Catharina Dusart Verwers: Spaensche heydin. Amsterdam, Aeltje Vervouw, 1644.
Uitgegeven door Dennis Koopman
Redactie dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden
Ceneton 090630
[fol. *1r]

JUFFROUW C.V. DUSARTS, SPAENSCHE HEYDIN. BLYSPEL Gespeelt op d’ Amsterdamsche Schouburg, Den 12 Junij, Anno 1644. [Vignet: fleuron]. t’ AMSTERDAM, ______________________ Voor AELTIE VERVOUW Weduwe van BAL- THAZAR van DORSTEN Boeckverkoopster op den Middel-Dam in ’t Schult-boeck, Anno 1644.

---

[fol. *1v: blanco]
[fol. *2r]

d’AAMSTELGOD AAN JUF. KATARINA VERWERS, Op haar SPAANSE HEYDINNE.

’k LAch sluim’rend in het riet van mijne stroom gedoken,
Wanneer een bly geschal mijn oogen heeft onloken,
Gelijk een purpre roos door ’t blaaken van de Zon.
Ik sagh de Zusteren van ’t hooge Helicon
(5) Al Zoetjes naad’ren als de vooglen op haar wieken;
Zy torsten reukziraad, en lauwer meer dan Grieken
Oyt dee voor Iphigeen als sy ter slachtbank gingh.
Zij ijlden op my aan, en Clio die aanvingh
Dees reden tegens my met heusse taal te spreken;
(10) O Aamstelgod! dat wy niet vrucht’loos op zien steken
Den Schouburgh in uw’ Stadt, zijn hoorens naa ’t gesternt,
Kan tuygen het Toneel ’t gheen vanden yver bernt.
De reen, waarom dat wy dus vlijtigh herwaarts naderen,
Is om een Ioffer, (door de Faam tot aan de raderen
(15) Van Phoebus renkaros na haar verdienst gebracht:)
Te kroonen met dit loof, en kransen die ghewracht
Zijn op Parnassus top, van uytgeleze kruyden.
De waarde Poëzy, een oorsaak, datmen huyden
Noch van het Troyen weet, die huysvest in ’t vernuft
(20) Van haar, sulks tuyght Constans: de Helgod stont versuft
Door Orpheus* snaren-spel, maar d’ Amstel van haar vaarzen.
Vaar voort vergode stoet, sprak ik, sy is de laarzen
[fol. *2v]
Der Griekse Dichters waard, ik wensch haar lof verbreid
Van ’t Oost tot Wester-land; haar naam d’onsterflijkheit
(25) Bevoolen; en vernieu mijn wensch door dit te offeren:
Leeft langh, O Katarijn ter eere vande Iofferen!

                                      I. s’HERWOUTERS.

                                                        In all’s is lijden.

---

Aan MINERVA, VOOR JUF. KATARINA VERWERS.

WYse Dochter van den Donder,
Gun een schilt van Kristalijn
Aan dees Joffer! (die een wonder
Is der Vrouwen, waard te zijn

    (5) Vande Nijdt heel ongheschonden)
Als ghy aan u Broeder deed,
Toen hy listigh uytgezonden,
* Phoreys Dochter ’t hooft af sneed.

    En uw’ name eewigh vieren,
(10) Als de afgunst (met haar kracht,
Felder dan de schrick der dieren)
Door een Vrou is omgebracht.

                                                        In all’s is lijden.

                  * Meduza.

---

[*3r]

OP HET SPAANS HEYDINNETJE VAN JUF. KATARINA VERWERS D. Aan De Weteloose Weters.

VErstandeloos ghespuys! wiens ongesouten oordeel,
    (Vol aygewaan gepropt:) uyt dwaase lippen spoelt,
    Dat in het Vrouwelijk noch geest, noch weetsucht stoelt:
Uw’ waansucht steunt vergheefs, op kraft van aygen voordeel.

(5) Siet hier een bondigh werk! niet met den groven hamer
    Van Mulciber ghesmeedt: maar door een Vrouwen handt
    Gekant, geront, geplet op ’t ambeelt van ’t verstandt,
Begonnen en voltooyt in Verwers harssen-kamer.

Alwaar Tritonia met lieflijk gorgel-donderen,
    (10) (Terwijl men in een vloet van Hipokreenen swemt;)
    Dees Meer als aartse tocht uyt kraale klipjes stremt.
Vaar voort; eel-aarde geest! doorsnuffel Paeans wonderen
    Dat schoon uw’ poesel rif door Atrops zeyssen sneef,*
    Uw eyndeloose roem op eeuwighe wiekken sweef.

                                                        P. DUBBELS.

---

[fol. *3v]

Aan JUF. KATARINA VERWERS, VOOR d’Amstel Juffertjes:

WIst Amfions gorgel-treden,
Steden tot ghehoor te kneden?
Deên Arions vinger-spillen,
    (Door het levendigh ghesnarp
    (5) Op sijn gadeloose harp:)
Roereloose Rotsen trillen?
Konnen Orfëus helle snaren,
    (Door een meer als aartse toon:)
    Hemel Bos en water-Goon,
(10) Op het schel gheluyt vergaren?
    Dee Lycaeus, op het vingeren,
    Van een rietje! Goon verslingeren?
Is ’t dan wonder? Katarijntje!
    Dat Minerve ons geesjes troont,
(15) In den hemel van uw’ breyntje:
    Daar Apolloos orgel toont.
                                                    P. Dubbels.

---

[fol. *4r: blanco; in de herdruk (1657) twee vertoningen:]

Eerste Vertooning.

DE droefheyt is nu aan d’een sy,
En al het leedt is nu vergeten;
Het hof-gesin is over bly,
Nu sy de vader welkom heten
(5) Van dees getrouwe Bruydegom,
Die hier sijn schoone Bruyt komt toonen
Aen sijn bejaerde Vader, om
Sijn swijgent vluchten te verschoonen.

Tweede Vertooning.

HIer trouwt de schoone maeght,
Daer ’t heele Hof van waeght;
Siet gins vrouw Fama swieren
Met overhel geluydt,
(5) Om ’t lof van dese Bruydt
Aen ’s werelts endt te stieren.

---

[fol. *4v]

Parsonagien.

DON JAN de Garcame gebynaemt ANDREAS.

FREDRICUS HENDRICUS

}

Eedeluyden.

JORDE de Geck van DON JAN.
CUPIDO.
MAIOMBE een oude Heydin.
CONSTANCE D’ASEVEDO gebynaemt PRECIOSE.

GRYSIDE ANCIL

}

Heydinnetjes.

PHILLIPUS een Heydens Priester.
GUIOMARA de MENESSES Landt-Drostin van Murcia.
CATHARYN Camermaegt vande Land-Drostin.
PAGIE van DON JAN.
LEANNA een eedel Iuffrouw.
WILHELMUS jonge van LEANNE.

AELTJE FYTJE

}

Buyrwijven van LEANNE.

SCHOUT.

MACHIEL ROBBERT

}

Dienaers van de Schout.

SANDERT.
DON FERDINANDO d’ASEVEDO Lant-Drost van Murcia.
LOVYS Camerling van DON FERDINANDO.

[p. 1]

’t Eerste bedrijf DON JAN op de Jacht met ee- nighe Edelen.

Don I. VOort, voort, beset het Hart.
Henr. Daer loopt het weder heen.
Fred. Keer, keer Henrikus keer, soo kan het nieuwers heen.
Iorde. Gut Biestje loop datje swiet of het kost je leven.
Was men my so na ’t gat gans bloedt hoe sou ick beven!
(5) Mijn Heer sweert het de doodt, wel te verstaen als hy ’t het,
Maer ’k mien dat hy hem niet sal besmodden van ’t vet.
’t Is te besuckt gauw, men kan ’t niet betrapen,
Of mijn Joncker te loom, hy het niet uyt eslapen,
ô Doodt! loop heen brenghje klompen eerst in ’t bierhuys,
(10) En lient een paer wiecken, vlieght dan als een Vliermuys,
En vrijft de loome pry, jou Suster uyt je blicken,
En laetse dan de Muys-jager moytjes op licken,
En vliegen dan by get as Lieuwen in ’t woudt;
d’Ien met ien pieck, d’aer met ien rover, de darde met ien hout,
(15) En knellese, soo machmen met eeren t’huys komen;
En vangen wy weer niet so mach ick seker wel schroomen,
Want onse besuckte Meysjes quellen mijn dan;
d’Ien seyt: wel waer is de vanghst? d’aer komt after an:
Wel malloot, swijgh wat wil jy daer alries na vragen?
[p. 2]
(20) De aer biet een ey mier: ’t sel komen met de wagen.
’k Segh jouw besuckte vodden laet my met vreen gaen;
Loop heen schimp-voogels, quelt mijn Joncker en laet my staen.
Dat sellen wy wel laten, seggen die beseten pryen,
Wy willen jou temteren, en jy moetttet wel lyen;
(25) En kom Jy ereys weer t’huys sonder wat te vangen,
Soo selle wy u keelemorten en ophangen,
Dat vleysjen sal smaecken! ’k krijgh al jeuct in mijn keel.
Nou wacht wat hiet ebaeckert, seyt dan scheele Neel,
Jy selt wel driemael hoesten eer j’er af selt vretten.
(30) En ick wel driemael blasen, eer ick ’t op tafel sel setten,
Want ’t is al ien heel oud Varcken met ien tay vel,
Ick sel al vroegh op moete staen eer ick ’t gaer krijgen sel:
Tegen de middagh, seggen de oolijcke kladden,
En staen en ginne-gabben ofse een geck voor hadden,
(35) Ja wel ick word alemets so boos dat ick schier
Nae mijn staert om loop, en sy gevender niet een sier
Om, dat spijt mijn noch miest van al, ’t is niet te lyen,
’k Loof haer eerlijck te betalen de smeerige pryen.

                            Cupido uyt.

    Cup. Wat of de geck toch deert?
Ior. Ja met intrest met al,
(40) Soo is de ruysje uyt mijn hooft.
    Cup. Hey Joncker mal,
Hoorje niet?
    Ior. slapperement! is dat ien biest? ’t kan klappen
Gelijck ien Paepegay. Ick wil nae ’t Heerschop stappen.

[p. 3]
                Iorde loopt vervaerdt na binnen.

    Cup. Het lust me nu te gaen,
Langs dese groene laen,
(45) Omringht met Lauwerieren,
Tot ginder aen de Bron,
Daer ick die trotse don,
Mijn schight in’t hardt sal stieren.
Ick sie hem herwarts treen,
(50) Het schijnt hy is alleen.

                    Don Ian uyt.

    Don I. De Jaght seylt inde wint, de spijt is niet te dragen,
Wy haddent al beset; ja heel nae ons behagen;
Maer ’t Hart liep Boswaerdt in; neen ’t liep niet, maer het vloogh
Gelijck de vlugghe pijl van d’Asiaensche boogh.
(55) Waer is mijn Jacht ghesin?
    Cup. Ghy moet het jagen staecken,
Want ghy sult u, eer lang, met Venus jacht vermaecken.
    Don I. De glinsterende Son die spoeyt sich na beneen,
Waer in dat ick bespeur, dat ick mijn matte leen,
Moet leyden nae het Hof.
    Cup. Draeght deze wondt dan mede.
(60) Mijn dunckt hy krijght de koorts, soo sidd’ren al sijn leden.
’t Is soet om aen te sien.
    Don I. Ay my! wat voel ick daer?
Wie druckt mijn jonge siel? wie brenght my in gevaer?
Wie pranght mijn moedigh hert? Wie slaet dees trotse beenen
Op ’t logge aerdtrijck neer? ay my! nu is verdweenen
(65) Mijn over fiere moet. Wat of dit wesen wil?
’k Sie niemandt hier ontrent.
    Cup. Ick houw my hier wat stil.
[p. 4]
Don I. Eylaes! mijn geest verflaut, wat sieckte mach dit wesen?
    Cup. Gins komt een schoone Maegt, die sal u noch genesen.
Mijn boodtschap is ghedaen, ick vliegh nae ’t vrolijck rijck.*     binne.
Don I. (70) Wat lieffelijcke galm verquickt dit levendt lijck.

PRECIOSE singht van binne, STEMME: Si tanta gratiosa.

Pre. OP danckbare ghedachten!
En siet doch eens hoe dat de Somer tijen,
Door Sephiers soete krachten,
De aerd versiert met hare schilderijen.
(75) O blom-Godin!
Aen u ick sin
Verplicht, om u te eeren;
Dat ghy u Koffer
Geopent, ons ten Offer
(80) Komt vereeren.
Don I. Waer of dat singhen is? ick hoor dat ick noyt hoorden;
Sangh van so hel geluyt en aenghenaem van woorden.
’k Moet sien wie dat het is. Neen; best dat ick blijf staen,
Want ’t over hel geluyt komt herwaerts uyt dees laen.

PRESIOSE singht.

