Jelis Noseman: Hans van Tongen. Herdruk, Amsterdam 1660
Eerste druk: Amsterdam 1644.
Uitgegeven door dr. J.A. van Leuvensteijn, Vrije Universiteit Amsterdam.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton06326 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een
asterisk. De fractuurletter is in een aparte kleur weergegeven.

Continue
[fol. A1r]

J. NOSEMANS

HANS VAN TONGEN,

OF

Kluchtige Toover-liefde.

Op het Spreeckwoort,

   

Die soeckt te snoepen in de Echt,
Wert dickmael qualijck afgerecht.

Gespeelt op d’Amsteldamse Schouwburg.

[Vignet: Perseveranter]

t’ AMSTERDAM,
By Jacob Lescaille, Boekverkooper op de Middeldam, naast de
Vismarkt, in ’t jaar 1660.



[fol. A1v]

PERSONAGIEN.

HANS VAN TONGEN,
LICHTHART,		 } twee Schilders.
HAESJE, vrou van Philip.
GIERTJE GORIS, vrou van Hans van Tongen.
MARRY MONCKJES, een out Besje.
PHILIP, man van Haesje.

Continue
[fol. A2r]

HANS VAN TONGEN,

OF

Kluchtige Toover-liefde.


Hans van Tongen.

    INdien de liefde blint was, gelijck de ouwe wyve seggen,
    Soo souse mijn, die nu siende ben, dus niet gevangen leggen:
    Want had ick mijn oogen gesloten doen ick dit vroutjen sagh,
    Soo waer ick soo haest niet verlieft geworden, och! desen dagh,
    (5) Dit uurtje, is mijn soo qualijck bekomen,
    Dat ick ben of ick van de aerd was op-enomen.
    In mijn jonckheyt, doenme aerdige Truytje soo geweldigh na liep,
    Onse Petemoey-deuvicx*-nicht, en kreunden ickme niet, watse riep,
    Noch hoese mijn vleyden, met woorden uyt het beste vaetje:
    (10) Doen docht ick kijntje, neury al voort, jou schort een praetje,
    Ick weygerje ditmael, mijn lust niet anje, ick wil geen vrou;
    Dat ick dit nou oock soo bedencken kon, daer mijn ’t niet willen wel te pas komen sou,
    So waer ick luckigh: maer hoe! mijn oogen wierden van een hemels vyer ontsloten,
    Doen sy haer verweende lonckjes op mijn schoot, och! ick worden over-goten
    (15) Met sulcken vreemden soetigheyt, dat ick niet weet waer ick ben,
    En hoe ’k hier quam, en of ick Hansje van Tongen mijn eygen selfs ken.
    Hoe seele-weeckes komt ien dat hittigh minnen oock bekruypen,
    ’t Is aers noch aers gelijck ien dief inde nacht, die komt sluypen,
    Omje rijckdom en u vryheyt te steelen, tot datje niet en behout;
    (20) Maer wat duysent suyckerde erten, ick bin immers getrout,
    En dan kan ick mijn liefde met eeren gien ander geven,
    Of ick sou in Luysefaers huys-boeck raecken, en al mijn leven
    Een bol-wurm dragen, want die eens steelt is altijdt een dief:
    Wat, een vijgh mit die malle achterdocht, ick heb Haesje lief,
    (25) En selder een deun sien mee te krijgen al soutme berouwen,
    Jae al sou mijn wijf, en ick, noch soo de tooren van Babel bouwen:
    ’t En ken niet schaen; en of Heerom seyt, die quaet doet vaert inde hel,
    Sy maecken ons soo wat wijs, want selver doen sy ’t wel:
    Ick wil ’t Quakers geloof voortaen ter herten nemen,
    (30) En swagerlijcke gemeenschap gebruycken: wech, wech, met bestevaers temen,
    Ouwe kost word men sat, maer ’t soete nieuwe niet.

