik heb u verstaan,
Mejuffer, ’k zal u van die minnaar voort ontslaan.
JOHANNA.
Heel goet, want ik kan hem onmogelijk gedogen:
EELHART.
’k Zal u behagen, waar ik kan, na mijn vermogen.
EGBERT.
Och, och!
JOHANNA.
Verstoor u niet om deze reên, mijn Heer.
EGBERT.
O neen! maar ik zal alle dagen
Zijn staat, en ongeval beklagen.
U haat is al te groot.
JOHANNA.
Noch meêr,
Zal ik hem haten, want ik heb wel dubb’le reden,
Ik heb verdriet genoeg van hem geleden.
EELHART.
Eer dat de dageraad, tot driemaal, is vergleden,
Zult ge uw verlost zien van u haat.
JOHANNA.
Vaar wel.
[p. 41]
EGBERT.
Het is me leet, dat ’t jou zo kwalijk gaat.
EELHART.
Neen Heer, ik zal my niet bedroeven,
Dewijl Mejuffer hier rechtvaardigt onze twist.
Een van beiden, heeft zich na het schijnt vergist.
Vaar wel. my zal geen troost behoeven.

VYFTIENDE TOONEEL.
EGBERT, JOHANNA.
EGBERT.
MYn lief, terwijl de tijd, dat ik je tot mijn vrouw,
Gelijk ’t gezeit was, hebben zou,
Gestelt was over veertien dagen.
Laat dat op morgen zijn, is ’t jou behagen?
JOHANNA.
Op morgen!
EGBERT.
Zwijg, ik weet wat u te rug doet gaan,
Je wenst reets dat het was gedaan.
JOHANNA.
Maar...
EGBERT.
Laat ons binnen gaan, en samen
De dag, van onze trouw beramen.
JOHANNA.
O liefde! liefde! geef me raat
En uitkomst, in deez’ droeve staat.

Einde van het Tweede Bedrijf.

[p. 42]
DERDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
EELHART, ROBBERT.
EELHART zijn degen aan doende, en twee pistolen in zijn zak stekende.
KOm Robbert, haast u, ’k moet_er nu een kans na wagen.
ROBBERT.
Waar na, mijn Heer?
EELHART.
Hoe! is dat vragen?
Ik moet Johanna nu, het geld dan wat het geld,
Verlossen uyt haar droeve kerker:
Want, hoe dat hy haar houd in zijn gewelt
Met op te sluyten, noch is mijne liefde sterker.
ROBBERT.
Ja kom, wy moeten die jaloerse en gekke vent
Bedriegen.
EELHART.
Maar ik vrees.
ROBBERT.
Al weêr dat ouwe vrezen.
Waar vrees jy voor?
EELHART.
Wel dat zy al in slaap zal wezen,
En zegh, hoe kan men haar dan spreken?
ROBBERT.
Ik beken ’t
Jy bent voorzichtig, dat jy al die zwarigheden
Voor af bedenkt, maar weetje niet
Dat een verliefde ziel niet slapen kan?
EELHART.
Met reden.
Want dat bevind ik aan mijn zelve nu.
ROBBERT.
Zy ziet
[p. 43]
Dat werk eens aan, en zy, zou zy dan beter slapen
Als jy, mijn Heer? jy bent rechtschapen
Verlievt, want een verlievde kan
Zich zelv’ niet troosten; ô! die an
Die slaverny eens raakt...
EELHART.
Wie komt daar binnen loopen?
Stont dan de deur in ’t voorhuys open?
ROBBERT.
Dat weet ik niet.
EELHART.
Wie is daar?