Pre. (85) O Krans van roose bladen!
En geurigh kruydt, kom siert mijn hooghste leden,
Wilt het op ’t schoonst beladen:
Mijn voetjes vlugh wilt nae de rey toe treden.
[p. 5]
Ay Iupijns Soon!
(90) Laet uyt u throon,
In mijn een galmpje dalen,
En stiert mijn voeten,
Soo geestigh, dat sy moeten
Prijs behalen
                            Preciose uyt.
Don I. (95) Nu sie ick dat ick noyt van schoonheyt heb gheweten,
Noch datter in mijn breyn oyt kennis heeft gheseten,
Te keuren ’t schoon uyt ’t schoon. Wat aenghenaem ghesicht!
    Majomb. Ghy sijt nu wel getoyt; ay spoeid u flux mijn Nicht.
Don I. Ach datmen dese Maeght eens op sijn Hofs ginck sieren,
(100) Waer sou haer schoonheydt gaen, waer sou die niet heen swieren?
    Pre. Groot-moeder wy gaen heen.
Majomb. O Phoebes ooght beneen,
Wilt haer men gonst gheleyen.
Ick wensch u luck mijn nicht,
(105) Met ’t nieuwe Sonne licht
Sal ick u weer verbeyen.
                    Majombe gaet heen in ’t gheboomt.
    Don I. Sijt schoone Maeght gegroet. Ick bid u heus gelaet,
Dat ick mach sijn verschoont, dat ick u, en u staet
Soo grooten letsel doe, het is om u te vragen,
(110) Of ghy in ’t nare Bos, gheen Jagers hebt sien jagen?
’k Ben van haer af gedwaelt, ’k mis al mijn volck.
    Pre. Mijn Heer!
’k Heb niemand hier ghesien, vermits dat wy niet veer
In ’t Bos en sijn geweest, maer hebben by dees linden,
Van bloemen en van kruyt, dees kransjes sitte binden,
(115) Tot siersel van ons jeught, en de aenstaende feest;
[p. 6]
Want daer is prijs gheset, waer dat de frayste geest
Van soete gallem woont, en houdt de maet in ’t dansen,
Die sal men ’t haer bekleen met aenghename kransen,
Tot toysel van het hooft.
    Don I. Sult ghy daer schoone gaen!
(120) Soo is de prijs voo u, ’k slae daer gheen twijffel aen;
Door u begaefde geest, vol gheens ghelijcke seden.
    Prec. Gy spot of sijt verdoolt.
Don I. Ick spot, noch dool, met reden
Sijt ghy verheffens waert.
    Prec. ’t Gebreeckt u aen gheen stof.
Don I. Al had ick Famaas tongh, ’k sou u lof-waerde lof
(125) Niet na haer waerdigheyt, mijn Engelin, vol prijsen,
Want uwe soete sangh, die deed mijn geest herrijsen,
En u uytmuntendheen die lockten dese siel.
                      Majombe uyt
    Maj. Wat wil den Hoovelingh?
Don I. Voor u ick neder kniel,
En offer onbeveynst, aen u mijn trouwigheden.
    Prec. (130) Ick bid u Joncker, rijst, buyght voor de Goon u leden,
Die knielens waerdigh sijn; want ghy haer achtbaerheyt
Daer in te veel misdoet? segh waerom my ghevleyt?
    Don I. Om dat ick u bemin, ô schoon! met siel en sinnen,
Laet deeren u mijn klacht, en wilt my weder minnen.
    Maj. (135) Weet eedle Jongelingh, dat in mijn lieve Nicht
Geen dartelheyt en woont.
    Prec. hoort na mijn onderricht;
Ghy sijt van d’ydle waen verleyt van u ghedachten;
Ghy kunt voor die ghy wilt, dit Heydens kindt wel achten,
[p. 7]
Want wy sijn doch eylaes! van yder een versmaet;
(140) Maer d’opperste van al die weet hoe dat ick haet
De toomelose min, en salse eeuwig haten;
Dies toomt u vleyent lidt want ’t sal u Heer niet baten,
Dat gy smeect om mijn glans; al sijn wy kleyn van staet
Ick ben daer mee vernoegt; gaet streelt het sy gewaet,
(145) En laet mijn reynigheydt, tot siersel mijner leden;
Ick haet u vleyery, gae die ten Hof besteden.
    Don I. Verlockster van mijn hart! verleyster van mijn siel!
Ghy kunt geneester zijn, indien het u gheviel.
    Prec. Neen Heer, ’t ghevalt my niet, noch ’t sal my noyt ghevallen,
(150) Dat ick mijn hooghste glans ter neer sal laten vallen,
Die nimmer weer herrijst.
    Don I. Behaechelijcke Maeght,
Weet dat mijn lievend hart, u trouwe liefde draeght.
Stafdraeghster van mijn siel! uytmuntster aller Vrouwen
Ick sal u na de wijs van onse wetten trouwen:
(155) Daer uytgelese Son, ontfanght dees Dyamant;
Aenvaertse soete Maeghdt, steeckts’ aen u witte handt;
Dits blijck van ware trou, dat sweer ick u, ô schoone!
Ja eer sal ’t see-gedrocht hier op der aerden woone;
En eer sal ’t wilt gediert, dat sich in ’t bos onhoudt,
(160) Gaen rennen in de Zee, en haten ’t groene Woudt;
Dat sal veel eer gheschien, ô voetster van mijn leven!
Als dat mijn trouwe siel, u Engel sal begeven;
Dat sweer ick by het licht en by mijn Ridders staet,
En by de bleecke Maen, en al haer om-sieraet;
(165) Staeckt maer dees woeste loop, ick sal u frisse leden,
Met adelijck ghewaet op ’t sierelijckst doen kleden;
U glans-rijck golvend haer, jae dat het haer verdooft,
Van die op Idas top het over-goude Ooft,
[p. 8]
Van Paris wiert ghereyckt, sal ick op ’t aerdighst stricken;
(170) Ick sweer u dat de Son, voor uwe pruyck sal schricken;
U toysel dat sal sijn, meer als ick u verhael;
Gedenckt eens soete Maegt, op al dees Hofse prael!
En hoe u lieve leen dan sullen sijn verheven!
Spreeckt soete Engelin.
    Majomb. Ick zal u antwoordt geven,
(175) Vermits dees jonge Maeght staet onder mijn gebien:
Dat sy met u sal gaen sal nimmer niet geschien;
Of soo ghy haer verkrijght, soo most ghy onse wetten
Ten vollen nemen aen, en d’uwen heel versetten;
Voorts al u Hofse staet, ja al uw’ pronckery,
(180) Verachtelijck versmaen, en gaen ghelijck als wy,
Dus soberlijck ghekleedt; door reysen landen, steden;
Somwijlen sonder geldt, en sijn noch wel te vreden;
Somwijlen sonder broodt, om uwe lijf te voen,
En treuren daer niet om, maer eeten niet dan groen;
(185) En dragen felle kou en Phoebus heete stralen;
En gaen door dick, door dun, in onbekende palen;
En wesen, edel Helt, van yder een veracht;
En sijn soo wel vernoeght als met de Hofse pracht;
Ick segh soo wel vernoeght, let op mijn ware reden,
(190) Ghy most geheel in als ghewilligh ons nae treden,
En dat oock twee jaer langh eer ghy dees jonge spruyt,
Tot loon van uwe liefd’, soudt krijgen tot u Bruydt:
Bedenckt het nu in tijts en wilt u wel beraden
Eer ghy u over geeft want dan wast veel te spaden
(195) Te keeren weder om.
Don I. Behoedster van dees maeght,
Die aen dit lievendt hart, tot in de siel behaeght,
U regels gaen te streng, sy zijn herdenckens waerdig.
Gins kompt mijn Jachtgesin. wel soete maegt so vaerdig
[p. 9]
De gulde Son harrijst en sijne glans verspreyt
(200) Soo laet u vinden hier, ick sal u doen bescheyt,
Hoe ick sal zijn bedacht. tot letsel haers veroeden
Scheyd ick inder haest
                            Don Ian binnen.
Prec. De goden u behoeden
    Maj. Ay Preciose Nicht, spoet u nu vaerdigh heen,
En ick sal yverigh gaen en storten mijn ghebeen
(205) Voor Pallas de Goddin, de Dochter van de grooten
Iupijn. Want ’s is uyt ’t breyn van Iupiter ghesprooten,
Die ick nu off’ren sal, met smekende ghebeen,
Op datse haer ghesicht laet dalen na beneen,
En dwinght de eedle Helt, door hare groote krachten,
(210) Dat hy om Precioos sijn staten gaet verachten;
Wel ick sal vaerdigh gaen, na Pallas Tempel treen,
De suyverlijcke Maeght.
    Prec. ’k Wens spoet in uw’ ghebeen.
Maj. En ick u van ghelijck, ick sal na u verlanghen.
Tot kortingh van de wegh soo heft u helle sangen,
(215) En smeeckt Diana soo, dat sy u allegaer,
Wil hoeden voor den Bocks-voet: Pan den hippelaer:
En voorts voor al ’t onheyl dat u mocht komen tegen,
In het anghst-valligh Woudt, vol nare omme-wegen,
Die ghy u sult betreen; de goden u behoen,
(220) Ick gae nu vaerdigh heen.
                            Majombe binnen.
    Prec. Wy van ghelijcken doen;
Gresijde. Gespeel wat sullen wy nu voor een Liedtje quelen,
Daer wy op ’t aldersoetst de Jagt-Goddin mee strelen?
    Prec. Wel soo het u ghevalt, soo laet ons singen gaen,
Dat licht ghevoosde liedt, dat vleyt soet aen Diaen,
(225) En ’t voegt wel by de gang, die galmen doet verkorten.
Gespeel heft op.
[p. 10]
    Gres. Neen ghy moet uw’ geluydt eerst storten;
Dan menglen wy ons stem, met d’uwen onder een.
Pre. ’k Sal u versoeck voldoen, en gaen sanghs spoor betreen

                        Sy gaen al singende binnen.

        STEMME: Schoonste Nimphje in het Woudt.

                AY Diana slaet u oogh,
                        (230) Van om hoogh,
                Als ghy my hoort angstigh klagen,
                Over Pan die hem int Woudt,
                        Meest onthoudt,
                Achter dicht-gevloghten Hagen.

Het tweede bedrijf. DON JAN met zijn pagie in sijn Hoff.