Lichthart.
Lichth.   Wel sie, daer staet den uyl, wat of hem is geschiet?
    Hoe nu mijn groote maet, wat schortje weer te droomen?
Hans.   Ja Lichthart, ick kantje niet seggen, mijn is soo wat aengekomen.
[fol. A2v]
Lichth.   (35) Wat is ’t, een poplecy? of hebje de duyvel gesien?
Hans.   Het is soo ’t een of ’t aer, gantsch bloemendal, ick mien
    Hadje hier strack geweest ghy souter je hemt om verkoopen,
    O ’t was sulcken nickertje, men souwer mee in een helletje loopen.
Lichth.   Ick loof niet datje een vrou-mensch meent.
Hans.   Ghy slaet de spijcker op sijn hooft:
    (40) Een menschen hart is geen backstien. Lich. Benje van u sinnen berooft!
    Wel Hans, hebje gien wijf? Hans. Jae ’k, en tot mijn leetwesen.
Lichth.   Krijght dit de Schout inde neus, waer me selje de breuck genesen?
    Begint dat werck niet, want het is al te leelijck gedaen.
Hans.   Leelijck of niet leelijck, ick meender hier soo menigh staen,
    (45) Die niet vies en sijn alsser soo maer wat liefs mach gebeuren,
    Dat noch al fijne mannen willen wesen, och, hoe hiet souwenser aen peuren,
    Quam ’t maer eensjes slaeghs; doch Lichthart, binje trou,
    Ick selje als een vrient op-biechten, en noemen de vrou,
    Dieme soo drommelachtigh begeerlijck maeckt, dat ick het niet langer aen kan leggen.
Lichth.   (50) Ick ben soo dicht als een gate-betiel, kan jy swijgen, ick sal niet seggen.
Hans.   Flus, soo ick om water gingh, soo komt hier Haesje gegaen,
    Dat lieve lammetje, ick besachse, en sy keeckme soo vriendelijck aen,
    Dat mijn, dat’s nou alliens, sulcken bekooring overquam, gelijck of al mijn leden
    In een stiene pylaer veranderden, van boven tot beneden,
    (55) Mijn geest vloogh op die tijd, ick weet niet waer, om een hoeck,
    Ick was te yselijck ontstelt, en wat ick socht, of wat ick soeck
    ’k En vind mijn verstant niet weer, ick loof het moet sijn getogen
    In haer lieve in-gewant, door heur gebenedijde oogen.
    Wil ick dan mijn wijsheyt weer hebben, soo moet ick voor alle ding
    (60) Haer schoonheyt te kennen geven wat een hart-vangh datme beving,
    Doen sy me betoverde; meugelijck salse dan dit troostelijck woort seggen,
    Och Hansje ick hebje geest, en voelse inme leggen!
    Kom haeltser weder uyt: gort Lichthart, had jyse gesien,
    Se was as ien lely, die roos van Jericho, men macher met recht eere bien,
    (65) Gelijck een santinnetje; daer nae ginckser om-keeren,
    En trad de deur in, och docht ick, nu gaet mijn sonne-schijn hem verneeren
    In een slagh-regen, dat starretjen, dat het blincken maer begon,
    Dat doock, ghelijck een Clipsis in de Maen, of in de Son.
    O speciael wistje hoe vleysig dat ik om mijn hart ben, ghy soud seggen en dencken,
    (70) Soo die wellustigheyt langh duurt het sal sijn sinnen krencken:
    Het is ofme met een stock het binnenste in mijn lijf hiel omroert,
    Ick loof niet ofse kon Ocus bocus, dat sy mijn dus heeft vervoert.
Lichth.   Wel schaemtje, ’t Heerschops wijf! ghy sult voorseker maken
    Dat wy, in korten tijdt, uyt al dit werck geraken,
    (75) En waer krijgen wy dan weer aer? het beschiet toch niet veel
    Voor ons, die maer uyt-hang-borden, en tappers deuren schilderen: de pinceel
    Wort nou soo gemeen dat de minste kladder wel een meester wil verstrecken,
    Daer sullender ten lesten soo veel komen datm’er kack-huysen me sullen decken,
    En jy stelt het noch dus leelijck op het wilt.
[fol. A3r]
Hans.   (80) Igort word ick eens Euverman van het Schilders gilt,
    Ick sel die onnoosele baesjes wel aers nemen te quellen,
    Ick souwer by de vijfmenten een meester-stuck op gaen stellen,
    En die dat niet en dee gelijck ’t van ons worden begeert,
    Die souwe wy seggen, reyst met de Heer van Gent, ’t is best datje noch leert:
    (85) Ick wed om een vries-oortje daer souwer soo menigh niet komen;
    Maer evenwel, ick ben verlieft, en heb het so puur-steken op-genomen
    Dat ick’er niet uyt-scheyen kan. Licht. En so het Philippus dan hoort,
    Soo hebje al groot geluck dat hy jou niet op staende* voet vermoort:
    Jae dat Hansje voor-open noch leefde hy lietje ruynen of kapoenen.
Hans.   (90) Dat is geen swarigheyt, als ick haer maer mach soenen,
    Al quam Heyntje-man met sijn pick-stock, soo wasser geen noot:
    Och, om jouwent-halven, mijn alder-liefste lief, en sal ick noch doot,
    Noch kyven vanme wijf, noch al de orlementen niet vreesen.
Lichth.   En doe jy ’t dan, soo meughje dencken datje ontrou selt wesen.
Hans.   (95) Ick segh noch, haddense alle houte neusen die ’t doen, en kreegh ick’er oock ien,
    Soo souter niet om achter-blijven, als ’t maer kon geschien:
    Daerom weetje eenigen raet, soo laet my niet verlegen.
Lichth.   Wouje van mijn een koppelaer maecken? hadje dat gheswegen,
    Soo sou ’t niemant geweten hebben, maer nou hebje mijn te dapper onteert.
Hans.   (100) Och, weetje eenigen raet, ick selje geven watje begeert?
    Ghy sijt al vry wat argh, en je weet veel vreemde slagen.
Lichth.   Ick mach de geck voort helpen. Maer als ickje kom vragen
    Om u vrou te leen te hebben, selje dan al sijn gereet?
Hans.   Jae dat beloof ickje, duympjen op, is dat geen grooten eed?
Lichth.   (105) Maer Hans, dese saeck is vry al wat te schromen,
    Want ick kan wat duyvel-jagen, en door tovery most het by-komen,
    En ofje dan wat leelijcks saeght, souje oock sijn vervaert?
Hans.   Geen sorgh, ick ben rechte voort byloo van aert,
    Dat soo de picke mijn sagh hy sou verby passeeren,
    (110) En dencken deze veugel is te heet, twee vuren kunnen menkaer niet deeren:
    ’t Is best dat ick kaes koop daer is geen bien in,
    En soeck een aer, hoo je weet niet wat man dat ick nou bin;
    Daerom weetje wat raet, soo laet mijn niet verlangen?
Lichth.   Wel als ’t wesen moet, soo mostje mijn tavont een vleer-muys gaen vangen,
    (115) En brengense aen mijn huys, dan selje daer eens sien
    Wat voor geheyme kracht door mijn al kan geschien:
    Al was Haesje als een pylaer, soo salse niet konnen laten
    Of geven jou haer liefde. Hans. Wat meughje oock al praten,
    Heb ick dan sulcken bevalligheyt? Licht. Ick selje een briefje geven en dat sel het doen,
    (120) Ick weet het wis gy krijgt wel duysent soentjes en dat voor een soen.
Hans.   Gort broertje, is dat seker? Licht. Ghy sult het soo bevinde.
Hans.   Beloofje mijn dan dat ick mijn schoone, moye, brave, wel-beminde,
    Tot mijn wil sal hebben? Licht. Ick heb het eens geseyt,
    Maeck slechts u dingen klaer, ’k heb hier te lang verbeyt,
    (125) Ick gae weer nae ons werck, en sal te nacht op-passen.        Binnen
Hans.   ’t Is wel; en ick sal sien een Vleer-muys te verrassen:
[fol. A3v]
    Maer hoe raeck an, dat ick eens by Jan-baes ging dat is toch een gast,
    Die versien is van snorrepypen, daer hy meer als op sijn Aptekerswinckel past;
    O die vent isser oock te mal mee: laet sien, of ick eens ging leggen
    (130) Mijn hooft op een luyffel, of op een pot-huys, want ick heb wel hoore seggen,
    Dat die dieren garen in ’t ruygh nestelen; schijt, schijt, ick weet beter raet,
    Een raegh-bol aen een stock gebonden, en loopen tavont laet
    Sien of ick ’er een knappen kan; ghy vryers het sijn niet die vliermuysen,
    Dieje ’s avonts inde uyle-vlucht loopt vangen, in eenige huysen,
    (135) Of inde Kalver-straet, of ontrent den Dam, dat sijnse niet die ick meen,
    Want die ick soeck die byten wel, maer d’aere maken ongesonde leen.         Binnen.
Hans, met een Vyool in de hant, de Vleer-muys
gevangen hebbende.
    Ick heb hem al, sey de man, en hy ving een rot op een onbequame stee:
    Wat het mijn dit dier al moeyten gekost, maer wat ick dee
    Ick sprack niet, en slachten de luy die om beevaert peuren;
    (140) Doen quam mijn een sacreerde droncke boer steuren,
    En riep, sie, sie, die man het een sinjeurs hooft op sijn stock, dat’s soet,
    Ick docht, immers is een boer geen mensch als een aer, gantsch bloet
    Seyd hy, nou moet het waer sijn dat Kees Jan Tooten Klaes mijn het verslagen,
    Dat de heerschippen om de moyigheyt duske ruyge dingen dragen:
    (145) Daerom loof ick dat Dirck Truyen Jan mee vande hoogheyt is,
    Want die draeght een bonte muts, van ’t beste, soo ick gis;
    Gort huysmans-seuntje swijght, seyd ick, of ’t selje berouwen,
    Hy deed’: ick docht oock begin ick hier te touwen,
    Soo word ick licht Getucht door een heylige wegh,
    (150) Daerom is ’t best dat ick mijn haestigheyt wat neer legh,
    Mijn lust niet te woonen inde grimmende Leeuwen,
    ’t Moeter niet goet sijn, om dat de bed’laers, die ’er nae toe gaen, soo leelijck schreeuwen;
    En ’t is oock seecker, dat de kale vechter soo wort begeert,
    Datse Sinte Raspijnis in sijn Klooster vry kost en slapen vereert.
    (155) Nou, met vallen en opstaen quam de man te Roomen,
    Soo bin ick oock ten lesten aen dit dier gekoomen,
    En eer ick het mijn tovenaer breng, vind ick voor al geraen,
    Dat ick een Mallebade voor mijn liefjes venster speelen sal gaen.
    Hier dunktme dat het is, och! al mijn leden beven,
    (160) Ick krijgh een koors op men lijf; hoe! selme nou de moet begeven?
    Dat was niet ridderlijck, neen, ick selder gaen onder singen met een moet,
    En komtse dan veur, sprekense an, met een eerbiedige groet.

