H.d.G.: Klucht van de gekuypte vryster. Overveen, 1663.
Gebaseerd op de schaking van de Rotterdamse brugemeestersdochter Eleonora van der Meijden door de Amsterdamse brugemeesterszoon Nicolaes van Vlooswijck, heer van Papekop.
Uitgegeven door Marti Roos.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton — Facsimile bij Ursicula
De fractuurletter is in een aparte kleur weergegeven.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. A1r]

KLUCHT

VAN DE

GEKUYPTE

VRYSTER.

Door
H. D. G.

[Typografisch ornament]

Tot OVERVEEN.
________________

Uyt de Druckerye van altijdt wat nieuws, over den
Gerechte. 1663.


[fol. A1v]

Vertoonders.

RYMONT, Vader van Leonoore.
ANTONIA, Stief-moeder van Leonoore.
HENRICK, minnaer van Leonoore.
KATRYN, de Meyt, Leonoors vertrouwelingh.
LEONOORE, Dochter van Rymont.
KAREL.
FREDERICK.		}Dienaers van Rymont.

Speelt in’t Huys van Rymont.

Continue
[fol. A2r]

KLUCHT

VAN DE

GEKUYPTE

VRYSTER.

RYMONT, Vader van Leonoore. ANTONIA,
Stief-moeder.
Ry. WAt reen heeft Leonoor gegeven,
    Op’t gene dat haer is geschreven
    Van Lodewijk: zeg was de Brief
    Haer aengenaem?
Ant. Gelijck een Dief
    (5) Die wech rooft ’t geen men pooght te houwen,
    Zy zal met hem doch nimmer trouwen,
    Schoon dat hy is befaemt voor Rijck,
    Men dwingt geen Maeght ten Huwelijck
    Uw Dochters wil, voor d’uw moet voorgaen.
Ry. (10) Wel wat of haer die Pry laet voorstaen
    Mijn wille moet voor d’haer geschien
    Gy zult eer dat de Zon daelt zien!
    Wiens wille dat sal gaen verlooren
    De wil van my, of Leonoore?
    (15) De jonckheydt die ziet ziende blint,
    Oock weet zy niet wat dat zy mint,
    Men stelt heel licht het hart en zinnen
    Op een daer niet mee te beginnen,
    In ’t een zoo wel als ’t ander is,
    (20) Dies sal ick dees verderfenis,
    Zoo veel als ’t in mijn macht is weeren.
Ant. Gy zult uw eygen Eer onteeren,
[fol. A2v]
    ’t Is al geen goet dat goet doen lijckt,
    Dies bid ick van de reen niet wijckt,
    (25) Wat Vader hielt zijn kint gekluystert
    Zoo redeloos. Haer zon verduystert
    In ’t rijzen, door uw strengh gewelt,
    Ick weet dat zy haer zelve quelt
    Met zuchten, en gestadigh weenen.
    (30) Ach Vader Rymont waer wilt ’t heenen
    Dat gy uw kint den trouw verbiet.
Ry. Ick wil aen Lodewijck.
Ant. Zy niet.
    ’t Is Henrick die haer kan behagen.
Ry. Ick bid hou op mijn Ziel te plagen.
Ant. (35) Zoo gy geen afstant doet zoo zal
    In korten tijt een groot getal,
    Van laster-monden uyt gaen stroyen
    Als dat ick u heb op gaen royen.
    Een Stiefmoer heeft het licht verbeurt
    (40) Ontsla dan my, en haer die treurt
    Om dat zy leeft zoo strengh verbonden.
Ry. Heeft zy u tot my uyt gezonden
    Dat gy dus wijs’lijck voor haer pleyt.
Ant. Hoor Man? ick volgh de redelijckheyt,
    (45) En wilt gy niet, verhoe dan quader,
    En volgh de Zoon na die zijn Vader
    Vol moets bracht uit de Troysche brant
    Op zijne fiere schouwders. Plant
    Me op uw rugh uw Leonoore
    (50) Zoo blijft zy stadigh by u?
Ry. Ooren!
    Kunt gy gedoogen deze reen.
Ant. Een yeder roept zie daer gaet heen
    De Juffer die in Kerck, en Maeltijdt
    Vervolght wert. Vader laet dees dwaelstrijt
    (55) Uw Ziele niet verheeren, Man!
    Zult gy de oorzaek zijn, laes! van
    Uw Leonoors ontijdigh sterven
    Als zy dus heen sterft. Wie zal erven
[fol. A3r]
    Uw schatten die gy hebt gehoopt.
Ry. (60) Gy niet.
Ant. Het schijnt uw breyn dat loopt
    Door uw onrust onrustigh dwalen,
    Ick zie ons by ten grave dalen,
    In schande blijft gy dus ontzint.
    Wie trouwt oyt die hy niet en mint?
    (65) Gy treckt hier uyt meer scha, als voordeel.
Ry. Ick stoor my aen geen Vrouwen oordeel,
    Ick doe zoo ick ’t versta. Laet zien
    Of ick, of zy heeft te gebien
    Zy zal met Henrick nimmer trouwen
    (70) Of ’t zal in eeuwigheydt haer rouwen:
    Komt volght my ’t bloet my stijght ten top.
Ant. Dat doet uw dolle domme kop.
Binnen.


