Ceneton02352.
Uitgegeven op 24 januari 2004 door C. Blankenstijn.
Red. dr. A.J.E. Harmsen,
Universiteit van Leiden.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
DRONKE
JAAP DE BOER,
OP HET
CONCERT.
Door J. v. E.
[Vignet: houtsnede, molen met schaap].
’t AMSTERDAM,
By JAN WINKEL, Boekverkoper.
DRONKE
JAAP DE BOER,
OP HET
CONCERT.
JAAP.
Stae, Jaepje, stae...: Hoe ofme de kop zo conkeleweerlik, mag leggen maelen,
As ien strongt in ien Pispot? stae zek... of de pikken motme haelen.
Ik heb in lang zo veul niet esoopen, as van deuzen dag:
Vier mingeltjes Breemer, in ik, gaen saemes, kan ikje zeggen, inne nag
(5) Heb ik dorst; dat keumt van al dat Liskereeren, dat krieuwelen in woelen
Men keel is zo droog as hooi, ik zel hem nog rais helder deur motte spoelen.
Die Breemer hangs is te brangdig, in kenme de dorst niet verslaen.
Stae, zek. Laet ik, daer an die Boom, men Schutteldoek rais uitvringen, ligt dat ’et den wel wet over zel gaen....
Stae, zek. Zo, dat ligt ien pongd. Laet zien, nou most ik allyk wel rais nae ’t Congcerf gaen stappen;
(10) Ze hebbe me daer ien bortpampiertje egeewen, veur 3 stuivers, ik most men tyd hier niet versnappen.
Weet jyme ook te zeggen, Broer, waer hier de Beschuitbakkery
Van de Zwaen is, daer, zeggeze, is het naest an, of digte by,
Datze het Congcerf hauwen; ik mot dat Spul rais gaen zien in hooren:
Ze blaezen daer, zeggeze, nag vry wet mooijer as de Trompetter van de toren,
(15) Of as Jochem mit de bul; zo dat waer is, zo rukkeze me nag wel het hart uit men lyf,
Wangt ik hauw bezongder veul van mooi speulen (ik slacht daer in me wyf)
Ik hoop ommers niet dat ik te laet zel keumen, wangt dat doe ik, mit men zin, nimmer.
Ik vroeg nag strak ien wyf: hoe laet is ’t? maer ze angtwoorde me: wel nou nag slimmer!
Wel kiekt ’t op de Wizer, je hebt de klok daer veurje Nees
(20) Daer mee bruiden die hoer heen, in riep weer, al heur best: Tesselse Kees.
Laet zien... dut geloof ik zel ’t huis weezen. Ik zel kloppen... Genaevongt baes, zie daer is me lootje.
Ben jy de Bol van de Kaesie? hebje hier niet ien hiel zootje
Muizekangten, die hier Congcerf hauwen; of ben ik voorabbezeert?
Ha, ha, ik hoorze al, ik ben hier al te regt, in niet verkeert
(25) Genaevongt mannen. Dat gaet, by me sjan, wel. Ik zel binnen stappen.
Stae wet op broer. Hoor! hoor! hoe meugeze daer zo in de hangden klappen?
Speuleze daer hangtjeplak; dan doe ik wel mee, ik weet mee van die moord.
HOORDER.
Neen Boer, dat wil maar zeggen dat ons de Speelders hebben bekoord.
BOER.
Wel klapje lui daerom zo in de hangden, om datje van de Speullui word bekoord, of bespogen?
(30) Datze my die kool ebakt hadden, daer hadden muilpeeren, of ’t ruintje van stal evloogen,
De lui te bekooren dat is zo mooi niet.
HOORDER.
ô Boer, je weet niet watje zegt.
Bekooren, dat is te zeggen het speelen behaagt ons, en daarom klappen wy tot je onderregt.
BOER.
Wel dat behaegtme mee. Jou Dienaer Heeren Muizekangten;
Ik keum hier mee rais omje te hooren, in rais helder mitje te trangten:
Werd gespeeld.