Hy singt, en speelt, dit naevolgende.
                                I.
      ’t HAesje hoeft niet meer te loopen,
    Nu sy selfs den jager aen
    (165) Hare banden weet te knoopen,
    Dat hy moet gevangen gaen:
    Want die haer siet, ontkomt het niet,
    Maer blijft als ick in groot verdriet.		                                 II.
      Haesje wilje gaen uyt jagen,
    (170) ’k Sal u minste dienaer sijn,
    En u wilt wel helpen dragen,
    Hoorenbeest, of schuw Konijn:
    En lustje dan, wat van de man,
    Van my ghy alles krijgen kan.

[fol. A4r]
                                III.
      (175) ’k Wed de boomen souwe pracchen,
    Om een strael van onse vreught,
    ’t Lage ruygt sou woelend’ lachen,
    Sijnd’ in ’t binnenste verheught:
    O schoone vrou, ick wed ick sou,
    (180) Mijn brant verruylen voor u kou.		                                 IV.
      Laet mijn dan niet meer verlangen.
    ’k Ben degene die u dient,
    Haesje heeft met min bevangen,
    Een die haer uyt minne mient:
    (185) Al ben ick bloo, ’t leyt in my soo,
    Dat duurt het lang ik raeck op stroo.

Dat is uyt, doch beter dat als een goed man bey sijn oogen.
Haesje spreeckt uyt het venster.
Haesje.   Wie raest dus voor mijn deur? Hans. Genadighste vol vermogen,
    Het is uwe eerwaerdige, wel-waerdige knecht,
    (190) Diens leven aen een syendraetjen hangt, ’t en sy datje seght,
    Dat ghy raet sult doen, of geven, in syn doodelijcke smarten.
Haesje.   Wel, hier woont gien Doctoor, wat sinne dit voor parten?
    Loop nae d’eene pis-besie’er of d’aer, is ’t datje wat schort.
Hans.   Als ick mijn leven sat waer soo kon ick het niet beter doen te kort,
    (195) Dan gunden ick de miesters liever ’t gelt, want een party gaen nou so studeeren,
    Datse in korten tijd, van Barbier, voor Doctoor, wel meugen passeeren:
    Die hebben dan dubbelde kennis, sulck volck dient by de krancken.
    Mijn uytgelese schoonheyt, sieje niet hoe ick hier ga jancken,
    Gelijck een reutje om een teefjes deur, jae soo ickje langer derf,
    (200) Soo gelooft dat ick, als katoentje daer de oly uytbrangt, ten lesten sterf.
Haesje.   Men siet immers niet aen u, en ghy praet van sulcke gebreken.
Hans.   Wanneer een pijpje met toback is opgesteken,
    Soo verbrant het geen daer in is ten lesten tot niet,
    En de pijp blijft heel en goet, datm’er van buyten maer wat swarts aen siet,
    (205) Soo lijck ick oock wat, maer daer leyt het mijn, sey Marry Correns, en sal ’t in me graf dragen.
Haesje.   Een schoone gelijckenis, wel seecker ghy sijt te beklagen.
Hans.   Jae schoonste, de brant is al om mijn hart, kijck de roock vlieght uyt mijn mont.
Haesje.   Had jyse onder u kouse-bant gebonden eerje u soo vermeestert vont.
    Trouwe de kalven rechte kuren uyt, soo doen de mannen oock alsse sijn beschoncken.
Hans.   (210) Och mijn ghesuyckerde liefje, ick heb te veel ghedroncken
    Van u soete minne vyer, en sal noch metter tijdt,
    Soo ’k geen verlichting krijgh, mijn sinnen raecken quijt,
    Daerom laet u gebenedeyde erbarming mijn in gerustheyt stellen.
Haesje.   Wel wat is ’t datje dan begeert, en daerje mijn om komt quellen?
Hans.   (215) Maer dat u l. mijn met een minnelijcke vreught onthaelt,
    En seght, weest wellekom mijn hartje, waer hebje soo lang gedwaelt,
    Kom kus mijn eens; dan sou ick jou soo seeleweecks vriendelijck vatten,
    Datter ien de tanden of waet’ren sou die ’t sagh, ick seghje datte,
    Het souder aers toe gaen als menigh een wel mient.
Haesje.   (220) Nou dan, je kunt meer als broot eten, wel trouwe vrient,
    Ghy seght het of het leefden, men soutje niet aen sien.
Hans.   Jae ick legh op mijn luymen,
[fol. A4v]
    Al roep ick niet luyt, ick heb het inwendigh, en slacht de bier-en-broots kruymen.
Haesje.   ’t Is aende luy niet te sien: maer wat kunsten kanje al?
Hans.   Kunsten! ick kanse jou niet noemen, wat is ’t hier van ’t mal?
    (225) Ick kander wel hondert duysent, ick kan wel negen-en-tnegentigh kabeljauwen springen,
    En ticktacken, troeven, negesticken, lechtse mijn daer, en moytjes singen,
    Gelijckje selfs ghehoort hebt, soo dat ick verseecker schat,
    Dat ick’er wel soo veel queelen sou, trots een wijf in de baeckermat,
    Met een quaet kijnt; godin, ick kan voorje niet verborgen houwen,
    (230) Mijn heymlijckheyt moet ick u openbaren, jae in trouwen:
    En daerom sal ickje eens een staeltje van me dansen laten sien.            Hy danst.
Haesje.   Isser wel grooter geck! Hans. Wat dunckje, ben ick niet rat ter bien?
Haesje.   Te schrickelijck, ’k loof niet ofje moet met de googhelaers verkeeren.
Hans.   O moer, soo lang            men noch jong is soo kanmen soo veel leeren.
Haesje.   (235) Maer eelen baes, hoe benje dus stout en ongemaniert,
    Datje mijn komt bestormen, sonder yemant te hebben uytgestiert?
Hans.   Wel mijn uytgelesen parrel, ick heb die vryheyt aen mijn selfs genomen,
    Want een bloothart, kan by dese tijd, hiel quaet aen sijn liefje komen.
Haesje.   Wel mijn ridder van sint Joris, ghy kunt met een lammere tong smeken,
    (240) Ick moet nou na beneen, maer wy sullen mekaer wel weer spreken.        binnen.
Hans.   Men seyt van een schoonheyt die Lucresias vryer beving,
    Of se meuge seggen dat Troyen om een moye vrou verging,
    Maer haddense dit juweeltje gesien, sy souwen voorseker seggen,
    Schijt, schijt, de onse mogen by dit wijfje de broeck wel leggen;
    (245) Dat ’s dan alliens, nou ick soo veel van haer verkregen heb,
    Dat sy mijn wel mach sien, is ’t tijdt dat ickme wat rep,
    En peur nae Lichthart toe, die soo veel door sijn tovery sal maken,
    Dat ick tot het uyterste tipje van mijn wensch mach raken.
    Hier woont hy; hou, ’k segh hou, waer binje allegaer?
Hy klopt; Lichthart doet open.
Lichth.   (250) Maeck niet te veel gerucht. Weest welkom, benje daer?
    Hebje de Vleermuys al? Hans. O jae man. Lichth. Wilt dan swijgen,
    Op dat ons niemant hoor, ick sal mijn goet gaen krijgen.
Hy gaet binnen, en komt weer uyt.
    Wel nu, eer dat ick mach aen dese dingen gaen,
    Soo moetje eerst u lief, schoon ’t swaer valt, heel versmaen:
    (255) Leght haer drie straffen op, of ick mach niet beginnen.
Hans.   Wel, als ’t wesen moet; soo wensch ick dat haer sinnen,
    Soo seer nae mijn joocken als ick nae haer, dat isser een.