HENRICK.
    Nu my de min Godt op komt wecken
    Uyt mijne slaep, most rust vertrecken
    (75) Wijl ick gedeurigh leef in pijn
    Wat kan’der aengenamer zijn
    Als dat men mint, en weder minne,
    Geniet van zijne Ziels Vriendinne,
    Geen dingh ter Werelt. Leonoor
    (80) Uw schoonheydt flickert stadigh door
    Mijn Ziel, haer glans kan ’t al verdooven,
    En weer ontfoncken, gy kunt rooven
    De Vryheydt van mijn vrye Ziel.
    Gy zijt die my in als geviel.
    (85) Maer zacht! ick zie Katrijn gins treden.


KATRYN. HENRICK.
Cat. Ick zal my spoen met snelle schreden.
Hen. Katrijn?
Cat. Wel Henrick?
[fol. A3v]
Hen. Wilt dees Brief
    Voort brengen Leonoor mijn Lief:
    Hoe vaert zy al?
Kat. Mijn Juffer jancker
    (90) Uw’ Leonoore, en de kancker
    Oordeelt mijn oordeel in een staet,
    Hoe meerder hulp, hoe meerder quaet.
    Zoo men geen hulp biet moet zy sterven,
    Hulp biedende, het leven derven.
    (95) Zy sterft wel duyzent doon, voor een
    Meer zegh ick u niet. Henrick ween?
    Ach! ’k zie mijn Heer ay wilt vertrecken.
Hen. Komt gy Katrijn mijn ramp op-wecken.
Kat. ’k Weet Leonoor om u staegh wenst.
Hen. (100) Ach! wert haer schoonte om my verflenst.
Kat. Hy nadert ons wilt gintswaerts treden.
Hen. Acht dan haer Vader geen gebeden.
Kat. O neen? hy valt haer veel te straf.
Hen. Zoo stoot hy ons gelijck in ’t graf.
Kat. (105) ’t Was Lodewijck die hem bekoorde?
Hen. Och! of den Hemel my verhoorde.
Kat. ’k Zal haer uw droefheydt doen verstaen.
Hen. Die my helaes! naer ’t Graf doet gaen.
Kat. Schep moet, zy zal u niet verlaten.
Hen. (110) Och! kost die hoop mijn Ziel wat baten,
    Wijl Rymonts strengheydt my vermoort.
Kat. Ick bid?
Hen. Wat is ’t?
Kat. Ga haestigh voort
    Uyt d’oogen van die uw beklaeghden.
Hen. Ha Leonoor? ha pronck der Maeghden?
    (115) ’t Is Henrick die op u vertrouwt,
    Een trouwe Ziel is meer dan gout.
Binnen.


