SNappende Sijtghen nae de marct ghaende ontmoet Klaesgen Kals en besiet haer butter die zy ghecocht hadde, ende vvatte kleyne dagh huyre datter om ghaen, ooc mede de onbarmherticheyt van sommige Rijcke luyden, door dien dat daer sulcken grooten Armoede gheleden vvort by verscheyden eerlijcke hartjes die gheen onderhoud kennen bekomen, en van ghebreck sitten verghaen, Voort vermaent elck van zijn Kinderen, hoe het haer al gaet inden houvvelijcken staet, soo Soonen als Dochteren, Svvaghers als snaeren, de eene gaet het vvel, d’andere halff en halff (ghelijckmen de Leeuvvtjes scheert) en de derde qualijck, door dien het een kostelijcke tijd en daer niet te vvinnen is, vvant alle Ambachten slap zijn, en dat alle neeringhen dubbelt ghedaen vvorden, segghende dat het vvonder is dat daer noch soo veel volckx trouvven in sulcken ongheleghentheyt van tijdt, vrees hebbende of het verboden mocht vverden, vertellende onder anderen van sommighe die den Bier-bos seer uyt steecken als sy trouvven, en niet en dencken datse ouders heb- [fol. A2v] ben die vande goe luyden vvorden onderhouvven, hoe zy haer kleeren, die te borch ghecocht vvaeren, versetten en verkoopen soo ty als de Bruyloft ghedaen is, t’ghelletje door de billen brenghen ende op snappen in overdadighe gulsicheyt met haer slempbroers en sorgheloose. Ende datse (int eynde met kack-hielen loopen) noch vanden Bedel sack leven, vry sijnde van het vvercken; daer toe ghecomen zijnde, evenvvel niet kennen laeten als zy eenigh ghelt vanden eenen ofte anderen ghecreghen hebben, t’selve gaen verdrincken inde Brandevvijn, Toback, ofte Bier, en soo een heyloos leven leyden.* Voorder haeken sy eenighe luy in haer affvvesen (door haer praeten) over den hekel, segghende, dat spijtighe Trijn gheseyt hadde dat sy (snappende Sijtghen;) diefachtigh vvas, t’vvelck by haer ten hoochsten ghelochent ende ontkent vvort, seyt daerenteghen dat spijtighe Trijn selfs diefachtigh is, verhaelende veel stuckjes die sy sou hebben ghedaen, Klaesghen Kals dat noyt ghehoort hebbende vervvondert haer daer over, neemt aen de Vrijer van spijtige Trijn te vvaerschouvven datse soo is, door dien hy van haer maeghschap vvas, dus praetende, comt labbighe Lijntghen by haer, die om een bootschap soude ghaen, en vertelt haer hoe dat heur broer gheva- [fol. A3r] ren is, met dat bastaertje t’Huys te crijghen, dat hy de Meyt uyt ghecocht heeft, Klaesghen Kals verhaelt mede dat het haer broer oock eens ghebeurt is, en hoe dat haer Vader hem**daer in ontstelde, door dit blijven staen praten, versuympt snappende Sijtgen haer marct-ganck, ende labbighe Lijntghen haer bootschap die zy te doen hadde, ondertusschen slaet de klock tvvaelff uyren, soo scheyden zy van malkanderen, Klaesghen Kals tvvijffelende, gaet daer nae vernemen tot den Backer off her vvaer is of niet, t’gheen snappende Sijtghen, van spijtighe Trijn gheseyt hadde.
§Leughenachtighe May een dienst-maecht uyt haer huyr ghecomen zijnde, is seer verblijt datse ontslaghen is van die Vrou, vvenscht om t’gheselschap van een vryer die haer eertijts vvat hadde ghevrijt, seyt hoe datse verlieft hadde gevveest op een, vvat voor last dat liefde is, en hoe qualijc dat sy daer aen vvas, met sampt haer vrou seer verachtende daer zy by ghevvont* heeft, verhaelende alle de lelijcke, vuyle ende ongheregelde seden ende quaet leven, van haer int langh en breedt uyt beelende. Tervvijl leughenachtighe May dus alleen staet, gheraeckt Pleuntgen Praets by haer, claeght haer hoe datse soo achter heur rugghe beloghen is, van volck die selfs gheen [fol. A3v] puyck zijn en niet dooghen, vvaer over leughenachtighe May haer raed dat sy dat volck by avondt sou af laeten smeeren, schijnende dat Pleuntgen Praets daer vvel na luysteren sou, vertellende malkanderen voort van leughenen die haer vvel naeghegeven vvaeren, ghaen daer nae t’samen tot die besteetster om te segghen dat leughenachtighe May haest in haer huyr sal comen. Meyns bemoeyal, verstoort vvesende over de onbeleeftheyt van haer nieuvve ghehuyrde meyt, datse so langh achter blijft, gaet ende verneemt vvar de oorsaeck is.