Pag. (235) WAt of de Ridder let, dat hy soo heen gaet sluypen?
’k Wedt stondt sijn neus niet vast, sy sou hem wel ontdruypen.
Waer of sijn grootsheydt is, dat hy ooght, na beneen?
De geest moet sijn van huys.
                                Pagie binnen.
Don I. Vertreckt laet mijn alleen.
                                Pagie uyt.
Pag. Heer Ridder met verlof.
Don I. Vertreckt; ist u vergeten?
Pag. (240) Neent Heer ick ging terstont, soo draa* als gy ’t my heeten,
Maer u Heer Vader sondt my daed’lijck weder heen,
Om aen u edelheydt, te sende sijne reen,
[p. 11]
Waer in hy u gebiedt, by d’edelen te eeten,
Op de behanghen sael; u Vader is geseten
(245) Al aen de tafel Heer, en sit na u en wacht.
Don I. Segt dat my niet en lust, vermits ick op de Iacht
Mijn leden heb verhidt, door het gestadigh woeden,
Nae ’t onverkregen hart, dat my nu wel sal voeden.
Gaet. als ick roep soo komt.
    Pag. Wel wat of dit beduyt?
(250) Zijn hooft hangt na de grondt gelijck een ouwe schuyt.
Nu laet ick heene gaen, want d’edelen die wachten,
Tot dat ick weder kom.
                                Pagie binne.
    Don I. Waer rollen mijn gedachten?
Waer dwaelt mijn los verstand? na ’t redeloose spoor?
Wie klopter aen mijn geest? wie roepter in mijn oor?
(255) Op, op swaermoedigh hert. en dan weer: toomt u sinnen.
Hoe kan een eel ghemoet soo vreemden daet beginnen?
Eylaes! wat komt my aen? ick weet niet hoe ick sal?
De geest seyt: denckt het niet. mijn sin roept, doet het al
Voldoet mijn lieven lust, dan sal mijn leet versachten.
(260) Geef ick mijn sin gehoor? hoe sult ghy gaen verachten
U vaders groote stam? seydt dan mijn eedle geest.
Waer tuymelt u gemoedt? dan wort mijn siel bevreest,
So dat mijn moedich breyn sweeft na dees hooge salen,
En beelt mijn yslijck voor, hoe dat ick dan sou dwalen,
(265) Met soo een vuylen hoop gaen swerven, hier en daer;
Dan ooght mijn eel gemoet weer op het groot gevaer;
Hoe schroom ick voor gevaer! so moet ick ’t Hof verlaten?
Waer schuylter meer gevaer dan in de gulde vaten?
[p. 12]
Waer mee dat meenigh Helt ontijdigh is ontsielt,
(270) Door vuyl en soo fenijn van d’ een of d’ander fielt;
Alleenigh uyt een tocht om hoogh te sijn verheven:
Wegh ysselijck bedrogh, wegh met dit angstigh leven,
Vol verschrickelijck ghevaer, ick kies het lustigh Woudt,
Om een die dese siel altans ghekluystert houdt;
(275) Alleen door een ghesicht, nam sy dit hart gevanghen;
En hier is doen een schets van haer postuer ghehangen,
In ’t suyvere vertreck van dit verliefde hart,
Daer haer schoon koloriet al langhs ghelijcker wert,
Ja krijgt haer volle stant, door Vrouw-natures krachten,
(280) Die mijn paneel en veruw, palet, penselen brachten,
En geest die my ontbrack, om ’t geens gelijcken beeldt;
Te bootsen nae de konst is nu vol toyt en speelt
Als wesentlijck, sie daer, swiert sy voorby my heenen;
Omtreck van haer scha’uw! nu is sy weer verdweenen;
(285) Die loffelijcke Maeght, waer nae de siel sich streckt,
Vermits haer soet ghelaet dit edel bloet uyt-treckt;
Hoe treckt, wat gaet my aen, waer vlien, waer vlien mijn sinnen,
Sal nu een los ghesicht mijn groote geest verwinnen?
Neen, neen, mijn hoogh ghemoet, denckt op dit machtig rijck,
(290) Daer soo veel Juffers sijn met schatten uws gelijck,
En hoog vernuft van geest, vol breyn om konst te leeren,
Kiest soo doorluchten Maeght, laet die u sin beheeren;
Soo een begaefde geest die leef na ’t lichaem sterft,
Daer ’t licht verdwijnde schoon terwijl sy leeft verderft,
(295) ’t Is anders met de geest, haer onbevleckte luyster,
Die houdt een helle standt, als schoonheydt daelt nae ’t duyster;
Als ofse noyt en had in ’s werelts rond’ gheweest;
[p. 13]
Wel hoe! de schoone Maegt die moet sijn hoog van geest;
Dat kan niet anders sijn, want sy soect aen te schouwen
(300) Des Hemels blau verwulf, voor al de aerts ghebouwen;
Sy tracht nae Huys, noch Hof, op noch soo lange reys,
Des Hemels solderingh dat acht sy haer Palleys;
Waer so doorlughte geest haer woonplaets soect te houwen,
Daer huyst een hoog vernuft. O pronck van alle vrouwen!
(305) O siersel van de Jeugt! o wel voltoyde Maegt!
Na u neem ick mijn gangh, soo vaerdig als het daeght.
Ay my! verdwaelde siel, wilt gy u gaen vermengen
Met soo een vuylen hoop? ghy doet u selver brengen
Door noyt-gehoorde Min in schrickelijck verdriet;
(310) Ay neen mijn reyn gemoet, en denckt het nimmer niet,
Bant sullicks uyt u sin, en wilt dees frisse leden,
Gaen voegen tot de rust, op dat de vreemdigheden
Verdwijnen als een roock. Ben ick hier alleen? Pagie,
Waer of de Jongen blijft?
    Pag. Mijn Heer krijght weer couragie.
(315) Sijn geest die is weer thuys. Wil ick hem welkom heten,
Soo krijgh ick seecker koeck,
    Don I. ’k Sal u de rugh eens meten,
Als ghy niet op en past.
    Pag. Wat is dat u belieft?
Don I. Ontspreyt mijn Ledicant.
    Pag. Wel heer alst u gelieft.

                            Vrou Giomara de Moeder van Constance in haer
                                nacht-ghewaet, met haer Maeght Catharijn, met
                                licht in de handt.

Guiom. O Alles-siende Godt! verhoort mijn anghstigh kermen,
(320) Mijn traentjes goede Godt, laet die u doch erbarmen,
[p. 14]
Die ick ootmoedich stort voor uwe voeten, Heer,
Met jammerlijck gesught; o Oppervooght! sie neer
Op uwen dienares, die nu al dartien jaren,
Gedurich heeft gebeen, op dat ghy soudt bewaren
(325) Mijn uytverkooren kint, dat ghy my hebt verleent,
Dat al gestadich wordt, aen u mijn Godt, beweent
Eer dat ick gae te rust; ghy weet o Heer der Heeren!
Dat ick noyt dach en mis om my tot u te keeren
Met suchten, en gevley, sint dat ick heb gemist
(330) De vrucht van onse trou; maer u vertrou ick, ist
Noch mooghlijck dat ick haer noch weder kan bekomen,
Door u Almachtigheyt, die my laes is benomen,
Door groot onachtsaemheyt, van onse Kamenier,
Die labde by de Buurt, en liet dat jonge dier,
(335) Dat haer soo was belast, als men yets kan bevelen,
Dat liet die snoode Maeght, dat liet die praatster stelen;
Ay my bedruckt gemoedt! ick smelt van enckel leet,
Als ick om haer eens denck, (eylaes!) ach wie weet
Waer datse nu mach zijn, ick macher niet om dencken;
(340) Mijn overdroeve siel, die moet die sal verdrencken
In dese bracke vloedt.
    Cath. Me-Vrou ay stilt u klacht,
Dempt al dit naer gheween.
    Giom. Ten is niet in mijn macht
Dat ick dees Beeckjes stelp, maer salder in verdwijnen
Door leet en ongedult, ay sie ach Cathrijne!
(345) Mijn bange siel beswijckt, als ick om ’t lieve wicht,
Dat soo uytmuntent was van wesen en ghesicht,
Soo sedigh en so soet, soo aenghenaem van gaven,
Als ick dat al bedenck, dan schijnt mijn siel begraven.
Bedolven in een put soo diep ja sonder endt?
(350) Ay my benaude hart! waer ick my keer of wend,
[p. 15]
Het is my al te nauw.
    Cath. Me-Vrou ay weest te vreden,
Ick hoop de goede Godt sal over u gebeden
Wel deernis krijgen, ay, ay matight maer u klacht,
Vertrou maer op u Godt, vertrou maer op sijn macht:
(355) Ay lieve Landt-vooghdin laet ick u gaen gheleyen
Nae uwe legerstee, daer u mijn Heer sal beyen.
    Giom. Constance, ach Cathrijn!
Cath. Ick bid u want ick acht
Me-Vrou, dat u men Heer al met verlangen wacht,
Ick bid noch eens, ay kom.
    Giom. Ay swijght en laet my schreyen,
(360) Cathrijn mijn hert dat barst so ick van hier moet scheyen,
Van hier segh ick, van hier, ja daer ick haer voor ’t lest
Het mondtje heb ghekust, en haer eylaes op ’t best
En prachtighst toyen dee, om d’Hemelvaert te vieren,
En kon die niet gheschien op sediger manieren?
(355) Och ja’t o foy, o foy hovaerdigheydt! waer door
Dat ick eylaes mijn kindt, mijn lieve kindt verloor,
Och mijn ghestolen kindt!
    Cath. Ay staeckt al dit verhalen,
Vermits het u de siel en sinnen doet verdwalen,
Hoe langs hoe meer, Me-Vrou ay laet ick u geley
(370) Doen nae u Ledicant, en endight dit gheschrey
Dat u de geest onstelt.
    Giom. Ay my waer sal ick vluchten,
Daer my niet wert belet mijn klacht, en droeve suchten?
Die ick doch uytten moet, eylaes benaude Vrouw!
Waer ick my wend of keer, mijn siel die splijt van rou:
(375) Al gaen ick schoon nae ’t bedt en voegh mijn matte leden
Tot d’oversoete slaep en meen door stilligheden
[p. 16]
Te rusten, maer eylaes mijn over swack gemoedt
Wordt dan meest door verdriet en onrust laes ghevoet;
In plaets van soete rust, soo stort ick nare klachten,
(380) Ja roep wel overluydt door vliegende gedachten,
o Goddeloose Feecks! waer wilt ghy met haer vlien?
Hier overgeve pry, ick heb u al ghesien.
U vluchten is te laet, ghy sult het niet ontkomen;
Dan loop ick vaerdigh nae die my eens is ontnomen;
(385) Soo dat mijn lieve Man al schrickende ontwaeck,
Door ’t overgroot gerucht dat ick al schreyend’ maeck:
Hy spreeckt my minlijck aen, en seyt mijn Lief, mijn waerde,
Mijn uytverkooren Vrouw, dat ghy u eens bedaerde,
Dat was my groote vreught, ay stelt u wat te vreen,
(390) Soo rust u swacke hart, dan mindert mijn gheween:
Door al sijn lief ghevley en suycker-soete woorden,
Versmelt mijn droeve druck, o aenghename woorden!
Komt streelt mijn flauwe geest, want troost ick nutten moet
Tot lavingh vande smart van mijn bedruckt gemoet.

                                Giomara binnen.

                Don Ian uyt, verlaet sijn Vaders Hof

    Don I. (395) KOmt aengename dag, verdrijft dees bruynigheden,
Het helder blau bekleedt dringht door de duysterheyt,
Op dat ick door u glans kan sien nae haer te treden,
En uyt mijn innigh leet dat hier verborgen leyt.
Ick segh het Hof adieu met al haer gulde salen,
(400) Ick segh de Jeught adieu van ’t Adelijck gheslacht,
Met al de kostlijckheyt, waer mee sy moedigh pralen,
Al swierend over straet met al haer groote pracht.
[p. 17]
Pronck-Juffers u ghetoy en al u aerdigh sieren,
U aerdighe gespan benaeyt met Dyamant,
(405) Met Peerelen beset op veelderley manieren,
En kledren van satijn geboort met diere kant
Op ’t geestighst geborduert met Gout op sijde laecken,
En al wat uwe breyn op ’t prachtighst heeft bedocht
Dat sal ick van dees uyr tot dat ick sterf versaecken,
(410) En vlieden van u prael, ja al u staet-ghedocht
Dat acht ick nu niet meer. Wat sijn u Hofse seden,
Bedroch in schijn van gonst: wat is u ydel tuygh,
Niet aers als water-verruw, toch t voegt wel by u leden,
Die schoon sijn gheblanquet geoeffent tot ghebuygh.
(415) Stuyp-Juffers k seg adieu, adieu ick gae vertrecken,
Eer dat de goude Son haer over-glansigh hooft
Komt beuren uyt de Zee, ja eerse ’t Hof komt wecken.
Door hare schittering die ’t kleed des nachts verdooft.
                                Don Ian binne.

Het darde bedrijf. Majombe uyt.

Maj. ’k HEb ’t Hemels Heyr gedanckt, ’k danck u noch eens Godinne,
(420) U Iuno, Pallas, en de Moeder van de Minne;
Dien ick met Offerhandt soo yvrigh heb ghebeen
In ’t aansien van Diaen, die over-helder scheen;
Soo dat ick klaerlijck sagh haer goddelijcke leden
Neerbuygen, al ick had geeyndight mijn ghebeden.
(425) Daer over dacnk ick u o Pallas, wijse Maeght,
Dat ghy op mijn ghevley soo gunstigh neder saeght,
[p. 18]
Doen ick aen u versocht dat ghy nae mijn begeeren
Een edel Jongeling door u verstant wout keeren
Tot ons waer op dat ghy soo gonstigh met u hooft
(430) Oock knickte, soo dat by my vastlijck wort gelooft,
Dat hy in aller ijl sijn gangh sal harwaerts wenden,
Vermits dat Cipres sal haer soontje neder senden,
Die sy stracks heeft geboon, als ick haer had ghebeen,
Dat hy met sijn gheweer sou vliegen na beneen,
(435) En doen de eedle Helt in liefde staegh volharden,
Tot dat hy van Iupijn sijn Coningin sal warden
Met offer-reuck ghetrout want sy gaf oock een knick
Als ick badt om haer gonst, o schat-Godinne ick
Sal u o hooghe Vrouw, ’k sal u altaren sieren
(440) Met bloem en geurigh lof, en ’t reuck-werck opwaerts stieren,
Nae u glimp-rijcke sael; de Wolckjes van het kruydt,
Als ghy die weemlen siet, kijckt dan ten Hemel uyt;
Ay Iovis waertste Vrouw! Ooght dan eens na beneden,
Gelijck ghy hebt ghedaen, in mijn leste beden,
(445) Waer om ick soo verheught ben, ja soo overblijdt,
Als ick oyt heb gheweest van al mijn ’s levens tijdt.
Waer toeft ghy schoone Maeghdt, om wien ick veel droefheden
In ’t binnenst van mijn siel ghestadigh heb geleden,
Door over bange vrees, sint ick u vaerdigh stal
(450) En heb ick noyt ter deegh gerust geweest, maer al
Wat dat ick hoor of sie van eenighe geruchten,
Strack seyt mijn schrickigh bloedt: flucks spoet u om te vluchten.
Dan dunckt my; komt de Schout, die my gebonden leyt
Nae eene droef tooneel, my dunckt daer wort geseyt
(455) In mijne raserny: voort, voort, ghy moet flucx sterven;
[p. 19]
Dan bid ick om ghena, maer ick kan ’t niet verwerven,
Hoe druckigh dat ick krijt, ick moet gekluystert gaen:
Dan dunckt my dat een Beul mijn hals meent door te slaen;
Waer van ick soo ontstel dat mijn matte leden
(460) Soo sidderen van anghst, van boven tot beneden.
En dit gebeurt my laes, soo dra als ick verschiet
Van ’t een of ’t aer gerucht, en sy en weet het niet,
Dat ick dit ly om haer, of dat ick haer genomen
Heb door mijn gau bedrogh, of dat sy is ghekomen
(465) Van Adelijck gheslacht want sy ontrent twee jaer
Out scheen na mijn ghesicht, als ik haer stal van daer,
Sy rijcklijck stont ghetoyt, of hoe sy was geheeten
Dats nu de schoone Maeght al heel end’ al vergeten;
Maer in het eerst als men haer Preciose hiet,
(470) Dan kreet sy en sy riep: Wijf ick en heet soo niet,
Constance is mijn naem, en staegh soo quam sy vragen
Waer is mijn moy gewaedt? dat moet ghy nu niet draghen;
Maer alst weer Sondag is, het leyt nu inde kas
Seyd ick: dan vraegden sy of ’t noch gheen Sondagh was.
(475) En schreyend riep sy: Wijf kom brenght my by mijn Moeder,
En by mijn Vader lief, want die sijn al veel goeder
Als ghy, en sey soo soet, leyt mijn weer nae ons Hof:
Kom pronckt my vaerdig op, doet my dees vodden of.
Swijght tongh, wie komt daer gins? het is de Rider, ’k luyster.
                                Sy schuylt.
(480) Sou hy my hier wel sien? wat neen, ’t is al te duyster
Van ’t hangende geboomt, nu sal ick hooren of
Hy ’t meent: een eenigh hart is als een open hof.