    Ten tweeden, begeer ick dat sy haer naeckt sal ontkleen,
    En datse op bey heur bloote knien mijn om genae moet komen smeken.
    (260) Ten derden wil ick dat sy van al datse doet niet een enckel woort moet spreken,
    Want op de werelt isser voor het vrouvolck geen grooter verdriet,
    Als dat sy niet meugen klappen van ’t geen’ er is gheschiet.
Lichth.   Dat ’s wel, klopt driemael op u borst, en stampt dan met u voeten.
Hans.   Is ’t nou u sin? Lichth. O jae; ’k sel u nu driemael moeten
[fol. B1r]
    (265) Bestrijcken, met een kruyt dat ’k hier toe heb gestooft,
    En schrijven tot besluyt drie letters voor u hooft.             (SOT)
    Nu treck ick aen mijn werck.
Lichthart stelt een pot, daer hy twee duyvels eersgaetjes aen hangt,
en boskruyt rontom strooyt.
Hans.   Wel seecker dat komt proper;
    Wat binje voor een slagh, een waersegger, een hantkijcker, of een nestelknooper?
Lichth.   Dat ’s jou alliens: maer hoor en spreeck mijn niet eer aen,
    (270) Voor ick ’t begeer, en dat mijn dingen sijn gedaen.
Hans.   ’t Is wel, segh hoeje ’t hebben wilt, aers sal het wesen;
    Wat praet hy binnens monts? ’t schijnt of hy sijn getyde begint te lesen:
    Ey siet hem eens drayen, hey! slincx om keerje, dan stil staen, dat ’s een fatsoen,
    Daer weer wat preutelen, ick loof hy sal jonge nickers broen:
    (275) Nou staet hy weer soo stemmigh trots eenigh Beniste leeraer.
Lichth.   Weest welkom Hecate, ick meen dat ghy noch veer waer,
    Nu sie ’k dat ghy mijn dient, ’k besweerje datje gaet
    In dien besloten pot, die hier te koocken staet,
    Ontsteecktse door u geest, laet hem ’er oock in blijven,
    (280) Tot dat het kruyt gaer is, want ’k wil ’er me gaen schryven
    Een ceel van groote kracht, vertreckt dan metter spoet.
Hans.   Steeckter met eenen nadel op, poep, soo gaeter de wint oet.
Lichthart treet aen de pot.
Lichth.   Hoe of hem nu den droes mach inde pot gevoelen?
    Sacht, sacht, ick hoor hem, daer begint hy te krioelen.
Hy ontsteeckt het vuur-werck.
Hans.   (285) Kruysje voor ’t toveren, benedijste, och! ick ben mijn lijf al quijt.
Lichth.   Daer vloogh de geest om hoogh, nu Hans, weest nou verblijdt,
    De kompost is al gaer; wel knecht, kunje niet spreken?
Hans.   Dat loof ick wel, ick wil my mijn leven om een vrou in sulcken noot niet meer steken.
Lichth.   Het loon sal d’arrebeyt versoeten, en u pijn:
    (290) Sie daer, ick sal noch meer nu tot u dienste sijn,
    Met dit sap sal ick gaen een deel caracters maecken,
    Op dit pampier, en wie datj’er mee aen selt raecken,
    Al was het self een man, die wort op u verlieft.
Hans.   Wel als dat dan soo is, soo is het hiel ondieft;
    (295) Wel hey, ben ick oock geck, waer in mach ick my bedroeven?
Lichth.   Daer is het ceeltje, en wilje, ghy meught het aen my beproeven;
    Maer eerje het begint soo moet ghy onthouwen dit woort:
    Que mine fait un so, want als de verliefde dat hoort,
    Die ghy hebt aen-geraeckt, soo sal hy stracks bedaren,
    (300) Sijn min sal over gaen. Hans. Ick sal ’t aen jou eens klaren:
    Sie daer, ick raeck u aen. Lichth. Mijn uytverkoren hart,
    Och Engel! kust mijn doch, hoe boertje met mijn smart,
    Ick brant mijn lief, ick brant! Hans. Wel hoe, ick sie geen voncken,
    En waer mee heb ickje aen branden gemaeckt?
[fol. B1v]
Lichth.   Och liefste! door u loncken,
    (305) Mijn soetert, ick ben van swavel, en soo ick u aensach,
    Raeckten ick inde vlam; indien ick dan wat aen u vermach,
    Soo blust mijn brant, mijn lief, of anders moet ick sterven.
Hans.   ’t Soume van harten leet wesen dat ghy om mijn soud bederven:
    Que mine fait un so, ey sie, hoe staet hy nou.
Lichth.   (310) Wel, kom ick uyt een droom! Hans was hier stracks geen vrou?
Hans.   Neen broertje, ’t was het ceeltjes schult.
Lichth.   Soo mach ick seggen
    Datter in dit briefje moet groote verburgentheyt leggen.
Hans.   Wel nou bedanck ick u, en selje bedancken nae mijn doot,
    Ghy verlicht al mijn lyden, jy verlost mijn uyt de noot,
    (315) Daer ick tot de keel toe in stack, en watje nou wilt begeeren,
    Dat sel ickje geven, bin ick aers een man met eeren.
Lichth.   Ick sal sien ofje u woort houwen sult, nu Hans, goenacht,
    ’t Is tijdt dat ick gaen moet, mijn dingen sijn volbracht:
    En ghy kunt u saecken soo haest alsje wilt in ’t werck stellen.        Binnen.
Hans.   (320) Ghy spreeckt wel. Och! ’k begin de oogenblicken al te tellen!
    Dat ick mijn soete Haesje weer sien mach;
    Waer* blijfje nou jy Venus-janckers, kom eens voor den dagh,
    Ick tartje allegaer, hoe seerje kunt stuypen, buygen en nygen,
    En de dochters met ferwiele woortjes payen, om tot u wil te krygen:
    (325) Ick heb een andre kunst, die steelt op staende voet,
    Sonder een woort te spreecken, de vrijsters haer gemoet;
    Ick hoef de meyden gien steeckpenningen te geven om mijn woort te houwen,
    Dit ceeltje is mans genoegh, en begooghelt stracks de vrouwen.
    Offer op de werrelt wel leeft geluckiger mensch,
    (330) Als ick, als mijn persoon, die ’t soo heeft nae sijn wensch?
    ’k Looft niet: kom nou, ghy die by heele nachten,
    Loopt over straet swieren, en op de Juffers poorten wachten,
    En kussen de klinck vande deur, ick selje voor een kleyne prijs
    Mijn briefje wel verhuuren, als ick het self een reys
    (335) Gebeesicht heb: soo dat dan beurt, o bloet, hoe wilje mijn bedancken;
    Hoe menigh sitter daer boven, mochtense om twee of drie blancken,
    Soo wel meysjes als knechts, mijn ceel eens hebben te lien,
    Ick wed sy souwen ’t willigh geven sonder eens om te sien.
    Waer blijfje nou ghy koppelaersters, ick sieje met de rugh an,
    (340) Jou kunsjes doogen niet, al konje praten als Brughman,
    En toov’ren gelijck een scheel varcken, neen jonge luy, looft haer niet,
    Mijn dingen gaen vaster, gelijckje selver siet.
    Igort had ick wat veel van dit goetje, een rijckdom wasser uyt te halen,
    Ick ging ’s maendaghs op de Nieuwemarckt staen, en doenme wel betalen,
    (345) En soo’cker quam, ’k sou wel klanten krijgen, ’k wed om een duyt,
    Dat ick mier ontfangen sou als de Quacksalver van al sijn wurmkruyt,
    Hoe briet dat hy oock veur staet, waer meugen de luy haer gelt aen geven.
    Of dat ick een bortjen uything, daer sou’er menigh by mijn komen streven,