(35) Zo mannen, zaeg op! Allemankjes Queepeeren, van de Mosseltjes, of de Frisse Boer.
SCHOUT.
Beliefje daar wel wat stil te weezen, ofje mond wat te houwen, broer,
Of ik zalje bekeuren.
BOER.
Wie zait dat daer, wel wie het zen leeuwen!
Stil te weezen daer de Veel gaet! men mongd beloof ikje zel ik wel hauwen, of an niemangt geeuwen,
Maer stil te weezen daer de Veel gaet wel dat dunkt me wet raers.
SCHOUT.
(40) Hier mag niemant hart discoureeren, of kwalyk spreeken, of het is boeten.
BOER.
Wel nauw dat is wet aers,
Qualik secoureeren dat doe ik niet, ik praet ommers niet as de kromme waelen,
Nag gien hottentots, nag ik en staemer niet; waer drommel zau ik den veur betaelen?
SCHOUT.
Voor datje het muziek door je rammelen verdooft, en ’t gehoor van de vrinden versteurt, en belet.
BOER.
Wel ik spreek ommers niet rammelachtig, nag gien qualik woord baesje; maer ik heb juist wet pret.
(45) ’t Mezyk versteuren, in ’t gehoor verdooven, wel dat lykt, by me ziekjes, wel foppen.
Keum geefme den rais ien schoone pyp, broer, ik zel den liever rais stoppen,
In smooken rais, zo het men mongd wet werk: maer ofme hier nou wel wet te drinken krygt.
Veur geld in goê woorden, denk ik.
SCHOUT.
Boer, ik zalje in de boete beslaan zo je niet en zwygt.
BOER.
Maer ben jy hier de Ossestier of de Suipschytuit, van dut Congcert baesje? Wel dat heb ik niet econgsereert, den zel ik zwygen;
(50) Maer stil te weezen dat ken ik niet, wangt men bienen beginnen al graegte te krygen:
We zelle ommers wel rais Michelen, zau ’k hoope, van Koolslae of Kiekeboe.
SCHOUT.
Houd die dronke Boer daar nog al de mond niet toe?
BOER.
Me mongd toe hauwen? Wel hoe of me den zau kunnen drinken of smooken?
Wel nag het ien Schout zen leeuwen, dunkt my, niet misselyker esproken;
(55) Wet zeg jy ’er of, Broer?
SCHOUT.
Ik zeg, Broer, datje zult zwygen, of ik wysje zo aanstonds het gat van de deur.
BOER.
Dat weet ik zelf wel, baesje. Maer beginje quaet te worden? Wel hai, dat prottendeer ik niet, den wil ik liever zwygen, Sinjeur
Offestier. Zaeg den maer op, ik zel luisteren, men repretaetie hauwen, inne niet eer snappen
Veurje edaen hebt. Daer Hosmis, daer bennen twie stuivers, wilje me rais tappen?
Werd gespeelt, de Boer zwygt, al gaapende toehoorende, en spreekt na’t speelen.
Wel nau, dat gong allyk wel mooi, dat moet ik zeggen; dat was braef Mezyk:
(60) Zo mit alle man eblaezen, zo in estreeken, in ien dreum heen, in dat zo krek gelyk!
Wel ik zegje, je lui Muizekangten lykt allemael wel mit de kunst eboren,
(Maer ’t is jammer, datme dat ding mit al die snaeren, ik mien de Kalleversingel, zo wainig kan hooren.)
Je lui kapt al dat getink, in al dat gestryk, mit al dat getoet,
Al zo raer deur mekaer asme wyf het Warmoes. ’k mot zeggen ’t gaet zoet.
(65) Maer hoe hiet dat lange ding, mit die kromme pyp, dat zo stort, als de Koeijen?
SCHOUT.
Boer, beginje al weer? (Zo je me niet en zwygt, zo sluit ik je aanstonds in de boeijen,)
Dat is een Basson, of een Gavot, die de Bas houd.