[fol. A4r]
RYMONT. KATRYN.
Ry. Katrijn?
Kat. Mijn Heer?
Ry. Voort wilt u spoeden.
    Wie gaet daer van u?
Kat. Hou ten goeden
    Dat ick met praet mijn tijdt verslijt,
    (120) De Boeck-verkoopers knecht my zeyt,
    Dat dit papier moet zijn gegeven
    Aen Leonoore?
Ry. Wilt voort streven
    Om ’t gene ick u heb gestuurt.
    Ga haest u eer ’t noch langer duurt,
    (125) En laet my het papier ontfangen.
Kat. ’k Zou ’t Juffrouw anders zelf wel langen.
Binnen.


KATRYN. LEONOORE.
Kat. Geen grooter ramp als nu ter tijt
    Voor u Me-Juffer, och ghy zijt
    Geheel in rampspoet nu gedompelt,
    (130) Uw Vader heeft my over rompelt
    In Henrickx by zijn. Leonoor
    Het scheen dat hy zijn Ziel verloor
    Van droefheydt, doen hy u most derven.
    Het scheen schier of hy voort zou sterven
    (135) Van rouw.
Leo. Wat zey u Henrick al?
Kat. Het is onmogelijck ’t getal
    Der woorden aen u te verhalen.
    Och sprack hy eer dat ick moet dalen
    Na ’t graf soo geeft noch dit papier
    (140) Aen Leonoore. Mijn bestier
    Verstreckt, maer om haer te behagen
    En wijl den Hemel my wil plagen,
    Zoo zal ick in dees zware pijn
[fol. A4v]
    Tot aen mijn dood geduldigh zijn
    (145) En voorts op hare trouwheydt bouwen.
Leo. ’k Wil zonder Henrick nimmer trouwen.
    Waer ist papier voort geeft het my?
Cat. Dat heeft uw Vader.
Leo. Ach! vlie vry
    Uyt zijn gezicht wy gaen verlooren.
Cat. (150) Ick bid wilt niet te vroegh verstooren,
    Wijl ick bewimpelt heb mijn doen,
    Uw Vader kan het minst vermoen
    Dat op ’t papier yets staet geschreven.
Leo. Heeft hy geen oogen?
Cat. ’t Is gewreven
    (155) Met ’t zap van een Limoen, zoo dat
    Hy niet kan zien, schoon dat hy had
    Het schrift des Briefs recht voor zijn blicken.
Leo. Hoe lees ick het dan best?
Cat. Wilt schicken
    U na het licht dan kunt gy zien
    (160) Heel klaer den inhout. Wilt gebien
    Als gy ’t papier hebt door gewandelt
    Dat het te veel u is mishandelt
    Aen Vader. Zegh vry dat de knecht
    Het weder haelt, door dien ’t te slecht
    (165) Voor u is om wat op te schrijven
    Zoo zal uw min verhoolen blijven,
    Men doet Me-Juffer veel om iet.
Leo. Gy gaf het Vader.
Kat. ’t Is geschiet
    Waer toe daerom gemaeckt veel woorden.
Leo. (170) De vreuchde eer mijn Ziel bekoorden,
    Vermenght met zoete zoetigheydt,
    Is laes! in gal verandert. Schreydt
    Met my een tranen vloet Katrijne
    Zoo mogen wy te zaem verdwijne.
    (175) Wie leeft als ick geen Vader heeft,
    Nu dat mijn Ziel gedwongen leeft
    Men boeyt my stricker dan de Slaven.
[fol. A5r]
    Waer landen wy?
Cat. Ick zie geen haven
    Voor ons: waer, Juffrouw, Henrick hier,*
    (180) Zoo wist ick raet. Doch veel gezwier
    Heeft ’t geen mijn oogh keurt niet van nooden.
Leo. Zegh op? of wy hem hier ontboden?
Cat. Hy most zijn in uw kleet gekleet
    Gy weer in ’t mijnen, ick gereet
    (185) Zou vaerdigh op den handel passen.
Leo. Men zou ons eer men ’t wist verrassen.
Cat. Dus raeckt gy vry van dwing’landy.
Leo. Een Maeght haer hout van op spraek vry.
Cat. Wat op spraek nu gy pooght t’ ontvlieden
    (190) Uw Vaders haet.
Leo. ’t Zal noyt geschieden.
Cat. Uw zorgh Me-Juffer zorght te veer.
Leo. Men zorghde noyt te veel voor d’eer,
    Men kan eer Gout, dan eer bekomen
Cat. Dit zijn maer ouwe wijven droomen,
    (195) Schept gy behagen in ’t gewelt.
Leo. Wiens strengheydt mijne Ziel beknelt.
Cat. Uw Jaren driemael ses zijn heenen.
Leo. Ge-ent met Jammeren, en steenen.
Cat. Zoo schuwt dien poel, nu dat gy meught.
Leo. (200) Hiet ongehoorsaem zijn een deught.
Cat. Wat leeft de vryheydt zal beminnen.
Leo. ’k Hoor Vader? voort Katrijn na binnen
    Zoo langh tot dat hy van my gaet,
    Dan zullen wy met rijper raet
    (205) Ons doen in alles overwegen.
Cat. Den Hemel gun u zijne zegen.             Binnen.