TWEEDE TOONEEL.
JOHANNA, EELHART, ROBBERT.
JOHANNA.
IK
Mijn heer.
EELHART.
Hoe zijt gy ’t zelv Mejuffer? ag! de schrik
Heeft my zoo veel niet, als de vreugd de spraak benomen.
Gy zijt zijn handen dan ontkomen.
Mejuffer, en ik zal genieten het geluk
Van de allerschoonste, en ’t puik der vrouwen.
Die my het harte eerst bragt in druk,
Door haar gezigt, om die te trouwen.
JOHANNA.
’t Is waar mijn heer, ik heb my in
U huis, door noot geparst, begeven.
Ik heb hier iets vrypostig in bedreven,
Maar Egbert, die mijn zinnen na zijn zin
Wou dwingen, heeft my tot een daad bewogen,
Waar door ik van mijn pligt most gaan.
EELHART.
Het is mijn schult, dat ik most doen, hebt gy gedaan.
Gy hebt u voogt gestraft, maar niet bedrogen.
Ik ben beschaamt, en durv mijne ogen
[p. 44]
Naauw opslaan wijl gy my hier door mijn schult verwijt.
JOHANNA.
Mijn heer, verzuimen wy geen tijd,
Ik durv my op u deugd verlaten,
Maar aanstonts zal mijn voogd hier wezen.
EELHART.
’t Zal niet baten
Voor hem, ik sturv eer duisentmaal.
Als u te missen, en ik zou hem eer doorstoten.
JOHANNA.
Het is mijn voogd, mijn heer,
EELHART.
En zulk een snood onthaal,
Komt dat een voogd toe? om....
JOHANNA.
Gy zult mijn smart vergroten,
Verhaal dat niet, ik ben zijn dwinglandy
Ontvlugt, en nu...
EELHART.
Hoe kwaamt gy vry?
JOHANNA.
’k Was naauwlijks na u toe getreden,
Wanneer hy my ontmoete op straat,
En vroeg my, warom ik zo laat
Op straat was, denk eens welk een schrik my door de leden
Kwam schiete? ik most my dan bedienen van ’t geval.
Mijn zuster, die was op het bal.
Dus had ik niet veel werk hem wijs te maken,
Als of mijn zuster u beminde, en my
Verzogt had, in mijn kleed by u te raken.
Hy zegt dan, laat haar uit mijn huis gaan, zulke zaken
Behagen my niet, hoe durvt zy
Een ander als mijn broer beminnen? schone streken.
Is dat die Juffer daar mijn broer geen agterdogt
Van heeft, voort laat haar weg gaan, ik verzogt
Dat hy haar dog niet aan zou spreken
’t Geen hy beloovde, en meende dan
Als ik weer uitging, dat mijn zuster an
[p. 45]
Kwam treden, dus heb ik die kans hem afgekeken.
Hy is voort na zijn broeder toe gegaan:
Dewijl hy meent dat Margareet dit heeft gedaan.
EELHART.
Mejuffer?
JOHANNA.
Ey mijn heer, haal zonder wagten
Dog een Notaris, en getuigen hier.
EELHART.
Ik zal
Mejuffer. Robbert, ga, gy moet u vlijt betragten.
Haal die Notaris die hier by
De deur nu woont, en zeg dat hy
Met twe getuigen, hier moet wesen.
En laat hem agter in, eer dat haar voogt hem ziet.
ROBBERT.
Ik zal mijn heer, maar slaapt ze nou of niet?

DERDE TOONEEL.
EELHART, JOHANNA.
EELHART.
HEt is dan waar mijn uitgelezen?
Gy hebt u zelve dan gered uit u gevaar.
Wy waren bezig om ons klaar
Te maken.
JOHANNA.
Als me een vrou wil dwingen
En haar die dwang verveelt, zy zal
Wel middel vinden, om haar dwingeland te ontspringen.
EELHART.
Mejuffer, ’t schijnt dat ons ’t geval
Begunstigt. wat heeft niet mijn hart geleden,
In die vier maanden, dat ik u bemind heb; en
Hoe veel maal, heb ik u met zugten aangebeden:
Maar laas! geen middel ooit gevonden, door de pen,
Of woorden, u mijn min te ontdekken.
Ik volgde u wel waar hy u leide, en mijn gezigt,
Daar had gy wel uit kunnen trekken,
[p. 46]
Hoe ik my aan u hielt verpligt,
O ja, mijn droeve, en treurende, ogen!
Betoonden dat zy door de glans
Van u twe zonnen, willig bogen.
Maar wat ik deê, ik kan althans
Mijn hart, als ’t was, u niet verklaren.
JOHANNA.
Mijn heer, gy hoevde ’t my niet verder te openbaren:
Ik zagh, wijl dat gy my zoo volgde waar ik was,
Dat gy me u hart scheen op te dragen.
Maar ach! ik waag meer, als een maagd behoort te wagen.