BOER.
Wel men heer daer hebje allyk wel abbuis;
Ongze Bas die haut gien Blasson, nag gien Schaevot, maer ien Scharmai, maer die maekt niet half zo veul gedruis
As dat ding doet: hoewel ’t gaet nag al zoet ook, dat mot ik allyk wel zeggen,
(70) Ongze Bakker toet niet half zo mooi warme Afterlingen, of Weggen;
Laet ’t me rais kyken, broertje. Wel het lykent niet qualyk nae de wandelstok van Porlefemis, of de knots van Harreklaes.
Wie zau zeggen, dat ’er in zukken ding zukken kraftig geluit zat, of zukken geraes?
Die kaerel zen vingers sprongen begut op dat ding, as kakkerlakken:
Neen, Broertje, me ken wel zien dat jy die kool wel meer hebt ebakken.
(75) Die aere Speullui heur vingers, gaeven ’t spul ook nag niet kamp,
Maer haspelde begut, as de pooten van Koppelangbienen. Maer jonges, kryg je lui sommes niet wel rais de kramp
In je vingers?
Werd gespeelt en gezongen.
SCHOUT.
Silentie Messieurs.
BOER.
Zaft daer begunnen ze weer. Saekeraekerdekraek, dat benne draeijen!
Die kaerel zen stem klinkt begut, boven alle Ystrementen in Scharmaeijen!
Hy zingt mit al wet ’er an zen lyf is, mit hangden in voeten, mit zen oogen, zen neus in zen mongdt.
(80) Den springt hy mit zen stem rais hiel schielyk, as nae de vliering, inne den weêr nae de grongt?
Dat ’s Tebak. dat mot ik zeggen. Ik loof die kaerel zen keel zit vol ollegerpypen,
’t Is angders onmeuglik, zau men zegen, ommers ik zaut niet angders begrypen,
Wangt ’t is of hy zo maer ien peultje stroopt! dat draeijen lykt hum gangs gien werk.
Zukken Voorzanger mostenwe op ongs Dorps hebben in de Kerk,
(85) Den mogtenwe wel raem van zingen, teugen de steelui, roepen:
Om ’er mee zo te keunen doen zau ik nag wel ien daeldertje willen versnoepen.
Maer hoe staen de Speullui zo te trappen, in te wiewauwen mit de voet
Ik loof dat ’et deur de blaeuwe stienen, van kauw, weezen moet;
Kennez’er niet warm speulen?
HOORDER.
ô, Boer, loop metje malle reeden;
(90) Zo moeten de Muzikanten op haar muziek, met de voeten, de maat treeden.
BOER.
De maet treeden, zegje! trappeze die zeker zo mit voeten, den hauwenz’ er ook niet veul of
Ze lyken wel boos te weezen, zo stampeze; wel dat maekenze ook al wet te grof;
Zen maet mit voeten te trappen! wel wie zau veur zukke maets niet vreezen?
HOORDER.
O Boer, je verstaatje dat maat treeden niet.
BOER.
Wel dat mot den weezen.
HOORDER.
(95) Ze verdeelen en meeten haar toonen, in heelen, halven, vierendeelen, agtsten, en zestiendedeelen, naar de maat.
BOER.
Heur toonen, zegje? Wel die bennen ommers verdielt in tienen! dat’s maer malle praet
Hoe gaet dat toonen meeten den toe? by hiele, halve, in vorrendiel-ellen?
Wel men dunkt, mit toonen van drie duim lang daer keunenze ’t wel mit stellen,
Om zo te trappen. Maer waerom staet die Zinger zo op dat Mezykboek, mit zen vuist?
(100) Jaegt hy ’er de Vliegen van? of het het dat boek wet mit hum verbruit, dat hy ’t juist
Zo beukt als stokvis? of is al dut spul op de nooten, in dat boek, eleegen?
Wel me dunkt as ik zo moeijelyk op dat boek waer, ik zau ’er den liever men naers an veegen.