[p. 20]
                                Don Ian uyt.
    Don I. Nu ben ick als een Hart dat van een radde Jager
Getroffen en ghequetst is door een scherpe schicht,
(485) Waer dat het loopt of staet het draeght sijns levens plagen,
Hoe varder dat het beest vlucht uyt haer gau ghesicht,
Hoe meerder dat de wondt ontstelt door t schichtigh loopen,
Soo dat het laes sich selfs door d’ingheschooten pijl
Door ’t vlieden hinder doet, so dat het moet bekopen
(490) Met een ghestrenge doodt, ja in een korte wijl
So is het laes met my, hier baet een vaerdig vluchten,
’t Is nu gheen vliedens tijdt, want hoe ick varder gae
Van die mijn siel ontstack, hoe dat ick meerder vruchten
Geniet vol bitterheyt, waer door dat ick by nae
(495) Verdwijn, door dien de wond nu meer en meer komt prangen;
Sy parst my dat ick moet door over-groote smart,
Sy dwingt my dat ick moet mijn vleyend laten vangen,
Op hoop dat s’ uyt mee-doogh de schicht ruckt uyt dit hart,
Die my de siel ontreckt, ick moet ellendigh sterven,
(500) Soo sy niet uyt ghena heel vaerdigh inder ijl
My neemt in haer behoet, waer door ick kan verwerven
Genesing aen mijn leet, door ’t loosen van de pijl:
Kom, kom roem-waerde Maeght verslint al dees verdrieten,
O lockster van mijn sin! ô siersel van het veldt!
(505) Nae u wend ick mijn gangh, laet ick u min genieten,
Om dat ick helle son my geef in u ghewelt:
Laet sien, dit is de plaets daer ick haer heb bescheyen.
    Maj. Sijn liefd’ is ongheveynst, hoe of sy soo langh beyen,
[p. 21]
’k Moet nae haer eens gaen sien.
                                Majombe binnen
    Don I. Ja ’t is de selfde laen,
(510) Ick vind mijn Engel niet: ick sal wat verder gaen.
                                Hy luystert.
Daer hoor ick mijn Godin al singend herwaert komen,
De laen die schijnt verheugt, ja ’t lof springt van de bomen
En daelt al stroyend neer op d’onbeplante aerdt
Als recht, u galm die lockt ons tot dees nedervaert.

                        Preciose met een rey van Heydinen
                                singen van binnen.
                        STEMME: Balette Mars.
                (515) WY loven u met blye kelen
                        Godt Appol,
                Voor het loffelijck mee delen
                        Van u rol,
                        Die ghy soo
                        (520) Gonstigh boo,
                Waer door dees suyvre Son
                        Den prijs oock won.

    Don I. Sy heeft de prijs behaelt, ick hoor haer Phoebus dancken.
Sy is heel soet ghesiert met blaen van Lauwer-rancken.

                                Al singende uyt.
                (525) Waer voor dese overschoone
                        Is om-kranst,
                Om dat sy best nae u toone
                        Heeft ghedanst:
                        Op sen pas
                        (530) Niet te ras
                Maer geestigh op sen maet,
                        met fier gelaet.

[p. 22]
    Don I. ’k Wens u luck lieve Maeghdt, beneffens mijne groet,
Met u gewonne prijs, en met dees laure hoedt,
(535) Die u heel aerdigh past op u uytheemse hulsel,
En beyd gebloost en wit dat van dit gulde krulsel
Soo schildrigh is bescha’uwt dat ick noyt uws ghelijck
Uytmuntster van dees eeuw, in ’t heele Koninckrijck
Mijn daghen heb ghesien; aen wien ick dese leden
(540) Kom offren, mits ick haer niet hoogher kan besteden
Als aen u helle glans, die ick volmaeckter acht
Als een uyt ’t weligh Hof van ’t Adelijck gheslacht,
Dat sonder uwe geest, die ’k hooger hou van waerden
Als al de aertse glimp, want schoon men die bewaerden
(545) Met eenigh kostlijck nat, of sap van krachtig lof,
Als Jeught, aen welcken ’t komt, verdwijnt sy als het stof
Van geure winde doet, in u o pronck der Vrouwen
Waer een lof-waerde geest haer schuylstee tracht te houwen,
By u voltoyde glans, daer is ô schoonste schoon!
(550) Mijn hart uyt dese plaets ghetrocken metter woon,
Soo dat dees ydle romp onmachtig is te leven,
Nu ’t hart vertrocken is dat by u is ghebleven;
En nu ghy schoonste Nimph mijn hartje gunt een stee,
Nu schenkt mijn siel aen u dees wilghe leden mee,
(555) Bereyt tot u ghebiedt vint ghy my altijdt vaerdigh;
Spreeckt geens gelijcken Maeght, of acht ghy my niet waerdigh?
    Prec. Ick groet de Ridder dan, gelijck ick van u wart
Gegroet, maer ’t schijnt my vreemt dat hier u edel hart
Sou sijn gehuyst, en dat ghy u volmaeckte leden
(560) Komt bieden nu aen my die gy veel hoger kunt besteden.
    Don I. Niet aengenamer als aen u lof-waerde glans;
Als ick u schoon geniet, dan tart ick alle Mans.
[p. 23]
Met u, mijn Aerts-godin, het sijn maer lompe Karels
Die maer nae Juffers sien, wiens halse met veel Parels
(565) Aenlocklijck sijn omkranst, en niet eens oogen of
By ’t ydele ghetoy yets is tot hare lof.
    Prec. O Hofse Jonghelingh, wiens geest huyst wijse reden,
Met u verlof, ick gae mijn Grootmoer tegen treden,
Die soetjes herwaerts komt
    Don I. Wel oversoete Maeght,
(570) ’k Sal u gheleyen gaen indien ’t u niet mishaeght,
    Prec. De dienst is al te groot die ghy altans laet blijcken
Aen een gheringe Maeght.
    Don I. Mijn dienst, de eer moet wijcken
Die ick mijn lief gheniet, hoe noemt ghy die gheringh?
’k Acht my de eer niet waerdt, mijn dienst al te gering
(575) Om u mijn helle Son te dienen nae u waerden.
    Prec. Ghy vleyt my al te Hofs.
    Don I. Mits dat ick op der aerden
Noyt liever als u sagh
    Prec. Mijn Groot-moer weest gegroet.
Maj. En ghy mijn lieve Nicht met u beminde stoet.
    Don I. ’k Groet u wel wijse vrouw, en wensch u veel ghelucken,
(580) Tot dat de bleecke doodt u leef-draet af komt rucken,
En laet u lijf ontsielt, dat dan de Opper-goon
U uytgejaeghde geest opvoeren in haer Troon,
Dat is mijn hooghste wensch.
    Maj. O Ridder hoogh verheven,
’k Wensch dat de goede Goon u van gelijcken geven,
(585) Dat is mijn wederwensch.
    Don I. ’k Danck u lof-waerde Vrouw;
Nu stuert ghy mijne min nu ick het Hofs ghebouw.
[p. 24]
Daer yder een naer haeckt op ’t spoedigts heb verlaten,
Op hoop dat ick by dees u lieve ondersaten,
Na u wel wijs gebien mocht leyden dese leen,
(590) Na u geboon en wet die ’k willich wil bekleen,
Met yverige dienst.
    Maj. Hoe soudt ghy trotse Ridder
U voegen na ons wet, ick schrick, ick beef, ick sidder
Van ’t geen ick van u hoor ick ben te wonder bly,
(595) Dat ghy ons by-sijn soeckt, waer door ick speur dat ghy
Moet zijn van diep vernuft, mits dat ghy onse schriften,
In kleynheyt na wilt treen, en ooght op geen Staets giften
Gelijck als ’t Hofs gesnor vol opgeblasentheyt,
Maer soudt ghy eedle Heldt wel tot ons soberheyt
Gewennen? soudt ghy wel u heerelijcke toysel
(600) Afleggen, en aen doen een laken sonder ploysel
Als wy, dus met een vouw gaen slingren om ons leen,
Die anders niet gewendt en zijn als dese kleen.
Don I. Weet over Oude-vrouw dat tijdt die ’t al kan leeren,
My door liefd’ tot dees Nimpf my tot d’uytheemsche kleeren,
(605) En tot u spijs en dranck ja tot ramp en verdriet;
Al waer het noch soo swaer, sal wennen dat het niet
Sal schijnen door-gewoont, ick ben bereydt te leven
Geheel na u gebien; wilt my maer daad’lijck geven
Een kleet van u gesin op dat ick ’t Hofs habijt,
(610) Met al de flentery van mijne leden smijt,
Ick sal om u mijn schoon, doen, dat niemant niet voor desen,
Van diergelijcke liefd’, gehoort heeft of gelesen;
Daer over wijse Vrouw, daer is veel kostlijckheydt,
Van parrels en van goudt; en onder in daer leydt
[p. 25]
(615) Een moye som van gelt, ick heb al dees juwelen,
Mee uyt ons Hof gebracht, om aen u uyt te delen,
Om dat ick heb gesien, dat g’over dese schaer,
Soo loffelijck regeert; ’k heb met verwondringh, daer
Met voordaght op geoogt, so dat ick met verlangen,
(620) Na u quam harwarts gaen.
Maj. Heer Ridder wy ontfangen,
Met over groote vreught, u onder ons geslacht:
Mits dat ghy eedle Helt na ons wijs yvrich tracht.
Don I. ’k Danck u bejaerde Vrou wat seydt mijn uytverkooren?
Prec. Ick heet u wellekom
Don I. Nu is de tijdt gebooren,
(625) Waer na dit lievendt hardt, als aemlos, heeft getoeft;
Ick danck u Aerts-godin: nu is mijn siel geschroeft
Aen ’t onweerbreecklijck luck; mijn schoonste van de werelt
Wiens over suyvre geest, is loffelijck beperelt
Met Goddelijcke deught, ick sweer u eeuwich trouw
(630) En bid mijn suyvre son, en u eerwaerde vrouw,
Dat wy in aller yl op ’t spoedichts mochte trecken,
Uyt dit bekent gevest, nae d’allervreemste vlecken,
Eer dat ick wardt bekent van mijn beroemt geslacht,
Die my in korter wijl gaen soecken sullen, ’k acht
(635) Dat sy al zijn op wegh om harrewarts te komen;
En hier is niet een laen in al dees dichte boomen,
Daer sy niet metter vlucht in sullen komen sien;
d’Een hier en d’ander daer om my soo te bespien;
Daerom soo ’t u gevalt soo laet ons vaerdich treden,
(640) Uyt dit vervaerlijck wout, op dat ick my verkleden
Mach, in een vreemt gewaet, op u uytheems vatsoen.
Maj. Hier komt de Priester aen om d’offerhandt te doen.

[p. 26]
                                Don Ian wert verkleedt.

                                Al de Heydenen uyt.