RYMONT. LEONOORE.
Ry. Hoe langh zult gy dus trots van moet
    Uw Vaders wil weer-streven. Doet
    U zelfs geen scha aen Leonoore.
Leo. (210) ’k Wil doch van Lodewijck niet hooren
[fol. A5v]
    Men kan niet minnen die men haet.
    Ach Vader! ach! dees vrede daet
    Van Huwelijx dwangh my zal doen sterven
    Eer stervens tijdt is. Gy zult erven,
    (215) Een na berouw uw blintheydt meent
    Als Leonoore is ver-eent
    Dat het dan gaen zal naer behagen.
    Maer neen! dan zullen eerst de plagen
    Op dond’ren wijl uw kint moet zijn
    (220) Gedwongen. Vader deze pijn
    My wreder valt als die zijn dagen
    Moet endigen in droevigh klagen,
    ’t Zy hy door heyl zijn boey ontvlucht.
    Maer ick helaes! vol droef gezucht
    (225) Mijn vryheydt moet door dwangh bekomen.
    Dat is wanneer my wert ontnomen
    Het zou licht wijl de doodt ’t al doot.
Ry. Vol doe mijn wil, mijn vreucht vergroot.
Leo. Als gy ’t al lichtend licht in ’t oosten
    (230) ’t Welck menigh droeve ziel vertroosten
    Ziet ondergaen zal ick uw zin,
    Vol voeren van gedwongen min.
Ry. Bekoort dus Henricx ziel! uw zinnen.
Leo. Geen dwing’landy my zal verwinnen.
Ry. (235) Gy ylt ter yl, naer ramp, en druck.
Leo. Waer gaf gedwongen huwelijck luck.
Ry. Derft gy mijn wille weder streven?
Leo. Men trouwt vaeck een mael voor zijn leven.
Ry. Daerom mijn zorgh een baek verstreckt.
Leo. (240) Dat mijne ramp, en droefheydt weckt.
Ry. Gy zijt verstrickt, in minne stricken.
Leo. Treckt gy te stijf gy doet my sticken.
Ry. Weet Lodewijck heeft Vee, en Lant.
Leo. Veel meerder acht ick het verstant.
Ry. (245) Om ’t goet men draeft van ’t Noort, tot Zuyden.
Leo. Het goet maeckt nimmmer wijze Luyden.
Ry. Wie goet heeft wert van elck geacht.
Leo. Men hout noyt wijs verstant verdacht.
[fol. A6r]
    Dies bid ick Vader wilt bedaren,
    (250) Ay! laet d’onnutte zorgen varen.
    Zoo ’k Henrick derf. Zult gy van hier
    My zien verdwijnen. Dit papier
    Wat wil dat zijn in een gebonden?
Ry. ’t Is ’t geen daerom gy had gezonden
    (255) Katrijn my zeyde ’t was voor u?
Leo. Ick hadder af gezeyd, doch nu
    Geeft my de tijt geen lust tot schrijven.
Ry. Zoo zend ick het hem weer!
Leo. Laet blijven.
    Tot op een andermael.
Ry. Mijn kint
    (260) Mijn Leonoor hoe dus verblint
    Gedenckt gy wel aen Vaders schatten.
    Ay over weeght of gy kost vatten
    Dat gy mijn wil gehoorzaem waert,
    Want d’aldergrootste vrucht op aert
    (265) Is dat de ouderen beleven
    Gehoorzaem zijn, gaen tegen streven.
    Weest Vaders vreuchde mint uw nut.
    Verstreck dit lijf een vaste stut
    En wilt mijn woorden doch gedencken.
Binnen.