SCHOUT.
’t Concert is af, Messieurs, de klok is agt. Zingen, speelen, en spreeken; staat nu aan ieder vry.
BOER.
Wel dat is goed; men mongd is ook al moe van zwygen, ’t is tyd dat ik den mee raisjes op sny.
(105) Zaeg den rais op, van Wet is het Boere leewe zoet, wilje baesje?
Dat heb ik nag lest, toet Kees Jan Teunisz., helder uit ezongen, ongder ien glaesje:
Daer steekt al zo wet mor in, maer ’t gaet, deur zen kromme draeijen, after an hiel raer.
Neen, ik zel liever ien aer deuntje zingen, die wys is me te zwaer.
Zingt een kort Boere deuntje.
Wet zegje daer van Mannen, hadje dat wel edogt? we zelle nog rais helder in de bogt springen.
(110) Maer komman, laet ik mee erais probbeneeren, of ik ook wel uit dat Mezykboek ken zingen.
Wel wette misselyke dingen! dat gaet al op inne neer, as de baeren van de Zee.
Ken jy lui daer naer speulen? laat zien, wet is nou een ae of ien be?
Waerom staen daer nou al die kromme haeken, die krissekrassen, mit al dien preutel
Van haene pooten? laet zien... Ik heb wel hooren zeggen dat dat de slooten bennen, mit de sleutel,
(115) Daerze die Spaense Neuten mee weeten te kraeken, op bemuis, of bemol.
Zaft, zaft, hoe gaet et ook? laet rais hooren, Jaepje, jut, tree, mies, va, sol....
Maer kyk... daer staet Allegro, Laegro, Greewe, Pietjanno, Alledaegezo inne Viezevaeze te leezen,
Mit Kangte zoolen; wel dut zel de wys, geloof ik, van ’t Schoenlappertje weezen?
Snottaeto, Voelallino, Hokus bokus, Impraetis, inne zo al voort.
(120) Wel wette misselyke naemen! of dat al mee toet ’et Mezyk behoort?
Die tuttels, mit lange staerten, in vlaggen, daer zau ik maer in smooren.
Schyt boeken, veur die de kunst in de kop het; ik laet me liever maer veur de vuist weg hooren.
Nou zel ik rais ophaelen van Aerent Pieter Gyzen, in Mieuwes, Jaep, in Leen.
Of van Hangselyn over der Haide ree, of nae Oostlangt wil ik vaeren.... neen, neen.
(125) Wagt, ik hebme bedocht, ik zel rais van de Zwarte Ruiter op gaen rukken
Maer dat is me wet te lang. ’t Zel mit ien aer deuntje beter lukken.
Zingt weer een kort deuntje.
Wet zegje daer van Mannen? dat klonk begut as ien scheet in ien Mostertpot.
Maer hoe staen de Speullui nou zo te kyken, as piet snot?
Hebje lui mee niet wet in te brengen, ’t ien of ’t angder?
(130) Kom weeran, hael rais op, van Dronkesjot, van de Ridder mit de Zwaenen, of van Alliksangder?
Van de vliegende Platluis, van Uilespiegel, of van Besje van Meurs.
Of laeten we liever rais Michelen, van daer buiten daer de Zwaen uithangt, of van Knopjes Groen; keum Mongsjeurs
Zaeg rais op, van Ciciliae, of blaeuw Bloempjes, wilje Mannen?
De Joffrauwen zellen wel mee doen (zau ’k denken) ommers zo goed asse kannen.
(135) Ha, ha, al ezien moer. Keum Joffrau, hauwje niet Jaekis; vlooi jy rais mit me toe.
’t Mot al van de grongt gaen behalven je bienen, asje Sleepjes maakt; in den word je zo ligt niet moe.
’t Vrouwvolk is ommers in de Worreld ekeumen om ’t Manvolk te helpen, in te dienen.
Nou keuman, je weet ommers mee wel van de Moord, wangt je hebt mennigmael de prys eweest, zau ik mienen.