Phil. Siet Ridder nu staet ghy voor een van onze Goden;
Dit is Merkuer die ons stelt wetten en gebooden;
(645) Ick vraegh u nu voor hem of ghy noch sijt bereyt,
Met ons te gaen en staen, gelijck, ghy hebt geseyt,
Dan of ghy sijt bedacht?
    Don I. bedacht! o neen; mijn woorden,
Die binde vaster Heer, als d’aller tayste koorde.
    Phil. Eer g’u aen ons verbind so komt wat herwaerts aen,
(650) En luystert vlijtigh of dees wet u aen sal staen
Die ick u seggen sal, eer wy ons vast verbinden.
Voor eerst moet ons ghevolgh wat dat sy krijgen, vinden;
’t Sy door een loose treeck, of met een gauwe greep,
Verov’ren hier of daer, van ’t Hof of van haer sleep,
(655) Of hoe ’t sou mogen sijn, men mag hier niet van houwen
Voor ons, ’t is al gemeen, behalleven de Vrouwen
Ja, yder die niet leeft recht na haer plicht en wet,
Die wordt heel strengh gestraft als sy haer trou besmet;
Ja met de nare doodt moet sy die daet betalen;
(660) Men loop niet na de Stadt om recht of Beul te halen,
Wy spreecken ’t vonnis uyt, de jonghtste van ons volck
Stiert d’overspeelster Wolf na d’onderaertsche kolck;
Wy weten ’t goet en ’t quaet elck naer den aerd te rechten,
Hoe licht, hoe swaer ’t oock sy, wy weten ’t al te slechten;
(665) Wy weten ons behoef voor het geheele rot
Te krijgen, al ons erf van rijck en overschot,
Met soo een stille vondt; wy wetent te verovren,
Dat ’t simple volckje meent dat wy luy, kanne tovren?
[p. 27]
Maer ’t isser veer van daen, de fiere gauwigheyt
(670) Dat is de milde Vrou die ’t alles ons bereyt.
Wy nemen ons behoef, wy sparen voor gheen kindren
Wy leven sonder sorgh, wy dencken om geen mindren,
Als ’t vast gehuysde volck, dat staegh na rijckdom tracht;
Wy voelen daer niet om, dat wort van ons veracht,
(675) Mits dat de grootste schat op aerd is ’t wel genoegen:
Daer sijn wy mee begaeft, wy weten van geen ploegen,
Wy moeyen ons oock niet met spitten en ghesaey,
Met planten of gewie, met dorsen of gemaey,
Noch al wat wercken heet, en evenwel soo krijgen
(680) Wy door behendigheyt, daer anderen om hijgen,
Al wat ons noodigh is; wy leven van het groen,
Als van de varsche douw, de geurge blommen doen;
Wy weten ons behoef als ’t wilde Vee te halen;
Wy dingen nimmermeer mits dat wy noyt betalen;
(685) Wy nemen hier of daer het een of ’t ander dier;
De Bossen levren hout, de steenen geven vyer.
Sijn wy belust of Vis, wy lichten Boeren fuyken;
En als ons drincken schort, wy gaen met onse kruyken,
Aen ’t een of ’t ander Hof en bidden om wat wey,
(690) Dan krijgen wy wel bier, ja dickmael allebey;
Wy nutten ons gekoock of ’t daedlijck sou versueren;
Wy slapen onvervaert, op velden of in schueren;
Wy sijn altijdt vernoeght noch hebben geen verscheel,
In hette of in kou, ’t is ons al even veel;
(695) Dit leeren wy door wenst en van de lieve tijden,
En of den eenen Prins wil tegen d’andre strijden,
Ten raeckt ons decksel niet, ick laet staen lijf of bloedt,
Wie dat verliest of wint, ’t is ons al even goedt:
Wy staken onse rust niet aen dees groene heyden,
(700) Om Vorsten eer te doen doen, of Prinsen te gheleyden;
[p. 28]
Wy gunnen haer de eer, die stadigh daer na tracht,
En of men ons verheft, dan of men ons veracht,
Wy sijn al even bly, ten kan ons al niet deeren.
Van een gepluckte Vinck en stuyven selden veeren.
(705) Wy gaen wel in het Woudt als dicht van roovers krielt,
Niet hebben blijft ons burgh dat wy van ’t snoo gefielt
Niet woorden aengheranst; ja wy sijn altijd vry,
Van Hooft-geldt, schat, of tol, het loopt ons al verby,
Van vyer en water-noodt, of dierghelijcke plagen,
(710) Vervluchten wy heel licht, wy hebben niet te dragen
Als onse lieve leen, wel sober int habijt;
Maer dat heeft ons dickmael voor ongheval bevrijt;
Wy wandlen sonder vrees, gheen sorgh komt ons aendringen;
Geen Hof mach ons ghebien, gheen Keyser kan ons dwingen;
(715) Wy gaen als eygnaer tot aen des werelts endt,
Soo wijdt als ’t Hemels licht haer schijnsel neder sendt.
Siet dit is onse wet, die ick u heb ontfouwen,
En die most ghy als wy in alles onderhouwen.
Kom, eedle Jongelingh, kom opent nu u hart,
(720) Op dat wy blijckelijck sien, of ghy ons broeder wert,
Dan of ons enge wet kan tegen uwe seden.
    Don I. Neen grijse Vader, ick sal die op ’t naust na treden.
Phil. Ick steeck het reuck-werck aen. Wy dancken u Markuer!
Voor al ’t genooten goet; ontfanght dit geurigh vuer;
(725) Wy bidden u met een dat ghy ons wilt gheleyen,
Nu dat wy uyt ’t ghewest van onse broeder scheyen.
Hy knickt ons gonstigh toe.

                        Sy spreecken ghelijck

Wy dancken u ghelijck.
Phil. Kom vluchten wy nu flucks uyt u Het Vaders rijck.
[p. 29]
Hoe noemt men u ten Hof?
    Don I. ’k Wordt daer Don Ian geheten.
Phil. (730) Ghy sult die eedle Naem afleggen en vergeten,
Andreas sult ghy sijn.
    Andr. Ick ben in als te vreen,
En maen u tot de reys.
    Phil. Als ’t u belieft, dit heen.
Wy kunnen over wegh al watter schort te seggen,
Met beter tijdt als hier met sinnen overlegggen.
                                Al de Heydenen binnen.
                Catharijn, Giomara, de Landt-drostin
                                in ’t Ledekant

Cath. (735) O God, wat mach hier zijn dat ick strack hoorde ruysen?
Het scheen een vreeslijck dier, dat naar begost te bruysen.
Wel daer begint het weer, ’t schijnt in de koets te zijn.
Ik moet eens soetjes gaan en schuyven de gardijn.
Eylaes het is Me-Vrou, sy moet yet yslijcks dromen.
(740) Sal ick haer wecken gaen? neen; ’k durf niet by haar koomen.
Maar ick sal hier vol anghst, met groot verlangen staen
Tot dat sy weer ontwaeckt, en dan flucks bij haer gaen.
    Giom. Wie rukt mijn geestje uyt zo over-groote vreughden?
Ay droom en vlught niet wegh, ghy die my heel verheughden
(745) Door uwe soet bedrogh.
    Cath. Ik groet Me-Vrou, hoe ist?
Giom. Ach, ach, Cathrijn ick droom.
    Cath. ’t Is als ick had geghist.
Me-Vrouw ik hebt gehoord; ja achter inde koocken,
Klonck uwe nare stem, als of ’t begon te spoocken;
[p. 30]
Ick ben ’er van verschrickt; ick bit Mevrouw vertelt
(750) De wonderlijcke droom die u so seer ontstelt.
Giom. Cathrijn Mijn waerde Maeght, ’k was luckigh en onluckigh,
’k Was treurich en verheught, vervarelijck en druckig,
En nu en weet ick niet door schrick hoe dat ick ben
Van dese vreemde droom, ja ick mijn self nauw ken.
(755) O akelige droom! gemenght met soetigheden
Ay vlught zo schightigh niet.
Cath. Mevrouw stelt u tevreden,
En wil aen my u droom verhalen; eed’le Vrouw
Misschien is ’t de voorbo van die u bittre rouw
Doen smelten sal tot niet of heel in vreught verkeeren,
(760) Gelijck dat veel gebeurt
Giom. Dat gunt de Heer der Heren
Nu luystert toe Cathrijn
Cath. Mevrouw ick luyster al
Met yverigh verlangh, hoe u droom luy’en sal.
Giom. Ick droomde dat ick in het groen,
Huysvesten van de diepste kuylen,
(765) Gelijck de Schaperoovers doen,
Als sy by haer afsetsels schuylen,
En dat ick heel verandert waer,
Cathrijn, van hoofden tot de voeten,
In een beerin och wat ghevaer!
(770) Quam my, quam my doen mee ontmoeten.
In die gestalt? by na een quel,
Als my (eylaes!) is overkomen.
Mits dat my in dat beestevel,
Mijn eenigh jongh mee wardt ontnomen;
(775) My docht ick had dat jongh, gelijck beerinnen doen,
Met licken soo getoyt, dat daer in ’t wilde groen
[p. 31]
Niet een was by mijn jongh, int minste te gelijcken;
Ja saeght ghy soo een beest ghy soudt als stom staen kijcken,
So schoon als Wacker was, en dat wardt mijn ontruckt,
(780) Van eene wrede wolf; doen renden ick bedruckt,
Door ’t wilde woeste woudt, met naer en yslijck huylen,
En soght al gillende, in donckre wollefs-kuylen,
Maer ’t waer al te vergeefs, ick vondt mijn beesje niet;
’k Liep janckende na mijn hol, en brulde daer, en liet
(785) Niet af van naer gekrijt, tot dat ick het verloren
Mijn jonge beestje vondt, dat ick zo had verkooren
Doen waer ick in mijn schick, Cathrijn, ik was so blijt!
Gedaen was al ’t gejanck, ’t geloop, ’t geknor, ’t gekrijt
’t Gebalck en als ’t getier was doen geheel verdwenen
(790) Ist niet een vreemde droom die my nu is verscheenen
Cath. Dees droom die seydt ons yets
    Giom. Dat dese yets beduydt,
Vertrouw ick sekerlijck.
    Cath. Ick soude leggen uyt
Op u verlooren kindt en vastelijck gelooven,
Dat ghy in korten tijdt door hullep van hier boven,
(795) Konstanse weer sult sien, mits ghy ’t verlooren beest,
Noch weder vondt Mevrouw.
Giom. Dit laeft mijn bange geest,
Dit salft mijn krancke siel, dit doet mijn pijn versoeten,
Dit komt mijn grote kwel als troosteres ontmoeten;
Hoe ick het meer herdenck, hoe het mijn klaerder seyt;
(800) Ghy sult uw’ lieve kindt, dat ghy soo hebt beschreyt,
In korte dagen sien. Cathrijn gaet daadlijck heenen,
Vertelt mijn waerde man al wat my is verscheenen;
Neen leydt hem liever hier soo hoor ick sellef of
Mijn Heer dit mee soo duyt.
    Cath. Mevrouw hy is ten Hof,
[p. 32]
(805) Heel vroeg gegaen, Me-Vrouwe met over groote lusten,
Hy sey dat ghy in langh soo soetjes niet en rusten,
Als doen hy van u gingh, ay leght u noch wat neer,
En voeght u tot de slaep, Mevrouw tot dat mijn Heer,
Van ’t Hof komt weder t’huys.
    Giom. Ghy sult u Heer dan seggen,
(810) Dat hy strack by my komt, ick sal dan so lang leggen.
Schuyft het behangsel toe.
    Cath. o blije morgen-stondt!
’k Heb hier geen dagh geleeft dat ick men Vrouw soo vondt;
Sy is vol hoop, o Heer! wilt haer gekarm en sughten,
Haer klachten en gheschrey doen uyt haer boezem vlughten,
(815) Dit pack valt haer te swaer, ontfarmt u goede god!
Ontlast mijn waerde Vrouw van haer verdrietigh lot.

                                                        Cathrijn binnen.

                                            Iorde de Geck uyt.