    Van jonge stekelbaersjes, Cassiertjes, en groote Monseurs,
    (350) Ick wed ick soo grooten handel dreef als yemant op de Beurs,
[fol. B2r]
    Nou dat is tot daer-en-toe, ick mach ginse wat leggen rusten,
    Op dat ick flus dan te beter mach grasen in mijn lusten.        binnen.
Giertje Goris, met een stoffer.
    Och! wat leyt het hier morsich, nou ick selfs de hoecken begin deur te sien,
    Kan ick my niet genoech kruysen en segenen, dan vind ick hier het ien,
    (355) Dan daer het aer, ick weet niet hoe het onse Trijn dus het wegh kunnen vlyen,
    Wat vond ick daer flus een kelder; nou ick kanme niet ten vollen verblyen,
    Dat ick van sulcken Beely klonters verlost ben:
    Sy sel soo licht geen huur krygen, kennen haer alle luy soo wel als ickse ken;
    Wat hetse mijn wel een goet soeck emaekt. schoon de deur toe,, was,
    (360) Soo stack sy ’t haer laerysters uyt de veynster toe, deynckt hoe’ck te moe,, was,
    Doen ick het te weten quam: ick sey, Trijntje, neemtje pack
    En wandelt nou in vrede, ick geefje de sack,
    Doen greense als een hofhont; daerom jy meysjes trotst u leven geen vrouwen,
    Hebje een goet hock in, siet datjer u in keunt houwen,
    (365) Dientje volck trou, gelijck dat meysje in onse buurt,
    Goe moer, een hielen tijd leytse en schrobt, of wascht, of schuurt,
    De pot daerse haer maeghdelijcke water in sel maken,
    Moet elcken reys van buyten en van binnen klaer sijn, en meer sulcke saken;
    Jae sy schuurt de pan van achteren, en souse met schoene over de vloer gaen,
    (370) Dat isser veer of, ick seg altemets, Grietje, de kou sal omje hart slaen;
    Wat sel ick doen, seytse, ick mach geen vullisje op de vloer sien leggen:
    Wijstme noch eens sulcke tien, wat gaen de mieste part seggen,
    Men moet de huysen soo niet vieren, woonen wy nu hier, op een aer jaer op een aer,
    En dat duncktme is onredelijck, want recht uyt gekalt, ick bin vry wat klaer:
    (375) Al heb ick nou met onse sackereerde morsige wobben,
    (Dat mijn leed genoegh is) dus moeten dit jaertje tobben,
    Dat klappen noch dat snappen en nam sijn leven geen end,
    Wat het mijn die schantvleck wel by de eerelijcke luy geschent,
    Men weten altemet niet waerom de menschen ons soo oversijts aenkijcken,
    (380) En dat komt nieuwers anders deur als dat ons die bedelbrocken soo uytstrijcken;
    En se was soo snoepigh, ick lagh eens in de kraem, en had een vaetje Spaense-wijn,
    Daer ick de wijfjes me meenden te onthalen, maer dat besuckte swijn
    Ging met de bewaerster, en noch een, en snapten ’t op, en lieten ons op den duym fluyten,
    Daerom beurt het weer, ick sel als aere burgers, mijn leckre dingen opsluyten:
    (385) Gingse na de vismarckt, en sey ick, Trijntje hoe veel mostje besteen,
    Sy noemden ’t, gafje niet minder, seyd ick; wat meenje, seyse, neen:
    Dat lieghje, docht ick altemet, deurje diefsche darmen,
    Maer hoe het was, of niet en was, daer vloogh altijdt wel een witje veur Harmen.
[fol. B2v]
Marry Monckjes.
    Wel wie komt hier? E je! Marry Monckjes, wel waer kom jy van daen?
Marry.   (390) Ick kom eens sien hoeje al vaert, en bin schier moe gegaen.
Giertje.   Wis, wis moer, ouwe luy valt de gang suur, kom ick selje een stoel langen,
    Setje wat neer, ey hoe lang heb ik na jou gaen verlangen.
Binnen, en weer uyt.
Marry.   Heer wat sinje voldoende, noch een stoof!
Giertje.   Ja niet waer:
    Hoe weynigh komje oock uyt, ’t is rechtevoort wel een half jaer
    (395) Dat ikje lest gesien heb, jy begint my al wat te ontvallen.
Marry.   Jae kijnt, de ouderdom komt met veel gebreecken, wat meughje kallen,
    Ick word te met goet ouwers.
Giertje.   Is de werrelt niet geweldigh verandert in u tijdt?
Marry.   Souse niet, te schrickelijck! ’t lijckt langer niet een mijt,
    Als de menschen proncken, en soo als de jonge luy opgeven,
    (400) Die (mochtmense noemen) haer ouwers wel vande goeluytjes moesten leven:
    O, die in mijn tijdt een wit schorteldoeck droegh, was mier as al den dagh.
Giertje.   En ick seghje die nou geen platte kanten draeght dat die niet deur en mach.
Marry.   Dat komt by om dat wy al datwe wonnen onse ouwers t’huys breng en mosten,
    Maer nou leggen ’t dese proncksters allegaer an ’er gat te kosten.
Giertje.   (405) Se moeten ’t al hebben, lieve schaep, ’t is dan een toers of een sygrofgreyn jack,
    Met een rock van ’t selve slach, en steecken soo verweent in ’t pack
    Of ’t rijcke dochters waren: ’t is dan een paer gouwe stricken aen d’ooren,
    En neusdoecken met schuyntjes, of brie soomen, jae sy kunnen niet hooren,
    Eenighe nieuwe snoffe kanckjes, of het moeter aen staen:
    (410) Daer moet dan silvertuyghje by, en een barrenstiene ketting, of ’t mach niet gaen;
    Jae moer de meysjes sijn huydendaeghs soo met Luysefaers sieckte beseten,
    Dat sy liever moy gaen en een stick te minder eten.
    Oock is dit gebreck onder ’t man-volck al mee,
    ’t Is al van ’t hof, blaes of, ’t moet mit elck nae de nieuwe snee:
    (415) Maer den Adel hebben rechtevoort wel voorgeslagen,
    Op dat het de Gemeent niet me doen souwen, datse duske lange roo mangtels dragen,
    Daer hoort vry wat stof toe, Janhagel denckt die druyven binnen te suur,
    Het hart dat treckter wel toe, maer ’t laecken is te duur;
    En so gaet het inde werrelt, die niet kan sijn selfs moytjes op maken,
    (420) Wort achter de banck geschoven, en kan niet licht aen een groot hylick raken.
Marry.   Neen kijnt, doen mijn seun Lubbert Klaessen hylicken wou,
    Soo seyd’ick, lieve knecht, doetje moers sin, en siet nae een vrou
    Die opgepronckt is met deughden, niet met strickjes, of quickjes, dese dingen
    En souwe jou niet dienen: schoon hayr, en wel te singen
    (425) Is verganckelijck; want alsje nae u sin al sulcken moyen dier,, had,
[fol. B3r]
    Ghy souter me bewaert wesen ofje met bey u beenen in ’t vier,, sat:
    Want als dat goetje getrout is dan laten sy ’t gat soo sluyck hangen
    Ofse niemant toe en hoorden, noch sy weten niet aen te vangen,
    Puntige vrijsters, slordige vrouwen.
Giertje.   Och, de kyeren luysteren niet langer nae een mensch.
Marry.   (430) Ick heb geen klagen, ick kreegh het redelijck nae mijn wensch.
Giertje.   Drinckt hy oock?
Marry.   Neen, neen ick sagh hem noyt beschoncken;