LEONOORE.
Leo. (270) Dit tergen zal mijn zinnen krencken,
    Geen Cræsus schat, noch stercke macht
    Der Macedoon mijn min verkracht,
    ’k Zal als een Biblis my vervormen.
    Een maecht te winnen, is bestormen
    (275) Den Hemel. Ach mijn Henrick zijt
    My trouw, als ’k u blijf ’t allen tijt.


[fol. A6v]
KATRYN. LEONOORE.
Kat. Wou Vader u me-Juffer hooren?
Leo. Hy stopte voor mijn klacht zijne ooren.
    Maer ’k zweer den Hemel my eer doot
    (280) Dan ick zijn wil doe. Hoe groot
    Dat Lodewijck by hem gegoet is?
    Noch grooter Leonoors gemoet is!
    Katrijn, ach! wist gy raet voor my.
Kat. Indien ’t hier veyligh waer, en vry
    (285) ’k Zou u yets wonders gaen verhalen.
Leo. Spreekt op, waer toe noch langh te dralen?
    Wie trouw is toont in noot zijn trouw.
Kat. Wie yets haest zeydt, heeft haest berouw
    Van ’t geen hy heeft gezeydt gekregen,
    (290) Wel doen bestaet in ’t overwegen.
    Gevaer roept om voorzichtigheydt
    Dat ons een schild moet strecken. Schreyd
    Niet meer nu wy op uytkomst hoopen.
Leo. Wat uytkomst staet doch voor my oopen.
    (295) Men pijnt mijn Ziel aen alle kant,
    Nu schroom ick Vaders haet, dan schant,
    Waer ick my keer ick sta benepen.
Kat. Hier op heb ick mijn breyn geslepen.
    De Haeghse Wijn-man die zijn Wijn
    (300) Van Vader koopt, die moet hier zijn
    De uytkomst van uw droef benouwen.
Leo. Die wil ick mee niet toe-vertrouwen.
Kat. Dat weet ick wel, ick bid hoort reen,
    Zoo ’t wel gaen zal, moet ick voort treen
    (305) Ter yl na Frederick, en Karel,
    De tijt niet lijd dat ’k langer dwarel
    Dan hier? dan gins? ick zweer Juffrouw
    Dat zy zijn tot de doodt getrouw.
Leo. Zal Karel mijne rampspoet stelpen,
    (310) En Frederick de kommer helpen
    Verduuren. ’k Zorgh wy zijn verraen,
    Zoo ghy dit werck vanght ruck’loos aen.
[fol. A7r]
    Wat zou u wil doch doen geschieden.
Kat. Zoo gy wilt volgen mijn gebieden,
    (315) Most gy zyn in een Vat gekuypt,
    Dit middel is ’t waer door gy sluypt
    Ten Huyze uyt van die u belagen.
Leo. Dit doende derf ick levens dagen
    Niet aenzien Vaders aengezicht.
Kat. (320) Waer voor gy staegh anghstvalligt zwicht.
    Men kiest van ’t quaetste quaet het besten.
Leo. Dit doen men zal van ’t Oost, tot ’t Westen
    Uytkrayen tot in and’re Steen.
Kat. Wat men uyt noot doet heeft zijn reen.
Leo. (325) Gewelt, en dwangh my hier toe dwingen.
Kat. Bera u kort wijl onderlingen
    De tijt verloopt.
Leo. Ick volgh u raet.
    Zegh Karel, en zijn mede-maet
    Dat ’s in ’t Salet strax by my komen.
Kat. Binnen.
    (330) Waer voor heeft mijne ziel te schromen?
    Voor die haer helle glans verdruckt,
    Zoo my dees aenslagh wel geluckt,
    Zal my geen Vader plaegh meer plagen.
    Men moet het lijf om vryheydt wagen.
Binnen.