Ior. O my ick sin soo moe van sulcken hieten tocht!
En om niet? dat’s spijtigh, hoe hebben wy gesocht?
Hoe hebben wy gewoelt? hoe hebbe wy gekeken?
(820) En krijgen hem niet? hy is fijntjes, deur gestreecken,
En laet ons after sien hoe kan het van sijn hart,
Daer ’t sijn suster en my en sijn Vader soo smart?
De man die viel in swijm soo dra hy ’t hoorde seggen;
En sijn suster goe meydt sou mee hebbe gaen leggen
(825) Van haer selleve, hadden wy haer niet gestut
Met een gemackelijcke stoel onder ’t lijf, ey gut!
Sy was soo benauwt, wat was daer al te stellen!
Ja wel goe luytjes ick kantje niet al vertellen:
Wy deden sulcken weer eer dat sy alle bey
(830) Weer tot haer selve quamen, en doen wast: hier hey
[p. 33]
Iorde en al d’eedlen, Fredrick en Don Steven.
Och mijn soon och mijn broer Don Ian heeft ons begeven;
Tijt daad’lijck op de bien, siet wacker in de windt,
Voort repje loome lijf en soeckt tot dat j’em vint,
(835) Wy teghen op de reys daer wy nu weer af komen,
En hebben de Ridder of niemant niet vernomen,
Als een deel heydens, daer ick alleenigh by liep;
Daer was een van mijn maets die al: Iorde Iorde riep.
Ick docht roep je wat; ’k sey kan je goeder gheluck, segghen?
(840) Ja sey een swarte pry, jy most kruyste munt in jou handt legghen,
Dan kan ick na de konst, onder en boven d’aerdt sien.
Ick beefde en hielt me vast aen de vervaert stien;
Doch ick gaefse mijn handt met twee beschimmelde stuyvers,
’k Docht ’t is al goet neem mee, voor die begrimmelde snuyvers
(845) Doen begost sy te preutlen. met een vreemde greep
Wees sy my groot geluck, aen die vouw, en die streep
Beduyde sy, dat ick noch Ridder sou worden,
En dat ick een cruys-heers dochter hebben sou. Pag. Iorde
Kom in huys is’t nou tijt te praten by de buyrt?
Ior. (850) Sin jy nouw Ioncker? wel hey heb jy my gehuyrt?
Pag. Mijn heer roept gaet voort.
Ior. Hoe ist sal ick ’t jou vraghen
Segh snappertje? ick sal het eens aen mijn vrouw klaghen
Dat jy my soo besnaut as ick by de luy bin,
Ick selt hem wel verghelden as ick Ridder sin.
(855) Ick magh gaen en sien wat dat ick moet bestellen
As ick weer kom sel ick ’t jou lieden voort vertellen.

[p. 34]
                Majombe, Preciose, Andreas, Phillipus, Ancil

    Maj. ’t Is wel een groot geluck dat wy de halve sot
Soo kregen aen een kant.
    Prec. Ick docht nu ist verbrodt.
Andr. Ick ben te seer vermomt, dees deecken hem verblinde.
    Maj. (860) Hy oogheden al naer u doe’ k sprack van sijn beminde.
Andr. Het bolden hem so wel dat hy niet eens en docht
Om sijne mede-maets, of om my die hy socht
Mijn uytghelezen hart, nu sijn wy uyt de oogen
Van mijn Heer vaders volck, soo dat wy nu wel mogen
(865) Wat rusten hier int groen.
    Prec. Dat goedt, want ick ben moe.
Kom Bestemoer sit neer.
    Maj. Ey gaet tot ginder toe,
Daer aen dat Heere huys, ick sal d’indwoonder bidden,
Om herbergh in sijn schuer.
    Phil. Nu sijn wy al in’t midden
Van Mursiaes ghebiedt.
    Maj. Wy sijn dicht by de Stadt,
(870) Daer ick het grootste luck van al mijn leven hadt.
Phil. Het is een rijcke plaets en warrem van natueren.
Andr. Hoe is dat dal genaemt?
    Phil. Laet sien!
Maj. Estramadeuren.
Andr. Wel blijve wy hier dan, het schijnt hier wel te sijn.
Phil. Dats waer.
    Maj. Ick stap flucx voort en klop stout aen, volght mijn.

                                Majombe binne.

Pre. (875) Ancil wat deert u togh?
    Anc. ’k Ben moe.
Andr. Siet Preciose,
[p. 35]
Die neffens u komt gaen, men siet haer naulijcks blosen.
Kom gheeft my uwe handt; op als een wackre Maegt.
    Phil. Majombe winckt gae voort, sy heeft het al ghevraeght.
                                Alle binnen.

Het vierde bedrijf. Leanna.

Lean. HOe langh valt d’eensaemheydt voor vrol’ke jonge lieden!
(880) Ick wil mijn speelgenoot door mijn knaep ontbieden.
Wilhelmus.
    Wilh. Hier Me-Vrouw.
                Lean. Gaet eens naer mijn ghespleel
Margriet, en noodt haer hier by my met een heel
Beleefde groet.
    Wilh. Me-Vrou achter sijn sulck een hoopen
Waerseggers, ’t is van ’t volck die so achter landt lopen;
(885) Sy vragen u Vrou Moeder, of sy in de stal
Huysveste moghen.
    Lean. Gaet doet u bootschap flucks.
Wilh. ’k Sal.
    Lean. Seght haer dat ick verlangh dat sy my komt besoecken,
Sy komt soo weynigh uyt, dat doen de wijse boecken,
    Daer is sy in verwart. Gae komt terstont weerom;
(890) Ick moet dat volck eens sien.
        binnen.
    Wilh. Als ick weer kom
Moet ick mee als de Meysjes na mijn gheluck vragen,
Om de nieuwigheyt sel ick een stuyvertje wagen;
’k Heb wel ghehoort dat sy meer kunnen sien als wy,
Want ouwe Sanne-Buer vertelden eens dat sy
[p. 36]
(895) In haer jonckheyt van de Heydens ja al haer saecken
Waren geseyt, hoe ’t haer ginck en hoe sy ’t sou maken,
Dat haer altemael soo gheschier is, soo sy syt,
Nu ick mach mijn boodtscahp doen met een gauwigheyt.

                                binnen
                                Leanna uyt.

    Lean. Wat schort mijn vrolijck hart? wat letten mijn leden
(900) Nu ick dat Heydens rot beoogt heb? Wat is dit!
Ontstelt my nu mijn geest door t dien van schoone leden?
Wat komt my aen (eylaes!) och hoe ontkoom ick dit?
Ontroert de liefde nu mijn wel gheruste sinnen?
De liefde dwinght my nu, een Heyden te beminnen.
(905) Ick waer noch huyden bly, dus eel te sijn van bloedt,
Nu wensch ick dat ick waer van minder opgevoet,
Of dat de Heyden waer uyt hooger stam gebooren,
Dan wist ick raet ghenoegh, nu geef ick het verlooren;
Nu weet ick gheen behulp, wy sijn te onghelijck;
(910) Hy is voor my te arm, en ick voor hem te rijck;
Dit is mijn ongeluck; ’k had hoop had ik geen Moeder,
Ick koos de Jongelingh voor mijn siels behoeder,
Hy sou een spiegel sijn, die glans van ’t hele Hof,
Mijn keur groeyt voort tot hem: hy is te laegh: en of
(915) Ick hem verkoor? maer hoe! wat sou den Adel seggen,
Dat ick op so een mensch mijn sinnen had gaen leggen
Sy souwen mijn bedrijf vertoonen als een spel,
Ja waert niet meer gebeurt, waer in dat ick my quel:
Laet prate wie dat wil, wat kan dees staet my geven?
(920) Niet anders als verdriet, so ’k sonder hem moet leven,
Die ick soo hartigh min, ick wil om dit ghestalt
Niet missen dien ick lief, maer doen dat my ghevalt.
Daer ’t goet de sin verjaegt, daer kan geen liefde heren.
Neen; ’t goet moet sijn mijn slaef, en ik moet het regeren;
[p. 37]
(925) Ick volgh mijn lieve sin, gelijck de jeught gebiet;
’k Wil om geen Creses schat, staeght leven in verdriet;
O neen; laet sien! maer hoe sal ick dit best aenleggen?
Hoe sal ick dit bestaen? sal ick het dorven segghen?
Mijn siel die schrickter voor, mijn eer mijn goede naem
(930) Die sou laes sijn gheschent als de geswinde faem
Nae haer gewoone plicht, begost in alle straten,
Te stroyen mijn bedrijf, waer sou ick mijn dan laeten
Van schaemt? ay my! eylaes wat comt my int gedacht?
Ick sou verschooven sijn van al mijn groot geslaght:
(935) En of sy my dan al verstieten of verachten
Hy sal mijn voorspraeck sijn dat salt weer al versaghten;
Al langh genoch beraen ick kan niet van hem vlien
Wel brave Jongelingh. ick sal hem hier ontbien.
’k Heb op sijn naem gelet hy wert Andries geheten.
(940) Daer komt mijn jonghen aen.
Wil. Me Juffer, Maragriete
Sey, dat sy hadt versouck van juffren uyt de stadt;
Soo dat sy niet en kan maer sy ontbiet u dat
Sy morghen omen sal met haere Nicht Maghd’lene,
Sy wenscht u goeden dagh.
Lean. ’t Is wel gaet daadtlijck hene,
(945) En haelt die heyje hier, die men Andreas heet,
Hier by mijn inden hof.
Wil. Wat of dit beduyt? ’k weet
Me-Vrou wil haer geluck van hem eens laten leesen.
Lean. Gaet heen gaet.
Wil. Wel Me-Vrou
Lean. Waer vlught mijn vrolijck weesen?
Waer is al mijn vermaeck dat ick noch huyden had,
(950) Int geurighe geblomt, in kruyden, in al wat
[p. 38]
Den hof soo cierlijck ciert? ja onder dese boomen,
Plaght ick vaeck met mijn luyt al singende te koomen;
Nu met een doffe geest belaen met bangigheydt,
Of my mijn stout versoeck moght worden noch ontseyt
(955) Wat komt my in den sin? hoe sou hy’t my wel weygeren?
O neen; mits sijn geluck sal aen de wolcken steygeren.
Hy comt, hoe nu? wegh schrick, wijckt van mijn swacke leen.
    Wil. Hier is de Jongelingh.
Lean. ’t Is wel gaet ghy nu heen
    And. Me-Vrou ’k wensch u veel heyls.
Lean. En ick u van gelijcken.

                                Sy wijckt te sijden af

(960) Ach dat ick niet en magh vrypostigh laeten blijcken
De liefd die ick hem draeg, hen die daer minst op peynst.
And. Sy schijnt op my verlieft, hier dient voor al gevynst.
Lean. Laet sien men seyt dat sy in handen konnen kyken,
Waer dat het haert na haeckt. laet u const hier eens blijcken,

                                Sy gaet by hem.

(965) Daer is mijn rechter handt, doet my nu eens verstaen,
Wie dat ick heb bemindt en soo ghy ’t net kunt raen
Wie ’t is en hoe hy heet of waer hy is gebooren,
Hier is u loon,

                        Neemt haer handt en wijst.

    Andr. Me-Vrou die ghy nu hebt verkooren
Na ick bespeuren kan, ist een fris Edel-man,
(970) Uyt een doorluchtigh huys, en is genaemt Don Ian;
Maer die is al verseyt, ja hy sou liever sterven,
Eer hy sijn vast verbondt, souw breken of haer derven
Die hy so trouwlijck liefd. Me-Vrou ik weet niet meer.
    Lean. Ghy hebt in all’s gemist, ten is geen edel Heer,
(975) Noch hy heet gheen Don Ian,
    Andr. Niet? soo ist my vergheten.
[p. 39]
Lean. U konst en gaet niet vast, hy wart Andries geheten,
Die my, mijn siel ontruckt, ghy sijt, ghy sijt de geen,
Die mijn versteende hart, dus murruw weet te kneen;
Ick maeck u Heer en vooght van my en van mijn erven
(980) Die ick alree besit, en die ick niet kan derven
Wanneer mijn Moeder rust, sy is heel machtigh rijck,
Van Landen en gebouw is niemant haers gelijck,
In al dit heel gebiet Andreas dese bueren
Die woonen op ons Lant, mits sy ’t van Moeder heuren;
(985) Ick ben haer eenigh kint, ghy sult het tweede zijn,
Soo ghy naer onse wijs wilt treeden neffens mijn;
’t Waer jammer dat ghy soo verslijten sout u leven
Aenvaert het lief geluck, ter wijl ’t fortuyn wil gheven,
Andreas wat seght ghy?
    Andr. Ick danck u milde maght,
(990) ’k Heb my aen een verlooft
    Lean. Weest daer om niet versaght,
Geen knoop en knelt soo vast of s’is noch te ontbinden
Andr. Eer sal ’t onnosle lam de bitse wolf verslinden.
Lean. Dat dunckt u soo, Wie ist daer ghy u aen verbont?
    Andr. De schoonste van ons rot de starckst’ die ick oyt vondt
Lean. (995) Ick ijsch daer voor. Andries lieft ghy soo een heydinne?
    Andr. Die ruylden ick niet voor de grootste Koninginne.
Lean. Mijn liefde is geterght wat sal ick nu bestaen?
Andr. Ik dank en groet Mevrou ’t is tijt voor my te gaen.
Gaet heen ondackb’re mensch wat sal ick nu aenrechten?
(1000) Wil ’k met Aplonia uyt rucken dese vlechten?
Neen; ’k wil de Grieckse Maegt gaen volgen op de hiel,
Die om dat sy haer lief most derven, hare siel
[p. 40]
Dee ruymen door het stael (eylaes!) wat komt mijn over?
Ick tast my selver aen; sal my een schelm een rover
(1005) Soor durven afslaen? neen, och neen; dat ly ick niet.
Ga heen verharde mensch, wacht niet dan wraek, ja sal yet
Bedencken tot sijn loon; ’k heb noch niet lang geleden,
Een Ridder afgheset, en u heb ick ghebeden
Een bedelaer! o spijt! wie sal mu nu bystaen?
(1010) Ghy? komt dan daer by dats waer. Wie komt my raen?
Segh op wat sal ick doen, my selleve doorsteecken?
Dan bleef hy onghestraft. Aen wie sal ick my wreken;
Dats goet: wel aen ick sal: maer wat kan ick hem doen?
Laet sien! dats wel bedochtt. Moet ick my vaerdig spoen?