    Maer wat had hem Jan Floore lest vol Brandewijn gedroncken,
    Hy viel op de vloer als doot, men wist niet hoe ’t quam, sy maeckten geen getrantel,
    Maer liepen na d’Apteeker, wel hy quam, met sijn klisteer onder de mantel,
    (435) Doch hy deed geen mirakel, dat viel Peetneel hiel suur,
    Sy gonsde als een warptol, wat soumen doen, goe raet was ’er duur:
    Men vond geraen, voor al, Jan Floore op een bed te leggen,
    En die hem het hooft op tilde, wist aldereerst te seggen
    Ho, ho, het is hem overgekomen van te veel Brandewijn,
    (440) Stracks gootense hem een deel water in, en alle dingen raeckten weer fijn.
    Och kijnt, de dronckenschap veroorsaeckt veul gebreecken,
    Als schelden, hoerejagen, vechten, en dootsteecken.
Giertje.   Ghy seght daer van schelden, dat moet ickje seggen, ’t is niet lang geleen,
    Dat er drie Eerwaerdige Mannen haer langs Buyckslooter-dijck gingen vertreen:
    (445) Soo sey d’een tegen d’aer, durfje dus me gaen, denckje niet dat Lammetjes moer byje vrou is,
    Dat speet die goe man, en docht, seghje dat mijn wijf mijn ontrou is,
    Dat selje deur u harsebecken liegen, jou rechten schavuyt;
    Hy verbeet hem tot datse in een herbergh quamen, doen borst hy uyt,
    Als een versteurde leeuw, en teegh aen ’t smijten en aen ’t touwen,
    (450) Dat de derde, die’er by was, genoegh te doen had omse van menkaer te houwen;
    t’Huys komende, soo ginck die goe heer sijn vroutje verslaen
    Met wat een Romeynsche dapperheyt hy haer eerbaerheyt had voorgestaen:
    Sy loech’er eens om, en docht wilje al de luy haer praetjes aen trecken,
    Soo geef jyse wel dubbelt reden om metje te gecken.
Marry.   (455) Maer Giertje, is dat waer?
Gier.   Ja kijnt, en ick kan noch wel meer
    Sulcke kloecke helden, die ick niet noemen wil om de eer.
Marry.   De mans rechten wat uyt.
Giertje.   Tegen een goe sinnender veel die niet en stuyten.
Marry.   Al sachjens moer, jy hebt oock groen hout inje kuyp, later de goe buyten.
Giertje.   Wel ick segh immers niet allegaer.
Marry.   Maer hoe vaert het met jou man?
Giertje.   (460) Jae soo tamelijck, ick wensten ’t somtijds wel beter, maer men kan
    Het niet al nae sijn sin hebben.
Marry.   Soeckt hy somtijds geen vreemde vrouwen?
Giertje.   Dat ick weet niet, maer wat, ick kan hem dat niet toe vertrouwen.
Marry.   Betrout niet te veel, ick heb eertijds een Benist vroutje gekent,
    Die soo vuyl van ’er man bescheeten is, och! hoe komt sy noch aen haer ent!
[fol. B3v]
Giertje.   (465) Maer, Marretje! waerom seghje dat?
Marry.   Och kijnt, ’t is maer een wyve praetjen.
Giertje.   Neen, dat het wat meer voeten inde aerd, jy bint al een argh vaetje.
Marry.   Jae wel, wil ick het seggen, en toch wat leyter mijn oock an.
Giertje.   Ey lieve, biecht recht op, wat weetje van mijn man?
Marry.   Sal ick dan quaet rockenen, en of ick het sey, souje oock versteuren?
Giertje.   (470) Neen, en als ’t al gebeurde, ick ben niet swaer, daer is nou geen verbeuren.
Marry.   Wel Giertje, tusschen ons geseyt, jou man is hiel op ’t wilt,
    Want daer is een vrou, daer hy me hoereert, niet alleen in stilt,
    Maer in het openbaer, en hy sal het ten lesten noch soo maken,
    Datter de Schout noch mee eten sal, of hy mocht wel in ’t Rasphuys raken.
Giertje.   (475) Wat seeckerheyt hebj’er van? foey overgeven bloet.
Marry.   Sekerheyt, ick weet wel vijf-en-twintigh luy die haer hebben gemoet
    Daer sy t’samen mont aen janskint speelde, jae dat meer is, ick wilje brengen,
    Ter plaetse, daer sy haer soo goddeloos t’samen vermengen.
Giertje.   Och ongeluckige vrou! hoe word ick dus geschandeliseert,
    (480) Wat sellen mijn vrienden seggen dat mijn eygen man mijn dus onteert?
    Och! ick hebber mijn moye goetjen in gebrockt, en noch was ’t te degen,
    Had ick rechtevoort dese ongeluckige bootschap niet gekregen.
Marry.   Jae wel, het moeytme dat ick die boo ben aen jou.
Giertje.   En ick weet het u van herten danck, mijn lieve ouwe trou:
    (485) Sou jy ’t mijn niet geseyt hebben, het sou conscienties werck wesen,
    Ghy hebt als een eerelijcke vrou gedaen, daerom sinje gepresen,
    Maer elck moeyt sijn schae, och! me dunckt dat ick men sinnen mis.
Marry.   Wel sooje wilt mee gaen, ick selje leyden daer hy metter is.
Giertje.   Sou ick niet me gaen, niet me gaen, ock ja’ck, en kan ickse betrapen,
    (490) Sy meugen deyncken datter voor haerluy geen booser dagh en is geschapen:
    Kom, ick sel mee gaen, en setten mijn kaper op mijn hooft.
Binnen, en weer uyt.
Marry.   Wat maecken de mannen de vrouwen sinnen dickwils berooft.
Giertje.   Kom gaenwe, och! me dunckt datter geen grooter spijt,, is.
Marry.   Wel, we sellen tot onsent wat wachten, en peuren daer nae toe als ’t tijdt,, is.        Binnen.
Philip. Lichthart. Haesje.
Phil. (495) Wel Lichthard, wy sijnder me te vreen, maer is sijn wijf de weet nu al gedaen?
Lichth.   O ja, sy is hier dichte by, en als ’t werck aen sal gaen,
    Soo zal ick haer roepen.
Haesje.   Datmen al de Hennetasters soo kosten uytstrijcken,
    Die over al ’t finael of willen weten, en in anders potten kijcken,
    Ick meen de sneuckelaers die souden op het lest
    (500) Gien vreemde vrouwen meer versoecken, maer speulen, laten best.
    Maer sacht, wie komt ons hier op ’t onversienste naderen?
Haesje.   Och mijn suyck’re-menghts -liefste, het is onse Heer van bladeren.
Philip.   Ey siet hem eens gelijck een groote mast in een schuyt met dreck staen.
Haesje.   Niet waer, het hooft past hem tusschen de schouwers als een Japons varcken; wacht, ’k sal halen gaen
[fol. B4r]
    (505) Mijn naeygoet, en komen hier wat nae mijn vermogen queelen.
Philip.   Soo meughje (is hy half sot) sijn sinnen heelendal steelen.
Lichth.   Ick bid u, laten wy wat aen een sy gaen, op dat hy ons niet sien en kan.
Philip.   Wel kom, ick moet gelijck als ghy eens sien, hoe dese man
    Hem in sijn liefde houd, want onder alle dieren,
    (510) En sijnder geen soo mal als die de minne vieren.         Binnen.
Haesje gaet sitten naeyen, en singt:
                ’t Sou wel eenen grooten wagen sijn,
                ’t Sou wel eenen grooten wagen sijn,
                Daermen s’ al op soude voeren,
                Iongmans die den elleboogh roeren,
                (515) Meysjens die geen maegt en sijn.