VIERDE TOONEEL.
EELHART, JOHANNA, ROBBERT.
ROBBERT.
MYn heer, daar quam ik net van pas.
Hy stond op ’t uytgaan.
EELHART.
Wel! waar hebt gy hem gelaten?
ROBBERT.
In de and’re kamer.
EELHART.
Goed, maar word daar niet gescheld?
JOHANNA.
Daar zal mijn Voogd zijn, met zijn broeder.
EELHART.
Hoe? ontstelt
Gy u?
JOHANNA.
Laat ons geen tijd met praten
Verzuymen, ’t schijnt of noch de vrees mijn hart
Bekneld.
EELHART.
Hou moed, wy zien een end van onze smart.
Hoe zal men ’t verder overleggen?
JOHANNA.
Kom gaan wy maar, ik zal ’t u zeggen,
Daar word al op gedaan, ik hoor ze komen:
[p. 47]
EELHART.
Zegh
Dat zy hier wachten.
ROBBERT.
Ja ik zal, ga jy maar wegh.

VYFDE TOONEEL.
ROBBERT, VREDERYK, EGBERT.
ROBBERT.
EY heeren, zoo het u believt; tree binnen;
Mijn heer die zal hier by u komen, wacht
Een weynigh.
VREDERYK.
’t Is heel goet.

ZESTE TOONEEL.
VREDERYK, EGBERT.
VREDERYK.
DUs in de nacht
My op te kloppen? wat meugt gy beginnen?
Schoon dat gy ’t zegt monfreer, ’k geloov het egter niet.
EGBERT.
Jy hoevt _et ook niet te geloven,
Ik wil die vreugd, jou niet ontroven,
Maar hoe onnozel zel jy kijken, als jy ziet.
VREDERYK.
Hoe zou het mooglijk zijn, daar ik haar van mijn leven
Geen woord, of reden, tot misnoegen heb gegeven.
Die alles wat zij had gedaan
Of doen wou, nimmer zogt te stuiten,
Die als zy uit wou gaan; ’t zy in de stad, of buiten,
Haar dat altijd heb toe gestaan.
’k gav na haar eige keur haer kleeren.
En al het geen zy kan begeren.
Ook om een man na hare zin,
En haar heumeur, te mogen trouwen.
[p. 48]
EGBERT.
Ja dat is waar, jy hebt haar ook niet in
Jou huis, gelijk als ik, gehouwen,
O al die strafheid, die is kwaad.
Men kan met zagtheid haar veel beter ’t harte trekken.
Die dwang maakt ons by haar gehaad.
Die vrouwen opsluiten dat zijn gekken.
Al dat opsluiten, strekt heur tot verderv. niet waar?
Een vrouw moet vry zijn of zy kan niet rusten,
Dan worden zy het minst bestreden van kwa lusten.
Zy moeten op het bal gaan, daar
Zy vrolijk leven. jy kant daar niet teugen streven,
Het zijn jou eigen réden maar
Ik loov zy danzen ook al koddig met _er byen,
Had ik jou raad gevolgt, ’k zou ook wel zoo bedyen.
VREDERYK.
Maar zeg mijn eens de regte grond,
Ik kan hier hoofd, nog stard aan vinden.
Spreek eens te degen uit u mond.
Hoe weet gy, dat zy zigh aan Eelhart wou verbinden?
Het kan onmogelijk geschiên.
EGBERT.
Geloov jy ’t niet? ik heb ’t gezien,
Ik word nog dol met al...
VREDERYK.
Dan moet gy ’t my verhalen,
Gy doet niet als te schempe en smalen.
EGBERT.
Wel hoor! Johanna die zey dat heur suster in
Heur kamer was, ik vroeg wat heeft ze _er mee in ’t zin,
Doe zey zy, dat Margreet u wou van nagt ontvlugten,
En bad met smeken, en met zugten,
Dat zy heur als Johanna mogt verkleen,
Op dat zy Eelhart zo beminden;
En Eelhart meer zin in Johanna had, na ’t scheen;
Dus ging zy in die schijn, voort heen
Na Eelhart. is niet fraay? hoe of zy ’t uit kon vinden?
En twijfelje? ik heb heur zelv daar in zien treên.
[p. 49]
VREDERYK.
Is ’t mooglijk?
EGBERT.
Ja dat is gebleken,
Mijn lieve ouwe man, hoe heb jy uitekeken.
Een maagt van vijventwintig jaren, zou
Jy noch gaan trouwen, tot jou vrouw.
Wat of jy meent, dat jou die zou beminnen?
Wegh gryze gek, je mist jou zinnen.
VREDERYK.
Al zaghjes an, jy spreekt verkeert.
Monfreer, dat gekken niet en grijzen,
Dat kan men wel met u bewijzen.
EGBERT.
Ja Gek wat an, ik weet dat mijn jou scha niet deert,
’k Wou om geen hondert dukatonnen,
Of jou Margriet, die had het werkje dus begonnen.
Wie is nou ’t best van tween geleerd?
De een schuuwt de vryer, als de adderen, en slangen.
En de aêr zoekt list, om hem nog in heur strik te vangen.
VREDERYK.
Ag de ongetrouwe.
EGBERT.
Klaag nou wat,
Dat zel wel helpen, maak maar dat
Heur eer hersteld word, om heur Zuster
Die myn zel trouwen, help ik dit
Bevord’ren: ’k was aars vry geruster.
Wy moeten maken dat hy die haar nu bezit,
Heur vorder door den egt moet paren.
Want ik geloof niet dat jy haar
Nog zoekt te trouwen broeder, daar
Ze een ander mind, jy moet jou eer altoos bewaren.
VREDERYK.
Neen, neen, ik zogt haar niet als met heur wil*
Te trouwen, en ik zal my niet beklagen.
Dat zy een ander meer genegentheid kwam dragen:
Maar dat zy ’t aan my niet gezegt heeft.
[p. 50]
EGBERT.
Zus! zwijg stil.
’k Hoor imand.