                                Wilhelm uyt.

(1015) Waerom ’k sal daer voor sijn. Wilhelm ’k sal u hier beyden
Leght dit in aller ijl in ’t maeltje van de Heyden,
Die daetlijck by my was, siet dat ghy ’t wel beschikt,
’t Is van een wolve huyt, en het is toeghestrickt
Met eene roode snoer, dat niemant van haer allen
(1020) U doen bespeurt.
    Wil. Wel. Mev-Vrou begint te mallen,
Schenkt sy die schoyer dit, en sonder dat hy ’t weet?
Wat leyt’er my oock aen, ick doe dat sy my heet.

                                Wilhelm binnen.

    Lean. Ick sal hem dese smaet nu dier genoeght doen boeten
So ’t gaet nae mijn beleyt, ’k sal hem anders groeten,
(1025) Als ick die snoode guyt noch flus soo vriend’lijck deed,
Ick boo mijn gunst aen een daer ’t niet aen was besteed,
Sijn doen port my tot wraeck, Ick sorgh mijn hart aen sticken
Of mijne knaep dit wel sal konnen soo beschicken;
Daer soo veel oogen sijn. Daer komt mijn jongen al.
(1030) Hoe ist?
[p. 41]
    Wil. Me Juffer ’k vond niemand in de stal,
Dan dan Andries, die verbaest sagh in alle hoecken;
Ick vraegden hem terstont: wie dat hy daer ging soecken:
Och! seyden hy ons volck, en ging ter deuren uyt
Doen nam ick het sieraet, en greep de Wolve huydt,
(1035) Gelijck ghy hadt belast, en deedse daetlijck open,
En stack ’t heel onder in.
    Lean. ’t Is wel. Nu sult ghy loopen
Flucks na de Schout van ’t Dorp, en seggen dat hy voort
Met sijne dienaers komt, want als hy sullicks hoort
Soo sal hy dencken hier is ’t een of ’t aer gestolen
(1040) Gaet doet u boodtschap wel, maer hout het wel vehoolen
    Wil. Wel dits een donckre saeck, dit kan ick niet verstaen
Het is dan so al als ’t is ick moet om de Schout gaen.

                                Wilhelm binnen.
            Preciose, Andries, Majombe, Phillippus, Ancil.
                                                uyt.

    Prec. Wat is u hier ontmoet dat ghy van hier wilt deysen
Mijn lief ay segh?
    Andr. Mijn hart ick sal u onder ’t reysen
(1045) Vertellen, om wat reen dat dit mijn lief gheschiedt,
Dat wy soo schielijck nu verlaten dit ghebiet.
    Maj. Wat dunckt u voor een wegh dat wy best sullen kiesen?
Phil. Door Mursia.
    Maj. O neen; wy souwen tijdt verliesen,
Dat dunckt my niet gheraen.
    Phil. Wel slaen wy ’t Bos dan in,
(1050) Daer ogen wy een tent oprechten na ons sin,
Daer is een klare Beeck en krielt vol soete vissen,
Daer vangen wy wel wat, en soo ons dat wil missen,
Soo spannen wy de boogh en schieten ’t leckre wildt;
En braant in ’t eygen vet. natuer wat sijt ghy mildt!
[p. 42]
(1055) Daer is niet sonder yet, ja alles is vol leven.
Hoe vardt hoe wijt wy sijn, se kan ons voetsel gheven.
    Maj. Kom gaen wy dan int Woudt en stellen ons gebou,
Dat ons beschutten sal voor regen en voor kou.

                                Leanna verbaest uyt.

    Lean. Dus wegh! dat is wel vreemt dat sy daer niet en binnen
(1060) Met pack en sack so deur! dat kan ick niet versinnen.
De Schout toeft al te langh. Dat icker selver liep?
Neen; soudt niet raetsaem sijn dat ick de bueren riep
Tot hulp? jae’t : och help, help, help bueren, dieven, dieven,
Och bueren bueren helpt, stae by.
    1. Buerw. Wats u believen?
Lean. (1065) Ick ben bestolen, help, mijn Paerlen en mijn gout.
Och, och, och, och, och, och.
    1. Buerw. Gins komt mijn Heer de Schout,
Kijck of het wesen wil.
Ick hebt hem late weten.

                        Leanna loopt de Schout int gemoet.

    Lean. Waer blijft mijn Heer so lang? Ick mis een Paerle keeten,
En oock een gouwe bagh.
    Schout. Me-Vrouw wie is den dief?
Lean. (1070) Wat nood was ’t wist ick ’t Heer ’k wou dat ghy hem al hadt.*
    Schout. Dat was heel nae mijn wensch, op wie meent ghy ’t na gissen?
Lean. Het ouwe spreeckwordt seydt dat gissen wel kan missen.
Die ’t heeft en is niet veer.
    1. Buerw. Met verlof Juffrouw buer,
De Heydens waer sijn die?
    Lean. Die sijn al uyt de schuer.
1. Buerw. (1075) Al wegh? so veel te meer sou ick ’t op haer vertrouwen
    Schout. Hoe sijn hier Heydens? spreeck waer ist daer sy haer houwen?
[p. 43]
Dat is een vuyl gespuys.
    Lean. Mijn heer dat weet ick niet;
Sy sijn hier flus gheweest, mits datmen haer toe liet
Te slapen inde schuer, door Moeder goedigheden,
(1080) Ick weet in ’t minste niet, mijn Heer, om wat voor reden
Dat sy vertrocken sijn.
    Schout. By haer lien schuylt de man
Me-Vrou ist langh verleen?
    Lean. Geen hallef vierndel van
Een uyr.
    Schout. Op mannen sluyt het Bos aen alle kanten.
Me-Vrou stelt u te vreen, soo het die gauwe quanten
Maer hebben: soo krijght ghy ’t voort weerom.

                                Binne.
    Lean. Doet u best
Ick salt u loonen Heer.
    1. Buerw. Steurt hy dat dieve nest,
(1085) Wat selder een, wat selder een bommel uyt breken,
Dats volck hael after om, ’t mach al onder haer deken.
Ay kijck eens ginse eer, komen sy daer niet aen.
    2. Buerw. Och ja daer sijn sy al, sy benne al ghevaen.
1. Dien. Voort gaet voort.
    Maj. Segh, ay segh wat hebben wy bedreven?
2. Dien. (1090) Dat ghy ghestolen hebt dat moet ghy weder geven.
    Phil. Wie heefter van u goet?
1. Dien. Dat salmen strack besien.
    2. Buerw. Wel dieven ben jy daer, mijn jy soo deur te vlien?
Dat is jou al belet
    Andr. Waerom doet ghy ons vangen?
Lean. Omdat ghy diefsen hoop mijn Paerlen weer sout langhen.
    Maj. (1095) Wy hebben niet van u.
[p. 44]
    Schout. Hebt ghy die schelmen hier?
2. Dien. Daer sijnder ons ontvlucht, wy kreghen maer dees vier:
    Andr. Wat wilt ghy doen? wats dit?
Schout. Hoe durft ghy dat noch vragen?
Flucks gheeft ’t gestoole goet.
    Prec. Wie heeft haer wat ontdragen?
1. Dien. Laet ons u vodden sien.
    Prec. Hou daer doorsoecktse vry.
                  Majombe treet ter sijden uyt.
Maj. (1100) Och vindt hy dit juweel soo raeck ick in de ly.
Mits dit het wapen is van Precioses Vader,
Ick knoop het in mijn haer,
2. Dien. Hier ouwe knol komt nader.
Daer is u mael, tast aen, hebt ghy niet meer by u?
    Maj. Neen
2. Dien. Daer is u Goudt niet in,
    Lean. Doorsoeckt de sijne nu.
Andr. (1105) Me-vrou bekijck mijn mael, so gy daer uyt kunt halen
Yets dat u toebehoort, ick sal het u betalen.
    Schout. Doorsoeckt sijn goet.
2. Dien. Siet hier:
                  Het sieraet valt uyt de mael van Andries.
    Schout. Ghy overgeven fiel
Sand. Hy houdt hem heel verbaest.
    Schout. De boeyens voort Machiel,
Voort bindt den rover vast.
    Sand. Ick moet hem eerst eens groeten
(1110) Op mijn manier. hou daer.
    Sander een soldaet slaet Andries. Andries neemt Sanders de-
ghen van sijn lijf, loopt toe en steeckt hem doodt, waer over An-
dries ghevangen wordt: Preciose valt van haer selven.
    Andr. Dats voor u vinnigh groeten.
[p. 45]
    Sand. ay my, ay my ick sterf.
1. Buerw. Och help de Man is doodt.
    1. Dien. Geeft u gevaen.
Andr. Staet af eer ick u me doorstoot.
    Prec. O Goon beschermt mijn lief, ay mijn!
Maj. Och Preciose!
    Andr. Mijn Engeltje hoe ist?
Prec. Och mijn Lief?
    1. Dien. Hier ghy boosen
(1115) Schelm, voort, voort.
                                Binne.
    Andr. Mijn hart
Prec. Lief
    Maj. Rijs op mijn waerde kindt.
Lean. Wilhelmus kom gaet mee.
                                Binne.
    Maj. Volgh hem die u bemint.
                                Binne

Het vijfde bedrijf. De Landt-Drost DON FERDINANDO D’ASSEVEDO met sijn knecht.

Don Ferd. LOvijs.
    Lovijs. Alhier mijn Heer.
Don Ferd. Gaet eens by mijn Gemael,
Seght dat sy dadelijck moet komen inde sael.
            Lovijs. binnen.
Ick moet mijn droeve Vrou so ’t mooglijck is vermaecken,
(1120) Ick vrees dat sy door quel noch in het graf sal raecken;
[p. 46]
Waer ley ick best mijn Vrouw? my schiet int sin sy placht
Een over groote lust te scheppen op de jacht.*
    Giom. Ick groet mijn lieve man.
Don Fard. ’k Had nae mijn lief verlangen.
    Lov. Mijn Heer de buyte Schout brenght Heydenen gevangen.
(1125) Hier komen sy al aen.
    Schout. Ick groet mijn Heer en Vrouw.
Don Fard. Wat hebt ghy hier voor volck?
    Schout. ’t Is een die dees Juffrouw,
Haer Parelen en Gout door liste heeft ontdragen,
En daer-en-boven heeft dees schelm een man verslagen.
    Don Fard. Voort leyt den Moorder wegh, en brengt den dooden Man,
                                Binnen.
(1130) Mee tegen morgen hier, dat hy hem spieglen kan
Aen ’t gheen hy heeft ghedaen, eer datmen hem doet sterven.
    Maj. Gaet bidt.
Prec. Gena mijn Heer laet hem ghena verwerven.
    Giom. Ick sagh noyt schoonder Maeght.
Don Fard. Noch ick mijn waerde lief.
    Prec. Die ghy doen sluyten hebt en is gheen schelm noch dief,
(1135) Noch oock gheen moordenaer, hy moeyt hem met gheen stelen,
Hy weet niet hoe het komt dat dees Jufvrouws juwelen
Sijn in de mael gheraeckt.
    Lean. Ja kost ghy dat mijn Heer
Wijs maecken.
    Don Fard. Swijgh, ay swijgh, haer klachten doen my seer.
Om dese dievery en soumen hem niet dooden,
(1140) Had hy gheen moort ghedaen.
    Prec. Is dit een moort? ô Goden!
[p. 47]
Hy heeft hem niet vermoort, mits d’overlede man
Hem gaf een vinn’ge slagh en het gingh hem niet an;
Hy kost niet minder doen mijn Heer als hem verweren,
’t Is so; ’k bid voor hem, laet u mijn klagen deren;
(1145) Genae, genae mijn Heer, om Godes wil genae.
Don Fard. Het is niet in mijn macht dat ick hem weer ontsla:
Hy brenght sijn vonnis mee, sijn daet heeft hem verwesen,
Eer dat hy sterft salmen ’s lants wetten hem voor lesen.
Prec. Sterft hy mijn Heer ick volgh hem na in ’t nare graf,
(1150) Hy is mijn Bruydegom die my sijn trouwe gaf.
Uyt loutre liefd’ mijn Heer ay doet ons noch niet scheyen,
’t Is al te vroegh.
    Giom. Eylaes hoe deerlijck luyt haer schreyen!

                Preciose valt Vrouw Giomara te voet.