§Spijtighe Trijn, seer verstoort ende onstelt zijnde, alsoo haer ter ooren ghecomen is vvat snappende Sijtghen van haer gheseyt heeft, en dat met valsche-versierde-leughenen, seyt dat snappende Sijtghen een dievegh en een huyckevaeck is, dat sij’t sal bevvijsen, verhaelende veele lelijcke dingen van heur, hoe datse plecht te gaen troggelen voor de schamele luy, als sy vvat kreeg dat zij’t selfs hiel, oock hoe hantgaeu datse vvas, doense uyt kraem-bevvaeren gingh, tvvelcke heur noch niet vergheten en is, om dan de groote leugenen te niet te doen en met sulcken huyck niet te Kercken te gaen, soo gaet spijtighe Trijn tot snappende Sijtghen, haer afvraghende ofsy sulcx gheseyt heeft, vvaer op snappende Sijtgen [fol. A4r] antvvoort (ende t’selfde loochent) seggende dat het Klaesgen Kals lieght en al diet haer na geven, SpijtigeTrijn dit hoorende, vvel beter vvetende, en genoech kan bevvijsen dat sy het geseyt heeft, meent uyt haer vel te springen, luyt haer schrickelijck uyt en ontdect haer vvandel, voor alle de bueren, soo dat het met vervvonderingh vvort gehoort, vvant niemant (in de vverelt) de daden van snappende Sijtghen beter vveet dan spijtige Triin, snappende Siitghen dit hoorende, spreect vveer soo slim als sy immers ken, en seyt dat het al leugens ziin, smiit de deur voor spiitige Triin haer hooft toe, en laet heur staen kiicken, dit geschiet siinde, gaet spiitige Triin daer van daen en comt by Pleuntgen Praets, de vvelcke zy vertelt vvat haer van snappende Siitgen is vvedervaren, die haer ter neder stelt en radende is dat syse voor recht sou roepen, tvvelc spiitige Triin seyt te sullen doen, vragende naar een goet Procureur, die Pleuntghen Praets vvel vveet vvaer daer een vvoont en haer vviisen sal.
§Meyns bemoeyal belast haer meyt leugenachtige May op etteliicke plaetsen te gaen om te vragen na eenige dingen daer sy haer selven mede becommert, die haer nochtans int minste niet aen en gaen, daer na comt Pleuntgen Praets (by haer) al krijtende, om datter veel goedt ontstolen is, sy [fol. A4v] geeft haer raedt om by een waersegster te gaen genaemt deur trapte Els, waer op Pleuntghen Praets antwoort, niet te durven doen, dan Meyns bemoeyal gelooft haer datse heur dienstmeyt daer toe verwilligen sal, en scheyden van malkander, leughenachtighe May haer bootschappen ondervvijlen gedaen hebbende, spot met sommighe menschen die alte seer ondieft zijn, en seyt tot wat een ondieftigen vrou datse gheweeft heyt.
§Pleuntghen Praets gaet om te vraghen of de meydt van Meyns bemoeyal daer al geweest heeft, en wat zy voor bescheyt heyt gecregen; leughenachtige May comt om daer nae toe te gaen, is seer bly, want het heel wel te pas comt door dien zy wat van haer selven mee vragen moet van vier vryers die sy heeft, of sy daer van een van allen trouwen sal, gaet tot door-trapte Elsen krijght antwoort, vraeght mede van’t goet dat Pleuntgen Praets ontstolen is: waerom sy met door-trapte Els in haer kamer gaet, spijtigeTrijn comt wt, wel gemoet zijnde over het vangen van snappende Sijtgen, is belust om te weten wat men haer leeren sal, seyt welcke Ouders sy gehadt heeft, van wat geslacht sy gecomen is, ende hoe haer man was. Daer na comt leughenachtige May weder uyt de camer van [fol. B1r] deurtrapte Els, en verhaelt met een verwondering wat dat sy al ghesien heeft, uytbeeldende de heylloose zeden vande ongoddelijcke Waersegsters, en de middelen die sy daer toe ghebruyckende sijn, gaet bescheyt brenghen waer ’tgoedt is en wie dat het heeft, dat Pleuntgen Praets ontstolen is: Eyndelijck comt spijtighe Trijn en Meyns bemoey-al, seggende tegen malkanderen hoe dat Pleuntgen Praets haer goedt weer krijghen sal, en dat de Vrou groote tegenspoet heeft in veel dingen, soo int op-voeden van haer Kinderen als anders, Meyns bemoey-al vraecht haer Suster spijtighe Trijn, of snappende Sijtgen inde kamer ghegeesselt is, waer op spijtighe Trijn antwoort jae, ende seyt datse noch thien jaer uyt de Stadt gebannen sal werden, twelck Meyns bemoeyal gaen sien wil, ende haer Suster daer toe aenspreeckt, die mede gaet. Vermanende int wegh gaen wat voor een ondeucht dat de nijdighe achter-clap is, oock mede dat daer veel onheyl door ontstaet, daer en teghen wat een deucht dat swijghen is, en hoe datter groote swaricheden mede verhindert en voorcomen worden. |