ZEVENDE TOONEEL.

NOTARIS, VREDERYK, EGBERT, GETUYGEN.

NOTARIS.
ZO gy dit wilt tekenen, mijn heren,
Zo zie ik alles afgedaan.
Zy zijn vernoegt, en hebben toegestaan
Elkaar te trouwen, is dit uw begeren?
EGBERT.
Wat zeg je broer, behaagt het jou?
NOTARIS.
En Eelhart heeft daar toe zijn woord gegeven,
En, met zijn eigen hand, deez’ letters onderschreven;
Dat hy die by hem is zal houden tot zijn vrouw.
EGBERT.
Laat zien.
NOTARIS.
Daar heeer, gy kunt het lezen.
VREDERYK.
Wel nu de Dogter?
NOTARIS.
Die is by hem, en zy zegt,
Als dit zal ondertekend wezen,
Dat zy hier komen zal.
EGBERT.
Dat ’s regt,
Zy hoeft heur dat niet eens te schamen,
Zy deê heel wel, en gants niet tegen het betamen.

ACHTSTE TOONEEL.

EELHART, EGBERT, VREDERYK, NOTARIS, en GETUIGEN.

EELHART.
MYn heeren, niemand zal haar uit
[p. 51]
Mijn huis oit krijgen, als met mijn, of met zijn léven.
EGBERT.
Wy zellen jou zo niet weer streven,
Trouw jy ze liever, en laat zy nou zijn de bruid.
EELHART.
Gy weet wie dat ik ben, mijn middelen, en schatten,
Geloof ik weet gy: en mijn pligt
Heb ik u reets getoond, gy ziet voor u gezigt
Mijn eigen hand.
EGBERT.
Ja tog, wy kunnen dat wel vatten.
Jy hebt gelijk. Egbert stil. hy meent dat hy Johanna heeft
,,Dien armen bloed.
EELHART.
Gy kunt dit schrift dan onderschrijven
VREDERYK.
Wie is het Margareet mijn heer?
EGBERT.
Stil zeg ik.
VREDERYK.
Maar...
EGBERT.
Maar vraag niet meer,
Laat hem maar in zijn wezen blijven.
VREDERYK.
’k Wil weten of...
EGBERT.
Maar wees te vreên.
VREDERYK.
Ik zal...
EGBERT.
Maar kan je dan niet zwijgen?
Daar speuld de drommel meê.
VREDERYK.
O neen,
Want...
EELHART.
Gy zult haar niet uit mijn handen krijgen,
Ik heb Johanna’s trouw, en zy
Heeft weer de mijne, daar moogt gy u vry na zetten:
[p. 52]
Mijn heeren, daar is tusschen my,
En haar, geen oorzaak dat gy ’t huw’lijk kunt beletten,
Schoon dat gy ’t al beletten wild.
VREDERYK.
Maar broêr, hy zegt...
EGBERT.
Zwijg stil, dit is maar tijd verspild.
Ik zal ’t jou daad’lijk wel ontdekken,
Laat ons dit huw’lijk, maar voltrekken.
Wy staan het toe dat gy haar trouwen zult, die in
Jou huis gekomen is, en net de weg kon vinden.
Wat zegje? is ’t zo niet na jou zin?
EELHART.
O! ja mijn heer, zo wel van my, als mijn beminde.
NOTARIS.
Met die bepaling heeren, kan
Dit werden in het kort besloten.
En gy mijn heer, gy moet u van
’t Gezag van voogd met een ontbloten.
EGBERT.
Heel goed, nou teiken eerst, wel aan.
Nou zel het op een lachen gaan,
De eer is aan jou
VREDERYK.
Wat zal dit wezen?
EGBERT.
Kom teiken jy dan, zel ik teikenen.
VREDERYK.
Ik weet
Niet wat dit wezen zal, gy spreekt van Margareet,
En hy van de ander,
EGBERT.
Daar hoeft jy niet voor te vrezen,