Zau jy lui hier zo mee op dut Congcerf keumen, in niet mee doen? wel dat waer zongd in schangd.
(140) Dat gaet ’er dan op of. In ik zag Ciciliae keumen mit de Pispot in heur hangd.
De dans uit zynde.
Maer wet veur ien styve Snoeshaen keumt hum nou daer vertoonen?
Stil, stil, Mannen, dut zel het Spul weezen geloof ik van de vier Kroonen.
Die Prings gaet zo styf as ien oud Zeeman, hoor! hoe toornig klaegt dien goejen Heer!
Lehaes! myn Pringcessin keumt altyd t’ ongtyd, of nummermeer.
(145) De Moorse Keuning is daer hiel van Dort, an men Hof ekoomen,
Om myn Pringcessin te schaeken; maer hy zel bot vangen, of van de pikken droomen;
We zellen hum ien slaepdrankje in geewen, van Aerd en Wyn.
Den zel hy’t niet meer nae vertellen, wet Rechters an men Hof al zyn.
Inne den mien ik hum zelf nag, mit dut myn Rampier te deursteeken,
(150) Al zauwen ’er de Wallen van men Hof, of de Stienebergen van spreeken.
Al is hy zo zwart as ien Koolbuizer, ik zel hum nag doen kleuren, as Roobaei, of Scharlaeken zo root.
Laet hum den vry het deuntje zingen, van te Vlissingen lait ’er ien Jacht berait, al was ’t hongderd Jaer na zen dood;
Den ken ik me, mit myn Pringcessin, in ongs Elstlangd , mit rust, wet vermaecken
Al is hy de Droes te Looss, hy zel allyk wel ien hart neutje motte kraecken.
(155) Wel die Prings het, byme ziekjes gelyk. Die zwarte Moor mot van kangt of verbrangt,
Zo wel as in ’t Spul van Tyttis in Naerang, wangt het waer zongd in schangd,
Dat zuk ien zwartmuil mit zukken mooije Pringcessin zau op gaen duwen.
Zaft Mannen, daer keumeze weer. Hoe of dut spul nag of zel loopen, denk ik, dat zelme benuwen.
’t Spul is uit Mannen, weg is de Moor. Nou zelje misschien
(160) Sunt Jeun, of Stailoor, deur Paallas, van dut Congcerf weg jaegen zien;
De kromme Wael zelt wel keumen zeggen, wanneer ze zellen beginnen,
Den zelje Godt Bakkes zien, mit Jaeppol, daer by de negen Muizen of Zanggodinnen.
In Sunt Jeun mi Ezelsooren, zo effen as Blompap, of zo fyn as Poppestrongd....
Hollae. Dat vilme daer, (in plaets van uit de naers) zo wet los uit de mongd.
SCHOUT.
(165) Een stuiver boeten, Boer.
BOER.
Zie daer men Heer, daer is ’er ien; ik heb ’er gantsch niet teugen.
Dat was kaelifangt, inne wet te vuil esprooken vanme, dat benne dingen die niet en deugen:
Ik most zien wet ik zai. Maer je rook daedlik wet ik sprak.
Die Stuiver gaet van ’s harten bloed. Jae keuman, nou rais ik weer ien pyp Tebak
Estopt... Maer laet rais zien, is ’et nou niet al by tienen?
(170) Ik mag men Wyff rais gaen vertellen, wet ik hier al ehoort heb in eziene.
Ik heb men bekomst nou al, in mien de mars te gaen staen,
Genaevongt Heeren Muizekangten. Grooten dank, je heb je dingen nou al wel edaen.
Ik mien te gaen stappen, me neus in de neers te steeken, in gaen slaepen.
Ik kryg al vaek, kan ik je zeggen, in begun ook al te gaepen.
(175) Me lust Stailoor nou niet te zien, ’t zau te laet worden, nou goe nacht allegaer.
Maekje saemes nag wet vrolik, in hauwje nag wet by mekaer.
EINDE.