CAREL. CATRYN. FREDERICK.
Car. (335) Katrijn is ’t waer het geen gy zeght.
Cat. Looft gy geen woorden?
Car. ’t Schijnt te slecht.
    Dat Leonoor ons heeft te spreeken,
    Mijns dunckens is ’t een wonder teeken
    Als meerder minder heeft van doen,
    (340) Dies laet ons Frederick voort spoen
    Tot haer, de tijt zal ’t al ontdecken.
Fre. ’k Vertrouw Katrijn met ons wil gecken,
    En dat ons Juffer niet en weet,
[fol. A7v]
    Dat wy staen voor haer Kamer reet
    (345) Om haer te dienen. Lust der Vrouwen,
    Veel heyl, of onheyl weet te brouwen.
    Katrijn, waerom zyn wy ontboon.
Cat. Zal ick dat zeggen, dat komt schoon,
    Ons Juffrouw zal ’t u wel verhalen.
Fre. (350) Een Vrouwe gunst men haest ziet dalen
    En rijzen, als een Golf in Zee,
    Nu zijn ’s een tegen, dan weer mee:
    Men kan de Zee, haer hart niet pijlen.
Car. Ga voort. en wilt gezwindig ylen
    (355) Na Leonoore. ’k loof u hooft
    Is van verstant, en reen berooft.
Cat. Waer wacht gy na, voort na haer Kamer,
    Daer komt zy zelfs.
Car. Noyt tijt bequamer.