En of ’t Johanna is of niet, dat ’s even veel,
Mag jy ’t niet lyen?
VREDERYK.
Ja.
EGBERT.
Dan is _er geen verscheel.
[p. 53]
Ja wel, ik vat het niet, zie daar, daar is ’t.
EGBERT.
Laat kijken.
EELHART.
Nu gy, mijn heer.
EGBERT.
Dat komt zo naau niet.
EELHART.
Neen gy moet
Ook tékenen.
EGBERT.
Og armen bloed,
Daar is ’t geteikend, nou zel eerst jou slegtheid blijken.
NOTARIS.
Wy kmen aanstonds weêr.
EGBERT.
Heel goed.
NEGENDE TOONEEL.
VREDERYK, EGBERT.
VREDERYK.
WEl nu, hoe zal ik dit begrijpen?
EGBERT.
Og broêr, daar hoef jy jou verstand niet toe te slijpen.
Heb ik jou niet gezeid, dat zy zig in de schijn
Gekleed heeft, van Johanna, kan ’t nou zijn
Dat jy ’t vat.
VREDERYK.
Maar hoe zou hy niet beter weten,
Dat was te dom, hy word van my zoo niet versleten.
EGBERT.
Wel nou, jy zelt het zien, dat weet jy ’t eerst te regt,
Maar zie daar komt ze, heb ik nou ook wel gezegt?
TIENDE TOONEEL.
MARGAREET, VREDERYK, EGBERT, FRANCYN.
MARGAREET.
MYn heer, men zey my dat....
[p. 54]
VREDERYK.
Most gy my dus belonen?
Kost ge op geen andre wijs aan my u afgunst tonen?
Heb ik zo lang als gy by my geweest heb u
Mishandeld, dat gy nu dus schuw
Vor my zijt? zeid ik niet dat gy ’t zoud openbaren,
Met wie gy beter waard genegen, om te paren?
En nu verwerpt gy my? ja zonder ’t minste woord
Te zeggen, gaat gy by de geen die u bekoord?
’k Heb nooit getragt u als mijn broer doet te bewaren
Dog ik beklaag niet dat ik u zoo zagt
Gehandelt heb, ô neen, dat agt
Ik goet, het heeft in my nooit geen berouw gebragt,
Maar my te honen, en te haten,
Die u altijd heb toe gelaten,
Te leven na u zinlijkheid,
Dat spijt my, dat gy my nu zulk een loon bereid,
En ik verdiende ook na mijn oordeel,*
Dit loon niet met altijd te zorgen tot u voordeel.*
MARGAREET.
Hoe, wat is dit, mijn heer? ik kwam
Hier om dat ik in huis vernam,
Dat uwe broeder my beschuldigde, u dee weten,
Dat ik by Eelhart was. maar denk ik kan
Zo ras u goedheid niet vergeten.
En niemand zal my ooit beletten, u tot man
Te kiezen, van een ander, walg ik van;
En om te tonen, dat ik u alleen beminden,
Op morgen, zullenwe ons in ’t huwelijk verbinden.
VREDERYK.
Monfreer, hoe komt dit met u reden over een.
EGBERT.
Ey hoor dat schoontje, kom jy heden
Dan eerst in ’t huis van Eelhart treden?
MARGAREET.
Ja.
EGBERT.
Zeg jy ja? en ik zeg neen.
[p. 55]
MARGAREET.
Ik kwam, wijl dat ze in huis my zeiden,
Dat gy hier heen gegaan waart met u beiden.
Maar wie heeft u zo fraay mijn vryen afgemaalt?
EGBERT.
Jy hebt op ’t bal gedanst? maar jy en Eelhart zamen,
En wat balet of dat geweest is, kan men ramen.
VREDERYK.
Is dat nu fraay, dat jy dus smaald,
En schempt, op Margareet haar leven?