Prec. Me-Vrou toont my u gonst ontfarmt u hooghe Vrouw,
Ontfarmt u over my, ontmoet mijn bitt’re rouw,
(1155) Met u barmhartigheyt, ay laet u doch bewegen,
Ghy kent de liefd en weet hoe dat een Bruyt genegen
Is tot haer Bruydegom; ay smeeckt u waerde Man
Om sijn gena, ick bid spreeckt hem eens vriend’lijck an
Voor hem en my Me-Vrouw, den hemel salt u loonen.
Giom. (1160) Rijs op, mijn bee en kan sijn dootslag niet verschoonen.
My deert u ongeval ô jonghe schoone Maeght!
Hoe out sijt ghy nu wel?
    Prec. Groot-moer Me-Vrouw die vraeght,
Hoe oudt dat ick al ben.
    Don Fard. Ick gaen mijn uytghelesen,
Eens in den raet op ’t Hof, ’k sal strack weer by u wesen.

[p. 48]
De Landt-Drost gaet binnen Preciose volght

    Prec. (1165) Mijn Heer ontfarmt u togh.
Maj. Me-Vrouw die frisse blom;
Is nu haest vijftien jaer.
    Giom. Och dat vernieuwt weerom
Mijn druck, o groote Godt is my dit soo beschooren
Dat ick sal nimmermeer yet van mijn dochter hooren?
Constance sal ick u mijn leven niet weer sien?
(1170) Dan dunckt my neen, dan ja, sou het noch wel geschien?
Maj. ’k Sprack u wel eens alleen.
    Giom. Gaet ghy al’t samen binnen.
Lean. Wat of de loose feecks nu weer sal gaen beginnen?

Binnen

Giom. Spreeckt nu u meeningh uyt.
    Maj. Me-Vrouw uw’ waerde kindt,
En is niet veer van u, daer ghy so droef om bint.
Giom. (1175) U yd’le klap komt my tot schreyjen weer vermanen.
Maj. Hier valt de oorsack neer van al u bittre tranen;
Ick heb ô waerde vrouw! ick heb dat feyt bestaen,
Ick roofden u uw kroost, ick voerdent hier van daen,
En liet u inde quel, Me-Vrouw wilt my ghelooven,
(1180) ’t Was om ’t sieraet te doen, dat docht ick maer te roven,
En dan u eenigh kindt te setten op de straet,
Maer ’t gaf my sulck een lagh met een soo soet gelaet,
Een lagh lof-waerde Vrouw, ick sal ’t u al ontdecken,
Een lagh die mijne sin soo vast tot haer kon trecken,
(1185) Dat ick het lieve wicht voor mijne Dochter hiel;
’k Heb meer voor haer gesorgt als voor mijn eygen siel;
Ick heb haer opgevoedt; ’k heb haer voor alle rampen,
Soo trouwelijck beschermt, dat haer noyt droeve dampen
Van onluck sijn ontmoet, ick ging haer stadig na;
(1190) Schenckt my hier voor Me-Vrouw ick bidt gena, gena.
[p. 49]
    Giom. Och wat ontmoet my hier? ghy doet my weder droomen
Gelijck de jonghste nacht.
    Maj. ghy sult daer strack uyt komen.
Me-Vrou hier is u goet, Me-Vrou besiet dees brief.
Giom. Och soudt wel waerheyt sijn?
    Maj. Jaet.

            Don Ferdinandus met sijn ghevolgh uyt.

                Giom. Sijt ghy daer mijn lief?
Don Fard. (1195) Wat komt u aen? wat ist? waerom siet ghy bekreten?
Maj. Mijn Heer doorleest dees brief, ghy sult het dan wel weten.

            Don Fardinando leest het briefjen.

Don Fard. HET Iongh Dochterken dat by my is en dat dat ick den
    naem van Preciose ghegheven hebbe, heet eygent-
    lijck Constance, en is een eenigh kindt van Don Ferdinando
    d’Assevedo ridder van Calatrava ende van Vrou Giomara de
    Meneses: ick stal het selve kindt inde stadt van Madril, op He-
    mel-Vaerts dagh ten elf uren, in ’t jaer duysent vijf hondert vijf-
    en-twintigh. Ick hebbe dit korts daer na alsoo vernomen en goet
    ghevonden ’t selve by memorie te stellen, misschien of het schier of
    morgen te passe mochte komen.

Don Fard. Wie heeft dit schrift versiert? hoe komt ghy aen dit bladt?
Wat vreemdigheyt is dit? flucks segh my hoe en wat.
Maj. Mijn Heer siet dit juweel.
    Don Fard. Siet lief dit is ons wapen.
Giom. (1200) Ay my! ick sterf van vreught.
    Don Fard. Eylaes sy schijnt ontslapen.
Waer is haer kamer-maeght? Cathrijn och help Cathrijn.
[p. 50]
Cath. Hoe wat belieft mijn Heer?
    Don Fard. Gaet ras haelt wat asijn.
Giom. Och lief!
    Don Fard. Hoe ist mijn hart?
                Giom. Ay gaet dat Wijf eens vragen,
Waert kindt is en of ’t leeft dat dit gout plaght te draghen.
Maj. (1205) Och jae genad’ge vrouw die ghy hier daetlijck saeght,
Is u verlooren kindt.

Giomara rijst haestigh op en siet of ’t waer is.

    Giom. Waer is de schoone Maeght?
Waer is sy?
    Cath. De heydinne
Me-Vrouw?
    Giom. Ja waer is die?
                Cath. Me-Vrouw sy sit daer binnen.
Giom. Mijn kindt! dat moet ick sien.

Giomara loopt haestigh binnen.

    Don Fard. Hoe komt ghy aen ons kindt.
(1210) Segh goddeloose. segh?
    Maj. Ghenadighe ick bint,
Die ’t vrughje van u trou, soo eerloos heb ghestoolen
Dat met ons heele rot, doch, eerlijck heeft gaen doolen,
Och och erbarmt u togh vergeeft het my; mijn Heer.
Heb ick het u ontrooft ick brengh het u nu weer,
(1215) Loont my dat met ghenae.
    Don Fard. Ghy beest,
                Maj. Mijn Heer ghenae.

Giomara, Preciose, Cathrijn. Lovijs. en ’t heele hof-ghesin uyt.

Giom. Mijn lief aenschout u kindt,
    Don Fard. Ist waer mijn vrouw?
                Giom. Och ja.
[p. 51]
Ay lief siet hier de wrat en d’aenghewasse teenen,
Sy is’t en twijffelt niet.
    Don Fard. Nu is ons leet verdweenen.
Prec. Groot-moeder wat is dit?
    Giom. Sy is u Groot-moer niet,
(1220) Sy stal u lieve kindt, en liet ons in ’t verdriet;
Sy heeft u wegh gevoert, dats nu haest darthien jaren.
Ghy sijt ons eygen kindt daer wy soo droef om waren.
Don Fard. Sijt welkom waerde kindt.
    Prec. Ick danck mijn Vader seer.
Giom. Ick kus u wellekom.
    Don Fard. Ick danck mijn Godt en Heer,
Giom. (1225) Ontslaet haer lief.
    Don Fard. Staet op het is u al vergeven.
Maj. Ick danck mijn Heer en Vrouw voor ’t schencken van mijn leven.
Giom. Mijn lief ick swem in vreucht.
    Don Fard. en ick mijn blijde Vrouw.
Prec. En ick ach Vader lief verdrenck strack in de rou,
Soo ghy mijn Bruydegom noch langer hout gevangen.
(1230) Ay Moeder bidt voor hem, hy sal na my verlangen.
Giom. Contance is u naem, Constance ach mijn kindt!
Lieft gy die Heyden noch, hoe blijft gy dus verblindt?
Don Fard. Mijn Dochter wat is dit? Ghy moet om hem niet dencken,
Ick sal uw’ nae u staet wel aen een Ridder schencken.
Con. (1235) Het is gheen Heyden, neen; de schijn heeft u verleyt,
Hy ’s uyt geen Heydens bloedt, die Vader my ontseyt,
Hy is een Edelman, hy heeft sijn Vaders staten,
Uyt liefd die hy my droegh, soo blijdelijck verlaten.
Don Fard. Is dat al waer mijn kindt?
[p. 52]
    Lean. Mijn hart wort seer beswaert.

Sy treet ter sijden af.

Maj. (1240) Ick sal ’t u late sien. Het kleedt dat ghy bewaert
Phillipus, langht dat hier. Mijn Heer dit zijn de kleeren
Van den gevangen Heldt, die haer sijn trou dorst sweeren
Schoon dat hy niet en wist of sy was een Heydin,
Dies laet de Ridder los, de pronck van ’t Hofgesin.
(1245) Ja Don Francisco de Garkame is sijn Vader.
Don Fard. Die naem is my bekent.
    Maj. Mijn Heer ay luystert nader:
Hy is ghenaemt Don Ian Garkame, die het Hof
Om hare by zijn liet, ja niemandt weet hier of,
Soo stil is hy ghevlucht, hy dorst het thuys niet seggen,
(1250) Als door een stom papier, dat hy heeft late leggen
Don Fard. Lovijs. en ghy gaet heen ontsluyt de vromen Heldt
Giom. Ick danck u goede Godt, mijn lief ’t schijnt dat ick smelt
Van onghemeene vreucht, mijn kindt, mijn soete Engel!
Ick kus u duysentmael.
        Con. En ick mijn armen strengel,
(1255) Mijn Moeder om u hals.
    Don Fard. ô Wat een vrolijck lot!
Is ons van daegh ontmoet.
    Lean. Vergeeft mijn doen o Godt?
’t Is my van harten leet
    Giom. Gins komt u Bruygom nader.
Con. Dit is mijn Moeder-lief en dits mijn eygen Vader

Andries wert weer Don Ian genoemt.

Don I. Dat heb ick Lief verstaen. o wonderlijck geval!
(1260) Ick danck mijn Heer en Vrou, Maer Godt noch boven al.
Don Fard. Ontfanght u waerde Bruydt, ick sal u late trouwen
[p. 53]
Met adelijck ghevolgh, van Jonckers en Jufvrouwen,
Op ’t allerspoedighste. Ick wench u ’s werelts vree,
Hier nae het Hemelrijck.
    Giom. Die wensch wensch ik u mee.
Don I. (1265) Ick danck mijn Vader     seer en Moeder voor haer wenschen
Don Fard. Hoe gunstigh is ons Godt.
Giom. Wy sijn lucksal’ge menschen.
    Don I. ’k Versoeck aen u dat ghy ’t mijn Vader wilt ontbien,
Die ’k weet dat om my karmt
    Don Fard. ’t Sal dadelijck gheschien
Hoe sal den goede heer hem in dees vreught verblijden!
    Lovijs. (1270) Ghy sult terstont na Don Franciscus rijden,
Groet hem beleefdelijck van ons hier allegaer,
Vertelt hem met voordacht dees overblijde maer,
De ouderdom is swack, hy mocht hem soo verblijen
Dat hem de swacke geest wel schielijk mocht ontglijen;
(1275) Seght eerst dat ghy hem groet van sijn beminde Soon,
En dat ghy derwarts komt om hem by my te noon,
Mits dat sijn Soon hier is, met mijn verlooren Dochter,
Die hy ghevonden heeft, en seght daer by hy brochter
Heel wonderlijck weer thuys, verhaelt hem alles wel.
(1280) Gaet spoet u tot de reys,
    Lov. Wel aen mijn Heer ick sel.
                                                                                    binne.
Don Ferd. Hoe luckigh is het endt van die op Godt vertrouwen!
Giom. Dat kan men hier ô Godt! dat kan men hier beschouwen!
O langh ghewenschte tijdt!
Con. Mijn Moeder wat een vreucht!
Giom. Mijn kindt van al mijn tijdt waer ick noyt so verheught.
[p. 54]
    Don Fard. (1285) Mijn soon, mijn hart verlanght nae uw bejaerde Vader.
Don I. Soo dra als’t Vader hoort soo komt hy daadlijck nader.
Don Fard. Lief leyt ons kind’ren in, vermaeckt u in het Hof.
’k Sal ’t met de vrienden van den doode maken of.
Kom gaet nu t’samen in, ick sal flux alle saecken
(1290) Van u, en wie noch yets met recht toe komt, af maken.
    Lean. Genadighe ick kom mee op u goetheyt aen;
Al ’t gheen nu is gheschiet dat is door my gedaen;
Ick heb dit quaedt verciert, door mijn verliefde sinnen.
    Don Fard. ’t Verwond’ren maeckt my stom! kom gaet met my na binnen,
(1295) Daer mijne kind’ren zijn, soo ghy de waerheyt seght,
Sal ’t u vergeven zijn, ghenae sit nu te recht.

                                FINIS.

Tekstkritiek:

fol. *2r: Orpheus er staat: Orheus
fol. *3r: sneef, er staat: sneef:)
vs. 1122: rijck.     op de jacht. er staat: op jacht.
vs. 69: rijck.     binne. er staat: rijck binne.
vs. 240: terstont, soo draa er staat: terstont soo, draa
vs. 1207 is een defect vers.

• Ceneton
  
• Voorkeurenpagina Opleiding Nederlands