CAREL. LEONORE. FREDERIK. CATRYN.
Car. Heeft Juffrouw yets van doen daer wy
    (360) Haer in behulpzaem zijn.
Leo. Ay my!
    Wat wert mijn Ziel van schrick geprickelt,
    ’k Heb my te los in zorgh gewickelt.
Fre. Zoo ’t halzen gelt schey ick’er uyt.
Cat. Neen! Leonoore is de Bruyt,
    (365) En om de vryheydt te verhoopen,
    Ziet zy geen kans voor vryheydt oopen,
    Dit is dat haer ter doodt benart.
Car. Wegh! wegh! smijt voort die zorgh van ’t hart,
    Daer gout niet gelt, de list moet gelden.
    (370) Melt voort ’t ontbot.
Leo. Katrijn sal ’t melden.
Cat. Gy kent haer Vaders strengen aert.
Car. Heel wel!
Cat. Die maeckt haer Ziel vervaert,
    Zoo dat zy sterven kan, noch leven,
    Dies heb ick haer dit voorgeschreven,
[fol. A8r]
    (375) Dat ghy door uw manhaftigheydt
    Haer dienstbaer zijt. Uw listigheydt
    Haer Vader nimmer zal bemercken.
Fre. Wat wilt gy toch met ons uyt-wercken.
Cat. Dit. Dat gy haer uw dienst betoont.
Leo. (380) ’t Zal Frederick zijn noyt onbeloont.
Fre. Laet hooren Juffrouw uw begeeren.
Leo. Gy zult als ick ’t zegh my ontëeren.
Fre. Ontëeren, zoo slaet my de moort.
Leo. Hoor! wilt gy wel.
Fre. Wat?
Leo. Ach het woort,
    (385) Besterft in mijne mont.
Car. Laet hooren!
Leo. Waer Leonoore noyt gebooren.
Fre. Is u een ongeval geschiet.
Leo. Och! och! mijn ziel versmelt tot niet.
    ’t Is of het ongeluck my staegh: slaet.
Cat. (390) Het Wijn-vat dat strax na den Haegh gaet
    Moet leedigh zijn, met naerstigheydt
    Heb ick met haer dit overleydt.
    In deze schijn kan zy ’t best vluchten.
    Dies moet gy dees die staegh vol zuchten
    (395) Ter doot bedroeft is, kuypen, want
    Te leven dus is misverstant.
    Gedwongen kan zy dwangh ontsluypen.
Fre. Het ziet te veer dit vat te kuypen.
    Wanneer gy smoorde wast te laet
    (400) Voor ons te roepen hulp, en raet.
Leo. Wilt watter af komt my verwijten.
Fre. Vergeefs wy onze tijdt verslijten.
Leo. ’k Ben doodt, dit leven is maer schijn.
    Een doode voelde noyt geen pijn.
    (405) Dies wilt my nu behulpzaem wezen.
Car. Gy laed ons zorgen, anghst, en vrezen.
Leo. Men kent een vrint in anghst, en noot.
Car. Niet als d’een vrint, den ander doot.
Fre. Me-Juffer in het vat zou sticken.
[fol. A8v]
Car. (410) Wilt op een ander voordeel micken.
Leo. Als ’t my wel is, is’t u niet wel.
Car. Ick my om deze reen ontstel.
    U Vaders wrede haet verbolgen,
    Sou waer wy zijn ons staegh vervolgen,
    (415) En oock zoo kan dit niet geschien
    Of d’een, of d’ander zou het zien.
Leo. Indien gy menschen praet wilt achten,
    Hebt g’u voor menschen meest te wachten.
    Vol doe mijn wil ’t zal zijn geen scha,
    (420) ’k Neem op my Vaders ongena.
    Laet haet, en toorn, op my stroomen,
    ’t Heght op my watter af mach koomen.
Car. Soo houdt gy ons dan buyten schult.
Leo. Als gy ’t met Vlees, voor Wijn op vult.
Fre. (425) Men zou de Wijsten zoo bedriegen.
Kat. ’t Is kunst de list in slaep te wiegen.