ELFDE en LAATSTE TOONEEL.
JOHANNA, EELHART, VREDERYK, MAR-
GAREET, FRANCYN, ROBBERT,
NOTARIS en GETUIGEN.

JOHANNA.
MYn Zuster, wilt het my vergeven,
Dat ik uw eernaam tot beschutzel nam; gy weet
Dat ik geperst wierd door mijn leet,
En onverdragelijke plagen:
’t Is waar, u voorbeeld, most my strekken tot de deugd,
Maar ’t lot onthaald my met verdriet, en u met vreugd,
Des dwong de nood my dit te wagen.
EGBERT.
De Duyvel haal, het is Johanna, zellement,
Die Lichtelooy, die Hoer, die heeft mijn dus bedrogen.
VREDERYK.
Al zachjes an, Monfreer, gy bent
Te haastig kwaat, gy zag haar heengaan voor uw oogen,
Dat ’s geen bedriegen.
JOHANNA.
Neen, ik zal
Mijn niet ontschuldigen, voor u, uw eerloos sluyten
Is de oorzaak, dat ik dus ver buyten
Mijn pligt ging; des is ’t ongeval,
Dat u nu over komt, uw maar alleen te uyten.
Ik most, als een slavin, mijn tijd verslijten.
Dog heer, ik ben u geenzints waard,
Wijl dat mijn deugd doch niet met de uwe evenaart.
[p. 56]
EELHART.
Mijn Heer, mijn grootste vreugd is dat ik mijn beminde,
Nu mag ontfangen van uw hand.
FRANCYN.
Ik wist hem zeker niet veel beter uyt te vinden,
Die trek was goed, dat is geen schand.
MARGAREET.
Ik weet niet of die trek veel prijzens kan behalen,
Maar de al te hoogen nood, maakt haar van afspraak vry.
VREDERYK.
’t Is waar, broêr, ’t is een spijt, wanneer men zoo hoort smalen,
Maar, denk dan eens hoe dat met my
Behaagden, doen...
EGBERT.
’t Verstand is mijn benomen,
Och! ik word dol, wie zou ooit dromen
Van zulken ontrouw? och, hoe snood
Beloond zy mijn, daar ’s geen bedrog zo groot,
Als die vervloekte Hoer daar heeft bedreven,
Dat varken! ja ik had voor haar mijn leven
Wel opgezet, ik had die hand
Voor haar, als ’t wezen most, wel in het vuur verbrand.
Elendig, die voortaan zich op een vrouw verlaten.
De beste is waardig om te haten,
Zy zijn geboren tot een geessel voor de man,
’k Vervloekze, en ik verlaatze dan.
En wensch heur zamen, dat zy veur den duyvel varen.
ROBBERT.
Goed! goed!
VREDERYK.
Hy zal noch wel bedaren,
Wy zullen hem wel wat bedwingen.
EELHART tegen de NOTARIS.
Ga maar heen,
Ik zal u wel te vreden stellen.
NOTARIS.
Heel goed, mijn Heer.
ROBBERT.
Dat is het loon van ’t vrouwen kwellen,
Want zy ontspringen ’t in ’t gemeen.

Einde van ’t laatste Bedrijf.

Continue

Tekstkritiek:

vs. 10: mijn er staat miju
p. 20: ZESDE TOONEEL. er staat ZETSTE TOONEEL.
p. 33: brieven, er staat brieveu,
p. 49: met heur wil hier ontbreekt een stukje tekst; er staat me wil
p. 54: oordeel, er staat oordeel.
p. 54: voordeel. er staat voordeel,