Hans van Tongen.
Hans.   Och dat is een keeltje, nou is ’t oock puur met mijn gedaen,
    Wil ick haer aenraecken? neen, ick wil eerst een goet gebeetje spreken gaen
    Aen de liefde, op dat sijn mannelijcke wil gelieft te gehengen,
    Dat ick, door dit briefje, mijn lust ten end mach brengen.
      (520) O suyker soete Liefde, ick bidje inder liefde dat ick mach,
    Deur jouwer liefde, en heurder liefde, mijnder liefde, desen dagh
    Ten vollen believen, want inde liefde sal ick anders sterven,
    En souje wel willen dat jou liefde, in mijn liefde, soo sou bederven:
    Dat was heel qualijck, want wat soutje baten dat ick in het graf,
    (525) Al onse liefde aende liefde van de wurmpjes gaf?
    Daerom bid ick eenmael, en andermael, och! leent doch uw ooren,
    Laet u liefde mijn liefde aennemen, wilt mijn verhooren,
    Besegelt mijn ceeltje, want het is met vliermuysen bloedt besmeert.
    Verhoort mijn doch ten lesten, want sooje nou van me keert,
    (530) Soo meughje dencken dat ick soo lang uyt liefde sal schreyen,
    Tot datmen mijn liefde, u liefde, en haer liefde, uyt mijn siet verscheyen.
    Daer ben ick soo op gehart of mijn nu al de werrelt te hulp quam,
    Dat gaet ’er dan nae toe, met sulcken heeten vlam,
    Als of ick vol gloeyende kolen was. Eerwaerdige, deughtsame,
    (535) En eerbare vroumensch, ick wensch u, en d’uwe, en by name
    U groote schoonheyt, goeden dagh.
Haesje.   En ick u desgelijck.
Hans.   Dus besigh, alderschoonste, daer soo menigh groote Rijck
    Om vernielt sou worden, datje de Koningen sagen?
Haesje.   Daer wilme Sint Albrecht voor bewaren, ten soume niet behagen.
Hans.   (540) Wat naeyje al, een open soompje, of schuyntje, ghy naeyt heel wit,
    Ey wat een sindelijck spaensje, maer hoe net dat dit reeghje parreltjes sit.
Haesje.   Kijck hannevaer, waer mach hy hem mee bemoeyen.
Hans.   Maer soete Haesje, die mijn sieltje dus komt boeyen,
    Salje mijn niet lief hebben, och! hoe stae ickje an?
Haesje.   (545) Schaemje datje ’t seght, denckt omje vrou, en ick om mijn man.
Hans.   Sooje dan niet wilt, soo sel ick het aers aenleggen,
    En raecken u met het ceeltjen aen, en sien watje dan sult seggen.
[fol. B4v]
Hy raeckt haer aen, sy smijt het naeygoet wegh, en schiet hem toe.
Haesje.   Och Hansje, ick bekent, ick heb soo qualijck gedaen,
    Dat ick jou goe eysch soo smalijck ging versmaen.
Hans.   (550) Wel scheeren wy mekaer, mijn dunckt het sinne droomen!
Haesje.   Loop niet, mijn hart, mijn is sulcken beseeten liefde aengekomen.
Hans.   Ick moetme wat druygh houden, die men niet en wacht, die men niet acht.
Haesje.   Och Hans! ick word soo begeerigh nae u dat ick schier versmacht,
    Laetme nou toch niet verlegen, mijn struyfmont, ick salje geven
    (555) Wat datje hebben wilt.
Hans.   Hoe ben ick nou verheven,
    Soenen en gelt toe krygen, dat is al meer als gemien.
Haesje.   Nou mijn uytgenome engel, wiltme eens vriendelijck aensien,
    Hoe meughje mijn dus quellen, en soo lang laten pracchen?
Hans.   Het was ’er een meysje van seventien jaer, haer maegdom woegh’er haer al te swaer, nou wil ick barsten van lacchen.
    (560) Wel machmen seggen als een wijf tochtigh is, soo is ’er geen houwen an.
Haesje.   Mijn hartje Barents, kom, ey kom, mijn eygen sint Jan.
Hans.   Ick kan niet langer veynsen, mijn soete butter doosje.
Sy vlieght hem om den hals.
Haesje.   Mijn gesuyckerde lief!
Hans.   Mijn hartje!
Haesje.   Och mijn troosje!
Sy smijt hem onder de voet, en gaet op sijn lijf sitten.
    Wat bin ick geluckigh, mijn harder, och! je bent soo soet,
    (565) Ick hebje soo lief dat ickje schier doot soenen moet.
Hans.   Ghy duwt mijn neck schier stucken, soo blijfje daer aen hangen.
Haesje.   O lieffelijcke mont wat most ick nae u verlangen,
    Eer ickje eensjes kussen mocht, och ick sal eeuwigh de uwe sijn,
    Soo aengenaem sinje, mijn troost, mijn medecijn.
Hans.   (570) Nou Haesje, laet men op, wy sellen dan meerder vreught bedryven.
Haesje.   Het is onmogelijck dat ick vanje af kan blijven,
    Mijn hartje springt van vreught.
Hans.   Ey lieve laet me gaen.
Haesje.   Het is me niet mogelijck dat ickje kan ontslaen,
    Je bent soo soet, soo soet, soo soet, jae soeter als een suycker.
Hans.   (575) Ick bidje laet mijn op, je breeckt mijn hals, wat duycker.
Giertje Goris.
Giertje.   Daer sinnense. Hangebast, luyshont, bloetsuyper, scharluyn.
Haesje.   Ick pack mijn spillen op.         Binnen.
Giertje.   Hanghje dus u siel over een tuyn,
    Hoereerder, bordielpol, beedelbrock, fun, guyt der guyten.
Hans.   De duyvel moet men wijf hier gebrocht hebben.
Giertje.   Dat der buyten,
    (580) De nicker het mit mijn niet te doen, maer hy soeckt jou,
[fol. C1r]
    Echtbreecker, opmaecker, leefje dus met een vrou,
    Segh droncke-drincker, en verteert haer gelt met hoeren en snoeren?
    Ick selje daer een schut voor schieten, jy selt de beurs niet meer voeren,
    Ick selje op een aere kam scheeren, bin ick aers Goris en Giert.
Hans.   (585) Schaemje, wat meugen de luy dencken, datje hier dus tiert.
Giertje.   Schamen! jy soutje schamen, en u goddeloose lust temmen,
    Stuckediefs, jy hebt al groot geluck dat ickje de baert niet gae kemmen,
    Luysebos, en haelje de oogen en dat hayr uyt jou beseten kop,
    Durf jy van schamen seggen, wel wat komtme noch al op,
    (590) Jou eervergeten beest, die noch wel op een kaeck mocht raecken,
    En ick versweer het niet jou een plaets in ’t tuchthuys te laten maecken.
Hans.   Nou Giertje, bedaertje, het is mijn van harten liet,
    Dat is al eveneens, ’t is wel gedocht, maer de saeck is niet geschiet.
    Maer daer bedenck ik wat, om mijn wijf weer goet te maken,
    (595) Sal ick haer slechts met dit betoovert ceeltjen aen raken,
    Dan krijgtse me strax soo lief, als Haesje heeft gedaen,
    Soo de kunst hier oock fix is.
Hy raeckt haer met het ceeltje aen.
Giertje.   Jou schelm.
Hans.   De kracht is al vergaen.
Giertje.   O gallighveugel wat hoef jy jou met andre te vermengen?
    Je hebt t’huys wercks genoegh, en hoeft niet uyt te brengen,
    (600) Wat duyvel schortme meer als een aer, ben ick scheef of lam?
    Segh drasbroeck, gatvinck, doenje mijn eerst nam
    Was ickje goet genoegh, en ben ick nu bedurven,
    Och wat bedroefder vrou ben ick, was ick slechts gesturven
    Doen ick mijn beenen de aller-eerstemael byje onderstack,
    (605) So sou ick dese hartseer niet beleven.
Hans.   Nou Giertje, met gemack.
Giertje.   ’t Is wel geseyt, och, och, och, hoe sel ick het langer aenstellen!
    Goedeloos, en eereloos.
Hans.   Je moetje soo niet quellen:
    Sie daer, ick beloofje, vergeeft het mijn nou, en soo het dan weer geschiet,
    Soo doet metme watje wilt, en vergeeft mijn u leven niet.
Giertje.   (610) Och Hans, Hans, hoe selje dit kunnen verantwoorden,
    Deynckt om het eynd dat soo lang is, och! datjer eens na hoorden,
    Ghy wort te met een daghjen ouwer, en je valt al van quaet, in quaet,
    Wat selje dan ten lesten worden, segh booswicht, onverlaet?
Hans.   Kan ickje tot geen genade bewegen, daerje mijn dus siet schreyen?
Giertje.   (615) Jae Crokedils tranen, ick weet wel vanje vleyen,
    Jou hart is een afgront van valsheyt, soo bedrieghje mijn altijdt,
    Want ghy speult een mans leugen is een vrouwe troost, maer o spijt,
    By een hoer te loopen, een hoer, sie daer had ickse gekregen,
    ’k Souwer soo gehaneveugelt hebben, datse op geen wegen
    (620) Daer van roemen sou, dat sy onder mijn handen had geweest,
    Dat wou ickje wel geswooren hebben, ghy overgeven beest,
    Deynckje niet dat een stadt om duske dingen kan verdrincken.
[fol. C1v]
Hans.   Ick bidje, moertje Goris, laet jou haestige moet wat sincken.
Giertje.   Nou flucks me nae huys, ’t het hier lang genoegh geduurt,
    (625) Wy sellen mekaer noch meer spreecken in onse buurt:
    Ick sel mijn Kreelis-oom ontbien, en al dese dingen seggen,
    Die selje dan de Text en ’t besluyt noch wel beter uytleggen.         Binnen
Lichthart. Philip. Haesje.
Lichth.   Deur gaense, armen bloet, hy had het soo niet gedocht.
Philip.   Kom margen weer, ghy hebt u ey wel om een braspenning verkocht.
Lichth.   (630) Het viel hem een duur soenen, ick sou wel durven achten,
    Dat hy hem voortaen het loopen met dese reys wel sal wachten.
Haesje.   Hy is uyt-gestreecken, soo dat hy neffens hem andre leeren kan,
    Dat het vreemde vrouwe vervolgen niet en past voor een getrout man.

EYNDE.

Continue

Tekstkritiek:

vs. 88 op staende er staat: op-staende