KATRYN. RYMONT. ANTONIA.
Kat. Help Buuren! Buuren! Hemel Moort!
Ry. Voort houdt de Beck, melt niet een woort
    Maer zegh waer is mijn Kint gebleven.
Kat. (430) Wanneer hebt gyze my gegeven
    Te hoen, dat ’k haer zou gade slaen.
Ant. Katrijn waer is zy heen gegaen?
    Laet zoete woorden u bewegen.
Kat. Mijn Heer zijn gramschap kant vast tegen
    (435) d’Onnoozelheydt van my. Wat raet!
    Waer bergh ick my? Wat toeverlaet
    Is overigh? helaes!
Ry. ’k Wil weeten
    Wat Leonoor u heeft geheeten
    Toen zy u snoode zwijn verliet.
Kat. (440) Sy zey aen my?
Ry. Wat?
Kat. Enckel niet?
Ry. Poogt gy mijn gramschap noch te tergen.
[fol. B1r]
Cat. Ach! in wat gat zal ’k my verbergen.
    Nu dat hy blixemt vuur, en vlam.
    En ziet gelijck een stier zoo gram
    (445) Die hoofs is. Dat zijn felle blicken
    De stoutste mensch zou doen verschricken.
    Is Leonoor niet in ’t zalet?
Ry. Nu niet, maer doe ick op haer bed
    My hielt bedeckt, als gy ontdeckte
    (450) De brief van Henrick, die op weckte
    Mijn woede gramschap, wanneer gy
    Vertrouwde dat gy vranck, en vry
    Alleen waert met mijn Leonoore
    Toen most ick hoogen Hemel hooren
    (455) Hoe zy de ziel van Henrick dee
    Onstuymigh golven als een zee.
    Zulx kunt gy zimpele uytvoeren.
Cat. ’k Versta dit niet?
Ry. De mont wilt snoeren
    Eer ick ’t u leer zo zuyver leeft
    (460) Gy, als een duyf die pocken heeft.
Ant. Katrijn spreekt op ’t zal u niet schaden.
    Men laet hem van zijn wijzer raden.
    Hartneckigheydt baert niet als leet.
Cat. Zal ick dan zeggen ’t geen ’k niet weet.
Ry. (465) ’k Wil weeten ’t geene u vertrouwt is.
Cat. Die zeydt dat hy niet weet berouwt is.
Ry. Berouw volght noyt een oprecht hart.
Cat. Ick mijn, elck draeght zijn eygen smart.
Ry. Wilt ’t geene gy niet weet, vry zwijgen.
Cat. (470) Van zwijgen men noyt leet zal krijgen.
Ry. Zoo gy ’t niet zeght gy maeckt my dol.
Cat. Nu ’t hooft u draeyt gelijck een tol.
Ry. Ick zal dit kluwen wel ontwinden.
Cat. Niet voor dat gy de draet zult vinden.
Ry. (475) ’k Zal sluyten u in boey, en bant.
Cat. Zulx doet gewelt uytmis verstant.
    Uw dwing’landy kan my niet deeren.
Ant. Noch eens laet mijne reen u leeren.
[fol. B1v]
Ry. Zegh op waer is zy heen gevlucht.
Cat. (480) Wilt gy het weeten vraeght ’t gerucht
    Die zal ’t u naecktelijck verklaren.
Ant. Nu Vader luystert wilt bedaren.
Ry. Zoo gy aen my de waerheydt melt
    Zult gy van my aen zuyver gelt
    (485) Genieten tweemael hondert Kroonen.
Cat. Zult gy my als ick ’t zegh verschoonen.
    Van ongeval, of al het geen
    Dat my moght springen voor de scheen.
    Zoo zal ’k u haer vertreck ontvouwen.
Ry. (490) Ja, wilt het my vry toe vertrouwen.
Ant. Katrijn spreek lanckzaem, niet te rad.
Cat. Wel Juffrouw. hoor mijn Heer. Het vat
    Dat Robbert van den Haegh most krijgen
    Was wijn loos, waer in zich liet zijgen
    (495) Uw Leonoore, Karels vont.
    Vont goet voor haer om uyt de mont
    Hier door van uw gewelt te raeken.
Ry. Ick zweer hy zal de ziel uytbraeken
    Voort roept hem. Hoort gy niet Katrijn:
Cat. (500) Hy is oock voort.
Ry. Waer heen?
Cat. ’t Kan zijn
    Dat hy is na zijn Lant gevlooden.
Ry. Dat is hem oock het best van noode.
Cat. Van ’t geen gebeurt gy oozzaeck zijt.
Ry. Wat zegt gy?
Cat. Niet! dat ick de spijt
    (505) Niet harden kan.
Ry. ’k Moet elck een schroomen.
Ant. Wat u gebeurt, kan elck op komen.
    Gy wout niet hooren na vermaen.
Ry. Wat gaet helaes my grijze aen
    Haer volgh ick na na mijn vermogen.
Cat. (510) Wie al te strengh dwinght wert bedrogen.
Binnen.
UYT.

Continue